کانون فرهنگی آموزش امیر قاسمی

*اسیدها: ph < 7 *ترش مزه اکسید نافلزات در آب کاغذ تورنسل را قرمز میکند. *الووازیه: O را عنصر اصلی اسید معرفی کرد. *از دیدگاه آرنیوس: هر مادهای که در آب تولید کند. + H *جوهر لیمو ( سیتریک اسید ) و سرکه ( استیک اسید ) و *دیوی: با کشف HCl هیدروژن را عنصر اصلی سازنده اسید معرفی کرد. *از دیدگاه برونستد لوری: هر مادهای که پرتون از دست دهد. ویتامینC )اسکوربیک اسید ) و اسید باتری ) 4 ( H 2 SO معروف هستند. *بازها ph > 7 *تلخ مزه اکسید فلزات در آب کاغذ تورنسل را آبی میکند. * زا دیدگاه آرنیوس : هر مادهای که درآب - OH تولید میکند. *لمس بازها احساس لیزی صابون مانندی روی پوست به وجود میآورد *از دیدگاه برونستد لوری: هر مادهای که پروتون بگیرد. *آمونیاک) )NH 3 و شیرمنیزی ) 2 (Mg(OH) و سودسوزآور )سدیم هیدروکسیدNaOH ( و پتاس) KOH ( جزء بازهای معروف هستند. *نکته: آمونیاک از دستۀ بازهای ضعیف می باشد.فرمول شیمیایی آن در حالت گاز NH 3 و در حالت محلول OH NH 4 است. * واکنش سدیم با آب سریعتر از سدیم با اتانول است. 2C 2 H 5 OH + 2Na 2C 2 H 5 O - Na + + H 2 *در واکنش سدیم با اتانول اتم Na جانشین اتم H اتانول )الکل ها ) می شود. * هر چه ممانعت فضایی در الکل ها کمتر باشد واکنش آنها با سدیم سریع تر است. ایزوبوتانول < اتانول < متانول : سرعت واکنش

*مدل آرنیوس HCl (g) 2H + + Cl - 2- پروتون یا یون هیدروژن آزاد کرده یا تولید کند. *اسید: 1 -در آب حل شود. N 2 O 5 (s) + H 2 O اکسید نافلز ( اسید آرنیوس( 2H + + 2NO 3 - N 2 O 5 جامد یونی بیرنگ است که تصعید میشود. در 22/4 درجه به صورت + ] [ - ] [ است. NaOH K 2 O + H 2 O Na + + OH - 2K + OH - *باز: *رسانایی اندک در آب به وجود یونهای نسبت میدهند. - وOH H + H + *آرنیوس روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیبات محلول در آب آزمایشهایی انجام داد و فقط اسید و باز را در محیط آبی بررسی کرد. *یون هیدرونیوم * همان آبپوشی شده است. *چون چگالی بار مثبت هیدروژن زیاد است به حالت آزاد وجود ندارد و سریعا با آب داتیو برقرار میکند.)شبیه آمونیاک میباشد.( * + O H 3 میتواند حداکثر با 2 مولکول آب آبپوشی شود. * + H ذره ای با حجم بسیار کم و چگالی بار زیاد است به همین دلیل این یون ناپایدار در محیط آبی با یک مولکول آب پیوند داتیو تشکیل داده و تبدیل به یک یون هیدرونیوم با حجم بیشتر و چگالی با ر کمتر و در نتیجه پایدار تر می شود. *یون هیدرونیوم دارای 4 قلمرو الکترونی )سه پیوندی و یک ناپیوندی( است بنابراین شکل هندسی آن مانند NH 3 یک هرم با قاعدۀ سه ضلعی است.

