ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΡΟΚΟ 2013

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΡΟΚΟ 2013 ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2013

Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 4 Έκταση... 4 Πληθυσμός, πυκνότητα... 4 Αστικός πληθυσμός... 4 Κυριότερες πόλεις... 4 Πολιτικό σύστημα... 4 Διοικητικό σύστημα... 4 Θρήσκευμα... 4 Εθνική σύνθεση... 4 Γλώσσα... 4 Ποσοστό αναλφαβητισμού... 4 Ποσοστό πληθυσμού πάνω από το όριο της φτώχειας... 4 Νόμισμα... 4 Καθεστώς ισοτιμίας... 4 Ισοτιμία με και $... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΩΡΑΣ... 5 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 5 2. ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ... 7 ΑΕΠ (Τρέχουσες τιμές) (σε εκατ. Νίρχαμ)... 7 ΑΕΠ (Προστιθέμενη αξια) (σε εκατ. Νίρχαμ)... 7 Συμβολή στο ΑΕΠ ανά τομέα δραστηριότητος... 7 Απασχόληση-Ανεργία... 9 Εξωτερική θέση της χώρας... 10 Εμπορικό Ισοζύγιο... 10 Δείκτης Κάλυψης Εισαγωγών από Εξαγωγές... 10 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών... 10 Ισοζύγιο Υπηρεσιών... 10 Συναλλαγματικά αποθέματα... 10 Ακαθάριστο Εθνικό Διαθέσιμο Εισόδημα... 11 Μεταβολή Ακαθάριστου Εθν. Διαθέσιμου Εισοδήματος (%)... 11 Διάρθρωση Ακαθάριστου Εθν. Διαθέσιμου Εισοδήματος (%)... 11 Μέση Εθνική Κατανάλωση (1)... 11 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση... 11 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση % του ΑΕΠ... 11 3. ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ... 12 ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ... 12 ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ... 17 ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ... 18 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ (κτήρια και δημόσια έργα υποδομών)... 20 ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ... 21 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ... 22 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ... 23 ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ... 23 4. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΑΡΟΚΟΥ... 24 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2011-2013 : ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ... 25 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2011-2013 ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ... 26 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΝΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 2013... 27 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΚΥΡΙΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ... 28 ΕΞΑΓΩΓΕΣ - ΚΥΡΙΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ... 29 ΚΥΡΙΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ... 30 ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ 2013... 31 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2013... 32 5. ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 33 Α. Συμφωνία Συνδεσης:... 33 Β. Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου:... 33 2

Γ. Αγροτική Συμφωνία:... 33 Δ. Συμφωνία επιλύσεως των διαφορών... 33 Διαπραγματεύσεις για την αμοιβαία προστασία προϊόντων ΠΟΠ ΠΓΕ:... 33 Διαπραγματεύσεις για Ενισχυμένη και Περιεκτική Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου (Deep and... 33 ΗΠΑ:... 33 ΕΟΧ:... 33 Τουρκία:... 34 ΜΕΤΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ... 34 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΒΑΣΕΙ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 35 6. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ... 36 Τρέχοντα έσοδα (εκτός ΦΠΑ)... 36 Τρέχουσες Δαπάνες... 36 Ισοζύγιο Τακτικού Προϋπολογισμού... 36 Ισοζύγιο Τακτικού Προϋπολογισμού / ΑΕΠ... 36 Δαπάνες κεφαλαίου (επενδύσεις)... 37 Ισοζύγιο Ειδικών λογαριασμών του θησαυροφυλακίου... 37 Ισοζύγιο Προϋπολογισμού... 37 Ισοζύγιο προϋπολογισμού /ΑΕΠ... 37 Ανάγκες δανεισμού... 37 Εξωτερικός δανεισμός... 37 Δάνεια... 37 Καθαρός εσωτερικός δανεισμός... 37 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ... 38 -Εξωτερικό χρέος του θησαυροφυλακίου... 38 -Εσωτερικό χρέος του θησαυροφυλακίου... 38 ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΕΟΥΣ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟΥ... 38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΜΑΡΟΚΟΥ... 39 7. ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ... 39 ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΜΑΡΟΚΟΥ 2009-2013... 39 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΧΩΡΕΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΡΑΜΠΑΤ (2013/2012)... 40 ΠΗΓΗ: ΕΣΥΕ... 40 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2013 ΔΙΑΘΡΩΣΗ:... 42 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2013 : ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ... 46 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ... 49 8. ΔΙΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 61 ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ... 61 9. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ... 62 Τρόφιμα Ποτά... 62 Αγροτικά μηχανήματα εξοπλισμός-τεχνογνωσία παραγωγής... 62 Κατασκευές - Λιμενικές υπηρεσίες έργα... 62 Δομικά υλικά:... 63 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ... 64 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Έκταση : 446.550 τ.χλμ (710.850 τ.χλμ. με την δυτική Σαχάρα) Πληθυσμός, πυκνότητα : 31,9 εκ. 43,4 κάτοικοι ανά τ. χλμ. Αστικός πληθυσμός : 60,7% (επί του συνόλου) Κυριότερες πόλεις : Ραμπάτ (διοικητική πρωτεύουσα), Καζαμπλάνκα (οικονομική πρωτεύουσα), Μαρακές, Φες, Ταγγέρη Πολιτικό σύστημα : Συνταγματική μοναρχία Διοικητικό σύστημα : 16 περιφέρειες Θρήσκευμα : Μουσουλμάνοι 98,7%, Χριστιανοί 1,1%, Εβραίοι 0,2% Εθνική σύνθεση : Άραβες-Βερβέροι 99,1% Γλώσσα : Αραβικά (επίσημη), Βερβερικές διάλεκτοι, Γαλλικά (επιχειρήσεις, διοίκηση, διπλωματία) Ποσοστό αναλφαβητισμού : 47,7% Άνδρες: 30,8%, Γυναίκες: 54,7%, Αστικά κέντρα: 29,4%, Ύπαιθρος: 60,5%, Εργαζόμενοι αναλφάβητοι : 35% Ποσοστό πληθυσμού πάνω από το όριο της φτώχειας : 14,3% Νόμισμα : Ντίρχαμ (DHM) Καθεστώς ισοτιμίας : Καθορισμός της ισοτιμίας από την Κεντρική Τράπεζα του Μαρόκου (de facto συνδεδεμένο νόμισμα με καλάθι νομισμάτων, κατά 80% ευρώ και κατά 20% με $ ΗΠΑ κυρίως αλλά και με γιεν, λίρα στερλίνα κλπ) Ισοτιμία με και $ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (αγορά) 31 Δεκεμβρίου 2011 31 Δεκεμβρίου 2012 31 Δεκεμβρίου 2013 Μέση ετήσια 2012 Μέση ετήσια 2011 : : : : : 1 = 11,072 Ντίρχαμ και 1$ΗΠΑ = 8,551 Ντίρχαμ 1 = 11,114 Ντίρχαμ και 1$ΗΠΑ = 8,408 Ντίρχαμ 1 = 10.672 Ντίρχαμ και 1$ΗΠΑ= 7,7324 Ντίρχαμ 1 = 11,058 Ντίρχαμ και 1$ΗΠΑ = 8,601 Ντίρχαμ 1 = 11,216 Ντίρχαμ και 1$ΗΠΑ = 8,062 Ντίρχαμ 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΩΡΑΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πορεία της μαροκινής οικονομίας κατά το έτος 2012, επηρεάσθηκε αισθητά από την αρνητική διεθνή οικονομική συγκυρία αλλά και από τις εγγενείς διαρθρωτικές αδυναμίες και θεσμικές αγκυλώσεις η θεραπεία των οποίων αποτελεί μέρος των δεσμεύσεων της κυβέρνησης έναντι του ΔΝΤ. Ακολουθώντας την φθίνουσα πορεία της εγχώριας ιδιωτικής κατανάλωσης και την περικοπή μέρους των προγραμματισμένων κρατικών επενδύσεων στις υποδομές, ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας περιορίσθηκε σε 2,4%, σημειώνοντας επιβράδυνση σε σχέση με το προηγούμενο έτος (4,7%). Παράλληλα, η χρονίως αυξανόμενη ελλειμματικότητα του Εμπορικού Ισοζυγίου 1, σε συνδυασμό με (α) τις αυξημένες δαπάνες σε συνάλλαγμα για τις κρατικές επιδοτήσεις στις εισαγωγές των βασικών προϊόντων (καύσιμα, δημητριακά ζάχαρη), (β) την άνοδο της τιμής του πετρελαίου, (γ) την κακή σοδειά, καθώς και (δ) την κάμψη στις τουριστικές εισροές (-1,6%), τα μεταναστευτικά εμβάσματα (-4%) και τις επενδύσεις (-2%), οδήγησε σε κρίση συναλλαγματικών διαθεσίμων 2, η οποία αντιμετωπίσθηκε, κατ αρχήν, με προσφυγή στο ΔΝΤ 3 και, αμέσως μετά, σε εξωτερικό δανεισμό 4. Με τις δαπάνες του συστήματος επιδοτήσεων (55 δις Ντίρχαμ ή 6,6% του ΑΕΠ) και την μισθολογική αυξανόμενες, το δημοσιονομικό έλλειμμα, παρά την μικρή αύξηση των εσόδων, και την περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων κατά 12%, ανήλθε σε 7,1% του ΑΕΠ, επιδεινούμενο κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το προηγούμενο έτος. 5 Οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές της στρατηγικής για την οικονομία, όπως συμφωνήθηκαν με το ΔΝΤ και αποτυπώθηκαν στον Προϋπολογισμό του 2013, αφορούν α) στην αναδιάρθρωση του συστήματος οριζοντίων επιδοτήσεων και τον περιορισμό της δαπάνης που διατίθεται για την εξυπηρέτησή του (25%), στην αναδιάρθρωση του δημοσίου και συγκράτηση της δαπάνης που προορίζεται για μισθούς και συντάξεις (45%), καθώς και σε μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητος αλλά και της εξαγωγικής βάσης της χώρας, προκειμένου να αντιμετωπισθεί με προοπτική το έλλειμμα εμπορικών ανταλλαγών. Κατά το 2013, ο ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε σε 4,5%, τροφοδοτούμενος από την αύξηση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής κατά 15%, την αύξηση της εγχώριας ζήτησης κατά 3,9%. 1 Το 2012 οι Εξαγωγές κάλυψαν τις εισαγωγές κατά 48,2%. Το προηγούμενο έτος (2011) οι εξαγωγές ισοδυναμούσαν με 48,9 των εισαγωγών. Το εμπορικό έλλειμμα του Μαρόκου κατά το 2012 ανήλθε σε 197 δις Ντίρχαμ ή 17,59 δις. 2 Τον Νοέμβριο του 2012 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας ισοδυναμούσαν με 3 μήνες και 20 ημέρες εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Τον ίδιο μήνα του 2011 ισοδυναμούσαν με 5 μήνες και 7 ημέρες. 3 Τον Αύγουστο 2012 συμφωνήθηκε με το ΔΝΤ η χορήγηση Προληπτικής Πιστωτικής Διευκολύνσεως Ισοζυγίου πληρωμών διαρκείας 24 μηνών και ύψους $3,55 δις. 4 Τον Δεκέμβριο 2012 το Μαρόκο προέβη σε επιτυχή έκδοση ομολογιακού δανείου ύψους $1,5 δις. 5 2011: 6,1% του ΑΕΠ 5

