Διάσκεψη Παιδαγωγικών Τμημάτων Ελλάδος Η διάσκεψη έγινε στις 29 Μαΐου 2009, στο Divani Caravel Hotel Αθήνα στα πλαίσια του 1 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Επιστημών της Εκπαίδευσης που οργανώθηκε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με πρόεδρο τον καθηγητή Ι. Παπαδάτο και μετά από σχετική πρόσκληση του. Για τη συνάντηση είχε προηγηθεί σχετικό κείμενο του κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης καθηγητή Π. Γ. Μιχαηλίδη, το οποίο εστάλη με e-mail στους προέδρους και αναπληρωτές προέδρους των παιδαγωγικών τμημάτων καθώς και στους κοσμήτορες των αντίστοιχων σχολών και επισυνάπτεται στο τέλος του παρόντος εγγράφου. Στη συνάντηση συμμετείχαν: Ιωάννης Παπαδάτος, πρόεδρος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Μιχαηλίδης, κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Βασίλης Τσελφές, αναπληρωτής πρόεδρος Τμήματος Επιστημών Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κυριακή Θεοδώρου, εκπρόσωπος φοιτητών Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μπασέτας Κωνσταντίνος, εκπρόσωπος προέδρου Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης, Καραπέτσας Αργύρης, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βρατσάλης Κώστας, Παιδαγωγικο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αιγαίου, Ευφημία Τάφα, πρόεδρος Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης, Χαράλαμπος Λεμονίδης, εκπρόσωπος προέδρου Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας, Αργύρης Κυρίδης, εκπρόσωπος προέδρου Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Παναγιώτης Κιμουρτζής, εκπρόσωπος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιασεμή Σαραφίδου, αναπληρώτρια πρόεδρος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χαράλαμπος Σακονίδης, αναπληρωτής πρόεδρος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Για τη διάσκεψη ελήφθησαν επίσης τα εξής e-mail: Α- Δυστυχώς δεν μπορώ να είμαι την καθορισμένη ημερομηνία συνάντησης στην Αθήνα -ούτε και ο πρόεδρος ή η αναπληρώτρια πρόεδρος του ΠΤΔΕ στο ΑΠΘ - γιατί τη συγκεκριμένη μέρα έχουμε Κοσμητορικές εκλογές στη Παιδαγωγική Σχολή. Φαντάζομαι ότι θα υπάρξει κάποια άλλη δυνατότητα επικοινωνίας αργότερα. Το κινητό μου είναι 6972028799 και το τηλ. γραφείου 2310 991232 Φιλικά Δήμητρα Κογκίδου Κοσμητόρισσα της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ
Β- Αγαπητέ κ. Μιχαηλίδη, Θεωρώ πολύ σημαντική την πρωτοβουλία για την συνάντηση των Προέδρων και Αναπληρωτών Προέδρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων, προκειμένου να συζητήσουμε για θέματα Ανώτατης Παιδείας και σας ευχαριστώ για την πρόσκληση. Δυστυχώς όμως λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων (Συνέδριο του Διδασκαλείου «Θεόδωρος Κάστανος» του Τμήματος) δε μπορώ να παραβρεθώ στη συνάντηση. Όμως θα παραβρεθεί ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματός μας, Αν. Καθηγητής κ. Χαράλαμπος Σακονίδης. Με εκτίμηση Καθηγητής Θεόδωρος Κεβρεκίδης Γ- Αγαπητέ Παναγιώτη, Πολύ χάρηκα που τελικά διοργανώνεται η συνάντηση προέδρων και εκπροσώπων παιδαγωγικών τμημάτων. Μη γνωρίζοντας εκ των προτέρων την ημερομηνία συνάντησης, δυστυχώς αδυνατώ να παρευρεθώ λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων από την Τρίτη 26/5 μέχρι και την Κυριακή 31/5 στην Κύπρο και στη Θεσσαλονίκη. Νομίζω ότι στη συνάντηση θα γίνει γόνιμη συζήτηση και θα ενημερωθούμε μέσω των αποτελεσμάτων της προετοιμαζόμενοι για την επόμενη. Έχω ενημερώσει για την απουσία μου και τον κ. Παπαδάτο. Φιλικά, Τάσος (Μικρόπουλος ΠΤΔΕ Ιωάννινα) Δ- Αγαπητέ Παναγιώτη, μου είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να μπορέσω να έρθω στην Αθήνα για τη συνάντηση σχετικά με τα θέματα που απασχολούν τα Παιδαγωγικά Τμήματα. Θα με εκπροσωπήσει η κοσμήτορας (Τζένη Παγγέ) Σε χαιρετώ θερμά Μαρία Καλδρυμίδου Πρόεδρος ΠΤΝ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Η διάσκεψη ξεκίνησε με καλωσόρισμα από τον διοργανωτή Ι. Παπαδάτο και με μια σύντομη εισήγηση (αποσαφήνιση διευκρινήσεις στο επισυναπτόμενο έγγραφο του) για τον σκοπό και τα θέματα της σημερινής συνάντησης από τον Π. Μιχαηλίδη. Ακολούθησε συζήτηση ως προς τη διαδικασία και το οργανωτικό πλαίσιο της συνάντησης. Διευκρινίστηκε πως η σημερινή συνάντηση έχει ανοιχτή ημερήσια διάταξη δεν υποκαθιστά άλλα θεσμικά όργανα ή πρωτοβουλίες και αποβλέπει: Στον εντοπισμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδαγωγικά τμήματα και τρόπου αντιμετώπισης τους, Στις προοπτικές των παιδαγωγικών τμημάτων, εξέταση εναλλακτικών σχετικών επιλογών και την προώθηση τους, Στον σχηματισμό ενός οργανωτικού σχήματος για μια συντονισμένη έκφραση των παιδαγωγικών τμημάτων και για μια πιο αποτελεσματική διεκδίκηση επίλυσης των προβλημάτων τους. Οι τοποθετήσεις των παρόντων έχουν, συνοπτικά, ως εξής: Καραπέτσας. Το τμήμα Ειδικής Αγωγής λειτουργεί πάνω από δέκα χρόνια με πολλούς αποφοίτους σε κατευθύνσεις για το νηπιαγωγείο και για το δημοτικό, οι οποίοι δεν μπορούν να διοριστούν
στον ΑΣΕΠ αν και έχουν θεσμοθετηθεί οι αντίστοιχοι κλάδοι ΠΕ61 και ΠΕ71 γιατί δεν έχουν εγκριθεί οργανικές θέσεις. Τάφα. Οι όποιες θέσεις της συνάντησης θα πρέπει να προωθηθούν προς το ΥπΕΠ&Θ. Βρατσάλης. Το πρόβλημα της μη απόσπασης δασκάλων είναι πολύ μεγάλο και πρέπει να δοθεί προτεραιότητα. Στο σημείο αυτό γίνεται διαλογική συζήτηση και συμφωνείται πως το πρόβλημα είναι πράγματι σημαντικό και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πιέσεις όπου δει, όμως η διάσκεψη δεν πρέπει να εγκλωβιστεί σε αυτό μόνο το θέμα ή και συναφή άλλα θέματα απλής διαχείρισης των προβλημάτων που υπάρχουν. Λεμονίδης. Υπάρχουν δυο άξονες θεμάτων, ή διαχείριση της τρέχουσας κατάστασης και η ταυτότητα μέλλον των παιδαγωγικών τμημάτων. Ως προς το δεύτερο εγείρονται πολλοί προβληματισμοί, π.χ.: Γιατί χωριστά τμήματα νηπιαγωγών και δημοτικής εκπαίδευσης όταν το μεγαλύτερο ποσοστό μαθημάτων (μπορεί να) είναι κοινά. Απαιτείται άλλη οργάνωση των παιδαγωγικών τμημάτων. Τι γίνεται με τα πειραματικά σχολεία και την οργάνωση λειτουργία τους? Ποιο είναι το επίπεδο και ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο σπουδών αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας? Τι μεταπτυχιακές σπουδές πρέπει να έχομε ποιο είναι το επίπεδο τους καιν ποιο το αντικείμενο τους δεν είναι δυνατό να υπάρχουν μεταπτυχιακά σε κάθε αντικείμενο πρέπει να σχετίζονται με την αποστολή των παιδαγωγικών τμημάτων. Θα πρέπει να έχομε και επαγγελματικά μεταπτυχιακά άμεσα συνδεόμενα με το έργο των εκπαιδευτικών στο σχολείο και εδώ έρχεται το θέμα των διδασκαλείων και του σκοπού που εξυπηρετούν τώρα που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν. Ως προς τη διαχείριση της τρέχουσας κατάστασης υπάρχουν πολλά θέματα π.