ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΔ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΔ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ \ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ... 4 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ... 4 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ... 5 1. Συνταγματικά Δικαιώματα και Ελευθερίες... 5 2. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)... 6 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ... 6 1. Δίκαιο της Διοικητικής Πράξεως... 6 2. Διοικητικές Συμβάσεις και Δημόσια Έργα... 7 3. Υπαλληλικό Δίκαιο... 7 ΔΙΚΑΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ... 8 1. Γενικά Θέματα:... 8 2. Υπαγωγή στην ασφάλιση... 9 3. Ασφαλιστικές εισφορές:... 11 4. Συνταξιοδοτικό δίκαιο ιδιωτικών υπαλλήλων:... 11 5. Συνταξιοδοτικό Δίκαιο Υπαλλήλων του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ.... 12 ΔΙΚΑΙΟ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ...13 ΔΙΚΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ...13 1. Γενικά θέματα... 14 2. Πολεοδομική νομοθεσία... 14 ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ...16 1. Φορολογία Εισοδήματος (ν. 2238/1994)... 16 Φορολογία εισοδήματος Φυσικών προσώπων...16 1. Κώδικας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.)... 20 2. Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ. Π.Δ. 186/1992)... 20 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ...22 1. Δικαιοδοσία και Ελεγκτικές Αρμοδιότητες... 22 2. Προϋπολογισμός Προληπτικός Έλεγχος... 23 3. Κατασταλτικός Έλεγχος... 24 4. Δημόσιες συμβάσεις Έλεγχος Συμβάσεων Μεγάλης Οικονομικής Αξίας... 24 ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ...26 1. Αίτηση Ακυρώσεως... 26 2

2. Αίτηση Αναιρέσεως... 27 3. ΠΔ 774/1980 και 1225/1998... 28 4. Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας... 29 5. Προσωρινή Δικαστική Προστασία ν. 2522/97.... 33 6. Αστική Ευθύνη του Δημοσίου... 33 7. Νομοθετικές Παρεμβάσεις στην Απονομή της Δικαιοσύνης... 35 ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ...35 1. Κοινοτική Έννομη Τάξη... 35 2. Προδικαστική Παραπομπή.... 36 3. Η Εσωτερική Αγορά... 36 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ...38 ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ...38 ΗΜΕΡΙΔΕΣ...39 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΑΚΕΛΩΝ...39 3

ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Διδάσκων: Ο κος Κωνσταντίνος Κουσούλης, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας. Ι. STATUS ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ 1. Αμεροληψία 2. Ανεξαρτησία 3. 3.Παράγοντες επηρεασμού των δικαστών Κίνδυνοι για τη δικαστική αμεροληψία και ανεξαρτησία Συνέπειες της απώλειάς τους 4. Ασυμβίβαστα ΙΙ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ 1. Γενικά 2. Εσωτερικός έλεγχος Επιλογή Εποπτεία Επιθεώρηση (αξιολόγηση) Πειθαρχικό δίκαιο Δήλωση εξαίρεσης 3. Εξωτερικός έλεγχος Ένδικα μέσα Αγωγή κακοδικίας Έλεγχος από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Κοινοβουλευτικός έλεγχος Δημόσιος Έλεγχος από το νομικό κόσμο Έλεγχος από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ Α. Δομή δικαστικής αποφάσεως Διδάσκουσες: Οι κες Ειρήνη Σαρπ, Σύμβουλος Επικρατείας και Ελένη Παπαδημητρίου, Εφέτης Δ.Δ. 1. Παράβολο α. Κατάθεση β. Απαλλαγή 2. Δικονομικό Ιστορικό 3. Γενικές προϋποθέσεις παραδεκτού ενδίκων μέσων και βοηθημάτων 4. Αντιμετώπιση ζητημάτων παραδεκτού α. Τρόπος έρευνας των ζητημάτων β. Αυτεπάγγελτη έρευνα προβολή ισχυρισμών 5. Αντιμετώπιση ζητημάτων βασίμου α. Τρόπος έρευνας των ζητημάτων β. Παραδεκτό προβολής λόγων 4

γ. Ουσιαστική έρευνα των προβαλλομένων λόγων Ι. Νόμω βάσιμο αβάσιμο ΙΙ. Ουσία βάσιμο αβάσιμο 6. Συνέπειες από τη μορφή ελέγχου των διοικητικών πράξεων και των δικαστικών αποφάσεων 7. Δαπανήματα 8. Καθορισμός διατακτικού 9. Τύπος δημοσιότητας Β. Εφαρμογή δικανικού συλλογισμού 1. Καθορισμός μείζονος προτάσεως 2. Παράθεση ερμηνείας διατάξεων 3. Διατύπωση ελάσσονος προτάσεως 4. Υπαγωγή ελάσσονος προτάσεως στη μείζονα πρόταση 5. Συμπέρασμα Γ. Ο ρόλος της νομολογίας στη δικαστική απόφαση Επεξεργασία φακέλων: Από τις διδάσκουσες. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1. Συνταγματικά Δικαιώματα και Ελευθερίες Διδάσκοντες : Oι κοι Κωνσταντίνος Πισπιρίγκος και Δημήτριος Βανδώρος, Πάρεδροι Συμβουλίου Επικρατείας. Διδακτέα θέματα 1. Οι πηγές των δικαιωμάτων: Σύνταγμα ΕΣΔΑ κοινοτικό δίκαιο Νόμος. 2. Τα είδη των δικαιωμάτων και οι περιορισμοί τους. Αντικειμενικός χαρακτήρας- κανονιστικό περιεχόμενο γενικό συμφέρον αρχή της αναλογικότητας σκοπός και κατάχρηση δικαιωμάτων. 3. Αξία του ανθρώπου προσωπικά δεδομένα ιδιωτικός βίος. 4. Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις αρχή της αξιοκρατίας. 5. Η γενική αρχή της ισότητας Ειδικές μορφές (ισότητα των φύλων). 6. Ανάπτυξη της προσωπικότητας Επαγγελματική και οικονομική ελευθερία δικαίωμα εργασίας 7. Θρησκευτική ελευθερία 8. Ελευθερία έκφρασης τύπος ραδιοτηλεόραση 9. Συνταγματικά πλαίσια της εκπαίδευσης 10. Δικαίωμα ιδιοκτησίας 11. Νόμιμος δικαστής δικαίωμα δικαστικής προστασίας δικαίωμα αναφέρεσθαι. 12. Δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης συνδικαλιστική ελευθερία. 13. Γάμος και οικογένεια. 5

2. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) Διδάσκων: O κος Γεώργιος Παπαγεωργίου, Σύμβουλος Επικρατείας. α. Εισαγωγή στο Σύστημα Προστασίας της ΕΣΔΑ - Το κείμενο της Σύμβασης και των Πρωτοκόλλων - Τα δικαιοδοτικά όργανα το νέο ΕΔΔΑ β. Δικαστική Προστασία - Το δικαίωμα στη χρήση και απονομή δικαιοσύνης (άρθρο 6 - έννοια δικαστηρίου, ταχεία δίκη, δίκαιη δίκη, δικαιώματα κατηγορουμένου) - Η εξασφάλιση εφαρμογής της ΕΣΔΑ από τα κράτη (άρθ. 1) - Το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής (άρθρο 13) - Ζητήματα παραδεκτού της ατομικής προσφυγής στο ΕΔΔΑ (άρθ. 34, 35) - Το ζήτημα της δίκαιης ικανοποίησης γενικά (άρθ. 41) - Η απαγόρευση των βασανιστηρίων - Η ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας (άρθ. 9) και το δικαίωμα στην εκπαίδευση (άρθ. 2 ΠρΠρ) - Το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθ. 8) και το δικαίωμα σύναψης γάμου (άρθ. 12) - Η ελευθερία έκφρασης (άρθ. 10) και οι ελευθερίες του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι (άρθ. 11) - Η απαγόρευση των διακρίσεων (άρθ. 14) Η προστασία της ιδιοκτησίας (άρθ. 1 ΠρΠρ) - Η δίκαιη ικανοποίηση σε σχέση με την προστασία της ιδιοκτησίας - Η δίκαιη ικανοποίηση σε σχέση με την προστασία της ιδιοκτησίας ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1. Δίκαιο της Διοικητικής Πράξεως Διδάσκων: Ο κος Δημήτριος Μακρής, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας. Αντικείμενο διδασκαλίας Η διδασκαλία της ενότητας «Δίκαιο της Διοικητικής Πράξεως» περιλαμβάνει κυρίως τα ακόλουθα αντικείμενα: 1. Έννοια - διακρίσεις (εκτελεστότητα, κυβερνητικές πράξεις, διακρίσεις/ πράξεις ατομικές κανονιστικές) 2. Όργανα αρμοδιότητα (σύσταση και διακρίσεις οργάνων - διακρίσεις αρμοδιότητας/δεσμία αρμοδιότητα - διακριτική ευχέρεια) 3. Διαδικασία παραγωγής (τύποι, συμμετοχή διοικουμένου, διοικητικές προθεσμίες) 4. Νομιμότητα - αιτιολογία (αρχή της νομιμότητας, νομοθετικό και πραγματικό καθεστώς, αιτιολογία νόμιμη και πλημμελής) 5. Ισχύς (έναρξη και λήξη ισχύος, κατάργηση, ανάκληση). 6

Τρόπος διδασκαλίας α. Η διδασκαλία της ενότητας διενεργείται με την μελέτη και την ανάλυση σχετικών υποθέσεων που εκδίκασε πρόσφατα το Συμβούλιο της Επικρατείας, στο πλαίσιο της οποίας παρέχεται στους σπουδαστές η δυνατότητα να αναπτύξουν την γνώμη τους. β. Η διδασκαλία περιλαμβάνει την μελέτη υποθέσεων με στοιχεία δικογραφίας. Ειδικότερα: i. Παρουσιάζεται ο τρόπος εργασίας του δικαστή με χρήση στοιχείων δικογραφίας (αίτηση ακυρώσεως, προσβαλλόμενη διοικητική πράξη, έγγραφο με τις απόψεις της Διοικήσεως και άλλα σχετικά δικόγραφα ή έγγραφα) και αναλύονται περαιτέρω τα ζητήματα της υποθέσεως, με την συμμετοχή των σπουδαστών. ii. Οι σπουδαστές μελετούν δικογραφία υποθέσεως και αναπτύσσουν γραπτώς την γνώμη τους για τα ζητήματα που γεννώνται, με την απαραίτητη τεκμηρίωση. Επίσης οι σπουδαστές παρουσιάζουν προφορικά την γνώμη τους για την υπόθεση αυτήν, παρέχεται δε σε αυτούς η δυνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις και επιχειρήματα, ώστε να αντιληφθούν τον τρόπο εργασίας στις διασκέψεις. γ. Η ενότητα ολοκληρώνεται με την συνολική αποτίμηση των εργασιών των σπουδαστών για την υπόθεση που επεξεργάστηκαν και την συζήτηση για τα θέματά της. δ. Η διδασκαλία υποστηρίζεται με την χρήση σύγχρονων εποπτικών μέσων και την διανομή του κρίσιμου υλικού στους σπουδαστές. Αξιολόγηση των σπουδαστών Κριτήρια της αξιολογήσεως των σπουδαστών του Τμήματος Διοικητικής Δικαιοσύνης για την ενότητα «Δίκαιο της Διοικητικής Πράξεως» αποτελούν η συμμετοχή και η παρουσία τους κατά την διάρκεια των μαθημάτων, η γραπτή και προφορική εισήγησή τους για την υπόθεση που τους ανατίθεται, καθώς και η συνολική εικόνα τους, που προσδιορίζεται σχετικώς από τις γνώσεις και την κριτική ικανότητά τους. Επεξεργασία φακέλου: Από το διδάσκοντα. 2. Διοικητικές Συμβάσεις και Δημόσια Έργα Διδάσκων : Ο κος Θωμάς Παπαευαγγέλου, Σύμβουλος Επικρατείας 3. Υπαλληλικό Δίκαιο Διδάσκων :Ο κος Νικόλαος Σακελλαρίου, Σύμβουλος Επικρατείας. Διδακτέα θέματα: Έννοια δημοσίου υπαλλήλου. Ιδρυση της δημόσιας υπαλληλικής σχέσης (προϋποθέσεις και προσόντα διορισμού, διαδικασία διορισμού, πράξη διορισμού). Υπηρεσιακές καταστάσεις του δημοσίου 7