Ο ρυθμός ανάπτυξης του μη αγροτικού ΑΕΠ σημείωσε κάμψη σε σχέση με τα προηγούμενα έτη ανερχόμενος σε 3% (έναντι μέσου πενταετίας 3,3%). Σε όρους προστιθέμενης αξίας, ο πρωτογενής τομέας αντιστοιχεί σε 16,6% ο δευτερογενής σε 28,5% και ο τριτογενής κατά 54,9% του ΑΕΠ. Σε χαμηλά επίπεδα (1,9%) κινήθηκε ο πληθωρισμός. Μικρή αύξηση σημείωσε η ανεργία 9,2% έναντι 9% κατά το 2012. Σχετική βελτίωση σημειώθηκε στα δημόσια οικονομικά. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού περιορίσθηκε σε -5,5% (έναντι -7% κατά το 2012). Το πρωτογενές έλλειμμα περιορίσθηκε σε - 0,5% του ΑΕΠ έναντι (-2% κατά το 2012), με υποχώρηση των δαπανών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 23,9% του ΑΕΠ (έναντι 26,1% κατά το 2012) και αύξηση των εσόδων τα οποία ανήλθαν σε 23,4% του ΑΕΠ. Σημαντική μείωση εμφανίζουν οι δαπάνες του συστήματος επιδοτήσεων (καύσιμα, σιτηρά, ζάχαρη) οι οποίες ανήλθαν σε 4,8% του ΑΕΠ έναντι 6,6% κατά το 2012. Εις ό,τι αφορά εμπορικές ανταλλαγές, σε σχέση με το προηγούμενο έτος 2012 η μείωση του όγκου εμπορίου (κατά -2,7%), λόγω της παράλληλης μείωσης των εισαγωγών (κατά -1,5%) και των εξαγωγών (κατά -0,1%) συνέβαλλε στην ελάφρυνση του εμπορικού ελλείμματος κατά 2,7% (περίπου 5 δις ). Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλλε η μείωση της αξίας των εισαγωγών καυσίμων κατά 4,1% και οι περιορισμένες ανάγκες για εισαγωγές σιτηρών. Αρνητικά κατά (-22,9%) εξελίχθηκαν οι εξαγωγές φωσφάτων, ενώ σημαντική αύξηση κατέγραψαν οι εξαγωγές αυτοκινήτων, 71,2% και ηλεκτρικών καλωδίων 11,6%. Οι εξαγωγές εκτός φωσφάτων αυξήθηκαν συνολικά κατά 6,7%. Οι εξαγωγές αγροτικών και προϊόντων τροφίμων αυξήθηκαν κατά 3,4%. Σε υποχώρηση βρίσκονται οι παραδοσιακοί τομείς των υφαντουργικών και του δέρματος. Η μείωση του ελλείμματος στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ανήλθε σε 7,6% του ΑΕΠ έναντι 9,8% κατά το 2012), η οποία επέτρεψε την αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων (κατά 3,8%) και την εξοικονόμηση πόρων για την χρηματοδότηση της ανάπτυξης μέσω των δημοσίων επενδύσεων οι οποίες όμως περιορίσθηκαν σε ποσοστό 5,5% του ΑΕΠ έναντι 6,9% κατά το προηγούμενο έτος. Οι ροή των αμέσων ξένων επενδύσεων σημείωσε αύξηση κατά 23,1% ενώ οι συναλλαγματικές εισροές από τα μεταναστευτικά εμβάσματα (6,6% του ΑΕΠ) και τον τουρισμό (6,6% του ΑΕΠ) σημείωσαν ελαφρά κάμψη κατά -1,5% και -0,4% αντιστοίχως. Οι ανάγκες δανεισμού ανήλθαν σε 5,8% του ΑΕΠ έναντι 7,5% κατά το 2012. Ποσοστό 4,5% του ΑΕΠ αντιστοιχεί σε εσωτερικό δανεισμό. ΑΕΠ 2013 = 872 791 (σε εκατ. Ντίρχαμ) Μεταβολή ΑΕΠ = 4.40% Κρατικό Χρέος (ομόλογα) /ΑΕΠ = 63.50% Δημοσιονομικό έλλειμμα /ΑΕΠ = -5.50% Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών / ΑΕΠ = -7.60% Κρατικό Χρέος (ομόλογα) /ΑΕΠ = 63.50% Αποδόσεις κρατικών ομολόγων Έως 26 εβδομάδες Έως 5 έτη έως 15 έτη 4.03% 5.02% 5.77 Αξιολογήσεις Διεθνών Οίκων: Fitch Ratings : BBB-/stable Standard & Poor's : BBB-/stable 6

2. ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ 2010 2011 2012 2013 Αξία ΑΕΠ% ΑΕΠ (Τρέχουσες τιμές) (σε εκατ. Νίρχαμ) 764,031 802,607 827,497 872,791 100% ΑΕΠ (Προστιθέμενη αξια) (σε εκατ. Νίρχαμ) 687,722 742,419 767,730 799,405 100% -Μεταβολή ΑΕΠ σε σχέση με το προηγούμενο έτος (%) 3.6 5.0 2.7 4.4 - -Μεταβολή μη αγροτικού ΑΕΠ (%) 4.5 4.9 4.5 3.4 - Συμβολή στο ΑΕΠ ανά τομέα δραστηριότητος Πρωτογενής τομέας (σε ποσοστό του ΑΕΠ) (%) 15.3 15.5 14.4 132,465 16.6 -Συμβολή στην ανάπτυξη (σε μονάδες αύξησης του ΑΕΠ) -0.3 0.7-1.0 2.0 - -Μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος (%) -2.3 5.1-7.2 15.1 - Γεωργία 14.4 14.3 13.4 15.5 15.5 Αλιεία -9.5-1.5 13.7 11.4 1.0 Δευτερογενής τομέας (σε ποσοστό του ΑΕΠ) (%) 29.7 30.2 30.3 438,861 28.5 -Συμβολή στην ανάπτυξη (σε μονάδες αύξησης του ΑΕΠ) 1.6 1.1 0.4 0.2 - -Μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος (%) 6.4 4.0 1.4 0.6 - Ορυχεία-Μεταλεία 38.6 5.9-2.4 0.4 3.9 Βιομηχανία (εκτός διυλιστηρίων) 3.1 2.3 1.5 1.8 15.4 Τρόφιμα ποτά- καπνός 1.4 4.0 4.0 3.6 5.3 Κλωστουφαντουργία ένδυμα - δέρμα 3.9 0.5 2.8 0.1 2.1 Χημικά -παραχημικά 5.2 1.2-0.7 3.4 2.7 Μηχανές μεταλλουργία ηλεκτρικά είδη 6.3 1.1 0.9 1.5 2.9 Άλλες -0.1 3.6-0.2-1.8 2.4 Ενέργεια 5.6 8.8 6.1 0.0 2.7 Διυλιστήρια καυσίμων -21.5 28.5-1.8 4.0 0.0 Ηλεκτρισμός και Ύδρευση 7.1 6.0 6.9-0.3 2.6 Κατασκευές (με Δημόσια Έργα) 2.6 4.2 2.1-1.6 6.6 Τριτογενής τομέας (σε ποσοστό του ΑΕΠ) (%) 55.0 54.3 55.3 666,940 54.9 -Συμβολή στην ανάπτυξη (σε μονάδες αύξησης του ΑΕΠ) 1.8 1.6 3.0 3.0 - -Μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος (%) 3.3 6.0 5.9 4.8 - Εμπόριο -0.4 4.7 2.3 4.1 10.2 Ξενοδοχεία -Εστιατόρια 8.0-2.0 2.5 4.2 2.7 Μεταφορές 7.2 5.9 3.7 3.9 3.9 Ταχυδρομεία και τηλεπικοινωνίες 4.4 19.0 25.6 16.2 2.3 Χρηματο-οικονομικές Υπηρεσίες και Ασφάλειες 0.5 7.6 4.9 0.3 5.9 Κτηματαγορά 2.6 4.4 5.3 1.7 12.9 Άλλες Υπηρεσίες 1.1 1.0 0.8 2.1 1.4 Δημόσια διοίκηση 2.9 5.8 6.7 4.6 9.7 Υπηρεσίες Κοινωνικής Ωφέλειας 4.8 8.4 4.9 3.4 10.5 7

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Διάρθρωση του ΑΕΠ 56.2 55.0 55.0 54.3 55.3 54.9 28.2 28.6 29.7 30.2 30.3 28.5 15.6 16.4 15.3 15.5 14.4 16.6 Μέσος 2002-08 2009 2010 2011 2012 2013 Πρωτογενής τομέας Δευτερογενής τομέας Τριτογενής τομέας 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 Μεταβολή ΑΕΠ σε σχέση με το προηγούμενο έτος (%) 4.8 4.8 5.0 4.4 3.6 R² = 0.164 2.7 Μέσος 2002-08 2009 2010 2011 2012 2013 Συμβολή στην ανάπτυξη (μονάδες ΑΕΠ) Μέσος 2002-08 2009 2010 2011 2012 2013 2.5 1.8 3.0 2.5 3.8 1.6 3.0 0.2 1.1 1.1 1.6 2.0 0.6 0.7 0.4-0.3-1.3-1.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0-1.0-2.0 Πρωτογενής τομέας Δευτερογενής τομέας Τριτογενής τομέας 8

