Πράξεως : 0296 Αριθμ. : ----------------------------------- Συνεδρ. : 34η/5-12-2017 Περίληψη: Στο άρθρο 15 ΠΔ 171/87 ορίζεται ότι «1. Για μικρά έργα ή εργασίες συντήρησης, που η δαπάνη του καθενός ( ) δεν υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές ( ) 2. Η παρακολούθηση η διοίκηση και ο έλεγχος των έργων της προηγούμενης παραγράφου γίνεται από τον Δήμαρχο ( ). Η δημαρχιακή επιτροπή ( ) μπορεί να ορίσουν για την παρακολούθηση τη διοίκηση και τον έλεγχο της εκτέλεσης ένα δημοτικό ( ) σύμβουλο. Τα έργα αυτά παραλαμβάνονται από δύο δημοτικούς ( ) συμβούλους, που ορίζονται από το δημοτικό ( ) συμβούλιο, οι οποίοι συντάσσουν βεβαίωση για την καλή εκτέλεση και το εύλογο της δαπάνης του έργου ( ) 4. Η πληρωμή μετά την περαίωση των έργων της παρ. 2 ( ) γίνεται: α) Με βεβαίωση του παρακολουθούντος ότι ο ανάδοχος ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του. β) Με την κατά την παρ. 2 του παρόντος άρθρου βεβαίωση για την καλή εκτέλεση του έργου ( )». Τέλος, στο άρθρο 13 παρ. 8 εδ. α του ν. 2130/1993 «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων της περιφερειακής διοίκησης, του κώδικα της Ελληνικής ιθαγένειας, του δημοτικού και κοινοτικού κώδικα, των διατάξεων για τις προσόδους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 62) ορίζεται ότι «Στα χρηματικά όρια, που προβλέπονται από τις διατάξεις των π.δ. ( ) 171/1987 ( ) και αφορούν
2 σε θέματα ( ) εργασιών και εκτέλεσης έργων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά, δεν περιλαμβάνεται ο αναλογών Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ( )». Περαιτέρω, η νομιμότητα της τελευταίας αυτής βεβαίωσης δεν επηρεάζεται από το ότι η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για τη συγκρότηση της αρμόδιας επιτροπής βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των εργασιών έχει εκδοθεί μετά την ολοκλήρωση αυτών. Ειδικότερα, ο ορισμός των μελών της εν λόγω επιτροπής μετά την ολοκλήρωση του έργου δεν δημιουργεί ζήτημα αναδρομικότητας της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου για τη συγκρότηση της επιτροπής, όταν πρόκειται για έργα που παραλαμβάνονται μετά την έκδοσή της. Για τη νομιμότητα της δαπάνης αρκεί να βεβαιώνεται, από τα αρμόδια κατά το χρόνο έκδοσης της βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των εργασιών όργανα, κατά τρόπο σαφή και ανεπιφύλακτο, η καλή εκτέλεση των εξοφλούμενων εργασιών (πρβλ. ΕΣ ΚΠΕΔ IV Τμ. πράξη /2013). Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης).