υπαλλήλου. Υποχρεώσεις και δικαιώματα του δημοσίου υπαλλήλου (καθήκοντα, δικαιώματα, περιορισμοί δικαιωμάτων αστική και ποινική ευθύνη του δημοσίου υπαλλήλου). Πειθαρχικό Δίκαιο: πειθαρχικά αδικήματα και ποινές. Πειθαρχική διαδικασία. Ένδικα μέσα και σχετική δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων. Λύση της υπαλληλικής σχέσης. ΔΙΚΑΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Διδάσκοντες: Η κα Σταυρούλα Κτιστάκη και ο κος Βασίλειος Ανδρουλάκης, Πάρεδροι Συμβουλίου Επικρατείας, και ο κ. Ιωάννης Λαμπρόπουλος, Εφέτης Δ. Δ. 1. Γενικά Θέματα: Εισαγωγή. α) Έννοια κοινωνικής ασφάλισης σκοποί. β) Διακρίσεις: i. Κοινωνική ασφάλιση / Κοινωνική ασφάλεια. ii. Κοινωνική ασφάλιση / Κοινωνική πρόνοια. iii. Κοινωνική ασφάλιση / Ιδιωτική ασφάλιση. γ) Η κοινωνική ασφάλιση ως στοιχείο του κοινωνικού κράτους. δ) Διακρίσεις συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Ι. Το ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης α) Ιστορική εξέλιξη και Βασικά χαρακτηριστικά β) Πηγές δικαίου κοινωνικής ασφάλισης. i. κοινοτικό δίκαιο ii. Σύνταγμα iii. διεθνές δίκαιο iv. νόμος κανονιστικές πράξεις σ.σ.ε. ΙΙ. Η συνταγματική διάσταση της κοινωνικής ασφάλισης α) Οι συνταγματικές οργανωτικές βάσεις της κοινωνικής ασφάλισης i. νομική φύση φορέων ii. συγχώνευση οργανισμών iii. αναδρομική σύσταση ταμείου β) Συνταγματικές αρχές που διέπουν την κοινωνική ασφάλιση i. η κοινωνική ασφάλιση ως συνταγματικά ρυθμιζόμενος θεσμός ii. ανταποδοτικότητα/ κοινωνική αλληλεγγύη iii. αρχή της ισότητας ΙΙΙ. Οι γενικές αρχές της κοινωνικής ασφάλισης στην νομολογία. 8

α) Γενικά β) Περιπτωσιολογία : i. τυπική ασφάλιση ii. ενημέρωση των ασφαλισμένων iii. αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών iv. ανάκληση πράξεων v. ερμηνεία διατάξεων vi. προστατευόμενη εμπιστοσύνη vii. αρχή της εύνοιας προς τον ασφαλισμένο Διδάσκων: Ο κος Ανδρουλάκης, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας. 2. Υπαγωγή στην ασφάλιση Α. Προϋποθέσεις: Η άσκηση ορισμένης επαγγελματικής δραστηριότητας ασφαλιστέας στον αντίστοιχο φορέα Παροχή εργασίας = κατοχή μιας ιδιότητας (διορισμός δικηγόρου, άδεια μηχανικού) Β. Κατηγορίες φορέων κοινωνικής ασφάλισης 1) Φορείς κύριας ασφάλισης: αα) Μισθωτών : Γενικός φορέας: το ΙΚΑ ήδη ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (άρθρ. 5 Ν. 3029/2002) Ειδικοί φορείς : Ν.Α.Τ., Προσωπικό ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ) και Τραπεζών ββ) Μη μισθωτών: επιστημόνων (Τ.Ν., ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ), επαγγελματιών και εμπόρων (ΤΕΒΕ,ΤΑΕ,ΤΣΑ) συγχώνευση: ΟΑΕΕ (Ν. 2676/1999 ΣτΕ 27/04), αγροτών [ΟΓΑ εξέλιξή του σε φορέα κοινωνικής ασφάλισης ΕΛΓΑ [(Ν. 2458/1997) ΣτΕ 177/96]. 2) Φορείς επικουρικής ασφάλισης: Γενικός φορέας το ΤΕΑΜ και ήδη ΕΤΕΑΜ (Ν. 3029/2002) Ειδική κατηγορία: Τα Ταμεία Αρωγής (Συγχώνευση Τ.Α. των Δ.Υ. ΤΕΑΔΥ (Ν. 2676/1999). 3) Ταμεία Πρόνοιας: χορηγούν εφ άπαξ βοήθημα ΝΠΔΔ ως ειδικοί φορείς πρόνοιας των υπαλλήλων τους (Ν. 103/1975). 4) Ειδικοί φορείς: Ο.Α.Ε.Δ. (Ν. 2956/2001), Ο.Ε.Κ. (2165/2001), Τ.Υ.Δ.Ε., Ο.Π.Α.Δ. 5) Ειδικοί λογαριασμοί: π.χ. ΕΛ.ΔΕ.Ο, ΤΕΑΜ στο ΙΚΑ Ειδικοί λογαριασμοί σε Δικηγορικούς Συλλόγους ΚΑΦ - Προσωπικό των ΕΛΤΑ στο ΤΑΠΟΤΕ. 6) Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: ΝΠΙΔ (προαιρετικά ανά κλάδο ή επιχείρηση, κεφαλαιοποιητικό σύστημα) άρθρ. 7 Ν. 3029/02, και άρθρ. 31 Ν. 2676/99. Πρόσθετες προϋποθέσεις υπαγωγής [π.χ. Υπαγωγή Αρτοποιών στο Τ.Ε.Α. (ΣτΕ 3320/96), Υπαγωγή αρχιπλοιάρχων στο ΝΑΤ (ΣτΕ 1504/99), Υπαγωγή ιερόδουλων στο ΙΚΑ (άρθρ. 65 Ν. 2676/99)]. Γ. Αρχές που διέπουν την υπαγωγή στην ασφάλιση 9