Απασχόληση-Ανεργία 2010 2011 2012 2013 Ενεργός πληθυσμός άνω των 15 ετών (χιλιάδες) 11,415 11,538 11,549 11,705 Απασχολούμενοι (χιλιάδες) 10,405 10,509 10,511 10,625 Αστικά κέντρα 5,169 5,272 5,320 5,346 Υπαιθρος 5,235 5,237 5,190 5,278 15-24 ετών 18.2 17.3 16.4 15.4 25-44 ετών 50.7 51.4 51.6 52.3 45-59 ετών 24.4 24.9 25.2 25.3 Απασχόληση ανά τομέα δραστηριότητος Γεωργία - δασικές εργασίες -αλιεία 4.8 4.9 5.1 4.9 Βιομηχανία 20.2 20.2 18.7 18.4 Κατασκευές - δημόσια έργα 12.4 12.4 11.9 10.9 Εμπόριο 20.2 20.6 20.5 21.0 Μεταφορές και λογιστική υποστήριξη 6.9 7.1 6.8 6.6 Υπηρεσίες και Διοίκηση 35.3 35.1 36.8 38.0 Άλλες 0.2 0.2 0.2 0.2 Ανεργοι (σε χιλιάδες) 1,037 1,028 1,038 1,081 Αστικά κέντρα 823 817 824 871 Υπαιθρος 214 211 214 210 Ποσοστό Ανεργίας επί του ενεργού πληθυσμού (%) 9.1 8.9 9.0 9.2 Ανδρες 8.9 8.4 8.7 9.1 Γυναίκες 9.6 10.2 9.9 9.6 9

Εξωτερική θέση της χώρας 2010 2011 2012 2013 Εισαγωγές 297,963 357,770 386,949 379,921 -Μεταβολή 12.9% 20.1% 8.2% -1.8% Εισαγωγές καυσίμων 68,479 90,351 106,619 102,094 -Μεταβολή 26.5% 31.9% 18.0% -4.2% Εισαγωγές εκτός καυσίμων και δημητριακών 218,088 250,338 261,353 265,102 -Μεταβολή 8.4% 14.8% 4.4% 1.4% Εξαγωγές 149,583 174,995 184,885 184,685 -Μεταβολή 32.4% 17.0% 5.7% -0.1% Εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων 101,631 118,585 125,029 124,077 Μεταβολή 35.3% 16.7% 5.4% -0.8% Εμπορικό Ισοζύγιο -148,380-182,775-202,063-195,236 Μεταβολή -1.7% 23.2% 10.6% -3.4% Δείκτης Κάλυψης Εισαγωγών από Εξαγωγές 50.2% 48.9% 47.8% 48.6% Τουρισμός 56,422 58,904 57,835 57,579 -Μεταβολή 6.8% 4.4% -1.8% -0.4% % ΑΕΠ 7.4% 7.3% 7.0% 6.6% Μεταναστευτικά εμβάσματα 54,387 58,385 58,751 57,850 Μεταβολή 8.3% 7.4% 0.6% -1.5% % ΑΕΠ 7.1% 7.3% 7.1% 6.6% Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών -35,001-64,605-80,717-66,167 Ισοζύγιο Τρεχουσών συναλλαγών / ΑΕΠ -4.6% -8.0% -9.8% -7.6% Εισαγωγές Υπηρεσιών 62,685 69,349 68,287 63,639 Εξαγωγές Υπηρεσιων 105,522 112,428 113,566 110,352 Ποσοστό % των συνολικών Εξαγωγών 41.4% 39.1% 38.1% 37.4% Ποσοστό % του ΑΕΠ 13.8% 14.0% 13.7% 12.6% Ισοζύγιο Υπηρεσιών 42,837 43,078 45,280 46,712 % ΑΕΠ 5.6% 5.4% 5.5% 5.4% Συναλλαγματικά αποθέματα 194,605 173,843 144,736 150,267 -Μεταβολή 6.5% -10.7% -16.7% 3.8% Σε μήνες εισαγωγών 6.9 5.2 4.1 4.3 10

Ακαθάριστο Εθνικό Διαθέσιμο Εισόδημα Μέσος 2002-08 2009 2010 2011 2012 2013 Σε τρέχουσες τιμές (σε εκατ. Ντίρχαμ) 589,680 773,059 804,821 843,224 865,990 921,953 Έσοδα Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα 539,111 713,209 743,276 777,597 799,737 848,665 -Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) 548,226 732,449 764,031 802,607 827,497 872,791 -Εθνικό Εισόδημα προερχόμενο από το εξωτερικό -9,115-19,240-20,755-25,010-27,760-24,126 Τρέχουσες Μεταβιβάσεις από το εξωτερικό 50,569 59,850 61,545 65,627 66,253 73,288 Έξοδα Δαπάνες κατανάλωσης 416,772 551,858 571,485 619,270 654,773 689,954 -Νοικοκυριά 316,532 418,461 437,547 472,938 495,655 524,395 -Δημόσια διοίκηση 100,240 133,397 133,938 146,332 159,118 165,559 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση 172,908 221,201 233,336 223,954 211,217 231,999 Μεταβολή Ακαθάριστου Εθν. Διαθέσιμου Εισοδήματος (%) 7.3 3.7 4.1 4.8 2.7 6.5 Έσοδα Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα 7.2 5.3 4.2 4.6 2.8 6.1 -Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) 7.1 6.3 4.3 5.0 3.1 5.5 -Εθνικό Εισόδημα από το εξωτερικό 0.4 68.7 7.9 20.5 11.0-13.1 Τρέχουσες Μεταβιβάσεις από το εξωτερικό 7.7-11.6 2.8 6.6 1.0 10.6 Έξοδα Δαπάνες κατανάλωσης 6.9 6.4 3.6 8.4 5.7 5.4 -Νοικοκυριά 7.2 4.5 4.6 8.1 4.8 5.8 -Δημόσιος τομέας 5.8 12.9 0.4 9.3 8.7 4.0 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση 8.3-2.4 5.5-4.0-5.7 9.8 Διάρθρωση Ακαθάριστου Εθν. Διαθέσιμου Εισοδήματος (%) Μέση Εθνική Κατανάλωση (1) 70.7 71.4 71.0 73.4 75.6 74.8 -Νοικοκυριά 53.7 54.1 54.4 56.1 57.2 56.9 -Δημόσιος τομέας 17.0 17.3 16.6 17.4 18.4 18.0 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση 29.3 28.6 29.0 26.6 24.4 25.2 Ακαθάριστη Εθνική Αποταμίευση % του ΑΕΠ 31.5 30.2 30.5 27.9 25.5 26.6 (1) Εθνική κατανάλωση σε ποσοστό του Ακαθάριστου Διαθέσιμου Εισοδήματος ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 11

3. ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ Γεωργία (α) Μέση τιμή 2002-08 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 Υδατοπτώσεις (σε mm) 355 267.2 543.6 604.8 690.8 400.2 450.0 Καλλιεργούμενη έκταση (σε χιλιάδες εκτάρια) Δημητριακά 5,338 5,309 5,435 5,056 5,376 5,217 5,990 Σκληρός σίτος 998 928 969 901 957 963 945 Μαλακός σίτος 1,885 1,930 2,009 1,951 2,131 2,179 2,259 Κριθάρι 2,162 2,181 2,183 1,922 2,026 1,893 1,967 Καλαμπόκι 242 219 224 230 192 118 178 Όσπρια 368 373 376 398 397 339 356 Ελαιώδη 72 48 66 86 56 29 Ηλιοτρόπια 51 26 43 62 37 12 17 Αραχίδες 21 21 23 30 23 15 Βιομηχανικές καλλιέργειες 197 172 137 137 135 125 Ζαχαρότευτλα 59 58 57 51 52 31 37 Ζαχαροκάλαμο 15 17 15 15 8 16 15 Επιφάνεια καλλιεργουμένων γαιών 7055 6468 6984 7161 6965 7608 Επιφάνεια καλλιεργήσιμων γαιών 9006 8960 8981 9003 8988 9104 Kαλλιεργούμενες/καλλιεργήσιμες γαίες 78,3 72,2 77,8 79,5 77,5 83,6 12

Γεωργία (β) Παραγωγή καλλιεργειών (σε χιλιάδες εκατόκιλα) Μέση τιμή 2002-08 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 Δημητριακά 61,627 53,219 104,519 78,254 86,220 53,012 98,636 Σκληρός σίτος 13,732 12,400 20,330 16,328 18,480 11,349 18,972 Μαλακός σίτος 27,361 25,295 43,384 32,433 41,699 27,431 50,367 Κριθάρι 18,290 13,532 37,860 25,664 23,176 12,014 27,226 Καλαμπόκι 1,593 1,210 2,045 2,792 2,213 902 1,181 Όσπρια 2,183 1,956 2,757 2,824 3,392 2,703 2,933 Ελαιώδη 804 747 1,034 1,100 890 557 582 Ηλιοτρόπια 378 323 502 593 487 177 190 Αραχίδες 422 410 517 655 397 363 388 Βιομηχανικές καλλιέργειες 39,071 38,383 35,422 30,682 37,991 21,677 27,618 Ζαχαρότευτλα 29,812 29,257 27,534 24,359 30,351 16,267 21,422 Ζαχαροκάλαμο 9,071 9,126 8,130 6,323 7,639 5,410 6,196 Παραγωγή λαχανικών (σε χιλιάδες τόνους) 6,454 6,913 6,931 6,699 7,409 7,685 7,948 Τομάτες (%) 17.6 19.0 17.7 15.2 16.3 15.9 16.3 Πατάτες (%) 23.1 22.2 17.8 20.3 23.2 21.6 24.3 13

Γεωργία (γ) Απόδοση καλλιεργειών (σε εκατόκιλα/εκτάριο) Μέση τιμή 2002-08 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 Δημητριακά 11.4 10.0 19.2 15.5 16.1 10.2 16.5 Σκληρός σίτος 13.4 13.4 21.0 18.1 19.3 11.8 20.1 Μαλακός σίτος 14.3 13.1 21.6 16.6 19.6 12.6 22.3 Κριθάρι 8.3 6.2 17.3 13.4 11.4 6.3 13.8 Καλαμπόκι 6.5 5.5 9.2 12.1 11.6 7.6 6.6 Όσπρια 6.2 5.2 7.3 7.1 8.0 8.0 8.2 Ελαιώδη 11.6 15.6 15.7 12.8 16.0 19.5 0.0 Ηλιοτρόπια 7.3 12.7 11.7 9.6 13.3 15.2 11.2 Αραχίδες 20.7 19.7 22.8 21.7 17.6 23.5 0.0 Βιομηχανικές καλλιέργειες 200.3 222.9 258.7 224.0 281.6 173.7 0.0 Ζαχαρότευτλα 507.2 508.8 546.3 476.3 658.4 523.2 575.8 Ζαχαροκάλαμο 600.9 540.0 671.9 424.9 569.2 345.1 400.8 Παραγωγή λαχανικών (σε χιλιάδες τόνους) 6,454 6,913 6,931 6,699 7,409 7,685 7,948 Τομάτες (%) 17.6 19.0 17.7 15.2 16.3 15.9 16.3 Πατάτες (%) 23.1 22.2 17.8 20.3 23.2 21.6 24.3 14