+ + *هر یون هیدرونیوم حاصل می تواند حداکثر به اندازۀ تعداد هیدروژن موجود در ساختارش یعنی با 2 مولکول آب دیگر آب پوشیده شود و یون های H 5 O 2 و H 7 O 3 و + H 9 O 4 را به وجود آورد. *چون یون هیدرونیوم دارای بار مثبت است اگر یک مولکول آب هوس! کنه از طرف هیدروژن خود که دارای بار جزئی مثبت است به اکسیژن یون هیدرونیوم نزدیک شود به علت دافعۀ دو بار هم نام یون هیدرونیوم به مولکول آب اجازۀ نزدیک شدن نمی دهد. *مدل لوری برونستد مدل آرنیوس وقتی قابل کاربرد است که آب حالل باشد پس اسید و باز را بسیار محدود میکند. HCl + H 2 O H 3 O + + Cl - هر مادهای پروتون دهد اسید و هر مادهای پرتون بگیرد باز است. باز مزدوج اسید مزدوج اسید باز NH 3 (g) + HCl (g) NH 4 + + Cl - باز مزدوج اسید مزدوج اسید باز دودهی سفید نشادر است. NH 4 Cl (s) 2NH 3 NH 2 - + NH 4 + باز اسید اسید و باز 2H 2 O + q H 3 O + + OH - واکنش خود یونش آب نشان میدهد که آمفوتر است. مدل لوری برونستد در سایر فازها نیز نظریهی خود را بررسی میکند.

*مدل لوویس: NH 3 (g)+bf 3 (g) H 3 NBF 3 (s) *واکنش با انتقال پروتون همراه نیست.)پس مدل لوری برونستد پاسخگو نیست(. *مدل لوویس بر مبنای جفت الکترون ناپیوندی است)بر خالف لوری برونستد که نگاهش به پروتون است(. *باز لوویس مولکول یا یونی است که دست کم یک جفت الکترون ناپیوندی دارد ومی تواند آن را برای ایجاد یک پیوند داتیو در اختیار یک مولکول یا یون دیگر قرار دهد. *اسید لوویس مولکول یا یونی است که باید دست کم یک اوربیتال خالی داشته باشد. *در واقع باز لوویس دهندۀ جفت الکترون ناپیوندی و اسید لوویس گیرندۀ جفت الکترون ناپیوندی است. *در واکنش باال گاز آمونیاک باز لوویس و گاز بور تری فلئورید اسید لوویس است. *بر طبق این نظریه گونه هایی مانند BFو 3 SO 3 و AlCl 3 نیز اسید هستند. *واکنش اسید با آب: یون H + اسید به آب منتقل شده و یون هیدرونیوم به همراه یک آنیون بدست می آید. به واکنش فوق واکنش تفکیک یونی یا یونش اسید می گویندکه گاهی با حذف یک مولکلول آب نوشته می شود. HCl + H 2 O - Cl H 3 O + + *اسید های قوی در آب به طور کامل تفکیک می شوند ولی اسیدهای ضعیف به طور جزئی تفکیک می شوند. - از کجا بفهمیم که چه اسیدی قوی و چه اسیدی ضعیف است بدیهی است که اسیدی که در لیست فوق نیست اسید ضعیف است! HClO 4 > H 2 SO 4 > HI > HBr > HCl > HClO 3 >HNO 3

*واکنش اکسید های فلزی)اکسیدهای بازی( با آب : هیدروکسید فلز بدست می آید! K 2 O + H 2 O 2K + +2 OH - 2KOH NaOH+H 2 O??????? *وضعیت بازها )هیدروکسید های فلزی(در آب: نکته: حل شدن هیدروکسید های فلزی در آب یک فرآیند فیزیکی است و با انجام واکنش شیمیایی همراه نیست! NaOH(s) Na + (aq) + OH - (aq) *واکنش اکسید های نافلزی)اکسیدهای اسیدی(با آب : اسید اکسیژن دار می دهد! SO 3 (s) + H 2 O(l) H + (aq) + HSO 4 - (aq) H 2 SO 4 SO 2 (s) + H 2 O(l) H 2 SO 3 N 2 O 5 (s) + H 2 O 2H + + 2NO 3 - P 4 O 10 + 6H 2 O 4H 3 PO 4 CO 2 (g)+h 2 O(l) H 2 CO 3 (aq) *اسیدهای قوی و ضعیف HCl + H 2 O H 3 O + + Cl - اسیدها را بر مبنای تفکیک در آب تقسیم میکنند در اسیدهای قوی و در اسیدهای ضعیف میباشد. HF + H 2 O H 3 O + + F -

