Το Αλφαβητάρι των λουλουδιών μας! Περιβαλλοντικό πρόγραμμα. Γυμνάσιο Βενεράτου Σχ. Έτος 2016-2017
Ανεμώνη Η ανεμώνη είναι αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο φυτό. Είναι εξαπλωμένη σε ολόκληρο τον κόσμο, είτε ως αυτοφυής είτε ως καλλιεργούμενη, αλλά βασικά βρίσκεται στις δασικές εκτάσεις και τα λιβάδια των βόρειων και εύκρατων περιοχών. Η ονομασία ανεμώνη προέρχεται από τη λέξη άνεμος εξ αιτίας της υπόθεσης που έκαναν οι Αρχαίοι Έλληνες ότι τα φυτά αυτά άνθιζαν μόνον όταν φυσούσε άνεμος. Υπάρχουν 150 περίπου είδη ανεμώνης. Πολλές ποικιλίες καλλιεργούνται σε κήπους και πάρκα για τα όμορφα άνθη τους.
Βουκαμβίλια Η βουκαμβίλια είναι φυλλοβόλο φυτό, τα φύλλα της φέρουν μίσχους είναι ακέραια, μεγάλα, χνουδωτά και έχουν σχήμα καρδιάς. Τα άνθη της είναι όμορφα, ζωηρόχρωμα, μετρίου μεγέθους σε ποικίλους χρωματισμούς. Η υφή τους είναι χάρτινη και με την πάροδο μερικών εβδομάδων πέφτουν και αντικαθίστανται με καινούργια. Μπορεί να είναι λευκά, ροζ, κόκκινα, βυσσινί, μοβ και πορτοκαλί. Οι βλαστοί της βουκαμβίλιας είναι ξυλώδεις και διακλαδώνονται, αναρριχώνται και φτάνουν σε ύψος και τα 12 μέτρα
Γαρδένια Η γαρδένια είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό. Υπάρχουν 250 περίπου είδη που είναι αειθαλείς θάμνοι και μικρά δέντρα. Προέρχεται από την Αφρική και την Ασία. Είναι θάμνος που φτάνει το 1,5 μέτρο ύψος με πλούσιο φύλλωμα που αποτελείται από ωραία στρογγυλά ή λογχοειδή λαμπερά πράσινα φύλλα και μεγάλα συνήθως διπλά, λευκά, ελαφρώς κηρώδη άνθη με το έξοχο άρωμα τους
Δαφνούλα Η δαφνούλα είναι ένα από τα στολίδια του καλοκαιριού. Πρόκειται για μονοετές φυτό με πολύ όμορφα λουλουδάκια που έχουν πέντε πέταλα σε διάφορα χρώματα. Τα άνθη μπορούν να είναι μονόχρωμα ή δίχρωμα και εμφανίζονται πάνω σε ωραία σκουρόχρωμα, στρογγυλά, μεγάλα και πράσινα φύλλα. Φτάνει περίπου τα 30-40cm ύψος και έχει έντονη ανθοφορία. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εδαφοκάλυψη ως χαμηλά φυτά που απλώνουν και γενικότερα για δώσουν χρώμα.
Εντελβάις Το Εντελβάις είναι ένα μικρό, άσπρο και χνουδωτό φυτό με άνθη, χωρίς καθόλου άρωμα που ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων. Όταν το Εντελβάις καλλιεργείται σε πεδινά εδάφη, τα κοτσάνια του γίνονται μακρύτερα και η ανάπτυξή του άχαρη γιατί χάνει το συμπαγές σχήμα του και τη χνουδωτή υφή στα πέταλα του. Αντιπροσωπεύεται από τριάντα και πλέον είδη, από τα οποία μόνο δύο υπάρχουν στην Ευρώπη.
Ζέρμπερα Η ζέρμπερα είναι πολυετές ποώδες φυτό ιδιαίτερα δημοφιλές για τα μεγάλα, χρωματιστά άνθη του, που μοιάζουν με αυτά της μαργαρίτας. Κατάγεται από την Ασία, την Αφρική και τη Μαγαδασκάρη και στη χώρα μας καλλιεργείται στους κήπους σαν ετήσιο φυτό, καθώς δεν αντέχει στις συνθήκες του χειμώνα.