Κτηνοτροφία 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Σύνολο ζώων (κεφαλές) 24,886 25,010 25,489 25,163 26,883 27,637 29,365 Βοοειδή 2,737 2,814 2,861 2,788 2,949 3,029 3,173 Πρόβατα 16,900 17,078 17,476 17,082 18,429 19,006 19,956 Κατσίκια 5,249 5,118 5,152 5,293 5,505 5,602 6,236 Παραγωγή κρέατος (από τα εγκεκριμένα σφαγεία, σε χιλιάδες τόνους) 198 206 203 206 219 228 Βοοειδή 135 148 149 151 159 170 Πρόβατα 38 42 36 36 39 38 Κατσίκια 14 13 14 14 16 14 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 15

Θαλάσσια Αλιεία 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Αλιευτικός στόλος χώρας Αριθμός σκαφών 2,963 3,013 3,016 3,020 3,014 3,009 Παράκτια αλιεία (%) 84.9 85.0 85.0 85.1 85.0 Χωρητικότητα (σε χιλιάδες τόνους) 251 264 265 266 270 270 Παράκτια αλιεία (%) 42.2 44.6 45.0 45.3 45.4 45.8 Αλιευτική παραγωγή Ποσότητα (σε χιλιάδες τόνους) 951 1,019 1,161 1,138 957 1,165 Παράκτια αλιεία (%) 85 76 76 79 71 72 Αξία (σε εκατ. dh) 6,202 8,418 7,164 6,659 7,959 7,825 Παράκτια αλιεία (%) 38 44 38 36 38 35 Μέση τιμή ανά τόνο (dh/kg) 7 8 6 6 8 7 Παράκτια αλιεία 4.4 5.5 4.6 4.4 6.9 5.6 Αλιεία ανοικτής θαλάσσης 30 32 19 15 15 12 Απορρόφηση των προϊόντων παράκτιας αλιείας (%) Εσωτερική κατανάλωση 38.1 37.1 36.5 39.8 37.2 39.0 33.3 Κονσερβοποιΐα 18.2 15.7 12.3 20.4 12.8 13.2 13.0 Κατάψυξη 5.5 7.7 6.2 3.8 28.6 28.4 37.3 Υποπροϊόντα 33.7 33.3 38.8 31.0 20.8 18.4 15.5 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 16

ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Δείκτης : Διάθεση και παραγωγή φωσφάτων - -10,7% -26,4% 45,3% 5,4% -3,5% Εμπορεύσιμη παραγωγή (σε χιλιάδες τόνους) 25,517 24,861 18,307 26,603 28,052 27,060 26,430 Πωλήσεις στο εσωτερικό (σε χιλιάδες τόνους) 12,998 12,034 12,569 16,444 18,403 17,032 Εξαγωγές (σε χιλιάδες τόνους) 12,331 11,644 5,724 10,254 9,357 9,100 8,608 Παραγωγή και Εξαγωγές φωσφορικού οξέως Παραγωγή (σε χιλιάδες τόνους) 3,161 2,771 3,077 3,998 4,488 4,265 4,464 Εξαγωγή (σε χιλιάδες τόνους) 1,916 1,629 1,909 2,245 2,179 1,906 Εξαγωγή (σε εκατ. dh) 8,606 22,831 8,051 12,650 15,988 14,667 Μέση τιμή Εξαγωγών (σε dh/τόνο) 4,684 14,013 4,217 5,635 7,337 7,693 Δείκτης: Παραγωγή / Εξαγωγές (1) 48.3 46.8 31.3 38.5 33.4 33.6 32.6 Κύκλος εργασιών (εξαγωγές) groupe OCP (σε εκατ. dh) 20,868 51,378 18,743 35,631 48,434 48,237 37,100 Παράγωγα φωσφάτων ( %) 70.5 65.5 72.5 74.8 74.0 73.4 75.6 Μεταβολή δείκτη παραγωγής ορυχείων και μεταλλείων (%) 3.7-1.4-13.4 15.8 4.1 5.2-3.2 Μεταλλικά ορυκτά -5.6-2.0 3.3-6.3-0.7 0.4-0.2 Μη Μεταλλικά ορυκτά 4.3-1.4-14.1 17.0 4.3 5.4-3.3 17

ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Σύνολο βιομηχανικής παραγωγής (σε εκατ. dh) 236,301 323,747 279,769 332,591 386,818 391,687 Μεταβολή (%) 9.2 14.6-13.6 18.9 16.3 1.3 Διάρθρωση της παραγωγής ανά κλάδο (%) : Αγροτικά προϊόντα-τρόφιμα 29.7 26.9 31.3 28.6 26.2 27.1 Υφάσμα-δέρμα 12.2 9.1 9.0 7.8 6.9 6.6 Χημικά- παραχημικά 38.1 42.3 36.8 42.0 45.0 44.9 Μηχανική και Μεταλουργία 13.7 15.2 16.1 14.7 14.8 14.5 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά 6.3 6.4 6.8 6.9 7.1 6.8 Προστιθέμενη βιομηχανική αξία ανά κλάδο (%)(1) 29.1 24.8 29.4 29.1 25.8 25.5 Αγροτικά προϊόντα-τρόφιμα 29.8 25.7 30.6 30.6 28.5 28.3 Υφάσμα-δέρμα 37.5 34.8 36.7 36.0 33.7 33.3 Χημικά- παραχημικά 27.1 23.1 30.0 29.8 25.0 24.1 Μηχανική και Μεταλουργία 26.3 22.6 23.7 21.6 21.0 21.5 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά 27.7 22.7 24.8 26.9 24.0 24.3 Ποσοστό επενδύσεων ανά κλάδο (%) (2) 22.6 31.5 29.2 23.8 25.7 23.3 Αγροτικά προϊόντα-τρόφιμα 16.6 20.3 18.0 16.0 14.2 15.1 Υφάσμα-δέρμα 15.6 17.3 12.0 10.1 12.9 12.4 Χημικά- παραχημικά 29.9 43.0 44.8 24.3 25.4 26.1 Μηχανική και Μεταλουργία 24.1 34.3 31.3 57.3 65.5 42.3 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά 21.7 31.3 20.8 20.8 22.2 21.5 Ποσοστό εξαγωγών ανά κλάδο (%) (3) 26.6 26.7 24.1 26.8 28.2 28.1 Αγροτικά προϊόντα-τρόφιμα 16.6 15.0 14.1 12.6 12.1 12.6 Υφάσμα-δέρμα 65.5 63.0 60.8 62.8 62.9 63.8 Χημικά- παραχημικά 20.7 25.5 21.4 26.8 28.0 27.5 Μηχανική και Μεταλουργία 12.5 15.0 14.9 16.4 17.2 19.3 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά 62.9 59.8 58.2 67.4 79.0 76.8 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 18

Μεταποίηση Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Δεταβολή δείκτη βιομηχανικής παραγωγής ( %) 4.1 2.2 0.2 2.0 2.5 1.5 Προϊόντα βιομηχανιών τροφίμων 2.7 4.0 2.0 1.4 3.0 2.1 1.5 Προϊόντα βιομηχανιών υφαντουργίας 1.4-2.6-0.9 0.0-4.2-0.7-1.3 Χημικά προϊόντα 3.6 3.5 2.5 5.1 1.7 1.9 3.4 Προϊόντα από μέταλλα 7.0-7.2 3.3-6.3 3.4 2.7-1.5 Προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας 9.5 1.9-0.7 9.2 2.6-2.3 8.2 Ηλεκτρικές μηχανές και συσκευές 4.0 1.6-1.3-0.6 4.0-1.3-10.0 Δραστηριότητα Βιομηχανίας ζάχαρης (σε χιλ. τόνους) Παραγωγή ζάχαρης 456 468 410 379 362 από ζαχαροκάλαμα 84 84 73 64 67 Εισαγωγή κατεργασμένης ζάχαρης 642 751 976 798 884 1,003 Κατανάλωση ζάχαρης 1,077 1,142 1,161 1,171 1,207 Δραστηριότητα βιομηχανίας αλεύρων (σε χιλ. εκατόκιλα) Παραγωγή αλεύρων 41,274 45,962 48,603 50,049 52,968 58,500 από μαλακό σίτο 34,416 39,688 42,604 43,369 45,378 50,700 Δραστηριότητα ελαιοτριβείων (σε τόνους) Παραγωγή 70,000 85,000 85,000 160,000 150,000 120,000 Εξαγωγή 13,157 4,500 5,800 21,100 33,000 11,000 Ποσοστό εξαγωγών (Ποσότητες %) 19.7 5.3 6.8 13.2 22.0 9.2 Δραστηριότητα των βιομηχανιών γάλακτος Παραγωγή φρέσκου γάλακτος (σε εκατ. λίτρα) 1,472 2,000 2,229 2,100 2,169 2,465 Ποσότητα επεξεργασμένου γάλακτος (σε εκατ. λίτρα) 969 1,400 1,560 1,470 1,540 1,750 Επί της συνολικής παραγωγής (%) 65 70 70 70 71 71 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 19

