ΣΥΝΤΟΜΗ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

ΣΥΝΤΟΜΗ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ρ. Παναγιώτης Γρ. Καρύδης, Καθηγητής Αντισεισµικών Κατασκευών, Oµότιµος Kαθηγητής Ε.Μ.Π Τα στοιχεία που παρατίθενται έχουν ληφθεί από τις πηγές που αναφέρονται στη βιβλιογραφία. Το κείµενο που ακολουθεί χωρίζεται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη αναφέρεται στα σεισµικά γεγονότα που έπληξαν την Κέρκυρα από εστίες σε απόσταση µικρότερη ή ίση των 85 km, η δεύτερη ενότητα αναφέρεται σε µια απλή επεξεργασία των στοιχείων αυτών και η τρίτη ενότητα συµπεριλαµβάνει τα συµπεράσµατα, τις εκτιµήσεις και τις προτάσεις. 1 ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΕΠΛΗΞΑΝ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ 1.1 Το 217 µ.χ. στην Αυλώνα (περί τα 80 km από την Κέρκυρα) σεισµός Μεγέθους Μ = 6.1. Ο σεισµός στην Αυλώνα είχε Ένταση Ι = VIII. Σ αυτό το σεισµό καταστράφηκε η Αυλώνα. 1.2 Το 358 µ.χ. στο Αργυρόκαστρο (περί τα 45 km από την Κέρκυρα) σεισµός Μεγέθους Μ = 6.2. Ο σεισµός είχε Ένταση Ι = VIII στο Αργυρόκαστρο. 1.3 Το 968 µ.χ. στην Κέρκυρα, Μεγέθους Μ = 6,0. Ο σεισµός χαρακτηρίζεται ως τροµερός µε Ένταση Ι = VII. Κατά τον Partsch έγιναν τρεις δονήσεις την ίδια µέρα (Πρόκειται για σεισµική ακολουθία). 1.4 Το 1153 στη Sulstarova της Αλβανίας (περί τα 15 km από την Κέρκυρα), σεισµός Μεγέθους Μ = 6,0 µε Ένταση Ι = VIII στη Sulstarova. O σεισµός κατέστρεψε την πόλη αυτή. 1.5 Το 1650 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,2. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. O σεισµός χαρακτηρίζεται ως σφοδρός προκαλώντας µεγάλες βλάβες στα κτίρια. Αναφέρονται ζηµιές στα οχυρωµατικά έργα, σε εκκλησίες κ.λπ. 1.6 Το 1666 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6.2. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. Μέρος των τειχών κατέρρευσε. 1.7 Το 1674 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,5. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. Ο σεισµός χαρακτηρίζεται ως καταστρεπτικός προκαλώντας τον θάνατο σε 200 ανθρώπους όπως και σοβαρές καταστροφές σ ολόκληρη τη νήσο. 1.8 Το 1701 στο Τεπελένι (περί τα 60 km από την Κέρκυρα), σεισµός Μεγέθους Μ = 6.4. Ένταση στο Τεπελένι Ι = ΙΧ. Πρόκειται για σεισµική ακολουθία. 1.9 Το 1732 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,5. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. Καταστρεπτικός στην Κέρκυρα. 1.10 Το 1740 στα Ιωάννινα (περί τα 70 km από την Κέρκυρα), σεισµός Μεγέθους Μ = 6.2. Ένταση στα Ιωάννινα Ι = VIII. 1.11 To 1743 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 7,1. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. Κατέστρεψε πολλά κτίρια και λοιπές κατασκευές στην Κέρκυρα. 1.12 Το 1773 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στην Κέρκυρα Ι = VIII. Κατέστρεψε το 30% των οικοδοµηµάτων της νήσου. 1.13 Το 1786 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,8. Ένταση στην Κέρκυρα 1

Ι = ΙΧ. Καταστράφηκε σηµαντικό τµήµα των πάσης φύσεως κατασκευών στην πόλη της Κέρκυρας όπου βρήκαν το θάνατο 126 άτοµα. 1.14 Το 1809 στην Κονίσπολη (περί τα 20 km από την Κέρκυρα), σεισµός Μεγέθους M= 6,3. Ένταση στην Κονίσπολη I = VIII. Πολλά οικοδοµήµατα στην Κέρκυρα κατέρρευσαν (σεισµική ακολουθία). 1.15 To 1813 στα Ιωάννινα (περί τα 70 km από την Κέρκυρα), σεισµός Μεγέθους Μ = 6.2. Ένταση στο Εκκλησοχώρι I = IX. 1.16 Tο 1823 στην Ήπειρο, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,4. Ένταση στη Σαγιάδα Ι = ΙΧ (περί τα 20 km από την Κέρκυρα). 1.17 Το 1833 στην Αυλώνα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,5. Ένταση στην Αυλώνα I = VIII ( περί τα 80 km από την Κέρκυρα). 1.18 Το 1851 στην Αυλώνα της Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,8 (σειρά σειµών). Ένταση στην Αυλώνα I = Χ (περί τα 80 km από την Κέρκυρα). 1.19 Το 1854 στο έλβινο Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,5. Ένταση στο έλβινο I = VII (περί τα 30 km από την Κέρκυρα). 1.20 Το 1858 στα Ιωάννινα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,0. Ένταση στα Ιωάννινα I = VIII (περί τα 70 km από την Κέρκυρα). 1.21 Το 1858 στο έλβινο Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,4. Ένταση στο έλβινο I = ΙΧ (περί τα 30 km από την Κέρκυρα). 1.22 Το 1858 στη Χειµάρα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,5, Ένταση στη Χειµάρα I = ΙΧ (περί τα 50 km από την Κέρκυρα). 1.23 Το 1860 στο Τεπελένι Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στο Τεπελένι I = VIII (περί τα 60 km από την Κέρκυρα). 