ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β' Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ' Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17//2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Για τις έννοιες «χρωμόσωμα νουκλεόσωμα - καρυότυπος νουκλεοτίδιο» η σωστή σειρά κατά αυξανόμενο μέγεθος είναι: Καρυότυπος νουκλεόσωμα νουκλεοτίδιο - χρωμόσωμα Νουκλεοτίδιο νουκλεόσωμα χρωμόσωμα - καρυότυπος Νουκλεόσωμα νουκλεοτίδιο χρωμόσωμα καρυότυπος Χρωμόσωμα καρυότυπος νουκλεόσωμα - νουκλεοτίδιο 2. Το γενετικό υλικό των χλωροπλαστών είναι: Δίκλωνο γραμμικό DNA Μονόκλωνο γραμμικό DNA Μεγαλύτερο από το DNA των μιτοχονδρίων Μικρότερο από το DNA των μιτοχονδρίων 3. Οι πληροφορίες που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού οργανώνονται στα: Γονίδια Νουκλεοσώματα Πλασμίδια Χρωμοσώματα 4. Τα πλασμίδια είναι: Μονόκλωνα κυκλικά μόρια DNA Δίκλωνα κυκλικά μόρια DNA Μονόκλωνα κυκλικά μόρια RNA Μονόκλωνα κυκλικά μόρια RNA Σελίδα 1 από 5
5. Οι Hershey Chase ιχνηθέτησαν το DNA και τις πρωτεΐνες των φάγων, αντίστοιχα, με ραδιενεργό: Θείο και άζωτο Φώσφορο και άζωτο Φώσφορο και θείο Άζωτο και φώσφορο ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). Το κύριο μόριο DNA ενός βακτηρίου είναι δίκλωνο κυκλικό, μήκους 1 mm. (Σ) Το DNA των μιτοχονδρίων περιέχει πληροφορίες για την οξειδωτική φωσφορυλίωση και τη φωτοσύνθεση. (Λ) Η ποσότητα του DNA είναι -κατά κανόνα- ανάλογη με την πολυπλοκότητα του οργανισμού. (Σ) Η έκφραση των γενετικών πληροφοριών επιτυγχάνεται με τον έλεγχο της σύνθεσης των πρωτεϊνών. (Σ) Ε. Ένα δεοξυριβονουκλεοτίδιο είναι δυνατό να περιέχει αζωτούχο βάση θυμίνη και το σάκχαρο ριβόζη. (Λ) ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Β2. Να γράψετε τους ορισμούς: αποικία μικροοργανισμών, νουκλεόσωμα, διπλοειδή κύτταρα. ΜΟΝΑΔΕΣ 9 Όπως στη θεωρία Β3. Να περιγράψετε το πείραμα του Griffith. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Όπως στη θεωρία Β4. Να εξηγήσετε γιατί λέμε ότι κάθε πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα σχηματίζεται με προσανατολισμό 5 3. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Όπως στη θεωρία Σελίδα 2 από 5
ΘΕΜΑ Γ Γ1. Σε τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες περιέχονται: ένα μιτοχονδριακό μόριο DNA ανθρώπου, ένα ινίδιο χρωματίνης από πυρήνα ανθρώπινου κυττάρου, το DNA ενός ιού. Για το DNA του σωλήνα 1 προσδιορίστηκε ότι το ποσοστό των βάσεων του είναι 18% Α, 32% Τ, % G, 26% C. Στο DNA του σωλήνα 2 υπάρχουν 2 104 ζεύγη βάσεων και 39.998 φωσφοδιεστερικοί δεσμοί. Στο DNA του σωλήνα 3 υπάρχουν 1000 ζεύγη βάσεων και 2000 φωσφοδιεστερικοί δεσμοί. Να εξηγήσετε ποιο DNA υπάρχει σε κάθε σωλήνα 1, 2, 3. ΜΟΝΑΔΕΣ 9 