Ηλίανθος Ο ηλίανθος είναι γένος Αγγειόσπερμων Δικότυλων φυτών. Περιλαμβάνει 65 ως 100 περίπου είδη, πολυετή ή μονοετή ποώδη, ιθαγενή της αμερικανικής ηπείρου. Υπάρχουν αναφορές για την καλλιέργεια του από το 3000 π.χ. Το ύψος του ηλίανθου είναι ψηλό ενώ τα φύλλα του είναι μεγάλα, ωοειδή, οδοντωτά στην περιφέρεια και τριχωτά. Η ονομασία του γένους προέρχεται από το γεγονός ότι η ταξιανθία (κεφαλή) ακολουθεί τον ήλιο κατά τη διάρκεια της ημέρας και στρέφεται πάλι προς την ανατολή το πρωί. Η κίνηση αυτή που οφείλεται σε κάμψη του βλαστού, σταματά μετά την άνθηση και την γονιμοποίηση των ανθέων όταν τα κεφάλια παραμένουν στραμμένα προς την ανατολή.
Θυμάρι Το θυμάρι ή θύμιο είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό, το οποίο ανήκει στην τάξη των Σωληνανθών και στην οικογένεια των Χειλανθών. Είναι θάμνος μικρού ύψους (έως 30 εκατοστά), με όρθιους βλαστούς, εξαιρετικά ανθεκτικός, αναδύει πολύ ευχάριστο άρωμα. Απαντάται στις νότιες και μεσογειακές περιοχές της Ευρώπης σε διάφορες περιοχές της Ασίας και καλλιεργείται στη βόρεια Αμερική. Το θυμάρι είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις μέλισσες και το θυμαρίσιο μέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας!
Ιβίσκος Η καταγωγή του είναι από την Ανατολική Ασία. Τα φύλλα του έχουν νευρώσεις, εναλλάσσονται και έχουν μίσχους. Τα άνθη του έχουν 5 μεγάλα πέταλα είναι σε σχήμα κώνου και έχουν χρωματισμούς κόκκινους, λευκούς, ροζ και κίτρινους. Τα περισσότερα είδη είναι θάμνοι και καλλωπιστικά φυτά.
Κρίνος Τα κρίνα είναι βολβώδη φυτά. Έχουν συνήθως ψηλό βλαστό με άνθος στην κορυφή. Το άνθος τους αποτελείται συνήθως από έξι πέταλα και είναι στραμμένο με μία ελαφριά κλίση προς το έδαφος. Έχει έντονα χρωματισμένους κίτρινους ανθήρες. Τα περισσότερα είδη κρίνων ανθίζουν κατά τη διάρκεια της άνοιξης και κάποια προς το τέλος του καλοκαιριού.
Λεβάντα Πρόκειται για φυτό φρυγανώδες και πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση. Είναι, συνεπώς, θάμνος, με ύψος 30 έως 80 εκατοστά. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα, στενά ώς λογχοειδή. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ταξιανθία τύπου στάχεος. Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και στη φαρμακευτική ως τονωτικό και αντικαταρροϊκό. Κύριο συστατικό του είναι η χημική ένωση οξικό λιναλύλιο. Εκτός αυτού, περιέχει αλκοόλες.
Μαργαρίτα Η αγαπημένη μαργαρίτα είναι ένας χαμηλός θάμνος, με πυκνή βλάστηση και σκούρο πράσινο χρώμα προσφέρει ανθοφορία για μία μεγάλη χρονική περίοδο εξ' ου και είναι τόσο δημοφιλής. Τα λουλούδια της είναι απλά αλλά πανέμορφα με μεγάλη ποικιλία χρωμάτων όπου βέβαια η "κλασική" λευκή έχει την πρωτοκαθεδρία. Είναι ένα φυτό ευαίσθητο στην παγωνιά και τον κρύο αέρα ενώ προτιμά σαφώς τις θέσεις με καλή ηλιοφάνεια στον κήπο ή το μπαλκόνι μας. Τους καλοκαιρινούς μήνες ζητάει πολύ τακτικό πότισμα το οποίο και πρέπει να ελαττώσουμε σημαντικά όταν οι θερμοκρασίες πέσουν.
Ντάλια Η ντάλια ανήκει σε γένος ανθοφόρων θαμνοειδών φυτών, ενδημικών του Μεξικού της Κεντρικής Αμερικής και της Κολομβίας. Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων. Περιλαμβάνει περίπου τριάντα είδη και ανθίζει κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Αποτελεί το εθνικό λουλούδι στο Μεξικό. Είναι θαμνώδη φυτά και το ύψος τους ποικίλει από 45εκ μέχρι και 1μ. Λόγω της θαμνώδης ανάπτυξή τους μπορούν να φυτευτούν είτε σε σειρές για έντονο αποτέλεσμα είτε μεμονωμένα σε γλάστρες στο μπαλκόνι.