1.24 Το 1862 στην Αυλώνα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6.1. Ένταση στην Αυλώνα I = VIII (περί τα 80 km από την Κέρκυρα). 1.25 Το 1866 στην Αυλώνα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,6. Ένταση στην Αυλώνα I = ΙΧ (περί τα 80 km από την Κέρκυρα). 1.26 Το 1866 στο Αργυρόκαστρο Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στο Αργυρόκαστρο I = ΙΧ (περί τα 42 km από την Κέρκυρα). 1.27 Το 1867 στα Ιωάννινα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,2. Ένταση στα Ιωάννινα I = VIII (περί τα 70 km από την Κέρκυρα). 1.28 Το 1869 µεταξύ Χειµάρας και Αυλώνας Αλβανίας, σεισµός µεγέθους Μ = 6,0. Ένταση στις ακτές Χειµάρας Αυλώνας I = ΙΧ (ως δυσµενέστερη απόσταση τα 50 km από την Κέρκυρα). 1.29 Το 1871 στην Κέρκυρα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,0. Ένταση στην Κέρκυρα I = VII. ( ύο σεισµικές δονήσεις σε χρονική απόσταση περί τις 5 ώρες.) 1.30 Το 1872 στη Σαγιάδα της Θεσπρωτίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,1. Ένταση στην Σαγιάδα I = ΙΧ (περί τα 20 km από την Κέρκυρα). 1.31 Το 1893 στη Χειµάρα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,6. Ένταση στη Χειµάρα Ι = ΙΧ (περί τα 50 km από την Κέρκυρα). 1.32 Το 1895 στη Χειµάρα Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,4. Ένταση στη Χειµάρα I = VIII (περί τα 50 km από την Κέρκυρα). 1.33 Το 1897 στο ίβρε Αλβανίας (κοντά στο έλβινο), σεισµός Μεγέθους Μ = 6,2. Ένταση 2

στο ίβρε Ι = ΙΧ (περί τα 30 km από την Κέρκυρα). 1.34 Το 1898 στα Ιωάννινα, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στα Ιωάννινα Ι = VIII (περί τα 70 km από την Κέρκυρα). 1.35 Το 1915 στους Παξούς, σεισµός µεγέθους Μ = 6,1. Ένταση στο Γάιο Ι = VII (περί τα 55 km από την Κέρκυρα) 1.36 Το 1919 στο Λέσκοβο Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στο Λέσκοβο Ι = ΙΧ (περί τα 85 km από την Κέρκυρα) 1.37 Το 1920 στο Τεπελένι Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στο Τεπελένι Ι = Χ (περί τα 60 km από την Κέρκυρα.) 1.38 Το 1930 στη ουκάτη Αλβανίας, σεισµός Μεγέθους Μ = 6,3. Ένταση στη ουκάτη Ι = ΙΧ ( περί τα 85 km από την Κέρκυρα). 2 ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΥΤΕΡΗ ΑΠΛΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ 2.1 Περιγραφή της Μακροσεισµικής Κλίµακας Mercalli Modified Mercalli, Τροποποίηση 1959 (Μ.Μ.) Επειδή τα αναφερόµενα σεισµολογικά δεδοµένα της πρώτης ενότητας αναφέρονται και στην σεισµική Ένταση στην Τροποποιηµένη Κλίµακα Mercalli, κρίνεται σκόπιµη η περιγραφή της εν λόγω Κλίµακας. Βαθµοί Εντάσεως Ι (Μ.Μ.) Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV V VI Μακροσεισµικές Παρατηρήσεις Περιγραφή Μη αισθητός. Περιθωριακές και µεγάλης περιόδου επιδράσεις µεγάλων σεισµών (µακρινών). Γίνεται αισθητός από άτοµα που βρίσκονται ακίνητα στους ψηλότερους ορόφους ή σε ευπαθή σηµεία. Γίνεται αισθητός µέσα στα σπίτια. Εκκρεµή αντικείµενα αιωρούνται. Οι δονήσεις είναι σαν να περνούν ελαφρά φορτηγά. Η διάρκεια της δόνησης µπορεί να εκτιµηθεί. Μπορεί και να µην αναγνωριστεί σαν σεισµός. Εκκρεµή αιωρούνται. Οι δονήσεις είναι σαν να περνούν βαρειά φορτηγά, ή δίδουν την αίσθηση ενός χτύπου µιας βαρειάς µπάλας να χτυπά πάνω σε τοίχο. Σταµατηµένα αυτοκίνητα κλυδωνίζονται. Παράθυρα, πιατικά, πόρτες κροταλίζουν. Τα ποτήρια ηχούν. Τα πήλινα είδη χτυπούν. Στο άνω όριο της Έντασης IV ξύλινοι τοίχοι και πλαίσια τρίζουν. Γίνεται αισθητός στο ύπαιθρο, η διεύθυνση µπορεί να εκτιµηθεί. Αυτοί που κοιµούνται, ξυπνούν. Τα υγρά διαταράσσονται, µερικά χύνονται έξω από τα δοχεία. Μερικά ασταθή αντικείµενα µετακινούνται ή αναποδογυρίζουν. Οι πόρτες αιωρούνται, ανοίγουν, κλείνουν. Τα παραθυρόφυλλα και τα κάδρα κινούνται. Τα εκκρεµή ρολόγια σταµατούν, ή αρχίζουν ή αλλάζουν ρυθµό. Γίνεται αισθητός από όλους. Πολλοί τροµάζουν και βγαίνουν στο ύπαιθρο. Με αστάθεια µπορεί κανείς να περπατήσει. Τζάµια, πιατικά και ποτήρια σπάνε. Μικρά παιχνίδια, βιβλία κλπ. πέφτουν από τα ράφια. Τα κάδρα, φωτογραφίες κινούνται - πέφτουν από τους τοίχους. Τα έπιπλα κινούνται ή αναποδογυρίζουν. Αδύνατοι σοβάδες και τοιχοποιία D ρηγµατώνονται. Μικρές καµπάνες (εκκλησιών, σχολείων) χτυπούν. έντρα και θάµνοι σείονται εµφανώς ή ακούγονται να θροΐζουν. 3