Ka هرچه pka و اسید ضعیفتر بوده و کمتر تفکیک میشود و بالعکس. - F HF + H 2 O H 3 O + + K = [ ][ ] [ ][ ] K[H 2 O] = [ ][ ] [ ] = Ka *مقدار K a برای HF در 25 C برابر -1 mol.l 5.62 10-4 است. در نتیجه pk a برای HF برابر است با: (HF)=3.25 pk a = -log K a pk a *قدرت نسبی اسیدها به میزان تفکیک یونی آن ها به هنگام حل شدن در آب بستگی دارد. *اسیدهای قوی به طور کامل تفکیک می شوند و اسیدهای ضعیف به طور جزئی تفکیک می شوند. HClO 4 > H 2 SO 4 > HI > HBr > HCl > HNO 3 HF < HCl < HBr < HI H 2 SO 4 > H 2 SO 3 *همهی اسیدهای قویتر از + O H 3 به طور کامل در آب تفکیک میشوند. *در اسیدهای هیدروهالیک *در اسیدهای اکسیژندار HClO 4 > HClO 3 > HClO 2 HClO HclO 4 > HBrO 4 H 3 Po 2 > H 3 Po 3 > H 3 Po 4 *دراسیدهای فسفردار NH 4 و )... + - ( 3 H 2 SO و HSO 4 و H 3 Po 4 و COOHوHF CH 3 و HNO 2 و H 2 CO 3 و H 2 S و *اسیدهای ضعیف: *بازهای قوی:هیدروکسیدهای گروه اول)قلیایی ها( مثل NaOH و KOH و هیدروکسید های گروه دوم)قلیایی خاکی ها( البته از کلسیم به پایین مثل: Ca(OH) 2 و و Ba(OH) 2 Sr(OH) 2 *بازهای ضعیف: Be(OH) 2 و Mg(OH) 2 و محلول آبی NH 3 و بازهای آلی از جمله آمین ها!

*اثر هم تراز کنندگی *قوی ترین اسید موجود در محلول های آبی (aq) H 3 O + )یون هیدرونیوم( است. *همۀ اسید های قویتر از + O H 3 به طور کامل در آب یونیده می شوند.بنابراین می توان صرف نظر از مقدار K a قدرت همۀ آن ها را در محلول آبی یکسان در نظر گرفت)قدرت اسیدی اسیدهای قوی در محلول های آبی(: H 3 O + >HClO 4 =H 2 SO 4 =HI=HBr=HCl=HNO 3 =HClO 3 *به این ویژگی آب اثر هم تراز کنندگی آب می گویند. *در محیط های آبی قدرت یک اسید به وسیلۀ توانایی آن برای بخشیدن یک پروتون و تشکیل یون هیدرونیوم معین می شود. HClO 4 (aq)+h 2 O(l) H 3 O + (aq) + ClO - 4 (aq) HCl(aq) + H 2 O(l) H 3 O + (aq)+cl - (aq) HNO 3 (aq) + H 2 O(l) H 3 O + (aq)+no - 3 (aq) هر سه اسید در آب تفکیک یونی شده و بالفاصله به یون هیدرونیوم تبدیل می شوند پس می توان گفت: آب برای اسید های قوی اثر هم تراز کنندگی دارد)یعنی قوی ترین اسیدی که می تواند در آب تشکیل شود اسید مزدوج آب یون هیدرونیوم است(. توجه:آب بازها را نیز هم تراز می کند! قوی ترین بازی که می تواند در محلول های آبی وجود داشته باشدباز مزدوج آب یعنی - OH است. - OH کاهش می یابد. NH 2 - قدرت بازی ظاهری یا - H در محلول آبی تا سطح یون NH 2 - (aq) + H 2 O(l) NH 3 (aq) + OH - (aq) H - (aq) + H 2 O(l) H 2 (g) + OH - (aq)

اسید و باز مزدوج: *هرچه اسید یا باز قوی تر باز یا اسید مزدوج آن ضعیفتر HCl(aq)* نسبت به HF(aq) اسید قوی تری است و محلول آبی آن تمایل بیشتری برای از دست دادن پروتون دارد. *واکنش تفکیک HCl در مقایسه با واکنش تفکیک HF بیشتر در جهت رفت پیشرفت می کند.در نتیجه واکنش 1 در مقایسه با واکنش 2 کمتر در جهت برگشت پیشرفت می کند. *قدرت اسیدی: HCl>HF قدرت بازی: - <F Cl - *اسیدهای چند پروتون دار به اسیدهایی مانند HCl که پس از حل شدن در آب هر مولکول از آن ها می توانند تنها یک پروتون به مولکول آب بدهند اسیدهای تک پروتون دار می گویند. اسیدهایی که می توانند بیش از یک پروتون به آب بدهند اسیدهای چند پروتون دار هستند. H 2 Cr 2 O 4 H 2 S H 2 CO 3 H 3 PO 3 H 3 PO 4 H 2 SO 3 فرمول H 2 SO 4 نام سولفوریک اسید سولفورو اسید فسفریک اسید فسفرو اسید کربنیک اسید هیدروسولفوریک اسید اگزالیک اسید 2 2 2 2 2 2 2 تعداد هیدروژن اسیدی *نکته:در اسیدهای اکسیژن دار فسفر همیشه تعداد هیدروژن های اسیدی 1 عدد کمتر از تعداد اکسیژن های موجود در ساختار آن هاست. *همۀ اسیدهای چند پروتون دار)به جز H( 2 SO 4 اسید های ضعیفی هستند بنابراین این اسیدها طی چند مرحلۀ تعادلی)به تعداد هیدروژن های اسیدی خود( یونیده می شوند که ثابت یونش هریک از مراحل با هم تفاوت دارند.

