Όσο πιο λίγο μ αγαπάς, τόσο πιο πολύ σε θέλω Γιατί ζηλεύω; Γιατί χωρίζω; Γιατί απατάω;
Σ Ε Ι Ρ Α : Η Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Η Μ Ε Ρ Α ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ { ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΕΦΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ ΖΑΝ ΒΑΝ ΝΤΕΝ ΜΠΡΟΥΚ Η δυσλεξία και πώς αντιμετωπίζεται j Εγχειρίδιο για παιδιά με δύσκολους γονείς Εφημερεύων θίασος και άλλες ιστορίες, 1989 ΜΥΡΤΩ ΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΝΙΛΣΕΝ ΣΤΗΒ ΝΤΑΚ Η Το τέχνη τελευταίο να είσαι γονιός μυθιστόρημα του εικοστού αιώνα, Ανθρώπινες 1999σχέσεις ΕΛΕΝΗ ΔΡΑΓΑΣΗ-ΣΗΦΑΚΗ Η επικάλυψη δεν είναι σοκολάτα, ΡΟΝΑΛΝΤ 2002 ΝΤ. ΝΤΕΪΒΙΣ Σωστοί γονείς, ευτυχισμένα Αμερικανική παιδιά κραυγή, 2005 Το χάρισμα της δυσλεξίας ΔΗΜΗΤΡΗΣ Αναμνήσεις ΔΑΝΙΑΣ ενός λωτοφάγου, ΓΚΟΡΝΤΟΝ 2008 ΟΥΕΪΝΡΑΪΤ Όσο πιο λίγο μ αγαπάς, Η γλώσσα του σώματος τόσο πιο πολύ σε θέλω ΜΑΡΙΑ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ Κατανοώντας τη συμπεριφορά μας ΛΙΑΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΟΥ-ΞΥΛΑ Η γυναίκα μετά τα 40 ΣΤΗΒΕΝ ΚΑΡΤΕΡ ΤΖΟΥΛΙΑ ΣΟΚΟΛ Πώς να βρεις το θάρρος να αγαπήσεις ΠΑΤΡΙΣΙΑ ΚΛΕΓΚΧΟΡΝ Τα μυστικά της αυτοεκτίμησης ΜΥΡΣΙΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ Μιλώντας για εμάς και τα προβλήματά μας ΑΛΕΝ ΛΙΕΡΥ Η νοημοσύνη του παιδιού σε 40 ερωτήσεις ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΛΟΟΥΕΝ, M.D. Αγάπη και οργασμός ΜΑΞ ΛΟΥΣΕΡ Χρώμο-Τεστ ΝΙΚ ΟΥΙΛΙΑΜΣ Το επάγγελμα των ονείρων σου ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΠΑ Επάγγελμα γονέας ΝΤΟΡΟΘΥ ΡΟΟΥ Γνωρίζω και αγαπώ τον εαυτό μου 5 Τα μυστικά της ζωής ΤΖΕΡΥ ΣΠΕΝΣ Πώς να πείθετε τους άλλους ΚΑΡΟΛΙΝ ΤΕΜΣΙ ΚΑΡΟ ΧΑΝΤΛΕΪ Η Σοφία της Αγάπης ΤΖΕΪΜΥ ΤΕΡΝΤΟΡΦ Οδηγός επιβίωσης για παντρεμένα ζευγάρια ΜΙΧΑΪ ΤΣΙΚΖΕΝΜΙΧΑΪ Ροή. Η ψυχολογία της ευτυχίας ΑΝΤΡΙΟΥ ΜΑΘΙΟΥΣ Πώς να κάνεις φίλους 5 Πώς να γίνεις ευτυχισμένος ΜΑΪΚ ΜΟΥΙ Η λύση είσαι εσύ ΤΟΜΑΣ ΧΑΡΡΙΣ Είμαι ο κέυ, είσαι ο κέυ ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΕΪΓΚΕΡ Ναι, ο Ιησούς αγάπησε και τη γυναίκα ΝΙΚΥ ΧΕΪΖ Ψυχολογία
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΑΣ ΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ Μ ΑΓΑΠΑΣ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΣΕ ΘΕΛΩ Γιατί ζηλεύω; Γιατί χωρίζω; Γιατί απατάω; ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
