Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

Θεματικός οδηγός 1 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, ΠΑΡΟΜΟΙΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΟΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.

Φορέας: Ευχαριστίες: Fondazione Culturale Responsabilità Etica www.fcre.it Συγγραφή: Irene Palmisano Επίβλεψη και μετάφραση: Jason Nardi Επιμέλεια: Francisco Fuentes Design: Tomás Sánchez Αυτός ο οδηγός συντάχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος P.R.I.C.E. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε στο πίσω μέρος του οδηγού ή στην ιστοσελίδα του προγράμματος www.thepriceproject.org (cc) Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International Επικεφαλής του σχεδίου: Αποποίηση ευθύνης Το περιεχόμενο και οι απόψεις που δημοσιεύονται ανήκουν στους συγγραφείς και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ Προώθηση Υπεύθυνων Επενδύσεων και Εμπορίου στην Ευρώπη Το πρόγραμμα PRICE (Promoting Responsible Investments and Commerce in Europe: Fair Trade and Ethical Finance Responds to Global Crisis- Προώθηση Υπεύθυνων Επενδύσεων και Εμπορίου στην Ευρώπη: Δίκαιο και Αλληλέγγυο Εμπόριο και Ηθική Οικονομία ως απάντηση στην Παγκόσμια Κρίση) είναι ένα διεθνές πρόγραμμα που έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση και την προώθηση της εκπαίδευσης ως κινητήριο δύναμη για μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη δράσεων κατά της φτώχειας και για πιο δίκαιες σχέσεις μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα των υπεύθυνων επενδύσεων σε δίκαιες και βιώσιμες εμπορικές δραστηριότητες. Το πρόγραμμα PRICE συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και φέρνει σε συνεργασία 10 εταίρους από 9 ευρωπαϊκές χώρες σε θέματα Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου και Ηθικής Οικονομίας με σκοπό την έρευνα και τον εντοπισμό των αιτιών και των παραγόντων που μπορούν να συμβάλλουν σε μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ των δύο τομέων και στη διεύρυνση των δραστηριοτήτων τους. Το πρόγραμμα λειτουργεί σε τρεις φάσεις: 1. Έρευνα και ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού: ειδικότερα, η έρευνα έχει στόχο να ρίξει φως στη σχέση μεταξύ της Ηθικής Οικονομίας και του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου, στο επίπεδο αλληλεπίδρασης μεταξύ προσφοράς/ζήτησης υπηρεσιών για την προχρηματοδότηση ή για τις εισαγωγές, και μέσα για καλύτερη συνεργασία. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής θα επιτρέψουν την ανάπτυξη μιας σειράς εκπαιδευτικών εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν στη δεύτερη φάση. 2. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: διαφορετικές πρωτοβουλίες κατάρτισης για να συγκεντρωθούν οι κυριότερες εμπειρίες κάθε χώρας και να διαδοθούν καλές πρακτικές και καινοτόμες λύσεις. 3. Εκστρατεία για το Δίκαιο και Αλληλέγγυο Εμπόριο και την Ηθική Οικονομία για την κινητοποίηση της κοινής γνώμης, μέσω εκδηλώσεων προβολής. Το πρόγραμμα P.R.Ι.C.E συντονίζεται από την ισπανική ΜΚΟ COPADE, με τη συμμετοχή εταίρων από άλλες 8 ευρωπαϊκές χώρες: AGICES (Assemblea Generale Italiana del Commercio Equo e Solidale, Ιταλία), FCRE (Fondazione Culturale Responsabilità Etica, Ιταλία), WFTO (Παγκόσμια Οργάνωση Δίκαιου Εμπορίου με έδρα την Ολλανδία), Equação (Πορτογαλία), Fair Trade Hellas (Ελλάδα), Ideas Factory (Βουλγαρία), Koperattiva Kummerċ Ġust (Μάλτα), the Polish Fair Trade Association (Πολωνία) και Védegylet - Protect the Future (Ουγγαρία). www.thepriceproject.org

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή Κεφάλαιο 1: Τι είναι η Ηθική Οικονομία Τι καταλαβαίνουμε από την Ηθική Οικονομία; Ποια είδη ιδρυμάτων προσφέρουν αυτή τη μορφή οικονομίας; Ποιες αξίες προωθεί η Ηθική Οικονομία; Υπάρχει σχέση μεταξύ των αρχών της ηθικής και της «βιωσιμότητας» στην Ηθική Οικονομία; Κεφάλαιο, αξία και δάνεια: η Ηθική Οικονομία στην Ευρώπη με αριθμούς Κεφάλαιο 2:Πώς μπορώ να γίνω ηθικός επενδυτής; Σε ποιο ίδρυμα να απευθυνθώ Χρηματοοικονομικά εργαλεία για υπεύθυνους επενδυτές α. Ηθικές αποταμιεύσεις Τι να κάνετε σε περίπτωση που δεν υπάρχει οργανισμός ηθικής οικονομίας στη χώρα διαμονής σας; β. Κατανομή κεφαλαίου Εμπιστευτείτε τα χρήματα σας σε ένα World Shop γ. On-line μικροπιστώσεις και κοινωνικός δανεισμός Συμπεράσματα 3 4 4 5 6 7 9 9 10 11 11 12 15 Παραρτήματα Παράρτημα I Οργανισμοί Υπεύθυνης και Ηθικής Οικονομίας στην Ευρώπη Παράρτημα 2 Δίκτυα Ηθικής Οικονομίας στην Ευρώπη Παράρτημα 3 Καμπάνιες-Εκστρατείες Βιβλιογραφία Ιστοσελίδες 16 18 20 22 23 1

