ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗ ΤΡΙΧΩΝ: Σε ποια νοσήματα μας βοηθάει διαγνωστικά Δημήτριος Κ. Σγούρος Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος Φθινοπωρινή Ημερίδα ΕΔΑΕ, Αθήνα 19-10-2013
Ορισμός Δερματοσκόπησης??? Απλή, μη επεμβατική, κλινική διαγνωστική εξέταση που επαυξάνει την αντίληψη μας ως προς τις μελαγχρωματικές και μη μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος με το γυμνό μάτι, επιδεικνύοντας σημαντικές, επιπρόσθετες, μορφολογικές λεπτομέρειες, οι οποίες τελικά μας διευκολύνουν στο να θέσουμε την ορθή διάγνωση.
Εφαρμογή Δερματοσκόπησης στις παθήσεις των τριχών Ιστορική Αναδρομή... 1993 S.Kossard & S.Zagarella: Λευκά κοκκία στη δερματοσκόπηση της γυροειδούς αλωπεκίας 2004 G.Micali: Η βιντεοδερματοσκόπηση διευκολύνει τη διαφοροδιαγνωστική μας ικανότητα στις παθήσεις απώλειας τριχών 2006 Εισάγεται και υιοθετείται οριστικά ο όρος «Τριχοσκόπηση» ( Trichoscopy )
...2013
ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΗΣΗ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΛΩΜΕΝΟ ΦΩΣ ΜΗ ΠΟΛΩΜΕΝΟ ΦΩΣ Αγγειακές δομές Γρηγορότερη «Δεκτικότερη» Απολέπιση Κερατοτικές δομές Αποτελεσματικότερη
Δομές και πρότυπα Στέλεχος τρίχας Θυλακικά στόμια: Κοκκία (Dots) Επιφάνεια δέρματος περιθυλακικά και ενδιάμεσα των τριχικών θυλάκων Αγγειακοί σχηματισμοί
Φυσιολογική τριχοσκοπική εικόνα Ι Ινιακή χώρα Περισσότερες τρίχες ανά θύλακο 2,6 τρίχες/θύλακο σε Καυκάσιους Παχύτερο στέλεχος τριχών Κροταφική χώρα Αραιότερη πυκνότητα τριχών Αγγεία «δίκην αγκύλης» (Στικτά στη μετωπιαία χώρα) Λεπτότερο στέλεχος τριχών Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 116
Φυσιολογική τριχοσκοπική εικόνα ΙΙ Φωτότυπος Ι-ΙΙ ένδειξη για «ξηρή τριχοσκόπηση» Το χρώμα των μαλλιών δεν διαφοροποιεί τα ευρήματα Dirty dots: φυσιολογικά στην παιδική ηλικία Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 115
ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΗΣΗ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γενοδερματοπάθειες Παθήσεις στελέχους Επίκτητες μη ουλωτικές αλωπεκίες Πρωτοπαθείς ουλωτικές αλωπεκίες Λοιμώδεις Φλεγμονώδεις δερματοπάθειες Όγκοι τριχωτού κεφαλής Περαιτέρω εφαρμογές (πχ μεταμόσχευση τριχών, γενική ιατρική κλπ)
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Κίτρινα κοκκία (Yellow dots) Σπασμένες τρίχες (Broken hairs) Τρίχες δίκην θαυμαστικού (Exclamation mark hairs) & Tapered hairs Μαύρα κοκκία (Black dots) Χνοώδεις τρίχες (Vellus hairs)/ Αναπτυσσόμενες σπειροειδείς τριχες (Regrowing coiled hairs)
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Ι Yellow Dots Dry Trichoscopy Μακράς διαρκείας νόσος Κεράτινα βύσματα σε κενά τριχών θυλακικά στόμια Χρήση ενδιάμεσου υλικού Ομαλή κατανομή κατά μήκος της αποψιλωτικής πλάκας Ομάδες 2-3 κοκκίων Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p.208
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΙΙ Yellow & Dots Χρόνια ενεργός νόσος Ομαλή διάταξη κίτρινων κοκκίων Σπασμένες τρίχες στο επίπεδο του τριχικού θυλάκου Μαύρα κοκκία Υπολείμματα τριχών εντός τριχικών θυλάκων Ενδεχομένως καλυπτόμενα από την επιδερμίδα Ενδεικτικά ενεργού νόσου αλλά μη ειδικά για τη νόσο Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 210