Εικονογράφηση: Dreyk the Pirate Copyright Δημήτρης Δανιάς Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2018 Έτος 1ης έκδοσης: 2018 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιον δήποτε τρόπο αναπα ραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο θεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Θεμιστοκλέους 104, 106 81 Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα % 210-330.12.08 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31 e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com ISBN 978-960-03-6336-4
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 13 Η επιτυχία στις σχέσεις και στην επικοινωνία... 15 Προσωπικότητα: Τα μυστικά της γοητείας... 17 Πώς διαμορφώνεται η αυτοπεποίθηση... 19 Πώς μπορούμε να προβάλουμε την καλύτερη εικόνα του εαυτού μας... 22 Γλώσσα του σώματος... 24 Το χάδι ως μέσο επικοινωνίας... 37 Ψάχνοντας μέσα μας... 39 Ο άντρας κυνηγός... 42 Νυχτερινή έξοδος... 44 Υποτίμηση του εαυτού μας... 46 Είμαι άσχημη Είμαι άσχημος... 50 Μοναξιά: Τι κάνουμε για να ξεφύγουμε;... 55 Όνειρα... 61 Έρωτας... 67 Η εικόνα της αγάπης... 77 «Συνταγή» αγάπης... 79 Η αγάπη ως μέσο θεραπείας... 81 Αγάπη Έρωτας Μίσος... 85 Θυμός... 89 Ο μύθος του δυναμικού... 103 Πώς δημιουργούμε μια σχέση... 106 Επιλογή συντρόφου... 108 Αν ταιριάζουμε ως προσωπικότητες... 115 7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
8 ΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ Μ ΑΓΑΠΑΣ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ ΣΕ ΘΕΛΩ Ο διάλογος στο ζευγάρι... 117 Όσο πιο λίγο μ αγαπάς, τόσο πιο πολύ σε θέλω... 122 Το χιούμορ στο ζευγάρι... 128 Μπορεί μια φιλία να γίνει ένας μεγάλος έρωτας;... 132 Ψυχαναλυτική ερμηνεία μιας σχέσης... 138 Τα προβλήματα σε μια σχέση Ανάλυση δύο περιπτώσεων. Πώς δημιουργούνται, πώς αντιμετωπίζονται... 142 Το «εγώ» και το «εμείς»... 147 Απογοήτευση Αυτοκαταστροφή... 152 Καταπιεσμένα συναισθήματα... 159 Νευρωτική αγάπη... 160 Χρήμα και σχέσεις... 164 Σεξ Έρωτας Ηδονή στο ζευγάρι... 168 Τα λάθη στο κρεβάτι... 172 «Αταίριαστοι» σύντροφοι... 176 Απιστία... 179 Ζήλια... 184 Έλεγχος επιθετικότητας... 197 Η βία στο ζευγάρι... 200 Φόβος εγκατάλειψης... 205 Πώς ξεπερνάς έναν μεγάλο έρωτα... 216 Πώς λειτουργεί ο χωρισμός... 219 Το «τραύμα» μιας προηγούμενης σχέσης... 226 Πόνος και συναίσθημα... 230 Συμβολισμός σε αντικείμενα του άντρα και της γυναίκας.. 232 Χώροι με συναισθήματα Το καταφύγιο μιας ζωής... 236 «Εγώ φταίω»... 241 Οι προϋποθέσεις μιας αρμονικής συμβίωσης... 244 Ευτυχισμένο ζευγάρι... 254 Γάμος: Τι σημαίνει για τη γυναίκα; Τι σημαίνει για τον άντρα;... 259 Διαδίκτυο και σχέσεις... 263 Οι σχέσεις στο μέλλον... 266
Κρίση και συναίσθημα... 270 Ψυχική και σωματική υγεία στο ζευγάρι... 272 Εμείς και το σώμα μας Σωματικό εγώ... 274 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 279 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Στη μνήμη μιας μάνας που μου δίδαξε το αληθινό.
