Ρεπορτάζ : Νικόλαος Βέρρας - Δημοσιογράφος Υγειονομική και περιβαλλοντική βόμβα στην Ηλεία Με λανθασμένες επιλογές του δήμου Πύργου κινδυνεύουν οι πολίτες και το περιβάλλον από τη μόλυνση των σκουπιδιών Σε δραματική και επικίνδυνη κατάσταση βρίσκεται η πρωτεύουσα του νομού Ηλείας μετά το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στην εύρεση λύσης για την αποκομιδή των απορριμμάτων. Αποκαλυπτική είναι η έκθεση Υγειονομικής Επιθεώρησης που συνέταξαν οι υπηρεσίες του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας που εντοπίζει και αναδεικνύει την σοβαρότητα της κατάστασης με τα σκουπίδια στις γειτονιές της πόλης να αποτελούν βόμβα για την δημόσια υγεία αφού είναι συσσωρευμένα στους δρόμους από τον Δεκέμβριο του 2014 και σε ποσότητα ξεπερνούν τους 10.000 τόνους. Το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών υπάρχει εδώ και 20 χρόνια σε όλη τη χώρα γενικά αλλά και στον Πύργο συγκεκριμένα. Τα τελευταία όμως 2,5 χρόνια στο δήμο Πύργου η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο καθώς έχουν εξαντληθεί όλες οι λύσεις είτε προσωρινές είτε μόνιμες. Το 2009 ο δήμος Πύργου είχε δημιουργήσει ανεξέλεγκτη χωματερή σε περιοχή με την ονομασία Αγκινάρα μετά όμως από απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας(455/2009) έπρεπε να κλείσει (με απόφαση 301/2009) και η εξέλιξη αυτή οδήγησε το δήμο το καλοκαίρι του ίδιου έτους σε πρωτοφανές αδιέξοδο με αποτέλεσμα να κηρυχθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Μετά από εξεύρεση χώρου εγκατέστησε σε άλλη περιοχή ( Ποτόκι ) τον δεματοποιητή που εξυπηρετούσε τελικά τις ανάγκες του Πύργου αλλά και της Αρχ. Ολυμπίας μιας και η δεύτερη πόλη αντιμετώπιζε και αυτή πρόβλημα με τα απορρίμματα. Η τοποθεσία Ποτόκι όμως κορέστηκε από τις μπάλες δεμάτων που παρήγαγε το μηχάνημα και τελικώς έκλεισε και αυτός ο χώρος το 2012. Ο δήμος
Πύργου για δεύτερη φορά κηρύσσεται σε έκτακτη ανάγκη και μετά από λίγους μήνες του δίνεται άδεια να λειτουργήσει ξανά τη χωματερή στην περιοχή Λίμνες δίπλα από το ποτάμι Αλφειό, ως λύση άμεσης ανάγκης και βεβαίως προσωρινά. Μέχρι το 2013 στη νέα αυτή περιοχή σε απόσταση 100 και λιγότερων μέτρων από την κύτη του ποταμού θάβονταν ανεξέλεγκτα τόνοι σκουπιδιών. Η μόλυνση στο περιβάλλον και σε αγροτικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις που βρίσκονται στην περιοχή είναι τεράστια. Προιόντα που καλλιεργούνται και φθάνουν στο τραπέζι μιας οικογένειας μολύνθηκαν από την ασυνειδησία των αρμοδίων όπως μολύνθηκε το ιστορικό ποτάμι Αλφειός αλλά και η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Κυπαρισσιακού κόλπου όπου είναι οι εκβολές του. Με τον ξεσηκωμό που έγινε αργότερα των κατοίκων της περιοχής Λίμνες που αντιδρούσαν στην απόφαση να μεταφερθεί εκεί ο δεματοποιητής και αγανακτισμένοι που τόσα χρόνια θάβονταν χύμα σκουπίδια, ξεκίνησε ο γολγοθάς για τον Πύργο που συνεχίζεται και το 2015. Από τότε μέχρι σήμερα με πρόχειρες λύσεις όπως με αναζήτηση χώρου για εναπόθεση που μια φορά θα απαγόρευε το Δασαρχείο και την άλλη φορά σε νέο χώρο θα απέτρεπαν κάτοικοι, με μεταφορά των απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ Φυλής ή στο ΧΥΤΑ Ναυπάκτου, το πρόβλημα απλώς θα κρυφτεί για ένα με δύο μήνες και στη συνέχεια