Τεχνολογία ως εργαλεία ανάπτυξης

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ 6 11 20 24 Έρευνα και Πιο κοντά Προς ένα νέο Από τον Τεχνολογία ως εργαλεία ανάπτυξης Ελλάδα-Ισραήλ ερευνητικό ιστό για την Ελλάδα Δηµόκριτο στο... κινητό σας

Περιεχόμενα σελ. 4 Ξεκινάει η συνεργασία µε την Κίνα για την Έρευνα και την Τεχνολογία Ταυτότητα Περιοδική ενηµερωτική έκδοση της Γενικής Γραµµατείας Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) Υπουργείο Παιδείας, ία Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων Υπεύθυνος έκδοσης: Αλέξανδρος ηµακάκος Επιµέλεια και διόρθωση κειµένων: Αλεξία Σιταρένιου Αυτοτελές Τµήµα Εκδόσεων, Συνεδρίων & Εκθέσεων Τηλ: 210 7458.237, 210 7458.159 Fax: 210 7458.036 Γραφεία ΓΓET: Λ. Μεσογείων 14 18, Τ.Κ. 115 10, Αθήνα Τηλ: 213 1300.000 E-mail: webadmin@gsrt.gr www.gsrt.gr ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ σελ. 6 σελ. 9 σελ. 11 σελ. 14 σελ. 16 σελ. 17 σελ. 18 Η Έρευνα και η Τεχνολογία ως εργαλεία ανάπτυξης Στο κυνήγι των νετρίνων Πιο κοντά Ελλάδα-Ισραήλ Με το βλέµµα ψηλά Φως στα αίτια νέκρωσης των νευρικών κυττάρων Eurospace 2012 Ατοµικά ολοκληρωµένα κυκλώµατα Σχεδιασµός, Παραγωγή: POSTSCRIPTUM information architecture Παπαδιαµαντοπούλου 4, 115 28 Aθήνα Τηλ: 210 7292.288, 210 7293.570 E-mail: vnikol@postscriptum.gr σελ. 20 Προς ένα νέο ερευνητικό ιστό για την Ελλάδα Lay out και σελιδοποίηση: Βαγγέλης Νικολάου σελ. 24 Από τον ηµόκριτο στο... κινητό σας Συντακτική Οµάδα: Ελληνική Ένωση ηµοσιογράφων Επιστήµης Science View Μακρή 3, 117 42, Αθήνα, Τηλ: 210 9231.955 www.scienceview.gr E-mail: info@scienceview.gr Νίκος Μουµούρης ( ηµοσιογραφική Επιµέλεια) Αθανάσιος Κουτσουρίδης (Σύµβουλος Έκδοσης) Μενέλαος Σωτηρίου (Σύµβουλος Έκδοσης) Θεώνη Χαραλαµπίδου (Γραµµατειακή Υποστηριξη) Tεύχος 03, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 σελ. 26 σελ. 27 ESA καλεί Ελλάδα Ε&Τ Online in English 2 3

Οικονομία + Ανάπτυξη Ξεκινάει η συνεργασία με την Κίνα για την Έρευνα και την Τεχνολογία Τριετές πρόγραμμα διακρατικής συνεργασίας με ενδεικτικό ύψος χρηματοδότησης τα 10.000.000 ευρώ Μια νέα περίοδος περαιτέρω σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Κίνας εγκαινιάζει η υπογραφή της επίσημης προκήρυξης για τη συνεργασία των δύο χωρών στην Έρευνα και την Τεχνολογία. Στην τρέχουσα συγκυρία είναι απαραίτητη για τη χώρα μας η δρομολόγηση πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη και η αναζήτηση στρατηγικών εταίρων, όπως η Κίνα, που μπορούν να προωθήσουν ακόμα περισσότερο την εξωστρέφεια του ιδιωτικού τομέα για την επέκταση των δραστηριοτήτων του. Η συνεργασία που υπεγράφη στις 19 Ιανουαρίου από την υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου και τον Πρέσβη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, Du Qiwen, παρόντος του Γεν. Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Κ. Κοκκινοπλίτη, ανοίγει τον δρόμο για την από κοινού προκήρυξη έργων Έρευνας και Τεχνολογίας στα οποία θα μετέχουν φορείς από τις δύο χώρες. Στους στόχους της συνεργασίας περιλαμβάνεται η ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, η μεταφορά τεχνολογίας και τεχνολογίας και, τελικά, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Το ύψος χρηματοδότησης του προγράμματος, η διάρκεια του οποίου φτάνει στα 3 χρόνια, ανέρχεται ενδεικτικά στα 10 εκ. ευρώ και για κάθε έργο έχει οριστεί ως ανώτατο ύψος χρηματοδότησης το ποσό των 400.000 ευρώ. Σημειώνεται πως παρόμοια συνεργασία στρατηγικού χαρακτήρα υπεγράφη και με το Ισραήλ κατά την πρόσφατη επίσκεψη της υπουργού στη χώρα. 4 5