1. Αρχή της εδαφικότητας: Καθιέρωση της αρχής με το Ν. 1305/82 Εξαιρέσεις από την αρχή της εδαφικότητας. Κάμψη της αρχής κατ εφαρμογή του Κανονισμού 1408/1971. 2. Αρχή της υποχρεωτικότητας (ΣτΕ 1059/1995) = προαιρετική ασφάλιση (ΣτΕ 3458/2004, 983/2002). 3. Αρχή της αυτοδίκαιης υπαγωγής: (ΙΚΑ) εξαιρέσεις [οικιακές βοηθοί (άρθρο 26 Ν. 2639/98) αλλοδαποί (25-27 Ν. 2910/2001)]. 4. Αρχή της απαγόρευσης της διπλής ασφάλισης σε ομοειδείς φορείς: άρθρα 39 Ν. 2084/92 και 33 παρ. 2 Ν.Δ. 2698/1953 (ΣτΕ 3671/1991, 626/2002) = Πολλαπλή ασφάλιση (υπαγωγή στον ίδιο ασφαλιστικό φορέα - ΣτΕ 1085/1994) ή παράλληλη ασφάλιση (πολλαπλή απασχόληση σε περισσό-τερους εργοδότες και υπαγωγή στους κατά περίπτωση ασφαλιστικούς οργανισμούς (ΤΑΝΠΥ/ΝΑΤ ΣτΕ 3322/1996, ΙΚΑ/ΤΣΑ ΣτΕ Ολομ. 3520/1992) - δικαίωμα επιλογής (ΣτΕ 1059/95, 2898/99, 4194/00). 5. Αναδρομική ασφάλιση: (ΣτΕ 1209/2004, 2654/96). Δ. Υπαγωγή στην ασφάλιση του ΙΚΑ (άρθρ. 2 ΑΝ 1846/51) Προϋποθέσεις: Εξηρτημένη εργασία, αμοιβή, κύριο επάγγελμα (ΣτΕ 1610/2001) Τεκμήριο υπαγωγής (ΣτΕ 218, 2265/1994, 1042/1995, ΔΕφΘεσσ. 127/00) Ειδικές μορφές απασχόλησης (άρθρο 1 Ν. 2639/98) - Απασχολούμενοι με σύμβαση έργου(στε 2744/1999, 1045/2007)/με οικοδομικά έργα (2744/99) Ειδικές περιπτώσεις ασφάλισης (πρόσωπα που δεν έχουν σταθερό εργοδότη, ασφαλιστικοί συνεταιρισμοί) Αυτοτέλεια έναντι του εργατικού δικαίου (ΣτΕ 357/89, 3131/92, 3328/96) Μερική απασχόληση (άρθρ. 2 Ν. 2639/1998 ΣτΕ 217/1994) Εξαιρέσεις από την ασφάλιση του ΙΚΑ. E. Αναγνώριση χρόνου ασφάλισης: α) αναγνώριση πραγματικής προϋπηρεσίας στον ίδιο φορέα (ΙΚΑ, ΤΕΑΥΦΕ: περιορισμός 5ετίας, ΣτΕ 746/01) ή σε άλλο φορέα (ΣτΕ. 17/97, 3458/04), β) αναγνώριση χρόνου εξομοιούμενου προς πραγματική απασχόληση (στράτευση, επιδότηση λόγω ασθένειας, ανεργίας, γονικής άδειας, εκπαιδευτικής άδειας, χρόνος αναπηρίας (άρθ. 40 ν. 2084/92), γ) αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ομογενών: αρχικές διατάξεις (ΣτΕ. 1077/94,2890/96) νέο καθεστώς [άρθρα 14-15 Ν. 1902/90 (ΣτΕ 1754/93, 2251/99, ΔΕΑ 632/03). 10

Στ. Ειδικά θέματα: Απασχόληση συνταξιούχων Βεβαίωση χρόνου ασφάλισης (άρθ. 47 ν. 2676/99) Υποχρέωση χορήγησης (ΣτΕ 3356/90) 3. Ασφαλιστικές εισφορές: Α. Έννοια διάκριση από τα ανταποδοτικά τέλη κοινωνικοί πόροι. Β. Βαρυνόμενοι με τις εισφορές : εργοδότης ασφαλισμένος Κράτος τρίτοι (επί κοινωνικών πόρων). Υπόχρεος για την καταβολή : α) έναντι του ΙΚΑ ( οικοδομικές εργασίες =/= λοιπές εργασίες), β) έναντι άλλων φορέων. Γ. Βάση υπολογισμού της εισφοράς: αποδοχές με ταύτιση με τον «εργατικό» μισθό διαφοροποίηση σε σχέση με τη βάση υπολογισμού των παροχών εισφορές επί οικοδομικών εργασιών. Δ. Χρόνος και τρόπος καταβολής των εισφορών: συνέπειες εκπρόθεσμης καταβολής ένσημα =/= μηχανογράφηση. Ε. Μη καταβολή των εισφορών: α) Συνέπειες ως προς τον εργοδότη > έκδοση Π.Ε.Ε (προϋποθέσεις διαδικασία ) Αναγκαστική είσπραξη, β) Συνέπειες ως προς τον ασφαλισμένο. Διδάσκουσα: Η κα Κτιστάκη, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας. 4. Συνταξιοδοτικό δίκαιο ιδιωτικών υπαλλήλων: Α. Γενικοί κανόνες: Προϋποθέσεις απονομής Θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος > απαράγραπτο του δικαιώματος (άρθ. 31 ν. 1027/80 =/= παραγραφή μη εισπραχθεισών συντάξεων (ΣτΕ. 948/98). Β. Άσκηση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος: α) Υποβολή αιτήσεως, β) απαραίτητα δικαιολογητικά ελλιπή δικαιολογητικά (Υποχρέωση των οργάνων του ΙΚΑ να επισυνάψουν τα εις χείρας του ΙΚΑ στοιχεία (ΣτΕ. 3337/94, 1592/97), γ)συνέπειες υποβολής αιτήσεως: αα) προσδιορίζει το εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς, ββ)έναρξη καταβολής της σύνταξης. Γ. Διαδικασία απονομής της σύνταξης: (ΣτΕ. 335/97). συνταξιοδοτική απόφαση οριστικότητα (ΣτΕ. 116/91) Ενδικοφανής προσφυγή Αίτηση επανεξέτασης ή αναθεώρησης της οριστικής απόφασης ( ΣτΕ. 1185/98, 668/2000). Δ. Υπολογισμός της σύνταξης: συντάξιμες αποδοχές (τελευταίος μισθός ή μέσος όρος αποδοχών τελευταίου έτους ή τελευταίας διετίας ή πενταετίας (ΙΚΑ μετά το ν. 1902/90) Τι περιλαμβάνεται στις συντάξιμες αποδοχές (βασικός μισθός + χρονοεπίδομα + ορισμένα επιδόματα {ποικίλλει} βλ. ΣτΕ. 1444/99) Επί μερικής απασχόλησης (ΣτΕ. 824/97 {ΔΕΗ}, αρθ. 2 ν. 1639/98). Ε. Αναστολή καταβολής της σύνταξης: Αναζήτηση συντάξεων που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως (ΣτΕ. 2167/98). ΣΤ. Σύνταξη γήρατος: Προϋπόθεση το όριο ηλικίας (πλήρης ή μειωμένη) έναρξη καταβολής μετατροπή συντάξεως αναπηρίας σε γήρατος Υπολογισμός σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης ( παλαιό καθεστώς ν. 4202/61 ( ΣτΕ. 1098/97, 2534/97, 1081/90) Νέο καθεστώς: ν. 1405/83, ν. 1902/90, ν. 2084/92, ν. 2458/97 (ΟΓΑ). 11

