Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων

Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων ΕΤΗΣΙΟ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 2014-2015 Μάθημα 7 ο 28 Απριλίου 2015 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Αριστοτέλης Παπαδημητρίου Επισκέπτης Υγείας Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας» Με την ευγενική χορηγία της εταιρείας ιοργάνωση: Focus on Health

10 ος Κύκλος Μετεκπαιδευτικών Μαθημάτων 2014 2015 Περιβαλλοντική Υγιεινή Διαχείριση Αποβλήτων Αριστοτέλης Παπαδημητρίου Επισκέπτης Υγείας Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας» Αθήνα 28 Απριλίου 2015 Source Reduction is to garbage what preventive medicine is to health. William L. Rathje 1

ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ- ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΑΗΗΕ (E-Waste) E Waste 1950 1960 1970 1980 1990 2000 http://www.marketsandmarkets.com/market-reports/electronic-waste-management-market-373.html 2

3

2011 2011 4

Η διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται στους Χ.Π.Υ. φαντάζει εύκολη υπόθεση Πηγές Απόβλητα 5

6

Αποτεφρωτήρες σε νοσοκομεία Η.Π.Α. 2011 7

2005 ΑΥΤΟΨΙΑ ΣΕ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΟΦΟΡΑ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΤΟ ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ 2014 ΙΑΛΟΓΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ 8

Ιατρικά Απόβλητα Πραγματικός κίνδυνος για τη ημόσια Υγεία ή απλά σκουπίδια; 9

Evidence base for health care waste and infections Το μικροβιακό φορτίο δεν είναι αποκλειστικό «προνόμιο» των Ιατρικών Αποβλήτων. Και τα κοινά αστικά απορρίμματα φέρουν μικροβιακό φορτίο 10

Σύγχρονη μονάδα αποτέφρωσης MDRO s Rutala et.al. 1992 Duty of care principle Αρχή της Ευθύνης Ο Παραγωγός Αποβλήτων έχει καθήκον να μεριμνά για την ασφαλή διαχείριση τους Polluter pays principle Ο Ρυπαίνων Πληρώνει Ο Παραγωγός Αποβλήτων έχει την οικονομική ευθύνη για την διαχείριση και την αποκατάσταση σε περίπτωση ατυχήματος Precautionary principle Αρχή της Πρόληψης Ο Παραγωγός Αποβλήτων λαμβάνει όλα τα προληπτικά μέτρα Proximity principle Αρχή της Εγγύτητας Η Επεξεργασία και Τελική Διάθεση των Επικίνδυνων Αποβλήτων γίνεται στο πλησιέστερο σημείο The Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and their Disposal, 1989 www.basel.int 11

Επεξεργασία ιατρικών αποβλήτων 1960 2014 20ΧΧ 12

Επαναχρησιμοποίηση ;;;;;; 13

ΚΥΑ 146163/2012 ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΩΝ Αδειοδοτεί διαχείριση εντός της Υ.Μ. (Ν. 4014/2011) ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Υ.Μ. Παράρτημα II ΛΟΙΠΕΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Υ.Μ. Κατανομή ευθυνών/αρμοδιοτήτων ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Υ.Μ. (ΥΔΑΥΜ) Health Care Waste Manager ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ (ΤΥΔΑΥΜ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ Περιλαμβάνονται Π.Φ.Υ & Νοσηλεία κατ οίκον. Σημαντικά ζητήματα στη ιαχείριση Αποβλήτων Υ.Μ. Αυστηρή Νομοθεσία Αντιφάσεις Ερμηνεία ορισμών επικινδύνων (μολυσματικών) αποβλήτων Εκτός Υ.Μ. δύσκολη η διάκριση μεταξύ επικινδύνων και μη αποβλήτων (σύριγγες κλπ) Ευθύνες & αρμοδιότητες Logistics εντός των Υ.Μ. (παραστατικά έντυπα κλπ) Κόστος εφαρμογής Πολύ υψηλό, χωρίς όρια, πρόβλημα προϋπολογισμού εν «επιστρέφει» κέρδη στις Υ.Μ. Ελαχιστοποίηση παραγωγής αποβλήτων Επιλογές επεξεργασίας αποβλήτων Αποτέφρωση Αποστείρωση Κατηγοριοποίηση αποβλήτων υσκολία εφαρμογής ορθού διαχωρισμού Παρ όλες τις προσπάθειες θυμίζει την εφαρμογή της υγιεινής των χεριών Source: Prüss A, Giroult E and Rushbrook P, eds. Safe Management of Wastes from Health-care Activities. Geneva, World Health Organization, 1999 14

