ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ηµόσιες δαπάνες: οι πληρωµές που διενεργούν οι δηµόσιοι φορείς, µέσω του προϋπολογισµού, για την επίτευξη των οικονοµικών στόχων: της άριστης κατανοµής των παραγωγικών µέσων της «δίκαιης» διανοµής του εισοδήµατος της σταθεροποίησης της οικονοµίας της οικονοµικής µεγέθυνσης
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΗΜΟΣΙΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Οικονοµική ταξινόµηση ο τρόπος µε τον οποίο οι δηµόσιες δαπάνες επηρεάζουν την παραγωγή και το εθνικό εισόδηµα απάνες για αγαθά και υπηρεσίες τρέχουσες δαπάνες ή δαπάνες δηµόσιας κατανάλωσης δαπάνες δηµοσίων επενδύσεων ή κεφαλαιουχικές δαπάνες απάνες για µεταβιβαστικές πληρωµές µεταβιβάσεις εισοδήµατος µεταβιβάσεις κεφαλαίου
Οικονοµική ταξινόµηση ηµοσίων δαπανών στην Ελλάδα ατηγορία δαπάνης. απάνες για αγαθά&υπηρεσίες τρέχουσες ) στρατιωτικές ) πολιτικές δηµόσιες επενδύσεις Ι. Μεταβιβαστικές πληρωµές µεταβιβάσεις στους ιδιώτες )συντάξεις δηµοσίου )λοιπές συντάξεις )άλλες µεταβιβάσεις σε ιδιώτες επιδοτήσεις τόκοι δηµοσίου χρέους µεταβιβάσεις στο εξωτερικό ύνολο 1970 1980 1990 1994 62.7 57.3 49.3 39.8 41 42.7 41.8 33.5 36.7 35.7 25.2 63.3 64.3 74.8 21.7 14.6 7.5 6.3 37.3 42.7 50.7 60.2 31.4 29.8 30.6 29.3 22.7 21.1 13.7 50.2 47.8 27.6 27.1 31.1 58.7 2.7 6.3 3.3 1.6 3.1 6.3 16.7 29.1 0.1 0.3 0.1 0.2
υσχέρειες οικονοµικής ταξινόµησης των δηµοσίων δαπανών Συντάξεις Τόκοι δηµοσίου χρέους απάνες για αγορά παλαιών κεφαλαιουχικών αγαθών Παροχές του δηµοσίου σε είδος Καταναλωτικές ή επενδυτικές; Χρησιµότητα οικονοµικής ταξινόµησης ηµόσιες δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες απάνες για µεταβιβαστικές πληρωµές απάνες για δηµόσιες επενδύσεις
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΗΜΟΣΙΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Λειτουργική ταξινόµηση το είδος της ανάγκης την οποία προορίζεται να καλύψει η κάθε κατηγορία δαπάνης Λειτουργική ταξινόµηση τρεχουσών δηµοσίων δαπανών ιοίκηση Άµυνα ικαιοσύνη Yγεία Πρόνοια Εκπαίδευση Λοιπή δράση Λειτουργική ταξινόµηση επενδυτικών δαπανών Γεωργία Κτηνοτροφία Ορυχεία Μεταποίηση Ενέργεια-Ύδρευση Μεταφορές-Επικοινωνίες Κατοικία ηµόσια ιοίκηση Λοιπές ραστηριότητες
Λειτουργική ταξινόµηση των Τρεχουσών δαπανών του ηµοσίου στην Ελλάδα Κατηγορία δαπάνης 1960 1970 1980 1990 2000 1. ιοίκηση 32,0 32,3 31,1 32,0 32,4 2. Άµυνα 38,0 36,6 35,6 19,5 19,2 3. ικαιοσύνη 6,3 4,8 3,9 2,1 2,2 4. Υγεία 6,8 8,0 10,1 16,8 16,0 5. Πρόνοια 1,2 1,3 1,4 6,3 6,3 6. Εκπαίδευση 13,8 15,0 13,3 22,8 23,3 7. Λοιπή δράση 1,9 2,0 4,5 0,5 0,6 Σύνολο
Η διάρθρωση των δηµοσίων επενδύσεων κατά τοµείς στην Ελλάδα Τοµέας Οικονοµικής 1970 1980 ραστηριότητας 1. Γεωργία,κτηνοτροφία, δάση 2. Ορυχεία, λατοµεία 3. Μεταποίηση 4. Ενέργεια, ύδρευση, 5. Μεταφορές επικοινωνίες 6. Κατοικία 7. ηµόσια διοίκηση 8. Λοιπές δραστηριότητες Σύνολο 17.4 2 0.1 25.1 40.9 1.5 4.2 8.8 10.2 5.6 3.1 29 35.9 1.9 2.3 12 1990 7.1 4.9 2.2 30.2 34.9 2.8 3.8 15.1 1995 7.4 3.2 2.3 26.4 40.8 2.2 4.1 13.6
