Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 12.12.2017 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη της Γερουσίας της Γαλλικής Δημοκρατίας επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον ENISA, τον «οργανισμό της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο», και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 526/2013, καθώς και σχετικά με την πιστοποίηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών («πράξη/κανονισμός για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο») (COM(2017)0477 C8-0310/2017 2017/0225(COD)) Βάσει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν, εντός προθεσμίας οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, να απευθύνουν προς τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένη γνώμη στην οποία εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιμούν ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Η Γερουσία της Γαλλικής Δημοκρατίας απέστειλε τη συνημμένη αιτιολογημένη γνώμη επί της προαναφερθείσας πρότασης κανονισμού. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρμόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. NP\1141462.docx PE615.375v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Αριθ. 25 ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ 2017-2018 6 Δεκεμβρίου 2017 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ επί της πρότασης κανονισμού σχετικά με τον ENISA, τον «Οργανισμό για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο», και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 526/2013, καθώς και για την πιστοποίηση ασφαλείας στον κυβερνοχώρο στον τομέα της τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών («πράξη για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο») COM (2017) 477 final Σύμφωνα με το άρθρο 73 ζ εδάφια 4 και 5 του Κανονισμού της Γερουσίας, το ψήφισμα που ενέκρινε η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων κατέστη ψήφισμα της Γερουσίας με το ακόλουθο περιεχόμενο: Η πρόταση κανονισμού COM (2017) 477 τελικό σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο με στόχο την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA) και να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την πιστοποίηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο των προϊόντων και υπηρεσιών των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών. Ορίζει έξι στόχους: αύξηση των ικανοτήτων και της ετοιμότητας των κρατών μελών βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και των ευρωπαϊκών οργάνων αύξηση των ικανοτήτων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης προς συμπλήρωση των δράσεων των κρατών μελών, όσον αφορά κρίσεις με διασυνοριακή διάσταση αυξημένη ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επιχειρήσεων σε ζητήματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο συνολική αύξηση της διαφάνειας και της διασφάλισης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο αποτροπή κατακερματισμού των καθεστώτων πιστοποίησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και των σχετικών απαιτήσεων ασφάλειας και κριτηρίων αξιολόγησης στα διάφορα κράτη μέλη. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί ο ENISA και να αποτελέσει αναπόσπαστο παράγοντα της ευρωπαϊκής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, ενώ είναι επί του παρόντος οργανισμός με περιορισμένους πόρους και του οποίου η θητεία προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2020. Ο ENISA θα διαθέτει μόνιμη εντολή. Το πεδίο δραστηριότητάς του θα επεκταθεί σε νέα καθήκοντα που συνδέονται με την αγορά και για την πιστοποίηση της ασφάλειας στον PE615.375v01-00 2/5 NP\1141462.docx
κυβερνοχώρο καθώς και με την τυποποίηση και την τεχνική βοήθεια σε περίπτωση σημαντικών περιστατικών. Διατηρεί τα καθήκοντά του όσον αφορά αφενός μεν, την ανάπτυξη και υλοποίηση της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, αφετέρου δε, τη στήριξη της ενίσχυσης των ικανοτήτων (μέσα και αρμοδιότητες) των κρατών μελών, της επιχειρησιακής συνεργασίας και της διαχείρισης κρίσεων. Ο ENISA θα διατηρήσει, ως εκ τούτου, και θα διευρύνει σημαντικά τις αρμοδιότητές του. Θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να διενεργεί τεχνικές διερευνήσεις στα κράτη μέλη μετά την καταγραφή ενός συμβάντος που αφορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο σε ευρωπαϊκή κλίμακα, κατόπιν αιτήματος ορισμένων κρατών μελών ή της Επιτροπής. Μπορεί επίσης να παρέχει τεχνική βοήθεια σε ορισμένα κράτη μέλη σε περιπτώσεις επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, μέσω μιας ομάδας παρέμβασης. Η πρόταση προβλέπει στο δεύτερο τμήμα τη δημιουργία ενιαίου πλαισίου πιστοποίησης που αποτυπώνει το επίπεδο ασφάλειας των προϊόντων και υπηρεσιών των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην ΕΕ, του οποίου ο ENISA αποτελεί την