هب* خالصه نکات اسید باز * هب H 3 PO 4 اسید سه پروتونه گویند. با HCl اسید تک پروتونه گویند. * هب H 2 SO 4 یا Hاسید 2 CO 3 دو پروتونه گویند. HF - H 3 PO 4 + H 2 O H 2 PO 4 + H 3 O + Ka 1 H 2 PO - 2-4 + H 2 O HPO 4 + H 3 O + Ka 2 HPO 2-4 + H 2 O PO 3-4 + H 3 O + Ka 3 Ka 1 > Ka 2 > Ka 3 PO 3-4 > HPO 2- - *قدرت بازمزدوج: > H 2 PO 4 4-2- *قدرت اسیدی : 4 H 3 PO 4 > H 2 PO 4 > HPO *هرچه بار منفی آنیون تولید شده بیشتر باشد قدرت بازی آن بیشتر است. *در مراحل متوالی تفکیک تدریجا مشکلتر میشود. *بین اسیدها غلظت یون + O H 3 از بقیۀ یون ها بیشتر است. *در بین آنیون ها هرچه بار منفی یون بیشتر باشد میزان تولید آن کاهش یافته و غلظت آن کمتر خواهد بود. H 3 O + > H 2 PO 4 - > HPO 4 2- > PO 4 3- *غلظت یونها: فقط اسید فقط باز آمفوتر HPO 4 2- H 2 PO 4 - PO 4 3- H 3 PO 4 *طرز تهیه: P 4 O 10 + 6H 2 O 4H 3 PO 4 و + O H 3 و *تافتۀ جدا بافته! *در اسیدهای چند پروتون دار از دست دادن هر پروتون طی یک مرحلۀ تعادلی انجام می شود...ام ا... H 2 SO 4 یک اسید قوی است که مرحلۀ اول یونش آن کامل و تنها مرحلۀ دوم یونش آن تعادلی است: H 2 SO 4 (aq)+h 2 O(l) H 3 O + (aq)+hso 4 - (aq) HSO - 4 (aq)+h 2 O(l) H 3 O + (aq)+so 2-4 (aq) K a =1.2 10-2 [H 3 O + ]>[ HSO - 4 ]>[ SO 2-4 ] *مقایسۀ غلظت گونه های موجود در محلول سولفوریک اسید:

*ثابت یونش آب: H 2 O(l)+ H 2 O(l) H 3 O + + OH - همواره در آب مقادیر بسیار کمی یون های + O H 3 و - OH وجود دارد که حاصل خود یونش آب است. K= [ ][ ] [ ] با توجه به اینکه غلظت آب مقدار ثابتی است: جرم مولی جرم لیتر حسب بر حجم = = =55.5 mol.l -1 مول تعداد لیتر حسب بر حجم = M )غلظت( K. [ ] =[ ][ ] K w =[ ][ ] * ph و یون هیدرونیوم *نخستین بار دانشمندی به نام "سورن سن" مقیاسی را برای تعیین میزان اسیدی بودن محلول ها مطرح کرد. *بنابراین مقیاس ph در دمای اتاق یعنی 25 0 C )فقط همین دما!( گستره ای از صفر تا 14 را در بر می گیرد. *در دمای ph 25 0 C آب خالص و محلول های خنثی برابر 7 است و ph محلول های اسیدی کمتر از 7 و ph محلول های بازی بیشتر از 7 است. *هرچه غلظت یون هیدرونیوم بیشتر باشد محلول اسیدی تر و ph کمتر است. *غلظت یون هیدرونیوم با ph نسبت عکس دارند. *غلظت - OHبا ph رابطۀ مستقیم دارد. ph = - [ ] poh = - [ ]