ελλείψει χρημάτων (200.000 ευρώ πλήρωναν στους ΧΥΤΑ) θα εμφανιζόταν ξανά στους δρόμους της πόλης. Οι προσωρινές λύσεις με το δεματοποιητή αποσκοπούσαν σε μια οικολογική, κατά τα άλλα, λογική που προωθούνταν στις Περιφέρειες της χώρας όπου τα σκουπίδια συσσωρεύονταν, κλείνονταν σε δέματα και τοποθετούνταν σε χώρο όπου μετά θα έπαιρναν το δρόμο για το εργοστάσιο καύσης που συγκεκριμένα στον Πύργο θα κατασκευαζόταν στην περιοχή Τριανταφυλλιά. Με το μεγάλο οικονομικό κόστος αλλά και με διάφορα προβλήματα αυτό το εργοστάσιο άργησε να φτιαχτεί στην Ηλεία και σήμερα πια η νέα κυβέρνηση της χώρας ακυρώνει τη λύση αυτή αφού δεν συμφωνεί με τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων. Τα δέματα λοιπόν του Ποτόκι παραμένουν σήμερα στη θέση τους χωρίς να υπάρχει προοπτική του τι θα γίνουν. Ταυτόχρονα με το οικολογικό και κοινωνικό έγκλημα που συγκαλείται στον Πύργο ανακαλύπτουμε πως υπάρχει και οικονομικό πρόβλημα καθώς για τη διαχείριση των σκουπιδιών και των πρόχειρων λύσεων δόθηκαν και
σπαταλήθηκαν παραπάνω από 20 εκατ. ευρώ. Με εκατομμύρια να δίνονται για την αγορά του δεματοποιητή, για την κατασκευή του εργοστασίου και αργότερα για ποσά που δόθηκαν για να μεταφερθούν σκουπίδια σε άλλους νομούς φτάσαμε να μιλάμε για το τεράστιο ποσό των 20 εκατ. ευρώ τη στιγμή που με τόσα λεφτά δεν έχει λυθεί το πρόβλημα, αντίθετα έχει γιγαντωθεί. Χρήματα που τα μισά δόθηκαν από τα Υπουργεία σαν βοήθεια και άλλα βγήκαν από τα ταμεία του δήμου. Εάν στα 20 εκατ. προσθέσουμε και τα 10 εκατ. ευρώ πρόστιμο που έχει επιβληθεί στη χώρα μας από την Ευρωπαική Ένωση για τη χρήση παράνομων χωματερών, τότε μιλάμε για ένα οικονομικό πρόβλημα με μεγάλες διαστάσεις. (φωτογραφία: σκουπίδια σε διπλανό χώρο από το Νοσοκομείο Πύργου που φαίνεται στο βάθος) Όλα αυτά σε μια χώρα που ανήκει στην Ευρώπη αλλά οι νόμοι της και η πολιτική της ηγεσία φαίνεται να ανήκουν σε τριτοκοσμικές χώρες. Άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου γενικότερα διαχειρίζονται τα απορρίμματά τους σωστά και οικολογικά, στην Ελλάδα του 21ου αιώνα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Δίπλα από το ισχυρότερο brand name στον κόσμο την Αρχαία Ολυμπία και συμβαίνουν τα απίθανα με τα σκουπίδια να κατακλύζουν μια ολόκληρη πρωτεύουσα νομού και σαν να μην έφθανε αυτό, το 2014 οι αρμόδιες τοπικές αρχές αρχίζουν να εναποθέτουν σκουπίδια δίπλα από το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου σε απόσταση λιγότερη των 60 μέτρων. Ο χώρος δίπλα από το Νοσοκομείο ανήκει στο δήμο Πύργου και εκεί σκέφτηκαν να αφήσουν τόνους σκουπιδιών χύμα και αργότερα να παρθούν για κάποιο ΧΥΤΑ. Λίγο πριν φύγει η προηγούμενη χρονιά το Νοσοκομείο βρισκόταν σε τρομακτική κατάσταση καθώς η μυρωδιά προκαλούσε ασφυξία αλλά είχαν βρεθεί και τρωκτικά μέσα στο κτίριο. Σήμερα ο χώρος αυτός έχει καθαριστεί και το Γ. Νοσοκομείο Ηλείας μπορεί να λειτουργεί κανονικά. Μια ακόμα υπηρεσία που αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα ήταν και τα ΕΛΤΑ Πύργου όπου στίβες από σκουπίδια παρέμεναν έξω ακριβώς από το κτήριο πέρυσι μέχρι που οι εργαζόμενοι διαπίστωσαν την ύπαρξη σκουλικιών στο εσωτερικό. Μετά από αυτό έγιναν οι απαραίτητες απολυμάνσεις ενώ στο σημείο δεν παρέμειναν άλλη φορά σκουπίδια.