Βαθµοί Εντάσεως Ι (Μ.Μ.) VII VIII IX X XI XII Μακροσεισµικές Παρατηρήσεις Περιγραφή (συνέχεια) ύσκολο να σταθεί κανείς όρθιος. Γίνεται αντιληπτός από τους οδηγούς. Κρεµάµµενα αντικείµενα σείονται. Τα έπιπλα σπάνε. Γίνονται ζηµιές ή και ρωγµές στην Τοιχοποιία D. Αδύνατες καπνοδόχοι σπάνε στη στάθµη της στέγης. Πέφτουν σοβάδες, ξεκολλούν τούβλα, πέτρες, πλακίδια, κορνίζες, ασύνδετα παραπέτα και αρχιτεκτονικές διακοσµήσεις. Μερικές ρωγµές σε τοιχοποιία C. Σε µικρές λίµνες: κύµατα, θόλωµα νερού από τη λάσπη. Μικρές κατολισθήσεις και καταβυθίσεις κατά µήκος οχθών από άµµο ή χαλίκια. Μεγάλες καµπάνες χτυπούν. Αρδευτικά κανάλια από σκυρόδεµα βλάπτονται. Επηρεάζεται η οδήγηση των αυτοκινήτων. Βλάβη σε τοιχοποιία C µερική κατάρρευση. Μερικές βλάβες σε τοιχοποιία Β, καθόλου σε τοιχοποιία Α. Πέφτουν οι στόκοι και µερικοί τοίχοι από τοιχοποιία. Περιστρέφονται ή πέφτουν οι καµινάδες των σπιτιών, οι καπνοδόχοι των εργοστασίων, τα αγάλµατα, οι πύργοι, οι υπερυψωµένες δεξαµενές. Εύκαµπτες οικοδοµές κινούνται από τα θεµέλια αν δεν εξαρθρωθούν. Ασύνδετοι τοίχοι πέφτουν κάτω. Χαλασµένοι πάσσαλοι σπάζουν. Κλαδιά κόβονται από τα δέντρα. Αλλάζει η ροή ή η θερµοκρασία του νερού στις πηγές ή τα πηγάδια. Εµφανίζονται ρωγµές σε υγρά λεπτόκοκκα εδάφη και σε απότοµες πλαγιές. Γενικός πανικός. Καταστρέφεται η τοιχοποιία D, παθαίνει βαρειές βλάβες η τοιχοποιία C, µερικές φορές µε πλήρη κατάρρευση, η τοιχοποιία Β παθαίνει σοβαρές βλάβες. Γενικές βλάβες στη θεµελίωση. Εύκαµπτες οικοδοµές αν δεν εξαρθρωθούν, σηκώνονται από τα θεµέλια. Τα πλαίσια καταστρέφονται. Σοβαρές βλάβες σε ταµιευτήρες. Υπόγειες σωληνώσεις σπάζουν. Καταφανείς ρωγµές στο έδαφος. Σε περιοχές µε αλλούβια βγαίνει από το έδαφος λεπτή άµµος, ιλύς και νερό, κρατήρες άµµου. Τα περισσότερα κτίρια από τοιχοποιία και πλαίσια καταστρέφονται από τα θεµέλια. Μερικά καλοχτισµένα ξύλινα κτίρια και γέφυρες καταστρέφονται. Σοβαρές βλάβες σε φράγµατα, τάφρους, αναχώµατα. Εκτεταµένες κατολισθήσεις. Το νερό τινάζεται στις όχθες των καναλιών, των ποταµών, λιµνών κ.λπ. Άµµος και ιλύς µετακινείται οριζόντια σε ακτές και επίπεδο έδαφος. Οι σιδηροτροχιές κάµπτονται ελαφρά. Οι σιδηροτροχιές κάµπτονται έντονα. Υπόγειοι αγωγοί τίθενται εντελώς εκτός λειτουργίας. Σχεδόν ολική καταστροφή. Μεγάλες µάζες από βράχους µετακινούνται. Το οριζόντιο επίπεδο και η γραµµή του ορίζοντα παραµορφώνονται. Αντικείµενα εκσφενδονίζονται στον αέρα. Ορισµοί Τοιχοποιιών Τοιχοποιία Α: Καλή εκτέλεση, κονίαµα και σχεδίαση - οπλισµένη, ιδίως πλευρικά, και περισφιγµένη µε τη χρήση χάλυβα, σκυροδέµατος κ.λπ. σχεδιασµένη να αντέχει οριζόντιες δυνάµεις. Τοιχοποιία Β: Καλή εκτέλεση και κονίαµα - οπλισµένη, αλλά όχι σχεδιασµένη λεπτοµερειακά για να αντέχει οριζόντιες δυνάµεις. 4

Τοιχοποιία C: Κοινή εκτέλεση και κονίαµα - δεν παρουσιάζει εµφανή ασθενή σηµεία, όπως ασύνδετες γωνίες, αλλά δεν είναι οπλισµένη και ούτε έχει σχεδιαστεί για οριζόντιες δυνάµεις. Τοιχοποιία D: Χαµηλής ποιότητας υλικά όπως ωµόπλινθοι - ισχνό κονίαµα χαµηλές προδιαγραφές εκτελέσεως - ασθενής στην οριζόντια έννοια. 2.2 Αναµενόµενα Χαρακτηριστικά Σεισµικών ονήσεων στην Πόλη της Κέρκυρας. Η δεσπόζουσα περίοδος της έντονης φάσης του σεισµικού κραδασµού στο βραχώδες υπόβαθρο στη θέση που µας ενδιαφέρει, παρέχεται στο Σχήµα 1 που ακολουθεί, κατά τους Seed, Idriss και Kiefev (1969), βλ. Π. Καρύδης (1991). ηλαδή η δεσπόζουσα περίοδος της ισχυρής φάσης του σεισµικού κραδασµού αυξάνει τόσο µε την επικεντρική απόσταση όσο και µε το Μέγεθος του σεισµού. Τα αναφερθέντα 38 σεισµικά γεγονότα, στην πρώτη ενότητα, συγκεντρώνονται στον Πίνακα Ι. Απόσταση R από γενεσιουργό ρήγµα (km) Σχήµα 1. εσπόζουσες περίοδοι στις µέγιστες επιταχύνσεις σε βράχο, κατά Seed, Idriss και Kiefer (1969), βλ. Σηµειώσεις Αντισεισµικής Τεχνολογίας, Π. Καρύδης, 1991 Τα βασικά δεδοµένα εκκίνησης είναι η Επικεντρική Σεισµική Ένταση (Ιe) στη θέση του θεωρούµενου επικέντρου όπως αυτή αναγράφεται στη στήλη 4 του Πίνακα Ι, η επικεντρική απόσταση (km) της Κέρκυρας (στήλη 5) και βεβαίως το Μέγεθος του σεισµού (στήλη 3). Χρησιµοποιώντας το Μέγεθος (Μ) και την επικεντρική απόσταση ( ) υπολογίζεται η δεσπόζουσα περίοδος (Τ s σε sec) της σεισµικής κίνησης στο βραχώδες υπόβαθρο της Κέρκυρας, στη στήλη 6. Από την πληθώρα των αριθµητικών ηµιεµπειρικών σχέσεων που κυκλοφορούν επιλέγεται αυτή που οδηγεί σε απ ευθείας (και ασφαλέστερα) αποτελέσµατα µε σκοπό τον υπολογισµό 5