Ζ.1. Σύνταξη αναπηρίας: Προϋποθέσεις: α) χρονικές ενεργός ασφαλιστικός δεσμός οι νέες διατάξεις του ν. 1902/90, β) Πάθηση ή βλάβη της υγείας (ιατρική αναπηρία) :αρμόδια τα υγειονομικά όργανα εξουσία των διοικητικών δικαστηρίων (ΣτΕ. 2161/2001), γ) Μείωση της βιοποριστικής ικανότητας (ασφαλιστική αναπηρία) υπόκειται στην ουσιαστική εκτίμηση των διοικητικών δικαστηρίων - οι περιορισμοί των νέων διατάξεων ( ν. 1902/90 και 1976/91) Συνταγματικότητα του περιορισμού (ΣτΕ. 4516/97) Ανάκτηση της βιοποριστικής ικανότητας του συνταξιούχου λόγω αναπηρίας. Ζ.2. Αναπηρία από εργατικό ατύχημα: α) έννοια, β) βίαιο συμβάν, γ) αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ βίαιου συμβάντος και αναπηρίας εξουσία οργάνων =/= δικαστηρίων, δ) ατυχήματα διαδρομής (ΣτΕ 2774/2000). Διδάσκων: Ο κος Λαμπρόπουλος, Εφέτης Δ.Δ.. Επεξεργασία φακέλων: Από τους κους Βασίλειο Ανδρουλάκη, Πάρεδρο Συμβουλίου Επικρατείας και Ιωάννη Λαμπρόπουλο, Εφέτη Δ.Δ. 5. Συνταξιοδοτικό Δίκαιο Υπαλλήλων του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. Διδάσκοντες: Οι κες Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και Αγγελική Μυλωνά, Σύμβουλοι Ελεγκτικού Συνεδρίου και ο κος Κωνσταντίνος Κρέπης, Πάρεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου. Α. Γενικό μέρος 1. Έννοια σύνταξης. Συνταγματική κατοχύρωση. 2. Κατηγορίες διαφορών που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 3. Διάκριση από τη σύνταξη ως ασφαλιστική παροχή. Συνέπειες της διάκρισης. Εννοιολογικές παρατηρήσεις. 4. Υπαγωγή στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Προϋποθέσεις. 5. Προϋποθέσεις απονομής της σύνταξης. ι) Ουσιαστικές ιι) Τυπικές 6. Υπολογισμός σύνταξης. ι) Κανονισμός σύνταξης. Μεθοδολογία κανονισμού σύνταξης (Συντάξιμος μισθός Συντάξιμη υπηρεσία Ποσοστό σύνταξης). ιι) Αναπροσαρμογή σύνταξης. 7. Συνταξιοδοτικά δεδομένα. Πότε καθίστανται οριστικά. Εξαιρέσεις. 8. Η ισχύς του τεκμηρίου νομιμότητας στο Συνταξιοδοτικό Δίκαιο. Παρεμπίπτων έλεγχος. Όρια. 9. Διαφορές από την εκτέλεση των πράξεων ή αποφάσεων κανονισμού συντάξεων. Πότε δημιουργούνται. Κριτήρια διάκρισης σε σχέση με τις διαφορές από την απονομή των συντάξεων. 10. Δικαστική προστασία στις συνταξιοδοτικές διαφορές. Σχέση έφεσης αγωγής. 12

ΙΙ. Ειδικό μέρος 1. Ανάλυση κατ άρθρον του Συνταξιοδοτικού Κώδικα (π.δ.169/2007). 2. Εφαρμογή των Κοινοτικών Κανονισμών για την Κοινωνική Ασφάλιση 1408/1971, 574/1972 και 1606/1998. 3. Διαδοχική ασφάλιση. 4. Τυπική ασφάλιση. 5. Συνταξιοδότηση αλλοδαπών, κοινοτικών υπηκόων και μη. ΙΙΙ. Μεθοδολογία επεξεργασίας φακέλου Σύνταξη εισήγησης σε συνταξιοδοτική υπόθεση. 1. Ιστορικό. 2. Παραδεκτό. 3. Βάσιμο. 4. Συμπέρασμα. Επεξεργασία φακέλων: Από την κα Αγγελική Μυλωνά, Σύμβουλο Ελεγκτικού Συνεδρίου και τον κο Κωνσταντίνο Κρέπη, Πάρεδρο Ελεγκτικού Συνεδρίου. ΔΙΚΑΙΟ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Διδάσκων: Ο κος Ηλίας Μάζος, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας 1. Γενική εισαγωγή (ν. 3386/2005, ΦΕΚ Α 212). 2. Δίκαιο των Προσφύγων - ν. 2452/1996 (άρθρα 1,2), ν.δ. 989/1959, αν. 38/1968, π.δ. 61/1999, οδηγία 2004/83/ΕΚ. - νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (οι σπουδαστές θα κληθούν να σχολιάσουν τις αποφάσεις ΣτΕ 1647/2003, 1903/2003, 2659/2004, 2232/2005, 3335/2005). 3. Διεθνές Δίκαιο των Αλλοδαπών - ποιά άρθρα της Ε.Σ.Δ.Α. έχουν εφαρμογή σε υποθέσεις αλλοδαπών ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων; - νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας σε ζητήματα διεθνούς δικαίου των αλλοδαπών. 4. Εσωτερικό δίκαιο των Αλλοδαπών - οριστική και προσωρινή δικαστική προστασία - ορισμένα ερμηνευτικά προβλήματα της ισχύουσας νομοθεσίας περί αλλοδαπών. Επεξεργασία φακέλων: Από την κα Σαπφώ Στάθη, Εφέτη Δ.Δ. ΔΙΚΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Διδάσκουσα: Η κα Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Σύμβουλος Επικρατείας 13