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Communal Waste Απόβλητα Αστικού χαρακτήρα 75%-90% T vol Επικίνδυνα Απόβλητα Special Waste Ειδικά/Επικίνδυνα Απόβλητα 10%-25% T vol Infectious waste Λοιμώδη απόβλητα Pathological waste Παθογόνα απόβλητα Anatomic waste Ανατομικά απόβλητα Pharmaceutical waste Φαρμακευτικά απόβλητα Genotoxic waste Γενοτοξικά απόβλητα Sharps Αιχμηρά Heavy metals Απόβλητα με βαρέα μέταλλα Pressurized containers Συσκευασίες με αέρια υπό πίεση Chemical waste Χημικά απόβλητα Radioactive materials Ραδιενεργά υλικά 2013 Health Technical Memorandum 07-01 Safe management of healthcare waste 2013 15

ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΜΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΓΡΑ ΛΥΜΑΤΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΕΡΙΑ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ ΑΗΗΕ ΛΟΙΠΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΜΙΓΩΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΜΙΚΤΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΛΛΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΑΜΙΓΩΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΜΙΚΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΛΛΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (εξαιρέσεις/προϋποθέσεις) ΑΜΙΓΩΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ Θερμική Οξείδωση Πυρόλυση Αεριοποίηση Πλάσμα Υγρή θερμική επεξεργασία (αυτόκαυστα) Ακτινοβολία Μικροκύματα Ξηρή θερμική επεξεργασία Χημική επεξεργασία 16

Destructor furnace 1894 U.K. The Spittelau incineration plant in Vienna Austria Αποτέφρωση Αποστείρωση 17

10% ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 5% ΑΛΛΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (Ραδιενεργά, τοξικά κλπ) 85% ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ 18

10% ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 5% ΑΛΛΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (Ραδιενεργά, τοξικά κλπ) 85% ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ 10% ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 5% ΑΛΛΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (Ραδιενεργά, τοξικά κλπ) 20%-25% thcw 85% ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ 19

Συνήθη αστικά απορρίμματα νοσοκομείων που καταλήγουν σε ΧΥΤΑ Ανακυκλώσιμα (ανάμικτα) 32% Χειροπετσέτες 18% Υπολείμματα τροφών 15% Πάνες, σερβιέτες 6% Γάντια μιας χρήσεως 5% ιαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων (ΚΥΑ 146163/2012) ΓΕΝΕΣΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΕΚΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΣΑ, ΕΑΑΜ, ΜΕΑ, ΑΕΑ 20

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ» ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΕΚΤΩΝ 21

ΓΕΝΝΕΣΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΠΕΡΙΕΚΤΕΣ ΑΕΑ ΣΤΕΡΕΑ & ΥΓΡΑ (UN Class) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΝΤΟΣ Υ.Μ. ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΤΡΟΧΗΛΑΤΑ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ/ΧΡΟΝΟΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΨΥΚΤΙΚΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ ΓΙΑ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ, ΜΙΚΤΑ max 5 ημέρες σε T 5 o C απο ημ/νια γένεσης ΧΩΡΟΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΕΑ ΚΥΑ Η.Π. 24944/1159/2006 ΦΕΚ 791/30.6.2006 τ. Β ΚΥΑ οικ. 146163/2012 ΦΕΚ 1537/8.5.2012 τ. Β max 1 έτος απο ημ/νια γένεσης Χρόνος Προσωρινής Αποθήκευσης = Γένεση έως οριστική Τελική ιάθεση 22

ΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΡΙΕΚΤΩΝ Νοσοκομείο, τμήμα, ημερομηνία, σύμβολα κινδύνου ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΚΤΟΣ Υ.Μ. ΦΟΡΤΗΓΑ ΨΥΓΕΙΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ, ΤΗΡΗΣΗΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ,ADR ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μ.Α.Π.,ΣΧΕΔΙΑ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ Ε.Κ.Α. Στερεό,υγρό κλ Ε.Κ.Α., UN Class H No D 10 Αποτέφρωση D 9 Αποστείρωση ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΥΣ ΚΩ ΙΚΟΥΣ D15/R13 23

ΥΓΡΑ ΛΥΜΑΤΑ ΥΓΡΑ ΜΕΑ/ΑΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ (ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ) Τελική ιάθεση υπολειμμάτων ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΒΙΟ.ΚΑ. ΒΙΟ.ΚΑ. ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ υπολείμματα Ελαχιστοποίηση & Επαναχρησιμοποίηση 24

Waste minimization Ελαχιστοποίηση Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση Αντικατάσταση υλικών (Peracetic acid, blue wrap,hg) Υλικά με μικρότερο βάρος Συσκευασίες υλικών Κατάργηση υλικών μιας χρήσεως Extended Producer Responsibility Environmentally Preferable Purchasing Χρήση υλικών εντός του χρόνου ζωής Υγρά απόβλητα στο αποχετευτικό Επαναχρησιμοποίηση υλικών μιας χρήσεως (SUDs ReUse) Περιέκτες αποβλήτων (ReUse) Συσκευασίες υλικών (π.χ. χαρτόκουτα) Αλλαγή χρήσης υλικών Ξυλεία (π.χ.παλέτες) Πλαστικό (οροί κλπ) Χαρτί, χαρτόνι Μέταλλα, γυαλί Μολυσματικά απόβλητα μετά από αποστείρωση (πλαστικό, χαρτί) Επιστροφή στον παραγωγό (take back) 25

Waste minimization Καταγραφή/Σχεδιασμός Υπεύθυνοι Ομάδα διαχείρισης αποβλήτων Green Team Εσωτ. Κανονισμός Διαχείρισης Αποβλήτων Είδη αποβλήτων Πηγές παραγωγής αποβλήτων Εκτίμηση κόστους διαχείρισης ωφέλειες από εφαρμογή ελαχιστοποίησης Εναλλακτικές διαδικασίες διαχείρισης ΣΕΔΑ Στόχοι (εφικτοί) Εφαρμογή Ευαισθητοποίηση Εκπαίδευση Εμπλοκή προσωπικού Διεύρυνση της ομάδας ανά τμήμα Ορισμοί επικινδύνων αποβλήτων χωρίς παρερμηνείες Στρατηγική τοποθέτηση περιεκτών σήμανση Ορθός διαχωρισμός Πρόγραμμα συλλογής μεταφοράς προσωρινής αποθήκευσης Μέτρηση στόχων διορθώσεις σφαλμάτων Ποσοτικοποίηση του οφέλους Επιβραβεύσεις προσωπικού Διεύρυνση του προγράμματος Ελαχιστοποίηση αποβλήτων 26

Ευαισθητοποίηση Εκπαίδευση του προσωπικού ιαχωρισμός αποβλήτων Inova Fairfax Hospital: Regulated Medical Waste Reduction and Minimization 27

ιαχωρισμός αποβλήτων Το σωστό κουτί στη σωστή θέση Το σωστό κουτί στη σωστή θέση 28

