ΛίπανσηστηνΒιολογικήΓεωργία E. Καµπουράκης Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) Ταχ. Θυρ.. 2229, 71003 Ηράκλειο, Κρήτη Ελλάδα Τηλ.. 281 0 245851, Fax.. 281 0 245873 ekab@nagref-her.gr
Λίπανσηστηνβιολογικήγεωργία Η λίπανση στοχεύει: ιατήρηση γονιµότητας και της φυσικής κατάστασης του εδάφους ιατήρηση αποδόσεων της καλλιέργειας ιατήρηση φυσιολογικής ισορροπίας των φυτών Αποφυγή προβληµάτων φυτοπροστασίας
Λίπανσηστηνβιολογικήγεωργία Η λίπανση στη βιολογική γεωργία επιτυγχάνεται µέσω της αποδόµησης των οργανικών υλικών στο έδαφος σε οργανική ουσία και στην συνέχεια στην απελευθέρωση των θρεπτικών στοιχείων από τηνοργανικήουσία (µετηνδράσηκαιτων µικροοργανισµών του εδάφους)
Λίπανσηστηνβιολογικήγεωργία Η κάλυψη των θρεπτικών στοιχείων των καλλιεργειών στηρίζεται στην: κινητοποίηση των θρεπτικών στοιχείων από το οργανικό και το ανόργανο τµήµα του εδάφους ανοργανοποίηση των φυτικών υπολειµµάτων συµβιωτική και µη συµβιωτική δέσµευση στοιχείων και πρωτίστως του αζώτου ενσωµάτωση στο έδαφος φυσικά απαντώµενων οργανικών υλικών
Υλικά που επιτρέπονται από την νοµοθεσία Οργανικά υλικά Ανόργανα υλικά
Υλικά που επιτρέπονται από την νοµοθεσία Οργανικά υλικά Κοπριά ζώων Κοπροχώµατα -Φυτοχώµατα Περιττώµατα γαιοσκωλήκων Προϊόντα και παραπροϊόντα φυτικής προέλευσης (φύτρα βύνης, φλοιοί κακάο κτλ) Φύκια και προϊόντα τους Πριονίδια ξύλου Στακτή ξύλου
Υλικά που επιτρέπονται από την νοµοθεσία Ανόργανα υλικά Σκόνη πετρωµάτων Στοιχειακό θείο Θεϊκό ασβέστιο (γύψος) Θεϊκό µαγνήσιο Ανθρακικό ασβέστιο Ακατέργαστα άλατα καλίου Σκωρίες του Θωµά (φώσφορος, σίδηρο)
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Οι ανάγκες σε θρεπτικά υλικά καθορίζονται από: τοντύποτουεδάφουςκαιτααποθηκευµένασε αυτό θρεπτικά στοιχεία σύσταση του εδάφους οργανική ουσία του εδάφους εδαφική υγρασία το phτουεδάφους
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Οι ανάγκες σε θρεπτικά υλικά καθορίζονται από: τις απαιτήσεις της καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξητηςκαι παραγωγή εδώδιµων µερών
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Οι ανάγκες σε θρεπτικά υλικά µπορούν να καθοριστούν στην πράξη λαµβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο εισροών εκροών το θρεπτικό στοιχείων στο αγροοικοσύστηµα
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Εισροές Εκροές
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Στο ισοζύγιο θρεπτικών στοιχείων στοχεύουµε οι ποσότητα των θρεπτικών στοιχείων που εξέρχεται ως εκροές: απορροή θρεπτικών στοιχείων λόγω διάβρωσης ή µειωµένης υδατοχωρητικότητας, αµωνιοποίηση, απονίτρωση θρεπτικά στοιχεία της παραγωγής να ισοδυναµεί µε τα θρεπτικά στοιχεία που εισέρχονται ως εισροές στο αγροοικοσύστηµα µέσω: της λίπανσης της βιολογικής δέσµευσης του αζώτου της απελευθέρωσης των θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος των ατµοσφαιρικών κατακρηµνησµάτων
Ισοζύγιο θρεπτικών στοιχείων Στο ισοζύγιο θρεπτικών στοιχείων πρωτίστως ενδιαφερόµαστε για τα µακροστοιχεία (N, P, K) και απαντώνται τρεις περιπτώσεις: Εισροές > Εκροές Εισροές = Εκροές Εισροές < Εκροές Συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος Άριστο επίπεδο θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος Έκπλυση εδάφους Ρύπανση Αυξηµένος κίνδυνος προσβολών ασθενειών εχθρών Ισορροπηµένη θρέψη Μείωση αποδόσεων Τροφοπενείες Αυξηµένος κίνδυνος προσβολών ασθενειών εχθρών