1. Γενικά θέματα 1. Δικαίωμα στο περιβάλλον. Βιώσιμη ανάπτυξη. (Σύνταγμα διεθνή κείμενα). 2. Ν. 1650/1986, ν. 3010/2002 και Οδηγίες για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Έργα και δραστηριότητες. 3. Χωροταξία και πολεοδομικός σχεδιασμός. Περιορισμοί στην ιδιοκτησία χρήσεις γης. Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο / πολεοδομική μελέτη / χρήσεις γης. 4. Προστασία δασών / υδάτων / οικοτόπων. 5. Πολιτιστικό περιβάλλον μνημεία παραδοσιακοί οικισμοί. 6. Οικοδομικές άδειες / ΓΟΚ ειδικά διατάγματα. 7. Προσκύρωση / αναλογισμός / πράξη εφαρμογής. 2. Πολεοδομική νομοθεσία Άδειες Αυθαίρετα Αναγκαστική απαλλοτρίωση Διδάσκων: Ο κος Κίμων Ευστρατίου, Σύμβουλος Επικρατείας. Αυθαίρετες κατασκευές 1. Έννοια αυθαίρετης κατασκευής 2. Χαρακτηρισμός κατασκευής ως αυθαίρετης Αρμοδιότητες Διαδικασία α) Αυτοψία β) Ένσταση Συνέπειες χαρακτηρισμού α) Κατεδάφιση β) Επιβολή προστίμων (ανέγερσης, διατήρησης) 3. Ειδικές περιπτώσεις αυθαιρέτων Κατασκευές επί αιγιαλού - παραλίας Κατασκευές εντός δάσους ή δασικής εκτάσεως α) Διαταγή κατεδαφίσεως β) Επιβολή ειδικής αποζημιώσεως Μετατροπή βοηθητικών χώρων σε χώρους κυρίας χρήσεως Περιφράξεις 4. Εξαίρεση από την κατεδάφιση Κατά τον ν. 1337/1983 Κατά τον ν. 1512/1985 Αρμοδιότητες Διαδικασία Αιτιολογία Ακυρωτικός έλεγχος 14

5. Νομιμοποίηση αυθαίρετης μεταβολής χρήσεως με μεταφορά συντελεστή δομήσεως κατ άρθρο 7 παρ. 5 ν. 3044/2005 6. Αρμόδιο δικαστήριο Ένδικα μέσα Γενικώς Ειδικώς επί αυθαιρέτων εντός δάσους ή δασικής εκτάσεως Οικοδομικές άδειες 7. Ορισμοί Οικόπεδο γήπεδο Κατάτμηση συνένωση Μεσαία, γωνιαία, διαμπερή οικόπεδα Αρτιότης Οικοδομικό τετράγωνο Οικοδομικά συστήματα 8. Χορήγηση οικοδομικής άδειας Αρμοδιότητες α) Γενικώς β) Ειδικές περιπτώσεις Διαδικασία Εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς Ζητήματα ιδιωτικού δικαίου Προσφυγές Αισθητική κτιρίου 9. Χρόνος ισχύος - Παράταση ισχύος οικοδομικής άδειας 10. Αναθεώρηση οικοδομικής άδειας 11. Ενημέρωση φακέλου οικοδομικής άδειας 12. Ανάκληση οικοδομικής άδειας 13. Διακοπή Συνέχιση οικοδομικών εργασιών 14. Αναστολή οικοδομικών εργασιών αναστολή εκδόσεως οικοδομικών αδειών 15. Ειδικές περιπτώσεις αδειών Άδεια προς νομιμοποίηση ήδη ανεγερθείσης οικοδομής ή κατασκευής Άδεια κατεδαφίσεως Άδεια εκτελέσεως εργασιών εκχωματώσεως ή επιχωματώσεως Άδεια κοπής δένδρων Άδεια εγκαταστάσεως κεραίας Άδεια τοποθετήσεως διαφημιστικής πινακίδας Άδεια τοποθετήσεως κλιματιστικού μηχανήματος 16. Αρμόδιο δικαστήριο Ένδικα μέσα 15

Προϋποθέσεις παραδεκτού Παρεμπίπτων έλεγχος άλλης διοικητικής πράξεως Παρεμπίπτουσα έρευνα ζητημάτων ιδιωτικού δικαίου Έφεση ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1. Φορολογία Εισοδήματος (ν. 2238/1994) Διδάσκων: Ο κ. Ανδρέας Διαμαντής, Εφέτης Δ.Δ. Τμήμα πρώτο Φορολογία εισοδήματος Φυσικών προσώπων Μέρος Πρώτο Ι. Επιβολή του φόρου 1. Αντικείμενο 2. Υποκείμενο 3. Χρόνος 4. Εξεύρεση του εισοδήματος 5. Σύζυγοι και ανήλικα τέκνα 6. Βαρύνοντα το φορολογούμενο πρόσωπα 7. Απαλλαγές α. Προσωπικές β. Ακίνητα γ. Κινητές αξίες δ. Εμπορικές επιχειρήσεις ε. Μισθωτές υπηρεσίες 8. Εκπτώσεις δαπανών 9. Υπολογισμός του φόρου α. Φορολογική κλίμακα β. Μειώσεις του φόρου γ. Εκπτώσεις από το φόρο δ. Συμπληρωματικός φόρος 10. Φορολόγηση προσωπικών εταιρειών κλπ ΙΙ. Αυτοτελής φορολόγηση 1. Ακίνητα 2. Κινητές αξίες 3. Επιχειρήσεις και επαγγέλματα 4. Μισθωτές υπηρεσίες ΙΙΙ. Τεκμαρτός προσδιορισμός εισοδήματος 1. Δαπάνες διαβίωσης 2. Απόκτηση περιουσιακών στοιχείων Μέρος δεύτερο Πηγές εισοδήματος Ι. Εισόδημα από ακίνητα 16