2 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

Εισαγωγή Ζούμε σε έναν αλληλοεξαρτώμενο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Για να το περιγράψουμε με ένα απλό παράδειγμα: το πέταγμα μιας πεταλούδας μπορεί να δημιουργήσει έναν τυφώνα και μια σειρά άρρηκτα συνδεδεμένων γεγονότων στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Στον κόσμο μας οι πεταλούδες μπορεί να αντιστοιχούν σε απλές οικονομικές συναλλαγές που έχουν αντίκτυπο σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπως συνέβη με την πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση. Φανταστείτε κάποιον κ. Smith, έναν μέσο υπάλληλο στην Αμερική, ο οποίος πρόκειται να υπογράψει μια σειρά ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων για να αγοράσει το σπίτι των ονείρων του, αλλά ακόμα δεν γνωρίζει πως υπογραφή του - και οι χιλιάδες υπογραφές άλλων κυρίων Smith - θα προκαλέσουν την καταστροφή, μια σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ως την Ευρώπη, που θα οδηγήσει τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην κρίση, καταρρίπτοντας τη φράση «πολύ μεγάλος για να αποτύχει» (too big to fail). Κυβερνήσεις και κοινωνίες ολόκληρες επλήγησαν, οικονομική και χρηματοπιστωτική καταστροφή των οποίων οι αντιδράσεις, οι συνέπειες και το τέλος είναι δύσκολο να υπολογιστούν. Η χρηματιστικοποίηση της οικονομίας έχει δημιουργήσει ένα φράκταλ, ένα πολύπλοκο σύστημα με πολλές μεταβλητές, και λίγους κανόνες, είναι το πιο τρανταχτό παράδειγμα της θεωρίας του χάους. Αναφέραμε πολύ περιεκτικά τις συνέπειες μιας πολιτικής ενθάρρυνσης της καταναλωτικής πίστης και σκεφτόμασταν έναν πολίτη/επενδυτή/καταναλωτή, αλλά τι συμβαίνει με τους πιο σύνθετους οικονομικούς τομείς όπως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην επόμενη φάση της κρίσης και κατά τη διάρκεια της πιστωτικής κρίσης; Ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι τρόποι διαφυγής από την κρίση; Τα τελευταία χρόνια έχουμε ακούσει διάφορες συνταγές για να ξεπεράσουμε την κρίση, η μία μετά την άλλη, από την εισαγωγή κεφαλαίων στις φλέβες των ίδιων οργάνων που τη δημιούργησαν, μέχρι τις ευρωπαϊκές συνταγές λιτότητας, που έχουν αποδειχθεί ανεπιτυχείς και από κάθε άποψη υποτιμητικές. Ωστόσο, υπάρχουν ιδέες και προτάσεις, και ευτυχώς υπάρχουν και εκείνοι που παρά την αστάθεια της οικονομίας, εργάζονται για την ανοικοδόμηση μιας πραγματικής οικονομίας, ένα σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης που μπορούμε να αποκαλέσουμε ηθικό, βιώσιμό και υπεύθυνο. Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει πόσο επικίνδυνο είναι να ενεργεί κανείς με λίγες ή και καθόλου ηθικές αρχές. Ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του κόσμου το γνωρίζει αυτό και ζητά νέους κανόνες και κριτήρια αξιολόγησης (από την παραγωγή ως τις επενδύσεις) που να λαμβάνουν υπόψη τις επιδράσεις τους στο περιβάλλον και τους ανθρώπους. Η πρόθεση αυτού του οδηγού είναι να βοηθήσει στην αύξηση αυτού του «ενεργοποιημένου» κόσμου, ο οποίος είναι ενσυνείδητος και υπεύθυνος, δεν παρατάει τα καλά στοιχεία της οικονομίας και στην πραγματικότητα κυριαρχεί σε μια διαδικασία θετικής αλλαγής, είναι δημιουργός μιας νέας δυναμικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία για την αύξηση των κεφαλαίων που μεταφέρθηκαν στις ηθικές τράπεζες και σε υπεύθυνες επενδύσεις, η διαδικασία αυτή πυροδότησε μια βιώσιμη και δεοντολογική διαδικασία ανάπτυξης, η οποία περνά μέσα από την επιλογή του κάθε ατόμου, την ικανότητα να ενώσει τις επιλογές και τη ζήτηση, σε μια δύναμη που να μπορεί να καθορίσει την προσφορά. Η Ηθική Οικονομία και οι Υπεύθυνες Επενδύσεις αποτελούν τα κύρια θέματα αυτού του οδηγού, με τον οποίο προσπαθούμε να προσφέρουμε αξίες, αριθμούς, ονόματα και αξιόλογες προτάσεις για την αλλαγή της στάσης μας απέναντι στο ζήτημα και έναν τρόπο διαχείρισης των αποταμιεύσεων και ων επενδύσεων με ένα πιο υπεύθυνο τρόπο. Αλλά και προτείνοντας ιδέες για περαιτέρω ανάπτυξη. 3

