Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 25 Ιουλίου 2017 (OR. en) 11508/17 RL 6 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Σχέσεις με τον Λίβανο - Θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει της όγδοης συνόδου του Συμβουλίου Σύνδεσης (Βρυξέλλες, 18 Ιουλίου 2017) Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει της όγδοης συνόδου του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Λιβάνου. 11508/17 ΚΒ/γομ 1 DGC 2B EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΟΓΔΟΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΕΕ-ΛΙΒΑΝΟΥ (ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, 18 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017) Δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1. Με την ευκαιρία της συνόδου του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Λιβάνου, η ΕΕ συγχαίρει την κυβέρνηση και τον λαό του Λιβάνου για την πρόοδο που επιτεύχθηκε από την τελευταία σύνοδο του Συμβουλίου Σύνδεσης τον Φεβρουάριο του 2015, και εκφράζει εκ νέου την πλήρη στήριξή της, δεδομένου ότι η χώρα αντιμετωπίζει πολλαπλές οικονομικές, κοινωνικές και ανθρωπιστικές προκλήσεις, καθώς και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας. Η σταθερότητα του Λιβάνου και της ευρύτερης περιοχής αποτελεί κύριο στόχο για την ΕΕ, η οποία είναι προσηλωμένη στην ενίσχυση και την εμβάθυνση της εταιρικής της σχέσης με σκοπό τη συμβολή στη σταθερότητα και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του Λιβάνου. Η ΕΕ εξαίρει επίσης την ανθεκτικότητα του Λιβάνου, δεδομένου ότι η χώρα συνεχίζει να φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατ. πρόσφυγες. 2. Όπως καταδεικνύουν οι επισκέψεις της Ύπατης Εκπροσώπου για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας κας Federica Mogherini, καθώς και οι επισκέψεις του Επιτρόπου κ. Hahn, στη Βηρυτό το 2015, το 2016 και το 2017, η ΕΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη διμερή της σχέση με τον Λίβανο ως βασικό εταίρο. 3. Η ΕΕ χαιρετίζει την πρόοδο που επιτεύχθηκε όσον αφορά τη δημοκρατική διαδικασία του Λιβάνου και τα σημαντικά θεσμικά βήματα προόδου που καταγράφηκαν μετά την εκλογή του Προέδρου κ. Aoun στις 31 Οκτωβρίου 2016, τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης υπό τον Πρωθυπουργό κ. Hariri στις 18 Δεκεμβρίου 2016, και την έγκριση νέου εκλογικού νόμου από το κοινοβούλιο στις 16 Ιουνίου 2017. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τον νέο αυτόν νόμο και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να στηρίξει τον Λίβανο κατά τη διεξαγωγή κοινοβουλευτικών εκλογών χωρίς αποκλεισμούς και με διαφάνεια, προσβλέπει δε στη συνεργασία με όλους τους ενδιαφερομένους για τις προετοιμασίες προς τον σκοπό αυτό έως τον Μάιο του 2018. Η ΕΕ τονίζει τη σημασία της εκπροσώπησης των γυναικών στο κοινοβούλιο και της ενσωμάτωσής τους στις πολιτικές διαδικασίες. Σε πνεύμα εταιρικής σχέσης, η ΕΕ δεσμεύεται να συνεχίσει να συνεργάζεται με την κυβέρνηση και να την υποστηρίζει με ποικίλες πολιτικές και μέσα. 11508/17 ΚΒ/γομ 2