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ (κτήρια και δημόσια έργα υποδομών) Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Δραστηριότητα τσιμεντοβιομηχανίας Εισαγωγή τριμέντου (σε χιλ. τόνους) 201 531 150 435 185 208 125 Συνολικές πωλήσεις τσιμέντου (σε χιλ. τόνους) 10,863 14,048 14,520 14,571 16,130 15,871 14,864 Αδειες Οικοδομών (αριθμός) 49370.0 52055.0 49886.0 57296.0 53086.0 54446.0 Διάρθρωση κατασκευαστικής δραστηριότητος ανα τομέα (%) Κτήρια 14.4 12.3 11.6 10.2 12.0 11.0 Επαύλεις 5.8 3.9 3.8 3.4 3.8 4.1 Εργατικές κατοικίες 71.2 76.5 77.5 79.3 76.3 76.3 Κτήρια εμπορικής και βιομηχανικής χρήσεως 7.5 6.7 6.5 6.3 7.1 7.9 Κτήρια διοικήσεως 0.4 0.2 0.3 0.4 0.4 0.4 Άλλα 0.7 0.4 0.4 0.5 0.4 0.4 Μέση τιμή ανά m² (σε DH) 1,171 1,170 1,175 1,188 1,255 1,293 Κτήρια 1,192 1,255 1,184 1,203 1,304 1,308 Επαύλεις 1,429 1,442 1,635 1,654 1,758 1,660 Εργατικές κατοικίες 1,171 1,155 1,142 1,156 1,216 1,262 Κτήρια εμπορικής και βιομηχανικής χρήσεως 1,225 1,265 1,210 1,230 1,243 1,270 Κτήρια διοικήσεως 1,594 1,600 1,720 1,767 1,931 1,821 Άλλα 1,374 1,279 1,354 1,281 1,332 1,631 Επιφάνεια νεοδμήτων κτηρίων (σε χιλ. m²) 5,827 5,936 5,082 6,614 5,639 5,958 Επιφάνεια οικοπέδων (σε χιλ. m²) 16,212 15,720 13,888 16,033 17,947 17,634 Αξία (σε εκατ. DH) 21,260 21,306 18,895 20,537 22,758 25,539 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 20

Μέσος ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Οδικό δίκτυο ασφαλτοστρωμένο (σε χιλ. Km) 35.4 35,9 40.9 41.1 41.4 41.4 Στόλος Αυτοκινήτων(σε χιλ.) 2073 2284 2625 2791 2954 3124 3286 Αυτοκίνητα τουρισμού (%) 72.5 71,9 71.0 70.8 70.5 70.5 70.4 Κυκλοφορία οδική Αυτοκινητόδρομοι (σε Km) 637 827 916 1097 1416 1630 Επενδύσεις (σε εκατ.dh) 2550 3370 5700 7479 5232 3471 Κύκλος εργασιών (σε εκατ. DH) 759 1066 1403 1668 1898 2045 Κυκλοφορία επιβατών (σε χιλ.) Σιδηροδρομικώς 21139 26120 27527 29600 30910 33879 35 945,6 Αεροπορικώς 9442 12248 12866 13350 15362 15670 15 105 Ειδικά ναυλωμένες πτήσεις charters (%) Κυκλοφορία εμπορευμάτων (σε χιλ. τόνους) Société nationale des transport et de la logistique Σιδηροδρομικές μεταφορές 32960 35859 25000 35669 37000 37011 36200 Θαλάσσιες μεταφορές 64187 72717 61085 69236 69104 71167 67861 Αεροπορκές μεταφορές 57 67 59 56 55 52 53 Αριθμός ατυχημάτων μεταφορών 55333 58924 66958 65461 67082 67151 68458 Ποσοστό σοβαρών ατυχημάτων (%) 31.2 27,6 24.7 23.2 24.8 23.8 21.5 Αριθμός θυμάτων 88718 93102 106785 102250 106178 104855 104855 Νεκροί 3843 3838 4042 3778 4222 4167 3705 Σοβαρά τραυματισμένοι 13304 12406 12479 11414 12482 11791 10993 Ελαφρά τραυματισμένοι 71571 76858 90264 87058 89529 90099 90157 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Αύγουστος /2014 21

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Αριθμός κλινών 126,373 152,927 164,612 173,133 184,125 198,211 207,572 Πληρότητα ( %) 44.7 45.0 41.0 43.0 40.0 40.0 43.0 Αφίξεις εκτός ομογενών (σε χιλ.) 3146 4212 4293 4910 4934 5012 5323 Ρυθμός ανάπτυξης (%) 9.7 4.5 1.9 14.4 0.5 1.6 6.2 Προέλευση επισκεπτών (%) Γαλλία 41.3 40.5 39.6 37.2 36.0 35.3 33.5 Ισπανία 12.0 14.1 15.0 14.8 14.1 14.6 12.8 Γερμανία 5.1 4.3 4.1 4.2 4.5 4.0 4.5 Ιταλία 4.2 3.9 4.1 4.7 4.3 3.9 4.4 ΗΠΑ 2.8 2.6 2.8 2.8 2.6 2.8 3.0 Αραβικές χώρες 5.9 5.9 5.9 5.6 6.3 7.4 8.2 Είσοδοι καταγεγραμένοι στα σύνορα (σε χιλ.) 46.5 45.6 46.5 48.5 47.1 47.2 46.5 Μαροκινοί κάτοικοι εξωτερικού (%) 50.6 54.4 53.5 51.5 52.9 52.8 53.5 Ξένοι τουρίστες (%) 14,365 16,462 16,239 18,020 16,869 17,484 19,114 Διαμονές σε ξενοδοχεία (σε χιλ./νύκτα) 46.5 45.6 46.5 48.5 47.1 47.2 46.5 Structure (En %) Εξωτερικός τουρισμός (%) 79.4 79.4 77.1 77.4 73.6 71.8 72.9 Εσωτερικός Τουρισμός (%) 20.6 20.6 22.9 22.6 26.4 28.2 27.1 Εσοδα από τον τουρισμό (σε εκατ. dh) 43,216 55,551 52,834 56,422 58,904 57,835 57,551 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Αύγουστος /2014 22

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Αριθμός συνδρομητών τηλεφωνίας (Σε χιλ.) 15,108 25,807 28,827 35,731 40,120 42,295 45,349 Σταθερής τηλεφωνίας 1,664 2,991 3,516 3,749 3,566 3,279 2,925 Κινητής τηλεφωνίας 13,444 22,816 25,311 31,982 36,554 39,016 42,424 Πυκνότητα τηλεφωνίας (%) 50.0 83.7 92.5 113.4 124.7 130.1 138.0 Σταθερής τηλεφωνίας 5.5 9.7 11.3 11.9 11.1 10.1 8.9 Κινητής τηλεφωνίας 44.5 74.0 81.2 101.5 113.6 120.0 129.1 Αριθμός συνδρομών διαδικτύου (σε χιλ.) 310,651 757,453 1,186,923 1,866,963 3,182,116 3,957,068 5,776,173 ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ Μέσος 2002-08 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Κύκλος εργασιών των ασφαλιστικώνεταιρειών (σε εκατ. dh) 14,601 19,855 20,940 21,873 23,894 26,024 26,734 Κλάδος ζωής και κεφαλαίου (%) 29.1 33.0 31.7 30.1 32.0 33.7 32.1 Άλλοι κλάδοι (%) 70.7 66.4 67.6 69.3 67.3 65.6 67.4 Κλάδος Αυτοκινήτου 33.1 30.2 31.5 32.3 31.5 30.8 31.8 Κλάδος ατυχημάτων 12.4 12.4 12.5 12.5 11.7 11.3 11.5 ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Σεπτέμβριος /2014 23

4. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΑΡΟΚΟΥ 700000 Εξωτερικό Εμπόριο Μαρόκου 2010 2011 2012 2013 600000 532764 571834 565903 500000 447546 400000 357770 386949 381277 300000 297963 200000 149583 174994 184885 184626 100000 0-100000 -200000-148380 -182776-202064 -196651-300000 Όγκος Εμπορίου Εισαγωγές Εξαγωγές Εμπορικό Ισοζύγιο ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 2010 2011 2012 2013 (ΑΞΙΕΣ σε εκατ. Ντίρχαμ) ΣΕ ΑΞΙΑ (%) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 297 963 357 770 386 949 381 277-5 672-1,5 -ΚΑΥΣΙΜΑ 68 479 90 350 106 619 102 265-4 354-4,1 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 149 583 174 994 184 885 184 626-259 -0,1 -ΦΩΣΦΑΤΑ & ΠΑΡΑΓΩΓΑ 35 888 48 461 48 395 37 330-11 065-22,9 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -148 380-182 776-202 064-196 651 +5 413-2,7 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 447 546 532 764 571 834 565 903-5 931-1,0 ΚΑΛΥΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 50,2% 48,9% 47,8% 48,4% Οι εμπορικές ανταλλαγές του Μαρόκου, κατά την τριετία 2010-2012, αυξήθηκαν σε όγκο, με παράλληλη χειροτέρευση των όρων εμπορίου. Κατά σειράν ετών ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών δεν ακολουθεί αυτόν των εισαγωγών, με αποτέλεσμα την σταθερή διεύρυνση του ελλείμματος στο Εμπορικό Ισοζύγιο της χώρας. Κατά το 2013, η μείωση της αξίας των εισαγωγών καυσίμων, καθώς και των δημητριακών, σε συνδυασμό με την αύξηση των εξαγωγών εκτός φωσφάτων, συνετέλεσε στην μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 2,7%. 24

2013 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ: ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΛΛΑ 61.0% ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΙΤΑΡΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 1.6% 1.7% 2.1% 2.1% 2.2% 2.4% 3.0% 5.0% ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΑΡΓΟ 9.3% 9.6% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2011-2013 : ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 (ΑΞΙΕΣ σε εκατ. Ντίρχαμ) ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ (%) ΑΞΙΑ (%) ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΑΡΓΟ 31 423 37 609 36 459 9,6-1 150-3,1 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ 31 519 36 941 35 630 9,3-1 311-3,5 ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 16 127 20 163 19 125 5,0-1 038-5,1 ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ 9 811 10 643 11 297 3,0 654 +6,1 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ 9 001 10 570 9 255 2,4-1 315-12,4 ΣΙΤΑΡΙ 11 639 12 067 8 221 2,2-3 846-31,9 ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 7 987 8 127 7 961 2,1-166 -2,0 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ 5 515 7 769 7 927 2,1 158 +2,0 ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ 6 480 7 151 6 585 1,7-566 -7,9 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 3 796 4 304 6 188 1,6 +1 884 +43,8 ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 133 298 155 344 148 648 39,0-6 696-4,3 ΑΛΛΑ 224 472 231 605 232 629 61,0 +1 024 +0,4 ΣΥΝΟΛΟ 357 770 386 949 381 277 100,0-5 672 Τα προϊόντα ενέργειας κατέχουν μερίδιο 23,9% (9,6 + 9,3 + 5,0) της συνολικής αξίας των μαροκινών εισαγωγών. Η αυξομείωση που παρατηρείται μεταξύ των ετών 2013/11 οφείλεται περισσότερο στην μεταβολή των διεθνών τιμών και λιγότερο στην κατανάλωση. Σημαντική μείωση, που οφείλεται στην εξαιρετικά καλή εσοδεία του 2013, καταγράφει το μερίδιο εισαγωγών σίτου (αλλά και άλλων δημητριακών τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των κυριωτέρων 10 προϊόντων). Η τιμή εισαγωγής και διάθεσης των ανωτέρω προϊόντων, καθώς και της ζάχαρης ρυθμίζεται και επιδοτείται από το κράτος. 25

ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕΡΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΟΝΣΕΡΒΕΣ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ ΟΡΥΚΤΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΚΑΛΥΝΤΙΚΑ ΦΩΣΦΑΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΟ ΟΞΥ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΣΥΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΩΔΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΝΔΥΜΑΤΑ 2.3% 3.2% 3.2% 3.6% 3.9% 4.9% 5.2% 6.5% 8.8% 9.2% 10.3% 38.9% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2011-2013 ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 (ΑΞΙΕΣ σε εκατ. Ντίρχαμ) ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ (%) ΑΞΙΑ (%) ΕΝΔΥΜΑΤΑ 18430 19518 19017 10.3-501 -2.6 ΣΥΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΩΔΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 16570 15219 16983 9.2 1764 11.6 ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ 18736 20902 16180 8.8-4722 -22.6 ΦΩΣΦΟΡΙΚΟ ΟΞΥ 17115 14667 12053 6.5-2614 -17.8 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ 893 5634 9643 5.2 4009 71.2 ΦΩΣΦΑΤΑ 12610 12827 9097 4.9-3730 -29.1 ΚΑΛΥΝΤΙΚΑ 7742 8128 7253 3.9-875 -10.8 ΟΡΥΚΤΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 3947 6295 6703 3.6 408 6.5 ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ 5486 5831 5970 3.2 139 2.4 ΚΟΝΣΕΡΒΕΣ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ 4283 5702 5888 3.2 186 3.3 ΜΕΡΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ 4831 4334 4133 2.3-201 -4.6 ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 110643 119057 112920 61.1 61.1-5.2 ΑΛΛΑ 64351 65828 71762 38.9 5934 9.0 ΣΥΝΟΛΟ 174994 184885 184685 100-200 -0.1 Τα φωσφάτα και τα υποπροϊόντα αυτών, ως κύρια μεταλλευτική δραστηριότητα της χώρας (Οffice Cherifien des Phosphates-O.C.P), εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικό μερίδιο (8,8+6,5+4,9=22%) στην αξία των μαροκινών εξαγωγών. Ακολουθούν παραδοσιακά προϊόντα όπως τα ενδύματα, τα καλλυντικά και τα οπωροκηπευτικά. Σημειώνεται η άνοδος κατά 71.2% στις εξαγωγές αυτοκινήτων (εργοστάσιο της Renault στην Ταγγέρη), τα ηλεκτρικά καλώδια 11,6% και τα ηλεκτρονικά, που αποτελούν προϊόν γαλλικών, επίσης, επενδύσεων στον τομέα της αεροναυτικής βιομηχανίας. 26

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΝΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 2013 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ (ΑΞΙΕΣ σε εκατ. Ντίρχαμ) ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΣ 35692 9.4% 33283 18.0% -2409 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 102265 26.8% 9104 4.9% -93161 ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ 17830 4.7% 17716 9.6% -114 ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 80174 21.0% 45053 24.4% -35121 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 81023 21.3% 32122 17.4% -48901 ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 64266 16.9% 47191 25.6% -17075 ΧΡΥΣΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ 27 0.0% 157 0.1% 130 ΣΥΝΟΛΟ 381277 100.0% 184626 100.0% -196651 ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΤΟΝ ΟΓΚΟ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ & ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ (ΔΚΕ) ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΥΣΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΣ ΔΚΕΕ, 48.4% ΜΕΡΙΔΙΟ, 100.0% ΜΕΡΙΔΙΟ, 0.0% ΔΚΕΕ, 73.4% ΜΕΡΙΔΙΟ, 19.7% ΔΚΕΕ, 39.6% ΜΕΡΙΔΙΟ, 20.0% ΔΚΕΕ, 56.2% ΜΕΡΙΔΙΟ, 22.1% ΔΚΕΕ, 99.4% ΜΕΡΙΔΙΟ, 6.3% ΔΚΕΕ, 8.9% ΜΕΡΙΔΙΟ, 19.7% ΔΚΕΕ, 93.3% ΜΕΡΙΔΙΟ, 12.2% ΔΚΕΕ, 581.5% ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ (ΑΞΙΕΣ σε εκατ. Ντίρχαμ) ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΔΚΕΕ (ΔΕΙΚΤΗΣΚΑΛΥΨΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ) ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΣ 68975 12.2% 93.3% ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 111369 19.7% 8.9% ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ 35546 6.3% 99.4% ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 125227 22.1% 56.2% ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 113145 20.0% 39.6% ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 111457 19.7% 73.4% ΧΡΥΣΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ 184 0.0% 581.5% ΣΥΝΟΛΟ 565903 100.0% 48.4% Οι εγγενείς παραγωγικές αδυναμίες της χώρας αντανακλώνται στις χαμηλές τιμές του ΔΚΕΕ εις ό,τι αφορά καύσιμα και βιομηχανικό εξοπλισμό. Αντιθέτως, μεγαλύτερη ισορροπία εμφανίζουν οι ανταλλαγές ορυκτών (κυρίως φωσφάτα), τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων. Ο κύριος όγκος των εξαγωγών 68% αποτελείται από έτοιμα (25.6%), ενδιάμεσα (24.4%), καθώς και προϊόντα τροφίμων (18%), ενώ το εμπορικό έλλειμμα, αυξηθέν κατά 2,7%, τροφοδοτείται σε ποσοστό 74% από το διαρθρωτικό έλλειμμα στο ενεργειακό ισοζύγιο αλλά και από τις εισαγωγές βιομηχανικού εξοπλισμού. 27

ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 2013/2012 40.0% 35.0% 32% 36% 30.0% 25.0% 2013 2012 20.0% 15.0% 13.5% 13.2% 13.0% 12.4% 10.0% 5.0% 7.5% 6.4% 6.9% 6.6% 6.2% 6.3% 5.4% 4.5% 4.8% 4.8% 5.2% 4.2% 3.1% 2.5% 3.0% 2.6% 0.0% ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΗΠΑ ΚΙΝΑ Σ. ΑΡΑΒΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΡΩΣΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΙΡΑΚ ΑΛΛΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΚΥΡΙΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 2013 2012 ΙΣΠΑΝΙΑ 13.5% 13.2% ΓΑΛΛΙΑ 13.0% 12.4% ΗΠΑ 7.5% 6.4% ΚΙΝΑ 6.9% 6.6% ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ 6.2% 6.3% ΙΤΑΛΙΑ 5.4% 4.5% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 4.8% 4.8% ΡΩΣΙΑ 4.2% 5.2% ΤΟΥΡΚΙΑ 3.1% 2.5% ΙΡΑΚ 3.0% 2.6% ΑΛΓΕΡΙΑ 2.8% 2.2% ΜΕΡΙΔΙΟ ΧΩΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ 66.7% 68.3% 28

35.0% ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ 2013/2012 31% 30.0% 25.0% 2013 2012 29% 21.6% 21.5% 20.0% 19.0% 16.5% 15.0% 10.0% 8.9% 5.0% 5.7% 5.4% 3.9% 4.3% 3.8% 3.7% 3.5% 3.0% 2.9% 2.8% 3.0% 2.8% 2.8% 2.6% 1.9% 0.0% ΓΑΛΛΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΗΠΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Η.Β. ΒΕΛΓΙΟ ΑΛΛΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ - ΚΥΡΙΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ 2013 2012 ΓΑΛΛΙΑ 22% 21.5% ΙΣΠΑΝΙΑ 19.0% 16.5% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 5.7% 8.9% ΗΠΑ 3.9% 4.3% ΙΤΑΛΙΑ 3.8% 3.7% ΙΝΔΙΑ 3.5% 5.4% ΟΛΛΑΝΔΙΑ 3.0% 2.9% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2.8% 3.0% Η.Β. 2.8% 2.8% ΒΕΛΓΙΟ 2.6% 1.9% ΤΟΥΡΚΙΑ 1.9% 1.5% ΜΕΡΙΔΙΟ ΧΩΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ 72.5% 70.5% 29

ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ: ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ 2013/2012 ΑΛΛΟΙ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΙΝΔΙΑ Η.Β. ΑΛΓΕΡΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΡΩΣΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Σ. ΑΡΑΒΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΚΙΝΑ ΗΠΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ 1.9% 2.0% 2.5% 2.1% 2.4% 2.2% 2.0% 2.2% 2.2% 2.7% 3.4% 3.1% 3.9% 3.2% 4.1% 4.1% 4.4% 4.3% 4.9% 4.9% 4.9% 5.2% 5.7% 6.3% 14.2% 15.3% 15.8% 15.8% 2012 2013 27.7% 26.6% ΚΥΡΙΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ 2013 2012 ΓΑΛΛΙΑ 15.8% 15.8% ΙΣΠΑΝΙΑ 15.3% 14.2% ΗΠΑ 6.3% 5.7% ΚΙΝΑ 5.2% 4.9% ΙΤΑΛΙΑ 4.9% 4.9% ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ 4.3% 4.4% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 4.1% 4.1% ΡΩΣΙΑ 3.2% 3.9% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 3.1% 3.4% ΤΟΥΡΚΙΑ 2.7% 2.2% ΑΛΓΕΡΙΑ 2.2% 2.0% Η.Β. 2.2% 2.4% ΙΝΔΙΑ 2.1% 2.5% ΟΛΛΑΝΔΙΑ 2.0% 1.9% ΜΕΡΙΔΙΟ ΧΩΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ 73.4% 72.3% 30

