Μαθαίνυ για ηην Εςπυπαφκή Ένυζη: Εκπαιδεςηικό ςλικό εξ αποζηάζευρ εκπαίδεςζηρ για μαθηηέρ δεςηεποβάθμιαρ εκπαίδεςζηρ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΤΝΔΓΡΗΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 105 Μαθαίνυ για ηην Εςπυπαφκή Ένυζη: Εκπαιδεςηικό ςλικό εξ αποζηάζευρ εκπαίδεςζηρ για μαθηηέρ δεςηεποβάθμιαρ εκπαίδεςζηρ Π. Βαζάλα 1, Γ. Παπαβαζιλείος 2 1 ΔΠ ζην Διιεληθό Αλνηθηό Παλεπηζηήκην, vasalap@otenet.gr 2 Δθπαηδεπηηθόο Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο, geopapava@sch.gr Πεπίλητη ηελ εξγαζία απηή παξνπζηάδεηαη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό «Μαζαίλσ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε». Πξόθεηηαη γηα έλα πιηθό ςεθηαθήο κνξθήο, ην νπνίν απεπζύλεηαη ζε καζεηέο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ηόζν ζε καζήκαηα εμ απνζηάζεσο όζν θαη ζηε ζπκβαηηθή εθπαίδεπζε. Απνηειείηαη από δξαζηεξηόηεηεο νη νπνίεο ζπγθξνηνύλ έμη απηνηειή θύιια εξγαζίαο, θαζέλα από ηα νπνία αλαθέξεηαη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Σα ζέκαηα ησλ θύιισλ εξγαζίαο αξζξώλνληαη κε ηξόπν ώζηε λα ζπλζέηνπλ ζπλνιηθά ηηο δηαθνξεηηθέο όςεηο θαη δηαζηάζεηο ηνπ γεληθνύ ζέκαηνο πνπ πξαγκαηεύεηαη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό. Δπίζεο, ππάξρεη ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό, ζην νπνίν αλαηξέρεη ν καζεηήο γηα επηπιένλ πιεξνθνξίεο. Δπηπιένλ ην ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό πεξηιακβάλεη απαληήζεηο ζε νξηζκέλεο από ηηο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνηείλνληαη ζηα θύιια εξγαζίαο. Λέξειρ κλειδιά: εμ απνζηάζεσο ζρνιηθή εθπαίδεπζε, εθπαηδεπηηθό πιηθό, Δπξσπατθή Έλσζε 1. Ειζαγυγή Ζ εμ απνζηάζεσο ζρνιηθή εθπαίδεπζε πξνζθέξεηαη απηνδύλακα αιιά θαη ζπκπιεξσκαηηθά σο πξνο ηε ζπκβαηηθή ζρνιηθή εθπαίδεπζε. Ζ ζπκπιεξσκαηηθή εμ απνζηάζεσο ζρνιηθή εθπαίδεπζε ππνζηεξίδεη ην έξγν ηνπ ζπκβαηηθνύ ζρνιείνπ κε εθπαηδεπηηθό πιηθό, όπσο DVD θαη CD-Rom, δηαδηθηπαθά καζήκαηα θαζώο θαη κε ξαδηνθσληθέο θαη ηειενπηηθέο εθπνκπέο καζεκάησλ. Πξνζθέξεη επίζεο καζήκαηα, ηα νπνία δηδάζθνληαη ζην ζπκβαηηθό ζρνιείν γηα καζεηέο πνπ αληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο θαζώο θαη γηα καζεηέο πνπ επηζπκνύλ λα απνθηήζνπλ πεξηζζόηεξεο γλώζεηο. Δπηπιένλ πξνζθέξεη καζήκαηα ηα νπνία γηα δηάθνξνπο ιόγνπο δελ δηδάζθνληαη ζην ζπκβαηηθό ζρνιείν (Βαζάια, 2005). ε θάζε πεξίπησζε πξνζθνξάο εμ απνζηάζεσο ζρνιηθήο εθπαίδεπζεο ζεκαληηθό ξόιν έρεη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό. ηε ζπκβαηηθή ζρνιηθή εθπαίδεπζε ε έλλνηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ έρεη ζπλδεζεί δηεζλώο θαη ηδηαίηεξα ζηελ Διιάδα κε ηε κνξθή ηνπ ζρνιηθνύ εγρεηξηδίνπ γηα ην νπνίν όκσο αλαπηύζζεηαη έληνλνο πξνβιεκαηηζκόο. Πξέπεη λα επηζεκάλνπκε όηη ζηε ζπκβαηηθή εθπαίδεπζε ην εθπαηδεπηηθό πιηθό νπζηαζηηθά δελ είλαη απηνδύλακν εξγαιείν αιιά απνθηά ζεκαζία ζηα ρέξηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαη ε ρξεζηκόηεηά ηνπ εμαξηάηαη νπζηαζηηθά από ηνλ εθπαηδεπηηθό. Αληίζεηα, ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, ν ξόινο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ είλαη ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΗ ΥΡΖΖ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ

ΠΡΑΚΣΗΚΑ ΤΝΔΓΡΗΟΤ 106 πνιύ ζεκαληηθόο, αθνύ εμ νξηζκνύ απνηειεί ηνλ θύξην κνριό ηεο δηαδηθαζίαο ηεο δηδαζθαιίαο. Όπσο εύζηνρα ππνγξακκίδεη ν Ληνλαξάθεο (2004) «αλ ζην ζπκβαηηθό ζύζηεκα εθπαίδεπζεο απηόο πνπ δηδάζθεη είλαη ν δηδάζθνληαο θαη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό ππνζηεξίδεη ην έξγν ηνπ, ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε απηόο πνπ δηδάζθεη είλαη ην δηδαθηηθό πιηθό θαη ν δηδάζθνληαο ππνζηεξίδεη ην δηδαθηηθό πιηθό κέζα από κηα δηαδηθαζία αιιεινζπκπιήξσζεο ηνπ έξγνπ θαη ελζαξξύλεη ηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο». Ωζηόζν ηα ηειεπηαία ρξόληα ζηελ Διιάδα έρεη δεκηνπξγεζεί αμηόινγν εθπαηδεπηηθό κε πξνηάζεηο γηα δξαζηεξηόηεηεο, κε παηδαγσγηθέο ππνδείμεηο, κε ζρέδηα εξγαζίαο, κε ζπλνδεπηηθό πιηθό όπσο θείκελα, ζρεδηαγξάκκαηα, θσηνγξαθίεο, αθίζεο, θαζέηεο θαη άιια πιηθά, ηα νπνία δηεπθνιύλνπλ ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία, ην νπνίν θπξίσο πξννξίδεηαη γηα ζπκβαηηθή δηδαζθαιία ρσξίο όκσο λα απνπζηάδεη θαη εθείλν πνπ είλαη θαηάιιειν γηα εμ απνζηάζεσο δηδαζθαιία (Βαζάια, Ζιηάδεο & Γεσξγαληή, 2006). Ηδηαίηεξα, όζνλ αθνξά ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζεκαληηθό ξόιν ζηε δηακόξθσζε εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ έρνπλ πιένλ νη λέεο ηερλνινγίεο. Με ηελ αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ ην εθπαηδεπηηθό πιηθό δηακνξθώλεηαη επθνιόηεξα θαη γίλεηαη πεξηζζόηεξν ειθπζηηθό γηα ην καζεηή (CD-Roms, DVD, web pages θ.ά.) (Μαλνύζνπ, 2007, 2008). Βεβαίσο δελ πξέπεη λα μερλάκε όηη βαζηθά ζηνηρεία πνπ θαζηζηνύλ ζύγρξνλν έλα πιηθό δελ είλαη ε ειεθηξνληθή ή έληππε κνξθή ηνπ αιιά ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν ζρεδηάδεηαη, ε παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε πνπ αθνινπζεί, ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν ην ρξεζηκνπνηείηαη θαη όρη ε κνξθή ηνπ πιηθνύ, αθνύ ε ηερλνινγία είλαη εξγαιείν θαη όρη απηνζθνπόο. ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, ην εθπαηδεπηηθό πιηθό πξέπεη λα θαζνδεγεί ην καζεηή ζηε κειέηε ηνπ, λα πξνάγεη ηελ αιιειεπίδξαζε κε ην καζεηή, λα είλαη θαηαλνεηό, δει. λα επεμεγεί δύζθνια ζεκεία θαη έλλνηεο, λα αμηνινγεί θαη λα ελεκεξώλεη ην καζεηή γηα ηελ πξόνδό ηνπ θαη επίζεο λα ηνλ εκςπρώλεη θαη λα ηνλ ελζαξξύλεη λα ζπλερίζεη, λα ηνπ επηηξέπεη λα επηιέγεη ηνλ ηόπν θαη ην ρξόλν, θαζώο θαη ν ξπζκό ηεο κειέηεο ηνπ, λα δηαζέηεη επηζηεκνληθόηεηα, δει. λα θαιύπηεη επαξθώο θαη ζθαηξηθά ην γλσζηηθό αληηθείκελν ζην νπνίν αλαθέξεηαη θαη επίζεο λα έρεη θαιή εκθάληζε (Μαηξαιήο, 1998) ηελ εξγαζία απηή ζα παξνπζηάζνπκε ην εθπαηδεπηηθό πιηθό «Μαζαίλσ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε». Σν πιηθό δεκηνπξγήζεθε ζην πιαίζην ησλ εξγαζηώλ ηνπ «Θεξηλνύ Παλεπηζηεκίνπ 2009», ην νπνίν ζρεδηάζηεθε θαη πινπνηήζεθε από ην Κέληξν Γηά Βίνπ Μάζεζεο θαη Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο ζε ζπλεξγαζία κε ην Køge Business College Denmark. Δίρε ζέκα «Δλαιιαθηηθέο εθπαηδεπηηθέο ηερληθέο θαη δεκηνπξγία εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ», θαη πεξηειάκβαλε 30 ώξεο δηα δώζεο δηδαζθαιία (Ηζάθε, Ηνύιηνο 2009) θαη ζηε ζπλέρεηα 80 ώξεο εμ απνζηάζεσο. ηελ αξρή ζα αλαθεξζνύκε ζηε δνκή θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ πιηθνύ. Αθνινύζσο ζα ζθηαγξαθήζνπκε ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θαη ζα πεξηγξάςνπκε ην πιηθό. Σέινο ζα αλαθεξζνύκε ζηηο πξνηάζεηο ρξήζεηο ηνπ θαη ζηα απνηειέζκαηα κηαο ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΑΝΑΚΟΗΝΩΔΗ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΤΝΔΓΡΗΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 107 εθαξκνγήο ηνπ. 2. Δομή και ζηόσοι ηος ςλικού Σν πιηθό απεπζύλεηαη ζε καζεηέο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη απνβιέπεη λα γλσξίζνπλ νη καζεηέο ην ρώξν ησλ κειινληηθώλ ηνπο δξαζηεξηνηήησλ (ζπνπδέο, αλαςπρή, κόληκε δηακνλή, εξγαζία) θαη λα απνθηήζνπλ ελδηαθέξνλ γη απηόλ. Δπηπιένλ απνβιέπεη λα αλαπηύμνπλ νη καζεηέο ηθαλόηεηεο θαη λα δηακνξθώζνπλ ζηάζεηο, αμίεο θαη ζπκπεξηθνξέο ώζηε λα θαηαλνήζνπλ θαη λα ελζηεξληζηνύλ ηε ζεκαζία ζπλύπαξμεο θαη ζπλεξγαζίαο ησλ επξσπαίσλ πνιηηώλ ζηνλ θνηλό επξσπατθό ρώξν. Οη ζηόρνη ηνπ πιηθνύ ζε επίπεδν γλώζεσλ, δεμηνηήησλ - ηθαλνηήησλ θαη ζηάζεσλ πνπ πξέπεη λα απνθηήζνπλ νη καζεηέο, είλαη: Επίπεδο γνώζευν Να πιεξνθνξεζνύλ ηνπο θπξηόηεξνπο ιόγνπο δεκηνπξγίαο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΔΔ). Να γλσξίζνπλ ηα όξγαλα θαη ηνπο κεραληζκνύο ηεο ΔΔ. Να εμεγνύλ θαη λα ζπλνςίδνπλ ηηο βαζηθέο πνιηηηθέο ηεο ΔΔ ζε δηάθνξνπο ζεκαληηθνύο ηνκείο ηνπ δεκόζηνπ βίνπ. Να πεξηγξάθνπλ ηηο νηθνλνκηθέο επηπηώζεηο ηεο Έλσζεο. Να αλαγλσξίδνπλ θαη λα απαξηζκνύλ ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ θαη πιεξνθνξεζνύλ ζεκαληηθά ζηνηρεία γηα απηά. Να πξνζδηνξίδνπλ ηα δηθαηώκαηα θαη ηηο ππνρξεώζεηο ηνπ επξσπαίνπ πνιίηε. Επίπεδο δεξιοηήηυν ικανοηήηυν Να αλαπηύζζνπλ ηθαλόηεηεο πξνθνξηθήο θαη γξαπηήο επηθνηλσλίαο, ζπλεξγαζίαο θαη θξηηηθήο ζθέςεο θαη δηαιόγνπ κέζσ ηεο νκαδηθήο εξγαζίαο. Να εληνπίδνπλ θαη λα ζπγθξίλνπλ ζηνηρεία δηαθνξεηηθώλ πνιηηηζκώλ θξαηώλ. Να ελζαξξύλνληαη ζηελ αλάπηπμε ηθαλνηήησλ επηθνηλσλίαο κε νξγαληζκνύο ή θνξείο γηα ηελ ππνβνιή εξσηεκάησλ - αηηεκάησλ. Να επηδεηθλύνπλ ηθαλόηεηεο ελεξγνύ πνιίηε. Να εθαξκόδνπλ νξζέο πξαθηηθέο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηύνπ, ζπλδπάδνληαο ηε κάζεζε κε ηε δηαζθέδαζε. Να δηεμάγνπλ έξεπλα ζην δηαδίθηπν θαη λα αλαπηύζζνπλ ηελ ηθαλόηεηα επηινγήο ησλ θαηάιιεισλ πιεξνθνξηώλ. Να δηαρεηξίδνληαη κε άλεζε ηα λέα ηερλνινγηθά εξγαιεία. Επίπεδο ζηάζευν Να θαηαλνήζνπλ θαη λα αμηνινγήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο Οηθνλνκηθήο Έλσζεο. Να απνδέρνληαη θαη λα ππεξαζπίδνληαη ηε δηαθνξεηηθόηεηα. Να απνδερηνύλ ηελ μερσξηζηή ζεκαζία θάζε θξάηνπο κέινπο ζηελ ΔΔ αιιά θαη ηε ζεκαζία ηεο ζπλύπαξμεο θαη ζπλεξγαζίαο ησλ επξσπαίσλ πνιηηώλ. Να εθθξάζνπλ δηάζεζε ζπκκεηνρήο ζε δηαθξαηηθέο ζπλεξγαζίεο. Να αλαπηύζζνπλ ζηνηρεία αιιειεγγύεο. ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΗ ΥΡΖΖ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ

ΠΡΑΚΣΗΚΑ ΤΝΔΓΡΗΟΤ 108 Να ππεξαζπίδνληαη θαη λα πξνάγνπλ ην δηθαίσκα ηνπ δεκνθξαηηθνύ δηαιόγνπ. Να ελδηαθέξνληαη γηα ηα θνηλά θαη λα πξνάγνπλ ηε δεκόζηα δεκνθξαηηθή δηαβνύιεπζε. 3. Βαζικά σαπακηηπιζηικά Σν πιηθό απνηειείηαη από δξαζηεξηόηεηεο γηα ην καζεηή νη νπνίεο ζπγθξνηνύλ έμη απηνηειή θύιια εξγαζίαο, θαζέλα από ηα νπνία αλαθέξεηαη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Με ηνλ όξν «θύιιν εξγαζίαο» ραξαθηεξίδεηαη ε εξγαζία πνπ είλαη δηδαθηηθά δνκεκέλε ζε γξαπηό θείκελν, ζε αζθήζεηο ή ζε εηθόλεο θαη νη καζεηέο θαινύληαη λα ηε δηεθπεξαηώζνπλ, ιεηηνπξγώληαο σο έλα βαζκό απηόλνκα (Κνζζπβάθε, 2003). Σα ζέκαηα ησλ θύιισλ εξγαζίαο αξζξώλνληαη κε ηξόπν ώζηε λα ζπλζέηνπλ ζπλνιηθά ηηο δηαθνξεηηθέο όςεηο θαη δηαζηάζεηο ηνπ γεληθνύ ζέκαηνο πνπ πξαγκαηεύεηαη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό. Δπίζεο, ππάξρεη ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό, ζην νπνίν αλαηξέρεη ν καζεηήο γηα επηπιένλ πιεξνθνξίεο. Δπηπιένλ ην ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό πεξηιακβάλεη απαληήζεηο ζε νξηζκέλεο από ηηο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνηείλνληαη ζηα θύιια εξγαζίαο (Μαλνύζνπ, 2007, Βαζάια, 2010). Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ είλαη ηα αθόινπζα: Πξνζεγγίδεη ην ζέκα δηεπηζηεκνληθά θαη δηαζεκαηηθά (Μαηζαγγνύξαο, 2003). Υξεζηκνπνηεί θαηλνηόκεο παηδαγσγηθέο πξνζεγγίζεηο θαη δηδαθηηθέο ζηξαηεγηθέο Τπνθηλεί ηελ ελεξγό ζπκκεηνρή ηνπ καζεηή ζηε δηεξγαζία ηεο κάζεζεο Καιιηεξγεί ηελ αηνκηθή πξσηνβνπιία ηνπ καζεηή Καιιηεξγεί ηελ αλάπηπμε πλεύκαηνο θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο Γηεπθνιύλεη ηε δεκηνπξγία ζπλζεθώλ κάζεζεο θαη έξεπλαο Τπνθηλεί ηελ έγεξζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ καζεηή, θίλεηξν βαζηθό γηα ηε κάζεζε Γηαρεηξίδεηαη πξόζθαηα θαη έγθπξα δεδνκέλα Δίλαη επέιηθην, δπλακηθό θαη εύρξεζην. 4. Πεπιγπαθή ηος ςλικού 3.1 Τα θύλλα επγαζίαρ για ηο μαθηηή Παξαθάησ παξνπζηάδεηαη ε ζεκαηνινγία αλά θύιιν εξγαζίαο: «Ζ Δπξσπατθή Έλσζε κε κία καηηά». Γλσξηκία κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ηελ ηζηνξία ηεο, ηνπο ζεζκνύο ηεο, ηα θξάηε κέιε θαη ηα κλεκεία ηνπο, ηηο πνιηηηθέο ηεο θαη ηελ νηθνλνκία ηεο. ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΑΝΑΚΟΗΝΩΔΗ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΤΝΔΓΡΗΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 109 Εικόνα 1: Ζ Δπξώπε ζε δώδεθα καζήκαηα (δηθηπαθόο ηόπνο ηεο EE, n.d..) «Ζ Δπξώπε είλαη παηρλίδη!». Υξήζε δηαδξαζηηθώλ παηρληδηώλ γηα γλσξηκία κε ην λόκηζκα ηεο Δ.Δ., ηνπο ζεζκνύο ηεο, ηελ ηζηνξία, ηε θπζηθή θαη πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ηεο. Εικόνα 2: Γηαδξαζηηθά παηρλίδηα (δηθηπαθόο ηόπνο Europa Go, n.d.) «Γηεθδηθώληαο ην κέιινλ ζνπ». Πιεξνθόξεζε θαη ζπκβνπιέο γηα πνιιά ζέκαηα, όπσο γηα ηελ απόθηεζε αλαγλσξηζκέλσλ πξνζόλησλ, γηα ηελ άζθεζε ησλ δηθαησκάησλ ζηελ Δπξώπε, γηα ηα δηθαηώκαηα ησλ θαηαλαισηώλ θαη γηα ηελ ππνβνιή αηηήζεσλ θαη θαηαγγειηώλ ζε ζεζκνύο όπσο ν Δπξσπαίνο Γηακεζνιαβεηήο. Εικόνα 3: Πιεξνθνξίεο γηα ηελ Δ.