Οικονομία + Ανάπτυξη Η Έρευνα και η Τεχνολογία ως εργαλεία ανάπτυξης Επένδυση Εξωστρέφεια ιαφάνεια Επένδυση, Εξωστρέφεια, ιαφάνεια Ο χώρος της Έρευνας τέθηκε σε επανεκκίνηση ήταν το κεντρικό μήνυμα της συνέντευξης Τύπου που έδωσαν η υπουργός Παιδείας Άννα ιαµαντοπούλου και ο Γενικός Γραµµατέας Έρευνας και Τεχνολογίας Κ. Κοκκινοπλίτης στις 30 Ιανουαρίου. Στη διάρκεια της συνέντευξης παρουσιάστηκαν οι πρωτοβουλίες για την Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία και παρουσιάστηκαν οι βασικοί άξονες ενός σχεδίου που δίνει απαντήσεις στις σύγχρονες ανάγκες και βάζει στο επίκεντρο τις μεγάλες αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας μας. Τη δημιουργία καινοτομικών συστάδων επιχειρήσεων (clusters). Υιοθετώντας την αρχή «ένα ελληνικό προϊόν, μία αγορά: ο πλανήτης» αναπτύσσεται μια πρωτοβουλία που ενισχύει τις υπάρχουσες και τις υπό δημιουργία συστάδες. Η δαπάνη, όσον αφορά τη συμμετοχή του Δημοσίου, ανέρχεται σε 30 εκ. και στόχος είναι η παροχή χρηματοδότησης σε 5 με 6 τέτοιες ομάδες. Η υπουργός Παιδείας, ια Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων Άννα ιαμαντοπούλου Η υπουργός τόνισε στη διάρκεια της εισαγωγικής της ομιλίας πως δεν μπορεί όλα να στρέφονται γύρω από το PSI και τη δανειακή σύμβαση υπογραμμίζοντας πως τα υπουργεία δεν έχουν δικαίωμα στη «στάση εργασίας» σε αναμονή της ολοκλήρωσης των διαδικασιών σχετικά με τα δημοσιονομικά θέματα. Η κα Διαμαντοπούλου τόνισε πως η χώρα μας έχει πλέον μια ολοκληρωμένη στρατηγική που βάζει την Έρευνα και την Τεχνολογία στις ράγες της ανάπτυξης, συνδέοντας τη γνώση με την παραγωγή και την οικονομία. Όπως υπογράμμισε, ο συνολικός προϋπολογισμός για την Έρευνα ανέρχεται σε 1,69 δισ. ευρώ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται προγράμματα ύψους 850 εκ. Ο Γενικός Γραµµατέας Έρευνας και Τεχνολογίας Κ. Κοκκινοπλίτης Από την πλευρά του ο κ. Κοκκινοπλίτης αναφέρθηκε στη σημασία των συστάδων επιχειρήσεων (clusters) και υπογράμμισε πως, δυστυχώς, πολλές φορές οι ιδέες και τα αποτελέσματα του ερευνητικού έργου νεκρώνονται στη λεγόμενη «κοιλάδα του θανάτου», καθώς υπάρχει ένα χάσμα που χωρίζει το ερευνητικό αποτέλεσμα και τη μετουσίωσή του σε προϊόν ή υπηρεσία. Η ενεργητική συμβολή του κράτους χρειάζεται προκειμένου να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, τόνισε. Οι πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου περιλαμβάνουν: Το Ταμείο Επιχειρηματικών Κεφαλαίων Ξεκινάει η διαβούλευση σχετικά με το Ταμείο Επιχειρηματικών Κεφαλαίων (Venture Capitals), στο οποίο ο ιδιωτικός τομέας μετέχει με ποσοστό 30%. Στόχος του Ταμείου είναι η ουσιαστική ενίσχυση νέων ή υπαρχουσών καινοτόμων επιχειρήσεων, μέσω της συμμετοχής στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Το βάρος πέφτει στη στήριξη 6 7 συνεχίζεται...

Οικονομία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Η Έρευνα και η Τεχνολογία ως εργαλεία ανάπτυξης Inbox + Περισκόπιο Στο κυνήγι των νετρίνων Μια εντυπωσιακή κατασκευή για ένα γρήγορο σωματίδιο των επιχειρήσεων που λόγω της οικονομικής συγκυρίας δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε συστήματα χρηματοδότησης. Η δαπάνη από την πλευρά του Δημοσίου ανέρχεται σε 35 εκ. ενώ το πρόγραμμα θα πρέπει να τονιστεί πως προβλέπει επιστροφή της χρηματοδότησης, κάτι που θα εξασφαλίσει τη βιώσιμη ανατροφοδότηση του ταμείου. Διακρατικές συνεργασίες με το Ισραήλ και την Κίνα Ενεργοποιούνται συμφωνίες με τις δύο χώρες προκειμένου να προωθηθεί η διακρατική συνεργασία και η ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων. Μεταξύ άλλων προβλέπεται η μεταφορά τεχνογνωσίας, η από κοινού χρήση ερευνητικών υποδομών και η κατοχύρωση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας. Για καθεμία από τις διακρατικές συνεργασίες το ενδεικτικό ύψος χρηματοδότησης ανέρχεται σε 10 εκ. ευρώ. Αξιοκρατία και Διαφάνεια στην Έρευνα Απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες προκήρυξης και μειώθηκε ο αριθμός των δικαιολογητικών που απαιτούνται για την αρχική υποβολή μιας πρότασης. Όλες οι προτάσεις υποβάλλονται πλέον στα αγγλικά, ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγησή τους και από εμπειρογνώμονες του εξωτερικού. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε ενιαίο μητρώο αξιολογητών που επικαιροποιείται διαρκώς, ενώ ξεκίνησε η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υπβολή και αξιολόγηση έργων ΕΤΑΚ. Όλα τα ανωτέρω περιλαμβάνονται σε ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων που εξασφαλίζουν την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την ευελιξία και την ταχύτητα, εκμηδενίζοντας παράλληλα τις καθυστερήσεις που προκαλούσαν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες. Το νετρίνο είναι ένα υποατομικό σωματίδιο και μοιάζει πολύ με το ηλεκτρόνιο με τη διαφορά ότι δεν έχει ηλεκτρικό φορτίο. Έχει πάρα πολύ μικρή μάζα και βρίσκεται παντού γύρω μας. Διαπερνά την ύλη χωρίς να γίνεται αντιληπτό, αφού δεν αλληλεπιδρά με αυτή, ενώ νεότερες έρευνες Ιταλών επιστημόνων κάνουν λόγο για κίνηση του νετρίνου με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του φωτός. Σε αντίθεση, ίσως, με τον... διακριτικό του χαρακτήρα το νετρίνο αρχίζει το ταξίδι του με σημείο αφετηρίας τα πιο βίαια σημεία του Σύμπαντος. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στα νετρίνα, με τα οποία μπορούμε να «δούμε» τα πιο απομακρυσμένα σημεία του Σύμπαντος και αρκετοί γνωρίζουν για το διεθνές πείραμα του «Νέστορα» που λαμβάνει χώρα στα ανοιχτά της Πύλου. Τώρα, μια μεγάλη κοινοπραξία με 40 ερευνητικούς φορείς από 10 χώρες, περιλαμβανομένης της Ελλάδας, ενώνουν τις δυνάμεις τους για μια υπερ-κατασκευή που ελπίζεται να συμβάλει καθοριστικά στη μελέτη των συγκεκριμένων υποατομικών σωματιδίων. Σημειώνεται πως η ελληνική συμμετοχή στο έργο είναι ιδιαίτερα έντονη, καθώς μετέχουν το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Πάτρας, 8 9 συνεχίζεται...