Σχέσηπαραγωγής (χ) καιαπαιτούµενηςποσότητας (y) θρεπτικών στοιχείων κατά Fregoni (1985) Σε ορισµένες καλλιέργειες και τύπους εδαφών είναι δυνατών να υπολογιστούν οι απώλειες θρεπτικών στοιχείων µέσω εξισώσεων και υπολογιστικών προγραµµάτων Είδος στοιχείου Ν Εξίσωση που προσδιορίζει την ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου Y =5,4+2.2X P 2 O 5 Y=3.8+0.5X K 2 O Y=8+3.2X
Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία Η ποσότητα των εφαρµοζόµενων υλικών εξαρτάται από: Τη γονιµότητα του εδάφους Τη θρεπτική κατάσταση των φυτών της καλλιέργειας Την εδαφοκάλυψη που χρησιµοποιείται Το είδος των οργανικών και ανόργανων υλικών που χρησιµοποιούνται Το σχέδιο λίπανσης της καλλιέργειας
Επίπεδο οργανικής ουσίας του εδάφους Η βελτίωση του επιπέδου της οργανικής ουσίας στο έδαφος πραγµατοποιείται µέσω των απορριµµάτων των ζώων τωναµειψισπορών τηςεδαφοκάλυψης της προσθήκης οργανικών υλικών και λιπασµάτων
Χρόνος εφαρµογής οργανικών υλικών Στην βιολογική γεωργία τα υλικά λίπανσης εφαρµόζονται κυρίως το φθινόπωρο και σαν βασική λίπανση πριν την φύτευση ή σπορά των ετήσιων καλλιεργειών
Χρόνος εφαρµογής οργανικών υλικών Η απελευθέρωση των θρεπτικών στοιχείων θα πρέπει να συµβαδίζει µε τις απαιτήσεις της καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία: εξαρτωµένου του υλικού µπορεί να είναι βραχυπρόθεσµα ανεπαρκής πηγή Ν ΗαπελευθέρωσητουΝµπορείναδιαρκέσειαπό 6 εβδοµάδες έως αρκετούς µήνες µετά την ενσωµάτωση εξαρτώµενων των ποιοτικών χαρακτηριστικών του υλικού των περιβαλλοντικών συνθηκών Εάν εφαρµόζονται στο µέσω της καλλιεργητικής περιόδου θα πρέπει να ενσωµατώνονται στο έδαφος
Χρόνος εφαρµογής οργανικών υλικών Η χρήση νωπής ή µη κοµποστοποιηµένης ζωικής κοπριάς µπορεί να συντελέσει σε «εγκαύµατα»λόγω υψηλών επιπέδων αµµωνιακού αζώτου προσωρινή ακινητοποίηση νιτρικών ανιόντων Εξαρτωµένουτουείδουςτηςκοπριάςτοπροφίλτης (N-P-K) µπορείναποικίλειαπό 0.75-0.75-0.75 (αλογίσια) σε 2-2-2 (κοτίσια) Ηφρέσκιαζωικήκοπριάθαπρέπειναπροστατεύεταιαπότον ήλιοκαιτηνβροχή Θα πρέπει να λαµβάνονται µέτρα στα λαχανοκοµικά είδη για την αποφυγή µόλυνσης από το E. coli και άλλους παθογόνους οργανισµούς
Σύσταση σε θρεπτικά στοιχεία κοπριάς (χλγ / τόνο) Είδος Ολικό Ν P 2 O 5 K 2 O S Αγελαδινή 21 11 64 5,5 Αιγοπροβάτων 12 14 30 3,5
Σύσταση σε θρεπτικά στοιχεία κοπριάς (%) Είδος Οργ. Ουσία Ν P K Ca Βοειδή 20 0,4 0,2 0,5 0,5 45 1,5 1,5 4,0 4,1 Αιγοπρόβατα 20 0,8 0,2 0,3 0,3 35 1,5 0,6 0,6 0,9 Κότες 30 1,7 1,6 0,9 4,0 70 4,0 5,0 4,0 14,0
ιαθέσιµο άζωτο από ζωικές κοπριές Ένα µέρος του ολικού αζώτου είναι διαθέσιµο Είδος Ολικό Ν % του ξηρού βάρους ιαθέσιµο Ν % του ολικού Κοτίσια 4,6 65 Αγελαδινή 2,9 30 Προβάτων 2,3 36
Απώλειες αζώτου τρεις µέρες µετά την εφαρµογή οργανικών υλικών Με ενσωµάτωση 1-55 % Χωρίς ενσωµάτωση 15-30 %
Αποδόµηση οργανικών υλικών Τα οργανικά υλικά αποδοµούνται σε οργανική ουσία και απελευθερώνουν θρεπτικά στοιχεία µέσω της δραστηριότητας της εδαφόβιας πανίδας και χλωρίδας
Αποδόµηση οργανικών υλικών ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΥΠΟΛΕΙΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ (NH 4 +, PO 4 =, SO 4 = ) ορυκτοποίηση αφοµοίωση ΑΠΟ ΟΜΗΤΕΣ βακτήρια µύκητες CO 2 χουµοποίηση ΧΟΥΜΟΣ
Αποδόµηση οργανικών υλικών Τα οργανικά υλικά και τα φυτικά υπολείµµατα µετατρέπονται στο έδαφος στα διάφορα κλάσµατα της οργανικής ουσίας