Δρ Ζ. Κυπριωτάκης Καθηγητής Συστημ. Βοτανικής Σχολή Γεωπονίας ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ
.
Παράδοση συλλογής Ποσότητα Δυνατότητες συλλογής Γευστικότητα (πικράγλυκά-εύγευστα) Μίγματα
Ωμά σε σαλάτες Βραστά Τσιγαριστά Χορτόπιτες (σκαλτσούνια) Αυγολέμονο Ομελέτες
Οι Κρητικοί ανέκαθεν διέκριναν μεγάλον αριθμόν βρωσίμων χόρτων αγρίων. Παρ αυτών δε έμαθαν και οι άλλοι Έλληνες να τρώγουν αυτά τα χόρτα. «Νέα Εφημερίς» 9-9-1919 Ιωάννης Κονδυλάκης Ηράκλειο
Πάσα ταχιά με τη δροσά, π ανοίγει το λουλούδι αφρουκαστείτε να σας πω της πείνας το τραγούδι Οι μαύρες απασκιάσανε κι γι άσπρες εχλωμιάνα και τα παντέρμα ορφανά στσι στράτες εποθάνα Τα χορταράκια κι ο χυλός κι η βρούβα η καημένη εκείνα μας γλιτώσανε εκείνο το σεφέρι Ευτέρπη Γαλανάκη 1975 «Η Κρήτη μέσα από την παράδοση» Κλεάνθη Κυπριωτάκη 2003
Δρ Κυπριωτάκης Ζαχαρίας Καθηγητής Συστηματικής Βοτανικής Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας ΤΕΙ Κρήτης Sabrina Zeghichi 1, Σταματίνα Καλλίθρακα 1 -, Αρτεμις Σιμοπούλου 2,, Ζαχαρίας Κυπριωτάκης 3 1 Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων 2 The Center for Genetics, Nutrition and Health, Washington, D.C., USA and 3 Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας ΤΕΙ Κρήτης
α-τοκοφερόλη (βιταμίνη Ε) περιεχόμενη στα επιλεγμένα χόρτα της Κρήτης (mgr/100gr νωπού βάρους) Plant names ot-tocopherol mg/100 g wet weight Plant names ot-tocopherol mg/100 g wet weight Papaver rhoeas 0.524 Silene vulgaris 0.354 Sonchus oleraceus 0.294 Crepis vesicaria 0.401 Pimpinela peregrina 0-490 Uropermum picroides 0.482 Centaurea idaea 0.108 Tolpis virgata 0.043 Tragopogon sinuatus 0.206 Hypochoeris radicata 0.193 Crepis commutata 0.360 Cichorium pumilum 0-420 Helmintotheca echioides 0.029 Oenolhera pimpineloides 0.232 Tordylium apulum 2.426 Leontodon tuberosus 0.099 Scandix pecten-veneris 1.133 Cichorium spinosum 0,398 Pontikes 0.360 Ranunculus ficarioides 0.443 Allium subhirstum 1.215 Prasium majus 1.287 Rumex ssp. 0.509 Foeniculum vulgare ssp. piperitum 1. 117 Portoulaca oleracea 12,2 Stypocaulon scoparium 0.000
Tordylium apulum (καυκαλήθρα) 2,4mg/100gr wet weight Allium subhirsutum (σκορδούλι) 1,3mg/100gr wet weight
Ολικές φαινόλες (αντιοξειδωτικές ουσίες) περιεχόμενες στα επιλεγμένα χόρτα της Κρήτης (mg/loogr νωπού βάρους) Plant names Total phenols mg/loog wet weight Plant names Total phenols mg/loog wet weight Papaver rhoeas 33.5 ± 0.81 Crepis vesicaria 49,42 ± 2.87 Sonchus oleraceus 48.04 ± 0.79 Uropermum picroides 35.76 ± 0.54 Pimpinela peregrina 47.65 ± 0.33 Tolpis virgata 21.46 ± 0.47 Centaurea idaea 61.55 ± 1.45 Hypochoeris radicata 57.03 ± 0.32 Tragopogon sinuatus 20.82 ± 0.14 Cichorium pumilum 93.64 ± 0.28 Crepis commutata 49.08 ± 2.32 Oenothera pimpineloides 55.05 ± 1.31 Helmintotheca echioides 44.86 ± 1.08 Leontodon tuberosus 48.06 ± 0.39 Tordylium apulum 46.87 ± 1.25 Cichorium spinosum 72.63 ± 0.37 Scandix pecten-veneris 46.51 ± 1.13 Ranunculus ficarioides 32.99 ± 0.60 Chondrila juncea 59.27 ± 1.10 Prasium majus 78.72 ± 0.44 Allium subhirsutum 14.54 ± 0.65 Foeniculum vulgare ssp. piperitum 82.521 ± 0.60 Rumex ssp. 102.56 ± 3.13 Stypocaulon scoparium 6.736 ± 0.52 Silene vulgaris 40.18 ± 1.20
Rumex pulcher (λάπαθο) 102mg/ 100gr wet weight Foeniculum vulgare ssp. piperitum (μάραθο) 85mg/ 100gr wet weight