Inbox + Περισκόπιο (συνέχεια) Στο κυνήγι των νετρίνων Inbox + Περισκόπιο Πιο κοντά Ελλάδα - Ισραήλ το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το πρόγραμμα «Νέστωρ». Το πρόγραμμα KM3NeT προβλέπει την κατασκευή μιας τεράστιας συσκευής εντοπισμού νετρίνων που σε διαστάσεις είναι η δεύτερη μεγαλύτερη που κατασκεύασε ποτέ άνθρωπος, πίσω μόνο από το Σινικό Τείχος. Δυστυχώς δεν θα μπορούμε να δούμε τη συσκευή, εκτός και αν μπορέσουμε να φτάσουμε 3.200 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Μεσογείου. Το KM3NeT δεν είναι κάτι εντελώς νέο, αφού οι προκαταρκτικές μελέτες ξεκίνησαν το 2006 στο πλαίσιο του 6ου Προγράμματος της Ε.Ε. για την Έρευνα, ενώ η βασική προεργασία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2008. Σημειώνεται πως σήμερα στη Μεσόγειο λειτουργούν συνολικά τρεις μονάδες ανίχνευσης, τρία τηλεσκόπια νετρίνων δηλαδή, στην Πύλο, στα νότια της Σικελίας και στα ανοιχτά των γαλλικών ακτών. Το σχέδιο για το KM3NeT προβλέπει την κατασκευή μιας μεγάλης συστοιχίας πύργων, κα- Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την διεύθυνση http://www.km3net.org Επίσημη επίσκεψη της Αννας ιαμαντοπούλου Στην αποστολή και ο Γ. Γρ. ΓΓΕΤ Κ. Κοκκινοπλίτης Σειρά επαφών με στόχο να ενεργοποιηθεί η διμερής συμφωνία Ελλάδας - Ισραήλ στον τομέα της Έρευνας είχε η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου στη διάρκεια της επίσκεψής της στη μεσανατολική χώρα στο διάστημα 10 και 11 Ιανουαρίου. Στη διάρκεια της επίσκεψης της υπουργού, την οποία συνόδευε στο ταξίδι της ο Γενικός Γραμματέας Ερευνας & Τεχνολογίας Κ. Κοκκινοπλίτης, πραγματοποιήθηκαν επαφές με κορυφαίους παράγοντες της ερευνητικής κοινότητας του Ισραήλ αλλά και με επιφανή στελέχη της χώρας που έχουν πρωτοπορήσει στη σύνδεση της έρευνας με την πραγματική οικονομία. Στόχος της επίσκεψης ήταν να αναζητηθούν οι βέλτιστες πρακτικές για τη διμερή συνεργασία, με σημείο αιχμής τη συμφωνία των δύο χωρών για προώθηση της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων σε θέματα Ερευνας και Τεχνολογίας. «Η Μεσόγειος είναι το ιδανικό μέρος» λένε οι εμπνευστές του προγράμματος, προσθέτοντας πως στην ευρύτερη περιοχή μας η θάλασσα διαθέτει το κατάλληλο βάθος, χωρίς να υπάρχει μεγάλη απόσταση από τις ακτές όπου θα πρέπει να δημιουργηθούν τα απαραίτητα κέντρα υποστήριξης. θένας από τους οποίους θα έχει ύψος περίπου 900 μέτρα. Σε κάθε πύργο θα τοποθετηθούν ειδικές συσκευές ανίχνευσης που θα αναζητούν νετρίνα. Οι ανιχνευτές τοποθετούνται σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα με το σχέδιο να προβλέπει την εγκατάσταση 31 ανιχνευτών ανά μονάδα. Η υπουργός, που ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Ισραηλινού ομολόγου της Gideon Sa ar, επισκέφθηκε δυο διεθνούς φήμης ερευνητικά κέντρα, το Ινστιτούτο Επιστήμης Weismann και τον Οργανισμό Αγροτικής Έρευνας ARO, καθώς και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Το Ινστιτούτο Weismann απασχολεί μεγάλο αριθμό επιστημόνων και φοιτητών στην έρευνα για το φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο. Το Ινστιτούτο αποτελεί σημείο συνάντησης επιστημόνων από διαφορετικούς κλάδους και η δραστηριότητά του επικεντρώνεται κυρίως σε θέματα όπως η έρευνα εγκεφάλου, η έρευνα για τον καρκίνο, η νανοτεχνολογία και η βιολογία. 10 11 συνεχίζεται...