3 Δείτε το πλήρες κείμενο της Πράξης : ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Παναγιώτη Παππίδα (εισηγητή), Πάρεδρο και, κωλυομένων των λοιπών Παρέδρων, Δήμητρα Μαλαγάρη, Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του στις 5 Δεκεμβρίου 2017, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το Β226, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δ Χ. Αφού έλαβε υπόψη Τη /7.11.2017 έγγραφη γνώμη του Επιτρόπου Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Αντωνίου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία το ως άνω χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σκέφτηκε σύμφωνα με τον νόμο I. Η Επίτροπος της 2ης Υπηρεσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Εύβοιας αρνήθηκε με την /13.6.2017 πράξη της να θεωρήσει το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα, ποσού 7.277,10 ευρώ, που αφορά σε καταβολή αμοιβής για την «Επισκευή τοπικών αστοχιών σκυροδέματος για τη συντήρηση των όψεων του 13ου Δημοτικού Σχολείου Χ». Ως αιτιολογία της
4 άρνησής της, όπως αυτή συμπληρώθηκε στη συνέχεια, προέβαλε ότι α) δεν υποβλήθηκε ο λογαριασμός του έργου κατά παράβαση του άρθρου 13 παρ. 2 του π.δ. 171/87 και β) στην από 6.4.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης αναφέρονται επιφυλάξεις σχετικά με το σύνολο των εργασιών, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει η καλή εκτέλεση και το εύλογο της δαπάνης του έργου, κατά παράβαση του άρθρου 15 του π.δ. 171/87, ενώ η από 31.7.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, επειδή η /24.7.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον ορισμό νέων μελών στην οικεία επιτροπή δεν έχει αναδρομική ισχύ. Ο Δήμος επανυπέβαλε το ένταλμα για θεώρηση υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Η Επίτροπος όμως ενέμεινε στην άρνησή της με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται με την από 23.10.2017 έκθεσή της στο Κλιμάκιο. II. Α. Στο άρθρο 26 του β.δ/τος της 17 ης Μαΐου/15 ης Ιουνίου 1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των δήμων και κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α 114) ορίζεται ότι «Πλην των κατ ειδικάς διατάξεις ( ) απαιτουμένων ειδικώτερον δι εκάστην δαπάνην δικαιολογητικών, άτινα δέον να επισυνάπτονται εις τα οικεία χρηματικά εντάλματα, ορίζονται διά του παρόντος τοιαύτα ( ) 1. ( ) 7. Δι εκτελούμενα έργα: Α) Δι εργολαβίας: Πιστοποίησις εις διπλούν συντασσομένη παρά του επιβλέποντος μηχανικού ( ) και θεωρουμένη παρά του προϊσταμένου του αρμοδίου τμήματος της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου και του διευθυντού αυτής ( )». Συναφώς, το π.δ/γμα 171/1987 «Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν και ειδικές
5 ρυθμίσεις σε θέματα έργων που εκτελούνται από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και άλλες σχετικές διατάξεις» (ΦΕΚ Α 84) ορίζει στο άρθρο 13 ότι «1. Για τις πληρωμές των έργων που εκτελούνται σύμφωνα με το παρόν δ/γμα, εφαρμόζονται οι διατάξεις "περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των δήμων και κοινοτήτων". 2. Στην περίπτωση έργου που εκτελείται με ( ) απευθείας ανάθεση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αναδόχου υπογράφεται από τον επιβλέποντα και θεωρείται από τον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας μόνο ο οικείος λογαριασμός (πιστοποίηση) ( )» και στο άρθρο 15 ότι «1. Για μικρά έργα ή εργασίες συντήρησης, που η δαπάνη του καθενός ( ) δεν υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές ( ) 2. Η παρακολούθηση η διοίκηση και ο έλεγχος των έργων της προηγούμενης παραγράφου γίνεται από τον Δήμαρχο ( ). Η δημαρχιακή επιτροπή ( ) μπορεί να ορίσουν για την παρακολούθηση τη διοίκηση και τον έλεγχο της εκτέλεσης ένα δημοτικό ( ) σύμβουλο. Τα έργα αυτά παραλαμβάνονται από δύο δημοτικούς ( ) συμβούλους, που ορίζονται από το δημοτικό ( ) συμβούλιο, οι οποίοι συντάσσουν βεβαίωση για την καλή εκτέλεση και το εύλογο της δαπάνης του έργου ( ) 4. Η πληρωμή μετά την περαίωση των έργων της παρ. 2 ( ) γίνεται: α) Με βεβαίωση του παρακολουθούντος ότι ο ανάδοχος ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του. β) Με την κατά την παρ. 2 του παρόντος άρθρου βεβαίωση για την καλή εκτέλεση του έργου ( )». Τέλος, στο άρθρο 13 παρ. 8 εδ. α του ν.