Κεφάλαιο 1: Τι είναι η Ηθική Οικονομία Ηθική Οικονομία: ορισμός, αξίες και πρακτικές για μια νέα οικονομία της αλληλεγγύης «Οι τράπεζες είναι το σύμβολο της κρίσης, το σύμβολο της κερδοσκοπίας, της αδικίας και η κύρια αιτία της φτώχειας». Αυτή είναι μια εξαιρετικά απλοποιημένη οπτική για ένα σύστημα που δεν λειτούργησε και εξακολουθεί να μην λειτουργεί, αλλά είναι και η επικρατέστερη άποψη του κόσμου σήμερα. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, να μην γενικεύουμε και να μην γινόμαστε μοιρολάτρες λέγοντας ότι τίποτα δεν θα αλλάξει. Πρέπει πάντα να ξεχωρίζουμε τα πράγματα. Η χρηματοπιστωτική οικονομία δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή. Είναι ένα εργαλείο για την επίτευξη ενός σκοπού, ο οποίος μπορεί να έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα (με αρνητικές επιπτώσεις), ή μπορεί να έχει πιο συλλογικό χαρακτήρα, στοχεύοντας στη γενική ευημερία (στην περίπτωση αυτή θα έχει θετικές επιπτώσεις). Το πρόβλημα είναι ότι σήμερα, η οικονομία έχει χάσει τον κεντρικό ρόλο της ως μέσο για την υποστήριξη και την προώθηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και έχει εισβάλει στην σφαίρα της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Μια απάντηση στη σημερινή κρίση θα μπορούσε να είναι η Ηθική Οικονομία. Αλλά για να μιλήσουμε για αυτό το θέμα, πρώτα θα πρέπει να αναρωτηθούμε: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ: Δραστηριότητα σχετική με την συναλλαγή διαφόρων κεφαλαιακών αγαθών μεταξύ ιδιωτών, επιχειρήσεων ή Κρατών 1.1 Τι καταλαβαίνουμε για την Ηθική Οικονομία; 1.2 Τι είδους οργανισμοί προσφέρουν αυτή την μορφή οικονομίας; 1.3 Ποιες αξίες προωθεί η Ηθική Οικονομία; 1.4 Η Ηθική Οικονομία είναι βιώσιμη; Así que, comencemos a contestar estas preguntas! 1.1 Τι καταλαβαίνουμε για την Ηθική Οικονομία; Ηθική Οικονομία είναι μια δραστηριότητα που... Επενδύει χρήματα στους ανθρώπους και το περιβάλλον για την υποστήριξη δράσεων για την προώθηση κοινωνικών/περιβαλλοντικών ζητημάτων και την ανάπτυξη οικονομικά υποβαθμισμένων περιοχών με υψηλό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Προσφέρει πιστώσεις χωρίς διακρίσεις με βάση την οικονομική κατάσταση, το φύλο, την εθνικότητα ή ακόμη και το μεταναστευτικό καθεστώς του ατόμου. Χρησιμοποιεί τα χρήματα ως μέσο και αυτά δεν αποτελούν αυτοσκοπό. Η Ηθική Οικονομία ΔΕΝ: Χρησιμοποιεί τα χρήματα για καθαρά κερδοσκοπικούς σκοπούς Χρησιμοποιεί τα χρήματα απλά για φιλανθρωπία. Στοχεύει στην αύξηση των κερδών (εις βάρος κάποιου). Υποστηρίζει οποιαδήποτε δραστηριότητα ή οργανισμό που δεν πληροί τους κοινωνικούς ή/και περιβαλλοντικούς όρους. Επομένως μπορούμε να περιγράψουμε την Ηθική Οικονομία ως μια εναλλακτική μορφή οικονομίας της αγοράς και της υπέρμετρης κερδοσκοπίας και κατ επέκταση ως εργαλείο θετικού αντίκτυπου. Η ΗΘΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟΧΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΚΙΑΟΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΙΣΟΤΙΜΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 4 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

1.2 Ποια είδους ιδρύματα προσφέρουν αυτή τη μορφή οικονομίας; Για να δώσουμε απάντηση σε αυτό το ερώτημα πρέπει να διαχωρίσουμε τα ιδρύματα σε 3 κατηγορίες: Ηθικές Τράπεζες (Ethical Banks) Ηθικοί Χρηματοπιστωτικοί Συνεταιρισμοί (Ethical Finance cooperatives/consortia) Συνεταιρισμοί Μικροπιστώσεων (Microcredit cooperatives) Στη συνέχεια θα δείτε ποια είναι η κύρια διαφορά μεταξύ τους: Ηθικές Τράπεζες: Μια Ηθική Τράπεζα είναι μια τράπεζα που ασχολείται με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επενδύσεων και των δανείων της. Οι πελάτες μπορούν να βρουν σε αυτή τις περισσότερες υπηρεσίες που προσφέρει οποιαδήποτε άλλη εμπορική τράπεζα: τρέχοντες και αποταμιευτικούς λογαριασμούς, πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, καταθέσεις μισθοδοσίας, κλπ... Μην τα συγχέετε με κάποια άλλα ηθικά ή βιώσιμα προϊόντα τα οποία οι εμπορικές τράπεζες μπορεί να προσφέρουν, αφού σε αυτή την περίπτωση συνολικά η τράπεζα δεν θεωρείται ως ηθική per se, αλλά μόνο προς ένα συγκεκριμένο προϊόν. Ηθικοί Συνεταιρισμοί: Ο Ηθικός Συνεταιρισμός είναι ένας δημοκρατικά οργανωμένος οργανισμός που παρέχει υπηρεσίες μικροχρηματοδότησης σε άτομα με χαμηλό εισόδημα και μικρές (κυρίως οικογενειακές) επιχειρήσεις: δάνεια, αποταμιεύσεις, ασφάλιση, εμβάσματα. Μπορεί επίσης να οργανωθεί ως κοινοπραξία/συνεταιρισμός ή οργανισμός μικροχρηματοδότησης. Αυτοί οι συνεταιρισμοί συνήθως είναι πιο περιορισμένοι από τις τράπεζες, όσον αφορά τις υπηρεσίες που παρέχουν. Συνεταιρισμοί Μικροπιστώσεων: Ένας συνεταιρισμός μικροπιστώσεων δανείζει μικρά ποσά σε φτωχούς ή με χαμηλό εισόδημα πελάτες. Τα δάνεια προσφέρονται