Ξινήθρα Η "οξαλίδα ή ξινήθρα" φυτρώνει σε πολλές υγρές και σκιερές περιοχές της χώρας μας. Έχει ύψος δεκαπέντε περίπου εκατοστά και τα φύλλα της μοιάζουν πολύ με τα φύλλα του τριφυλλιού. Εκφύονται κοντά στη ρίζα, έχουν μακρύ μίσχο και καθένα αποτελείται από τρία μικρά καρδιόσχημα φύλλα.
Ορτανσία Η ορτανσία είναι δικοτυλήδονο φυτό, που ανήκει στην οικογένεια Υδραγγειοειδή Καλλιεργείται ως διακοσμητικό φυτό. Είναι θαμνώδες, φυλλοβόλο φυτό. Έχει μεγάλα φύλλα μήκους έως 15 εκατοστά, σχήματος καρδιάς με οδοντωτή περιφέρεια. Οι ταξιανθίες της είναι πλούσιες, και σφαιρικές. Αποτελούνται από πολλά ροζ, κόκκινα, μοβ, μπλε και λευκά άνθη. Το χρώμα στα άνθη της καθορίζεται κυρίως από τη γενετική σύσταση του φυτού αλλά και από το έδαφος, όμως μία αλλαγή χρωματισμού μπορεί να επιτευχθεί και με διάφορους εμβολιασμούς.
Πανσές Είναι μονοετές ή πολυετές ποώδες φυτό ύψους 15 έως 30 εκατοστομέτρων με καρδιόσχημα ή αποστρογγυλεμένα φύλλα στη βάση του και επιμήκη ή ωοειδή φύλλα στον βλαστό. Τα άνθη διαμέτρου από 2,5 έως 5 εκατοστομέτρων έχουν πέντε πέταλα και βελούδινη υφή. Ο χρωματισμός τους είναι συνήθως ένας συνδυασμός μπλε, κίτρινου και λευκού. Τα φυτά αυτά αναπτύσσονται καλύτερα σε πλούσια εδάφη με υγρό και ψυχρό κλίμα. Χρειάζεται περίπου δύο με τρεις φορές την εβδομάδα πότισμα με λίγο νερό καθώς πρέπει να βρίσκεται σε μεγάλη γλάστρα λόγω των μεγάλων ριζών που θα αναπτύξει.
Ρίγανη Η ρίγανη είναι αρωματικό ποώδες, πολυετές, ιθαγενές και θαμνώδες φυτό της Μεσογείου. Το φυτό έχει ύψος 20-80 εκ., έχει φύλλα αντίθετα μήκους 1-4 εκ. Αναπτύσσεται καλά σε εδάφη με ph 6-9 και μπορεί να εκμεταλλευτεί, όταν καλλιεργείται, ακόμα και πολύ φτωχά, ξηρικά και πετρώδη εδάφη. Τα άνθη της έχουν χρώμα άσπρο-μώβ και ανθίζει από Ιούνιο κυρίως μέχρι Αύγουστο αναλόγως της περιοχής.
Στεφανωτή Stephanotis floribunda, της οικογενείας Asclepiadaceae, το γιασεμί της Μαδαγασκάρης, με ωραία εμφάνιση και ωραίο άρωμα. Είναι αναρριχώμενο φυτό θερμών περιοχών, όμως αντέχει και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες κατά προτίμηση όχι χαμηλότερα από 12-13 C. Μπορεί να αναπτυχθεί φυτεμένη έξω στον κήπο ή σε μεγάλες γλάστρες, τότε όμως δεν θα φτάσει στο μέγιστο της ύψος.
Τριανταφυλλιά Η τριανταφυλλιά είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών Είναι καλλωπιστικό και φυλλοβόλο φυτό. Ο βλαστός εξωτερικά έχει αγκάθια, όπως και τα φύλλα στις άκρες τους. Τα άνθη της τριανταφυλλιάς βγαίνουν στις άκρες των τρυφερών βλαστών. Τα πέταλα έχουν διάφορα χρώματα όπως λευκό, κόκκινο, ροζ, κίτρινο και άλλα. Το χρώμα των λουλουδιών τους είναι ανάλογο με την ποικιλία της κάθε τριανταφυλλιάς.
Υπομονή Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι η μεγάλη ποικιλία των χρωμάτων της (κόκκινο, λευκό, ροζ, μωβ, πορτοκαλί). Τα κοτσάνια της είναι πράσινα, πλατιά και επίπεδα και μοιάζουν με μικρά παραγεμισμένα φύλλα, κολλημένα μεταξύ τους. Τα άνθη ξεπροβάλλουν από τα κενά στις άκρες των κοτσανιών. Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τα περισσότερα κακτοειδή, η υπομονή δεν διαθέτει φύλλα και αγκάθια.