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ - ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΜΑΡΟΚΟΥ 2012 0 5000000 10000000 15000000 20000000 25000000 Σ. ΑΡΑΒΙΑ ΚΙΝΑ 11.7% 11.5% ΙΣΠΑΝΙΑ 10.2% ΡΩΣΙΑ 9.0% ΗΠΑ 8.2% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 6.7% ΙΤΑΛΙΑ ΙΡΑΚ ΑΛΓΕΡΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ 3.4% 3.8% 5.0% 6.2% ΓΑΛΛΙΑ 2.8% Η.Β 1.7% ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ 2013 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΑΡΟΚΟΥ (ΣΕ ΝΤΙΡΧΑΜ) ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΜΑΡΟΚΟΥ ΚΙΝΑ -23613 12.0% Σ. ΑΡΑΒΙΑ -22919 11.7% ΗΠΑ -21441 10.9% ΙΣΠΑΝΙΑ -16532 8.4% ΡΩΣΙΑ -13785 7.0% ΙΤΑΛΙΑ -13447 6.8% ΓΕΡΜΑΝΙΑ -13194 6.7% ΙΡΑΚ -11325 5.8% ΓΑΛΛΙΑ -9597 4.9% ΑΛΓΕΡΙΑ -9023 4.6% ΤΟΥΡΚΙΑ -8117 4.1% ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ -6337 3.2% ΟΥΚΡΑΝΙΑ -4632 2.4% ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ -4253 2.2% ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ -178215 90.6% 31

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2013 ΧΩΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΣΕ ΧΙΛ. ΝΤΙΡΧΑΜ) ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΙΣΠΑΝΙΑ 51638 13.5% 35106 19.0% -16532 8.4% 86744 15.3% ΓΑΛΛΙΑ 49452 13.0% 39855 21.6% -9597 4.9% 89307 15.8% ΗΠΑ 28643 7.5% 7202 3.9% -21441 10.9% 35845 6.3% ΚΙΝΑ 26486 6.9% 2873 1.6% -23613 12.0% 29359 5.2% Σ.ΑΡΑΒΙΑ 23522 6.2% 603 0.3% -22919 11.7% 24125 4.3% ΙΤΑΛΙΑ 20478 5.4% 7031 3.8% -13447 6.8% 27509 4.9% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 18283 4.8% 5089 2.8% -13194 6.7% 23372 4.1% ΡΩΣΙΑ 16033 4.2% 2248 1.2% -13785 7.0% 18281 3.2% ΤΟΥΡΚΙΑ 11676 3.1% 3559 1.9% -8117 4.1% 15235 2.7% ΙΡΑΚ 11428 3.0% 103 0.1% -11325 5.8% 11531 2.0% ΑΛΓΕΡΙΑ 10799 2.8% 1776 1.0% -9023 4.6% 12575 2.2% ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 8766 2.3% 2429 1.3% -6337 3.2% 11195 2.0% Η.Β. 7195 1.9% 5089 2.8% -2106 1.1% 12284 2.2% ΒΕΛΓΙΟ 6818 1.8% 4763 2.6% -2055 1.0% 11581 2.0% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 6773 1.8% 10561 5.7% 3788-1.9% 17334 3.1% ΟΛΛΑΝΔΙΑ 6019 1.6% 5570 3.0% -449 0.2% 11589 2.0% ΙΝΔΙΑ 5299 1.4% 6443 3.5% 1144-0.6% 11742 2.1% ΟΥΚΡΑΝΙΑ 4898 1.3% 266 0.1% -4632 2.4% 5164 0.9% ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 4627 1.2% 374 0.2% -4253 2.2% 5001 0.9% ΑΙΓΥΠΤΟΣ 4151 1.1% 1402 0.8% -2749 1.4% 5553 1.0% ΡΟΥΜΑΝΙΑ 3913 1.0% 1028 0.6% -2885 1.5% 4941 0.9% ΣΟΥΗΔΙΑ 3568 0.9% 586 0.3% -2982 1.5% 4154 0.7% ΚΑΝΑΔΑΣ 3551 0.9% 569 0.3% -2982 1.5% 4120 0.7% Ν. ΚΟΡΕΑ 3367 0.9% 636 0.3% -2731 1.4% 4003 0.7% ΠΟΛΩΝΙΑ 2857 0.7% 1067 0.6% -1790 0.9% 3924 0.7% ΙΑΠΩΝΙΑ 2720 0.7% 2321 1.3% -399 0.2% 5041 0.9% ΗΑΕ 2570 0.7% 418 0.2% -2152 1.1% 2988 0.5% ΕΛΒΕΤΙΑ 2111 0.6% 1670 0.9% -441 0.2% 3781 0.7% ΔΑΝΙΑ 2106 0.6% 178 0.1% -1928 1.0% 2284 0.4% ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ 2074 0.5% 10 0.0% -2064 1.0% 2084 0.4% ΤΥΝΗΣΙΑ 1867 0.5% 730 0.4% -1137 0.6% 2597 0.5% ΤΑΙΛΑΝΔΗ 1729 0.5% 321 0.2% -1408 0.7% 2050 0.4% ΤΣΕΧΙΑ 1487 0.4% 235 0.1% -1252 0.6% 1722 0.3% ΑΥΣΤΡΙΑ 1462 0.4% 1219 0.7% -243 0.1% 2681 0.5% ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 1385 0.4% 31 0.0% -1354 0.7% 1416 0.3% ΒΙΕΤΝΑΜ 1227 0.3% 34 0.0% -1193 0.6% 1261 0.2% ΝΟΡΒΗΓΙΑ 1058 0.3% 738 0.4% -320 0.2% 1796 0.3% ΙΡΛΑΝΔΙΑ 1020 0.3% 894 0.5% -126 0.1% 1914 0.3% ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ 1003 0.3% 2465 1.3% 1462-0.7% 3468 0.6% ΕΛΛΑΣ 977 0.3% 161 0.1% -816 0.4% 1138 0.2% ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 773 0.2% 582 0.3% -191 0.1% 1355 0.2% ΣΛΟΒΑΚΙΑ 771 0.2% 361 0.2% -410 0.2% 1132 0.2% ΝΙΓΗΡΙΑ 643 0.2% 899 0.5% 256-0.1% 1542 0.3% ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 367223 96.3% 159495 86.4% -207728 105.6% 526718 93.1% ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ 14054 3.7% 25131 13.6% 11077-5.6% 39185 6.9% ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΩΝ 381277 100.0% 184626 100.0% -196651 100.0% 565903 100.0% 32

5. ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ε.Ε. Α. Συμφωνία Συνδεσης: Εναρξη ισχύος: 1.3. 2000. Προκεχωρημένο καθεστώς (statut avanvcé) Β. Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου: Εναρξη ισχύος 1.3.2012. Αφορά τα καινουργή βιομηχανικά προϊόντα Γ. Αγροτική Συμφωνία: Έναρξη ισχύος 10.2012, ετεροβαρής υπερ του Μαρόκου Δ. Συμφωνία επιλύσεως των διαφορών Διαπραγματεύσεις για την αμοιβαία προστασία προϊόντων ΠΟΠ ΠΓΕ: Σε προκεχωρημένο στάδιο, θα προστατεύονται εκατέρωθεν μαροκινά και ευρωπαϊκά προϊόντα. Ο ευρωπαϊκός κατάλογος περιλαμβάνει περισσότερα από 3.000 ονομασίες προϊόντων μεταξύ των οποίων όλα τα ελληνικά. Σε μαροκινό κατάλογο ονομασιών αργανέλαιο (huile d argan) δεν εξειδικεύεται από γεωγραφικό ή άλλο προσδιορισμό. http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:c:2013:232:0013:0016:fr:pdf Διαπραγματεύσεις για Ενισχυμένη και Περιεκτική Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου (Deep and Comprehensive Free Trade Agreement): Σε αρχικό στάδιο. Αποσκοπεί στην διευκόλυνση του εμπορίου με την άρση των μη δασμολογικών εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών και διοικητικών. Περιλαμβάνει εναρμόνιση νομοθεσίας σε τομείς που συμφωνούνται μεταξύ της ΕΕ και του Μαρόκου: Προδιαγραφές ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων, Υγειονομικές και φυτο-υγειονομικές προδιαγραφές, Κίνηση κεφαλαίων και πληρωμών, Ανταγωνισμός, Βιομηχανική και πνευματική ιδιοκτησία, Δικαίωμα εγκατάστασης, Υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, off shoring. Ενέργεια και μεταφορές. ΗΠΑ: Εναρξη ισχύος 1.1.2006. Αφορά αγροτικά, βιομηχανικά προϊόντα και υπηρεσίες, με εξαιρέσεις τομέων από πλευράς Μαρόκου. ΕΟΧ: Έναρξη ισχύος 1.3.2000 Αφορά βιομηχανικά προϊόντα. 33

Τουρκία: Έναρξη ισχύος 01/01/2006 Αφορά βιομηχανικά προϊόντα και ρήτρα για αγροτικά προϊόντα, υπηρεσίες, δικαίωμα εγκαταστάσεως Αραβικές χώρες (Αλγερία, Σ. Αραβία, Μπαχρέϊν, Αίγυπτος, ΗΑΕ, Ιράκ, Ιορδανία, Κουβέϊτ, Λίβανος, Λιβύη, Παλαιστίνη, Κατάρ, Σουδάν, Ομάν, Συρία, Τυνησία, Υεμένη): Έναρξη ισχύος 25/06/1981 Συμφωνία ΑΓΑΔΙΡ (Tυνησία, Αίγυπτος, Ιορδανία, Μαρόκο): Έναρξη ισχύος 27.3.2007 ΗΑΕ Έναρξη ισχύος 9.7.2003 ΜΕΤΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Α. Μέτρα διασφαλίσεως: Ράβδοι σιδήρου σκυροδέματος και σύρμα μηχανής : Αφορά εισαγωγές από όλες τις χώρες εκτός από τις λιγότερο αναπτυγμένες Β. Μέτρα antidumping: Λαμαρίνες από χάλυβα με επικάλυψη εν θερμώ: Αφορά εισαγωγές από Ε.Ε και Τουρκία PVC: Αφορά εισαγωγές από ΗΠΑ Χαρτί Α4: Αφορά εισαγωγές από Πορτογαλία Ινσουλίνη: Αφορά εισαγωγές από τη Δανία Κοντραπλακέ: Αφορά εισαγωγές από Κίνα ΜΕΤΡΑ ΜΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Περιορισμός στις εξαγωγές άλγης agar-agar (απαιτείται άδεια εξαγωγής βάσει ποσοστώσεως) Δερμάτων ακατέργαστων και wet blue (απαιτείται άδεια εξαγωγής) Επέκταση υφιστάμενου ειδικού φόρου 12% επί των εισαγομένων επίπλων στην ξυλεία και στα υλικά κατασκευής επίπλων (όπως φύλλα κοντραπλακέ) Περιορισμός στους νεοεισερχόμενους τύπους προϊόντων καπνού: (επιβολή minimum τιμής στη λιανική) Υψηλοί φόροι κατανάλωσης, ειδικώτερα στα προϊόντα τροφίμων και ποτών, που καταβάλλονται κατά την εισαγωγή Υιοθέτηση υποχρεωτικών εθνικών προτύπων που συνεπάγονται ελέγχους των προϊόντων κατά την εισαγωγή: (αντιγράφονται με ορισμένες τροποποιήσεις ευρωπαϊκά πρότυπα προαιρετικού χαρακτήρος) Υιοθέτηση καθεστώτος εποπτείας εισαγωγών (καλλυντικά, φάρμακα, απορρυπαντικά) 34