συχνά χωρίς εγγύηση, ατομικά ή ομαδικά, δηλαδή με ένα μηχανισμό που επιτρέπει την παροχή ασφάλειας ή εγγύησης ενός δανείου με ομαδική δέσμευση αποπληρωμής. Το κίνητρο για την αποπληρωμή βασίζεται στην αμοιβαία πίεση. Εάν ένα άτομο της ομάδας δεν είναι φερέγγυο, τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας συμπληρώνουν το ποσό για την αποπληρωμή.. Παρά το γεγονός ότι όλα οι οργανισμοί ηθικής οικονομίας μπορεί να σχετίζονται περισσότερο ή λιγότερο με ένα από τα τρία θεσμικά όργανα που αναφέρθηκαν παραπάνω, δεν λειτουργούν παντού με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και μοντέλα, ανάλογα με τα πολιτισμικά, κοινωνικά και κανονιστικά χαρακτηριστικά του τόπου που αναπτύσσονται. Στο παρακάτω πλαίσιο μπορείτε να δείτε μερικές προσεγγίσεις για το πώς αυτά τα 3 είδη λειτουργούν συνήθως. 4 διαφορετικές προσεγγίσεις Εναλλακτική και Κρίσιμη Οικονομία: η χρήση χρημάτων για ένα κοινωνικό ζήτημα που συνδυάζει την ανταλλαγή ισοδυναμιών και αμοιβαιότητας, ώστε να επαναφέρει τις κοινωνικές σχέσεις στο επίκεντρο της οικονομικής δραστηριότητας. Ο γενικός στόχος εδώ είναι η μετακίνηση χρημάτων από τις εμπορικές τράπεζες στις εναλλακτικές οικονομίες. Οικονομία της Αλληλεγγύης: η χρήση χρημάτων για την υποστήριξη προγραμμάτων για την προώθηση κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων και την ανάπτυξη υποβαθμισμένων περιοχών και με υψηλό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Είναι προσανατολισμένη στην τοπική ανάπτυξη. Κοινωνικά Υπεύθυνη Οικονομία: η χρήση χρημάτων και η επένδυση τους σε οικονομικά προϊόντα, λαμβάνοντας υπόψη τις επιδράσεις τους σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει την εφαρμογή της κοινωνικής ευθύνης στις επενδύσεις, με ανεξάρτητους φορείς αξιολόγησης των ηθικών και βιώσιμων διαστάσεων. Αμοιβαία Οικονομία: χρηματοπιστωτικοί τίτλοι που επιβεβαιώνουν τις ακόλουθες αρχές: πρόσβαση στη χρηματοδότηση χωρίς διακρίσεις λόγω οικονομικής κατάστασης, φύλου ή εθνικότητας, προτίμηση σε προσωπικές μορφές εγγύησης, στη διαφάνεια και τη συμμετοχή. Αυτό μπορεί να έχει διάφορες μορφές αλλά σε γενικές γραμμές υπάρχει έντονη η αίσθηση της κοινότητας και της κατανομής των κινδύνων και των εγγυήσεων. Ο κοινός παρονομαστής είναι η εμπειρία κοινών αξιών. 5

Πολιτιστικά πρότυπα με βάση την ηθική οικονομία [ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ] Η Ηθική Οικονομία δεν έχει μόνο μία ιστορία, αλλά πολλές, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και το πολιτιστικό υπόβαθρο στο οποίο εφαρμόζεται. Στην Ευρώπη, μπορούμε γενικά να διακρίνουμε 6 διαφορετικές περιοχές 1 : Περιοχή 1 - Μεσόγειος, με επιρροές από τον Καθολικό πολιτισμό Περιοχή 2 - Κεντρική Ευρώπη, με επιρροές από τον Στάινερ (Steiner) Περιοχή 3 - Γαλλόφωνες περιοχές, στις οποίες υπάρχει ένα δυνατό δίκτυο αλληλεγγύης και συνεργασίας Περιοχή 4 - Βόρεια Ευρώπη, με σαφή προσανατολισμό στην κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη Περιοχή 5 - Αγγλοσαξονικές χώρες, kκύριο χαρακτηριστικό η ανάπτυξη διαχείρισης υπεύθυνων επενδυτικών κεφαλαίων. Περιοχή 6 - Χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, όπου οι οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες μετά την πτώση της ΕΣΣΔ ευνόησαν τη διάδοση της μικροχρηματοδότησης. Como puedes ver, el movimiento de Finanzas Éticas incluye tantas prácticas como diferentes tipos de organizaciones. Τέλος μπορούμε να πούμε ότι η Ηθική Οικονομία αποτελεί εκείνη τη σύγχρονη οικονομική σκέψη που έχει ως στόχο τη χρήση χρημάτων ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπό, έχοντας ως κύριο στόχο την συνειδητοποίηση του ανθρώπου και του κοινού καλού (ή όπως λέει το σλόγκαν μιας ιταλική ηθικής τράπεζας) «The highest interest is everybody s interest» 2 ). Το ευρωπαϊκό κίνημα της Ηθικής Οικονομίας περιλαμβάνει τόσες πολλές πρακτικές όσους και τύπους οργανισμών και φορέων που εμπνεύστηκαν από αυτή και λειτουργούν στον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της. Η Ηθική Οικονομία εισάγει ένα νέο σημείο αναφοράς, τον παράγοντα κινδύνου και το κέρδος μαζί με την αξιολόγηση των εξωτερικών στοιχείων, δηλαδή την αξιολόγηση των οικονομικών συνεπειών μιας οικονομικής δραστηριότητας όσον αφορά τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της. Αυτή η παράμετρος ενισχύει την έννοια της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη ενός ανθρώπινου και οικολογικά βιώσιμου μοντέλου, όπου η