Φρέζια Το συχνότερο είδος είναι η Freesia refracta, χάρη στις ζωηρές αποχρώσεις του κίτρινου άνθους που διακοσμεί κήπους και το δυνατό άρωμα που υποδέχεται πρόθυμα πεταλούδες, κολιμπρί και σκώρους. Η ευωδιά της φρέζιας είναι ασύγκριτη. Ένα υπέροχο άρωμα που εκπέμπει σε μακρά απόσταση..
Χρυσάνθεμα Τα χρυσάνθεμα γνωστά και ως αγιοδημητριάτικα, είναι γένος ανθοφόρων φυτών που ανήκει στην οικογένεια των αστεροειδών Είναι φυλλοβόλα, δηλαδή το χειμώνα χάνουν τα φύλλα τους. Έχουν εναλλάξ σκούρα πράσινα φύλλα που χωρίζονται σε φυλλάδια με οδοντωτή ή περιστασιακά λεία άκρα. Η κάτω επιφάνεια τους έχει γκριζοπράσινο χρώμα. Η σύνθετη ανθοφορία τους είναι μια σειρά από ταξιανθίες κεφάλια ή μερικές φορές ένα μοναχικό κεφάλιο. Τα πέταλα είναι λευκά, κίτρινα ή κόκκινα.
Ψαρόγαλος (ή γεράνι) Το γεράνι προέρχεται από τη Νότιο Αφρική καθώς όμως οι συνθήκες στη χώρα μας είναι ιδανικές έγινε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά φυτά της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Το όνομά τους προέρχεται από τη λέξη γερανός γιατί το σχήμα τους μοιάζει με γερανό. Τα γεράνια είναι μεγάλη οικογένεια, με διαφορετικά χρώματα λουλουδιών, δίχρωμα μερικές φορές. Στα γεράνια όμως ανήκουν και τα πελαργόνια ή μαυρομάτες όπως και οι βαμβακούλες ή μαστιχιές που είναι τα κρεμαστά ή έρποντα γεράνια.
Ωραιόφυλλο Ξεχωρίζει για το ιδιαίτερα πολύχρωμο και πολυποίκιλο ανάγλυφο φύλλο του και όχι για το λουλούδι του, που σπάνια και φειδωλά εμφανίζεται, και αναπτύσσεται περισσότερο από 70εκ στην διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Το όνομα του μόνο φανερώνει το μυστικό της γοητείας του. Είναι ένας μικρών διαστάσεων θάμνος σε πολλούς και διαφορετικούς μεταξύ τους χρωματικούς συνδυασμούς που στους περισσότερους κυριαρχούν όλες οι έντονες αποχρώσεις του κόκκινου, από το απαλό εώς το δυνατό φουξ, και του πράσινου με πρώτο, το λαχανί.
Ομάδα εργασίας: Τμήμα Γ1 Αντωνογιαννάκη Αριστέα, Λαμπράκη Νικολαίς, Λουκαδάκη Ειρήνη, Λουκαδάκης Κων/νος, Μαστραντωνάκης Μανόλης, Μιχαλίτση Ιωάννα, Μπαλταδάκης Γιώργος, Σταυρουλάκης Δημήτρης, Τάφα Σπύρος, Τζωρακάκη Έρη, Τιτομιχελάκης Ζαχαρίας, Τσεπέλε Σοφία, Χαλκιαδάκης Θέμης. Τμήμα Γ2 Βλαχάκη Ειρήνη, Μαργαριτσανάκη Μαριτίνα, Μαρούλη Ελένη, Μαρούλη Νεκταρία, Μπουμπουράκη Νάσια, Οικονομάκη Σταυρούλα, Παναγιωτάκη Ευγενία, Σπινθάκης Θέμης, Χαριτωνίδη Αγγέλα Ομάδα Φωτογραφίας : Τμήμα Γ1 Αντωνογιαννάκη Αριστέα, Γραμματικάκης Νίκος, Ζωγραφάκη Δήμητρα, Ζωγραφάκη Μαρία, Λαμπράκη Νικολαίς, Μιχαλίτση Ιωάννα, Μπαλταδάκης Γιώργος, Σταυρουλάκης Δημήτρης, Τζωρακάκη Έρη Τμήμα Γ2 Βλαχάκη Ειρήνη, Μαργαριτσανάκη Μαριτίνα, Μαρούλη Ελένη, Μπουμπουράκη Νάσια, Σπινθάκης Θέμης, Χαριτωνίδη Αγγέλα
Υπεύθυνες Καθηγήτριες: Διαμαντάκη Ταρσία Μαυρομάτη Άννα Πατεράκη Ελένη