Κύπρος - Βαθμίδα 2 ----------------------------------- Η Κύπρος είναι πηγή και χώρα προορισμού για άνδρες, γυναίκες και παιδιά που υποβάλλονται σε καταναγκαστική εργασία και σεξουαλική εκμετάλλευση. Τα θύματα που αναγνωρίστηκαν στην Κύπρο το 2014 προέρχονταν κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη και τη Νότια Ασία. Τα προηγούμενα χρόνια αναγνωρίστηκαν επίσης θύματα από την Αφρική, τη Δομινικανή Δημοκρατία, και τις Φιλιππίνες. Γυναίκες, κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη, το Βιετνάμ, την Ινδία και την υποσαχάρια Αφρική, υπέστησαν σεξουαλική εκμετάλλευση. Σεξουαλική εκμετάλλευση λαμβάνει χώρα σε ιδιωτικά διαμερίσματα και ξενοδοχεία, στους δρόμους, και σε χώρους παροχής σεξουαλικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων μπαρ, μπυραρίες, καφετέριες και καμπαρέ. Ξένοι εργάτες, κυρίως Ινδοί και Ρουμάνοι, υποκείνται σε καταναγκαστική εργασία στον αγροτικό τομέα. Οι μετανάστες που υποβάλλονται σε εμπορία με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση προσλαμβάνονται από γραφεία ευρέσεως εργασίας και φθάνουν στην Κύπρο με άδεια εργασίας μικρής διάρκειας. Μετά τη λήξη της άδειας εργασίας τους, συχνά υπόκεινται σε εξαναγασμό μέσω εικονικών χρεών, απειλών και κατακράτηση μισθών και ταξιδιωτικών εγγράφων. Αιτητές ασύλου από τη Νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη υπόκεινται σε καταναγκαστική εργασία στο γεωργοκτηνοτροφικό τομέα και ως οικιακοί βοηθοί. Ασυνόδευτοι ανήλικοι, παιδιά μεταναστών και αιτητές ασύλου είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε σεξουαλική εμπορία και καταναγκαστική εργασία. Η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν έχει συμμορφωθεί πλήρως με τα ελάχιστα κριτήρια για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων. Ωστόσο, καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Κατά την υπό εξέταση περίοδο, οι Κυπριακές αρχές καταδίκασαν τρεις διακινητές και τους τιμώρησε με τις πιο αυστηρές ποινές που έχουν επιβληθεί ποτέ στην Κύπρο για αδικήματα εμπορίας προσώπων από της ποινικοποίησης της το 2000. Οι αρχές ερεύνησαν περισσότερες υποθέσεις σε σύγκριση με το 2013, ενώ πέτυχαν και τις δύο πρώτες καταδίκες για σεξουαλική εμπορία παιδιών. Η κυβέρνηση σχεδόν διπλασίασε τον αριθμό των θυμάτων που αναγνωρίστηκαν και, παρά τις περικοπές σε άλλα ωφελήματα κοινωνικής πρόνοιας, διατήρησε τους οικονομικούς πόρους που διατίθενται για το καταφύγιο θυμάτων. Ωστόσο, συνεχίστηκαν αναφορές για σημαντικές καθυστερήσεις στην έκδοση μηνιαίων επιδομάτων σε ορισμένα από τα θύματα. Άντρες που αναγνωρίστηκαν ως θύματα στις αρχές του 2015 δεν είχαν λάβει καμιά οικονομική βοήθεια και εξαρτώνταν αποκλειστικά από τις ΜΚΟ για φροντίδα. Εμπειρογνώμονες ανέφεραν μη ευαισθητοποιημένη και σε ορισμένες περιπτώσεις τιμωρητική μεταχείριση των θυμάτων από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, με ορισμένα θύματα να έχουν σταλεί σε ακατάλληλες και εκμεταλλευτικές θέσεις εργασίας. 1