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΒΑΣΕΙ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΣΕ ΕΚΑΤ. ΝΤΙΡΧΑΜ) Ε.Ε 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 88890 105599 127489 133750 4,9% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 66684 75241 90101 94568 5,0% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 22206 30358 37388 39182 4,8% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -44478-44883 -52713-55386 5,3% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ/ΕΞΑΓΩΓΕΣ% 33.3% 40.3% 41,5% 41,4% ΗΠΑ 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 12935 17733 17959 13958-22,3% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 9382 12658 12657 8794-30,5% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 3553 5075 5302 5164-2,6% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -5829-7583 -7355-3630 50,6% ΔΚΕ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ/ΕΞΑΓΩΓΕΣ% 37.9% 40.1% 41,9% 58,7% ΤΟΥΡΚΙΑ 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 6255 7359 7981 10851 36,0% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 4071 5247 5563 7811 40,4% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2184 2112 2418 3040 25,7% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -1887-3135 -3145-4771 51,7% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ/ΕΞΑΓΩΓΕΣ% 53.6% 40.3% 43,5% 38,9% ΕΟΧ 6 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 3750 3473 4586 3937-14,2% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 1531 1763 2312 2063-10,8% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2219 1710 2274 1874-17,6% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 688-53 -38-189 - ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ/ΕΞΑΓΩΓΕΣ% 144.9% 97.0% 98,4% 90,8 ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΓΑΔΙΡ 7 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013/12 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 3496 3960 4231 4393 3,8% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2996 3496 3198 3719 16,3% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 500 464 1033 674-34,8% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -2496-3032 -2165-3045 40,6% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ/ΕΞΑΓΩΓΕΣ% 16.7% 13.3% 32,3% 18,1% ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 6 (ΙΣΛΑΝΔΙΑ-ΛΙΧΤΕΝΣΤΑΙΝ -ΝΟΡΒΗΓΙΑ-ΕΛΒΕΤΙΑ) 7 (ΑΙΓΥΠΤΟΣ-ΙΟΡΔΑΝΙΑ-ΤΥΝΗΣΙΑ- ΜΑΡΟΚΟ) 35

6. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Τρέχοντα έσοδα (εκτός ΦΠΑ) 122 442 135 377 156 788 186 300 172 596 174 145 192 298 201,628 204,565 Ως (%) του ΑΕΠ 23,2% 23,4% 25,4% 27,0% 23,6% 22,8% 24,0% 24.4% 23.4% Φορολογικά έσοδα 100 603 113 579 135 204 167 276 150 853 154 005 163 586 176,068 173,221 Ως (%) του ΑΕΠ 19,1% 19,7% 21,9% 24,3% 20,6% 20,2% 20,4% 21.3% 19.8% Εσοδα ιδιωτικοποιήσεων 6 899 2 378 3 053 2 0 35 5 319 3,292 0 Ως (%) του ΑΕΠ 1,3% 0,4% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,7% 0.4% 0.0% Τρέχουσες Δαπάνες 127 850 125 040 134 990 157 036 152 733 162 020 194 214 215,623 209,006 Ως (%) του ΑΕΠ 24,2% 21,7% 21,9% 22,8% 20,9% 21,2% 24,2% 26.1% 23.9% Δαπάνες διοικήσεως 61 897 63 164 65 665 70 315 75 527 78 768 88 973 96,673 98,641 Ως (%) του ΑΕΠ 11,7% 10,9% 10,7% 10,2% 10,3% 10,3% 11,1% 11.7% 11.3% Επιδοτήσεις 11 269 13 143 16 350 31 450 13 276 27 195 48 830 54,870 41,600 Ως (%) του ΑΕΠ 2,1% 2,3% 2,7% 4,6% 1,8% 3,6% 6,1% 6.6% 4.8% Ισοζύγιο Τακτικού Προϋπολογισμού -5,408 10,337 21,798 29,264 19,863 12,125-1,916-13,995-4,441 Ισοζύγιο Τακτικού Προϋπολογισμού / ΑΕΠ -1,0% 1,8% 3,5% 4,2% 2,7% 1,6% -0,2% -2,0% -0.5% 36

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Δαπάνες κεφαλαίου (επενδύσεις) 20 519 23 846 28 212 37 740 46 219 47 031 50 023 51,458 48,270 Ως (%) του ΑΕΠ 3,9% 4,1% 4,6% 5,5% 6,3% 6,2% 6,2% 6.2% 5.5% Ισοζύγιο Ειδικών λογαριασμών του θησαυροφυλακίου 4 583 3 465 9 338 11 546 10 456-858 3 668 7,893 4,594 Ισοζύγιο Προϋπολογισμού -21 344-10 044 2 924 3 070-15 900-35 764-48 271-57,560-48,117 Ως (%) του ΑΕΠ -4,0% -1,7% 0,5% 0,4% -2,2% -4,7% -6,0% -7.0% -5.5% Ισοζύγιο προϋπολογισμού /ΑΕΠ (εκτός ιδιωτικοποιήσεων) -5,4% -2,2% 0,0% 0,4% -2,2% -4,7% -6,7% -62,347-50,941 Ανάγκες δανεισμού -42 688-20 087 5 848 6 141-31 801-71 528-96 542-62,347-50,941 Ανάγκες δανεισμού /ΑΕΠ -8,1% -3,5% 0,9% 0,9% -4,3% -9,4% -12,0% -7.5% -5.8% Εξωτερικός δανεισμός -1 457-199 3 597 11 082 12 822 15 837 7 279 15,249 15,099 Εξωτερικός δανεισμός /ΑΕΠ -0,3% 0,0% 0,6% 1,6% 1,8% 2,1% 0,9% 1.8% 1.7% Δάνεια 9 284 9 163 14 947 20 551 17 663 21 533 13 954 23,146 23,105 Αποσβέσεις -10 741-9 362-11 350-9 469-4 955 5 696 6 675-7897 -8006 Καθαρός εσωτερικός δανεισμός 30 606 9 821-9 129-12 160 4 665 13 041 31 141 47,097 39,368 Καθαρός εσωτερικός δανεισμός/αεπ 5,8% 1,7% -1,5% -1,8% 0,6% 1,7% 3,9% 5.7% 4.5% 37

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πορεία εξωτερικού δημόσιου χρέους (σε εκατ. $US) 12,527 13,709 15,823 16,492 19,372 20,798 22,048 25,222 28,801 Πορεία εξωτερικού δημόσιου χρέους (σε εκατ. Ντίρχαμ) 115,871 115,927 122,043 133,557 152,267 173,805 189,108 212,713 234,746 % του ΑΕΠ 22.0% 20.1% 19.8% 19.4% 20.8% 22.7% 23.6% 25.7% 26.9% Εξυπηρέτηση χρέους (σε εκατ. $US) 2,382 2,107 2,449 2,345 1,752 1,820 2,163 2,307 2,590 Εξυπηρέτηση χρέους (σε εκατ. Ντίρχαμ) 21,176 18,618 20,141 18,279 14,226 15,372 17,533 19,958 21,848 % των τακτικών εσόδων 9.3% 7.1% 6.8% 5.4% 5.1% 4.7% 4.8% 5.4% 5.8% Τόκοι (En millions DH) 4,161 4,199 4,686 4,968 5,121 4,827 5,667 6,165 6,889 % του ΑΕΠ 0.8% 0.7% 0.8% 0.7% 0.7% 0.6% 0.7% 0.7% 0.8% Μέσο κόστος (%) 3.6% 3.6% 4.0% 4.1% 3.8% 3.2% 3.3% 3.3% 3.2% -Εξωτερικό χρέος του θησαυροφυλακίου 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πορεία εξωτερικού χρέους του θησαυροφυλακίου (σε εκατ. Ντίρχαμ) 69,041 65,057 65,946 68,259 78,738 92,353 99,581 116,872 129,804 % του ΑΕΠ 13.1% 11.3% 10.7% 9.9% 10.7% 12.1% 12.4% 14.1% 14.9% Τόκοι (σε εκατ. Ντίρχαμ) 2,389 2,440 2,709 2,842 2,863 2,329 3,037 3,324 3,882 % του ΑΕΠ 0.5% 0.4% 0.4% 0.4% 0.4% 0.3% 0.4% 0.4% 0.4% Μέσο κόστος (%) 3.4% 3.5% 4.2% 4.3% 4.2% 3.0% 3.3% 3.3% 3.3% -Εσωτερικό χρέος του θησαυροφυλακίου 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πορεία εσωτερικού χρέους του θησαυροφυλακίου (σε εκατ. Ντίρχαμ) 258,489 265,777 263,833 257,547 266,439 292,252 331,342 376,805 424,458 % του ΑΕΠ 49.0% 46.0% 42.8% 37.4% 36.2% 38.2% 41.3% 45.5% 47.9% Τόκοι (σε εκατ. Ντίρχαμ) 14,980 16,362 16,494 15,562 14,598 15,410 15,535 17,335 19,418 % του ΑΕΠ 2.8% 2.8% 2.7% 2.3% 2.0% 2.0% 1.9% 2.1% 2.2% Μέσο κόστος (%) 6.2% 5.9% 5.8% 5.4% 5.1% 5.3% 4.8% 4.8% 4.7% ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΕΟΥΣ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟΥ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πορεία χρέους του θησαυροφυλακίου(σε εξατ. Ντίρχαμ) 327,530 330,834 329,779 325,806 345,177 384,605 430,923 493,677 554,262 % του ΑΕΠ 62.1% 57.3% 53.5% 47.3% 46.9% 50.3% 53.7% 59.6% 62.8% Τόκοι (σε εκατ. Ντίρχαμ) 17,369 18,802 19,203 18,404 17,461 17,739 18,572 20,659 23,300 % του ΑΕΠ 3.3% 3.2% 3.1% 2.7% 2.4% 2.3% 2.3% 2.5% 2.6% ΠΗΓΗ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 38