Υγρά απόβλητα, «καθαρά» υλικά 2013 Περιέκτες αποβλήτων 29

Δοχεία αιχμηρών Χειρουργείο 1/3 του προϋπολογισμού για υλικά Materials In Waste Out Η μεγαλύτερη πηγή αποβλήτων αστικών και επικίνδυνων στο Νοσοκομείο (έως 60% του συνόλου των ΕΑΥΜ) 80% αποβλήτων από συσκευασίες δημιουργούνται πριν ο ασθενής εισέλθει στην αίθουσα 20% των αποβλήτων είναι χαρτί αποστείρωσης 40% των αποβλήτων είναι υγρά από αναρρόφηση Carbon Footprint Τεράστιες ενεργειακές απαιτήσεις (φωτισμός, αερισμός/κλιματισμός) κλπ Υψηλό ενεργειακό αποτύπωμα 30

20% OR waste 5% Hospital waste 31

Σύστημα διαχείρισης υγρών αποβλήτων Fluid Management Systems 32

ιαμόρφωση χειρουργικών kit OR Kits Reformulation Αφαίρεση αντικειμένων από χειρουργικά kit Κατάργηση υλικών μιας χρήσεως ή αντικατάσταση τους με πολλαπλών χρήσεων Κατάργηση/αντικατάσταση υλικών που συνήθως απορρίπτονται χωρίς να χρησιμοποιηθούν Οικονομικό όφελος Ελαχιστοποίηση αποβλήτων Κόστος των kit Υλικά που αφαιρέθηκαν από το πακέτο της θωρακεκτομής ιαμόρφωση χειρουργικών kit OR Kits Reformulation Αναδιαμόρφωση 39 Kits Επικεφαλής Green Team χειρουργός Ελάττωση αποβλήτων 5000 Kg Οικονομικό όφελος $116.215 από προμήθεια υλικών $2.000 από ελαχιστοποίηση αποβλήτων προς διαχείριση ιαμόρφωση χειρουργικών kit OR Kits Reformulation Λαβή προβολέα σε kit λαπαροσκόπησης!!! 33

34

Single Use Device Reprocessing Arthroscopic shavers Blood pressure cuffs Soft tissue ablators External fixation devices Electrophysiology catheters Scissors and staplers Biopsy forceps Laparoscopic scissors and forceps Clamps and dissectors Compression sleeves (DVT) Phacotips Pneumatic tourniquet cuffs Pulse oximeter sensors Orthopedic drill bits and burrs Tracers and Trocars www.amdr.org 35

Commonly reprocessed medical devices 11.300 Kg Φαρμακευτικά Απόβλητα Απόβλητα που προέρχονται από την προετοιμασία και/ή χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών. Υπολείμματα σε φιαλίδια, σύριγγες, ορούς, χάπια/ταμπλέτες, inhalers/aerosols, αλοιφές κ.ο.κ. 36

Που καταλήγουν τα φαρμακευτικά απόβλητα Ποσοστό των αποβλήτων καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα ή στη θάλασσα, ιδιαίτερα όταν διαχειρίζονται ως αστικά απόβλητα Το πρόβλημα Διάφορες μελέτες καταδεικνύουν την ύπαρξη φαρμακευτικών ουσιών σε ποτάμια, λίμνες, θάλασσα και μέσω της τροφικής αλυσίδας/ύδρευσης άμεσα ή έμμεσα καταλήγουν στον άνθρωπο. Μακροπρόθεσμα το πρόβλημα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό Αντιβιοτικά Διασπορά μικροβιακής αντοχής Ορμονικά σκευάσματα, αντικαταθλιπτικά, SSRIs Αρνητική επήρεια σε πανίδα (κυρίως υδρόβιους οργανισμούς) Κυτταροτοξικές ουσίες νεοπλασματικές ασθένειες 37

ΥΓΡΑ ΛΥΜΑΤΑ ΥΓΡΑ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΑΠΟΧΕΥΤΕΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ/ΒΙΟΚΑ) 38

Με την ευγενική χορηγία της εταιρείας