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: Βελτίωση των προσπαθειών για εντατικότερη δίωξη αδικημάτων, καταδίκης και τιμωρίας διακινητών, συμπεριλαμβανομένων κρατικών αξιωματούχων που συνεργούν στην εμπορία προσώπων. Ενίσχυση των υπηρεσιών για άνδρες θύματα, περιλαμβανομένου και καταφυγίου. Έγκαιρη παροχή οικονομικού βοηθήματος για τα θύματα. Επαναξιολόγηση των πρακτικών που ακολουθούν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας για την εξασφάλιση εργασίας και στέγης για τα θύματα. Εκπαίδευση του προσωπικού των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας σε σωστές πρακτικές για τη φροντίδα των θυμάτων. Συνέχιση της ευαισθητοποίησης μεταξύ των μελών της Αστυνομίας και της Υπηρεσίας Μετανάστευσης για την εμπορία προσώπων και τον εντοπισμό θυμάτων και εκπαίδευση τους στον εντοπισμό τέτοιων προσώπων, ειδκά σε ότι αφορά την καταναγκαστική εργασία. Περαιτέρω εκπαίδευση δικαστών και δημόσιων κατηγόρων ώστε να διασφαλιστεί αυστηρή εφαρμογή της νέας νομοθεσίας καταπολέμησης της εμπορίας προσώπων. Να συνεχιστεί η αύξηση της χρήσης εμπειρογνωμόνων ως μαρτύρων στην προσαγωγή κατηγορούμενων για αδικήματα εμπορίας προσώπων, και επαρκής προστασία των θυμάτων κατά τη διαδικασία στο δικαστήριο. Να επισημοποιήσει τον εθνικό μηχανισμό παραπομπής για να παρέχει ένα πρακτικό οδηγό που να καθορίζει καθαρά τους ρόλους και τις ευθύνες της πρώτης γραμμής υπηρεσιών, των αντίστοιχων υπουργείων και των ΜΚΟ. Ετοιμασία μελέτης για το καθεστώς βίζας για καλλιτέχνες, φοιτητές, σερβιτόρες, οικιακούς βοηθούς και εργάτες στον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα και άλλες κατηγορίες επαγγελμάτων, για εντοπισμό πιθανής κακής χρήσης από διακινητές. Περισσότερος έλεγχος για εμπορία προσώπων μεταξύ κατόχων άδειας παραμονής σε ευάλωτους τομείς. ΔΙΩΞΗ Η κυβέρνηση αύξησε τις προσπάθειες εφαρμογής του νόμου. Η Κύπρος απαγορεύει κάθε μορφή εμπορίας προσώπων, με βάση το Νόμο 60(I) του 2014. Οι προβλεπόμενες ποινές είναι μέχρι 20 χρόνια φυλάκισης, οι οποίες κρίνονται ως αρκούντως αυστηρές και ανάλογες αυτών που έχουν καθοριστεί για άλλα σοβαρά εγκλήματα. Η κυβέρνηση διερεύνησε 24 νέες υποθέσεις που εμπλέκονταν 35 ύποπτους διακινητές κατά την υπό εξέταση περίοδο, σε σύγκριση με 15 υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονταν 33 ύποπτοι το 2013. Η κυβέρνηση άσκησε διώξεις εναωτίον 15 κατηγορουμένων, -μειωμένος αριθμός σε σύγκριση με 22 το 2013. Εννέα διακινητές καταδικάστηκαν σύμφωνα με το νόμο 87(I)/2007, τον 60(Ι) του 2014 και άλλους νόμους σε σχέση με δύο το 2013. Οι ποινές ήταν σημαντικά πιο αυστηρές σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Οκτώ καταδικασθέντες διακινητές καταδικάστηκαν σε φυλάκιση από 3 μήνες μέχρι και 12 χρόνια, ενώ 2
