Οι τάσεις αναφορικά με τη χρήση καρτών στην Ελλάδα
Η χρήση καρτών, χρεωστικών και πιστωτικών, στην Ελλάδα έχει διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των δυσχερών οικονομικών συνθηκών που αντιμετώπισε η χώρα. Σε αυτό το πλαίσιο, η χρήση των καρτών κινήθηκε καθοδικά, γεγονός που οφείλεται άμεσα και στην μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών όλη αυτή την περίοδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η έρευνα «Γιατί χρησιμοποιείτε μετρητά στις αγορές σας;», η οποία πραγματοποιήθηκε από την εταιρία ερευνών Millward Brown για λογαριασμό της First Data, πολλοί έλληνες δεν είναι κάτοχοι χρεωστικής κάρτας (κάρτα αναλήψεων) και ακόμη περισσότεροι δεν είναι κάτοχοι πιστωτικής κάρτας. Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, η διάθεση για απόκτηση οποιαδήποτε μορφής κάρτας, είτε πιστωτικής είτε χρεωστικής, είναι σχεδόν μηδενική. Επίσης, η τάση να χάσουν τον έλεγχο των εξόδων τους λόγω χρήσης οποιασδήποτε μορφής κάρτας δημιουργεί αρνητικό συσχετισμό για τους περισσότερους. Πιο συγκεκριμένα, τα σημαντικότερα σημεία της έρευνας παρατίθενται παρακάτω: περίπου 4/10 χρήστες για αγορές σε φυσικά και online καταστήματα Σχεδόν όλοι οι κάτοχοι προπληρωμένων καρτών τις χρησιμοποιούν για online αγορές (87%) Οι αγορές με πιστωτική κάρτα αφορούν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους οικιακές συσκευές αγορασμένες σε φυσικό κατάστημα, ενώ με τις χρεωστικές κάρτες πραγματοποιούνται κυρίως αγορές από την κατηγορία ένδυση / υπόδηση / καλλυντικά & duty free προϊόντα & υπηρεσίες. Σχεδιάγραμμα Νο1: Χρήσεις καρτών Προπληρωμένη 5% 8% Η αναγνωρισιμότητα των καρτών, είτε χρεωστικών είτε πιστωτικών, βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα (93% και 98% αντίστοιχα), όμως όσον αφορά στην κατοχή τους, τα νούμερα μειώνονται σημαντικά, καθώς το 58% είναι κάτοχοι χρεωστικών καρτών ενώ το 33% πιστωτικών καρτών. Αντίστοιχα, η αναγνωρισιμότητα των προπληρωμένων καρτών είναι η πιο χαμηλή (65%) όσον αφορά στις κάρτες και ο αριθμός των κατόχων τους ακόμα πιο μικρός, της τάξης του 15%. Η χρήση των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών είναι πιο χαμηλή και φτάνει το 27%, παρότι τα ποσοστά κατοχής τους είναι υψηλότερα. Συγκεκριμένα: 5-6/10 χρήστες χρησιμοποιούν τις κάρτες τους για αγορές σε φυσικά καταστήματα και 87% Πιστωτική 8% 37% 55% Χρεωστική 14% 35% 51% firstdata.com 2015 First Data Corporation. All rights reserved. 2
Όσον αφορά τα δημογραφικά στοιχεία των χρηστών καρτών, οι χρήστες των χρεωστικών καρτών & των προπληρωμένων καρτών είναι άντρες, ηλικίας 25-35, καθώς όπως ήταν αναμενόμενο οι χρήστες πιστωτικών καρτών είναι κυρίως γυναίκες, ηλικίας 46+. Οι χρήστες των καρτών όλων των ειδών επίσης είναι κάτοικοι Αττικής. Με βασικό κίνητρο να ελέγξουν τα έξοδά τους, 4-5 χρήστες χρεωστικών καρτών έχουν αυξήσει τη χρήση τους σε σχέση με το παρελθόν, ενώ αντίθετα 4-5 χρήστες πιστωτικών καρτών έχουν μειώσει τη χρήση τους. Βασικός λόγος μη χρήσης καρτών τον οποίο δηλώνουν τόσο οι μη κάτοχοι καρτών όσο και οι κάτοχοι - μη χρήστες, είναι ότι αρχικά δεν χρειάζονται τις κάρτες και κατόπιν ότι η μη χρήση τους βοηθά στον έλεγχο των εξόδων τους. Πιο συγκεκριμένα: Όσον αφορά στις πιστωτικές κάρτες, οι χρήστες φοβούνται ότι θα υπερβούν τα όρια και θα ξοδέψουν πολλά, ότι δεν θα μπορέσουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και ότι έχουν υψηλό επιτόκιο Η πλειοψηφία όσων έχουν ακυρώσει τις κάρτες τους δηλώνουν ότι δεν μπορούσαν να τις αποπληρώσουν και ότι είχαν υψηλό επιτόκιο Σχεδιάγραμμα Νο2: Στοιχεία χρηστών χρεωστικών καρτών Ποσοστό Χρηστών Κατόχων Χρεωστικών Καρτών Δημογραφικά Στοιχεία Χρηστών Χρήστες κάρτας Κάτοχοι κάρτας Είναι ενήμεροι αλλά δεν έχουν κάρτα 27 54 93 Γιατί χρησιμοποιούν Κάρτες Πού χρησιμοποιούν τις κάρτες Δεν χρειάζεται να έχουν μετρητά Όταν δεν χρειάζεται να κρατάνε μετρητά Όταν δεν προλαβαίνουν ή έχουν ξεχάσει να κάνουν ανάληψη σε ATM Όταν η αγορά προϋποθέτει χρήση κάρτας (π.χ. αγορά εισιτηρίων στο Internet) Αγορές Online 46 25 24 24 19 35% 14% 51% Κίνητρα αύξησης χρήσης καρτών Συχνότητα Χρήσης σε σχέση με το παρελθόν Κανένα κίνητρο Συλλογή πόντων Εκπτώσεις Μειωμένο ΦΠΑ Διαγωνισμοί για ταξίδια/δώρα 37 22 10 9 4 firstdata.com 2015 First Data Corporation. All rights reserved. 3
