Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Οικονομοτεχνικές Μελέτες

Transcript

1 Περιεχόμενα Πρόλογος...9 Ο Σκοπός αυτού του βιβλίου ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οικονομοτεχνικές Μελέτες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Επιχειρηματικότητα και Νέες Επιχειρηματικές ραστηριότητες Γενικά Η υναμική της Επιχειρηματικότητας Τα Χαρακτηριστικά του Καλού Επιχειρηματία Λόγοι Αποτυχίας των Νέων Επιχειρήσεων Κανόνες για Επιβίωση των Επιχειρήσεων Το Επιχειρηματικό Πνεύμα Η Φύση της ημιουργικότητας Εντοπισμός μιας Επιχειρηματικής Ιδέας...39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ορισμοί Ορισμός του Επενδυτικού Σχεδίου Τύποι επενδυτικών σχεδίων ιαστάσεις ενός Επενδυτικού Σχεδίου ιάκριση των Επενδυτικών Σχεδίων Επιπτώσεις των Επενδυτικών Σχεδίων ιαχείριση του Κύκλου των Επενδυτικών Σχεδίων Οι έξι φάσεις του κύκλου του επενδυτικού σχεδίου Βασικές αρχές της ιαχειρίσεως του Κύκλου του Επενδυτικού Σχεδίου Το Λογικό Πλαίσιο

2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η Επενδυτική Αλυσίδα και οι Τύποι των Προεπενδυτικών Μελετών Η Επενδυτική Αλληλουχία Η προεπενδυτική φάση Η επενδυτική φάση Η λειτουργική φάση...92 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Βασικά Θέματα Προεπενδυτικών Μελετών Στρατηγικός Προσανατολισμός Χαρακτηριστικά του στρατηγικού προσανατολισμού Η σπουδαιότητα και η χρησιμότητα της στρατηγικής Βασικές αρχές στρατηγικής Ανάπτυξη στρατηγικής Πλαίσιο του Επενδυτικού Σχεδίου Στοιχεία για τις Προεπενδυτικές Μελέτες Γενικά Σπουδαίες πηγές στοιχείων Επιλογή και Επιβεβαίωση των Εναλλακτικών Λύσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Οι Εναλλακτικές Λύσεις Βασικές Αρχές Σχετικές με τις Εναλλακτικές Λύσεις ιαδικασία Αξιοποιήσεως των Εναλλακτικών Λύσεων Η Εφαρμογή των Εναλλακτικών Λύσεων στην Επενδυτική ραστηριότητα Μερικά είδη εναλλακτικών προτάσεων σε επενδυτικές μελέτες Μερικές Ιδέες για την Ανάλυση Πολλαπλών Εναλλακτικών Προτάσεων Λάθη που Γίνονται Συχνά στις Προεπενδυτικές Μελέτες Ακατάλληλες προκαταρκτικές αναλύσεις Αποτυχία θεωρήσεως αρκετών εναλλακτικών λύσεων Παράλειψη «δευτερευόντων» παραγόντων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Η Εκπόνηση των Μελετών Η Ομάδα Μελέτης Κόστος και Χρηματοοικονομικά των Μελετών Επιλογή Γραφείου Μελετών

