ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ Μάθημα 10ο: Ο ελληνικός χώρος Η εξέλιξη της Μεσογείου και του Ελληνικού χώρου Απολιθώματα Ιχθύων της Ελλάδας Απολιθώματα Ερπετών της Ελλάδας Απολιθώματα Πτηνών της Ελλάδας Απολιθωματοφόρες θέσεις Θηλαστικών της Ελλάδας Παλαιοοικολογική Εξέλιξη του Ελληνικού χώρου
Γεωγραφική Εξέλιξη της Μεσογείου και της Ελλάδας Ο ελληνικός χώρος καθόλη τη διάρκεια του Παλαιοζωϊκού και Μεσοζωϊκού αιώνα ήταν υποθαλάσσιος, μέρος του Μεσογειακού και Αλπικού γεωσυγκλίνου. Στις αρχές του Καινοζωϊκού και μέχρι το Α. Ολιγόκαινο (25-23 εκ. χρ) λαμβάνουν χώρα τα τελικά στάδια της Αλπικής ορογένεσης με την ανάδυση πολλών περιοχών της Ελλάδας (Ροδόπη Πίνδο) Στο Κάτω-Μέσο Μειόκαινο ο Ελληνικός χώρος έχει αναδυθεί και ξεκινά ο «εσωτερικός» κατακερματισμός σε τεκτονικές λεκάνες που συνεχίζεται μέχρι το Πλειο-Πλειστόκαινο
Ολιγόκαιο-Μειόκαινο ~23 My M. Μειόκαινο ~12 My K. Μειόκαινο ~17 My A. Μειόκαινο ~8 My
Κρίση Αλμυρότητας Μεσηνίου τ. Μειόκαινο ~5.5 My Κ. Πλειόκαινο ~4 My
Απολιθωμένοι Ιχθύες της Ελλάδας Μεμονωμένα δείγματα από το Κρητιδικό Σχετικά άφθονα δείγματα (θαλάσσια ή λιμναία) από το Νεογενές Ελλιπής μελέτη Μικρή στρωματογραφική σημασία
Coelodus muensteri Οστεϊχθύς Ανω Κρητιδικό Ρόδος Μασητική σκευή Χονδριχθύς Ανω Μειόκαινο Ζάκυνθος Δοντια Καρχαριών
Bregmaceros albyi Ακτινοπτερύγιος Ανω Μειόκαινο Ιεράπετρα Κρήτης
Smerdis isabellae Μειόκαινο Αττική Aκτινοπτερύγιος Α. Μειόκαινο Ιεράπετρα Κρήτης Menes psarianosi
Sardina crassa Aνω Μειόκαινο Ακροπόταμος Καβάλας Σύμπλεγμα Ιχθύων Πλειόκαινο Σερρών
Απολιθωμένα Ερπετά Ελλάδας Απουσία μεγάλων ερπετών Συνήθη τα Χελώνια και οι σαύρες της οικογένειας Varanidae (Komodo dragon) Ελλιπής μελέτη Περιορισμένη στρωματογραφική σημασία
Python eboicus Roemer 1870, Κ. Mειόκαινο Κύμης
Laophis crotaloides (3,5m) Κ. Πλειόκαινο Georgalis et al.
Varanus Varanus marathonensis, Πικέρμι Σάμος Varanus amnhophilis, Σάμος
Chamaeleo cf. andrusovi Αλιβέρι Εύβοιας, Κ. Μειόκαινο
Testudines (Χελώνια) Testudo sp. A. Μειόκαινο Κοιλάδα Αξιού Testudo sp. Πλειστόκαινο Χαλκιδική
Testudo sp. Πλειστόκαινο Χαλκιδική Testudo sp. Aνω Μειόκαινο Νικήτη Χαλκιδική
Titanochelon Ανω Μειόκαινο - Νικήτη
Titanochelon Πλειόκαινο- Επανωμή Πλειόκαινο- Βατερά Λέσβου
Απολιθωμένα Πτηνά Ελλάδας Κυρίως Μειοκαινικά-Πλειο/Πλειστοκαινικά Σπήλαϊκές αποθέσεις Περιορισμένη μελέτη Καλή στρωματογραφική και παλαιοοικολογική σημασία Πικέρμι, Σάμος, Νικήτη, Αίγινα, Μ. Εμβολο, Λουτρα Αριδαίας, Κάρπαθος, Τήλος
Πικέρμι Αττικής Tα πιο γνωστά ευρήματα πτηνών του ελληνικού χώρου προέρχονται από τις ανωμειοκαινικές αποθέσεις της Σάμου και του Πικερμίου, όπου βρέθηκαν υπολείμματα από το σκελετό στρουθοκαμήλου, που ονομάζεται Struthio karatheodoris Νικήτη
Pavo bravardi, Πλειόκαινο Μεγάλο Εμβολο-Θεσ/νίκη Phasianus archiaci Branda thessaliensis, Α. Μειόκαινο, Περιβολάκι Θεσσαλία
Απολιθωμένα Θηλαστικά Ελλάδας Νεογενή- Τεταρτογενή συνδεδεμένα με τις Νέο- Τεταρτογενείς λεκάνες Ελληνικού χώρου Συνήθως σε ποτάμιες-λιμναίες αποθέσεις Συνήθως θέσεις μικρο- ή μακροθηλαστικών Τα παλαιότερα χρονολογούνται στο Κ. Μειόκαινο Ενδελεχής μελέτη Μεγάλη στρωματογραφική και παλαιοοικολογική σημασία
Κυριότερες Απολιθωματοφόρες θέσεις Θηλαστικων της Ελλάδας
Μέσα 191922-23, ου αιώνα, Ανασκαφές στη στο Σάμο Πικέρμι Αττικής
Ανασκαφική Δραστηριότητα Τομέα Γεωλογίας Α.Π.Θ. Ανασκαφική Δραστηριότητα Τομέα Γεωλογίας Α.Π.Θ.