Πρόλογος Τα πιο σημαντικά πράγματα που γίνονται στη ζωή και στις σχέσεις μας δεν βρίσκονται γύρω μας αλλά μέσα μας. Το ζητούμενο σήμερα είναι η προσωπική μας ισορροπία, που για να την πετύχουμε χρειαζόμαστε συναισθηματικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις. Γιατί ακόμα ένα βιβλίο για τις σχέσεις; Τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει; Σε αυτές τις σελίδες που θα διαβάσετε μπορεί να σας φανεί περίεργο, αλλά κάπου θα βρείτε τον εαυτό σας. Πιθανόν να α- ναγνωρίσετε μια απάντηση σε αυτό που σας προβληματίζει περισσότερο στις καθημερινές σας σχέσεις. Η αγάπη ως συναίσθημα ακουμπάει όλους τους ανθρώπους. Όμως ταυτόχρονα είναι και ένα συναίσθημα που μας γεμίζει φόβο, πόνο, ενοχές, ανασφάλειες. Γιατί; Γιατί το πιο σημαντικό, το πιο αναγκαίο, το πιο όμορφο, το πιο υπέροχο συναίσθημα της ζωής να μας κάνει να υποφέρουμε; Η διαφορά σε αυτό το βιβλίο είναι ότι γράφτηκε με σκοπό να βοηθήσει πρακτικά στην καλυτέρευση των σχέσεων ανάμεσα στα ζευγάρια. Σχέσεις που πολλές φορές θεωρείται ότι έχουν τεράστια προβλήματα τα οποία δύσκολα ξεπερνιούνται. Μιλάει γι αυτό που συμβαίνει σήμερα στις σχέσεις μας. Μιλάει για χθες το βράδυ, για σήμερα το πρωί. Αναφέρεται στο πώς λειτουργούν οι σχέσεις και ποια είναι η αντιμετώπι- 13 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
σή τους σε πρακτικό επίπεδο, τι κάνω συγκεκριμένα για να ξεπεράσω το οποιοδήποτε πρόβλημα. Mιλάει με περιπτώσεις. Το κάθε θέμα-πρόβλημα αναπτύσσεται σε πολύ λίγες σελίδες, για να μπορεί ο αναγνώστης, χωρίς να κουράζεται, να κατανοεί τα αίτια ενός προβλήματος και την αντιμετώπισή του. Αν ό,τι διαβάζετε εφαρμοστεί στην πράξη, θα αλλάξει μεγάλο μέρος της ζωής σας. 14 ΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ Μ ΑΓΑΠΑΣ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ ΣΕ ΘΕΛΩ
Η επιτυχία στις σχέσεις και στην επικοινωνία Τα κλειδιά μιας πετυχημένης συζήτησης Στη ζωή η βάση της επιτυχίας σε προσωπικό αλλά και σε ε- παγγελματικό επίπεδο είναι η σωστή επικοινωνία. Αυτό επιτυγχάνεται όταν μπορούμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις μέσα από τον τρόπο προσέγγισης των ανθρώπων. Από τους πιο σημαντικούς τρόπους επικοινωνίας σήμερα είναι ο λόγος, η επαφή που λειτουργεί μέσα από την προσέγγιση των άλλων και τη συζήτηση. Ας δούμε πώς μπορούμε να έχουμε μια πολύ καλή και πετυχημένη συζήτηση που θα μας οδηγήσει σε απόλυτη αποδοχή από τους άλλους. Κοιτάμε πάντα τον συνομιλητή μας στα μάτια. Αν κοιτάζουμε δεξιά κι αριστερά δείχνουμε ανασφάλεια, αβεβαιότητα και τάσεις υπεκφυγής, γιατί δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα της συζήτησης ή τον ίδιο τον συνομιλητή μας. Είναι μια συμπεριφορά που φανερώνει άρνηση στην ε- πικοινωνία μας. Μιλάμε πάντα με λίγα και μετρημένα λόγια. Διατυπώνουμε τις διαφωνίες και τις αντιρρήσεις μας χωρίς μεγάλες προτάσεις. Πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι, να λέμε με ειλικρίνεια και ευθύτητα αυτά που σκεφτόμαστε. Απαντάμε πάντα στις ερωτήσεις που μας κάνουν, ακόμα κι αν οι ερωτήσεις αυτές δεν μας αρέσουν ή διαφωνούμε. Αν καταλάβουμε ότι κάναμε κάποιο λάθος στην επικοι- 15 Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
16 ΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ Μ ΑΓΑΠΑΣ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ ΣΕ ΘΕΛΩ νωνία και στη συμπεριφορά μας, είναι καλύτερα να παραδεχτούμε με θάρρος το λάθος παρά να προσπαθούμε να το δικαιολογήσουμε. Όταν απευθυνόμαστε στον άλλο δεν δίνουμε την αίσθηση ότι τον ανακρίνουμε. Δεν κάνουμε ερωτήσεις που έχουν αυτονόητες απαντήσεις και αποφεύγουμε τις ακραίες τοποθετήσεις. Δεν μονοπωλούμε τη συζήτηση και δεν αναφερόμαστε σε ένα μόνο θέμα. Όταν κάποιος κρίνει αρνητικά αυτό που λέμε, δεν δείχνουμε ποτέ εκνευρισμό. Είναι καλό να γνωρίζουμε πάντα ότι κάποιος μας ακούει περισσότερο αν μιλάμε για θέματα που αφορούν εκείνον, λιγότερο όταν αναφερόμαστε σε τρίτους και ελάχιστα εάν αφορούν εμάς. Το χαμόγελο βοηθάει πάντα στη συζήτηση και στην επικοινωνία μας, αρκεί να έχει λόγο ύπαρξης. Επομένως, δεν πρέπει να χαμογελάμε άσκοπα. Δεν ξεκινάμε ποτέ μια συζήτηση όταν είμαστε κουρασμένοι ή νιώθουμε απόλυτο εκνευρισμό.