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Επενδυτικά Σχέδια Αποκαταστάσεως, Επεκτάσεως, Αντικαταστάσεως Μελέτες Αναδομήσεως (αποκαταστάσεως) ομή των μελετών αποκαταστάσεως Μελέτες Επεκτάσεως Μελέτες Αντικαταστάσεως Γενικά Λόγοι για ανάλυση του προβλήματος αντικαταστάσεως Παράγοντες που πρέπει να εξετάζονται στις μελέτες αντικαταστάσεως Πορεία λήψεως αποφάσεως για αντικατάσταση Οικονομοτεχνικές Μελέτες ημόσιων Επενδυτικών Προγραμμάτων Γενικά Αυτοχρηματοδοτούμενα δημόσια επενδυτικά προγράμματα ημόσια επενδυτικά προγράμματα πολλαπλών χρήσεων υσκολίες στην εκπόνηση μελετών δημόσιων επενδυτικών σχεδίων Το επιτόκιο στην εκτέλεση δημόσιων έργων Η σχέση κόστους-ωφέλειας Απλές Μελέτες στις οποίες δεν είναι Απαραίτητη η Θεώρηση της ιαχρονικής Αξίας του Χρήματος Γενικά Η ανάγκη για ισοδύναμα αποτελέσματα Επιλογή μεταξύ υλικών Το συνολικό κόστος στην επιλογή υλικού Οικονομία τοποθεσίας Προβλήματα που περιλαμβάνουν μηχανές διαφορετικών ταχυτήτων Οικονομία μεγέθους ομάδας εργασίας Πρώτες ύλες με περιορισμένη και απεριόριστη προσφορά Η δεξιότητα των εργαζομένων Η επίδραση της μεταβολής των συνθηκών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Επιχειρηματικά Σχέδια Γενικά Η Ανάγκη για Επιχειρηματικό Σχέδιο Οι Ομάδες-Στόχοι του Επιχειρηματικού Σχεδίου Η Αξιοπιστία των Χρηματοοικονομικών Προβλέψεων σ ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο Τα Στοιχεία του Επιχειρηματικού Σχεδίου

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Οικονομοτεχνικές Μελέτες και Πληροφορική Η Χρησιμοποίηση της Τεχνολογίας των Πληροφοριών Η Ηλεκτρονική Επεξεργασία των Στοιχείων των Μελετών Η Αξιοπιστία των Πληροφοριών από το ιαδίκτυο Τα κριτήρια της αξιολογήσεως ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Πηγές Πληροφοριών για Οικονομοτεχνικές Μελέτες Γενικά Στοιχεία για Πηγές Πληροφοριών Οδηγός για Ηλεκτρονικές Πηγές Πληροφοριών Βιβλιογραφικές και Άλλες Πηγές Πληροφοριών Οδηγίες για τους Μελετητές και Ένα Παράδειγμα Περιοδικά Γενική βιβλιογραφία (πάλι με παράδειγμα τη χημική βιομηχανία) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Μερικές Βασικές Οδηγίες για τη Συγγραφή και Παρουσίαση μιας Μελέτης Γενικά ομή Παρουσιάσεως Αποτελεσμάτων Μελέτης Τα Βήματα Συγγραφής μιας Μελέτης Μερικές Χρήσιμες Συμβουλές ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ Η Μελέτη Σκοπιμότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Σύνοψη της Μελέτης Σκοπιμότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Βασική Ιδέα και Ιστορικό του Προγράμματος ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: Ανάλυση της Αγοράς και Μάρκετινγκ Γενικά Το Μάρκετινγκ Η στρατηγική του επενδυτικού σχεδίου (επενδυτική στρατηγική) Η γενική ιδέα του μάρκετινγκ Έρευνα Μάρκετινγκ (Έρευνα Αγοράς) Το σύστημα μάρκετινγκ Στόχοι, οργάνωση και έκταση της έρευνας μάρκετινγκ

5 3.3 Εκτίμηση των στοιχείων της αγοράς-στόχου Ανάλυση πελατείας και τμηματοποίηση αγοράς Ανάλυση των διαύλων διανομής Ανάλυση των ανταγωνιστών Ανάλυση του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος Εσωτερική (επιχειρησιακή) ανάλυση Προβολή στο Μέλλον των Στοιχείων του Μάρκετινγκ Γενικές Γραμμές της Στρατηγικής του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Ανάλυση των στοιχείων που καθορίζουν τη στρατηγική Καθορισμός της στρατηγικής του επενδυτικού σχεδίου Γενικές Γραμμές του Σχεδίου Μάρκετινγκ Οι διαστάσεις του σχεδίου μάρκετινγκ Κόστος του Μάρκετινγκ και Έσοδα Πωλήσεων Γενικά Εκτίμηση των εσόδων από πωλήσεις Το πρόγραμμα παραγωγής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV: Πρώτες Ύλες και άλλα Εφόδια Ταξινόμηση των Πρώτων Υλών και των άλλων Εφοδίων Πρώτες ύλες (ακατέργαστες και ημικατεργασμένες) Επεξεργασμένα βιομηχανικά υλικά και συστατικά Εφόδια εργοστασίου Ανταλλακτικά Εφόδια για κοινωνικές και εξωτερικές ανάγκες Προδιαγραφές των Απαιτούμενων Εισροών Χαρακτηριστικά του επενδυτικού σχεδίου και εισροές υλικών Απαιτήσεις σε πρώτες ύλες και σε άλλες εισροές ιαθεσιμότητα και Προμήθειες Εναλλακτικές πρώτες ύλες Μάρκετινγκ Προμηθειών και Πρόγραμμα Προμηθειών Μάρκετινγκ προμηθειών Πρόγραμμα προμηθειών Η λειτουργία των προμηθειών σε μια επιχείρηση Κόστος των πρώτων υλών και των εφοδίων Γενικά Κόστος ανά μονάδα Το ετήσιο κόστος Γενικά έξοδα εφοδίων