Elomeryx Elomeryx Brachyodus Prodeinotherium
ΑΛΙΒΕΡΙ ~21My, K. Μειόκαινο: Μικροθηλαστικά Euboictis ΓΑΒΑΘΑΣ ~18My, K. Μειόκαινο: Μακροθηλαστικά Prodeinotherium bavaricum
Elomeryx Elomeryx Brachyodus Prodeinotherium
Κλίμα: Τροπικό-Υποτροπικό Τοπογραφία: λίμνες- ηφαίστεια Βλάστηση: Έντονη δασώδης (Απολιθωμένα Δάση) Πανίδα: προβοσκιδωτά, ανθρακοθήρια
Democricetodon Sanitherium Megacricetodon Democricetodon Palaeogale Euboictis Bunolistriodon Sanitherium Eotragus Hypsodontus Tethytragus Lophocyon Georgiomeryx Gomphotherium Choerolophodon Dorcatherium Palaeomeryx Georgiomeryx Prohyrax
ΧΙΟΣ-ΘΥΜΙΑΝΑ, ~15My, Μ. Μειόκαινο Sanitherium, Suidae 12 μακροθηλαστικά 11 μικροθηλαστικά Hypsodoontus, Bovidae Georgiomeryx, Giraffidae
ΑΣΤΑΡΑΣΙΟ ΘΥΜΙΑΝΑ ΑΡΑΓΩΝΙΟ ΟΡΛΕΑΝΙΟ
Κλίμα: Υποτροπικό Τοπογραφία: λίμνες, αλλουβιακά πεδία Βλάστηση: ανοικτή δασώδης βλάστηση Πανίδα: τρωκτικά, προβοσκιδωτά, βοοειδή, τράγουλοι, ικτίδες, χοιροειδή, καμηλοπαρδάλεις, ύρακες
Μικτή Πανίδα Μικροθηλαστικών Brachypotherium Propotamochoerus Πανίδα Δασόβιων Μικροθηλαστικών
ΒΑΛΕΖΙΟ ΤΟΥΡΟΛΙΟ Aξιός Πικέρμι Σάμος Mesopithecus Ouranopithecus
Δυτικό Σαμος Serefkoy Akkasdagi Maragheh
ΠΙΚΕΡΜΙ, ~7My, Α. Μειόκαινο Το 1835 ο άγγλος αρχαιολόγος Finlay μαζί με τον Lindermayer βρήκαν ορισμένα απολιθώματα στην περιοχή του Πικερμίου, 20 km ανατολικά των Αθηνών. Τα απολιθώματα αυτά παραδόθηκαν στη Φυσιογνωστική Εταιρεία των Αθηνών, χωρίς όμως να ενδιαφερθεί κανείς. Η ιστορία του Πικερμίου αρχίζει το 1838, όταν ένας βαυαρός στρατιώτης του βασιλιά Όθωνα βρήκε μερικά απολιθωμένα οστά στην περιοχή του Πικερμίου, όπου κυνηγούσε. Στο εσωτερικό των απολιθωμένων οστών υπήρχαν κρύσταλλοι ασβεστίτη, που τους θεώρησε ως διαμάντια. Ο στρατιώτης μετέφερε τα απολιθώματα στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, όπου ο καθηγητής Wagner αναγνώρισε το κρανίο ενός πιθήκου, καθώς και το τμήμα ενός κρανίου μαχαιρόδοντα. Τα ευρήματα αυτά έδωσαν αφορμή να αρχίσει μια σειρά ανασκαφών, που συνεχίζονται μέχρι σήμερα με αρκετές διακοπές, από διάφορους έλληνες και ξένους ερευνητές.
Μόλις 3 χρόνια μετά την «Καταγωγή των ειδών» του Δαρβίνου >40 Θηλαστικά Πτηνά Χελώνια γαστερόποδα Αποτελεί τυπική θέση πολυάριθμων θηλαστικών
Oioceros rothii Hipparion mediterraneum Adcrocuta eximia Mesopithecus pentelicus Pliocervus pentelici
Συνεχίζεται.(10Β)