Δ. (δηθηπαθόο ηόπνο Europe direct, n.d.) «Όπνπ Δπξώπε παηξίο!». Δλεκέξσζε γηα ηα δηθαηώκαηα ησλ λέσλ, ηα εξγαζηαθά δηθαηώκαηα, ηελ ακνηβαία αλαγλώξηζε πξνζόλησλ θαη ελζάξξπλζε γηα αλαδήηεζε εξγαζίαο ζε άιιν θξάηνο ηεο Δ.Δ. (ζπκπιήξσζε επξσπατθνύ βηνγξαθηθνύ Europass CV). Εικόνα 4: Πιεξνθνξίεο γηα ηα Θεκειηώδε Γηθαηώκαηα. (επίζεκνο δηθηπαθόο ηόπνο Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ, n.d.) ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΗ ΥΡΖΖ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ

ΠΡΑΚΣΗΚΑ ΤΝΔΓΡΗΟΤ 110 «πκκεηέρσ γηα λα έρσ!». Αλάπηπμε ηεο ηδηόηεηαο ηνπ ελεξγνύ πνιίηε κε ζπκκεηνρή ζε επξσπατθά forum ζπδήηεζεο θαη παξόηξπλζε έλαξμεο δηαθξαηηθώλ εθπαηδεπηηθώλ ζπλεξγαζηώλ κέζσ ζρεηηθώλ δξάζεσλ (etwinning Ζ θνηλόηεηα ησλ ζρνιείσλ ζηελ Δπξώπε). Εικόνα 5: Δπξσπατθή δξάζε δηα βίνπ κάζεζεο κε ζπλεξγαζία από απόζηαζε (etwinning, n.d.) «Όινη δηαθνξεηηθνί όινη ίζνη». Δλίζρπζε απνδνρήο ηεο θπιεηηθήο, γισζζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο εηεξόηεηαο γηα αξκνληθή ζπκβίσζε ζηνλ θνηλό επξσπατθό ρώξν. Εικόνα 6: Κηλεκαηνγξαθηθή εθδνρή ηεο Βαβπισλίαο 3.2 Το πεπιεσόμενο ηυν θύλλυν επγαζίαρ Κάζε θύιιν εξγαζίαο πεξηιακβάλεη θαηάιιεια επηιεγκέλεο δξαζηεξηόηεηεο θαη ν καζεηήο εξγάδεηαη ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζύκθσλα κε ηηο γξαπηέο νδεγίεο θαη ζην ζρνιείν ζύκθσλα κε ηηο ππνδείμεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ. Σα θύιια εξγαζίαο έρνπλ επηιεγεί έηζη ώζηε λα πξνζεγγίδνπλ δηεπηζηεκνληθά θαη δηαζεκαηηθά ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ελώ νη δξαζηεξηόηεηεο έρνπλ επηιεγεί κε ηξόπν πνπ λα εμππεξεηνύλ ηνπο επηκέξνπο ζηόρνπο θάζε θύιινπ. Οη καζεηέο, πινπνηώληαο ηηο πεξηζζόηεξεο δξαζηεξηόηεηεο, πεξηεγνύληαη ζην πεξηερόκελν εγθεθξηκέλσλ ηζηνζειίδσλ πνπ αλαθέξνληαη ζην πιηθό, αληινύλ πεξηερόκελν, παίδνπλ, καζαίλνπλ θαη αιιειεπηδξνύλ. Δπνκέλσο, είλαη απαξαίηεηε ε δπλαηόηεηα ζύλδεζεο θαη πεξηήγεζεο ζην δηαδίθηπν. Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ πηνζεηνύληαη αξρέο ηεο ζύγρξνλεο παηδαγσγηθήο θαη ρξεζηκνπνηνύληαη ζπκκεηνρηθέο δηδαθηηθέο ηερληθέο πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ ελεξγό ζπκκεηνρή ζηε κάζεζε θαη πξνάγνπλ ηελ αιιειεπίδξαζε, όπσο είλαη ε κέζνδνο project, ε κειέηε πεδίνπ, ε νκαδηθή εξγαζία, ε ζπδήηεζε, ην παηρλίδη ξόισλ (role ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΑΝΑΚΟΗΝΩΔΗ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΤΝΔΓΡΗΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 111 play), ε δηαινγηθή αληηπαξάζεζε (debate) θαη ε δεκηνπξγηθή αθήγεζε (Βαζάια & Αλδξεάδνπ, 2007). Οη ηερληθέο απηέο δίλνπλ ηε δπλαηόηεηα ζηνπο καζεηέο λα εξγαζηνύλ εμ απνζηάζεσο θαη θπξίσο ζηελ ηάμε (κε ζπδεηήζεηο, παξνπζηάζεηο δεδνκέλσλ θαη απνηειεζκάησλ έξεπλαο, αληηπαξαζέζεηο απόςεσλ) θαζώο θαη έμσ από απηήλ (κε δηελέξγεηα επηζθέςεσλ θαη έξεπλαο, εθαξκνγή νκαδηθήο εξγαζίαο). Σα απνηειέζκαηα ησλ εξγαζηώλ ηνπο αλά δξαζηεξηόηεηα, παξνπζηάδνληαη ζηελ ηάμε, όπνπ γίλεηαη θαη ε αλάινγε ζπδήηεζε. ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, νη καζεηέο ζπγθξίλνπλ ηα απνηειέζκαηα ησλ εξγαζηώλ ηνπο κε ηηο απαληήζεηο πνπ ππάξρνπλ ζην ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό. 4. Πποηάζειρ σπήζειρ και εθαπμογή ηος ςλικού Σν πιηθό κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηε ζρνιηθή εθπαίδεπζε, ζε πξνγξάκκαηα ζπκπιεξσκαηηθήο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. Δπίζεο ιακβάλνληαο ππόςε ηελ επξύηεηα ηνπ ζέκαηνο θαη ηα πεξηζώξηα πξνζαξκνγήο πνπ έρεη, ζα κπνξνύζε λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο θαη πξνγξάκκαηα (π.ρ. Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε, Αγσγή Τγείαο, Πνιηηηζηηθή Αγσγή θ.ιπ.), ηόζν πξόζσπν κε πξόζσπν όζν θαη εμ απνζηάζεσο. Δπηπιένλ ζα κπνξνύζε λα απνηειέζεη βνεζεηηθό πιηθό ζηε δηδαζθαιία ζπγθεθξηκέλσλ καζεκάησλ, όπσο είλαη ην κάζεκα «Αξρέο Οηθνλνκίαο» ηεο Α ηάμεο ηνπ Γεληθνύ Λπθείνπ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη θεθάιαην κε ηίηιν «Ζ Δπξσπατθή Έλσζε». Σέινο, ρσξίο λα δνζεί έκθαζε ζε νηθνλνκηθέο αλαθνξέο, απεπζύλεηαη ζε καζεηέο ηεο Β Γεληθνύ Λπθείνπ θαη απνηειεί βνεζεηηθό θαη ζπκπιεξσκαηηθό πιηθό ζηε δηδαζθαιία ηνπ θεθαιαίνπ «Θεζκνί θαη πνιηηηθέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο» ηνπ καζήκαηνο «Πνιηηηθή θαη Γίθαην». Μέρξηο ζηηγκήο ην πιηθό εθαξκόζηεθε ζην 2 ν Γπκλαζίνπ Αξγνζηνιίνπ, ζε 14 καζεηέο πνπ ζπκκεηείραλ ζε πξόγξακκα Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο κε ζέκα: «Δμεξεπλώληαο ην πεξηβάιινλ ηεο Δπξώπεο», ην ζρνιηθό έηνο 2009-2010 (Φεβξνπάξηνο-Απξίιηνο 2010). Ζ εθαξκνγή ηνπ πιηθνύ έγηλε εμ απνζηάζεσο. πγθεθξηκέλα νη καζεηέο ελεκεξώζεθαλ από ηνλ ππεύζπλν γηα ην πξόγξακκα εθπαηδεπηηθό, θαη έιαβαλ ην πιηθό ζηελ ςεθηαθή ηνπ κνξθή. Κάζε εβδνκάδα ελεκέξσλαλ ηνλ εθπαηδεπηηθό γηα ηελ πξόνδό ηνπο. Μεηά έμη εβδνκάδεο νινθιήξσζαλ ηε κειέηε νιόθιεξνπ ηνπ πιηθνύ θαη είραλ εθπνλήζεη όιεο ηηο δξαζηεξηόηεηεο. Οη καζεηέο έδεημαλ ηθαλνπνηεκέλνη από ηελ εμ απνζηάζεσο κάζεζή ηνπο θαη ζεώξεζαλ όηη ην πιηθό ηνπο βνήζεζε λα γλσξίζνπλ ηελ ΔΔ. Δηδηθόηεξα, νη καζεηέο επεζήκαλαλ: «Μνπ άξεζε πνπ κειεηνύζα κόλε κνπ θαη κάζαηλα από ην δηαδίθηπν», «Έκαζα ρσξίο ηνπο θαζεγεηέο!», «Ενύκε δηαθνξεηηθνί άλζξσπνη ζηελ ίδηα ήπεηξν, κηιάκε άιιεο γιώζζεο... ην πιηθό ήηαλ πνιύ θαιό», «Λίγν θνπξαζηηθό κα κνπ άξεζε...», «Μνπ άξεζαλ όιεο νη δξαζηεξηόηεηεο, πεξηζζόηεξν όηαλ έςαρλα ζην Ηληεξλεη». ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΗ ΥΡΖΖ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ

ΠΡΑΚΣΗΚΑ ΤΝΔΓΡΗΟΤ 112 5. Σςμπεπάζμαηα ηελ εξγαζία απηή παξνπζηάζηεθε ην εθπαηδεπηηθό πιηθό «Μαζαίλσ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε». Οη θαηλνηνκίεο ηνπ πιηθνύ ζπλνςίδνληαη ζηελ αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ, νη νπνίεο όκσο δελ αληηκεησπίδνληαη σο παλάθεηα αιιά σο έλα ζεκαληηθό εξγαιείν πνπ δηεπθνιύλεη ηνπο καζεηέο, ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ εξγαζηώλ ηνπο θαη ζηελ επίηεπμε καζεζηαθώλ ζηόρσλ. Σν πιηθό κπνξεί απνηειέζεη