Inbox + Περισκόπιο (συνέχεια) Πιο κοντά Ελλάδα - Ισραήλ Ο Οργανισμός ARO είναι ο κρατικός φορέας για την έρευνα σε αγροτικά θέματα στη χώρα και ασχολείται τόσο με την ανάπτυξη νέων μεθόδων για την αγροτική παραγωγή όσο και με την εισαγωγή νέων προϊόντων. Σημειώνεται πως ο οργανισμός έχει, αναλογικά, τα μεγαλύτερα ποσοστά ανταπόδοσης από την αξιοποίηση των ερευνητικών του προγραμμάτων σε θέματα γεωργίας και διατροφής. Το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ συγκαταλέγεται σε ένα από τα 100 κορυφαία παγκοσμίως και είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό Πανεπιστήμιο στη χώρα σήμερα. Η υπουργός είχε προσκληθεί από τον Πρύτανη Καθηγητή Joseph Klaſter και παρακάθισε σε γεύμα εργασίας μαζί με τον αντιπρύτανη καθηγητή Ehud Gazit και με το Ze'ev Weinfeld, Πρόεδρο της Εταιρίας RAMOT, που ανήκει αποκλειστικά στο Πανεπιστήμιο. Βασική δραστηριότητα της εταιρείας είναι η διασύνδεση της έρευνας που γίνεται στο Πανεπιστήμιο με την παραγωγή. Στο γεύμα παρευρέθησαν και καθηγητές του Τμήματος Κλασικών Σπουδών, που συζήτησαν με την κυρία Διαμαντοπούλου για την πρωτοβουλία της για την Ακαδημία Πλάτωνος. Συζητήθηκαν οι δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ σε όλα τα παραπάνω θέματα. Στη διάρκεια της επίσκεψής της στο Ισραήλ η υπουργός Παιδείας συναντήθηκε και με τον Yigal Erlich, Πρόεδρο του ομίλου YOSMA. Πρόκειται για ένα από τα πλέον πρωτοποριακά Venture Capital και αποτελεί μετεξέλιξη του κρατικού προγράμματος προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων για καινοτομία. Ο Yigal Erlich θεωρείται στο Ισραήλ ως ο δημιουργός της «βιομηχανίας» των επιχειρηματικών κεφαλαίων και τυγχάνει ευρείας αναγνώρισης ως μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες στην βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας. Στη διάρκεια της συνάντησης η υπουργός μετέφερε στον κ. Erlich πρόσκληση του πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου να επισκεφθεί την Ελλάδα, με σκοπό τη συνεργασία στην προσέλκυση κεφαλαίων στην Έρευνα και Καινοτομία. Επίσης, η Υπουργός είχε συνάντηση με την Karin Mayer Rubinstein, Διευθύνουσα Σύμβουλο της Ένωσης Βιομηχανιών Υψηλής Τεχνολογίας και Επιστημών Ζωής και τον Gabi Tal, μέλος του ΔΣ και διευθυντή του Τμήματος Εταιρικής Ανάπτυ- ξης της ΙΒΜ Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης διερευνήθηκαν οι δυνατότητες προώθησης συνεργασιών ανάμεσα σε ελληνικές και ισραηλινές εταιρίες, στο πλαίσιο της διμερούς συμφωνίας για τη βιομηχανική έρευνα και ανάπτυξη, που ενεργοποιήθηκε την προηγούμενη ημέρα κατά τη συνάντηση της Υπουργού με τον Ανώτατο Επιστήμονα (Chief Scientist). Στην ελληνική αποστολή μετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, Κ. Κοκκινοπλίτης, δύο μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, η Άρτεμις Σιμοπούλου (Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Γενετικής, Διατροφής και Υγείας στις ΗΠΑ) και ο Ιωάννης Ηλιόπουλος (Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών της Ecole Normale Superieure στο Παρίσι) καθώς και ο Βίκτωρ Ελιεζέρ μέλος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδας, εκπροσωπώντας την ελληνική Εβραϊκή Κοινότητα. 12 13

Inbox + Περισκόπιο Με το βλέμμα ψηλά Τι προγραμματίζει για φέτος η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία ιαστήματος Γεμάτος σημαντικά γεγονότα είναι και αυτός ο χρόνος για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA). Στις 9 Φεβρουαρίου η ESA υποδέχεται τον Vega, το μικρότερο μέλος στην οικογένεια των πυραύλων εκτόξευσης. Μέσα στον ίδιο μήνα η ESA αναμένεται να παρουσιάσει και κάποια στοιχεία σχετικά με την υπό σχεδιασμό αποστολή μη επανδρωμένης συσκευής για τον πιο κοντά στον Ηλιο πλανήτη, τον Ερμή. Επίσης, εντός του Φεβρουαρίου η ESA εκτιμά πως θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του MIRI. Πρόκειται για ένα σημαντικό εξάρτημα του υπό κατασκευή τηλεσκοπίου James Webb, το οποίο κατασκευάζεται προκειμένου να διαδεχθεί το γνωστό σε όλους Hubble. Το MIRI θα προσφέρει συναρπαστικές λήψεις από το Διάστημα, όμοιες με εκείνες που έκαναν διάσημες το Hubble, και θα συμβάλει στη μελέτη απομακρυσμένων αστρικών σχηματισμών και γαλαξιών καθώς και κομητών της Ζώνης Kuiper. Τέλος, εντός του Φεβρουαρίου η ESA θα παρουσιάσει αναλυτικές πληροφορίες για την αποστολή Swarm. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα μελέτης του μαγνητικού πεδίου της Γης, που αναμένεται να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες για το εσωτερικό του πλανήτη μας αλλά και για την εξέλιξη του κλίματος. Στο πλαίσιο του προγράμματος θα εκτοξευθούν τρεις δορυφόροι σε ισάριθμες διαφορετικές τροχιές, 400 με 550 χλμ. μακριά από την επιφάνεια της Γης. Την 1η Μαρτίου συμπληρώνονται 10 χρόνια από την εκτόξευση του μεγαλύτερου δορυφόρου για την παρατήρηση της Γης, του Envisat. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 9 Μαρτίου, προγραμματίζεται η εκτόξευση του τρίτου Automated Transfer Vehicle (ATV) που θα μεταφέρει προμήθειες και εξοπλισμό στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το σκάφος έχει πάρει το όνομα του Ιταλού φυσικού Edoardo Amaldi. Εντός του Μαρτίου θα έχουν ολοκληρωθεί οι δοκιμές λειτουργίας των δύο πρώτων δορυφόρων του συστήματος πλοήγησης Galileo, οι οποίοι εκτοξεύθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο. Τα πρώτα αποτελέσματα από τη μελέτη του πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό, για τις ανάγκες της οποίας έχει εκτοξευθεί ο δορυφόρος CryoSat, αναμένεται να παρουσιαστούν σε ειδική εκδήλωση της ESA που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο στη Βρετανία. Τον Μάιο επιστρέφει στη Γη μετά από πολύμηνη παραμονή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο André Kuipers. Τον ίδιο μήνα εκτοξεύεται ο μετεωρολογικός δορυφόρος MetOp-B που μαζί με τον παλαιότερο (εκτοξεύθηκε το 2006) MetOp-A συμπληρώνουν το αμερικανικό δίκτυο μετεωρολογικών δορυφόρων που λειτουργεί το NOAA. Ο νέος δορυφόρος διαθέτει 11 διαφορετικά όργανα για την πρόγνωση του καιρού αλλά και για τη μελέτη κλιματικών δεδομένων σε βάθος χρόνου. Στην περίοδο μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Ιουλίου αναμένεται να δοθεί συνέχεια στο πρόγραμμα εκτόξευσης μετεωρολογικών δορυφόρων με την επόμενη γενιά των MeteoSat. Στο μεταξύ, στο τρίημερο 9-15 Ιουλίου η ESA θα είναι παρούσα στη μεγάλη έκθεση της αεροπορίας και της διαστημικής που πραγματοποιείται στο Farnborough. Μια ημέρα μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης, στις 16 Ιουλίου, προγραμματίζεται η εκτόξευση των δορυφόρων της αποστολής Swarm. Λίγο αργότερα, μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, θα εκτοξευθεί το επόμενο ζευγάρι των δορυφόρων του συστήματος Galileo, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των σε τροχιά συσκευών σε τέσσερις. Τον Νοέμβριο τίθεται σε λειτουργία η κεραία Deep Space Antenna 3, που βρίσκεται στο Malargue της Αργεντινής. Τον ίδιο μήνα αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή της μεγαλύτερης ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής για χρήση στο Διάστημα. Η κάμερα Gaia προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί στη σχεδίαση του πιο ακριβή και 3 διαστάσεων χάρτη του γαλαξία μας. 14 15

