Ομαδες μοριων κυτταρικης προσφυσης
Μόρια κυτταρικής πρόσφυσης 2
Πρόσφυση μεταξύ λευκοκυττάρων και ενδοθηλιακών κυττάρων Το πρώτο βήμα αυτής της αλληλεπίδρασης είναι η δέσμευση των σελεκτινών των λευκοκυττάρων στους υδατανθρακικούς προσδέτες τους στην επιφάνεια των ενδοθηλιακών κυττάρων. Έπειτα από αυτό το βήμα ακολουθούν πιο σταθερές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στις ιντεγκρίνες των λευκοκυττάρων και τα μόρια διακυτταρικής πρόσφυσης (ICAM), που είναι μέλη της υπεροικογένειας Ig, στα ενδοθηλιακά κύτταρα. 4
Κυτταρικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ κυττάρων του ανοσοποιητικού και ενδοθηλιακού συστήματος (εξαγγειωση) Στις περιοχές των ιστών που εμφανίζουν φλεγμονή, τα λευκοκύτταρα εγκαταλείπουν την κυκλοφορία του αίματος, αλληλεπιδρώντας με τα ενδοθηλιακά κύτταρα των τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων. P-Σελεκτινη (Λευκοκ.) - Ολιγοσάκχαρο (Ενδοθ.) Ενεργοποίηση Ιντεγκρινης (Λευκοκ) ICAM-1 (Ενδοθ) - Ιντεγκρινη (Λευκοκ)
Δομες διακυτταρικων συνδεσεων Συνδεσμοι προσκολλησης/πρόσφυσης Adherens junctions (Cadherins) Στεγανοι συνδεσμοι - Στενοσυνδεσμοι Tight junctions (Occludin/Claudins) Δεσμοσωματα Desmosomes (Desmosomal Cadherins) Χασμοσυνδεσμοι Gap junctions
8
9
Σύνδεσμοι πρόσφυσης ή προσκόλλησης Στους συνδέσμους πρόσφυσης, οι καντχερίνες δημιουργούν συνδέσεις με ινίδια ακτίνης. Η β-κατενίνη και η p120 προσδένονται στις κυτταροπλασματικές ουρές των καντχερινών. Η β-κατενίνη προσδένεται επίσης σε α-κατενίνη, η οποία θεωρείται ότι συνδέει τα ινίδια ακτίνης με τους συνδέσμους πρόσφυσης ρυθμίζοντας τη 10 συναρμολόγηση και την οργάνωσή τους.
Συνδέσεις ομοιοφιλικού τύπου με γειτονικά κύτταρα Figure 19-8 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)
Ιστοειδικοι τυποι καδερινης διαχωριζουν κυτταρικες ομαδες που θα δημιουργησουν τους ιστους κατα την διαφοροποιηση In vitro Σχηματισμός νευρικού συστήματος
Ρόλος της Ε-cadherin στο μεταστατικό καρκίνωμα
Το σηματοδοτικό μονοπάτι Wnt Απουσία πολυπεπτιδίων Wnt, η β-κατενίνη φωσφορυλιώνεται από ένα σύμπλοκο της κινάσης της καζεΐνης 1 (CK1) και της GSK-3 με τις πρωτεΐνες αξίνη και APC, με αποτέλεσμα να αποικοδομείται. Τα πολυπεπτίδια Wnt προσδένονται στους υποδοχείς Frizzled και LRP, προκαλώντας τη φωσφορυλίωση των Dishevelled και LRP. Η φωσφορυλίωση δημιουργεί θέσεις πρόσδεσης για την αξίνη. Η αλληλεπίδραση της αξίνης στις θέσεις αυτές προκαλεί την αποσταθεροποίηση του συμπλόκου αξίνης/apc/ CK1/ GSK-3, με αποτέλεσμα να μην αποικοδομείται η β-κατενίνη, η οποία συσσωρεύεται και μετατοπίζεται στον πυρήνα. Εκεί, η β-κατενίνη σχηματίζει σύμπλοκο με μεταγραφικούς παράγοντες Tcf, μετατρέποντάς τους από καταστολείς σε ενεργοποιητές των γονιδίωνστόχων τους.
Figure 19-18 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)
Figure 19-17c, d Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)
Δεσμοσώματ α
Πρωτείνες του Δεσμοσώματος Στα δεσμοσώματα, οι δεσμοσωμικές καντχερίνες (δεσμογλεΐνη και δεσμοκολλίνη) δημιουργούν συνδέσεις με ενδιάμεσα ινίδια. Οι πρωτεΐνες πλακοσφαιρίνη και πλακοφιλίνη της οικογένειας armadillo προσδένονται στις κυτταροπλασματικές ουρές των καντχερινών. Επίσης, προσδένονται σε δεσμοπλακίνη, η οποία με τη σειρά της προσδένεται στα ενδιάμεσα ινίδια. 18
Ο εμβόλιμος δίσκος των καρδιακών μυοκυτάρων
Ένα σύμπλεγμα διακυτταρικού συνδέσμου (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει επιθηλιακά κύτταρα ενωμένα μέσω ενός συμπλέγματος διακυτταρικού συνδέσμου, το οποίο περιλαμβάνει έναν στενοσύνδεσμο, έναν σύνδεσμο πρόσφυσης και ένα δεσμόσωμα. (Β) Στενοσύνδεσμοι σχηματίζονται από αλληλεπιδράσεις μεταξύ κλάδων διαμεμβρανικών πρωτεϊνών ανάμεσα σε γειτονικά κύτταρα. 20
Πρωτεΐνες στενοσυνδέσμων Οι κύριες διαμεμβρανικές πρωτεΐνες σε έναν στενοσύνδεσμο είναι τρεις: η οκλουδίνη, η κλαουδίνη και το συνδετικό μόριο πρόσφυσης (JAM). Κάθε πρωτεΐνη JAM έχει δύο επικράτειες Ig και αλληλεπιδρά με μια άλλη πρωτεΐνη JAM στο παρακείμενο κύτταρο μέσω της επικράτειας Ig που βρίσκεται προς το αμινοτελικό άκρο. Ομοίως, κάθε οκλουδίνη και κάθε κλαουδίνη αλληλεπιδρούν με όμοια προς αυτές μόρια στο παρακείμενο κύτταρο. Ενδοκυτταρικά, και οι τρεις διαμεμβρανικές πρωτεΐνες αλληλεπιδρούν με πρωτεΐνες της οικογένειας 21 zonula occludens, οι οποίες συνδέονται με ινίδια ακτίνης.
Χασμοσυνδεσμοι
Χασμοσύνδεσμοι. (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει έναν χασμοσύνδεσμο (βέλη) ο οποίος σχηματίζεται μεταξύ δύο ηπατικών κυττάρων. (Β) Κάθε χασμοσύνδεσμος αποτελείται από συγκροτήματα έξι κονεξινών (κονεξόνια), τα οποία σχηματίζουν συνεχόμενους ανοικτούς διαύλους μέσα από τις κυτταροπλασματικές μεμβράνες των γειτονικών κυττάρων. 23
Ανταλλαγή ιόντων και μικρών μορίων Ca2+ camp ADP ATP Ηλεκτρικό ρεύμα Επαγωγή δυναμικού δράσης
Κονεξίνες των χασμοσυνδέσμων Η κονεξίνη 43 και η κονεξίνη 45 είναι δύο από τις 21 διαφορετικές κονεξίνες που υπάρχουν στον άνθρωπο. 25