1. Περιπτώσεις 2. Ειδικές περιπτώσεις 3. Ακαθάριστο εισόδημα 4. Καθαρό εισόδημα ΙΙ. Εισόδημα από κινητές αξίες 1.Περιπτώσεις 2.Ειδικές περιπτώσεις 3. Χρόνος απόκτησης 4. Ακαθάριστο εισόδημα 5. Καθαρό εισόδημα ΙΙΙ. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις 1.Περιπτώσεις 2.Ειδικές περιπτώσεις 3. Κτήση εισοδήματος α. ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, Κοινοπραξία, Κοινωνία, αστική εταιρεία κερδοσκοπικού χαρακτήρα β. Αφανής εταιρεία γ. Συνεταιρισμός 4. Διαχειριστική περίοδος 5. Ακαθάριστα έσοδα α. Βιβλία Β και Γ κατηγορίας β. Βιβλία Α κατηγορίας γ. Μη τήρηση βιβλίων ή τήρηση βιβλίων κατώτερης κατηγορίας ή τήρηση βιβλίων που κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή 6. Λογιστικός προσδιορισμός α. Εκπτώσεις δαπανών με δικαιολογητικά β. Εκπτώσεις δαπανών χωρίς δικαιολογητικά 7. Εξωλογιστικός προσδιορισμός α. Βιβλίων και στοιχείων Α κατηγορίας β. Μη τήρηση βιβλίων και στοιχείων ή τήρηση βιβλίων και στοιχείων που κρίνονται ανακριβή ή ανεπαρκή 8. Τεχνικές επιχειρήσεις α. Επιχειρήσεις πώλησης ανεγειρόμενων οικοδομών β. Εργολάβοι ή υπεργολάβοι δημοσίων και ιδιωτικών έργων 9. Προσδιορισμός ελάχιστου κόστους κατασκευής οικοδομών 10. Αλλοδαπές επιχειρήσεις 11. Διάθεση και αποτίμηση χρεωγράφων 12. Υπερτιμολόγηση και υποτιμολόγηση ΙV. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις 1. Περιπτώσεις 2. Λογιστικός προσδιορισμός 3. Τεκμαρτός προσδιορισμός 4. Αντικειμενικός προσδιορισμός 5. Απαλλαγές 17

V. Μισθωτές υπηρεσίες 1. Περιπτώσεις 2. Χρόνος κτήσης 3. Ακαθάριστο εισόδημα 4. Καθαρό εισόδημα VI. Ελευθέρια επαγγέλματα 1. Περιπτώσεις 2. Χρόνος κτήσης 3. Ακαθάριστο εισόδημα 4. Καθαρό εισόδημα 5. Τεκμαρτός προσδιορισμός Μέρος τρίτο Ι. Προκαταβολή του φόρου ΙΙ. Παρακράτηση του φόρου 1. Κινητές αξίες 2. Εμπορικές επιχειρήσεις 3. Μισθωτές υπηρεσίες 4. Ελευθέρια επαγγέλματα ΙΙΙ. Απόδοση του φόρου Μέρος τέταρτο Βεβαιωτική διαδικασία Ι. Δήλωση 1. Υπόχρεοι 2. Ανάκληση 3. Δήλωση με επιφύλαξη 4. Προθεσμία 5. Αρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. 6. Πράξη προσδιορισμού αποτελεσμάτων ΙΙ. Έλεγχος και βεβαίωση του φόρου 1. Εκκαθαριστικό σημείωμα 2. Προσωρινός έλεγχος 3. Φύλλο ελέγχου α. Συμπληρωματικό φύλλο ελέγχου β. Μερικό φύλλο ελέγχου γ. Προσωρινό φύλλο ελέγχου 4. Κοινοποίηση φύλλου ελέγχου 5. Διοικητική επίλυση της διαφοράς 6. Δικαστικός συμβιβασμός 7. Μεταφορά φορολογητέας ύλης 8. βεβαίωση του φόρου 9. Ακύρωση ή τροποποίηση οριστικής φορολογικής εγγραφής Μέρος πέμπτο Ι. Υποχρεώσεις ΙΙ. Παραγραφή ΙΙΙ. Απόρρητο 18

Ι. Πρόσθετος φόρος ΙΙ. Λοιπές διοικητικές κυρώσεις Μέρος έκτο Τμήμα δεύτερο Φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων Μέρος πρώτο Ι. Επιβολή του φόρου ΙΙ. Αντικείμενο 1. Ημεδαπές ΑΕ και ΕΠΕ 2. Ημεδαπές τραπεζικές και ασφαλιστικές ΑΕ 3. Ημεδαπές ΑΕ που απαλλάσσονται του φόρου 4. Δημόσιες επιχειρήσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα 5. Συνεταιρισμοί 6. Αλλοδαπές επιχειρήσεις και οργανισμοί 7. Ημεδαπά ν.π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα 8. Αλλοδαπά ν.π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ΙΙΙ. Μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα IV. Υποκείμενο του φόρου 1. Ημεδαπές ΑΕ 2. Δημόσιες επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις 3. Συνεταιρισμοί 4. Αλλοδαπές επιχειρήσεις και οργανισμοί 5. Ημεδαπές ΕΠΕ 6. Ημεδαπά ή αλλοδαπά ν.π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα V. Χρόνος VI. Απαλλαγές VII. Χρονική περίοδος VIII. Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα 1. Κερδοσκοπικά ν.π. 2. Αλλοδαπές επιχειρήσεις χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα 3. ν.π. με αντικείμενο την ανέγερση και πώληση οικοδομών 4. Μη κερδοσκοπικά ν.π. IX. Φορολογητέο εισόδημα Μέρος δεύτερο Βεβαιωτική διαδικασία Ι. Δήλωση 1. Υπόχρεοι 2. Προθεσμία 3. Αρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. ΙΙ. Υπολογισμός του φόρου ΙΙΙ. Καταβολή και προκαταβολή του φόρου IV. Διαδικασία βεβαίωσης Μέρος τρίτο 19