χ. ο αριθμός των εισακτέων σε σχέση με τις υπάρχουσες υποδομές και το ανθρώπινο δυναμικό και το θέμα των αποσπασμένων δασκάλων για τους οποίους πρέπει να βρεθεί κάποιο άλλο status π.χ. θα μπορούσαν να λειτουργούν σε πιο μόνιμη βάση ως μέντορες νεότερων με πολλαπλά ωφελήματα. Επίσης όταν υπάρχουν προβλήματα αυτά πρέπει να δημοσιοποιούνται ευρύτερα και να μην περιοριζόμαστε σε απλή διαπραγμάτευση με το Υπουργείο για να λύσουμε, αν λύσουμε, προσωρινά το όποιο πρόβλημα. Μιχαηλίδης. Το θέμα των αποσπάσεων είναι σημαντικό για την υποτυπώδη έστω λειτουργία ορισμένων τμημάτων και πρέπει να έχει προτεραιότητα. Δεν πρέπει όμως να εγκλωβιστούμε σαυτό οι αποσπάσεις δίνουν μια ανάσα στα αυξημένα λειτουργικά προβλήματα που υπάρχουν δεν αντιμετωπίζουν όμως το αίτιο της έλλειψης προσωπικού υποστήριξης στα παιδαγωγικά τμήματα. Ακόμα και αν εξασφαλιστεί επαρκής αριθμός αποσπάσεων από το ΥπΕΠ&Θ το πρόβλημα δεν λύνεται, πχ στο τμήμα μου φέτος είχαμε πολύ λίγες αιτήσεις για απόσπαση αφενός γιατί, παρόλο που στα παιδαγωγικά τμήματα οι αποσπασμένοι επιτελούν εκπαιδευτικό έργο, η απόσπαση στο πανεπιστήμιο δεν θεωρείται εκπαιδευτικό έργο (ενώ η διοικητική γραμματειακή εργασία στο ΥπΕΠ&Θ θεωρείται εκπαιδευτικό έργο) και έτσι οι αποσπασμένοι χάνουν μόρια για την εξέλιξη τους, αφετέρου γιατί με τους πολύ λίγους που αποσπώνται η δουλειά είναι πάρα πολλή. Νομίζω πως το θέμα των αποσπασμένων πρέπει να προτάσσεται με ένταση στα πλαίσια όμως της διεκδίκησης μόνιμου επικουρικού προσωπικού (ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, Διοικητικό και τεχνικό προσωπικό). Θεοδώρου. Μέχρι τώρα η μόνη δημοσιότητα σχετικά με τα Παιδαγωγικά Τμήματα είναι πως ανεβαίνουν οι βάσεις εισαγωγής. Φέτος υπήρξε και δημοσιότητα σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ειδικά για το τμήμα μου, και η δημοσιότητα υπήρξε αποτελεσματική για την προσωρινή τουλάχιστον επίλυση ορισμένων προβλημάτων. Ως φοιτητές δώσαμε δημοσιότητα και υποστηρίξαμε ενδοπανεπιστημιακά την επίλυση των προβλημάτων του τμήματος. Οι υποδομές είναι ανύπαρκτες αν οι φοιτητές αποφάσιζαν να παρακολουθούν τα μαθήματα δεν θα είχαν σε ποιες αίθουσες να χωρέσουν και αν βρισκόταν κάποια δεν θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν καθόσον δεν υπάρχουν τα απαραίτητα οπτικοακουστικά μέσα. Στις εγκαταστάσεις δεν έχει ληφθεί πρόνοια για πρόσβαση στα ΑΜΕΑ. Υπάρχει έλλειψη εργαστηρίων και εργαστηριακών υποδομών με δυσμενείς επιπτώσεις στο επίπεδο της προετοιμασίας μας ως εκπαιδευτικών. Θα πρέπει οι εργασίες μας σεμινάρια, πτυχιακές να δημοσιοποιούνται έστω στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Θα