Φορείς + Δραστηριότητες Φορείς + Δραστηριότητες Φως στα αίτια νέκρωσης των νευρικών κυττάρων Eurospace 2012 ιήμερο workshop για τη διαστημική Ερευνα και Τεχνολογία Μια σημαντική ανακάλυψη από ερευνητές του ΙΤΕ Η ανακάλυψη των δύο ερευνη- τών ρίχνει περισσότερο φως στις διαδικασίες που προκαλούν τη νέκρωση των κυττάρων και είναι πιθανό στο μέλλον να οδηγήσουν σε νέες μεθόδους που είτε θα προλαμβάνουν είτε ακόμα και θα θεραπεύουν τις νευροεκφυλιστι- κές νόσους. Για περισσότερες πληροφορίες: Δρ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, ιευθυντής Ερευνών, Email: tavernarakis@imbb.forth.gr www.elegans.gr Στο ΕΜΒΟ Journal, ένα από τα εγκυρότερα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήγαγε ομάδα επιστημόνων του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας. Οι ερευνητές Κωστούλα Τρουλλινάκη και Νεκτάριος Ταβερναράκης χρησιμοποίησαν στα πειράματά τους το νηματώδες Caenorhabditis elegans και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δύο διαδικασίες -η ενδοκύττωση και η ενδοκυτταρική μεταφορά- που είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων παίζουν ταυτόχρονα σημαντικό ρόλο για τη νέκρωσή τους. Τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο για πρώτη φορά εμπλέκουν την υπερενεργοποίηση αυτών των δύο διαδικασιών με τα φαινόμενα εκφυλισμού των νευρικών κυττάρων. Οι ερευνητές αποκάλυψαν επίσης πως η ενδοκύττωση και η ενδοκυτταρική μεταφορά συνδέονται με ήδη γνωστούς μηχανισμούς (όπως είναι η αυτοφαγία) που εμπλέκονται στη νέκρωση των κυττάρων. Η ενδοκύττωση είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία καθώς απαιτείται για την πρόσληψη θρεπτικών και άλλων μορίων από τα κύτταρα, ενώ στα νευρικά κύτταρα παίζει σημαντικό ρόλο και στην επικοινωνία με τους νευρώνες. Από την πλευρά της, η ενδοκυτταρική μεταφορά φορτίων στα κατάλληλα σημεία στο εσωτερικό του κυττάρου παίζει ουσιαστικό ρόλο για τη φυσιολογική λειτουργία του ίδιου του κυττάρου και για την κυτταρική σηματοδότηση. Σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού σήμερα υποφέρει από νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως οι νόσοι Alzheimer, Parkinson και Huntington, που συνδέονται με τη γήρανση, καθώς και από τις επιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων. Εκτός του ότι επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα ζωής των ανθρώπων που πάσχουν από αυτές τις νόσους ή ζουν με τις συνέπειες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, σε πολλές περιπτώσεις προκαλείται ακόμη και ο θάνατος. Για περισσότερες πληροφορίες: www.eurospace.org Με «άρωμα» Ελλάδας πραγματοποιείται στις 21 και 22 Μαρτίου στο Begirate της Ιταλίας το συνέδριο της Eurospace, της ένωσης των ευρωπαϊκών εταιρειών που ασχολούνται με το Διάστημα. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια σειρά εργαστηρίων (workshops) που σχετίζονται με τη διαστημική έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων. Οι προηγούμενες αντίστοιχου χαρακτήρα εκδηλώσεις είχαν πραγματοποιηθεί το 2005 και το 2008 και αποτέλεσαν εξαιρετική ευκαιρία για την επικοινωνία και την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ εταιρειών, ερευνητών, εθνικών αντιπροσωπειών και διεθνών οργανισμών που έχουν δραστηριότητα στον τομέα του Διαστήματος. Την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει φέτος ο Κ. Σταυρινίδης, επικεφαλής του τμήματος Μηχανολογίας στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος. Σημειώνεται πως για την παρακολούθηση των εργασιών η Eurospace διευκρινίζει πως δεν απαιτείται η καταβολή κάποιου ποσού, ωστόσο οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τους διοργανωτές προκειμένου να αποκτήσουν πρόσκληση για τη συμμετοχή τους στο συνέδριο. 16 17