4. Η ΕΕ σημειώνει ότι η πρόοδος αυτή επιτεύχθηκε χάρη στον εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ όλων των πολιτικών κομμάτων και υπενθυμίζει ότι η εθνική ενότητα με βάση το Σύνταγμα, η συμφωνία της Taef, η συνεχής προσήλωση σε μια πολιτική αποστασιοποίησης από κάθε περιφερειακή σύγκρουση σύμφωνα με τη δήλωση του Baabda, και οι δεσμεύσεις ως προς τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας εξακολουθούν να έχουν ζωτική σημασία για το μέλλον του Λιβάνου. Η ΕΕ χαιρετίζει τη φιλοδοξία της λιβανέζικης κυβέρνησης να «αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη», όπως διατυπώνεται στη δήλωση της κυβέρνησης του Δεκεμβρίου του 2016. 5. Η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι είναι έτοιμη να στηρίξει τον Λίβανο κατά τη διάρκεια αυτής της σημαντικής φάσης και να συνεχίσει την ανάπτυξη εταιρικής σχέσης που θα είναι στενότερη, πιο στοχευμένη και στρατηγική, σύμφωνα με την αναθεωρημένη ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας και τη συνολική στρατηγική. Οι προτεραιότητες εταιρικής σχέσης και το σύμφωνο ΕΕ-Λιβάνου που συμφωνήθηκαν τον Νοέμβριο του 2016 αποτελούν απόδειξη αυτής της προσέγγισης, η δε εφαρμογή των αμοιβαίων δεσμεύσεων και των δράσεων προτεραιότητας που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών θα κατευθύνει τις δράσεις για τα επόμενα έτη. Η ΕΕ δεσμεύεται να εμβαθύνει περαιτέρω τον διάλογο και τη συνεργασία με τον Λίβανο, ορίζοντας ένα στρατηγικό θεματολόγιο γύρω από τα τέσσερα θέματα που προσδιορίζονται στις προτεραιότητες εταιρικής σχέσης και το σύμφωνο ΕΕ-Λιβάνου: ασφάλεια και καταπολέμηση της τρομοκρατίας, διακυβέρνηση και κράτος δικαίου, προώθηση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, και μετανάστευση και κινητικότητα. 6. Εκτός από τις σημαντικές συνεισφορές των κρατών μελών της ΕΕ, από την έναρξη της συριακής κρίσης, η ΕΕ διέθεσε περισσότερο από 1 δισ. ευρώ στον Λίβανο τόσο σε ανθρωπιστική όσο και σε αναπτυξιακή βοήθεια. 800 εκατ. ευρώ διατέθηκαν ειδικά για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης με σκοπό την υποστήριξη κοινοτήτων υποδοχής στον Λίβανο και προσφύγων από τη Συρία, μεταξύ άλλων μέσω του περιφερειακού καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης. Στη διάσκεψη των Βρυξελλών με θέμα «Στηρίζοντας το μέλλον της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής» της 5ης Απριλίου 2017, η ΕΕ επανέλαβε τη δέσμευση που αναλήφθηκε πριν από ένα έτος στο Λονδίνο για το 2017 και επιβεβαίωσε ότι είναι πρόθυμη να προσφέρει παρόμοια επίπεδα υποστήριξης για το 2018 και να διατηρήσει το επίπεδο συμμετοχής και το 2019, λαμβάνοντας υπόψη τις αμοιβαίες δεσμεύσεις που καθορίζονται στο έγγραφο αποτελεσμάτων της διάσκεψης των Βρυξελλών με τίτλο «Στήριξη της ανθεκτικότητας των χωρών υποδοχής και των προσφύγων στο πλαίσιο της συριακής κρίσης». Επιπρόσθετα, ο Λίβανος θα είναι δικαιούχος επιπλέον 5 εκατ. ευρώ από το γενικό πρόγραμμα της ΕΕ, το οποίο αναγνωρίζει την πρόοδο που πραγματοποιείται στον τομέα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και σε άλλες μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στον σκοπό αυτό. 11508/17 ΚΒ/γομ 3
Ασφάλεια και καταπολέμηση της τρομοκρατίας 7. Η ΕΕ εξαίρει και στηρίζει τις προσπάθειες των λιβανέζικων αρχών και των θεσμών ασφαλείας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης σε ένα περιφερειακό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις. Εξαίρει επίσης την αυξημένη δέσμευση των υπηρεσιών ασφαλείας να συνεργαστούν για τη διαχείριση των χερσαίων συνόρων με τη Συρία, και την πρόοδο που επιτεύχθηκε στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων με την υποστήριξη της ΕΕ. 8. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τον εποικοδομητικό διάλογο με τον Λίβανο σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και για την πρόοδο που σημειώθηκε για την εφαρμογή πρωτοβουλιών στον τομέα αυτό, ιδίως για τις συνεδριάσεις υψηλού επιπέδου με στόχο την ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τα σεμινάρια για την ασφάλεια της αεροπορίας και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων. Η ΕΕ παραμένει απολύτως προσηλωμένη στην παροχή περαιτέρω υποστήριξης μέσω των διαφόρων μηχανισμών της σε πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των λιβανέζικων ενόπλων δυνάμεων, και άλλων κρατικών θεσμών ασφάλειας και δικαιοσύνης, ως μοναδικών φορέων εξασφάλισης σταθερότητας, τάξης και ασφάλειας στη χώρα με παράλληλη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε αυτό το πλαίσιο θα περιλαμβάνεται επίσης η οργάνωση διαλόγων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε τακτική βάση. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη βελτιωμένη συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας του Λιβάνου και ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία για την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών απειλών. 9. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της υπέρ της ενότητας, της κυριαρχίας, της σταθερότητας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Λιβάνου. Η ΕΕ εξαίρει τον θετικό ρόλο της προσωρινής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL) και των λιβανέζικων ένοπλων δυνάμεων, η ανάπτυξη των οποίων είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στον Νότιο Λίβανο. Η ΕΕ χαιρετίζει τη συνεργασία των λιβανέζικων ένοπλων δυνάμεων με τις δυνάμεις της UNIFIL και ενθαρρύνει την ανάπτυξη των λιβανέζικων ενόπλων δυνάμεων σε ολόκληρο το νότιο τμήμα του Λιβάνου. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη στήριξή της προς την UNIFIL, στην οποία διάφορα κράτη μέλη συνεισφέρουν σημαντικά. Η ΕΕ επιμένει ότι είναι σημαντικό να έχει η UNIFIL στη διάθεσή της όλα τα αναγκαία μέσα και εξοπλισμό, προκειμένου να διατηρήσει πλήρως τις επιχειρησιακές δυνατότητές της για την εκτέλεση της εντολής της. Η ΕΕ τονίζει επίσης τη σημασία της διαρκούς δέσμευσης του Λιβάνου για την πλήρη εφαρμογή των διεθνών του υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων 1559, 1680, 1701 και 1757 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ). 11508/17 ΚΒ/γομ 4
Διακυβέρνηση και κράτος δικαίου 10. Η ΕΕ εκφράζει ιδιαίτερη ικανοποίηση για τη θεσμική πρόοδο που σημειώθηκε με τη σύσταση εθνικής επιτροπής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενθαρρύνει τον Λίβανο να διασφαλίσει ότι το έργο της εν λόγω επιτροπής μπορεί να πραγματοποιηθεί πλήρως και σύμφωνα με την εντολή της προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον Λίβανο για όλους, αρχίζοντας από την έγκριση κατηρτισμένων μελών και τη διάθεση κατάλληλου προϋπολογισμού. Πρόοδος σημειώθηκε και σε άλλους τομείς, όπως η δημιουργία εθνικού μηχανισμού πρόληψης για την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και η δημιουργία ειδικών υπουργείων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις γυναικείες υποθέσεις και την καταπολέμηση της διαφθοράς στο πλαίσιο της νέας κυβέρνησης. Η ΕΕ είναι πρόθυμη να προσφέρει πλήρη υποστήριξη προκειμένου τα νέα υπουργεία και φορείς να μπορέσουν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου. 11. Η ΕΕ χαιρετίζει επίσης την πρόοδο όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καλεί την λιβανέζικη κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειές της για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των παιδιών, των βιαίως εκτοπισμένων ατόμων και άλλων προσώπων που χρήζουν προσοχής, ιδίως προσώπων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, όπως οι σύριοι και οι παλαιστίνιοι πρόσφυγες. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση τόσο για τα παιδιά του Λιβάνου όσο και για τα παιδιά πρόσφυγες. Η πλήρης εφαρμογής αυτών των πολιτικών θα συμβάλει επίσης στην περαιτέρω μείωση των διακρίσεων λόγω φύλου, στην προστασία των ανήλικων και των νεαρών κρατουμένων, καθώς και στην αντιμετώπιση της κακομεταχείρισης των κρατουμένων και του υπερπληθυσμού των φυλακών. Η ΕΕ καλεί επίσης τον Λίβανο να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς σύμφωνα με τη δήλωση της κυβέρνησης του Δεκεμβρίου του 2016. 12. Η ΕΕ εκφράζει την απογοήτευσή της για τη συνεχή και αυξημένη χρήση των θανατικών καταδικών και καλεί τον Λίβανο να επιβεβαιώσει το de facto μορατόριουμ με απώτερο στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής. 11508/17 ΚΒ/γομ 5
13. Η λιβανέζικη κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει ρόλο ζωτικής σημασίας για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, και την προστασία του περιβάλλοντος του Λιβάνου. Η ΕΕ δεσμεύεται να συνεχίσει να συνεργάζεται με την κοινωνία των πολιτών και με την κυβέρνηση, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι όλοι οι παράγοντες του λιβανέζικου πολιτικού τοπίου συμμετέχουν στη διαμόρφωση και την εφαρμογή πολιτικών. Η ΕΕ εξαίρει τη ζωντανή και ενεργή κοινωνία των πολιτών του Λιβάνου που ξεχωρίζει στην ευρύτερη περιοχή και είναι έτοιμη να παράσχει περαιτέρω υποστήριξη με στόχο την ενίσχυση του ρόλου της στον Λίβανο. Η ΕΕ ενθαρρύνει τη χειραφέτηση των γυναικών μέσω πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών και απευθύνει έκκληση για ενισχυμένη συμμετοχή των γυναικών στον δημόσιο βίο. 14. Η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Λιβάνου με σκοπό την εφαρμογή όλων των αναγκαίων διοικητικών, θεσμικών και νομοθετικών μεταρρυθμίσεων με τις οποίες θα ενισχυθεί η ικανότητα του κράτους να λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της ορθής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου, και οι οποίες αυξάνουν τον αντίκτυπο της συνεργασίας με την ΕΕ και άλλων μορφών διεθνούς συνεργασίας προς όφελος της χώρας. 15. Ειδικότερα, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην αξιοποίηση της εν εξελίξει συνεργασίας στον τομέα της δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ των δικαστών του Λιβάνου και των κρατών μελών, η οποία προάγει την ανεξαρτησία, την αμεροληψία, την αποτελεσματικότητα και την υποχρέωση λογοδοσίας του δικαστικού σώματος, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των αρμοδιοτήτων των πολιτικών δικαστηρίων. Προώθηση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας 16. Η ΕΕ χαιρετίζει τις προσπάθειες της κυβέρνησης του Λιβάνου να παρουσιάσει νέο όραμα για τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη της χώρας, σύμφωνα με τη δήλωση προθέσεων του Λιβάνου κατά τη διάσκεψη του Λονδίνου του 2016 σχετικά με τη στήριξη της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής και τη δήλωση της κυβέρνησης του Δεκεμβρίου του 2016, και όπως παρουσιάστηκε από τον Πρωθυπουργό κ. Hariri κατά τη διάσκεψη των Βρυξελλών με θέμα «Στηρίζοντας το μέλλον της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής» της 5ης Απριλίου 2017. Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τον Λίβανο για τη δημιουργία απασχόλησης για όλους και για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης. Η προσπάθεια αυτή μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τα μέτρα σταθεροποίησης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να αναλάβει η λιβανέζικη κυβέρνηση προκειμένου να τεθεί η χώρα σε τροχιά οικονομικής βιωσιμότητας. 11508/17 ΚΒ/γομ 6
17. Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να αναζητήσει τρόπους για να στηρίξει περαιτέρω τον Λίβανο μέσω καινοτόμων χρηματοοικονομικών μέσων σχεδιασμένων για να προσελκύσουν περισσότερες επενδύσεις στη χώρα, μεταξύ άλλων με τον συνδυασμό επιχορηγήσεων και δανείων στο πλαίσιο του Ταμείου Επενδύσεων Γειτονίας και του Εξωτερικού Επενδυτικού Σχεδίου. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που σημειώθηκε ως προς την απόκτηση από τον Λίβανο καθεστώτος δικαιούχου ενώπιον της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) και θα προωθήσει τον συντονισμό που χρειάζεται με άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να υποστηριχθεί η στρατηγική της κυβέρνησης για την οικονομική ανάκαμψη. Η έγκριση εθνικού προϋπολογισμού από τον Λίβανο θα επιτρέψει επίσης στην ΕΕ να εξετάσει την περαιτέρω διεύρυνση των δράσεων στήριξης που αναλαμβάνει. 18. Το 2016, η ΕΕ αποτελούσε τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο του Λιβάνου και τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό. Η εφαρμογή της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών που οδήγησε στην πλήρη απελευθέρωση του εμπορίου βιομηχανικών προϊόντων και κατάργησε τους δασμούς για τα περισσότερα γεωργικά προϊόντα του Λιβάνου είχε ως αποτέλεσμα να διπλασιαστούν οι εξαγωγές της χώρας προς την ΕΕ. Ωστόσο, το επίπεδό τους εξακολουθεί να παραμένει σχετικά χαμηλό. Η ΕΕ αναγνωρίζει τις σοβαρές επιπτώσεις που είχε η συριακή σύγκρουση στην οικονομία του Λιβάνου, ιδίως λόγω του κλεισίματος των μεγάλων εμπορικών οδών και αγορών στην περιοχή. Ενώ η ΕΕ δεσμεύεται πλήρως να στηρίξει τον Λίβανο ώστε να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και τις εμπορικές του ικανότητες, είναι επίσης καθοριστικής σημασίας ο Λίβανος να αντιμετωπίσει τις προϋπάρχουσες διαρθρωτικές αδυναμίες που καθιστούν το επιχειρηματικό περιβάλλον του δύσκολο και απαιτητικό, καθώς και να τηρεί τις διεθνείς υποχρεώσεις του. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να παράσχει την απαιτούμενη στήριξη χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα. 11508/17 ΚΒ/γομ 7
19. Η ΕΕ και ο Λίβανος έχουν δείξει ισχυρή βούληση να διευκολύνουν το διμερές εμπόριο. Εξακολουθούν να επιδεικνύουν προσήλωση στην αντιμετώπιση και πρόληψη των εμπορικών φραγμών, κατ εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης. Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να βοηθήσει τον Λίβανο να αξιοποιήσει πλήρως την προτιμησιακή του πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ, να αυξήσει τις εξαγωγές και να τονώσει τις επενδύσεις του. Οι εργασίες της νεοσυσταθείσας κοινής ομάδας εργασίας για το εμπόριο και τις επενδύσεις, η οποία συστάθηκε στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της εταιρικής σχέσης, βρίσκονται σε εξέλιξη προκειμένου να εντοπιστούν λιβανικά προϊόντα με εξαγωγικό δυναμικό και προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη συμμόρφωσή τους προς τα τεχνικά και φυτοϋγειονομικά πρότυπα της ΕΕ. Η εν λόγω ομάδα εργασίας αναμένεται επίσης να συζητήσει θέματα σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά και να εμπλουτίσει τις μελλοντικές συζητήσεις των υποεπιτροπών. Οι τεχνικές ανταλλαγές όσον αφορά τη συμμόρφωση των λιβανικών προϊόντων προς τους κανόνες της ΕΕ για την ασφάλεια των τροφίμων συνιστά ένα τέτοιο παράδειγμα καλής συνεργασίας, και η ΕΕ είναι έτοιμη να συνοδεύσει τη διαδικασία αυτή με τη διεξαγωγή διαρθρωμένου διαλόγου και την παροχή τεχνικής βοήθειας. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να διερευνήσει τη συνεργασία στον εμπορικό τομέα και σε άλλους κλάδους όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και οι υπηρεσίες. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να συνοδευθεί από την ισχυρή πολιτική βούληση του Λιβάνου να προβεί σε μεταρρυθμίσεις. Ως εκ τούτου, η ΕΕ παρακινεί τον Λίβανο να ενισχύσει το σύστημα ασφάλειας των τροφίμων, συστήνοντας μεταξύ άλλων, μια αρμόδια αρχή που θα εποπτεύει την καλή λειτουργία του συστήματος με βάση τα ενωσιακά και διεθνή πρότυπα να αποκτήσει διεθνή πιστοποίηση για τις ορθές παρασκευαστικές πρακτικές της φαρμακευτικής βιομηχανίας του, να ενθαρρύνει τις αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές και τις βελτιώσεις της αλυσίδας αξίας, έτσι ώστε να στοχεύσει σε περισσότερο ελκυστικές αγορές εντός της ΕΕ και να εξασφαλίσει την καλύτερη πρόσβαση των ΜΜΕ του Λιβάνου στη χρηματοδότηση. Επίσης, η ΕΕ θα εξακολουθήσει να ενθαρρύνει και να στηρίζει τον Λίβανο ώστε να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. 20. Η ΕΕ έχει πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι ο αντίκτυπος της κρίσης της Συρίας είναι έντονα αισθητός σε τοπικό επίπεδο, επιδεινώνοντας τις προϋπάρχουσες διαρθρωτικές προκλήσεις. Οι δήμοι αντιμετωπίζουν αυξημένες πιέσεις όσον αφορά τους πόρους, όπως το νερό και το ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς και όσον αφορά υπηρεσίες όπως η διαχείριση των λυμάτων και των στερεών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, η ΕΕ είναι πρόθυμη να συνεχίσει να στηρίζει τη διαδικασία αποκέντρωσης του Λιβάνου βασιζόμενη στην υποστήριξη που έχει παράσχει στους δήμους για την κατασκευή ή αποκατάσταση υποδομών που παρέχουν βασικές υπηρεσίες για όλους. Επιπλέον, η ΕΕ υπογραμμίζει ότι στο πλαίσιο της μελλοντικής βοήθειας θα πρέπει να προβλεφθούν βιώσιμοι τρόποι για την αποτελεσματική συντήρηση και λειτουργία των υποδομών, όπως η παροχή στήριξης στους τομείς της διακυβέρνησης και της χρηματοοικονομικής σταθερότητας των δήμων, σε συμφωνία με τις εθνικές πολιτικές. 11508/17 ΚΒ/γομ 8