χρηματοδότηση είναι στην υπηρεσία όλων αυτών των οικονομικών δραστηριοτήτων που προάγουν το κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, δηλαδή την κοινωνική συνεργασία, τη διεθνή συνεργασία, το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο, τη βιολογική γεωργία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις φιλικές προς το περιβάλλον επιχειρηματικές δραστηριότητες, γενικά καινοτόμα στοιχεία που έχουν ισχυρό θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Για να δείτε μερικά παραδείγματα οργανισμών που λειτουργούν με βάση την Ηθική Οικονομία, γυρίστε στο Παράρτημα 2. Μη-τραπεζικός : Όσοι αποκλείονται από τη δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζικές υπηρεσίες είτε επειδή δεν διαθέτουν επαρκές εισόδημα είτε επειδή δε μπορούν να παρέχουν εγγυήσεις. 1.3 Ποιες αξίες προωθεί η Ηθική Οικονομία; Τώρα, ας μιλήσουμε για τις αξίες που προωθεί η Ηθική Οικονομία. Υπάρχει ένα ευρωπαϊκό μανιφέστο για τον προσδιορισμό των οργανισμών Ηθικής 1 Banca Popolare Etica, Italy Η αυθεντική φράση στα ιταλικά: L interesse più alto è l interesse di tutti 2 Atlante ragionato della finanza etica europea του Marco Gallicani, σε συνεργασία με τον Alberto Lanzavecchia. 6 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

Οικονομίας, που δημιουργήθηκε από την FEBEA 3, μια ένωση ευρωπαϊκών τραπεζών που χρηματοδοτεί τον μη-κερδοσκοπικό τομέα, δηλαδή τις μη-τραπεζικές (imbankable), περιβαλλοντικές και πολιτιστικές δράσεις. Η βασική προσέγγιση είναι η συνειδητοποίηση του τραπεζικού συστήματος ως κοινό αγαθό και η ευαισθητοποίηση και προώθηση της εκπαίδευσης σχετικά με την οικονομία. Τα κριτήρια Ηθικής Οικονομίας που έχει θέσει η FEBEA είναι: Η προέλευση των χρημάτων: ένας οργανισμός Ηθικής Οικονομίας δεν δέχεται βρώμικο χρήμα από παράνομες, κερδοσκοπικές ή εξαιρετικά ρυπογόνες δραστηριότητες. Ο προορισμός των χρημάτων: οι δανειοδοτικές δραστηριότητες ενός οργανισμού Ηθικής Οικονομίας προσανατολίζονται προς ένα κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο. Για αυτό το λόγο υποστηρίζει δραστηριότητες που προωθούν κοινωνικά και οικονομικά ασθενέστερα τμήματα του πληθυσμού και τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της απασχόλησης. Τα κριτήρια και οι αξίες για τη χρήση των χρημάτων: διάφανη διαχείριση των δανείων, η επαρκής ενημέρωση μεταξύ τράπεζας και πελατών. Το επιχειρηματικό μοντέλο που ακολουθείται είναι το παραδοσιακό όπου οι περισσότερες καταθέσεις χρησιμοποιούνται για δανειοδοτικές δραστηριότητες. Η χορήγηση προσωπικών οικονομικών εγγυήσεων (ή κοινωνικές υπηρεσίες που προσφέρονται από το τοπικό δίκτυο στο οποίο ανήκουν) συνάδει με την οικονομική αξιολόγηση των εγγυήσεων. Η διαχείριση και οι στόχοι του φορέα Ηθικής Οικονομίας: ένας οργανισμός αυτού του είδους δεν θεωρεί την αναζήτηση του κέρδους ως αυτοσκοπό. Ένα εύλογο κέρδος είναι αναγκαίο για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της προσιτότητας του. Τα κέρδη επενδύονται ξανά κατά κύριο λόγο σε κοινωνικούς στόχους που έχει θέσει η τράπεζα ή το ίδρυμα. Όπως γνωρίζετε όταν μιλάμε για Ηθική Οικονομία μπορεί να μιλάμε για τρεις διαφορετικούς αλλά σχετικούς μεταξύ τους τύπους οργανισμών (βλ. σελ.7), ένας εκ των οποίων είναι οι ηθικές τράπεζες. Ας δούμε περισσότερα για τις κύριες διαφορές μεταξύ μιας ηθικής τράπεζας και μιας εμπορικής τράπεζας: Ηθικές Τράπεζες - Εμπορικές Τράπεζες Ηθικές Τράπεζες Εμπορικές Τράπεζες Λειτουργούν με ένα ξεκάθαρο σύστημα ηθικών αξιών, γνωστών, αποδεκτών και σεβαστών σε όλα τα επίπεδα. Προέχει η επίτευξη ορισμένων ποσοτικών στόχων κυρίως της αγοράς μετοχών και της αποδοτικότητας Συνεχίζει να κερδίζει έδαφος τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Εστιάζει στην αύξηση του οικονομικού κέρδους. Οι επενδυτικές αποφάσεις ανήκουν πρώτα στους πελάτες (καταθέτες, πιστωτές) με την επιλογή ηθικών προγραμμάτων προς χρηματοδότηση. Η επενδυτική στρατηγική και το προφίλ επενδυτικού κίνδυνου καθορίζονται από τη διοίκηση της τράπεζας Τακτική δημοσίευση καταλόγου με όλα τα επενδυτικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται. Δεν παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τον προορισμό των χρημάτων που αποκτώνται ή δανείζονται. Χρηματοδότηση επιχειρήσεων, τα προγράμματα των οποίων ασκούν θετική επίδραση στην κοινωνία και το περιβάλλον. Δίνονται επιχορηγήσεις χωρίς να λαμβάνονται υπόψη η ηθική συμπεριφορά του αιτούντος ή η επίδραση των πράξεων του στην κοινωνία και το περιβάλλον Αυτά τα κριτήρια μπορούν φυσικά να επεκταθούν και σε άλλους τομείς. Όλα αυτά φαίνονται πολύ ωραία αλλά λειτουργούν στον «πραγματικό κόσμο»; Ας περάσουμε στην επόμενη ερώτηση μας για να μπορέσουμε να δώσουμε μια απάντηση σε αυτό. 3 www.febea.org 7