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΙΙΙ Broken Hairs Διακόπτονται όλες στο ίδιο μήκος
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ IV Exclamation Mark Hairs & Tapered (Coudability) Hairs Πολλαπλές τρίχες «δίκην θαυμαστικού» Ενδεικτικές ενεργού νόσου Κωνοειδές σχήμα με λέπτυνση στο εγγύς άκρο της τρίχας Ουσιαστικά πρόκειται για παραλλαγή της τρίχας «δίκην θαυμαστικού» Συνήθως δεν σχετίζονται με έντονα ενεργό νόσο Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 213, 215
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ V Τριχοσκοπικά σημεία επανέκφυσης Χνοώδεις τρίχες αλλά και... Μαύρα κοκκία Σπασμένες τρίχες Κίτρινα κοκκία Pigtail regrowing hairs Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 218, 219
ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ VI Εν κατακλείδι... ΕΝΕΡΓΗ ΝΟΣΟΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΡΙΧΩΝ Μαύρα κοκκία Σπασμένες τρίχες Τρίχες «δίκην θαυμαστικού» Χνοώδεις τρίχες Pigtail hairs Upright regrowing hairs Κίτρινα στίγματα (χρόνια)
ΤΡΙΧΟΤΙΛΛΟΜΑΝΙΑ Ι ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Σπασμένες τρίχες σε διαφορετικό μήκος Μαύρα κοκκία Τριχοπτίλωση Μειωμένη πυκνότητα τριχών Δύσκολη η ΔΔ με γυροειδή αλωπεκία (συχνά συνυπάρχουν) Κοινά ευρήματα με Αλωπεκία εξ έλξεως (Traction Alopecia)
ΤΡΙΧΟΤΙΛΛΟΜΑΝΙΑ ΙΙ x20 Μαύρα στίγματα Σπασμένες τρίχες, αλλά σε διαφορετικό μήκος Αρνητικό το test έλξεως Τριχοπτίλωση (σε κοντές τρίχες!) x70 Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 260, 262
ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΕΞ ΕΛΞΕΩΣ Κύλινδροι κερατίνης (Hair Casts) Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 445
ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Ι ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Διαφορετικού πάχους τρίχες (Anisotrichosis) Λεπτών και χνοωδών τριχών Θυλάκων με μονήρη τρίχα Περιθυλακική υπέρχρωση Κίτρινα στίγματα Κυματοειδής τρίχες Δικτυωτή υπερμελάγχρωση δέρματος
ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΙΙ Διαφορετικού πάχους τρίχες (ANISOTRICHOSIS) Θυλάκων με μονήρη τρίχα Περιθυλακική υπέρχρωση Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 225
ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΙΙΙ - ΚΡΙΤΗΡΙΑ Μετωπιαία χώρα ΜΕΙΖΟΝΑ >4 κίτρινα στίγματα/ 4 στιγμιότυπα (x70) στη μετωπιαία χώρα Μικρότερο πάχος τριχών κατά μ.ο στη μετωποβρεγματική χώρα >10% λεπτές τρίχες (<0,03mm) στη μετωπιαία χώρα ΕΛΑΣΣΟΝΑ Χνοώδες τρίχωμα Περιθυλακική υπερμελάγχρωση Αύξηση θυλάκων με μονήρη τρίχα Ινιακή χώρα Σε αναλογία από την ινιακή προς τη μετωπιαία χώρα Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 233
ΤΕΛΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΧΟΡΡΟΙΑ Περιθυλακική δυσχρωμία Μονήρεις τρίχες Ισομερές πάχος τριχών Κοινά ευρήματα σε όλο το τριχωτό ΜΗ ΕΙΔΙΚΑ ΤΡΙΧΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 243
«ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ INCOGNITA» Κίτρινα στίγματα Πολλαπλές μικρές αναγεννόμενες τρίχες Πιθανά διαφορετικής φύσεως πάθηση από την κλασσική Γυροειδή Αλωπεκία Δύσκολη η τριχοσκοπική ΔΔ από ΑΓΑ (πιθανή η συνύπαρξη) Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 251-2
ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ (LICHEN PLANOPILARIS - LPP) ΕΝΕΡΓΟΣ ΝΟΣΟΣ Περιθυλακική απολέπιση «Σωληνοειδές» λέπι 2-3mm από την επιφάνεια του δέρματος Ιώδεις περιοχές Κύλινδροι κερατίνης (Hair casts) Συγκεντρικά περιθυλακικά αγγεία ΧΡΟΝΙΑ ΜΗ ΕΝΕΡΓΟΣ ΝΟΣΟΣ Λευκά στίγματα (στοιχεία ίνωσης) Ερυθρές γαλακτόχρωες περιοχές Θυσανωτές τρίχες (>5/ θύλακο) Λευκωπές περιοχές
ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ Ι ΕΝΕΡΓΟΣ ΝΟΣΟΣ Αργυρόχρωο λέπι που «αγκαλιάζει» την τρίχα Έντονη περιθυλακική απολέπιση Ιώδεις περιοχές μεταξύ των θυλάκων Διαγνωστικά ανώτερη η «ξηρή» τριχοσκόπηση Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 282
ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΙΙ ΣΤΑΔΙΟ ΟΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Περιθυλακική λευκή άλως Δίκτυο Wickham Σπάνιο στον LPP τριχωτού (<5%) Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 286-7
ΜΕΤΩΠΙΑΙΑ ΙΝΩΤΙΚΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Απώλεια τριχικών θυλάκων Διάχυτο Λευκό Ivory white Ήπια περιθυλακική απολέπιση Μονήρεις τρίχες «Ορφανές τρίχες» Μερική απώλεια τριχών συνήθως Γκρι κοκκία Σπάνια στοιχεία ίνωσης Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 297, 299, 300
ΔΙΣΚΟΕΙΔΗΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛΥΚΟΣ (DLE) I Μεγάλα κίτρινα κοκκία (ΔΔ ΑΑ&AGA) Παχιά διακλαδιζόμενα αγγεία περιθυλακικά Πολύ ήπια απολέπιση Σημεία ενεργού νόσου Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 309
ΔΙΣΚΟΕΙΔΗΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛΥΚΟΣ (DLE) II Ερυθρά κοκκία Με περιθυλακική λευκή άλω Θετικό προγνωστικό σημείο ΕΝΕΡΓΟΣ Κίτρινα κοκκία Διακλαδιζόμενα αγγεία Καφεοειδής διάχυτη δυσχρωμία ΧΡΟΝΙΑ Ήπια απολέπιση Λευκές περιοχές Ίνωση Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 313, 315
ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΪΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Vs ΨΩΡΙΑΣΗ Πολλαπλά λεπτά διακλαδιζόμενα αγγεία Λιπαρό, κίτρινο λέπι ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΪΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ x20 Στικτά αγγεία είτε σε γραμμές είτε σε δακτυλίους (κύκλοι) x70 ΨΩΡΙΑΣΗ Σπειροειδή αγγεία (glomerular vessels) (x70) Λευκό, αργυρόχρωμο λέπι Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 375, 383
ΑΠΟΨΙΛΩΤΙΚΗ ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ Vs ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑΣ ΑΠΟΨΙΛΩΤΙΚΗ ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ ΚΟΙΝΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Περιθυλακικές φλύκταινες Στικτά/ Αγκυλωτά αγγεία Ίνωση στο τελικό στάδιο Κλινική εικόνα ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑ Μαύρα στίγματα
ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΙΑ ΤΡΙΧΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ (Tinea Capitis) Comma hairs Corkscrew hairs Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 363, 365
ΦΘΕΙΡΙΑΣΗ ΤΡΙΧΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ
ΟΓΚΟΙ ΤΡΙΧΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ Milia-like cysts Comedo-like openings ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΪΚΗ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΗ
ΓΕΝΟΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ
ΜΟΝΙΛΕΘΡΙΞ Διαδοχικά οζίδια και περισφύξεις Κομβολογιοειδής εικόνα Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 147
NETHERTON SYNDROME (TRICHORRHEXIS INVAGINATA) Bamboo hairs Ball-in-cup Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 155
ΟΖΩΔΗΣ ΤΡΙΧΟΡΡΗΞΗ (TRICHORRHEXIS NODOSA) Σπασμένες τρίχες κατά μήκος του στελέχους «Δύο βούρτσες που πιέζονται μεταξύ τους» Η συχνότερη από τις δομικές γενετικές ανωμαλίες Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 161
PILI TORTI (ΠΕΡΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΕΣ ΤΡΙΧΕΣ) Επιπέδωση τριχικού στελέχους σε ακανόνιστα διαστήματα και Περιστροφή κατά 180 γύρω από τον επιμήκη άξονα Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 169
PILI ANULATI (ΔΑΚΤΥΛΙΟΕΙΔΕΙΣ ΤΡΙΧΕΣ) PILI ANULATI & ΤΡΙΧΟΘΕΙΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ ΤΡΙΧΟΘΕΙΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ Atlas of Trichology. Rudnicka L et al, p. 175, 185
Από τη θεωρία......στην πράξη
Η Τριχοσκόπηση στην καθημερινή πράξη... (Ι) 4 ετών άρρεν Υπερκερατωσική πλάκα από 2μήνου Συνοδός «κνησμός» Εντονο stress στην οικογένεια ΔΔ: Γυροειδής Αλωπεκία??/ Τριχοτιλλομανία??
Η Τριχοσκόπηση στην καθημερινή πράξη... (Ι) Comma Hairs + Απολέπιση = Tinea Capitis
Η Τριχοσκόπηση στην καθημερινή πράξη... (ΙI) 5 ετών, άρρεν Γενικευμένη ερυθροδερμία κατά τη γέννηση Διάγνωση «Κοινή Ιχθύαση» «Εύθραυστα μαλλιά» Αρχείο κας Χασάπη Νοσ. Α.Συγγρός
Η Τριχοσκόπηση στην καθημερινή πράξη... (ΙI) ΤΡΙΧΟΡΡΗΞΗ ΜΕ ΕΓΚΟΛΕΑΣΜΟ + ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ = NETHERTON S. Αρχείο κας Χασάπη Νοσ. Α.Συγγρός
Πλέον ψηφιακή βιντεοδερματοσκόπηση & αλγόριθμοι
Therapy monitoring... ΤΕΛΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΧΟΡΡΟΙΑ ΛΟΓΩ ΣΙΔΗΡΟΠΕΝΙΚΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ ΠΡΙΝ......2 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ
Trichoscopy???
Τριχοσκόπηση = Δερματοσκόπηση ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
TRICHOSCOPY Κλινική εξέταση που δεν υποκαθιστά τη μέχρι τώρα προσέγγιση μας αλλά συμπληρώνει (πχ τριχοριζόγραμμα). Απαντά σε διαφοροδιαγνωστικά ερωτήματα του καθημερινού εξωτερικού Δερματολογικού ιατρείου. Μας καθοδηγεί στην ορθή λήψη βιοψίας. Οδηγός για την πορεία της νόσου και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Υποσχόμενο μέλλον (45 δημοσιεύσεις στο pubmed).
Ιδιαίτερες ευχαριστίες προς... Κα Πολυδώρου Δωροθέα Διευθύντρια Δερματολογικής Κλινικής Νοσ. Α.ΣΥΓΓΡΟΣ Κα Χασάπη Βασιλική Διευθύντρια Δερματολογικής Κλινικής Νοσ. Α.ΣΥΓΓΡΟΣ
Προς όλους...