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V: Μηχανολογικά και Τεχνολογία Πρόγραμμα Παραγωγής και υναμικότητα Μονάδας Καθορισμός του προγράμματος παραγωγής Καθορισμός της δυναμικότητας της μονάδας Επιλογή Τεχνολογίας Περιβαλλοντική επίδραση της τεχνολογίας Εκτίμηση της απαιτούμενης τεχνολογίας Αξιολόγηση και επιλογή της τεχνολογίας Η πορεία επιλογής της τεχνολογίας Απόκτηση και Μεταφορά Τεχνολογίας ικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας Τρόποι αποκτήσεως τεχνολογίας Απορρόφηση και προσαρμογή της τεχνολογίας Όροι και προϋποθέσεις των συμφωνιών για τη μεταβίβαση τεχνολογίας Το κόστος της τεχνολογίας Τα βήματα για την απόκτηση και τη μεταφορά της τεχνολογίας Λεπτομερή Σχεδιαγράμματα και Βασικά Μηχανολογικά Σχέδια της Μονάδας Λεπτομερή σχεδιαγράμματα Βασικά μηχανολογικά σχέδια Λεπτομερείς χάρτες και σχέδια Τα βήματα για τα λεπτομερή σχεδιαγράμματα και τα μηχανολογικά Επιλογή του Μηχανολογικού Εξοπλισμού Γενικά Σχέση με άλλα στοιχεία της μελέτης Το επίπεδο του αυτοματισμού Ο χρόνος παραδόσεως του εξοπλισμού Εγκατάσταση του εξοπλισμού Προσκλήσεις για προσφορές Τα βήματα για την επιλογή του εξοπλισμού Έργα Πολιτικού Μηχανικού Αναλυτική παρουσίαση των έργων πολιτικού μηχανικού Λεπτομερής αναφορά των έργων πολιτικού μηχανικού Ανάγκες για Συντήρηση και Αντικατάσταση Εκτίμηση του Συνολικού Κόστους Επενδύσεως Εκτίμηση των κεφαλαίων επενδύσεως Μέθοδοι εκτιμήσεως του κόστους Υπολογισμός του κόστους επενδύσεως με τη βοήθεια προγραμμάτων υπολογιστών

7 8.4 Τύποι συμφωνιών για την κατασκευή των μονάδων Τα βήματα υπολογισμού του κόστους επενδύσεως ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ: Οργάνωση της Μονάδας και Γενικά Έξοδα Οργάνωση και ιαχείριση της Μονάδας Οργανωσιακές λειτουργίες Οργανωσιακή δομή Σχεδίαση της Οργανώσεως Οργανωτικά διαγράμματα Λεπτομερή οργανογράμματα διαφόρων λειτουργιών Λεπτομερής ανάλυση των διαφόρων οργανωσιακών λειτουργιών του επενδυτικού σχεδίου Τα Γενικά Έξοδα Γενικά Ορισμοί Οι διάφοροι τύποι γενικών εξόδων Ένα παράδειγμα υπολογισμού των γενικών εξόδων ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙ: Οι Ανθρώπινοι Πόροι Κατηγορίες και Λειτουργίες Ανθρώπινων Πόρων Γενικά ιευθυντικό και εποπτικό προσωπικό Ειδικευμένοι και ανειδίκευτοι εργάτες Κοινωνικοπολιτικό και Πολιτισμικό Περιβάλλον Συνθήκες εργασίας, πρότυπα και υγιεινή Ανάγκες του Επενδυτικού Σχεδίου σε Προσωπικό Προσδιορισμός των αναγκών Προγραμματισμός των αναγκών Οι πίνακες προσωπικού Πρόβλεψη της απαιτούμενης εργασίας Τεχνολογία και προγραμματισμός του ανθρώπινου δυναμικού ιαθεσιμότητα Ανθρώπινου υναμικού και Επιλογή του Εκτίμηση της προσφοράς και της ζητήσεως ανθρώπινου δυναμικού Προγραμματισμός προσλήψεως προσωπικού Ξένοι ειδικοί Το Πρόγραμμα Καταρτίσεως-Εκπαιδεύσεως Γενικά Ανάγκη για εκπαίδευση και κατάρτιση σε διάφορες φάσεις του έργου