1.4 Είναι βιώσιμη η Ηθική Οικονομία; Η ερώτηση είναι εύλογη και η απάντηση είναι καταφατική. Για χρόνια, από την έναρξη της κρίσης, η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των οργανισμών ηθικής οικονομίας τράβηξαν την προσοχή. Σύμφωνα με αναλύσεις 4 θέτοντας τρεις χρονικές παραμέτρους (μετά την κρίση - 2008/2012, πριν την κρίση 2003/2007, και στο σύνολο 2003/2012), η Ηθικές Τράπεζες συνέχισαν να αυξάνουν τον όγκο των δραστηριοτήτων τους και τη σταθερότητα των μετοχών τους. Ειδικότερα, κατά της περίοδο μετά την κρίση, οι ηθικά προσανατολισμένες τράπεζες, σε παγκόσμιο επίπεδο: Κέρδισαν περίπου τα διπλάσια κατ αναλογία με τις μετοχές τους στις οικονομικές καταστάσεις, σε σχέση με τις συστημικές τράπεζες 5. Αυτουποστηρίχθηκαν σε μεγάλο ποσοστό από τις καταθέσεις των πελατών τους Διατήρησαν ένα καλό επίπεδο κεφαλαιοποίησης, ο δείκτης κεφαλαίου προς το σύνολο των στοιχείων. Προσφέρουν υψηλότερη απόδοση επενδύσεων και χαμηλότερα επίπεδα μεταβλητότητας. Όσον αφορά στην Ευρώπη, οι ηθικές τράπεζες επιβεβαιώνουν τη συνεχή αύξηση της αξίας και της χρήσης χρημάτων καθώς και σταθερών και επικερδών επενδύσεων, ειδικά κατά την περίοδο 2008-2012, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα: Ως τώρα μιλήσαμε για τη θεωρία της Ηθικής Οικονομίας. ήρθε η ώρα να τη δούμε στην πράξη! Ίσως τώρα να αναρωτιέστε πώς μπορείτε να συμμετάσχετε σε αυτό. Λοιπόν η απάντηση βρίσκεται στο επόμενο κεφάλαιο, οπότε συνεχίστε. 4 Αναφορά Real Banking for the Real Economy: Comparing Sustainable Bank Performance with the Largest Banks in the World, October 2013, Global Alliance for Banking on Values (NL). 5 Global Systemically Important Financial Institutions (GSIFIs) 8 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

Κεφάλαιο 2. Πώς μπορώ να γίνω ηθικός επενδυτής; Έτσι σκέφτεστε να κάνετε ένα βήμα και να αποφασίσετε να βάλετε τα χρήματα σας κάπου, για καλό (όχι μόνο για το δικό σας καλό). Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε. Μπορεί κανείς να διαλέξει ανάμεσα σε ηθικές τράπεζες ή ηθικούς συνεταιρισμούς ή και μικροπιστωτικούς οργανισμούς. Γενικά οι καταναλωτές και ειδικότερα οι επενδυτές έχουν επίγνωση της δύναμης τους, ότι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν με βάση τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επένδυσης τους. ΔΙΚΑΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: Το δίκαιο εμπόριο είναι μια σχέση εμπορικής συναλλαγής βασισμένη στο διάλογο, τη διαφάνεια και το σεβασμό που αναζητά ισότιμες συνθήκες στο διεθνές εμπόριο. Συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη προσφέροντας καλύτερους εμπορικούς όρους & διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των μικρών παραγωγών και των περιθωριοποιημένων εργατών, ειδικά από τις χώρες του αναπτυσσόμενου Νότου. ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, ΠΑΡΟΜΟΙΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΟΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ....και ως εκ τούτου είναι και μια ευθύνη για την επιλογή του πιο κατάλληλου χρηματοπιστωτικού ενδιαμέσου που ακολουθεί τις αξίες που αναφέρονται παραπάνω και αναφέρονται στον Χάρτη της FEBEA. Ο υπεύθυνος επενδυτής έχει μια σειρά επιλογών, εάν αυτός ή αυτή θέλει να καταθέσει τα χρήματα του/της ή να τα επενδύσει σε χρηματοπιστωτικούς τίτλους: λογαριασμοί ταμιευτηρίου, τρεχούμενοι λογαριασμοί, προθεσμιακές καταθέσεις ή ομόλογα κλπ. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επιλέξει κανείς τον τομέα που θα χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια: περιβάλλον ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο, πολιτισμός, κοινωνικές δράσεις και μικροπιστώσεις κ.