Ι. Παρακράτηση του φόρου ΙΙ. Ευθύνη διοικούντων ν.π. ΙΙΙ. Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις Τμήμα τρίτο Ι. Νομολογία ΙΙ. Πρακτική εξάσκηση Επεξεργασία φακέλου: Από το διδάσκοντα. 1. Κώδικας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) Διδάσκοντες: Ο κος Νικόλαος Μπάρμπας, Kαθηγητής Α.Π.Θ., και η κα Κωνσταντίνα Λαζαράκη, Πάρεδρος Συμβουλίου Επικρατείας. - Νομικό πλαίσιο, έννοια και λειτουργία. - Φορολογητέες πράξεις. - Γένεση φορολογικής υποχρεώσεως. - Απαλλαγές. - Εκπτώσεις, επιστροφές. - Ειδικά καθεστώτα. - Διαδικασία. Επεξεργασία φακέλου: Από την κα Κωνσταντίνα Λαζαράκη, Πάρεδρο Συμβουλίου Επικρατείας. 2. Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ. Π.Δ. 186/1992) Διδάσκων: Ο κος Ανδρέας Διαμαντής, Εφέτης Δ.Δ. 1. Αντικείμενο 2. Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων Επιτηδευματίες α. Έννοια επιτηδευματία β. Μη επιτηδευματίες γ. Μη υπόχρεοι δ. Απαλλασσόμενοι 3. Διάκριση επιτηδευματιών Είδη αγαθών 4. Βιβλία επιτηδευματιών α. Κατηγορίες β. Ένταξη επιτηδευματιών σε κατηγορία γ. Βιβλία ανά κατηγορία δ. Βιβλία και προσδιορισμός ακαθάριστων εσόδων και καθαρών κερδών ε. Βιβλίο Αποθήκης Παραγωγής Κοστολογίου στ. Υποκατάστημα Έννοια Βιβλία ζ. Πρόσθετα βιβλία 5. Στοιχεία επιτηδευματιών α. Στοιχεία διακίνησης α α. Δελτίο αποστολής α β. Συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής 20

α γ. Δελτίο εσωτερικής διακίνησης β. Στοιχεία αξίας β α. Τιμολόγιο πώλησης Τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών β β. Τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων β γ. Εκκαθαρίσεις β δ. Πιστωτικό τιμολόγιο β ε. Απόδειξη λιανικής πώλησης Απόδειξη παροχής υπηρεσιών β στ. Απόδειξη αυτοπαράδοσης β ζ. Απόδειξη δαπανών γ. Έγγραφα μεταφοράς γ α. Έννοια μεταφορέα και μεταφορικού γραφείου γ β. Φορτωτική μεταφορέα γ γ. Φορτωτική μεταφορικού γραφείου γ δ. Διορθωτικό σημείωμα μεταφοράς 6. Ενημέρωση Θεώρηση Διαφύλαξη βιβλίων και στοιχείων α. Χρόνος και τρόπος ενημέρωσης βιβλίων β. Τρόπος έκδοσης στοιχείων γ. Θεώρηση βιβλίων και στοιχείων δ. Τόπος τήρησης βιβλίων και στοιχείων ε. Χρόνος διαφύλαξης βιβλίων και στοιχείων στ. Υποβολή στοιχείων 7. Μηχανογραφική τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων 8. Διαδικασίες προσδιορισμού οικονομικών αποτελεσμάτων α. Διαχειριστική περίοδος β. Απογραφή γ. Ισολογισμός 9. Κύρος βιβλίων και στοιχείων α. Κανόνας β. Ανεπάρκεια βιβλίων και στοιχείων Β και Γ κατηγορίας γ. Ανακρίβεια βιβλίων και στοιχείων Β και Γ κατηγορίας δ. Ανακρίβεια βιβλίων Α κατηγορίας 10. Κυρώσεις α. Ο νόμος 2523/1997 (άρθρο 5) «Ποινολόγιο» α α. Έννοιες Βάση Υπολογισμού Προστίμων 1 και 2 α β. Μη επιβολή προστίμων β. Γενικές παραβάσεις Πρόστιμο με Βάση Υπολογισμού 1 - Συντελεστής βαρύτητας γ. Αυτοτελείς παραβάσεις Πρόστιμα με Βάση Υπολογισμού 1 Περιπτώσεις Όριο προστίμου δ. Αυτοτελείς παραβάσεις Πρόστιμα με Βάση Υπολογισμού 2 δα. Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση στοιχείων με αποτέλεσμα την απόκρυψη συναλλαγής 21

δβ. Πλαστά και εικονικά στοιχεία ε. Μεταβατική διάταξη εφαρμογής «Ποινολογίου» (άρθρο 24 παρ. 4) στ. Πράξη επιβολής προστίμου (άρθρο 9 του Ν. 2523/1997) στ α. Σε βάρος ποιου εκδίδεται στ β. Αρμόδιος για έκδοση στ γ. Περιεχόμενο πράξης Έκθεση ελέγχου στ δ. Παραγραφή 11. Δικαιώματα προϊσταμένων Δ.Ο.Υ. α. Έλεγχοι επιτηδευματιών β. Σημείωμα γ. Έκθεση κατάσχεσης Απόδειξη παραλαβής Η Νομολογία Πρακτική εφαρμογή Επεξεργασία φακέλου: Από το διδάσκοντα. ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 1. Δικαιοδοσία και Ελεγκτικές Αρμοδιότητες Διδάσκοντες: Η κα Ασημίνα Σαντοριναίου, ο κος Δημήτριος Πέππας και η κα Δέσποινα Κωνσταντάρα, Σύμβουλοι Ελεγκτικού Συνεδρίου. 1. Εννοια των όρων δικαιοδοσία και αρμοδιότητα 2. Ενιαία και κατά κλάδους δικαιοδοσία 3. Αρμοδιότητες και διάκριση αυτών σε ελεγκτικές, δικαιοδοτικές και γνωμοδοτικές - Νομική φύση του Ελεγκτικού Συνεδρίου 4. Περί της ενδεικτικής απαριθμήσεως των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου 5. Ελεγκτικό Συνέδριο Ιστορική εξέλιξη, σύνθεση και οργάνωση, Αρμοδιότητες Α. Ελεγκτικές 1. - Προληπτικός έλεγχος δαπανών - διαδικασία ασκήσεως και έκταση αυτού - αίτηση ανακλήσεως - πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα προληπτικού ελέγχου - αδικαιολόγητος πλουτισμός και - προληπτικός έλεγχος δαπανών 2. Ο έλεγχος των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β Συντάγματος) (διαδικασία του ελέγχου, αντικείμενο, ελεγχόμενο, φορείς) 22