ένας καταδικασθείς δεν φυλακίστηκε. Μια από τις υποθέσεις οδήγησε στην πρώτη καταδίκη για εμπορία παιδιού για σεξουαλική εκμετάλλευση. Οι δύο Κύπριοι δράστες καταδικάστηκαν σε 12 και 10 χρόνια φυλάκιση. Η κυβέρνηση συνέχισε να καταδικάζει διακινητές στη βάση προνοιών που δεν υπάγονται στον περί εμπορίας προσώπων νόμο, με αποτέλεσμα πιο επιεικείς ποινές. Το τμήμα καταπολέμησης εμπορίας προσώπων της αστυνομίας εποπτεύει τις έρευνες καθ όλη τη διάρκειά τους. Ωστόσο, η κακομεταχείρηση από το δικαστικό σύστημα των θυμάτων μαρτύρων, καθώς και οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες, είχαν ως αποτέλεσμα περιορισμένο αριθμό καταδικών. Η κυβέρνηση δεν παρακολούθησε αποτελεσματικά περιπτώσεις εμπορίας κατά τη δικαστική διαδικασία. Η κυβέρνηση καθιέρωσε μηχανισμό αξιολόγησης εργατικών παραπόνων και αρμόδιοι λειτουργοί προώθησαν υποθέσεις καταναγκαστικής εργασίας στην αστυνομία και τις υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας. Όμως, ΜΚΟ ανέφεραν ότι αξιωματούχοι σπάνια αντιμετώπισαν εργατικά παράπονα ως ενδεχόμενες υποθέσεις εμπορίας προσώπων. Η κυβέρνηση εγκατέστησε νέο λογισμικό για την αστυνομική μονάδα καταπολέμησης εμπορίας προσώπων για να βελτιώσει την ικανότητά της να καταγράφει, επεξεργάζεται και αναλύει στοιχεία σχετικά με την εμπορία προσώπων. Το 2014, η κυβέρνηση χρηματοδότησε την εκπαίδευση κατά της εμπορίας προσώπων 86 αστυνομικών, καθώς και κοινή εκπαίδευση αστυνομίας και δημόσιων κατηγόρων, για βελτίωση της συνεργασίας. ΜΚΟ ανέφεραν ισχυρισμούς για συνέργεια τουλάχιστων δύο υψηλόβαθμων αξιωματούχων και ενός πρώην αξιωματούχου, οι οποίοι ζήτησαν υπηρεσίες από θύμα εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση. Η υπόθεση απορρίφθηκε όταν το δικαστήριο έκρινε ότι η κατάθεση του θύματος ήταν αναξιόπιστη. Αστυνομικός στην υπηρεσία μετανάστευσης αθωώθηκε το 2012 για φερόμενη εμπλοκή σε υπόθεση εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλεση, κέρδισε την προσφυγή κατά της κυβέρνησης αμφισβητώντας την απόλυσή του. Επαναπροσλήφθηκε και τοποθετήθηκε επικεφαλής της υπηρεσίας μετανάστευσης στο αεροδρόμιο Λάρνακας. ΜΚΟ διαμαρτυρήθηκαν έντονα για το διορισμό του σε μια τόσο ευαίσθητη θέση. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Η κυβέρνηση αύξησε τις προσπάθειες προστασίας θυμάτων. Η κυβέρνηση διατήρησε τους χρηματοδοτικούς πόρους που διατίθενται σε θύματα, παρά τις περικοπές των χρηματοδοτήσεων άλλων κοινωνικών παροχών. Η κυβέρνηση αναγνώρισε 46 θύματα εμπορίας προσώπων το 2014, αύξηση από τα 25 το 2013. Από τα 46 πρόσωπα που ανγνωρίστηκαν, τα 22 ήταν θύματα εμπορίας για καταναγκαστική εργασία, από τα οποία 15 ήταν άντρες και 7 ήταν γυναίκες. Η 3