α. Τώρα είναι η σειρά σας: Πώς θα γίνετε υπεύθυνος επενδυτής; Για να γίνετε υπεύθυνος επενδυτής, πρέπει να γνωρίζετε: 2.1 Σε ποιο φορέα να απευθυνθείτε 2.2 Τα οικονομικά εργαλεία για τον υπεύθυνο επενδυτή Ας αναλύσουμε λίγο περισσότερο το κάθε ένα από αυτά. 2.1 Σε ποιον οργανισμό να απευθυνθείτε Το πού θα βάλετε τα χρήματα σας μπορεί να κάνει τη διαφορά. Θα σας δείξουμε μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποφασίσετε ποια είναι η καλύτερη επιλογή για εσάς. Σας προτείνουμε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα: Από το σπίτι σας Βήμα 1: Συλλέξτε πληροφορίες Πάρτε το χρόνο σας, σκεφτείτε και συλλέξτε πληροφορίες πριν επιλέξετε έναν οργανισμό. Στα παραρτήματα αυτού του οδηγού μπορείτε να βρείτε πολλά παραδείγματα και στοιχεία για να ξεκινήσετε. Αναρωτηθείτε ποια ηθικά στοιχεία είναι πιο σημαντικά για εσάς και ψάξτε για εκείνους τους οργανισμούς που τα προωθούν: τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον, τα πολιτικά λόμπυ, οι φορολογικοί παράδεισοι, τα ποσοστά των γυναικών σε διοικητικές θέσεις, η διαφορά στις αμοιβές μεταξύ διευθυντών και εργαζομένων κλπ. Η λίστα μπορεί να συνεχίζει επ αόριστον. Εξετάστε διαφορετικές πηγές πληροφόρησης. Πέρα από την ανάλυση των οικονομικών ειδήσεων, μπορεί να είναι οι ετήσιες εκθέσεις των εταιρειών (μερικές έχουν και κοινωνικές αναφορές) Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ιστοσελίδων που δημοσιεύουν στοιχεία μεγάλων τραπεζών 9

και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως η εκστρατεία Move Your Money (moveyourmoney. org.uk πληροφόρηση για τον υπεύθυνο καταναλωτή) στο Ην. Βασίλειο, ή η ολλανδική Banksecrets.eu, ή η βελγική Fairfin.be, ή η ιταλική Nonconimieisoldi.org. (Περισσότερες πληροφορίες στο Παράρτημα 3). Μπορείτε επίσης να ελέγξετε τις εκδόσεις και το διαφημιστικό υλικό καθώς και την ιστοσελίδα του οργανισμού για να δείτε πόσο προσβάσιμες είναι οι πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες του. Στην πόλη σας... Βήμα 2: Απευθυνθείτε κατευθείαν στους οργανισμούς Για να το κάνετε αυτό, θα χρησιμοποιήσουμε τις 5 ερωτήσεις της εκστρατείας Not with my money (Όχι με τα λεφτά μου), κάτι εύχρηστο για να βρείτε το δρόμο σας στη ζούγκλα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Μπορείτε να κάνετε τις παρακάτω ερωτήσεις στον οργανισμό που θα επιλέξετε: ΣΚΙΩΔΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Είναι η δραστηριότητα φορέων ή/και χρηματοπιστωτικών πρακτικών που δεν υπόκεινται στη δικαιοδοσία των ρυθμιστικών νόμων του Κράτους. Πώς θα χρησιμοποιηθούν οι καταθέσεις μου; Τι κάνει η τράπεζα/χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με τα χρήματα μου; Συμμετέχει στο κερδοσκοπικό σύστημα; Έχει κάποιο υποκατάστημα σε φορολογικούς παραδείσους; Πώς προέρχονται και σε ποιο βαθμό τα κέρδη από τη δανειοληπτική δραστηριότητα που υποστηρίζει ο οργανισμός αφορούν στην πραγματική οικονομία και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, και κατά πόσο εμπλέκεται με τα παράγωγα και δομημένα ομόλογα ή το σκιώδες τραπεζικό σύστημα; (shadow-banking) Αν οι υπεύθυνοι στις πληροφορίες είναι καλά ενημερωμένοι και πρόθυμοι να σας δώσουν αυτές τις πληροφορίες τότε είστε σε καλό δρόμο Τέλος Βήμα 3: Επιλέξτε τράπεζα / συνεταιρισμό Επιλέξτε αυτόν τον οργανισμό που σας εγγυάται διαφάνεια, άμεση σύνδεση με τον τομέα ενδιαφέροντος σας και αποκαλύπτει τους τομείς επενδύσεων του. Να είστε σίγουροι ότι πήρατε όλες τις απαντήσεις και τις πληροφορίες που χρειάζεστε και Στο μεταξύ σκεφτείτε να γίνεται μέλος/μέτοχος (αν υπάρχει τέτοια πιθανότητα). ΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΝΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΥΝ ΤΙΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΘΕΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ, ΤΟΤΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ Τι να κάνω στην περίπτωση που δεν υπάρχει οργανισμός ηθικής οικονομίας στη χώρα διαμονής μου; Το ζήτημα αυτό αποτελούσε πρόβλημα και σε χώρες που σήμερα έχουν έναν ή περισσότερους οργανισμούς ηθικής οικονομίας. Κάποιος, κάποια στιγμή, αποφάσισε να δημιουργήσει έναν. Μπορείτε να ακολουθήσετε τα βήματα του ή: Να ενημερωθείτε για τους φορολογικούς κανονισμούς της χώρας σας σχετικά με τις τραπεζικές δραστηριότητες και την προσφορά χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα www.febea.org όπου μπορείτε να βρείτε μια λίστα με τράπεζες-μέλη και πληροφορίες για ισχύουσες συμφωνίες με τράπεζες της χώρας σας (όπως συνεταιριστικές πιστωτικές ενώσεις, τράπεζες καταθέσεων, αγροτικές τράπεζες κλπ) Υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα εργαλεία επενδύσεων για την υποστήριξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας ακόμη και στο διαδίκτυο, on-line φορείς μικροχρηματοδότησης και κοινωνικού δανεισμού. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε σελίδα 16 ( γ ) Έχετε φτάσει μόνο στο μέσο της διαδρομής Δεν υπάρχει μόνο η επιλογή του πιστωτικού ιδρύματος αλλά και οι υπηρεσίες που θέλετε να χρησιμοποιήσετε και που είναι σε θέση να συμβιβάσουν τις ανάγκες του πελάτη με αυτές του υπεύθυνου καταναλωτή. Στη συνέχεια θα σας δείξουμε μερικά από τα κυριότερα χρηματοοικονομικά εργαλεία. 10 Εισαγωγή στην Ηθική Οικονομία και τις Υπεύθυνες Επενδύσεις