αρχή αναφοράς. Μια ενιαία θυρίδα παρέχει στις εταιρείες τη δυνατότητα να πιστοποιούν τα προϊόντα τους. Ενώ σήμερα η ικανότητα και η εμπειρογνωμοσύνη σε θέματα εκτίμησης της ασφάλειας βρίσκονται στο επίπεδο των κρατών μελών, η πρόταση παρέχει την αρμοδιότητα αυτή στον ENISA. Επιπλέον, αφότου δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό σύστημα, τα εθνικά πιστοποιητικά θα καταργηθούν και δεν θα είναι πλέον δυνατή, στο μέλλον η έκδοσή τους, θα προσφέρουν δε υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας. Για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, το προτεινόμενο πλαίσιο προβλέπει τρία επίπεδα ασφάλισης: στοιχειώδες, βασικό και υψηλό. Έχοντας υπόψη το άρθρο 88 παράγραφος 6 του Συντάγματος, Η Γερουσία διατυπώνει τις ακόλουθες παρατηρήσεις: η Γερουσία στηρίζει την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και την ανάγκη για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο πιστοποίησης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, καθώς και για τα συστήματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο ωστόσο, φρονεί ότι τα δύο αυτά θέματα θα πρέπει να αποτελέσουν το αντικείμενο δύο διαφορετικών κειμένων, ένα που θα καθορίζει την εντολή του ENISA και ένα άλλο που θα θεσπίζει ένα πλαίσιο για την πιστοποίηση Όσον αφορά τις αρμοδιότητες των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας: η Γερουσία υπογραμμίζει ότι η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, λόγω της σημασίας που έχει για την ασφάλεια των κρατών μελών, άπτεται σε πολλές πτυχές της εθνικής κυριαρχίας συνεπώς, τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρούν, αφενός, τη δυνατότητα να θεσπίζουν κανόνες και πρότυπα που παρέχουν ένα υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας, και, αφετέρου, τη θέση τους στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα που βασίζεται στην εθελοντική τους συμμετοχή στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο NP\1141462.docx 3/5 PE615.375v01-00
για το λόγο αυτό, όσον αφορά τη νομική βάση της πρότασης, ο εισηγητής πιστεύει ότι ένας κανονισμός για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο δεν μπορεί να αφορά μόνο τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς (άρθρα 26 και 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης), αλλά πρέπει επίσης να ενσωματώνει τις προκλήσεις της ασφάλειας (άρθρο 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση) Όσον αφορά την αναθεωρημένη εντολή του ENISA: η Γερουσία εκτιμά ότι όλα τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν επαρκείς τεχνικές και επιχειρησιακές ικανότητες στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και ότι είναι θετικό ότι ο ENISA τα υποστηρίζει και τα συνοδεύει στη διαδικασία αυτή. Τούτο συνεπάγεται ότι ο ENISA δεν υποκαθιστά τις επιχειρησιακές ικανότητες των κρατών μελών και δεν διαθέτει μία ομάδα παρέμβασης σε περίπτωση κρίσης, η σύσταση της οποίας δεν είναι δικαιολογημένη η Γερουσία υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο πρέπει να συνεχίσει να πραγματοποιείται με βάση τη συμμετοχή των κρατών μελών και την εθελοντική διαβίβαση ευαίσθητων πληροφοριών στον τομέα της εθνικής ασφάλειας και ότι, ως εκ τούτου, ο ENISA δεν μπορεί να διαθέτει τις εξουσίες έρευνας που προβλέπονται στο άρθρο 7, σημείο 5 της πρότασης κανονισμού Όσον αφορά την πιστοποίηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο: η Γερουσία διαπιστώνει ότι η πρόταση κανονισμού θέτει τον ENISA στο επίκεντρο της διαδικασίας πιστοποίησης, ενώ ο οργανισμός αυτός δεν έχει καμία εμπειρία στον εν λόγω τομέα υπενθυμίζει ότι η δράση που έχει αναληφθεί εδώ και πολλά έτη από τα περισσότερα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, είχε ως αποτέλεσμα να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμιο σημείο αναφοράς όσον αφορά την πιστοποίηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για τους λόγους αυτούς, η Γερουσία κρίνει ότι η εξέχουσα θέση που προβλέπεται για τον ENISA σε θέματα πιστοποίησης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, ενώ αυτός δεν διαθέτει καμία σχετική εμπειρογνωμοσύνη, δεν δικαιολογείται και ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποδυνάμωση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πράγμα το οποίο είναι αντίθετο με το στόχο της πρότασης. επιπλέον, τα κράτη μέλη και οι εθνικές αρχές ελέγχου της πιστοποίησης θα πρέπει να διατηρούν μια εύλογη θέση στο πλαίσιο της μελλοντικής ευρωπαϊκής διαδικασίας πιστοποίησης και να μην περιορίζονται σε ένα συμβουλευτικό μόνο ρόλο. Για τους λόγους αυτούς, η Γερουσία κρίνει ότι η πρόταση κανονισμού COM (2017) 477 τελικό δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας. Κατέστη ψήφισμα της Γερουσίας στις 6 Δεκεμβρίου 2017. Ο Πρόεδρος, PE615.375v01-00 4/5 NP\1141462.docx
Yπογραφή: Gérard LARCHER NP\1141462.docx 5/5 PE615.375v01-00