της αντίστοιχης Σεισµικής Έντασης στην Κέρκυρα (Ι s ) και της αντίστοιχης µέγιστης σεισµικής επιτάχυνσης (α) στο έδαφος. ΠΙΝΑΚΑΣ Ι ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΟΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ α/α ΕΤΟΣ Μ Ι e (km) T s (sec) I s α α (cm sec -2 ) α p (g) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) 1 217 6,1 VIII 80 0,30 V 4,6 0,010 2 358 6,2 VIII 45 0,27 VI 10,0 0,020 3 968 6,0 VII 10 0,25 VII 21,5 0,050 4 1153 6,0 VIII 15 0,25 VII + 68,1 0,133 5 1650 6,2 VIII 10 0,26 VIIΙ 46,4 0,100 6 1666 6,2 VIII 10 0,26 VIIΙ 46,4 0,100 7 1674 6,5 VIII 10 0,28 VIIΙ 46,4 0,100 8 1701 6,4 IX 60 0,30 VI + 14,6 0,033 9 1732 6,5 VIII 10 0,28 VIII 46,4 0,100 10 1740 6,2 VIII 70 0,30 V + 6,8 0,013 11 1743 7,1 VIII 10 0,32 VIII 46,4 0,100 12 1773 6,3 VIII 10 0,27 VIII 46,4 0,100 13 1786 6,8 IX 10 0,30 IX 100,0 0,170 14 1809 6,3 VIII 20 0,27 VII 21,5 0,050 15 1813 6,2 IX 70 0,32 VI + 14,6 0,033 16 1823 6,4 IX 20 0,28 VIII 46,4 0,100 17 1833 6,5 VIII 80 0,35 V + 6,8 0,013 18 1851 6,8 X 80 0,38 VII + 31,6 0,073 19 1854 6,5 VII 30 0,28 V + 6,8 0,013 20 1858 6,0 VIII 70 0,30 V + 6,8 0,013 21 1858 6,4 IX 30 0,28 VII + 31,6 0,073 22 1858 6,5 IX 50 0,31 VII 21,5 0,050 23 1860 6,3 VIII 60 0,30 V + 6,8 0,013 24 1862 6,1 VIII 80 0,30 V 4,6 0,010 25 1866 6,6 IX 80 0,36 VI 10,0 0,020 26 1866 6,3 IX 42 0,27 VII 21,5 0,050 27 1867 6,2 VIII 70 0,31 V + 6,8 0,013 28 1869 6,0 IX 50 0,26 VII 21,5 0,050 29 1871 6,0 VII 10 0,25 VII 21,5 0,050 30 1872 6,1 IX 20 0,26 VIII 46,4 0,100 31 1893 6,6 IX 50 0,31 VII 21,5 0,050 32 1895 6,4 VIII 50 0,30 VI 10,0 0,020 33 1897 6,2 IX 30 0,26 VII + 31,6 0,073 34 1898 6,3 VIII 70 0,31 V + 6,8 0,013 35 1915 6,1 VII 55 0,28 V 4,6 0,010 36 1919 6,3 IX 85 0,34 VI 10,0 0,020 37 1920 6,3 X 60 0,30 VII + 31,6 0,073 38 1930 6,3 IX 85 0,34 VI 10,0 0,020 Χρησιµοποιείται η σχέση του McGuire (1976) (βλ. Καρύδης 1991) και στη στήλη 7 καταγράφεται η αντίστοιχη Σεισµική Ένταση (Ι s ) στην Κέρκυρα: Ι s = Ι e + 3,08 1,34 ln (1) 6

όπου Ι s = Ι e για 10 km Ι s = Ένταση στην Κέρκυρα ( στην Κλίµακα Μ.Μ.) Ι e = Επικεντρική Σεισµική Ένταση (στην Κλιµακα Μ.Μ.) = επικεντρική απόσταση (km) Στη συνέχεια χρησιµοποιώντας τις σχέσεις Γαλανόπουλου (1971) (βλ. Καρύδης 1991) υπολογίζονται στις στήλες 8 και 9, αντίστοιχα, η δρώσα, εδαφική επιτάχυνση (α α ) (εξ. 2) και η επιτάχυνση κορυφής (α ρ ) (εξ.3) (βλ. Καρύδης 1991). ρώσα εδαφική επιτάχυνση: I s logα α = - 1 (2) 3 όπου Ι s = Σεισµική Ένταση α α = ρώσα εδαφική επιτάχυνση σε cm sec -2 Σεισµική επιτάχυνση κορυφής σε µονάδες (g): α p = 0,26 0,10Ι s + 0,01 I s 2 Όπου ο σεισµός στον κατάλογο του κεφαλαίου 1 αναφέρεται µε επίκεντρο την Κέρκυρα, η επικεντρική απόσταση ( ) θεωρείται ως 10 km, στον Πίνακα Ι. Ο συµβολισµός των Σεισµικών Εντάσεων έχει ως εξής: Με πλήρη λατινικό αριθµό συµβολίζεται Σεισµική Ένταση η οποία προσεγγίζει τον αντίστοιχο ακέραιο από 0 έως ± 0,25. Με πλήρη λατινικό αριθµό και σύµβολο + συµβολίζεται η Σεισµική Ένταση η οποία προσεγγίζει τον αντίστοιχο ακέραιο από 0,26 έως 0,74. 3 ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Από τα προηγηθέντα προκύπτει ότι η Κέρκυρα κινδυνεύει τόσο από γειτονικούς (µε επικεντρική απόσταση 10 km), όσο και από µακρινούς σεισµούς. Η ακτίνα των 10 km τίθεται ως ένα όριο της επικεντρικής περιοχής µε το δεδοµένο ότι οι αντίστοιχοι σεισµοί έχουν βάθος µεγαλύτερο ή ίσο προς 10 km. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι στις εκτιµήσεις που ακολουθούν θα πρέπει να εισαχθεί ένα πιθανό σφάλµα (ενδεχοµένως σηµαντικό) στα αναγραφόµενα χαρακτηριστικά του Πίνακα Ι. 3.1 Γειτονικοί Σεισµοί Οι σεισµοί σε απόσταση µικρότερη ή ίση των 10 km που καταγράφησαν για την Κέρκυρα είναι οι εξής: 3.1.1 Σεισµικές Εντάσεις οµικών Εφαρµογών Αναµενόµενη ιακινδύνευση Συγκρίνοντας τους πίνακες Ι και ΙΙ εκτιµάται ως άλλωστε ήταν αναµενόµενο ότι οι µεγαλύτερες σεισµικές Εντάσεις (καταστροφές) οφείλονται στους γειτονικούς σεισµούς και όχι τόσο στους µακρινούς. Αυτή η παρατήρηση ισχύει για τα κτίρια που υπήρχαν πριν από το 1870. Τα χαρακτηριστικά των κτιρίων που υπάρχουν σήµερα στην Κέρκυρα και ιδιαίτερα στο Ιστορικό της κέντρο για τους ίδιους σεισµούς σίγουρα θα έδιναν δυσµενέστερα αποτελέσµατα. Έτσι, µε κάποιο βαθµό αοριστίας, θα µπορούσε κανείς να εκτιµήσει ότι η µέγιστη σεισµική Ένταση οµικών Εφαρµογών (νεοεισαγόµενος όρος που αφορά στο δοµηµένο περιβάλλον και όχι στην αισθητότητα του σεισµού ή στο φυσικό περιβάλλον) θα µπορούσε κανείς να φτάσει για τους ίδιους σεισµούς (αν αυτοί συνέβαιναν σήµερα) και τη σηµερινή δοµική κατάσταση που βρίσκονται το δοµηµένο περιβάλλον στο Ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας ακόµη και τους Χ (3) 7