κυβέρνηση αναγνώρισε 19 θύματα εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση, συμπεριλαμβανομένων 16 γυναικών και 3 παιδιών. Πέντε επιπλέον γυναίκες ήταν θύματα εμπορίας, τόσο για εργασίακή όσο και σεξουαλική εκμετάλλευση. Οι περισσότερες περιπτώσεις καταναγκαστικής εργασίας γνωστοποιήθηκαν στις αστυνομικές αρχές από ΜΚΟ. Η πλειοψηφία των θυμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια αστυνομικών επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση παρέπεμψε άλλα τα αναγνωρισθέντα θύματα στο γραφείο κοινωνικής ευημερίας για βοήθεια. Είκοσι γυναίκες θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης στεγάστηκαν στο καταφύγιο που λειτουργεί η κυβέρνηση στη Λευκωσία. Στα θύματα αυτά επετράπη να παραμείνουν στο καταφύγιο για ένα μήνα, ή περισσότερο, αναλόγως, για περίσκεψη, για να συνέλθουν, προτού αποφασίσουν αν θα συνεργαστούν με διωκτικές αρχές. Στα προηγούμενα χρόνια οι αρχές στέγαζαν άνδρες θύματα εμπορίας σε ξενοδοχεία που πλήρωνε η κυβέρνηση. Άνδρες και γυναίκες θύματα εμπορίας για καταναγκαστική εργασία και εκμετάλλευση, διέμεναν σε διαμερίσματα, και έπαιρναν επίδομα ενοικίου από την κυβέρνηση. Πολλαπλές πηγές ανέφεραν σημαντικές καθυστερήσεις στην έκδοση μηνιαίων επιταγών σε ορισμένα από τα θύματα, οι οποίες άφησαν τα θύματα ανίκανα να καλύψουν βασικές ανάγκες. Ως αποτέλεσμα, μερικοί άντρες θύματα έμειναν άστεγοι. Άντρες θύματα καταναγκαστικής εργασίας, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν το 2015 δεν πήραν οφελήματα και εξαρτώνταν αποκλειστικά σε ΜΚΟ για φροντίδα. Ειδικοί ανέφεραν ότι λειτουργοί του Γραφείου Ευημερίας στη Λευκωσία παρουσίασαν μη ευαίσθητη και μερικές φορές τιμωρητική μεταχείρηση των θυμάτων. Θύματα στέλλοντο σε ακατάλληλες και εκμεταλλευτικές εργασίες, όπου έπρεπε να εργάζονται περισσότερες απο τις νομικά επιτρεπόμενες ώρες και πληρώνονταν λιγότερα απο τον κατώτατο μισθό. Αν τα θύματα αρνούνταν να αποδεχθούν προσφορά εργασίας, οι υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας τους έθεταν σε καθεστώς εθελοντικής ανεργίας και τερμάτιζαν τα ωφελήματα τους. Η κυβέρνηση δαπάνησε 184,000 ευρώ για λειτουργία καταφυγίου θυμάτων εμπορίας προσώπων, σε σύγκριση με 199,136 ευρώ το 2013. Η κυβέρνηση διέθεσε 118,066 ευρώ ως επιχορήγηση ενοικίου και μηνιαίο επίδομα δημόσιο βοήθημα, σε θύματα που επέλεξαν να διαμένουν σε ιδιωτικά διαμερίσματα, και ήταν δικαιούχοι επιδόματος ενοικίου και μηνιαίου επιδόματος σε σύγκριση με 262,000 το 2013. Τα θύματα είχαν το δικαίωμα να εργαστούν και τους παρείχετο ποικίλη βοήθεια όπως, και προστασία από απέλαση. Είχαν επίσης τη δυνατότητα για κρατικά επαγγελματικά και άλλα προγράμματα εκπαίδευσης, και την ευχέρεια να αλλάξουν τομείς εργοδότησης. Η έλλειψη κανονισμών συντονισμού μεταξύ υπουργείων, οδήγησε, όπως αναφέρθηκε, σε κενά και καθυστερήσεις στις προσφερόμενες υπηρεσίες και στήριξη. Ο νόμος ορίζει ότι τα θύματα επαναπατρίζονται με την 4