έλα ζεκαληηθό βνήζεκα γηα καζεηέο θαη εθπαηδεπηηθνύο ζην ζρνιείν. Δπίζεο, ε εθαξκνγή ηνπ πιηθνύ πνπ ήδε έγηλε έδεημε όηη ην πιηθό κπνξεί λα αμηνπνηεζεί κε επηηπρία ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. Βιβλιογραφία Βαζάια, Π. (2005). Δμ Απνζηάζεσο ρνιηθή Δθπαίδεπζε ην: Α. Ληνλαξάθεο (Δπηκ.). Αλνηθηή θαη εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε. Παηδαγσγηθέο θαη Τερλνινγηθέο Δθαξκνγέο. Πάηξα: Διιεληθό Αλνηθηό Παλεπηζηήκην (ζει. 53-80). Βαζάια, Π., Ζιηάδεο, Α. & Γεσξγαληή, Κ. (2006). Οη ΣΠΔ ζηε ζρνιηθή εθπαίδεπζε: ην βίληεν σο ηειηθό πξντόλ πξνγξακκάησλ πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο. Γπλαηόηεηεο αμηνπνίεζεο ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. 3 ν Παλειιήλην Σπλέδξην ησλ Δθπαηδεπηηθώλ γηα ηηο Νέεο Τερλνινγίεο «Αμηνπνίεζε ησλ ΤΠΔ ζηε Γηδαθηηθή Πξάμε» Διιεληθή Δπηζηεκνληθή Έλσζε Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξίαο θαη Δπηθνηλσληώλ ζηελ Δθπαίδεπζε (ΔΣΠΔ), Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, Γ/λζε Γ/ζκηαο Κπθιάδσλ, ζει. 628-636 Βαζάια, Π. & Αλδξεάδνπ, Γ. (2007). Οη εθπαηδεπηηθέο ηερληθέο ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε: Οη αληηιήςεηο ησλ απνθνίησλ ηνπ ΔΑΠ ηνπ κεηαπηπρηαθνύ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ «πνπδέο ζηελ Δθπαίδεπζε» 4o Γηεζλέο Σπλέδξην γηα ηελ Αλνηθηή θαη εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε Μνξθέο Γεκνθξαηίαο ζηελ Δθπαίδεπζε: Αλνηθηή Πξόζβαζε θαη εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε. Διιεληθό Αλνηθηό Παλεπηζηήκην Αλνηθηό Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Διιεληθό Γίθηπν Αλνηθηήο & εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο, Αζήλα, 23-25 Ννεκβξίνπ 2007, ζει. 286-295 Βαζάια, Π. (2010). Σα Αηνιηθά Πάξθα ηεο Κεθαινληάο: Δθπαηδεπηηθό Τιηθό Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο κε Υξήζε ησλ Νέσλ Σερλνινγηώλ. ην 2 ν Παλειιήλην Δθπαηδεπηηθό Σπλέδξην Ζκαζίαο «Ψεθηαθέο θαη Γηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο ζηελ εθπαίδεπζε». Πξαθηηθά. Γηαζέζηκν ζην δηθηπαθό ηόπν: http://hmathia10.ekped.gr/?page_id=893 (17/12/2010) Βπδάληηνο, Γ. Ζ Βαβπισλία (απόζπαζκα). (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://www.greeklanguage.gr/greeklang/literature/anthologies/new/show.html?id=22 Dolceta Γηθαηώκαηα θαηαλαισηώλ. (n.d.). http://www.dolceta.eu/greece/mod1/ Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΑΝΑΚΟΗΝΩΔΗ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΤΝΔΓΡΗΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 113 etwinning Ζ θνηλόηεηα ησλ ζρνιείσλ ζηελ Δπξώπε. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://www.etwinning.gr/ Europa EuropaGO!. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://europa.eu/europago/welcome.jsp Europa europe direct. Πιεξνθνξίεο γηα ηελ Δ.Δ. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://europa.eu/europedirect/index_el.htm Europa park One of the worlds leading thema-parks. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://www.europapark.de/lang-en/home/c51.html European Commission eurostat. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home Δπξσπατθή Δπηηξνπή Οηθνλνκηθέο θαη ρξεκαηνδνηηθέο ππνζέζεηο. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/emu/index_el.htm Ληνλαξάθεο, Α. (2004). Έλα παηδαγσγηθό κνληέιν ζρεδηαζκνύ θαη παξαγσγήο δηδαθηηθνύ πνιπκνξθηθνύ πιηθνύ γηα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. ην Η. Κεθθέο (Δπηκ.), Νέεο Σερλνινγίεο ζηελ Δθπαίδεπζε Εεηήκαηα ρεδηαζκνύ θαη εθαξκνγώλ Φηινζνθηθέο Κνηλσληθέο πξνεθηάζεηο (pp. 53 74). Αζήλα: Έλσζε Διιήλσλ Φπζηθώλ, Αηξαπόο Κνζζπβάθε, Φ. (2003). Δλαιιαθηηθή Γηδαθηηθή. Αζήλα: Gutenberg Google Earth Πξόγξακκα πεξηήγεζεο ζηνλ πιαλήηε κε δνξπθνξηθή εηθόλα (n.d.). Γηαζέζηκν ζην δηθηπαθό ηόπν: http://www.google.com/intl/el/earth/index.html Ζ ΔΔ κε κία καηηά Ζ Δπξώπε ζε 12 καζήκαηα (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://europa.eu/abc/12lessons/index_el.htm Ο Δπξσπαίνο Γηακεζνιαβεηήο. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://www.ombudsman.europa.eu/home.faces Μαλνύζνπ, Δ. (2008). Πξνδηαγξαθέο Παηδαγσγηθνύ Πιαηζίνπ γηα ηελ εθαξκνγή ζπκπιεξσκαηηθήο, πνιπκνξθηθήο εμ απνζηάζεσο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο ζε καζεηέο / ηξηεο πξσηνβάζκηαο, νιηγνζεζίσλ θαη απνκαθξπζκέλσλ ζρνιείσλ ηεο Διιάδαο. (Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή). Πάηξα: ΔΑΠ-ρνιή Αλζξσπηζηηθώλ πνπδώλ. Μαλνύζνπ, Δ., (2007). Ο ζρεδηαζκόο, ε δεκηνπξγία πνιπκνξθηθνύ δηδαθηηθνύ πιηθνύ γηα ηελ εθαξκνγή εμ απνζηάζεσο πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ αεηθνξία ζε καζεηέο δεκνηηθνύ, ζην Ληνλαξάθεο, Α., (επηκ.) Πξαθηηθά ηνπ 4 νπ Γηεζλνύο Σπλεδξίνπ γηα ηελ Αλνηθηή θαη εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, Μνξθέο Γεκνθξαηίαο ζηελ Δθπαίδεπζε: Αλνηθηή Πξόζβαζε θαη εμ απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε. Διιεληθό Αλνηθηό Παλεπηζηήκην, Αλνηθηό Παλεπηζηήκην Κύπξνπ, Διιεληθό Γίθηπν Αλνηθηήο θαη Δμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο. Αζήλα: Πξνπνκπόο ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΗ ΥΡΖΖ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ

ΠΡΑΚΣΗΚΑ ΤΝΔΓΡΗΟΤ 114 Μαηξαιήο, Υ. (1998). Σν έληππν πιηθό ζηελ εθπαίδεπζε από απόζηαζε. ην: Α. Κόθθνο, Α. Ληνλαξάθεο, Υ. Μαπηξαιήο (Δπηκ.) Τν εθπαηδεπηηθό πιηθό θαη νη λέεο ηερλνινγίεο. Σόκνο Γ. (ζει.24-44). Πάηξα: ΔΑΠ Μαηζαγγνύξαο, Ζ. (2003). Ζ δηαζεκαηηθόηεηα ζηε ζρνιηθή γλώζε. Αζήλα: Gutenberg. Υάξηεο Θεκειησδώλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (2000). Δπίζεκε εθεκεξίδα ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ,C 364/1-22. Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_el.pdf Europass Βηνγξαθηθό ζεκείσκα Europass. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: https://europass.cedefop.europa.eu/europass/home/hornav/downloads.csp?loc=el_ GR Europa Debate Europe. Γεκνθξαηία Γηάινγνο Γεκόζηα ζπδήηεζε. (n.d.). Γηαζέζηκν ζηνλ δηθηπαθό ηόπν: http://ec.europa.eu/archives/debateeurope/index_el.htm ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΑΝΑΚΟΗΝΩΔΗ