Δι-ερευνώντας Ατομικά ολοκληρωμένα κυκλώματα Ενθαρρυντικά πειράματα δίνουν παράταση ζωής στον Νόμο του Μουρ Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κατασκευαστές ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι μικροεπεξεργαστές, είναι ότι με τα σημερινά δεδομένα η συρρίκνωσή τους συναντά κάποια στιγμή τα όρια της Φυσικής. Η διαρκής σμίκρυνση των ημιαγωγών δείχνει να φτάνει σε ένα οριακό σημείο, καθώς η αντίσταση που παράγουν όταν βρίσκονται σε λειτουργία τους καθιστά, ουσιαστικά, άχρηστους. Πρόκειται για ένα γνωστό πρόβλημα στους κύκλους των κατασκευαστών και των ερευνητών, που στο παρελθόν έχουν πειραματιστεί με υλικά διαφορετικά από το πυρίτιο σε μια προσπάθεια να δώσουν παράταση ζωής στον λεγόμενο «Νόμο του Μουρ». Πρόκειται για έναν κανόνα που ακολουθούν με ευλάβεια οι κατασκευαστές ηλεκτρονικών και, σε αδρές γραμμές, ορίζει ότι η επεξεργαστική ισχύς που είναι διαθέσιμη έναντι ενός συγκεκριμένου ποσού διπλασιάζεται ανά 18 μήνες. Μια ερευνητική ομάδα αποτελούμενη από επιστήμονες των Πανεπιστημίων του Σίδνεϊ και της Ν. Νότιας Ουαλίας στην Αυ- στραλία και του Περντού στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι κατασκεύασε στο εργαστήριο ένα κύκλωμα με εξαιρετικά μικρές διαστάσεις αλλά με πλήρη λειτουργικότητα. Οι ερευνητές κατασκεύασαν 5 νανο-αγωγούς από πυρίτιο, καθένας από τους οποίους έχει πάχος μόλις 1,5 νανόμετρο. Για τις ανάγκες της σύγκρισης τα ολοκληρωμένα κυκλώματα που χρησιμοποιούνται σήμερα διαθέτουν αγωγούς πάχους άνω των 10 νανομέτρων. Κάθε αγωγός είχε μήκος 106 νανόμετρα, ενώ κατά μήκος του τοποθετήθηκαν άτομα φωσφόρου για να διευκολύνουν τη διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος. Το αποτέλεσμα στο εργαστήριο ήταν ενθαρρυντικό, καθώς αποδείχθηκε πως ακόμα και στο ατομικό επίπεδο εξακολουθεί να ισχύει ο νόμος του Ωμ που ορίζει τη σχέση έντασης, αντίστασης και διαφοράς δυναμικού σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει πως ο νόμος του Μουρ μπορεί να πάρει παράταση ζωής και πως οι κατασκευαστές θα μπορούν να συνεχίσουν την παραγωγή ολοένα και πιο εξελιγμένων ολοκληρωμένων κυκλωμάτων σε ολοένα και μικρότερες διαστάσεις. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Στα πειράματα δεν χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές επεξεργασίας του πυριτίου που συναντά κανείς στις εγκαταστάσεις μαζικής παραγωγής και δεν αποκλείεται η συγκεκριμένη ανακάλυψη των ερευνητών να φτάσει στις βιομηχανικές μονάδες όχι νωρίτερα από το 2030. 18 19

Η Ελλάδα που ερευνά Προς ένα νέο ερευνητικό ιστό για την Ελλάδα Σε εξέλιξη η δημόσια διαβούλευση για την 1η φάση αναδιάρθρωσης 1. ηµόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Νόµου Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτοµία Δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία» ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας. Στόχος είναι η σύνταξη ενός ευέλικτου, σύγχρονου, αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου για την Έρευνα και την Καινοτομία, με κεντρική πολιτική επιλογή τη δημιουργία ενός Ενιαίου Ερευνητικού Χώρου που βασίζεται στην αριστεία και είναι ανταγωνιστικός διεθνώς. Η διαβούλευση, είναι ανοικτή και απευθύνεται στην ερευνητική, ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και στις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας. Όπως επισημαίνει η υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Αννα Διαμαντοπούλου: «Σήμερα έχουμε ανάγκη όσο ποτέ, από μια ουσιαστική παρέμβαση στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας, που θα συμβάλει καθοριστικά στην αλλαγή και στον επαναπροσανατολισμό της παραγωγικής βάσης και θα υποστηρίξει αποτελεσματικά τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή αλλά και Διεθνή Κοινωνία, αλλά και Οικονομία της Γνώσης. Η δημιουργία ενός ενιαίου χώρου της Έρευνας και της Καινοτομίας με τη συμμετοχή του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι το μεγάλο στοίχημα για την ανάδειξη των σημαντικών δυνάμεων και των νέων ανθρώπων, που σήμερα ασφυκτιούν.» Το κείμενο της διαβούλευσης διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1345 και έχει προκύψει μετά από διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς, και λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία, αλλά και αξιολογώντας διαχρονικά την ελληνική εμπειρία. Με το Σχέδιο Νόμου δημιουργούνται οι θεσμοί και οι συνθήκες που θα οδηγήσουν σε στενή και συστηματική συνεργασία των ερευνητών που εργάζονται σε δημόσια ερευνητικά κέντρα, των καθηγητών και ερευνητών των ΑΕΙ, αλλά και του ερευνητικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα. Στόχος είναι η μεγιστοποίηση των συνεργιών μεταξύ των ερευνητικών ομάδων, η συγκέντρωση κρίσιμης μάζας ερευνητικών προσπαθειών σε συγκεκριμένους τομείς στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού, καθώς και η αντιμετώπιση του φαινομένου του κατακερματισμού και της πολυδιάσπασης των ερευνητικών υποδομών και δράσεων. Στο πρώτο μέρος, οι διατάξεις του Σχεδίου Νόμου κινούνται σε 5 βασικούς Αξονες, οι οποίοι αποτελούν και τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τη δημιουργία του Ενιαίου Χώρου Έρευνας. Αναλόγως, διαρθρώνονται και τα επιμέρους κεφάλαια: Α. Όργανα Σχεδιασµού και Εφαρµογής της νέας ερευνητικής πολιτικής, Β. Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Έρευνας και Καινοτοµίας (ΕΣΠΕΚ), Γ. Λειτουργική Ενοποίηση του χώρου Έρευνας, Δ. Σύνδεση Έρευνας µε την Παραγωγή, Ε. Αξιολόγηση Ερευνητικών Κέντρων. 20 21 συνεχίζεται...

Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Προς ένα νέο ερευνητικό ιστό για την Ελλάδα Το δεύτερο μέρος του Σχεδίου Νόμου αφορά στα Ερευνητικά Κέντρα και ρυθμίζει κυρίως οργανωτικά και διοικητικά θέματα. Η διάρθρωσή του σε κεφάλαια είναι η εξής: ΣΤ. Οργάνωση, ιοίκηση και Εποπτεία των Ερευνητικών Κέντρων, Ζ. Οικονοµικά των Ερευνητικών Κέντρων, Η. Προσωπικό. Όπως επισημαίνεται στο σχετικό Εισηγητικό Σημείωμα, σε όλες τις περιπτώσεις αλλαγών σε ζητήματα που αφορούν το προσωπικό και τη λειτουργία των ερευνητικών κέντρων, προβλέπονται μεταβατικές διατάξεις με στόχο την ομαλή μετάβαση στις νέες συνθήκες, οι οποίες θα τεθούν σε ξεχωριστή διαβούλευση. 2. ηµόσια διαβούλευση για την Αναδιάρθρωση του Ερευνητικού Ιστού Η αναδιάρθρωση του ερευνητικού ιστού της χώρας αποτελεί το αντικείμενο της διαβούλευσης που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας. Όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση, η αναδιάρθρωση και ο εξορθολογισμός της δομής και λειτουργίας των Ερευνητικών Κέντρων αποτελεί μία ανάγκη και πρόκληση, ώστε οι δυνάμεις της ερευνητικής κοινότητας να αποδίδουν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα στον τομέα της επιστήμης, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Όπως επισημαίνει η υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Άννα Διαμαντοπούλου: «Σκοπός της παρούσας διαβούλευσης είναι να υπάρξει µια ολοκληρωµένη και έγκυρη ενηµέρωση για τις παρεµβάσεις που σχεδιάζονται από το ΥΠ ΒΜΘ αναφορικά µε τις συγχωνεύσεις των ινστιτούτων ή /και των ερευνητικών κέντρων και να συγκεντρωθούν και να αξιοποιηθούν κατάλληλα οι απόψεις και θέσεις όλων των εµπλεκοµένων και των ενδιαφεροµένων. Η ανάγκη αντιµετώπισης αδυναµιών που χρονίζουν, όπως ο κατακερ- µατισµός, η έλλειψη κρίσιµης µάζας ερευνητικού δυναµικού, η ανεπάρκεια συντονισµού και η βέλτιστη αξιοποίηση των διατιθεµένων πόρων είναι πιο αναγκαία από ποτέ.» Με την εξεταζόμενη αναδιάρθρωση του ερευνητικού ιστού, η οποία θα υποστηριχθεί από το νέο πλαίσιο λειτουργίας των φορέων, αναμένεται να επιτευχθεί: 1. Η ενίσχυση της διεπιστημονικής συνεργασίας και ενθάρρυνση των συνεργιών σε συγκλίνουσες ερευνητικές περιοχές 2. Ο περιορισμός του εκτεταμένου φαινομένου του κατακερματισμού των Ινστιτούτων και των πολλαπλών επικαλύψεων σε διάφορες επιστημονικές περιοχές 3. Η δημιουργία κρίσιμης μάζας ερευνητικού δυναμικού 4. Η αποδοτικότερη λειτουργία των φορέων με τον περιορισμό του διοικητικού και διαχειριστικού κόστους. Η πρόταση του Υπουργείου αντιστοιχεί στην πρώτη φάση αναδιάρθρωσης η οποία, για λόγους σταδιακού και ελεγχόμενου μετασχηματισμού, εστιάζεται κυρίως στα 12 δημόσια Ερευνητικά Κέντρα και τα 57 Ινστιτούτα που τα απαρτίζουν και που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, και τα οποία αντιστοιχούν στο 20% της ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας. Στην πρόταση περιλαμβάνεται επίσης η λειτουργική συγχώνευση των 14 Κέντρων Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται και στο κείμενο της διαβούλευσης, η προτεινόμενη αναδιάρθρωση των Ερευνητικών Κέντρων πραγματοποιείται σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει συγχωνεύσεις ινστιτούτων κυρίως εντός των ορίων των Ερευνητικών Κέντρων (μετά από διαβούλευση με τα ίδια τα Κέντρα) και περιορισμένων παρεμβάσεων εκτός των ορίων αυτών με δυνατότητα άμεσης υλοποίησης. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και παρεμβάσεις ευρύτερης κλίμακας στο σύνολο του ερευνητικού ιστού της χώρας. 22 23

Η ζωή εν καινοτομία Από τον Δημόκριτο στο... κινητό σας Για καλύτερες μετακινήσεις στο λεκανοπέδιο Διαθέσιμη δωρεάν στους κατόχους iphone και κινητών τηλεφώνων με λειτουργικό σύστημα Android είναι από τις αρχές Δεκεμβρίου η εφαρμογή OptiTrans που σχεδίασε το Εργαστήριο Ενσωματωμένων Συστημάτων του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. Η εφαρμογή δίνει με ταχύτητα στον χρήστη τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τους εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, τον χρόνο που εκτιμάται ότι θα χρειαστεί για τον καθένα αλλά και το σχετικό κόστος. Αρχικά ο χρήστης καταχωρεί το σημείο έναρξης και τον προορισμό του με την εφαρμογή να «διαβάζει» τις οδούς που πληκτρολογεί ο χρήστης και να προτείνει τις πιο κατάλληλες. Στις επιλογές του OptiTrans περιλαμβάνεται το σύνολο των μέσων μαζικής μεταφοράς που λειτουργούν στην πρωτεύουσα (λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός σιδηρόδρομος, μετρό, τραμ και προαστιακός), καθώς και τα ταξί. Μετά τη σχετική διαδικασία της αναζήτησης το OptiTrans προτείνει μια σειρά εναλλακτικών τρόπων διαδρομής και μετακίνησης με τη χρήση συνδυασμών μέσων ή ακόμα και με απλό περπάτημα. Οι διαδρομές εμφανίζονται στον χάρτη, ενώ υπάρχει και δυνατότητα βήμα προς βήμα οδηγιών ανάλογα με τη διαδρομή που κάθε φορά επιλέγει ο χρήστης. Επιπροσθέτως η εφαρμογή παρουσιάζει στην κεντρική της σελίδα τις απεργιακές κινητοποιήσεις που ενδεχομένως έχουν εξαγγελθεί για το επόμενο διάστημα. Tο OptiTrans ήταν μία από τις 50 εφαρμογές καινοτομίες που έλαβαν μέρος στην έκθεση για την Καινοτομία που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Δείτε περισσότερα http://optitrans.net/ 24 25

Η Ελλάδα που ερευνά ESA καλεί Ελλάδα M O N T H L Y O N L I N E E D I T I O N Πρόσκληση σε ελληνικές εταιρείες να µετάσχουν σε διαστηµικά προγράµµατα Πρόσκληση στους ενδιαφερόμενους φορείς να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες συνεργασίας που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) απευθύνει η ΓΓΕΤ. Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της ESA για την αναλογική συμμετοχή των κρατών-μελών στα προγράμματά της προσφέρεται η ευκαιρία σε φορείς της χώρας μας να δώσουν το παρών σε πρωτοβουλίες και προγράμματα του ευρωπαϊκού οργανισμού. Η ΓΓΕΤ καλεί τους φορείς να εξετάσουν τις δράσεις της ESA, να εντοπίσουν εκείνες που βρίσκονται κοντά στο αντικείμενό τους και να παρακολουθούν το ηλεκτρονικό σύστημα προκηρύξεων του οργανισμού. JANUARY 2011 / ISSUE 03 Το Σχέδιο Εργασιών της Στρατηγικής Πρωτοβουλίας είναι διαθέσιμο (σε αρχείο pdf) στον ιστότοπο της ΓΓΕΤ. 26