πρέπει να απευθυνθούμε στην κοινωνία να δουν πως διαμορφώνουμε χαρακτήρες και να φύγει η αντίληψη της δασκαλίτσας. Διδασκόμαστε πολλά για σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους όμως δεν έχομε καθόλου παραδείγματα εφαρμογής υπάρχει έλλειψη προσωπικού που οδηγεί τελικά και σε απουσία νεωτεριστικών ιδεών. Ως φοιτητές συμμετέχουμε σε επιστημονικές εκδηλώσεις επιστημονικές εκδηλώσεις και ως σύλλογος φοιτητών οργανώνουμε και συμμετέχουμε σε τέτοιες οργανώσεις αλλά η έλλειψη προσωπικού υποβαθμίζει τις σπουδές μας. Δυστυχώς ζητάμε πράγματα που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Μιχαηλίδης. Επισημαίνω τη διάθεση για αναβάθμιση σπουδών. Επίσης, τα προβλήματα μας είναι κοινά με τους φοιτητές και η λύση τους θα είναι ευκολότερη με κοινή συντονισμένη δράση οι φοιτητές και φοιτήτριες μας πρέπει να έχουν συμμετοχή στις όποιες δραστηριότητες μας και κινητοποιήσεις - και στις συναντήσεις μας αυτές Τσελφές. Υπάρχουν δυο κατηγορίες θεμάτων, η υφιστάμενη κατάσταση και το αναδυόμενο πλαίσιο. Ως προς το τελευταίο αν δεν σκεφτούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα χαθούμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει τον τομέα της εκπαίδευσης ως ανάγκη επιβίωσης σε μια κοινωνία της γνώσης δίνει την ευκαιρία στα παιδαγωγικά τμήματα πέρα από την αρχική κατάρτιση του δασκάλου να ασκήσουν πολιτική, να διαμορφώσουν κοινωνικές καταστάσεις. Επισημαίνω επίσης πως οι εκπαιδευτές των δασκάλων δεν είναι δάσκαλοι δεν έχουν σε μεγάλο βαθμό εμπειρία σχολείου και διδασκαλίας σε σχολείο. Θα πρέπει να έχουμε μεταπτυχιακά εστιασμένα στο επάγγελμα και να δούμε τι κάνουμε με τα διδασκαλεία όπως είπε και ο Λεμονίδης. Ενώ μπορούμε να είμαστε σε θέση αιχμής δεν είμαστε, π.χ. στις προγραμματιζόμενες αλλαγές στην εκπαίδευση συμμετέχουν όλοι εκτός από τους ειδικούς εμάς. Να καταλάβουμε πως δεν είμαστε μια απλή παραγωγική σχολή. Πρέπει να φανούν α/η καλλιέργεια της επιστήμης μας, β/η ανάπτυξη θεσμών θα πρέπει να επιδιώξουμε την ίδρυση ενός επιμελητηρίου εκπαίδευσης, γ/η εκπαίδευση εκπαιδευτικών. Λεμονίδης. Πρέπει να εμπλέξομε στη προσπάθεια μας και τους φοιτητές και το ΥπΕΠ&Θ. Μιχαηλίδης. Θέλω να τονίσω και εγώ την ευρωπαϊκή διάσταση που έθεσε ο Βασίλης Τσελφές. Πέρα από αναγκαία μπορεί να είναι και χρήσιμη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί την ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και ιδιαίτερα την αναζήτηση αποτελεσματικών δομών και μεθόδων εκπαίδευσης πολύ γενναιόδωρα, περισσότερο (αν εξαιρέσει κανείς το κόστος εξοπλισμού) από άλλες βαριές δραστηριότητες. Είναι ενδεικτικό για τη σημασία που δίνεται στις παιδαγωγικές σπουδές πως στα κράτη μέλη της ΕΕ το σχετικό κόστος των παιδαγωγικών σπουδών έχει δείκτη μεταξύ 1.0 και 1.4-1.5. Ο δείκτης κόστους αφορά το σχετικό συγκριτικό κόστος πανεπιστημιακών σπουδών και είναι μεταξύ 1.0 για τις καθαρά θεωρητικές σπουδές και 1.5 για τις σπουδές στα πολυτεχνεία και την αστρική (1.6 σε κάποιες χώρες όπου δεν απαιτείται μεγάλο διάστημα πρακτικής άσκησης (απόκτηση ειδικότητας). Η διακύμανση 1.2 1.4 οφείλεται στο σύστημα κάθε χώρας πχ στη Γαλλία όπου οι απόφοιτοι, πριν να αναγνωριστούν τυπικά ως εκπαιδευτικοί στα σχολεία περνούν έχουν ένα διετές διάστημα μαθητείας στην εκπαίδευση διδάσκοντας και διδασκόμενοι ο συντελεστής είναι 1.2 ενώ σε χώρες όπως η δική μας όπου οι απόφοιτοι