Αντιοξειδωτική δράση των επιλεγμένων χόρτων EC 50 (mg andioxidant /mg DPPH*) Antioxidant activity Antioxidant activity Plant names (EC50) mg dry Plant names (EC50) mg dry extract/mg DPPH extract/mg DPPH Papaver rhoeas 0.995 ± 0.14 Crepis vesicaria 2.284 ± 0.42 Sonchus oleraceus 3.664 ± 0.05 Uropermum picroides 0.830 ± 0.20 Pimpinela peregrina 2.909 ± 0.29 Tolpis virgata 1.350 ±0.12 Centaurea idaea 1.400 ± 0.011 Hypochoeris radicata 0.761 ± 0,22 Tragopogon sinuatus 3.679 ± 0.16 Cichorium pumilum 0.696 ± 0.55 Crepis commutata 3.169 ± 0.14 Oenothera pimpineloides 0.222 ± 0.018 Helmintotheca echioides 2.344 ±0.17 Leontodon tuberosus 1.194± 0.047 Tordylium apulum 2.852 ± 0.13 Cichorium spinosum 1.115 ± 0.28 Scandix pecten-veneris 2.477 ±0.11 Ranunculus ficario ides 0.280 ± 0.08 Pontikes 7.261 ± 0.25 Prasium majus 0.818 ± 0.27 Allium subhirstum 2.697 ± 0.08 Foeniculum vulgare ssp. piperitum 1.041 ± 0.15 Rumex ssp. 2.344 ± 0.17 Stypocaulon scoparium 2.367 ±0.19 Silene vulgaris 2.852 ±0.13 Crepis vesicaria 2.284 ± 0.42
Ranunculus ficarioides (φασουλίδα) 0,22 mg dry extract/mg DPPH Oenothera pimpineloides (κουρνοπόδι) 0,28 mg dry extract/mg DPPH
Μεταλλικά στοιχεία (mg/100g ξηρού βάρους)
Tragopogon sinuatus (σκούλος) 176 mg/100gr dry weight Γάλα κατσίκας 0,1mg/100gr Cichorium pumilum (ραδίκι) 172 mg/100gr dry weight
Ranunculus ficarioides (φασουλίδα) 7,01 mg/dry weight Κρέας μοσχ. 4,5mgr /100gr Urospermum picroides (αρχοντολαχανίδα) 6,6 mg/100gr dry weight
Περιεκτικότητα mg/100gr Lathyrus ochrus (παπούλες, ψαρές) 182,5 Centaurea raphanina (χαρακούλια) 93,2 Tragopogon sinuatus (σκούλοι) 97 Allium sp. (αγριόπρασο) 102 Prasium majus (λαγουδόχορτο) 110 Cichorium spinosum (σταμναγκάθι) 33,8 Cichorium intibus (ραδίκι) 56,1 Crepis commutata (γλυκοσυρρίδα) 30 Portulaca oleracea (γλιστρίδα) 400 Ψάρι (μαρίδα) 600
Υπολείμματα νιτρικών επιλεγμένων χόρτων (g/loog νωπού βάρους) Plant names Nitrates g/100g wet weight Plant names Nitrates g/100g wet weight Papaver rhoeas 0.203 Crepis vesicaria 0.028 Sonchus oleraceus 0.100 Uropermum picroides 0.008 Pimpinela peregrina 0.015 Tolpis virgata 0.008 Centaurea idaea 0.097 Hypochoeris radicata 0.054 Tragopogon sinuatus 0.148 Cichonum pumilum 0.057 Crepis commutata 0.037 Oenothera pimpineloides 0.055 Helmintotheca echioides 0.034 Leontodon tuberosus 0.101 Tordylium apulum 0.044 Cichorium spinosum 0.056 Scandix pecten-veneris 0.076 Ranunculus ficarioides 0.064 Chondrilla juncea 0.032 Prasium majus 0.189 Allium subhirstum 0.133 Foeniculum vulgare ssp. piperitum 0.024 Rumex ssp. 0.043 Stypocaulon scoparium 0.022 Silene vulgaris 0.090
Περιεκτικότητα σε νιτρικά των επιλεγμένων χόρτων ( mg/100g νωπού βάρους)
Papaver rhoeas (κουτσουνάδα) 203 gr/100gr νωπού βάρους Urospermum picroides (αρχοντολαχανίδα) 80 mg/100gr νωπού βάρους
Απαλλαγμένα από φυτοφάρμακα Φυτικές ίνες Βιταμίνες-μεταλλικά στοιχεία-ω3 Αποφόρτιση ιόντων Ιδιαίτερες γεύσεις Διατήρηση πολιτισμικών στοιχείων.
Ζιζανιοκτόνα χωρίς σήμανση Υπέρ - λίπανση Εισβολή ξενόφυτων ζιζανίων (οξαλίδα) Αλλαγή τρόπου καλλιέργειας (τρακτέρ) Εγκατάλειψη παραδοσιακών καλλιεργειών (βίκος-σιτηρά)
Υπολείμματα ζιζανιοκτόνων Εχινόκοκκος Βαρέα μέταλλα (χαντάκια, οφιολιθικά πετρώματα) Δηλητηριώδη φυτά (γόνατα, κουρνοπόδια )