6 2130/1993 «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων της περιφερειακής διοίκησης, του κώδικα της Ελληνικής ιθαγένειας, του δημοτικού και κοινοτικού κώδικα, των διατάξεων για τις προσόδους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 62) ορίζεται ότι «Στα χρηματικά όρια, που προβλέπονται από τις διατάξεις των π.δ. ( ) 171/1987 ( ) και αφορούν σε θέματα ( ) εργασιών και εκτέλεσης έργων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά, δεν περιλαμβάνεται ο αναλογών Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ( )». Β. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η αμοιβή για την εκτέλεση εργασιών συντήρησης σε δημοτικές εγκαταστάσεις, η προϋπολογισθείσα δαπάνη των οποίων δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.869,41 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, εντέλλεται νόμιμα εφόσον επισυνάπτονται αφενός βεβαίωση του παρακολουθούντος την εκτέλεση των εργασιών ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης αυτών. Αρκούν δε για την πληρωμή τους οι βεβαιώσεις αυτές, καθόσον τα μικρά αυτά έργα παρακολουθούνται, διοικούνται και ελέγχονται από τον δήμαρχο ή από ειδικά ορισθέντα δημοτικό σύμβουλο και για την πληρωμή τους, που λαμβάνει χώρα μετά την περαίωσή τους, απαιτούνται, όπως ρητά προβλέπεται στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1987, μόνο βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και βεβαίωση για την καλή εκτέλεση του έργου. Περαιτέρω, η νομιμότητα της τελευταίας αυτής βεβαίωσης δεν επηρεάζεται από το ότι η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για τη συγκρότηση της αρμόδιας επιτροπής βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των εργασιών έχει εκδοθεί μετά την
7 ολοκλήρωση αυτών. Ειδικότερα, ο ορισμός των μελών της εν λόγω επιτροπής μετά την ολοκλήρωση του έργου δεν δημιουργεί ζήτημα αναδρομικότητας της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου για τη συγκρότηση της επιτροπής, όταν πρόκειται για έργα που παραλαμβάνονται μετά την έκδοσή της. Για τη νομιμότητα της δαπάνης αρκεί να βεβαιώνεται, από τα αρμόδια κατά το χρόνο έκδοσης της βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των εργασιών όργανα, κατά τρόπο σαφή και ανεπιφύλακτο, η καλή εκτέλεση των εξοφλούμενων εργασιών (πρβλ. ΕΣ ΚΠΕΔ IV Τμ. πράξη /2013). Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης). III. Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Με την / 20.12.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Χ εγκρίθηκε η
8 απευθείας ανάθεση της «Επισκευής τοπικών αστοχιών σκυροδέματος για τη συντήρηση των όψεων του 13ου Δημοτικού Σχολείου Χ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.868,63 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και την επόμενη ημέρα υπογράφηκε η σχετική σύμβαση. Στη συνέχεια, με την../28.2.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής ορίστηκε υπεύθυνος για την παρακολούθηση της εκτέλεσης έργων προϋπολογισμού έως 5.869,40 χωρίς ΦΠΑ ο Δημοτικός Σύμβουλος Γ Γ και με την /22.3.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ορίστηκαν μέλη της επιτροπής βεβαίωσης καλής εκτέλεσης έργων προϋπολογισμού έως 5.869,40 χωρίς ΦΠΑ για το έτος 2017 οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Δ Π και Δήμος Κ. Κατόπιν περάτωσης των σχετικών εργασιών και έκδοσης της από 6.1.2017 βεβαίωσης του παρακολουθούντος την εκτέλεσή τους Δημοτικού Συμβούλου Γ Γ ότι η ανάδοχος εταιρεία ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της, εκδόθηκε η από 6.4.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης, η οποία υπογράφεται ανεπιφύλακτα από τον πρώτο από τους δύο δημοτικούς συμβούλους-μέλη της οικείας επιτροπής, ενώ ο δεύτερος διατύπωσε επιφυλάξεις και τελικά αρνήθηκε να παραλάβει το έργο. Στη συνέχεια, με τη /24.7.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χ ανακλήθηκε η προηγούμενη /22.3.2017 όμοια απόφαση και ορίστηκαν μέλη της επιτροπής βεβαίωσης καλής εκτέλεσης έργων προϋπολογισμού έως 5.869,40 χωρίς ΦΠΑ για το έτος 2017 για τη Δημοτική Ενότητα Χ οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Κ Τ και Γ Μ. Κατόπιν αυτών εκδόθηκε από τους τελευταίους η από 31.7.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης, η οποία υπογράφεται ανεπιφύλακτα από αμφότερους. Τέλος,
9 για την καταβολή της αμοιβής της αναδόχου για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. IV. Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης). V. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το Β226, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα του Δήμου Χ, ποσού 7.277,10 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΠΙΔΑΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