θεωρούνται έτοιμοι και προσλαμβάνονται αμέσως ως εκπαιδευτικοί ο συντελεστής είναι 1.4. Το ΥπΕΠ&Θ έχει καταρτίσει αντίστοιχο πίνακα για να τον χρησιμοποιήσει στη χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων με τα παιδαγωγικά τμήματα να μην υπάρχουν εντασσόμενα στις ανθρωπιστικές επιστήμες με συντελεστή 1.0. Είναι ένα ακόμα θέμα που θα πρέπει να μας απασχολήσει. Σημειώνω πως στα παιδαγωγικά τμήματα απαιτείται σε μεγάλο βαθμό εξατομικευμένη διδασκαλία (η σχολική πρακτική αποτελεί τυπικό παράδειγμα) προκειμένου οι απόφοιτοι να είναι ικανοί για απευθείας πρόσληψη στην εκπαίδευση αν όχι στον ίδιο πάντως σε συγκρίσιμο βαθμό με τα ιατρικά τμήματα. Συμφωνώ με την επιδίωξη ίδρυσης εκπαιδευτικού επιμελητηρίου ως μέσου να ακούγεται σοβαρά η φωνή μας, όπως γίνεται με το ΤΕΕ, τους γιατρούς, κλπ που ανέφερε στην αρχή ο Γιάννης ο Παπαδάτος. Τσελφές. Μπορούμε για τη σχολική πρακτική να χρησιμοποιήσουμε και τους μετεκπαιδευόμενους στο διδασκαλείο στα πλαίσια μαθημάτων τους σχετικά με σύγχρονες μορφές διδασκαλίας και
εφαρμογές τους. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες πρέπει επίσης να εμπλέκονται στο ερευνητικό και διδακτικό έργο των τμημάτων. Για τους αποσπασμένους πρέπει να συμφωνήσομε σε έναν αλγόριθμο για το ελάχιστο αναγκαίο αριθμό τους. Μπασέτας. Εκ μέρους του προέδρου του ΠΤΔΕ Κρήτης θέλω να θέσω δυο σημαντικά θέματα. Τις σχέσεις αριθμού εισακτέων μελών ΔΕΠ και αποσπασμένων- αριθμού φοιτητών, σχέσεις που συνέχεια επιδεινώνονται. Το άλλο θέμα είναι η άμεση διορισιμότητα των αποφοίτων που, σε συνδυασμό μάλιστα με το προηγούμενο, έχει επιπτώσεις στο επίπεδο σπουδών. Δημιουργείται μεγάλο ρεύμα να τελειώσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και πάντως όχι μετά τα 8 εξάμηνα με αποτέλεσμα να ασκούνται μεγάλες πιέσεις για να περάσουν ή για να πάρουν μεγάλο βαθμό. Μιχαηλίδης. Επίσης με το να διορίζονται άμεσα δυσκολεύεται κάποιος να ξαναρχίσει συστηματικές σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο με συνέπεια να είναι δύσκολο αργότερα να έχομε λαμπρούς μεταπτυχιακούς φοιτητές με τις όποιες δυσμενείς επιπτώσεις στην έρευνα. Μπασέτας. Θέλω να προσθέσω και δυο άλλα θέματα. Το πρώτο, ποια είναι η τύχη του δημοτικού σχολείου και ποιο το profile του αυριανού δασκάλου του. Τι δουλειά θα κάνει ο αυριανός δάσκαλος με την εισαγωγή στο δημοτικό άλλων ειδικοτήτων στις μεγαλύτερες τάξεις (φιλόλογοι, μαθηματικοί, φυσικοί, ) και νηπιαγωγών στις μικρότερες τάξεις, κάτι που έχει συνέπεια στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων μας. Τσελφές. Στη Φινλανδία έχουν εισάγει με πολύ θετικά αποτελέσματα τον δάσκαλο της ειδικότητας και τον δάσκαλο της τάξης. Μιχαηλίδης. Η επιδίωξη των επιμέρους σκοπών του σχολείου απαιτεί διαφορετική προσέγγιση, πχ στον γνωστικό τομέα είναι πιο πρόσφορη η τυπική διδασκαλία οπότε ο δάσκαλος ειδικότητας είναι χρήσιμος, στον συναισθηματικό και κοινωνικό τομέα η μαθητεία είναι πιο πρόσφορη οπότε ο δάσκαλος της τάξης (με ισχυρή ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση) είναι πιο χρήσιμος. Αυτό όμως απαιτεί μια άλλη φιλοσοφία και οργάνωση του σχολείου που θα μπορούσε, ίσως, να επιδιωχτεί με δραστηριότητες