Ε&Τ Online in English Chasing netrinos A huge construction for the most tiny particles JANUARY 2011 / ISSUE 03 Netrino is a subatomic particle resembling electrons however it has no electric charge, it has very small mass and is all around us, although it doesn t interact with matter. Italian scientists recently came to the conclusion that netrinos travel faster than light, but opposite to its very discrete character netrino s journey begins at the most violent places in the universe and scientists from all over the world are examining these strange particles hoping to take a closer look at the most distant parts of the universe. Many people already know about experiments like the Nestor project, at the sea of Pylos. Now a consortium with more than 40 research institutes from 10 different countries, including Greece, join forces for a super-construction that will play a key role in understanding netrinos. Netrino is a subatomic particle resembling electrons however it has no electric charge, it has very small mass and is all around us, although it doesn t interact with matter. Italian scientists recently came to the conclusion that netrinos travel faster than light, but opposite to its very discrete charac- ter netrino s journey begins at the most violent places in the universe and scientists from all over the world are examining these strange particles hoping to take a closer look at the most distant parts of the universe. Many people already know about experiments like the Nestor project, at the sea of Pylos. Now a consortium with more than 40 research institutes from 10 different countries, including Greece, join forces for a super-construction that will play a key role in understanding netrinos. Greek participation in the project is quite significant, through the Hellenic Center for Maritime Research, Patras Open University, NCSR Demokritos, the University of Athens, the National Observatory of Athens and the Nestor project. The KM3NET project is calling for the construction of a huge netrinos tracking device that will be the second largest structure ever built by mankind, second only to the China Wall. Unfortunately the device will only be visible at 3,200 meters below sea level. The Mediterranean Sea is the ideal site say the people behind the project, adding that the depth is sufficient while at the same time the distance from the shore, where the necessary support sites will be operating, is very close. KM3NeT is not something brand new. The preliminary studies started back in 2006, as part of the EU 6th Programme for Research, and continued through 2008. Today three netrinos tracking sites are operating in the Mediterranean, at Pylos, at a location south of Sicily and at a third location at the sea close to France. For more information: http://www.km3net.org KM3Net calls for the construction of a huge array of towers, each one of them will have a height of about 900 m. Special tracking devices will be mounted on each tower, with the provision of 31 such devices on each unit. 28 29

Ε&Τ Online in English Heading to a new research network in Greece JANUARY 2011 / ISSUE 03 Public consultation about the new bills introduced by the Ministry of Education The bill for Research, Technological Growth and Innovation, draſted by the Ministry of Education, entered the public consultation phase. The bill aims to a flexible, modern, and effective legislative framework for Research and Innovation and its cornerstone is the creation of a Unified Research Area that is based on excellence and is competitive in the international arena. The consultation is open and is addressed to the research community search centers, university professors and researchers, and the research community of the private sector. The bill aims to maximize synergies of research teams, to create critical mass of research activities in specific areas of the strategic planning, and to combat fragmentation of research infrastructure and actions. The first part of the bill is based on 5 main themes. A. Planning and Implementation Functions of the new Research Policy. B. National Strategic Framework on Research and Innovation. C. Functional Integration of the Research Area. D. Connecting Research with Production. and academia, as well as the productive forces of the country. Through the new bill institutions and conditions are being created that will lead to a closer and more systematic cooperation among researchers who work in public re- E. Evaluation of Research Centers. The second part of the bill is about the Research Centers and deals mostly with organizational and administrative issues. It should be noted that in case of personnel changes there will be transitional provisions for a smooth handover to the new situation. These provisions will be also put on public consultation. 30 31 continued...

Ε&Τ Online in English (...continue) Heading to a new research network in Greece Ε&Τ Online in English From Demokritos straight to your smartphone OptiTrans: A smart journey planner JANUARY 2011 / ISSUE 03 The restructuring aims at: At the same time another public consultation takes places for the restructuring of the Greek Research network. The restructuring is necessary and is at the same time a challenge for the forces of the research community to maximize results in science, growth and social consistency. The Ministry of Education proposes the first phase of the restructuring, focused on the 12 Research Centers and their 57 Institutes that are under the supervision of the General Secretariat for Research and Technology. The Ministry's proposal also includes the 14 Institutes of Athens Academy supervised directly by the Ministry. 1. The enhancement of interscientific cooperation, while encouraging synergies in convergent research areas. 2. The restriction of the widespread phenomenon of Institutes' fragmentation and multiple overlaps. 3. The creation of a critical mass of researchers. 4. The efficient operation of the institutions through the reduction of administrative and management costs. As indicated in the consultation text, the proposed restructuring of the Research Centers will be carried out in two stages. The first stage includes mergers of Institutes mainly within the Research Centers and limited interventions with immediate implementation. The second phase includes mergers and interventions on a wider scale throughout the whole of research institutions operating in the country. For more information: http://optitrans.net/ As of early December, the new application OptiTrans, designed by the Institute of Informatics & Telecommunications NCSR Demokritos is available for free to iphone and Android OS users. The application is a journey planner aimed for the time being to smartphone users located in Athens. OptiTrans provides all alternate means of transportation in the city, as well as the estimated time for each itinerary and the associated cost. The user enters the starting point and the destination. During that process OptiTrans guesses the name of the roads suggesting the most suitable ones. OptiTrans options provide the ability to select from all public transport means (bus, trolley, metro, tram, and suburban railway) operating in Athens, as well as, taxis. Aſter the search process OptiTrans provides suggested routes and journey plans through the transportation network or on foot. All routes appear on a map while OptiTrans also gives the user the ability to get step by step directions. Besides transport, OptiTrans also provides useful info about planned strikes that may affect one s journey. OptiTrans was one of the just 50 innovative applications that participated in an exhibition on Innovation last December in Brussels. 32 33

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Λ. Μεσογείων 14 18, Τ.Κ. 115 10, Αθήνα, Τηλ: 213 1300.000 E-mail: webadmin@gsrt.gr www.gsrt.gr ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