8 5.3 Βήματα που πρέπει να ακολουθούνται για την προετοιμασία προγράμματος καταρτίσεως Εκτιμήσεις του Κόστους της Εργασίας Η αμοιβή της εργασίας Πολιτική αμοιβών και χαρακτηριστικά αμοιβών Τελικές εκτιμήσεις του κόστους της εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙΙ: Τοποθεσία, Χώρος Εγκαταστάσεως, Περιβάλλον Ανάλυση Τοποθεσίας Φυσικό Περιβάλλον και Τόπος Εγκαταστάσεως Κλιματολογικές συνθήκες Τα γεωδαιτικά στοιχεία Οικολογικές απαιτήσεις Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Γενικά ιαμάχες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οι στόχοι της περιβαλλοντικής μελέτης Η διαδικασία για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Οι φάσεις και η δομή της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων Μεθοδολογίες και τεχνικές για την εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων Μοντέλα εντοπισμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επενδυτικών σχεδίων Τα βήματα μιας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός επενδυτικού σχεδίου Ανάλυση κόστους-ωφέλειας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Συμπεράσματα-διαδικασίες υπολογισμού του περιβαλλοντικού κόστους Περιβαλλοντικές παράμετροι Κοινωνικοοικονομικές Πολιτικές και Τόπος Εγκαταστάσεως Ο ρόλος της επενδυτικής πολιτικής του δημοσίου Φορολογικά και νομικά θέματα Μάρκετινγκ βιομηχανικών περιοχών Κατάσταση Υποδομής και Τόπος Εγκαταστάσεως Η εξάρτηση από την υποδομή Εφόδια εργοστασίου Οι ανθρώπινοι πόροι Υπηρεσίες υποδομής ιάθεση εκπομπών και αποβλήτων

9 5.6 Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή του τόπου εγκαταστάσεως Τελική Επιλογή της Τοποθεσίας Γενικά Προσανατολισμός προς τις πρώτες ύλες ή την αγορά Ένας τρόπος επιλογής του τόπου εγκαταστάσεως Αξιολόγηση της τοποθεσίας Η Επιλογή του Χώρου Εγκαταστάσεως (Οικοπέδου) Απαιτήσεις και σχετικοί παράγοντες Τελική επιλογή του χώρου Υπολογισμός του Κόστους ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙX: Προγραμματισμός και Προϋπολογισμός Εκτελέσεως του Έργου Στόχοι του Προγραμματισμού Εκτελέσεως του Έργου Γενικά Εργασίες του προγραμματισμού και προϋπολογισμού Η Ομάδα Επιβλέψεως και Εκτελέσεως του Έργου Τα μεγάλα προβλήματα της ομάδας Λήψη αποφάσεως για την έναρξη εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Τρόποι συνθέσεως της ομάδας διαχειρίσεως του έργου εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Στάδια Εκτελέσεως του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Τα επί μέρους προγράμματα του επενδυτικού σχεδίου και το πρόγραμμα εκτελέσεώς του Αναλυτική παρουσίαση των σταδίων εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Χρονικός Προγραμματισμός Εκτελέσεως του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Τύποι χρονοδιαγραμμάτων Προγραμματισμός εκτελέσεως έργων και ηλεκτρονικοί υπολογιστές Προϋπολογισμός της εκτελέσεως του έργου ΚΕΦΑΛΑΙΟ X: Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Αξιολόγηση της Επενδύσεως Ορισμός ιάφοροι τύποι επενδυτικών σχεδίων