ολοκλήρωση των νομικών διαδικασιών και Αστυνομία διεξήγαγε μελέτη αξιολόγησης κινδύνου για κάθε θύμα πριν τον επαναπατρισμό. Σε δύο θύματα τα οποία αξιολογήθηκαν ότι κινδύνευαν, παραχωρήθηκε άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους και παρέμειναν στην Κύπρο. Οι Αρχές παρέτειναν την άδεια εργασίας σε τρίτο θύμα. Σαρανταέξι θύματα βοήθησαν τις αρχές στην προσαγωγή υπόπτων για εμπορία προσώπων. Δεν υπήρξαν αναφορές για θύματα τα οποία τιμωρήθηκαν ανάρμοστα για παράνομες δραστηριότητες που έγιναν ως άμεσο αποτέλεσμα της υποβολής τους σε εμπορία προσώπων. ΠΡΟΛΗΨΗ Η κυβέρνηση διατήρησε προσπάθειες πρόληψης. Η Πολυθεματική Συντονιστική Ομάδα για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων συντόνισε την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2013-2015 για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. ΜΚΟ ανέφεραν ότι η συνεργασία με τη συντονιστική ομάδα βελτιώθηκε σημαντικά κατά την υπό αναφορά περίοδο. Το 2014, οι αρχές διερεύνησαν επτά υποθέσεις πιθανής εργασιακής εκμετάλλευσης μεταναστών μέσω της λειτουργίας παράνομου γραφείου εξευρέσεως εργασίας και αφαίρεσαν τις άδειες δύο ιδιωτικών γραφείων εξεύρεσης εργασίας για μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς. Η κυβέρνηση ανέφερε πέντε εν εξελίξει έρευνες κατά στρατολόγων και μεσαζόντων για εκμετάλλευση μεταναστών εργατών. Η κυβέρνηση συνέχισε να τυπώνει και διανέμει βιβλιάρια σε επτά γλώσσες για ενημέρωση πιθανών θυμάτων σχετικά με τη βοήθεια που είναι διαθέσιμη. Η κυβέρνηση δεν ανέφερε προσπάθειες για μείωσης της ζήτησης για καταναγκαστική εργασία ή του αγοραίων σεξουαλικών δραστηριοτήτων. Το Υπουργείο Εσωτερικών παρείχε εκπαίδευση για την εμπορία προσώπων σε επιθεωρητές εργασίας, αξιωματούχους εργασιακών σχέσεων, λειτουργούς κοινωνικής ευημερίας και λειτουργούς του Υπουργού Υγείας για την εμπορία προσώπων για εργασιακή εκμετάλλευση και τις πρόνοιες του νέου νόμου εμπορίας προσώπων του 2014. Περιέλαβε στo πρόγραμμα μαθητών 15-18 ετών ένα μέρος για την εμπορία προσώπων. Η κυβέρνηση πρόσφερε εκπαίδευση για την εμπορία προσώπων στο διπλωματικό της προσωπικό. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΔΙΟΙΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΥΣ Η βόρεια περιοχή της Κύπρου διοικείται από τους Τουρκοκύπριους. Το 1983, οι Τουρκοκύπριοι ανακήρυξαν την περιοχή, ως την ανεξάρτηση «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» «ΤΔΒΚ.) Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αναγνωρίζουν την «ΤΔΒΚ,» ούτε και καμιά άλλη χώρα εκτός από την Τουρκία. Η περιοχή διοικείται από τους Τουρκοκύπριους παραμένει ζώνη ατιμωρησίας σε ό,τι 5