Προσωπικότητα: Τα μυστικά της γοητείας Πολλές φορές μπορεί να αισθανόμαστε ότι τη γοητεία μιας προσωπικότητας την έχουν μόνο τα άτομα που γεννήθηκαν έ- τσι. Όμως πρέπει να ξέρουμε ότι τα περισσότερα στοιχεία μιας λαμπερής προσωπικότητας καλλιεργούνται και διαμορφώνονται ανάλογα με τη συμπεριφορά μας. Μπορούμε, λοιπόν, να ξεχωρίσουμε και να προχωρήσουμε στο περιβάλλον μας αν ακολουθήσουμε κάποιους κανόνες συμπεριφοράς. Ευγένεια: Δεν πρέπει να είμαστε προσποιητά ευγενικοί, αλλά να εκδηλώνουμε την εκτίμησή μας στον άλλο. Η ηρεμία και γενικά η καλή διάθεση μπορούν να ωφελήσουν τη συμπεριφορά μας. Στον λόγο μας πρέπει πάντα να χρησιμοποιούμε λέξεις που είναι αποδεκτές από τους άλλους, όχι άκομψες εκφράσεις. Χιούμορ: Να μην είμαστε ειρωνικοί, να χρησιμοποιούμε το χιούμορ γιατί πολλές φορές αφοπλίζει τον συνομιλητή μας και δείχνει ευελιξία και λειτουργικότητα του μυαλού μας. Προσπαθούμε πάντα με αυτά που λέμε να μην προσβάλουμε τον άλλο. Ειλικρίνεια: Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ υπερβολές στην επικοινωνία μας με τους άλλους. Θέλοντας να κερδίσουμε τον συνομιλητή μας, είναι καλύτερο να του πούμε μια αλήθεια που θα τον χαρακτηρίζει ως προσωπικότητα παρά ένα ψέμα που θα τον κολακεύει. Όλοι έχουν το μέτρο να καταλάβουν αν αυτό που λέμε για εκείνους είναι υπερβολικό. Αυτοπεποίθηση: Οι κινήσεις και οι αντιδράσεις μας α- 17 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΟΗΤΕΙΑΣ 2 Όσο πιο λίγο μ αγαπάς, τόσο πιο πολύ σε θέλω
18 ΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ Μ ΑΓΑΠΑΣ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΛΙΓΟ ΣΕ ΘΕΛΩ πέναντι στους άλλους να είναι φιλικές, να δείχνουν αυτοπεποίθηση και ποτέ να μη φέρνουν τον άλλο σε αμηχανία. Μετριοφροσύνη: Δεν μιλάμε ποτέ για μας χρησιμοποιώντας στοιχεία που κολακεύουν τον εαυτό μας. Δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη «εγώ», αλλά τη λέξη «εμείς». Δεν υπερηφανευόμαστε ποτέ γι αυτά που έχουμε αποκτήσει στη ζωή μας. Αφήνουμε τους άλλους να μάθουν για τη ζωή μας, γνωρίζοντας ποιοι είμαστε. Η αλαζονεία είναι το πιο αρνητικό κομμάτι που μπορούμε να δείξουμε ως προσωπικότητες στους άλλους. Αυτογνωσία: Δεν χρειάζεται ποτέ να δείχνουμε ότι δεν κάνουμε λάθη, επίσης σε αυτά που λέμε δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι. Στη ζωή υπάρχει η επιτυχία και η αποτυχία. Θα πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε και τις δύο αυτές καταστάσεις. Ωριμότητα: Δεν προβάλλουμε νοοτροπίες που δείχνουν παιδική συμπεριφορά. Οι πράξεις και τα λόγια μας πρέπει να δείχνουν ωριμότητα.