10 1.2 Aνάλυση κόστους-ωφέλειας απάνες και κόστος Πρόσοδος και εισόδημα Συνολικό κόστος επενδύσεως Συνολικό κόστος πωληθέντων προϊόντων Οι πίνακες Τοπικό νόμισμα και ξένο συνάλλαγμα Απρόβλεπτα γεγονότα και πληθωρισμός Η αξιοπιστία των εκτιμήσεων του κόστους Χρηματοοικονομική και οικονομική ανάλυση Άλλες βασικές έννοιες Έκταση και Στόχοι της Χρηματοοικονομικής Αναλύσεως Γενικά Εφαρμογές της χρηματοοικονομικής αναλύσεως Βασικά Θέματα Χρηματοοικονομικής Αναλύσεως και η Έννοια της Αξιολογήσεως της Επενδύσεως Γενικά Το ενδιαφέρον των εμπλεκόμενων μερών Το ενδιαφέρον του κοινού Βασικά κριτήρια για λήψη επενδυτικών αποφάσεων Λογιστικά συστήματα Τιμολόγηση των εισροών και εκροών του επενδυτικού σχεδίου Ορίζοντας προγραμματισμού και διάρκεια ζωής του επενδυτικού σχεδίου Κίνδυνος (ρίσκο και αβεβαιότητα) Ανάλυση των Εκτιμήσεων του Κόστους Γενικά Συνολικό κόστος επενδύσεως Πάγιο ενεργητικό Καθαρό κεφάλαιο κινήσεως Χρηματοδότηση του Προγράμματος Γενικά Πηγές χρηματοδοτήσεως Κόστος του κεφαλαίου Επίπτωση του κόστους χρηματοδοτήσεως στις χρηματοδοτικές πολιτικές Κρατική πολιτική και κανονισμοί για τη χρηματοδότηση Πιστωτικά ιδρύματα Πίνακες και συμπληρωματικά στοιχεία για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων Κόστος Παραγωγής

11 6.1 Γενικά Κόστος παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος Κόστος του μάρκετινγκ Χρηματοδοτικό σχέδιο (πλάνο) Εξυπηρέτηση του χρέους Απαραίτητες Λογιστικές Καταστάσεις Γενικά Εναλλακτικά χρηματοδοτικά σχέδια Τελική πρόβλεψη των ταμειακών αναγκών Κριτήρια Κερδοφορίας ή Μέθοδοι Αξιολογήσεως της Επενδύσεως Η διαχρονική έννοια του χρήματος Μέθοδοι αξιολογήσεως επενδύσεων Μη ποσοτικά κριτήρια για την επιλογή επενδυτικού σχεδίου από την άποψη της επιχειρήσεως Χρηματοοικονομικοί είκτες και είκτες Αποδόσεως Γενικά Χρηματοοικονομικοί δείκτες είκτες αποδοτικότητας Άλλοι δείκτες Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση του Επενδυτικού Σχεδίου σε Συνθήκες Αβεβαιότητας Κίνδυνος (ρίσκο) και αβεβαιότητα Ανάλυση του «νεκρού» σημείου Ανάλυση ευαισθησίας Ανάλυση πιθανοτήτων Αξιολόγηση πληθωριστικών κινδύνων Χρήση υπολογιστών στην ανάλυση της αξιοπιστίας της αξιολογήσεως επενδυτικών προγραμμάτων Οικονομική Aξιολόγηση Γενικά Η μέθοδος υπολογισμού των επιπτώσεων του επενδυτικού σχεδίου στην οικονομία ως σύνολο Πορεία οικονομικής αναλύσεως επενδυτικών σχεδίων Υπολογισμός των επιπτώσεων Υπολογισμός πρόσθετων επιπτώσεων Ανάλυση των επιπτώσεων Τα βασικά στοιχεία της αναλύσεως της σπουδαιότητας ενός επενδυτικού σχεδίου για την οικονομική πολιτική Ανάλυση επενδυτικών σχεδίων με μη απτά προϊόντα Οι πίνακες του κεφαλαίου

12 Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Παράρτημα Αλφαβητικό Ευρετήριο