Σχεδιάγραμμα Νο3: Στοιχεία χρηστών πιστωτικών καρτών Ποσοστό Χρηστών Κατόχων Πιστωτικών Καρτών Δημογραφικά Στοιχεία Χρηστών Χρήστες κάρτας Κάτοχοι κάρτας Είναι ενήμεροι αλλά δεν έχουν κάρτα 27 33 98 Γιατί χρησιμοποιούν Κάρτες Πού χρησιμοποιούν τις κάρτες Δεν χρειάζεται να έχουν μετρητά Για αγορές με δόσεις σε μεγάλα ποσά Για αγορές με δόσεις με μηδέν επιτόκιο Όταν δεν χρειάζεται να κρατάνε μετρητά Όταν η αγορά προϋποθέτει χρήση κάρτας (π.χ. αγορά εισιτηρίων στο Internet) 30 28 23 23 19 37% 8% 55% Αγορές Online Κίνητρα για χρήση της κάρτας 14 11 Κίνητρα αύξησης χρήσης καρτών Συχνότητα Χρήσης σε σχέση με το παρελθόν Κανένα κίνητρο Χαμηλό ή δωρεάν επιτόκιο Συλλογή πόντων Μειωμένο ΦΠΑ Δόσεις με μηδέν επιτόκιο Εκπτώσεις 29 20 17 11 8 6 #%& '()(* Σε συνέχεια των παραπάνω και όπως είναι αναμενόμενο, οι βασικοί λόγοι χρήσης καρτών είναι η έλλειψη μετρητών, οι online αγορές και όσον αφορά στις πιστωτικές κάρτες, οι άτοκες δόσεις. Η έρευνα έδειξε επίσης ότι η τάση για αύξηση της χρήσης καρτών στους επόμενους 6 μήνες είναι μικρή για τις χρεωστικές κάρτες, της τάξης του 4% και για τις πιστωτικές κάρτες ακόμα πιο μικρή, της τάξης του 2% στην Ελλάδα. Κάποιες από τις προωθητικές κινήσεις που αναφέρθηκαν ότι μπορεί να λειτουργήσουν ως κίνητρο αύξησης της χρήσης καρτών είναι ο μειωμένος ΦΠΑ, οι εκπτώσεις στις αγορές, η συλλογή πόντων και το χαμηλό επιτόκιο ή η απουσία επιτοκίου. Παρόλα αυτά, η τάση παγκοσμίως είναι η αύξηση των Online αγορών και η αύξηση στη χρήση καρτών, που δημιουργεί μια ευκαιρία για πιθανή μελλοντική αύξηση χρήσης καρτών και στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η χρήση των χρεωστικών καρτών δείχνει να έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να αυξηθεί στην Ελλάδα, εφόσον όμως προσφερθούν κάποια κίνητρα (όπως συλλογή πόντων, προσφορές, μειωμένος ΦΠΑ), ιδιαίτερα για τους χρήστες ηλικίας 25-45 ετών. firstdata.com 2015 First Data Corporation. All rights reserved. 4
Η First Data έχει την τεχνογνωσία και την ικανότητα να βοηθήσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας να θέσουν σε εφαρμογή τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε να ενθαρρυνθεί μία ευρύτερη υιοθέτηση των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών και να αυξηθεί η χρήση τους. Είναι σημαντικό να σχεδιαστούν ενέργειες που θα αφορούν στην εκπαίδευση του Έλληνα καταναλωτή, αλλά και τον εκσυγχρονισμό των τραπεζικών συστημάτων μας, έτσι ώστε να ξεκινήσει η μετατόπιση της συνήθειας των καταναλωτών από τη χρήση μετρητών στη χρήση της κάρτας. Με πάνω από τέσσερις δεκαετίες εμπειρίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και την επεξεργασία των συναλλαγών, η First Data είναι ο κατάλληλος συνεργάτης για τα ρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, καθώς αναζητούν καινοτόμες λύσεις για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους. Ως εκ τούτου, εμείς θα συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τον τρόπο οι καταναλωτές ξοδεύουν χρήματα, οι έμποροι δέχονται χρήματα και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διαχειρίζονται χρήματα. firstdata.com 2015 First Data Corporation. All rights reserved. 5
Στοιχεία για την έρευνα Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη διενέργεια τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων στην Ελλάδα, γυναικών και ανδρών, ηλικίας μεταξύ 25 και 65 ετών. Το χρονικό πλαίσιο της έρευνας ήταν μεταξύ 25 Αυγούστου και 10 Σεπτεμβρίου 2014 και αφορούσε καταναλωτές κατοίκους Αττικής, Θεσσαλονίκης, Βόρειας Μακεδονίας (Υπόλοιπη Μακεδονία και Θράκη), Κεντρικής Ελλάδος (Ήπειρος, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα) καθώς και Νότιας Ελλάδος (Πελοπόννησος και Κρήτη). Για περισσότερες πληροφορίες ή διευκρινίσεις επικοινωνείτε µε τη First Data στο Marketing@FirstData.gr firstdata.com 2015 First Data Corporation. All rights reserved. 6