αφορά την εμπορία προσώπων. Η περιοχή είναι αυξητικά προορισμός γυναικών απο την Κεντρική Ασία, την Ανατολική Ευρώπη και την Αφρική, οι οποίες υποβάλλονται στην πορνεία διά της βίας σε νυκτερινά κέντρα, τα οποία αδειοδοτούνται και ελέγχονται από Τουρκοκύπριους. Οι ιδιοκτήτες των νυκτερινών κέντρων πληρώνουν σημαντικούς φόρους στην Τουρκοκυπριακή διοίκηση, που σύμφωνα με αναφορές στα μέσα ενημέρωσης ανέρχονται μεταξύ 8 και 12 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Επιπρόσθετα, οι ιδιοκτήτες πληρώνουν τέλος στις αρχές περίπου 2 χιλιάδες δολάρια για κάθε γυναίκα, που ενδεχομένως να αποτελεί σύγκρουση συμφερόντων και αντικίνητρο στην πολιτική βούληση για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. ΜΚΟ ανέφερε ότι νεαρά κορίτσια ακόμα και 11 ετών υπήρξαν θύματα εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση στην εντός των τειχών Λευκωσία. Άντρες και γυναίκες υπόκεινται σε καταναγκαστική εργασία στους τομείς της βιομηχανίας, τις οικοδομές, τη γεωργοκτηνοτροφία, ως οικιακοί βοηθοί, σε εστιατόρια και το λιανικό εμπόριο. Τα θύματα εμπορίου για καταναγκαστική εργασία ελέγχονται απο τους εργοδότες με εικονικά χρέη, απειλές για απέλαση, περιορισμού στη διακίνηση και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Τα θύματα εμπορίας για καταναγκαστική εργασία προέρχονται από την Κίνα, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες, την Τουρκία, το Τουρκμενιστάν και το Βιετνάμ. Γυναίκες στις οποίες παραχωρείται άδεια εργασίας ως οικιακές βοηθοί είναι ευάλωτες σε καταναγκαστική εργασία. Μια ΜΚΟ ανέφερε ότι αριθμός γυναικών φθάνει στην «ΤΔΒΚ» από την Τουρκία με τουριστικές ή φοιτητικές βίζες τριών μηνών και εκπορνεύονται σε διαμερίσματα στη βόρεια Λευκωσία, την Κερύνεια και την Αμμόχωστο. Μερικές μπορεί να είναι θύματα εμπορίας. Μετανάστες, πρόσφυγες και τα παιδιά τους επίσης κινδυνεύουν με σεξουαλική εκμετάλλευση. Αν η «ΤΔΒΚ» βαθμολογείτο επίσημα στην παρούσα έκθεση, θα ήταν στη Βαθμίδα 3. Οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν συμμορφώνονται πλήρως με τα ελάχιστα κριτήρια εξάλειψης της εμπορίας προσώπων και δεν προβαίνουν σε σημαντικές προσπάθειες για να το πράξουν. Η περιοχή που διοικείται από τους Τουρκοκύπριους δεν έχει νομοθεσία κατά της εμπορίας προσώπων. Οι Τουρκοκύπριοι δεν τηρούν στατιστικά στοιχεία για τις προσπάθειες των διωκτικών αρχών εναντίον των παραβατών για εμπορία προσώπων. Η περιοχή που διοικείται από τους Τουρκοκύπριους δεν διαθέτει καταφύγια για θύματα, ούτε και κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές υπηρεσίες για τα θύματα. Κατά την υπό αναφορά περίοδο η αστυνομία πραγματοποίησε αριθμό εφόδων σε νυκτερινά κέντρα, με αποτέλεσμα τη σύλληψη πιθανών θυμάτων εμπορίας προσώπων. Ντόπιοι παρατηρητές ανέφεραν ότι οι αρχές ήταν συνεργοί στη διευκόλυνση της εμπορίας προσώπων και η αστυνομία συνέχισε να κατακρατεί τα διαβατήρια γυναικών που εργάζονταν στα νυκτερινά κέντρα κατά την άφιξή τους. 6