ανάπτυξης θεσμών, όπως είπε πιο πριν ο Τσελφές. Μπασέτας. Το άλλο θέμα είναι η διδακτική κατάρτιση και η σχολική πρακτική των φοιτητών μας. Έχουμε πολύ καλούς θεωρητικούς και διδάσκομε πολλές και σύγχρονες μεθόδους. Που είναι όμως η εφαρμογή στα κοινά σχολεία δεν είναι εύκολη οπότε λόγω πλαισίου οι φοιτητές μας επαναλαμβάνουν τα ίδια. Που είναι τα πειραματικά σχολεία που θα στηρίξουν εκπαιδευτικές καινοτομίες? Γενικότερα που είναι η εμπλοκή μας με τη κοινωνία? Βλέπομε άλλους, πχ γλωσσολόγους να έχουν γνώμη βαρύνουσα για την οργάνωση και τον σκοπό του σχολείου και να λείπουν τα κατεξοχήν αρμόδια παιδαγωγικά τμήματα. Θεοδώρου. Έχουμε εγκλωβιστεί στο σύστημα των εισαγωγικών και θεωρούμε θετικό το ανέβασμα των βάσεων, όμως τι εκπαίδευση παίρνουμε? Οι δάσκαλοι της τάξης δεν μας αφήνουν να δουλέψουμε να πειραματιστούμε, λόγω έλλειψης προσωπικού δεν έχουμε και όση υποστήριξη θα έπρεπε με συνέπεια να επαναλαμβανόμαστε. Βρατσάλης. Συμφωνώ με τα όσα ειπώθηκαν, ιδιαίτερα με τα προβλήματα, την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και τις περιορισμένες αποσπάσεις. Ίσως χρειαστεί να αποχωρίσω νωρίς, ο κ. Κιμουρτζής όμως θα παραμείνει. έχει νόημα και να το δούμε, ένα κοινό ελάχιστο πρόγραμμα σπουδών? Οι συναντήσεις όπως η τωρινή είναι καλές και θα πρέπει να συνεχιστούν. Πρέπει όμως να εστιάζονται κάθε φορά σε ορισμένα θέματα και να είναι αποτελεσματικές. Τάφα. Για να είμαστε αποτελεσματικοί απαιτείται οι συναντήσεις αυτές να είναι τακτικές και να έχουν δημοσιότητα αλλιώς θα βράζουμε στο ζουμί μας. Θα μπορούσε να γίνει κάτι ανάλογο με τη σύνοδο των πρυτάνεων. Βρατσάλης. Θα πρέπει να οριστεί μια συντονιστική επιτροπή για τις συναντήσεις αυτές. Θα πρέπει να ετοιμαστούν δυο κείμενα. Ένα εσωτερικό (πρακτικά?) για μας και ένα προς τα έξω που θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί ευρύτερα.
Κυρίδης. Είμαστε σε ένα κρατικό (όχι απλά δημόσιο) πανεπιστήμιο. Πρέπει να φτιαχτεί συντονιστική και να συνεδριάζουμε τακτικά στην ίδια συχνότητα με τις συνόδους πρυτάνεων. Οι αλλαγές στην παιδεία πρέπει να είναι από κάτω (από τις μικρές ηλικίες) προς τα πάνω και όχι όπως γίνεται τώρα από πάνω και αποσπασματικά. Συμφωνώ με τα όσα είπανε οι Λεμονίδης και Τσελφές. Ένα άλλο θέμα είναι αν παράγουμε επιστήμονες, οπότε χρειάζεται ισχυρή θεωρητική κατάρτιση και επιστημονική μεθοδολογία ή τεχνίτες οπότε η μαθητεία είναι πιο αποτελεσματική. Θα πρέπει να συμφωνήσομε σε ορισμένα ελάχιστα κοινά στοιχεία και να τα προωθήσομε κατά προτεραιότητα. Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός θέσεων ΔΕΠ ποιό είναι το ελάχιστο πρόγραμμα σπουδών και αυτά να τα διεκδικήσουμε. Παπαδάτος. Με τον ίδιο αριθμό φοιτητών, η Ιατρική έχει 800 ΔΕΠ και το ΠΤΔΕ 40. Κυρίδης. Επανέρχομαι στο να καταλήξομε αν είμαστε πανεπιστήμια ή τεχνικές σχολές και να το υποστηρίξομε και διεκδικήσουμε. Τάφα. Συμφωνώ με τους Λεμονίδη και Τσελφέ. Για να γίνουνε όμως όσα προτείνουν απαιτείται συνέχεια και πρόταξη των κοινών θέσεων. Χρειάζεται συντονισμός. Σαραφίδου. Προτεραιότητα στο ερώτημα επιστήμη ή τέχνη, στο ελάχιστο κοινό πρόγραμμα σπουδών, το εκπαιδευτικό επιμελητήριο, στον ορισμό συντονιστικής, (μπορούμε να εκμεταλλευτούμε