2.2 Χρηματοοικονομικά εργαλεία για υπεύθυνους επενδυτές Στην προηγούμενη ενότητα περιγράψαμε με ποιο τρόπο μπορείτε να επιλέξετε τον φορέα ηθικής οικονομίας. Τώρα ήρθε η ώρα να πάμε πιο κοντά σε θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των αποταμιεύσεων και των επενδύσεων σε ηθικές δράσεις με μια πιο τεχνική προσέγγιση, περιγράφοντας το φάσμα των προϊόντων και των υπηρεσιών που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά. Βασικά, μεταξύ πολλών άλλων, μπορούμε να διακρίνουμε 3 βασικά χρηματοοικονομικά εργαλεία: a. Ηθικές αποταμιεύσεις b. Καταμερισμός κεφαλαίου c. Online υπηρεσίες μικροχρηματοδότησης & κοινωνικού δανεισμού Ας εξετάσουμε το καθένα λεπτομερώς: Α. Ηθικές αποταμιεύσεις Πέρα από τις συνήθεις τραπεζικές υπηρεσίες, όπως ένας λογαριασμός ταμιευτηρίου, ένας καταθετικός λογαριασμός ή ένας τρεχούμενος αποταμιευτικός λογαριασμός, συνήθως οι ηθικές τράπεζες προσφέρουν στους πελάτες τους προϊόντα για την υποστήριξη προγραμμάτων και/ή μη-κερδοσκοπικών οργανισμών που δραστηριοποιούνται σε θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης, διεθνούς συνεργασίας, περιβάλλοντος, δικαιωμάτων και δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου. Αυτά μπορεί να έχουν διάφορες μορφές. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα: Πιστοποίηση καταθέσεων: Ένα επενδυτικό εργαλείο για τη δέσμευση των καταθέσεων για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα που επιτρέπει στην τράπεζα να παρέχει, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, χρηματική στήριξη σε προγράμματα. Το πλεονέκτημα είναι ότι μπορεί κανείς να υποδείξει τον τομέα χρηματοδότησης, ανάμεσα σε εκείνους που υποστηρίζει η τράπεζα σύμφωνα με τις απαιτήσεις εισροών. Πιστοποίηση αποκλειστικών καταθέσεων: Συνήθως καθορίζεται σε ποσοστά που είναι άμεσα συνδεδεμένα με οργανώσεις τρίτου τομέα για στοχευμένη στήριξη των δραστηριοτήτων τους. Affinity credit card: Αυτό το είδος πιστωτικής κάρτας σας επιτρέπει να υποστηρίζετε προγράμματα και/ή μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς απλά κάνοντας συναλλαγές χωρίς επιπλέον κόστος για τον πελάτη μέσω της οποίας η τράπεζα δωρίζει ένα ποσοστό στον οργανισμό με τον οποίο συνδέεται η κάρτα. Και να κάποιες περιπτώσεις: Banca Etica (ΙΤΑΛΙΑ): μεταξύ των προϊόντων της προσφέρει πάνω από 12 πιστοποιήσεις καταθέσεων που συνδέονται με συγκεκριμένους μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς σε τομείς κοινωνικής συνεργασίας, περιβάλλοντος, πολιτισμού, κοινωνίας των πολιτών, δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου και διεθνούς συνεργασίας. Όσον αφορά τις πιστωτικές κάρτες, προσφέρει κάρτες Affinity για την υποστήριξη ορισμένων ιταλικών και διεθνών οργανισμών όπως οι: Mani Tese, Intersos, Agesci, Amnesty International, Friends Of the Children, Economy of Communion και CTM Altromercato. Credit Cooperatif (ΓΑΛΛΙΑ): προσφέρει τη δυνατότητα να υποστηρίξετε με τις αποταμιεύσεις σας 4 τομείς μη-κερδοσκοπικούς χαρακτήρα και οικονομίας της αλληλεγγύης: Agir pour la planète (Δράση για τον πλανήτη: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέτρα για την προώθηση διατήρησης της ενέργειας, περιβαλλοντική προστασία) - Agir pour une société plus juste (Δράση για μια πιο δίκαιη κοινωνία: κοινωνική πρόνοια και το δικαίωμα στην υγεία, στη φροντίδα των παιδιών και την κοινωνική ένταξη) - Agir pour entreprendre autrement (Δράση για επιχειρηματικότητα με διαφορετικό τρόπο: κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί, fair trade). Όλοι αυτοί οι τομείς που αποτελούνται από 19 οργανώσεις, είναι συνδεδεμένοι με τον τρέχοντα λογαριασμό και την πιστωτική κάρτα Agir. Το πρόγραμμα Solidaires Ensemble επιτρέπει στον πελάτη να κάνει τη δική του μικροδωρεά, απευθείας, με κάθε συναλλαγή. Triodos Bank (ΙΣΠΑΝΙΑ): προσφέρει ένα λογαριασμό ταμιευτηρίου στην Triodos Bank και στα καταστήματα της Triodos, όπου μπορείτε να δωρίσετε μέρος ή το σύνολο των τόκων σε έναν από τους 23 μεγαλύτερους οργανισμούς στους τομείς της κοινωνίας, του πολιτισμού και του περιβάλλοντος. 11