Κατά την προηγούμενη υπό αναφορά περίοδο έγινε πρόταση για τροποποίηση του «ποινικού κώδικα» με πρόνοιες για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. Όμως, το 2014 δεν έγινε καμία προσπάθεια θέσπισής της. Το γραφείο του «γενικού εισαγγελέα» καταδίκασε ένα «αξιωματούχο» σε φυλάκιση 9 μηνών για εμπλοκή σε υπόθεση σχετική με εμπορία προσώπων το 2013. Οι Τουρκοκύπριοι δεν εφάρμοσαν το «νόμο» που προβλέπει ότι τα νυκτερινά κέντρα μπορούν να προσφέρουν μόνο διασκέδαση, όπως χορευτικές παραστάσεις. Οι αρχές δεν αναγνώρισαν την ύπαρξη καταναγκαστικής εργασίας. Δεν υπήρχε «νόμος» που να τιμωρεί τους σωματεμπόρους που κατάσχουν τα διαβατήρια ή έγγραφα των εργατών, αλλάζουν συμβόλαια, ή κατακρατούν τους μισθούς για να υποβάλλουν τους εργάτες σε δουλεία. Οι Τουρκοκύπριοι δεν παρείχαν εξειδικευμένη εκπαίδευση πώς να διερευνούν ή διώκουν υποθέσεις εμπορίας προσώπων. Οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν διέθεσαν κονδύλια στις προσπάθειας καταπολέμησης εμπορίας προσώπων, οι αστυνομικοί δεν εκπαιδεύθηκαν στην αναγνώριση θυμάτων, και οι αρχές δεν παρείχαν προστασία στα θύματα. Η αστυνομία κατέσχε τα διαβατήρια θυμάτων για να τα προστατεύσει, όπως ανέφερε, από την κακοποίηση ιδιοκτητών νυκτερινών κέντρων, οι οποίοι κατακρατούσαν τα διαβατήρια τους. Ξένοι υπήκοοι θύματα που διαμαρτύροντο για τη συμπεριφορά που αντιμετώπιζαν, απελαύνοντο με διαδικασίες ρουτίνας. ΜΚΟ ανέφεραν ότι γυναίκες προτιμούσαν να κρατήσουν τα διαβατήρια τους, αλλά πείσθηκαν να τα δώσουν στην αστυνομία για να αποφύγουν απέλαση. Θύματα εμπορίας προσώπων που αποτελούσαν μάρτυρες κατηγορίας ενατίον πρώην εργοδότη τους, δεν δικαιούνταν να βρουν άλλη εργασία και παρέμεναν σε προσωρινό χώρο διαμονής που διευθετείτο από την αστυνομία. Ειδικοί ανέφεραν ότι αριθμός γυναικών διέμενε στα νυκτερινά κέντρα. Οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν ενεθάρρυναν τα θύματα να βοηθήσουν σε διώξεις εναντίον σωματεμπόρων και ολα τα θύματα που ήταν ξένοι υπήκοοι απελάθηκαν. Αν κάποιο θύμα ζητούσε να επιστρέψει στην πατρίδα του κατά τη διάρκεια συνέντευξης με τις αρχές, υποχρεώνετο να επιστρέψει στο ξενοδοχείο και να διαμένει εκεί μέχρι την αγορά αεροπορικών εισιτηρίων. Οι μάρτυρες σε υποθέσεις εμπορίας προσώπων απαγορεύεται να αναχωρήσουν απο την «ΤΔΒΚ,» ενόσω εκκρεμεί δίκη και απελαύνονται με την ολοκλήρωση των «νομικών» διαδικασιών. Το 2014, οι αρχές εξέδωσαν 1,168 εξάμηνες άδειες εργασίας για συνοδούς και μπάργουμεν που εργοδοτούνται σε περίπου 40 νυκτερινά κέντρα και δύο μπυραρίες στο βορρά. Μια