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ α/α α/α Ι ΕΤΟΣ Μ Ι s T s (sec) α α (cm sec -2 ) α p (g) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) 1 3 968 6.0 VII 0.25 21.5 0.050 2 5 1650 6.2 VIII 0.26 46.4 0.100 3 6 1666 6.2 VIII 0.26 46.4 0.100 4 7 1674 6.5 VIII 0.28 46.4 0.100 5 9 1732 6.5 VIII 0.28 46.4 0.100 6 11 1743 7.1 VIII 0.32 46.4 0.100 7 12 1773 6.3 VIII 0.27 46.4 0.100 8 13 1786 6.8 IX 0.30 100.0 0.170 9 29 1871 6.0 VII 0.25 21.5 0.050 βαθµούς της κλίµακας Μ.Μ. (δηλαδή ένα βαθµό παραπάνω από την Ένταση που καταγράφηκε κατά το σεισµό του 1786, Μεγέθους 6.8 R. Αυτό σύµφωνα µε την προηγηθείσα περιγραφή της κλίµακας Μ.Μ. σηµαίνει µια πολύ µεγάλη καταστροφή. H βασική αιτία στην οποία στηρίζεται η άποψη αυτή είναι ότι αφ ενός µεν τα κτίρια που υπήρχαν την εποχή εκείνη είχαν περισσότερους κατακόρυφους τοίχους / m 2 κάτοψης κτιρίου και λιγότερους ορόφους, αφ ετέρου δε η σεισµική τους τρωτότητα έχει αυξηθεί, όπως περιγράφεται στο εδάφιο 3.1.5. 3.1.2 Περίοδος Επανάληψης Ισχυρών Γειτονικών Σεισµών Από το 968 µέχρι σήµερα το 2009 έχουν παρέλθει περίπου 1040 χρόνια. Έχουν καταγραφεί 9 τέτοιου είδους σεισµοί, άρα µε στατιστικούς όρους η µέση περίοδος επανάληψης είναι περίπου 115 χρόνια. Παρατηρεί, όµως, κανείς ότι οι καταγεγραµµένοι µε βάση τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, γειτονικοί σεισµοί γειτονικοί στην Κέρκυρα συγκεντρώνονται σε δύο κυρίως χρονικές περιόδους. Η πρώτη είναι από το 1650 έως το 1674 (µε µέσο όρο το 1662), µε τρεις σεισµούς Εντάσεως VIII Μ.Μ. και η δεύτερη από το 1732 έως το 1786 (µε µέσο όρο το 1759) µε τέσσερις σεισµούς µέγιστης Έντασης Ι = ΙΧ Μ.Μ. Το χρονικό κενό µεταξύ των δύο αυτών περιόδων είναι περί τα 100 χρόνια. Μπορεί επίσης να παρατηρήσει κανείς ότι τα δύο µεµονωµένα σεισµικά γεγονότα τα υπ αριθµόν (1) και (9) του Πίνακα ΙΙ είναι τα µόνα στην όλη σειρά που προκάλεσαν τις µικρότερες σεισµικές Eντάσεις των VII µόνον βαθµών στην Κλίµακα Μ.Μ. Αυτό σηµαίνει ότι κατά την εκτίµηση των σεισµικών Εντάσεων των δύο σεισµικών σειρών που σηµειώθηκαν κατά τις χρονικές περιόδους 1650-1674 και 1732-1786, µπορεί να έχει υπεισέλθει και ο παράγων της επαλληλίας των βλαβών ( µνήµη υλικών κατασκευών ) από τους επάλληλους σεισµούς. 3.1.3 Μέγεθος Σεισµών Εκείνο που θα πρέπει να τονισθεί εδώ είναι ότι όλοι οι γειτονικοί σεισµοί έχουν Μέγεθος από 6.0 R και πάνω, µε µέγιστο µέγεθος τα 7,1 R (από τον σεισµό του 1743). Αυτό είναι ένα γεγονός το οποίο πρέπει να τύχει της ιδιαίτερης προσοχής µας. Το ίδιο και το σεισµικό γεγονός υπ αριθµόν (8) του Πίνακα ΙΙ Μεγέθους 6.8 R του 1786 µε µέγιστη Ένταση ΙΧ της Κλίµακας Μ.Μ. Εποµένως το δυναµικό από πλευράς παραγωγής µεγάλων σεισµικών Μεγεθών είναι αρκετά υψηλό. 3.1. 4 Σεισµικές Επιταχύνσεις Οι αναφερόµενες τιµές επιταχύνσεων τόσο της ρώσας - α α, όσο και της Κορυφής - α ρ του Πίνακα ΙΙ και των αντίστοιχων τιµών του Πίνακα Ι, που προέκυψαν από τις σχέσεις (2) 8

και (3) δεν παρουσιάζουν οποιαδήποτε αξιοπιστία µε το δεδοµένο ότι τα υπάρχοντα συναφή στοιχεία για επικεντρικές αποστάσεις 10 km ήσαν ελάχιστα. Με τα σηµερινά δεδοµένα και εµπειρία θα µπορούσε κανείς να υποστηρίξει µε αυξηµένο δείκτη αξιοπιστίας ότι η µέγιστη εδαφική επιτάχυνση στην επικεντρική περιοχή είναι σηµαντική δηλαδή της τάξης του 1,0 G, όχι τόσο κατά τις δύο οριζόντιες διευθύνσεις όσο κυρίως κατά την κατακόρυφη διεύθυνση. Οι ενλόγω εντονότατες επιταχύνσεις κατά την κατακόρυφη διεύθυνση που παρατηρούνται στην Επικεντρική περιοχή, είναι σχεδόν ανεξάρτητες του Μεγέθους του σεισµού, είναι υψήσυχνες, κρουστικού τύπου, µικρής διάρκειας και αποσβέννυνται ταχύτατα όσο αυξάνει η επικεντρική απόσταση. Οι ενλόγω επιταχύνσεις αναφέρονται στο βραχώδες υπόβαθρο. Παρατηρείται έντονη διαφοροποίηση από τη µία θέση στην άλλη. Εφ όσον υπάρχουν πολύ σκληρά και συµπαγή εδάφη οι επιταχύνσεις στο βραχώδες υπόβαθρο µεταφέρονται στην επιφάνεια του εδάφους σχεδόν αναλλοίωτες. Εφ όσον υπάρχουν εδάφη που µπορούν να απορροφήσουν αυτού του είδους τους κραδασµούς παρατηρείται µείωση της επιτάχυνσης στην επιφάνεια, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, µπορεί και να παρατηρηθεί µονόπλευρη αύξηση της επιτάχυνσης για τιµές πάνω από 1,0 g. 3.1.5 Σεισµική Τρωτότητα Υπαρχουσών Κατασκευών Μετά τα προηγηθέντα, το βασικό πρόβληµα που καλείται να εξετάσει κανείς είναι η σεισµική αντίσταση των υπαρχουσών (προ του 1985) κατασκευών τόσο γενικότερα, όσο ιδιαίτερα στο Ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας έναντι κατακόρυφης σεισµικής δράσης (έναντι οριζόντιας βλ. κεφ. 3.2). Γενικά θα µπορούσε να τεκµηριώσει κανείς ότι η σεισµική τρωτότητα των κατασκευών αυτών είναι αρκετά έως πολύ αυξηµένη σε σχέση µε την αρχική τους παρθένα κατάσταση για τους εξής λόγους: 3.1.5. Ι Γήρανση και διάβρωση υλικών, δυσµενής επιρροή θαλάσσιου περιβάλλοντος. 3.1.5. ΙΙ Έλλειψη συντήρησης, ή επιφανειακή µόνον και όχι ουσιαστική συντήρηση ανάπτυξη χλωρίδας. 3.1.5. ΙΙΙ Εγκατάλειψη και δυσµενείς επιπτώσεις στα όµορα. 3.1.5. ΙV Αποµείωση φέρουσας ικανότητας λόγω καθαίρεσης τοιχοποιιών φερουσών και µη, για δηµιουργία ελεύθερων χώρων, εισόδων, βιτρινών κ.τ.τ. ιδιαιτέρως στα ισόγεια των κτιρίων. 3.1.5. V Υποσκαφή θεµελίων λόγω βλάβης των αποχετεύσεων, καθιζήσεις θεµελίων λόγω διήθησης οµβρίων (π.χ. ανατολική πλευρά συγκροτήµατος LIST ON) 3.1.5. VI Ανερχόµενη και κατερχόµενη υγρασία υποβιβασµός αντοχής τοιχοποιίας. Είναι γνωστό ότι το φαινόµενο της υψηλής υγρασίας στην Κέρκυρα δεσπόζει. 3.1.5. VII Βλάβες από προηγούµενους σεισµούς, βοµβαρδισµούς και πυρκαγιές αδόκιµες ή µη επεµβάσεις διάβρωση νεώτερων επεµβάσεων. 3.1.5. VIII υσµενής επίδραση προσθηκών επεκτάσεων τροποποιήσεων. 3.1.5. IX Βαρύτερες ή και δυσµενέστερες χρήσεις. 3.1.5. Χ υσµενής επιρροή περιβαλλοντικών ταλαντώσεων και κυκλοφορίας 3.1.5. ΧΙ ηµιουργία πατωµάτων µε µεγαλύτερα ανοίγµατα ή για διάφορους λόγους αύξηση της παραµορφωσιµότητάς τους στην κατακόρυφη έννοια, µε αποτέλεσµα τα πατώµατα αυτά να δρούν ως µοχλοί (µε υποµόχλιο το ακραίο εσωτερικό σηµείο έδρασής τους στον τοίχο) ανατρέποντας, έτσι, τους υπερκείµενους τοίχους. 9

3.1.5. XII Μείωση της τριβής (λόγω της κατακόρυφης σεισµικής συνιστώσας) στα σηµεία έδρασης των οριζόντιων φορέων (πατωµάτων και στεγών) επί των τοιχοποιιών µε αποτέλεσµα την απώλεια της έδρασης τους κατά τη διάρκεια του σεισµού. 3.1.6 Εδαφικές Συνθήκες Οι εδαφικές συνθήκες στην πόλη της Κέρκυρας διαφοροποιούνται εντονότατα από τη µια θέση στην άλλη, πολλές µάλιστα φορές ακόµη και µέσα στο ίδιο οικόπεδο. Ο υπόγειος υδροφόρος ορίζων, ο οποίος σε ορισµένες περιοχές είναι ιδιαίτερα υψηλός, παίζει σηµαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσµα της κατακόρυφης σεισµικής διέγερσης και µάλιστα πολύ περισσότερο απ ότι παίζει για την οριζόντια σεισµική διέγερση. Οι έντονες αυτές εδαφικές διαφοροποιήσεις σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι πολλά κτίρια αυξηµένης σεισµικής τρωτότητας βρίσκονται σε επαφή ή πολύ κοντά µε τα γειτονικά τους και σε συνδυασµό µε τις άλλες παραµέτρους που αναφέρθηκαν ήδη, έχουν ως αποτέλεσµα την αύξηση της σεισµικής διακινδύνευσης σε ενδεχόµενο γειτονικό σεισµό. 3.2 Σεισµοί σε Αποστάσεις Μεγαλύτερες των 10 km και Σεισµικής Εντάσεως Ι s VII M.M. Oι σεισµοί σε αποστάσεις µεγαλύτερες των 10 km µπορούν να χωριστούν ανάλογα µε την καταγραφείσα σεισµική Ένταση σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη είναι αυτή µε σεισµική Ένταση άνω των VII βαθµών της Κλίµακας Μ.Μ. και η δεύτερη είναι αυτή µε Ένταση από VII βαθµούς και κάτω. Με τη δεύτερη κατηγορία δεν ασχολούµεθα µε το δεδοµένο ότι σεισµικές Εντάσεις Ι s < VII M.M. δεν αποτελούν ουσιώδη απειλή στο δοµηµένο περιβάλλον της Κέρκυρας. Άλλωστε οι σεισµοί αυτοί που προκαλούν σεισµικές Εντάσεις Ι s < VII M.M. διεγείρουν τα κτίρια µέσα στην ελαστική γραµµική περιοχή και εποµένως είτε δεν είναι αθροιστικές οι επιπτώσεις από τους διάφορους σεισµούς αυτής της κατηγορίας, είτε δεν απαιτούνται δοµικές επισκευές των κατασκευών. Οι µακρινοί σεισµοί που καταγράφηκαν µε Ένταση Ι s VII Μ.Μ. για την Κέρκυρα είναι οι εξής: α/α ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΙΣΜΩΝ ΣΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ > 10 km και Ι α/α ΠΙΝΑ Κ Α Ι ΕΤΟΣ Μ (R) (km) I s (M.M.) T s (sec) α α (cm sec -2 ) α p (g) VII M.M. ΙΑΡΚΕΙΑ S (SEC) * ΤΗΣ ΙΣΧΥΡΗΣ ΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΚΡΑ ΑΣΜΟΥ S 1 R(km) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (11α) (11β) (11γ) (11δ) (12) 1 4 1153 6,0 15 VII + 0,25 68,1 0,133 12,0 21 8,0 15,0 11,7 2 14 1809 6,3 20 VII 0,27 21,5 0,050 16,0 25 9,6 18,3 14,6 3 16 1823 6,4 20 VIII 0,28 46,4 0,100 17,0 25 9,8 19,4 15,4 4 18 1851 6,8 80 VII+ 0,38 31,6 0,073 22,0 81 27,4 23,8 24,4 5 21 1858 6,4 30 VII+ 0,28 31,6 0,073 17,0 34 12,5 19,4 16,3 6 22 1858 6,5 50 VII 0,31 21,5 0,050 18,0 52 18,1 20,5 18,9 7 26 1866 6,3 42 VII 0,27 21,5 0,050 16,0 45 16,0 18,3 16,8 8 28 1869 6,0 50 VII 0,26 21,5 0,050 12,0 52 17,3 15,0 14,8 9 30 1872 6,1 20 VIII 0,26 46,4 0,100 13,0 25 9,3 16,1 12,8 10 31 1893 6,6 50 VII 0,31 21,5 0,050 19,0 52 18,2 21,6 19,6 11 33 1897 6,5 30 VII+ 0,26 31,6 0,073 18,0 34 12,7 20,5 17,1 12 37 1920 6,3 60 VII+ 0,30 31,6 0,073 16,0 62 20,7 18,3 18,3 * Η διάρκεια της ισχυρής σεισµικής δόνησης σύµφωνα µε : S 1 : G. Housner στον Wiegel (1970), βλ. Π. Καρύδης (1991) S 2 : Newmark και Rosenblueth (1971), βλ. Π. Καρύδης (1991) S 2 = 0,02 e 0,74M + 0,3 R (sec) S 2 S 3 S 10