Αυτές τις ημέρες βγήκε στη δημοσιότητα η έκθεση Υγειονομικής Επιθεώρησης από τις υπηρεσίες του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας που κάνει λόγο για σοβαρό πρόβλημα και πως ελλοχεύουν κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία. Σκουπίδια βρίσκονται για διάστημα 3 μηνών έξω από σχολεία, σε καταστήματα προσφοράς φαγητού, σε υπεραγορές τροφίμων και σε δημόσιους χώρους. Η έκθεση καταγράφει την μεγάλη ανάπτυξη εντόμων και τρωκτικών που βρίσκονται στο Πύργο και αποτελούν φορείς μετάδοσης ασθενειών. Στο τέλος η έκθεση τονίζει πως η κατάσταση έχει λάβει διαστάσεις υγειονομικής κρίσης, όπως ακριβώς είναι στην πραγματικότητα. Η διαχείριση των απορριμμάτων της κάθε περιοχής είναι δείγμα πολιτισμού και επιτακτική ανάγκη για την σωστή λειτουργία μιας πόλης και την προστασία του πολίτη αλλά και του περιβάλλοντος. Όταν αυτές οι σκέψεις εκλείπουν τότε μιλάμε για καταστροφή με ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει και τους δύο μεγάλους πυλώνες της οικονομίας του νομού και του δήμου Πύργου. Τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή καθώς κάθε χρόνο φθάνουν στην Αρχαία Ολυμπία χιλιάδες τουρίστες και ειδικά το περασμένο καλοκαίρι διαπίστωσαν πως μαζί με τα ευρήματα στον αρχαιολογικό χώρο θα δουν και τα σκουπίδια εκτεθειμένα στους δρόμους. Την αγροτική παραγωγή μπορεί αυτή η συνεχιζόμενη κατάσταση να την επηρεάσει δραστικά μολύνοντας το χώμα και τον υδροφόρο ορίζοντα. Ο Πύργος και η Αρχαία Ολυμπία είναι οι δύο δήμοι που αντιμετωπίζουν την τραγική αυτή πραγματικότητα. Η λύση που θα βοηθήσει την όλη κατάσταση δεν είναι άλλη από την προφανή και πιο απλή. Την ανακύκλωση. Αυτός ο τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων χρησιμοποιείται σε όλο σχεδόν τον κόσμο και αποτελεί και τον πλέον ασφαλή τρόπο που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Στον Πύργο προωθείται σταδιακά αυτήν την περίοδο ένα σχέδιο ώστε να μάθει ο πολίτης τον τρόπο της ανακύκλωσης, που χρησιμεύει αλλά και τι οφέλη έχει για τις κοινωνίες και το περιβάλλον. Στόχος της δημοτικής αρχής είναι να γίνει η ανακύκλωση τρόπος ζωής για τους κατοίκους ώστε να αποτελέσει τον μοναδικό τρόπο διαχείρισης των σκουπιδιών. Ανακύκλωση υλικών, πλαστικών, ηλεκτρονικών συσκευών και κομποστοποίηση αποτελούν σαφώς λύση για τα σκουπίδια καθώς
προιόντα μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν και όσα είναι οργανικά μπορούν να γίνουν λίπασμα. Απλά και οικολογικά μπορεί να γίνει η λύση αυτή επιτυχημένη. Η Καλαμάτα χρησιμοποιεί την μέθοδο της ανακύκλωσης τα τελευταία χρόνια με μεγάλη αποδοχή από την κοινωνία και με επιτυχία που σε ποσοστά φτάνει το 30 %. Με συστηματικό τρόπο προωθήθηκε και απέδωσε στον γειτονικό δήμο και σήμερα η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα με τη διαχείριση των απορριμμάτων που παράγει. Το τελευταίο διάστημα οι κάτοικοι της πρωτεύουσας της Ηλείας έχουν ξεκινήσει έντονες διαμαρτυρίες και πραγματοποιούν πορείες και συλλαλητήρια, αν και καθυστερημένα, για να πιέσουν με αυτόν τον τρόπο τη δημοτική αρχή ώστε να βρει άμεσα λύση. Εκτός της ανακύκλωσης, τις περασμένες ημέρες φαίνεται να βρέθηκε μια νέα προσωρινή λύση η οποία δεν είναι άλλη από την μεταφορά των σκουπιδιών σε ΧΥΤΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας(Αιτωλοακαρνανία ή Αχαία) με αντίτιμο πολλές χιλιάδες ευρώ που δεν είναι εύκολο να διαθέσει ο δήμος. Οι κάτοικοι αυτής της μικρής περιφερειακής πόλης πέρασαν Χριστούγεννα με τα σκουπίδια στους δρόμους και από ότι φαίνεται το Πάσχα που είναι κοντά θα το γιορτάσουν και αυτό με την υπάρχουσα κατάσταση ενώ πάνω από την περιοχή θα πλανάται η υγειονομική και περιβαλλοντική βόμβα. (φωτογραφία: άγαλμα του Μ. Ιατρίδη σε κεντρικό σημείο της πόλης όπου δίπλα του είναι πεταμένα σκουπίδια και κάποιος του έβαλε μάσκα. Κίνηση συμβολική)
(φωτογραφία: σκουπίδια έξω από κτίριο υπηρεσιών Δήμου Πύργου (φωτογραφία: σκουπίδια σε χωράφι με ελιές. Μόλυνση του καλλιεργήσιμου προϊόντος)
( επίσημο έγγραφο έκθεση υγειονομικής επιθεώρησης της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας που αναφέρει την σοβαρή κατάσταση της πόλης)