10 است: 14- *معموال در دمای اتاق بازۀ تغییرات غلظت + O H 3 بین -1 1mol.L و ph min = - [ ]=-log 1=0 ph max = - [ ]=-log 10-14 =14 ph = - [ ]=-log 10-7 =7 *غلظت + O H 3 در آب خالص برابر 1- mol.l 10 7- است بنابراین ph آن برابر با 7 خواهد بود: *راهنمای کاربردی حل مسائل ph )قسمت اول(: 1)log =loga-logb 2)loga.b=loga+logb 3)10 loga =a 4)loga n =n.loga 5)log10=1 6)log2=0.3 7)log3=0.5 دمای در درجه K w =[ ][ ] [ ][ ]=10-14 ph+poh=14 مثال: ph-1 کدام محلول زیر پایینتر است [H + ]=10-5 )4 [OH - ]=10-7 )3 [H + ]=10-3 )2 [OH - ]=10-13 )1 ph-2 محلولی برابر 2 و ph محلولی دیگر برابر 5 است.غلظت یون + Hدر اولی چند برابر دومی است 31)4 111)3 311)2 1111)1 3 -در محلولی از سدیم هیدروکسید که ph آن 11 است غلظت مولی یون - OH چند برابر غلظت مولی یون + Hاست 11 8 )4 11 6 )3 8)2 6)1

*راهنمای کاربردی حل مسایل ph :)قسمت دوم( برای محاسبۀ ph اسید ها و بازها از دو رابطۀ روبرو استفاده می کنیم: دو نکتۀ مهم در مورد این دو رابطه: n )ظرفیت اسید یا باز( برابر تعداد هیدروژن اسیدی و یا تعداد هیدروکسید) - )OH موجود در ساختار بازها است. -1 2- درجۀ یونش ) α (برای اسید ها و بازهای قوی )مانند HCl و )NaOH برابر 1 است. *نکتۀ بسیار مهم:غلظت ] + O H] 3 یا[ - OH ]موجود در محلول اسیدها یا بازهای قوی یک ظرفیتی با غلظت مولی اسید یا باز برابر است. *نکته: برای تبدیل غلظت معمولی) C با یکای 1- )g.l به غلظت مولی )M با یکای 1- mol.l ) از رابطۀ زیر استفاده می کنیم: مثال: ph-1 محلول 10-3 مول در لیتر هیدروکلریک اسید به فرض کامل بودن یونش چقدر است 5)4 2)2 4)2 11)1 ph-2 محلول یک هزارم موالر سدیم هیدروکسید کدام است 12)4 11)2 11)2 2)1

2 -در 111 میلی لیتر محلول هیدروکلریک اسید با ph=2 چند مول HCl وجود دارد 1/12)4 1/11)2 1/112)2 1/111)1 ph-4 محلولی از سدیم هیدروکسید که در هر 25 میلی لیتر آن یک میلی گرم از این ماده وجود دارد کدام است 12)4 11)2 11)2 9)1 5 -در دمای معین درجه یونش محلول 1/1 موالر یک اسید یک پروتونی برابر 1/11 است. ph محلول در آن دما کدام است 4)4 2)2 2)2 1)1 ph-6 محلولی از باز BOH برابر 12 و درجه یونش آن 1/1 است موالریتۀ محلول این بار کدام است 1/2)4 1/1)2 1/12)2 1/12)1 *راهنمای کاربردی حل مسایل :ph )قسمت سوم( خنثی شدن اسید و باز توسط یکدیگر!!!! ( این واکنش یک واکنش جا به جایی دوگانه است(. در حل اینگونه مسایل می توانید از فرمول روبرو کمک بگیرید: n b و تذکر: n a )ظرفیت اسید و باز( برابر تعداد هیدروژن اسیدی یا - OH است که اسید و باز در واکنش شرکت داده اند. مثال: 21 1- میلی لیتر محلول HCl با ph=3 چند میلی لیتر محلول 0/01 موالر NaOH را خنثی می کند 21)4 11)2 5)2 2)1 11 2- میلی لیتر هیدروکلریک اسید با ph برابر 2 با چند میلی لیتر باریم هیدروکسید با ph=11 خنثی می شود