Στον δοκιμαστικό σωλήνα 1 περιέχεται μονόκλωνο DNA, διότι δεν ισχύει ο κανόνας της συμπληρωματικότητας των βάσεων και το DNA αυτό προέρχεται από ιό. Στον δοκιμαστικό σωλήνα 2 περιέχεται DNA δίκλωνο και γραμμικό, διότι οι φωσφοδιεστερικοί δεσμοί είναι κατά 2 λιγότεροι από τα νουκλεοτίδια. Το DNA αυτό είναι ινίδιο χρωματίνης ανθρώπου. Τέλος, στον δοκιμαστικό σωλήνα 3 περιέχεται κυκλικό DNA που είναι το μιτοχονδριακό. Γ2. Να περιγράψετε τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουμε στο εργαστήριο προκειμένου να δημιουργήσουμε τον καρυότυπο ενός ατόμου. Να γράψετε ποιες πληροφορίες αντλούμε από τη μελέτη του καρυότυπου ενός ανθρώπου. ΜΟΝΑΔΕΣ (6+6) Όπως στη θεωρία Πληροφορίες για το φύλο του και για τυχόν χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Γ3. Στη μία αλυσίδα δίκλωνου μορίου DNA (έστω αλυσίδα Ι) η αναλογία A G ισούται με 2/3. T C Να προσδιορίσετε την ίδια αναλογία στη συμπληρωματική αλυσίδα του μορίου. ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Σελίδα 3 από 5
Δεδομένου ότι όσες είναι οι βάσεις Α στη μία αλυσίδα είναι οι βάσεις Τ στην άλλη και αντίστοιχα για G και C, το ίδιο πηλίκο στην άλλη αλυσίδα ισούται με 3/2. ΘΕΜΑ Δ Σε φυσιολογικό σωματικό κύτταρο ενός είδους θηλαστικού, το οποίο βρίσκεται στην αρχή της μεσόφασης, υπάρχουν ζεύγη χρωμοσωμάτων που αποτελούνται από 4 10 8 ζεύγη βάσεων. Δ1. Να αντιγράψετε τον πίνακα στην κόλλα σας και να συμπληρώσετε τα κενά κελιά του σχετικά με το γενετικό υλικό των διαφόρων κυττάρων του ζώου αυτού. Κύτταρο ζώου Σωματικό αρχή μεσόφασης Ζεύγη βάσεων Χρωμοσώματα Χρωματίδες 4 108 - Μόρια DNA Σωματικό στη μετάφαση Γαμέτης 8 108 48 48 2 108 Ινίδια χρωματίνης ΜΟΝΑΔΕΣ 10 Δ2. Το φύλο στο είδος αυτού του θηλαστικού καθορίζεται όπως στον άνθρωπο. Να γράψετε πόσα αυτοσωμικά χρωμοσώματα, πόσα φυλετικά Χ χρωμοσώματα και πόσα φυλετικά Υ χρωμοσώματα υπάρχουν σε ένα: Ηπατικό κύτταρο θηλυκού ζώου, Σπληνικό κύτταρο αρσενικού ζώου, i Ωάριο, iv. Σπερματοζωάριο. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 22 αυτοσωμικά, 2Χ 22 αυτοσωμικά, 1 Χ και 1 Υ i 11 αυτοσωμικά, 1 Χ iv. 11 αυτοσωμικά 1Χ ή 1 Υ Δ3. Από κύτταρο του ζώου που βρίσκεται στη μετάφαση απομονώθηκε ένα χρωμόσωμα. Πόσα κεντρομερίδια και πόσοι βραχίονες παρατηρούνται στο χρωμόσωμα αυτό; Σελίδα 4 από 5
Εάν για το χρωμόσωμα αυτό προσδιορίστηκε ότι αποτελείται από 40.000 ζεύγη βάσεων, εκ των οποίων το 20% είναι G, να υπολογίσετε πόσες είναι οι Α σε κάθε μία από τις χρωματίδες του. ΜΟΝΑΔΕΣ 7 (2+5) 1 κεντρομερίδιο και 4 βραχίονες Σε όλο το χρωμόσωμα οι G είναι το 20% 80.000 = 16.000. Τόσες είναι και οι C. Συνεπώς οι Α είναι (80.000 32.000) / 2 =.000. Σε κάθε μία χρωματίδα οι βάσεις Α είναι.000. Σελίδα 5 από 5