υσχέρειες λειτουργικής ταξινόµησης των δηµοσίων δαπανών Ορισµένες δαπάνες εξυπηρετούν περισσότερες από µία ανάγκες υσκολία καθορισµού σηµείου εξειδίκευσης δηµοσίων δαπανών Χρησιµότητα λειτουργικής ταξινόµησης µελέτη και αξιολόγηση των δηµοσίων δαπανών Ιεράρχηση διαφόρων κατηγοριών δαπανών από πολιτική εξουσία Εξακρίβωση προτεραιότητας κυβέρνησης για ικανοποίηση διαφόρων κατηγοριών δαπανών από πολίτες Ικανοποίηση ιεράρχησης δαπανών από πολίτες
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΗΜΟΣΙΩΝ ΑΠΑΝΩΝ ιοικητική ταξινόµηση οδηµόσιοςφορέαςπου δηµιουργεί τη δαπάνη απάνες Κεντρικής ιοίκησης απάνες Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) απάνες Οργανισµών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) απάνες λοιπών Νοµικών Προσώπων ηµοσίου ικαίου (ΝΠ ) Χρησιµότητα διοικητικής ταξινόµησης πληροφορίες για βαθµό διοικητικής αποκέντρωσης πληροφορίες για κόστος κοινωνικής ασφάλισης πληροφορίες για περιθώρια ιδιωτικοποίησης
ιοικητική ταξινόµηση δηµοσίων δαπανών στην Ελλάδα Κατηγορία δαπάνης 1970 1980 1990 1994 απάνες Κεντρικής ιοίκησης 64.2 65.4 53.6 49 απάνες ΟΤΑ 24.3 23.7 31.5 37.8 απάνες ΟΚΑ 5.2 4 5 5.1 απάνες λοιπών ΝΠ 6.3 6.9 9.9 8.1 Σύνολο
ιαχρονική αύξηση των ηµοσίων απανών ΟΝόµος του Wagner «Καθώς µία οικονοµία αναπτύσσεται, η δραστηριότητα του δηµόσιου τοµέα σε σχέση µε αυτήν του ιδιωτικού τοµέα αυξάνεται.», λόγω: αύξησης διοικητικών υπηρεσιών&υπηρεσιών ασφαλείας αύξησης δαπανών του κοινωνικού κράτους αύξηση δραστηριοτήτων του δηµοσίου για έλεγχο των µονοπωλίων ΗΥπόθεσητηςΚλιµακωτής Αύξησης των ηµοσίων απανών: µόνιµη µετατόπιση κοινωνικά ανεκτού επιπέδου φορολογικής επιβάρυνσης, λόγω κοινωνικών κρίσεων Η Θεωρία της Υστέρησης της Παραγωγικότητας του ηµόσιου Τοµέα Άλλες Ερµηνείες για τη διαχρονική αύξηση των
ιαχρονική αύξηση των ηµοσίων απανών Άλλες Ερµηνείες για τη διαχρονική αύξηση των δηµοσίων δαπανών συµπεριφορά των δηµόσιων και ιδιωτικών φορέων σχετικά µε το ύψος των δηµοσίων δαπανών βάση δαπανών προηγούµενης περιόδου βάση χρησιµότητας πλειοψηφίας εκλογικού σώµατος υποεκτίµηση κόστους παραγωγής δηµοσίων αγαθών πολιτικοί-ψηφοφόροι οικονοµικοί και δηµογραφικοί παράγοντες µείωση δηµοσίων δαπανών σε πληθωρισµό µεγάλος αριθµός συνταξιοδοτούµενων τεχνολογικές ανακαλύψεις επενδυτικών δαπανών επίπεδο οικονοµικής ανάπτυξης
ιαχρονική εξέλιξη ηµοσίων απανών στην Ελλάδα 3,2 2,8 3,7 3,6 2,5 3,5 4,0 4,1 4,3 1,2 6,0 I 30,5 25,2 20,6 16,6 13,2 11,8 8,4 8,7 5,0 4,3 5,9 TR 17,0 19,2 18,3 16,9 15,5 14,7 10,3 11,7 10,9 11,3 10,6 ηµόσια C 16,04 20,2 50,7 1994 12,40 22,0 47,1 1990 5,40 22,0 42,6 1985 3,09 20,5 37,0 1981 2,33 18,1 31,3 1980 1,41 18,2 30,0 1977 0,98 14,3 22,7 1973 0,92 15,7 24,5 1970 0,27 15,2 20,2 1960 0,08 12,5 16,8 1954 0,02 16,6 22,4 1950 Tόκοι Gαγαθα& υπηρεσίες G/GDP έτος