ΜΚΟ ανέφερε οτι δεν υπήρξε συστηματική καταγραφή από τις αρχές της άφιξης γυναικών που θα εργοδοτούνταν σε νυκτερινά κέντρα. Οι περισσότερες που είχαν άδεια εργασίας προέρχονταν από τη Μολδαβία, το Μαρόκο και την Ουκρανία, ενώ άλλες ήρθαν από τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, την Κένυα, το Κιργιστάν, την Παραγουάη, τη Ρωσία και το Ουζμπεκιστάν. Οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να αλλάξουν χώρο εργασίας μετά την 7
υπογραφή συμβολαίου με νυκτερινό κέντρο, και οι Τουρκοκύπριοι απέλασαν 395 γυναίκες που διέκοψαν τα συμβόλαια τους, αλλά χωρίς να διενεργήσουν έλεγχο για εμπορία προσώπων. Παρά το γεγονός ότι η πορνεία είναι παράνομη, οι εργαζόμενες σε νυκτερινά κέντρα, υποχρεώνονταν να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα δύο φορές την εβδομάδα, γεγονός που αποδεικνύει την αποδοχή της βιομηχανίας πορνείας. Θύματα ανέφεραν ότι σωματοφύλακες των νυκτερινών κέντρων τις συνόδευαν στις ιατρικές εξετάσεις ή στους αστυνομικούς ελέγχους για να διασφαλίσουν ότι δεν θα ανέφεραν λεπτομέριες της θυματοποίησης τους στην αστυνομία ή τους γιατρούς. Οι Τουρκοκύπριοι δεν κατέβαλαν προσπάθειες να μειώσουν τη ζήτηση για αγοραίο έρωτα ή την καταναγκαστική εργασία. Ο «νόμος» που διέπει τα νυκτερινά κέντρα απαγορεύει στις γυναίκες να φεύγουν από το χώρο εργασίας τους. Ωστόσο οι περισσότερες ζούσαν μαζί σε ξενώνες δίπλα απο τα νυκτερινά κέντρα ή σε άλλους κοντινούς χώρους που διευθετούσαν οι ιδιοκτήτες. Τα νυκτερινά κέντρα λειτουργούσαν ως «νόμιμες» επιχειρήσεις που παρείχαν έσοδα για την «κυβέρνηση.» Η «Επιτροπή Νυκτερινών Κέντρων» που αποτελείται από την αστυνομία και «κυβερνητικούς αξιωματούχους» που ρυθμίζουν τη λειτουργία των νυκτερινών κέντρων, ετοίμασε φυλλάδια για τα δικαιώματα των υπαλλήλων και τα διένειμε σε όλες τις ξένες γυναίκες κατά την άφιξη τους. Καθιέρωσαν επίσης τηλεφωνική γραμμή άμεσης βοήθειας για θύματα εμπορίας προσώπων. Όμως, στελεχώνεται ανεπαρκώς με μόλις ένα υπάλληλο. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Θέσπιση «νομοθεσίας» που να απαγορεύει όλες τις μορφές εμπορίας προσώπων, έλεγχος για θύματα εμπορίας προσώπων στα νυκτερινά κέντρα και τις μπυραρίες, αύξηση της διαφάνειας για τον κανονισμό των νυκτερινών κέντρων, και την προώθηση της ευαισθητοποίησης των πελατών και του κοινού για τη βία, την απάτη και τον εξαναγκασμό που χρησιμοποιούνται για να υποχρεώσουν τις γυναίκες στην πορνεία, παροχή οικονομικής βοήθειας σε ΜΚΟ καταφύγια θυμάτων και παροχή υπηρεσιών φροντίδας για την προστασία θυμάτων, έρευνα, δίωξη και καταδίκη «αξιωματούχων» που είναι συνεργοί στην εμπορία προσώπων, εναλλακτικές λύσεις στην απέλαση θυμάτων εμπορίας προσώπων και αναγνώριση και λήψη μέτρων για να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας. 8