ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η Ο κύκλος του Krebs 1
Ο κύκλος του Krebs Κρεμπς, Χανς Άντολφ(1900 1981). Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική, στη Γερμανία το 1925 και το 1932 μετανάστευσε στην Αγγλία, όπου δίδαξε. Το 1953, σε αναγνώριση της σημασίας των ερευνών του, τιμήθηκε μαζί με το Λίπμανμε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας, για τις έρευνές του στον ενδιάμεσο μεταβολισμό, οι οποίες οδήγησαν στη διευκρίνιση της διαδικασίας της «καύσης» του πυροσταφυλικούοξέος και στην ανακάλυψη του κύκλου της ουρίας. 2
Ο κύκλος του Krebs Το 1940 ο Κ. διατύπωσε την υπόθεση ότι η καύση/οξείδωση του πυροσταφυλικού οξέος σε διοξείδιο του άνθρακα γινόταν μέσω ενός κύκλου αντιδράσεων(κύκλος του Κ. ή κύκλος του κιτρικού οξέος) κατά τη διάρκεια του οποίου προέκυπτε η σύνθεση και η συνεχής μετατροπή μιας σειράς οργανικών οξέων, μεταξύ των οποίων και του κιτρικού οξέος. Κάθε αντίδραση μετατροπής από το ένα οξύ στο άλλο, αποδείχθηκε ότι πραγματοποιείται ελεγχόμενα, με τη συμμετοχή ενός ορισμένου ενζύμου. 3
ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΟ, ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 4
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ KERBS Ή ΤΟΥ ΚΙΤΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ Ή ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΧΩΡΑ ΣΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ, ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΖΕΙ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΑΝΘΡΑΚΩΝ, ΚΑΤΑΒΟΛΙΖΕΙ ΑΚΕΤΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕΣΩ ΑΝΑΓΩΓΗΣ NAD+ KAI FAD++ ΣΕ NADH ΚΑΙ FADH2ΠΟΥ ΑΠΟΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΤΡ. 5
Η ΤΕΛΙΚΗ ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΝ, ΟΙ ΜΥΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΚΑΙ Ο ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ HANS KREBS. 6
Ο ΚΥΚΛΟΣ KREBS ΩΣ «ΓΡΑΝΑΖΙ» 9 ATP + 1 ATP (GTP) = 10 ATP 7
ΤΟ ΜΟΡΙΟ ΠΟΥ «ΦΕΡΕΙ» ΤΑ ΑΚΕΤΥΛΙΑ 8
ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 9
Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ KREBS 10
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΙ H ΤΡΙΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 11
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΑΙ H ΠΕΜΠΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 12
Η ΕΚΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 13
Η ΕΒΔΟΜΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 14
ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ 15
ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ (ΣΟΥΞΙΝΙΚΗ) ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΖΥΜΟ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΑΞΗ ΩΣ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΥΠΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ. 16
17
18
Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ KREBS 3 NADH x 2,5 ATP = 7,5 ATP 1FADH2 x 1,5 ATP = 1,5 ATP 1GTP 1 ATP = 1,0 ATP 2 CO2 ΣΥΝΟΛΙΚΑ 10 ΑΤP ΑΝΑ ΑΚΕΤΥΛΙΟ 19
ΤΟ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟ 20
Η ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ 21
Ο ΚΟΜΒΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΥΡΟΥΒΙΚΗΣ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ 22
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΟΥ ΚΑΤΑΛΥΕΙ Η ΠΥΡΟΥΒΙΚΗ Ή ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΗ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗ 23
24
ΟΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΠΥΡΟΥΒΙΚΟΥ ΣΕ Αc-CoA 25
Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β1 26
Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β1 Δρώντας σαν συνένζυμο βοηθά στην μετατροπή του πυροσταφυλικού (πυρουβικού) οξέος (κύριο προϊόν της γλυκόλυσης) σε Ac-CoA που τροφοδοτεί τον κύκλο του Krebs για την παραγωγή ΑΤΡ. Συμμετέχει στην αντίδραση που απομακρύνει CO2 από το πυροσταφυλικό οξύ. Δρα ως συνένζυμο του ενζύμου τρανσκετολάση, στην αντίδραση η οποία δίνει γλυκεραλδεΰδη μέσω της οδού των φωσφορικών πεντοζών. 27
28
ΤΟ ΛΙΠΟΪΚΟ ΟΞΥ 29
30
ΤΟ ΛΙΠΟΪΚΟ ΟΞΥ ΤΟ ΛΙΠΟΪΚΟ ΟΞΥ ΕΙΝΑΙ ΜΟΡΙΟ ΚΡΙΣΙΜΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΕΡΟΒΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ.ΣΥΝΤΙΘΕΤΑΙ ΣΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΟΠΩΣ ΣΥΚΩΤΙ, ΝΕΦΡΑ, ΣΠΑΝΑΚΙ, ΜΠΡΟΚΟΛΑ, ΕΚΧΥΛΙΣΜΑ ΖΥΜΗΣ. ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΕΝΕΣΙΜΑ (20-50 mg/day)σε ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ, ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ, ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ Κ.ΛΠ.ΕΠΙΣΗΣ ΩΣ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ. 31
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΗΣ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ 32
ΔΙΧΛΩΡΟΞΙΚΟ ΟΞΥ(CHCl2COOH) ΔΙΕΓΕΙΡΕΙ ΤΗΝ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΗ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗ (ΠΔ) ΜΕΣΩ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΜΙΑΣ ΚΙΝΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΔ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟΥ. ΙΣΧΥΡΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΣΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ (20mg/kg/day). ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ? ΗΠΑΡ. 33
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ, «ΠΛΟΥΤΟΣ-ΦΤΩΧΕΙΑ» 34
ΚΑΤΑΒΟΛΙΚΟΣ ΑΝΑΒΟΛΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ 35
ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ Η ΤΡΙΠΛΗ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. 36
Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ KREBS ΤΟ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟ ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΙ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΚΡΕΜΠΣ, ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ΣΕ ΑΚΕΤΥΛΟΣΥΝΕΝΖΥΜΟ. ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΌΜΩΣ, ΤΟ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟ ΜΟΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΟΞΑΛΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ, ΑΡΑ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΡΧΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ. ΕΠΙΣΗΣ ΜΗΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ. ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΑ ΟΜΩΣ) ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΣΠΑΡΤΙΚΟ ΟΞΥ (ΑΜΙΝΟΞΥ). 37
Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ KREBS ΑΡΑ ΤΟ ΠΥΡΟΣΤΑΦΥΛΙΚΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΚΕΤΥΛΟΣΥΝΕΝΖΥΜΟ Ή ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ. ΑΝ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΚΕΤΥΛΟ- ΣΥΝΕΝΖΥΜΟ ΤΟΤΕ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. ΑΝ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΤΟΤΕ ΑΥΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΝ: ΓΛΥΚΟΖΗ (ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ), ΜΗ-ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ, ΜΗ- ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ. 38
ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΚΕΤΟΓΕΝΕΣΗ ΤΟ ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΔΕΝ ΕΞΑΝΤΛΕΙΤΑΙ, ΑΦΟΥ ΕΠΑΝΑΣΥΝΤΙΘΕΤΑΙ.ΟΜΩΣ, ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΛΕΙΜΑ ΣΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΑΣΙΤΙΑ, ΣΑΚΧ. ΔΙΑΒΗΤΗΣ Ι) ΤΟ ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΑΖΙΚΑ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΕΑΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ (ΓΛΥΚΟ-ΝΕΟΓΕΝΕΣΗ) ΚΑΙ «ΠΕΡΙΣΣΕΥΕΙ» ΤΟ Ac-CoA ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΔΙΑΣΠΑΤΑΙ ΣΕ ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗ. 39
ΟΞΑΛΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΓΛΥΚΟΖΗ 40
ΠΕΡΙΣΣΕΙΑ Ac-CoA ΚΑΙ ΚΕΤΩΣΗ 41
ΙΣΤΟΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ KREBS ΤΟ ΗΠΑΡ (ΜΙΚΡΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ) ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΑΚΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΓΕΙ ΝΕΑ ΓΛΥΚΟΖΗ ΚΑΙ ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ, ΜΗ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ (ΠΡΩΤΕΪΝΟΣΥΝΘΕΣΗ) ΚΑΙ ΛΙΠΟΣ (ΣΥΝΘΕΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΩΝ). 42
ΚΥΚΛΟΣ KREBS ΣΤΟΥΣ ΜΥΕΣ ΟΙ ΜΥΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΠΟΣΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΓΟΥΝ NADH KAI ATP. ΟΙ ΜΥΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΖΟΥΝ ΓΛΥΚΟΖΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΚΕΤΥΛΟΣΥΝΕΝΖΥΜΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ (β-οξειδωση). 43
ΚΥΚΛΟΣ KREBS ΣΤΑ ΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ ΤΑ ΛΙΠΩΔΗ ΚΥΤΤΑΡΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΑΝΘΡΑΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ, ΤΑ ΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΑ ΑΚΕΤΥΛΟΣΥΝΕΝΖΥΜΑ ΣΕ ΚΙΤΡΙΚΑ ΙΟΝΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΜΑ ΟΠΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΞΑΝΑ ΣΕ ΑΚΕΤΥΛΟΣΥΝΕΝΖΥΜΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ. 44
ΑΜΙΝΟΞΕΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΣ KREBS TA ΑΜΙΝΟΞΕΑ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΠΑΜΙΝΩΣΗ ΤΡΟΦΟΔΟΤΟΥΝ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ. Π.Χ. ΑΜΙΝΟΞΕΑ ΒΑΛΙΝΗ, ΙΣΟΛΕΥΚΙΝΗ, ΘΡΕΟΝΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΘΕΙΟΝΙΝΗ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΫΛΟ-CoA. ΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ ΦΑΙΝΥΛΑΛΑΝΙΝΗ ΚΑΙ ΤΥΡΟΣΙΝΗ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΦΟΥΜΑΡΙΚΟ Κ.ΛΠ. Η ΑΠΑΜΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ. 45
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΥΚΛΩΝ. ΚΥΚΛΟΙ ΤΟΞΑ, «ΝΗΣΙΔΑ» ΣΤΡΟΦΗΣ. ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΟΞΥ. ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ. ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΓΛΥΟΞΥΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ. 46
ΚΥΚΛΟΣ ΓΛΥΟΞΥΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΑ ΦΥΤΑ 47
ΤΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ (As) ΩΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ 48
Δηλητηρίαση από αρσενικό (δερματικά συμπτώματα) ΠΛΕΟΝ ΑΜΕΣΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΚΑΙ Η ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ. ΠΙΟ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΤΟ Κ.Ν.Σ. ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΤΩΝ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΕ ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΥΠΕΔΑΦΟΥΣ. 49
ΤΙ ΝΑ ΘΥΜΑΜΑΙ; ΣΥΝΟΨΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Ή ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ; ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ. ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ. ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ. ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΥΔΑΤ/ΚΩΝ, ΛΙΠΩΝ, ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ. ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΤΗ ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ. 50