όπου R η υποκεντρική απόσταση σε km (για καλύτερη προσέγγιση τοποθετείται R = 2 +15 2 S 3 : Donovan (1972), βλ. Π. Καρύδης (1991) : S 3 = 4 + 11(M-5) (sec) S : Μέσος όρος S 1, S 2, S 3 Τα στοιχεία του Πίνακα ΙΙΙ, τα οποία προκύπτουν από υπολογισµούς όπως η σεισµική Ένταση (Ι S ), η δεσπόζουσα περίοδος (Τ s ), η δρώσα εδαφική επιτάχυνση (α α ), η εδαφική επιτάχυνση κορυφής (α p ) και η διάρκεια της ισχυρής φάσης του σεισµικού κραδασµού (S) διακρίνονται από κάποια µεγαλύτερη αξιοπιστία απ ό,τι οι αντίστοιχες τιµές για γειτονικούς σεισµούς που αναγράφονται στον Πίνακα ΙΙ. Αυτό οφείλεται στο ότι γι αυτούς τους σεισµούς υπάρχουν αρκετά δεδοµένα µακροσεισµικών παρατηρήσεων και έτσι οι διατυπούµενες αριθµητικές σχέσεις είναι πλησιέστερα στην πραγµατικότητα. 3.2.1 Σεισµικές Εντάσεις οµικών Εφαρµογών Αναµενόµενη ιακινδύνευση Οι σεισµικές Εντάσεις που καταγράφηκαν για τους σεισµούς της κατηγορίας αυτής είναι από VII έως VIII της κλιµακας Μ.Μ. Εκείνο που παίζει σηµαντικό ρόλο στους σεισµούς αυτής της κατηγορίας είναι εκτός της σεισµικής Έντασης επιτάχυνσης εδάφους και : α) η δεσπόζουσα περίοδος (Τ s ) και β) η διάρκεια ( S ) της ισχυρής φάσης του σεισµικού κραδασµού. Τα δύο αυτά στοιχεία παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στα αποτελέσµατα αυτών των σεισµών λόγω των αναµενόµενων πολλαπλών συντονιστικών φαινοµένων. Τα συντονιστικά φαινόµενα παράγονται κυρίως λόγω σύµπτωσης ιδιοπεριόδων διέγερσης κατασκευής και κυρίως της µεγάλης διάρκειας τους σεισµικού κραδασµού. Το πολλαπλό συντονιστικό φαινόµενο αναπτύσσεται εφ όσον η δεσπόζουσα περίοδος (Τ s (sec)) του σεισµικού κραδασµού στο βραχώδες υπόβαθρο συµπέσει µε την ιδιοπερίοδο των εδαφικών σχηµατισµών, (Τ g ), σύµφωνα µε τη γνωστή σχέση 4H Τ g = (sec) (4) V S Όπου Η το πάχος της εδαφικής απόθεσης σε (m) και V s η ταχύτητα διάδοσης των S κυµάτων σ αυτή την εδαφική απόθεση (m sec -1 ). εχόµαστε V s = 60 (Ν) 0,61 (m sec -1 ) Όπου Ν: 5 < N < 50 ο αριθµός κρούσεων πρότυπης δοκιµής διείσδυσης (Standard Penetration Test SPT) Έτσι λοιπόν, στην περίπτωση ενός νέου σεισµού παρόµοιου προς αυτόν µε α/α (4) του Πίνακα ΙΙΙ, του 1851, µε Μ = 6,8 (R) στα 80 (km) απόσταση από την Κέρκυρα, η δεσπόζουσα περίοδος του σεισµικού κραδασµού στο βραχώδες υπόβαθρο θα είναι περί τα 0,38 (sec) και η σεισµική Ένταση Ι = VII +. Θα εµφανιστεί λοιπόν ένα πρώτο συντονιστικό φαινόµενο στα εδάφη που συνδυάζουν : Ν 8 (SPT) και πάχος περί τα 20 (m), ή Ν 15 (SPT) και πάχος περί τα 30(m) ή Ν 25 (SPT) και πάχος περί τα 40(m) κ.ο.κ. Εν σειρά µε το πρώτο, ένα δεύτερο συντονιστικό φαινόµενο θα εµφανιστεί σε όλα εκείνα τα κτίρια τα οποία έχουν θεµελιώδη περίοδο περί τα 0,38 (sec) και είναι θεµελιωµένα στα εδάφη που αναφέρθηκαν προηγουµένως. ηλαδή τα κτίρια από τοιχοποιία µε σχετικά αραιούς φέροντες τοίχους και έχουν ύψος περί τους 4 έως 5 ορόφους. Εύκολα αντιλαµβάνεται κανείς ότι µια διάρκεια της ισχυρής σεισµικής δόνησης αυτού του σεισµού περί τα 25 (sec) θα δηµιουργήσει σηµαντικότατα προβλήµατα στα κτίρια της κατηγορίας αυτής στα αντίστοιχα εδάφη. Πιο συγκεκριµένα, αν επαναληφθεί ο σεισµός του 1851 µε επιτάχυνση στο βραχώδες υπόβαθρο α α = 31, 6 (cm sec -2 ), κατά το πρώτο φαινόµενο του συντονισµού η επιτάχυνση στην 11

ΠΙΝΑΚΑΣ IV Ι ΙΟΠΕΡΙΟ ΟΙ ΙΑΦΟΡΩΝ Ε ΑΦΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΕΝΑΝΤΙ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ ΙΕΓΕΡΣΗΣ α/α ΑΡΙΘΜΟΣ (SPT) V s (msec -1 ) ΠΑΧΟΣ ΑΠΟΘΕΣΗΣ (m) T g (sec) (1) (2) (3) (4) (5) 1 5 160 10 0,25 2 15 313 10 0,13 3 30 478 10 0,08 4 50 652 10 0,06 5 5 160 20 0.50 6 15 313 20 0,26 7 30 478 20 0,17 8 50 652 20 0,12 9 5 160 30 0,75 10 15 313 30 0,38 11 30 478 30 0,25 12 50 652 30 0,18 13 5 160 40 1,00 14 15 313 40 0,51 15 30 478 40 0,33 16 50 652 40 0,25 επιφάνεια στα συγκεκριµένα εδάφη µπορεί να φτάσει και τα α' α (8 10)α α = 252 316 (cm sec -2 ). Οι τιµές αυτές θα εµφανιστούν στα εδάφη µε τα αντίστοιχα πάχη, όπου οι τιµές της διατµητικής παραµόρφωσης γ = δ/η θα είναι αρκετά µικρές και εποµένως, η συµπεριφορά του εδάφους θα είναι ελαστική γραµµική, χωρίς σηµαντικές αποσβέσεις, οι οποίες θα συνέβαιναν αν οι τιµές των γ ήταν µεγάλες. Στη συνέχεια, ένας τέτοιας έντασης και διάρκειας σεισµικός κραδασµός εάν εισαχθεί σε αντίστοιχης ιδιοπεριόδου 4 5 όροφο κτίριο, οι βλάβες που θα προξενηθούν θα είναι σηµαντικότατες. ηλαδή η σεισµική Ένταση VII + που παρατηρήθηκε το 1851, σίγουρα θα µετατραπεί σε ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΕΝΤΑΣΗ ΟΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Ι = VIII + έως IX. 3.2.2 Περίοδος Επανάληψης Ισχυρών Μακρινών Σεισµών Κατά τη χρονική περίοδο 1153 έως 1920 συνέβησαν επτά (7) σεισµοί µε σεισµικές Εντάσεις Ι s = VII + έως VIII. Άρα περί τα 110 χρόνια έχουν µέση περίοδο επανάληψης οι σεισµοί αυτοί. Εποµένως, αν συνδυαστούν οι γειτονικοί σεισµοί (Τ επ 100 115 χρόνια) µε τους µακρινούς, προκύπτει µια περίοδος επανάληψης ισχυρών και επικίνδυνων σεισµών για το Ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας περί τα 55 χρόνια. 12