2HCl+Ba(OH) 2 BaCl 2 + 51)4 211)2 111)2 11)1 2H 2 O *راهنمای کاربردی حل مسایل :ph )قسمت چهارم( در این گونه مسایل می خواهیم ببینیم که حجم معینی از اسید یا باز با چه مقدار وزنی باز یا اسید)یا حتی نمک(خنثی می شود که در این گونه مسایل باید از استوکیومتری کمک گرفت. مثال: ) با چند میلی گرم پتاسیم هیدروکسید خنثی می شود ) KOH=56g ph=2 )NaHSO 4 104= با چند میلی گرم سدیم هیدروژن سولفات واکنش می دهد ) g ph=11 21-1 میلی لیتر محلول HCl با 111 2- میلی لیتر محلول سود با *راهنمای کاربردی مسایلpH : )قسمت پنجم( *هرچه محلول یک اسید قوی را رقیق کنیم غلظت یون + O H 3 در آن کاهش یافته و ph محلول بیشتر می شود. *هرچه محلول یک باز قوی را رقیق کنیم غلظت یون - OH در آن کاهش یافته و ph محلول کمتر می شود. *با 10 n بار رقیق کردن محلول اسید یا باز قوی ph محلول n واحد به منطقۀ خنثی) ph=7 ( نزدیک می شود یعنی با 10 n بار رقیق کردن محلول اسید قوی ph محلول n واحد نسبت به ph اولیه افزایش می یابد و با 10 n بار رقیق کردن محلول باز قوی ph محلول n واحد نسبت به ph اولیه کاهش می یابد. *با 10 n بار غلیظ کردن محلول اسید قوی ph محلول n واحد نسبت به ph اولیه کاهش می یابد و با 10 n بار غلیظ کردن محلول باز قوی ph محلول n واحد نسبت به ph اولیه افزایش می یابد. مثال: 1 -اگر محلول هیدروکلریک اسید را 11 مرتبه رقیق کنیم در ph چه تغییری رخ خواهد داد 11 2- میلی لیتر محلول سدیم هیدروکسید یک موالر را با آب مقطر تا 111 میلی لیتر رقیق می نماییم.به فرض کامل بودن درجۀ یونش ph محیط عمل چقدر است

2- به 111 میلی لیتر محلول هیدروکلریک اسید 11/1 موالر چند میلی لیتر آب مقطر اضافه کنیم تا ph محلول به 4 برسد *عوامل تعیین کنندۀ ph محلول یک اسید: *هرچه غلظت + O H 3 در محلول بیشتر باشد مقدار ph آن کمتر خواهد بود. *برای مقایسۀ غلظت + O H 3 در محلول اسیدهای تک پروتون دار باید به رابطۀ زیر توجه کرد: H] 3 O + ]=M α *در دمای معین عوامل تعیین کنندۀ غلظت + O H 3 و ph عبارتند از : غلظت مولی) M ( اسید و درجۀ تفکیک یونی) α ( اسید... *در دمای معین و با غلظت مولی یکسان هرچه اسید قوی تر باشد در نتیجه درجۀ تفکیک بیشتر است و ] + O H] 3 بیشتر است و ph کمتر است. مثال: ph محلول یک موالر HCl از ph محلول یک موالر HF کمترا ست زیرا α مربوط به HCl از α مربوط به HF بیشتر است. *برای یک اسید معین در دمای ثابت هرچع غلظت مولی بیشتر باشد غلظت ] + O H] 3 نیز بیشتر شده و در نتیجه ph کم می شود. مثال: ph محلول یک موالر HCl از ph محلول 5/1 موالر HCl کمتر است. خالصه:هرچه M درنتیجه α در نتیجه ] + O [H 3 در نتیجه ph *در اسیدها و بازهای ضعیف یک ظرفیتی روابط زیر برقرار است: *اگر مقدار α کمتر از 1/15 باشد از آن چشم پوشی می کنیم:

مثال: 1- اگر در محلول 5/1 موالر یک اسید )HA( درجۀ یونش 2/1 باشد ثابت یونش) K( a آن کدام است 2.5 10-2 )4 2 10-4 )2 2.5 10-3 )2 2 10-5 )1 2- در محلول 1/1 موالر اسید HA غلظت یون + O H 3 برابر 5-10 7 است ثابت یونش این اسید در دمای معین چقدر است 49 10-9 )4 49 10-8 )2 7 10-10 )2 14 10-10 )1