21. Η ΕΕ επικροτεί με θέρμη τις προσπάθειες του Λιβάνου να μειώσει την εξάρτησή του από τα ορυκτά καύσιμα επενδύοντας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με την εθνική στρατηγική του και άλλα κίνητρα, καθώς και σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανελήφθησαν κατά τη Διάσκεψη των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή τον Νοέμβριο του 2015. Η ΕΕ είναι πρόθυμη να παράσχει μεγαλύτερη υποστήριξη προς τον Λίβανο προκειμένου ο Λίβανος να μεταβεί στην αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων ανάπτυξη και σε βιώσιμα ενεργειακά συστήματα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της σύνδεσης της υποστήριξης αυτής με τη βοήθεια που παρέχεται σε άλλους τομείς, όπως στους τομείς του εμπορίου και της γεωργίας, έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής, να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. 22. Οι πρόσφατες εξελίξεις που σχετίζονται με τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου παρέχουν μια σημαντική ευκαιρία για την οικονομική ανάπτυξη του Λιβάνου. Η ΕΕ ενθαρρύνει την επίτευξη φιλικού διακανονισμού όσον αφορά την οριοθέτηση της θαλάσσιας συνοριακής γραμμής μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ. Η ΕΕ παροτρύνει τον Λίβανο να προβλέψει ένα στέρεο ρυθμιστικό πλαίσιο, σύμφωνο με τα διεθνή πρότυπα, μεταξύ άλλων όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα, προκειμένου να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις των Παρισίων. 23. Η ΕΕ εκφράζει επίσης ικανοποίηση για το ενδιαφέρον που επιδεικνύει ο Λίβανος για τη διαστημική συνεργασία, μεταξύ άλλων για τα προγράμματα EGNOS/Galileo. Από την άποψη αυτή, η ΕΕ θα εξακολουθήσει να συζητά και να εξετάζει το ενδιαφέρον για την επέκταση του EGNOS σε ολόκληρη τη νότια περιοχή της ευρωπαϊκής περιοχής γειτονίας. 24. Ομοίως, στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, η ΕΕ και ο Λίβανος έχουν δεσμευτεί ενεργά να συνεργαστούν στο πλαίσιο του προγράμματος της επικείμενης εταιρικής σχέσης στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας στην περιοχή της Μεσογείου (PRIMA), το οποίο αναμένεται να κινητοποιήσει την κοινή έρευνα σε δύο από τις πλέον επείγουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωμεσογειακή περιοχή: την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα της παραγωγής τροφίμων και της παροχής νερού. Επίσης έχουν δεσμευτεί να συνεργαστούν στενά με τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να αναζητηθούν καινοτόμες και οικονομικά αποδοτικές λύσεις που θα μπορούν να συμβάλουν ώστε οι τομείς του εμπορίου, της γεωργίας και της βιομηχανίας του Λιβάνου να καταστούν πιο ανταγωνιστικοί και αποδοτικοί. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ βλέπει θετικά την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για μια διεθνή συμφωνία σχετικά με τη συμμετοχή του Λιβάνου στην PRIMA. 11508/17 ΚΒ/γομ 9
Μετανάστευση και κινητικότητα 25. Η ΕΕ επαινεί τον Λίβανο για τις έκτακτες προσπάθειες που κατέβαλε για να φιλοξενήσει τους πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες που εγκατέλειψαν τις περιοχές των συγκρούσεων στη Συρία, επιπλέον του σχεδόν μισού εκατομμυρίου παλαιστινίων προσφύγων που βρίσκονται ήδη στη χώρα. Η ΕΕ τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρέχεται βιώσιμη χρηματοδότηση προς την UNRWA, ώστε να μπορέσει με το έργο της να βοηθήσει τους παλαιστίνιους πρόσφυγες στον Λίβανο και στην περιοχή. Παράλληλα η UNRWA εξακολουθεί να πραγματοποιεί τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η οικονομική αποδοτικότητα της βοήθειας. Όσον αφορά την κατάσταση της ασφάλειας στα στρατόπεδα των παλαιστίνιων προσφύγων, η ΕΕ υποστηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η κυβέρνηση του Λιβάνου προκειμένου να εξετάσει, μαζί με τις παλαιστινιακές αρχές, μέτρα για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση και να μειωθούν οι εντάσεις. 