και τη τεχνολογία για επικοινωνία μεταξύ μας), στη δημιουργία θεσμών. Σακονίδης. Χρειάζονται οι συναντήσεις να είναι τακτικές, να μην καταντήσουν όμως όπως η σύνοδος των πρυτάνεων που έχουν πανηγυρικό χαρακτήρα. Αν καταλήξομε σε κοινή πλατφόρμα οι συναντήσεις μας θα έχουν ενδιαφέρον και προοπτικές. Όσοι παρευρίσκονται εδώ θα πρέπει να εκπροσωπούν τα τμήματα τους και να μην εκφράζουν προσωπικές μόνο απόψεις. Οι απόψεις μας να γνωστοποιούνται σε όλα τα μέλη των τμημάτων. Οι θέσεις μας, η ταυτότητα των τμημάτων μας, το ελάχιστο κοινό πρόγραμμα, και τα άλλα που ειπώθηκαν. Η πρόσκληση για τις συναντήσεις μας να έρχεται αρκετά νωρίς. (συμφωνία από τους άλλους). Οι συναντήσεις να είναι συναντήσεις των τμημάτων, να έχουν δημοσιότητα και να προετοιμάζονται έγκαιρα από τη συντονιστική. Κιμουρτζής. Ο πρόεδρος του τμήματος εξέφρασε συνοπτικά τις απόψεις μας. Λόγω του διδακτικού μου αντικειμένου (εκπαιδευτική πολιτική) θέλω να επισημάνω τέσσερα ζητήματα: α/όταν κάποια επιχείρηση θέλει να επεκταθεί το πρώτο και απαραίτητο που κάνει είναι να εξασφαλίσει τους πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό. Αν δηλαδή πρόκειται να επιδιώξουμε κάτι, πρέπει να είναι μέσα στις δυνατότητες μας και να έχουν εξασφαλιστεί οι απαραίτητοι όροι. Ένα πανεπιστήμιο με Τμήματα που συνεχώς μεγεθύνονται ως προς τις λειτουργίες τους (ιδίως προσθέτουν νέες) με σταθερές τις υποδομές και το προσωπικό, εργάζονται εντέλει ελλειμματικά και επιδεινώνουν την αρνητική εικόνα του πανεπιστημίου στην κοινωνία. β/σχετικώς με το εάν πρέπει να προκαλέσουμε αλλαγές «από κάτω» ή να περιμένουμε τις αλλαγές από την κρατική βούληση («από πάνω»). Πρόκειται για διαδικασίες που πρέπει να συμβαίνουν ταυτοχρόνως, διότι διαφορετικά εμποδίζονται από πρακτικά προβλήματα. Παράδειγμα από το Τμήμα μου: η προσπάθεια να αλλάξουμε τον τρόπο διεξαγωγής των Πρακτικών Ασκήσεων προσκρούει στον τρόπο που λειτουργεί σήμερα το δημοτικό σχολείο. Επομένως, οποιαδήποτε αλλαγή για να εφαρμοστεί εντός του πανεπιστημίου, πρέπει να έχει αντιστοίχως ευνοϊκή υποδοχή από τα εκπαιδευτικά νομοθετικά όργανα και να προκαλεί την άμεση δράση τους. γ/χρειαζόμαστε στοιχεία για να τεκμηριώνουμε τις διεκδικήσεις μας. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε την εμπειρία οργανισμών που έχουν δώσει βασικές υποδείξεις για το ποια και πώς πρέπει να συγκεντρώνονται τα στοιχεία αυτά (ενδεικτικώς: ΟΟΣΑ Ευρυδίκη, Ε.Ε., ΑΔΙΠ). δ/παίρνουμε, με δείκτη τις βάσεις εισαγωγής, πιο καλούς φοιτητές. Βγάζουμε όμως καλύτερους αποφοίτους? Βγάζουμε εξίσου υψηλού επιπέδου δασκάλους ή οι συνθήκες και οι πιέσεις για γρήγορο πτυχίο οδηγούν σε υποβάθμιση? Μιχαηλίδης. Υπάρχει μια συναντίληψη για τη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου και πρέπει να προχωρήσομε σε μια τέτοια επιλογή. Προσωπικά νομίζω πως σε αυτό θα πρέπει να