3.2.3 Μέγεθος Σεισµών Τα µεγέθη των σεισµών σε αποστάσεις R = 15 (km) έως 80 (km) κυµαίνονται από 6,0 (R) έως 6,8 (R) και προκαλούν σεισµική ΕΝΤΑΣΗ ΟΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Ι = VIII έως ΙΧ Μ.Μ. 3.2.4 Σεισµικές Επιταχύνσεις Οι σεισµικές οριζόντιες επιταχύνσεις συµφώνως προς τον ΕΑΚ 2000 στη Ζώνη Σεισµικής. Οι σεισµικές οριζόντιες επιταχύνσεις συµφώνως προς τον ΕΑΚ 2000 στη Ζώνη Σεισµικής Επικινδυνότητας,που υπάγεται η Κέρκυρα, ΙΙ είναι α εδ = 0,24, ή Α = 0,24 g. Όπως αναφέρθηκε στο εδάφιο (3.2.1) οι επιταχύνσεις εδάφους σε διάφορες περιοχές της Κέρκυρας µπορεί να ξεπεράσουν και το 0,3g µε σηµαντικώς µεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό συντελεστή του φάσµατος επιταχύνσεων από τον καθιερωµένο β 0 = 2,5. 3.2.5 Σεισµική Τρωτότητα Υπαρχουσών Κατασκευών Η σεισµική τρωτότητα των προ του 1985 κατασκευών στην Κέρκυρα αυξάνεται έναντι οριζοντίων σεισµικών δράσεων, πέραν των αναφεροµένων στο εδάφιο (3.1.5) και για τους εξής λόγους 3.2.5. Ι Μείωση της ικανότητας απόσβεσης των κατασκευών λόγω γήρανσης και αφαίρεσης φερόντων και µη τοιχοποιιών. 3.2.5. ΙΙ Αύξηση της ιδιοπεριόδου των κατασκευών πράγµα που τις καθιστά ευαίσθητες σε πιο µακρινές σεισµικές εστίες παρ όλον ότι αυτές µπορεί να δίδουν µικρές επιταχύνσεις (α α ). 3.2.5.ΙΙΙ ηµιουργία λόγω επεµβάσεων- του δυσµενούς για την ασφάλεια των κατασκευών του φαινοµένου της πιλοτής. 3.2.6 Εδαφικές Συνθήκες Αναφέρθηκαν στο εδάφιο (3.2.α) των σεισµικών Εντάσεων. 3.3 Προτάσεις Σύµφωνα µε τα προηγηθέντα θα πρέπει να ληφθούν άµεσα µέτρα προς µείωση της υπάρχουσας υψηλής σεισµικής τρωτότητας τόσο έναντι του κατακόρυφου όσο και έναντι του οριζόντιου σεισµικού κραδασµού. Τα άµεσα µέτρα που προτείνονται για τη µείωση της σεισµικής διακινδύνευσης των υπαρχόντων κτιρίων στην Κέρκυρα είναι: 3.3.1 Περιδέσεις κτιρίων είτε µεµονοµένων είτε οµάδων εφ όσον βρίσκονται σ επαφή. Σύνδεση µε αρθρωτούς συνδέσµους που µπορούν να παραλάβουν εφελκυσµό και θλίψη γειτονικών κτιρίων που απέχουν µικρή απόσταση µεταξύ τους (στα καντούνια και κανιζέλες), σε στάθµες των δαπέδων εφ όσον αυτές περίπου συµπίπτουν. 3.3.2 Σύνδεση αγκύρωση των πατωµάτων και στεγών µε τους περιµετρικούς τοίχους χωρίς εξάρτηση από το φαινόµενο της τριβής. 3.3.3 Άρση επικινδυνοτήτων είτε µε καθαίρεση των επικινδύνων είτε / και µε στερέωσή τους. 3.3.4 Ισχυροποίηση θεµελίων µε κατασκευή συνεχών θεµελιοδοκών περιµετρικά είτε µεµονωµένων κτιρίων είτε οικοδοµικών τετραγώνων. 3.3.5 Λήψη θεσµικών µέτρων προς άρση επικινδυνοτήτων σε εγκαταλελειµµένα κτίρια. 3.3.6 Λήψη θεσµικών µέτρων ώστε να δηµιουργηθεί κανονισµός λειτουργίας στα παλαιότερα κτίρια που έχουν πάνω από ένα ιδιοκτήτη (όπως π.χ. συµβαίνει στις σύγχρονες πολυκατοικίες), προς διευκόλυνση των επεµβάσεων σε ολόκληρο το κτίριο. 13

3.3.7 Μείωση της ανερχόµενης και κατερχόµενης στις τοιχοποιίες υγρασίας. 3.3.8 Έλεγχος των αποχετεύσεων των κτιρίων έναντι διαρροών και υποχρεωτική υποβολή σχετικής έκθεσης προς αξιολόγηση στην Πολεοδοµία. Αποκατάσταση των κενών που ενδεχοµένως έχουν δηµιουργηθεί στο έδαφος θεµελίωσης. 3.3.9 Αποκατάσταση µε µεταλλική ή ξύλινη υποστύλωση των µειωµένων τοιχοποιιών λόγω προηγηθεισών καθαιρέσεών τους, ενώ ο τελικός στόχος είναι η κατά κάποιο τρόπο αποκατάσταση των τοιχοποιιών ή τµηµάτων αυτών που αφαιρέθηκαν. 3.3.10 Κατασκευή υποθεµελίωσης - περίδεσης αγκύρωσης των τειχών του Παλαιού Φρουρίου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Καρύδης, Π., (1991): Σηµειώσεις Αντισεισµικής Τεχνολογίας, p.p. 175 2. Παπαζάχος, Β. και Παπαζάχου, Κ., (2003): Οι Σεισµοί της Ελλάδας, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη Γ έκδοση, p.p. 286 3. Παπαζάχος, Β. και Παπαζάχου, Κ., (1989) : Οι σεισµοί της Ελλάδας, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, Α Έκδοση, p.p. 360. 4. Partsch, J., (1892): Η Νήσος Κέρκυρα, Γεωγραφική Μονογραφή, Μετάφραση Π. Βέγια, Κέρκυρα p.p. 300 5. UNDP Unesco Survey of the Seismicity of the Balkan Region, (1974): Catalogue of Earthquakes PART III, Atlas of Isosesmal Maps Skopje. Κέρκυρα, 1 Οκτωβρίου 2009 Παναγιώτης Καρύδης Ευχαριστίες θερµές στον Γιάννη Χαρδαλούπα για τη βοήθειά του στην προετοιµασία της εργασίας. 14