26. Η ΕΕ προσβλέπει στη συνέχιση της συνεργασίας της με την κυβέρνηση του Λιβάνου, έτσι ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση των προσφύγων όσον αφορά τα δικαιώματά τους και την προστασία τους καθώς και των ευάλωτων κοινοτήτων υποδοχής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του συμφώνου ΕΕ-Λιβάνου, του εγγράφου αποτελεσμάτων για τον Λίβανο της διάσκεψης των Βρυξελλών, της δήλωσης προθέσεων του Λονδίνου και των διεθνών προτύπων προστασίας. Το σύμφωνο ΕΕ-Λιβάνου έχει σχεδιαστεί ειδικά για να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο που έχει η συριακή σύγκρουση στον Λίβανο, και διέπει την αντίδραση της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την παροχή χρηματοδότησης που προστίθεται στην υφιστάμενη διμερή βοήθεια. Στις σημαντικές δράσεις που έχουν αναληφθεί περιλαμβάνονται: μια δέσμη μέτρων συνδρομής για τα πρωτοβάθμια κέντρα υγείας του Λιβάνου και ένα πρόγραμμα ύδρευσης, αποχέτευσης και υγείας (WASH) παροχή χρηματοδότησης από την ΕΕ για το πρόγραμμα «Εκπαίδευση για όλα τα παιδιά» (RACE II). Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ συγχαίρει τον Λίβανο για την απαλλαγή ορισμένων προσφύγων από τη Συρία από την υποχρέωση καταβολής τέλους για την ανανέωση της ισχύος των αδειών διαμονής τους. Η απαλλαγή αυτή θα πρέπει πλέον να εφαρμόζεται με συνέπεια σε ολόκληρη τη χώρα και να επεκταθεί σε όλους τους Σύριους ανεξάρτητα από το υφιστάμενο νομικό καθεστώς τους στον Λίβανο ή την ημερομηνία εισόδου τους στο έδαφος του Λιβάνου, ως σημαντικός μηχανισμός προστασίας και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα. 27. Η επιστροφή των προσφύγων στη χώρα καταγωγής τους θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνον εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες και οικειοθελώς, με αξιοπρέπεια και ασφάλεια, σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες του διεθνούς δικαίου και την αρχή της μη επαναπροώθησης. Επίσης, η ΕΕ υποστηρίζει την επανέναρξη της καταγραφής των σύρων προσφύγων στην UNHCR προκειμένου να διασφαλίζονται η πρόσβασή τους σε μέσα διαβίωσης και το δικαίωμά τους στην προστασία. 11508/17 ΚΒ/γομ 10
28. Η ΕΕ αναμένει την επανέναρξη των συνομιλιών για τη σύναψη εταιρικής σχέσης κινητικότητας με τον Λίβανο. Με βάση τη στήριξη που έχει ήδη παρασχεθεί από την ΕΕ προς τον Λίβανο για την προσφυγική κρίση, η εταιρική σχέση κινητικότητας θα παράσχει ένα μακροχρόνιο πλαίσιο συνεργασίας για την αντιμετώπιση των θεμάτων της μετανάστευσης και της κινητικότητας. Η συμφωνία αυτή θα προσφέρει μια ευκαιρία για να δρομολογηθούν νέες πρωτοβουλίες υποστήριξης προς τον Λίβανο, ειδικότερα όσον αφορά τη βελτίωση της κινητικότητας των πολιτών του, την προστασία των συνόρων του και την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης προς τον Λίβανο. Η σχέση μεταξύ μετανάστευσης και ανάπτυξης θα μπορούσε να ενισχυθεί, μεταξύ άλλων, μέσω της προσέγγισης της λιβανικής κοινότητας που διαμένει στο εξωτερικό και μέσω της στήριξης των λιβανέζων επιστρεφόντων. Η εταιρική σχέση κινητικότητας μπορεί να αποτελέσει ένα πλαίσιο εντός του οποίου η ΕΕ θα μπορεί να συντονίζει τις δραστηριότητες των κρατών μελών που υπογράφουν τη συμφωνία εταιρικής σχέσης αυτό θα καταστήσει δυνατή την ανάληψη περαιτέρω πρωτοβουλιών στήριξης, με βάση τις ανάγκες του Λιβάνου. 11508/17 ΚΒ/γομ 11