συμπεριλαμβάνεται ένα μέλος με άμεση πρόσβαση στο ΥπΕΠ&Θ, η εμπλοκή του οποίου, όπως επισημάνθηκε, για προώθηση επίλυση των θεμάτων είναι αναγκαία, π.χ. κάποιος από την Αθήνα, και ένα μέλος από τα τμήματα στις απομακρυσμένες περιοχές όπου τα προβλήματα είναι πολύ πιο αυξημένα. Λεμονίδης. Προτείνω τους Παπαδάτο, Μιχαηλίδη, Σακονίδη. Σακονίδης. Προτείνω τουλάχιστον για τώρα, αντί για μένα τον Λεμονίδη. Τελικά, αποφασίστηκε ομόφωνα η δημιουργία ενός συντονιστικού τριμελούς οργάνου από τους Ι. Παπαδάτο, Π. Μιχαηλίδη και Χ. Λεμονίδη, οι οποίοι: Θα αναλάβουν την ενημέρωση για τη σημερινή συνάντηση, τον συντονισμό και την προετοιμασία της επόμενης διάσκεψης παιδαγωγικών τμημάτων, κατά προτίμηση μέσα στον Σεπτέμβριο 2009. Με βάση τα όσα ειπώθηκαν στη σημερινή συνάντηση θα ετοιμάσουν ένα κείμενο, το οποίο, μετά από διαβούλευση θα φροντίσουν να δημοσιοποιηθεί όσο το δυνατόν ευρύτερα. Θα εκπροσωπούν τα παιδαγωγικά τμήματα, στα πλαίσια των θέσεων που εκφράστηκαν στη σημερινή συνάντηση και έχουν τη μεγαλύτερη συναίνεση. Π. Γ. Μιχαηλίδης
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ Ο ΚΟΣΜΗΤΟΡΑΣ Ρέθυμνο 21 Μαΐου 2009. Προς τους Προέδρους και Αναπληρωτές Προέδρους των Παιδαγωγικών Τμημάτων καθώς και τους Κοσμήτορες των αντίστοιχων Σχολών Έχετε ήδη λάβει από τον συνάδελφο πρόεδρο του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή κ. Ιωάννη Παπαδάτο πρόσκληση για συμμετοχή σε συζήτηση για θέματα Ανώτατης Παιδείας που θα γίνει στο ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL Αθηνών την Παρασκευή 29 Μαΐου 2009 ώρα 13:00. Είναι, νομίζω, μια καλή ευκαιρία να συζητήσουμε: την υφιστάμενη κατάσταση και το μέλλον των παιδαγωγικών τμημάτων στην Ελλάδα, τον τρόπο μιας πιο αποτελεσματικής οργάνωσης για την επίλυση των οξυμένων προβλημάτων που υπάρχουν στα περισσότερα αν όχι σε όλα τα τμήματα, τις προοπτικές που δημιουργούνται στα πλαίσια του αναδυόμενου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενιαίου χώρου εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις αξίες και τον πολιτισμό μας. Προκειμένου να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα, είναι απαραίτητη η ενεργός συμμετοχή στη συζήτηση αυτή, είτε από εσάς προσωπικά είτε με εκπροσώπους σας. Η συμμετοχή εκπροσώπων των φοιτητών και φοιτητριών των Σχολών σας είναι επίσης χρήσιμη. Η συζήτηση είναι ανοιχτή σε όλα τα θέματα που απασχολούν ή πρέπει να απασχολήσουν τα παιδαγωγικά τμήματα. Αναφέρω ενδεικτικά: Υπάρχουσα υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό τρόποι βελτίωσης. Ανάγκες σε ΕΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ. Αριθμός; Εισακτέων, αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί και πρακτική άσκηση. Επιπτώσεις στο επίπεδο των παιδαγωγικών σπουδών από την τωρινή άμεση διορισιμότητα των αποφοίτων στην εκπαίδευση. Κόστος σπουδών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών, τρόποι και μέθοδοι χρηματοδότησης. Περιεχόμενο σπουδών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών. Διδασκαλεία, μετεκπαίδευση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών.. Σύνδεση με την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δημιουργία διαρκούς οργανωτικού σχήματος πλαισίου για τη μελέτη των σχετικών θεμάτων. Κλπ. Όπως διαπιστώνετε, τα ανωτέρω θέματα καθώς και όσα θα θέλατε να προσθέσετε, είναι πολλά και σοβαρά και σας παρακαλώ να συμβάλλετε με τη συμμετοχή σας σε καλύτερη αντιμετώπιση τους. Με εγκάρδιους χαιρετισμούς Π. Γ. Μιχαηλίδης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης.