4. Jahr - Ausgabe 29 MAI - JUNI 2014 Außerhalb der Kirche Heil? Seite 12 Εκτός της Εκκλησίας δεν έχει σωτηρία; Σελίδα 12 Die Handgranate ist entriegelt Das Demographische und die Arbeitslosigkeit bedrohen die Renten Seite 11 Η χειροβομβίδα που απασφαλίστηκε Δημογραφικό και ανεργία απειλούν το ασφαλιστικό Σελίδα 12 Μπλε Nύχτα - Blaue Nacht Σελίδα 04 ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 2014 Σελίδα 13 11η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣ/ΚΗΣ Σελίδα 05 Διατροφή ενηλίκων, πολυφαρμακία και ο Υπουργός Υγείας. Σελίδα 08 H επίσκεψη του Παναγιωτάτου Οικομενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στη Γερμανία Σελίδα 14-15 Η καινούργια μέθοδος διαφήμισης Διαφημιστείτε ΔΩΡΕΑΝ σε 200.000 αντίτυπα στο trigono.info Πληροφορίες Τηλ. 0 17 17 263 262 Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Λεύκης κ. Ευμένιος Σελίδα 10
2 Ausgabe 29 www.trigono.info MAI - JUNI 2014 Κωνσταντίνος Γκίκας Impressum trigono.info Εκδότης : Κων/νος Γκίκας Ταχ. Διεύθυνση Gikas Verlag Postfach 2843 90013 Nürnberg Τηλ. 0049 (0)911 264354 Fax 0049 (0)911 266538 Email kostas@gikas.net Web www.trigono.info Για όλα τα ενυπόγραφα άρθρα την ευθύνη φέρουν οι εκάστοτε αρθρογράφοι. Γίνετε συνδρομητής! Η εφημερίδα ταχυδρομείται δωρεάν κάθε φορά σε τυχαίες διευθύνσεις από μια μεγάλη τράπεζα πληροφοριών. Σε περίπτωση που ενοχλήστε με την αποστολή, ενημερώστε μας ώστε να σας διαγράψουμε από τη λίστα επιλογής. Γίνετε συνδρομητής με 10.00 EUR το χρόνο, καταθέτοντας το ποσό στον παρακάτω αριθμό λογαριασμού: Gikas Verlag IBAN : DE10 7605 0101 0001 2059 52 SWIFT-BIC : SSKNDE77 Sparkasse Nürnberg Verwendung: ABO + (Vorwahl mit Telefonnummer) ΑΛΑΤΙ, ΝΕΡΟ ΚΑΙ Η ΛΙΜΝΗ Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένας σοφός γέροντας δάσκαλος. Είχε βαρεθεί να ακούει τον μαθητή του να παραπονιέται συνεχώς έτσι μια μέρα αποφάσισε να τον στείλει να του φέρει λίγο αλάτι. Όταν εκείνος γύρισε πίσω, ο δάσκαλός του είπε να ρίξει μια γερή δόση σε ένα ποτήρι και μετά να το πιεί. «Τι γεύση έχει;» ρώτησε ο δάσκαλος. «Πικρή» είπε ο μαθητής. Τότε ο δάσκαλος είπε στο νεαρό να πάρει άλλη μια χούφτα αλάτι και μετά να το ρίξει στην κοντινότερη λίμνη. Ο μαθητής έκανε ότι του είπε. Έπειτα ο δάσκαλος του είπε να το δοκιμάσει πίνοντας από το νερό της λίμνης και τον ξαναρώτησε τι γεύση έχει. «Γεύση φρεσκάδας» απάντησε ο μαθητής. «Το αλάτι το ένοιωσες καθόλου;» ρώτησε ο δάσκαλος. «Όχι» απάντησε ο νέος. Στο σημείο αυτό ο δάσκαλος έπιασε τα χέρια του μαθητή και του είπε: «Ο πόνος στη ζωή μας είναι σαν το καθαρό αλάτι. Η ποσότητα του πόνου παραμένει η ίδια. Όμως η ποσότητα της πίκρας που δοκιμάζουμε, εξαρτάται κάθε φορά από το δοχείο μέσα στο οποίο βάζουμε τον πόνο. Έτσι, το μόνο πράγμα που έχεις να κάνεις όταν υποφέρεις είναι να διευρύνεις την αίσθηση των πραγμάτων Πάψε να είσαι το ποτήρι. Γίνε η λίμνη!» Όλοι έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι ο δικός μας πόνος πονάει πιο πολύ. Κι όταν πονάμε γινόμαστε ακόμα περισσότερο το κέντρο του κόσμου. Ο εγωισμός αυξάνεται πόσο μάλλον όταν είναι και δικαιολογημένος Αυτό και μόνο του επιτρέπει να βγει έξω να διαδηλώσει με σημαίες και με ταμπούρλα. Και ποιο το αποτέλεσμα; Ο πόνος αυξάνεται διότι ως γνωστόν σε ότι εστιαζόμαστε δε συρρικνώνεται αλλά μεγεθύνεται. Όσο μικρότερο το ποτήρι, τόσο μεγαλύτερος ο πόνος. Όσο πιο κοντινή η απόσταση απ όπου τον βιώνουμε, τόσο πιο απέραντος μοιάζει. Αν όμως βυθίσουμε τον πόνο μας στη απύθμενη λίμνη του πανανθρώπινου πόνου και μετά κοιτάξουμε τη λίμνη από το απέναντι βουνό θα συνεχίσει να έχει την ίδια ένταση, την ίδια σημαντικότητα και το ίδιο βάθος; Μια δοκιμή θα μας πείσει. ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ γράφει ο Κώστας Ιατρίδης iatridis@web.de Bad Homburg Μάιος 2014 Από τα πολύ παλιά χρόνια, οι Έλληνες χαρακτηρίζονταν από μια τάση να αναζητήσουν τρόπους να ζήσουν καλύτερα. Άφηναν την αγαπημένη τους πατρίδα και έφευγαν μακριά. Στη Γερμανία βρίσκονται και σήμερα ακόμη αρκετές χιλιάδες Έλληνες από την εποχή της πρώτης μετανάστευσης του 1960. Στην τωρινή εποχή της οικονομικής κρίσης υπάρχουν αρκετές ακόμη χιλιάδες που σχεδιάζουν να μεταναστεύσουν στη Γερμανία. Η μεγάλη πλειοψηφία των παλαιότερων Ελλήνων είχε επιλέξει τη Γερμανία για λόγους βασικά οικονομικούς. Παρακάτω ένα παράδειγμα ενός Έλληνα μετανάστη της εποχής του 1980. Πρόκειται για έναν που είναι και παραμένει, όπως του αρέσει να αυτοαποκαλείται, ένα παιδί του τότε παλιού χωριού, από εκεί κάτω στην Πελοπόννησο. Ήταν ένας από τους πολλούς Έλληνες, που το 1980, μετά από πολλή σκέψη, άφησε την πατρίδα του και για οικονομικούς βασικά λόγους και ήρθε στη Γερμανία. Ήθελε να δοκιμάσει να ζήσει καλύτερα και ο ίδιος και η οικογένειά του. Έγινε μετανάστης. Το είχε επιδιώξει παλιότερα, στα είκοσι χρόνια του, αλλά τότε δεν τού το επέτρεψαν. Τού είπαν ότι αυτό δεν επιτρέπεται, λόγω του ότι δεν είχε τότε εκπληρώσει την στρατιωτική του θητεία. Δεν το ξέχασε. Το φύλαξε για αργότε ρα. Έκανε πολλές σκέψεις. Έτσι, τον Ιούλιο του 1980, πήρε το τραίνο από την Αθήνα και έφτασε στο Μόναχο. Μετά από μερικές ώρες έφτασε στη Νυρεμβέργη. Μαζί του είχε πάρει την οικογένειά του. Ήταν η γυναίκα του και τα δύο παιδιά του. Το ένα ήταν σχολικής ηλικίας και το άλλο μόλις δύο χρονών. Στην περιοχή της Νυρεμβέργης εργάστηκε μερικά χρόνια. Μέσα στη γερμανική κοινωνία συνειδητά και οι σχέσεις του με το γερμανικό και με το ελληνικό κοινωνικοπολιτιστικό περιβάλλον τού χάρισε τις καλύτερες εμπειρίες. Επεδίωξε να καλυτερεύσει τις γνώσεις της γερμανικής γλώσσας καθώς και σε άλλους τομείς. Είχε παρακολουθήσει σχετικά μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Erlangen. Μετά από έξι χρόνια μετακινήθηκε στην περιοχή της Φρανκφούρτης. Εκεί συνέχισε να εργάζεται και έζησε μέσα στη γερμανική κοινωνία με Γερμανούς και με Έλληνες. Στο διάστημα που βρισκόταν στη Γερμανία, επέλεξε να μην κόψει την επαφή και την επικοινωνία με τους γονείς, με τους συγγενείς του και με τον κοινωνικό και τον πολιτιστικό ιστό της Ελλάδας. Τον ενδιέφεραν και το παρόν που ζούσε και το παρελθόν που είχε περάσει στο χωριό του και στα διάφορα άλλα μέρη της πατρίδας. Στη νέα πατρίδα προσπάθησε να μάθει και να προσφέρει, όσο του επέτρεπαν οι δυνατότητές του. Πήρε μέρος σε πολλά σεμινάρια με Γερμανούς και αλλοδαπούς συναδέρφους του. Έμαθε πολλά. Ο ίδιος και η γυναίκα του γνώρισαν εδώ πολλούς ανθρώπους από πολλές εθνικότητες. Πολλοί από αυτούς έγιναν φίλοι τους. Οι περισσότερες εμπειρίες τους στη Γερμανία, τη νέα τους πατρίδα, εξακολουθούν να παραμένουν πολύ θετικές. Συνηθίζουν να χρησιμοποιούν τη λέξη ευγνωμοσύνη! Το κάνουν για να δείξουν τη χαρά και την ικανοποίηση που τίποτα δεν πήγε χαμένο αυτά τα χρόνια που ζουν στη Γερμανία. Γνωρίζουν και τονίζουν ότι τίποτα δεν ήταν εντελώς τυχαίο ούτε αποτέλεσμα κάποιων συγκυριών. Επέλεξαν να παραμείνουν ενεργοί πολίτες, δραστήριοι, χρήσιμοι και έτοιμοι να πάρουν και να δώσουν. Τα υλικά αγαθά που αποκόμισαν σαν οικογένεια τα χρόνια που ο ίδιος εργαζόταν, δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερα αξιοζήλευτο. Απλά, ο ίδιος εργαζόταν για να ζουν, συγκρατημένα μαζί με την οικογένειά του, παραμένοντας συνειδητοί πολίτες. Τα κοινωνικά και τα πολιτιστικά ενδιαφέροντά τους τούς πρόσφεραν χαρά, ικανοποίηση και πολλές ωραίες ευκαιρίες. Νιώθουν τη Γερμανία σαν τη δεύτερη πατρίδα του. Τα παιδιά τους τελείωσαν τις εγκύκλιες σπουδές τους στη Γερμανία και απόκτησαν πανεπιστημιακούς τίτλους. Όπως είναι φυσικό, ανεξαρτητοποιήθηκαν και ακολουθούν το καθένα το δικό του δρόμο. Οι σχέσεις τους με τα παιδιά τους χαρακτηρίζονται από αγάπη. Τα χρόνια περνούν και ο ίδιος ο Έλληνας μετανάστης μαζί με τη γυναίκα του σχεδιάζουν και προγραμματίζουν την επιστροφή στη γενέθλια πατρίδα! Προετοιμάζουν την παλιννόστηση. Τον ίδιο και τη γυναίκα του τον ρωτάνε συχνά μερικοί φίλοι και γνωστοί:.. Εσύ Έλληνα μετανάστη της Γερμανίας, φαίνεται ότι χαίρεσαι που βρίσκεσαι σε τούτη τη χώρα. Δείχνεις και την θεωρείς σαν τη δεύτερη πατρίδα σου,.έτσι; Τι πήρες μαζί σου, όταν αποφάσισες και μετανάστευσες και πώς νιώθεις τώρα που σχεδιάζεις την παλιννόστηση; Χωρίς ιδιαίτερη προπαρασκευή,τούς απαντάει, έτσι αυθόρμητα, χωρίς πολλή σκέψη: «-Φεύγοντας από την πατρίδα μου, το 1980, πήρα μαζί μου : -τη γυναίκα και τα μικρά παιδιά μου, -τα όνειρά μου, -τις
όμορφες αναμνήσεις μου, -τα έθιμά μου, -την ιστορία της πατρίδας μου, -τη θρησκεία μου, -τις γνώσεις μου, -τη δημιουργικότητά μου μαζί με τις ελπίδες μου για μια καλύτερη ζωή και να πάρω και να δώσω.»...πήρα μαζί μου κάποιες μικρές μερικές βαλίτσες με τα πλέον απαραίτητα.» - Μαζί μου πήρα και τις δημιουργικές μου σκέψεις και ελάχιστα χρήματα.» - Φυσικά ούτε μετάνιωσα ούτε προσπάθησα να εκμεταλλευτώ την εμπιστοσύνη, εκείνων που με δέχτηκαν και συνεργάστηκαν μαζί μου.» - Έμαθα και συνεχίζω να προσπαθώ να είμαι χρήσιμος, αισιόδοξος, συγκρατημένος, να παραμένω ανοιχτός στη μάθηση, μετριοπαθής, αυτάρκης, επαρκής.» Ευγνωμονώ πρώτα - πρώτα τις σκέψεις και τα συναισθήματα τα δικά μου και της γυναίκας μου. Καταφέραμε στις δύσκολες στιγμές, ήταν πολλές, δείξαμε υπομονή, αγάπη και αμοιβαία αφοσίωση ο ένας στον άλλο και δεν αφήσαμε τίποτα στην τύχη!» Με ευγνωμοσύνη θυμόμαστε εκείνους που μάς ενθάρρυναν, μάς έδειξαν εμπιστοσύνη και μάς βοήθησαν να κρατηθούμε τίμιοι, όρθιοι, αισιόδοξοι, θετικοί άνθρωποι...» Σε τούτη τη δεύτερη πατρίδα μας γνωρίσαμε πολλούς ανθρώπους από πολλές κοινωνικές ομάδες και διαφορετικές εθνικότητες. Καταφέραμε να κρατήσουμε και τα έθιμα και τις παραδοσιακές μας συνήθειες. Η συνεχής συμμετοχή στις ελληνικές και τις Ελληνογερμανικές εκδηλώσεις μάς πλούτισαν τη ζωή. Η ορθόδοξη χριστιανική μας ιδεολογία και η συμμετοχή μας στις κοινωνικές και τις εκκλησιαστικές και πολιτισμικές εκδηλώσεις και τις παραδόσεις μας μάς χάρισαν πολλά. Έχουμε κάνει πολλούς φίλους και από τα δύο φύλλα. Βάση μας ήταν πάντα η καλή διάθεση, η τιμιότητα, η εμπιστοσύνη, η ειλικρίνεια. Διατηρούμε φιλικές σχέσεις με πολλούς Γερμανούς και με Έλληνες και με άλλους πολίτες αυτής της χώρας. Επιλέξαμε να παραμείνουμε ανοιχτοί στη γνώση, στη μάθηση στην κοινωνικότητα. Διδαχτήκαμε πολλά από πολλούς. Πολλά είναι τα θετικά που μάς έχουν εντυπωσιάσει πολύ εντυπωσιάσει αυτά τα τριάντα τέσσερα (34) χρόνια που ζούμε εδώ στη Γερμανία. Δεν επιθυμώ να αναφέρω κάτι συγκεκριμένο, γιατί είμαι βέβαιος ότι θα λησμονήσω πολλά! Ναι, είμαστε πολύ ευχαριστημένοι που ζήσαμε τόσα χρόνια, μια ολόκληρη ζωή, εδώ στη Γερμανία! Νιώθουμε ευτυχείς που ήρθαμε εδώ το 1980! Τώρα, η πρώτη μας πατρίδα μάς καλεί πάλι πίσω! Μάς καλεί και το πρώτο μας εγγονάκι, που είδε το φως της ζωής πριν από λίγες ημέρες εκεί στην Αθήνα!» Από τα παραπάνω απλά, «σταράτα» λόγια φαίνεται ότι περισσεύουν και οι χαρακτηρισμοί και οποιαδήποτε άλλη παρατήρηση... Παρόμοια παραδείγματα Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία σίγουρα είναι αρκετά. Τα παραπάνω ήταν αποτέλεσμα μιας τυχαίας, μη προγραμματισμένης συζήτησης, στον ερωτηθέντα Έλληνα μετανάστη, από τον συντάκτη του παρόντος κειμένου. Κώστας Σωτ. Ιατρίδης, iatridis@web.de Bad Homburg Μάιος 2014 3
4 Ausgabe 29 www.trigono.info MAI - JUNI 2014 ΣΠΙΤΙ - ΥΓΕΙΑ - ΟΜΟΡΦΙΑ Συμβουλές για...... το σπίτι Μαγιά. Για να καταλάβουμε αν η μαγιά είναι ακόμη φρέσκια, βάζουμε ένα μικρό κομματάκι σε καυτό νερό. Αν η μαγιά ανέβει επάνω, σημαίνει ότι είναι καλή. Ένα εύκολο γλυκό σοκολάτας. Χτυπάμε 250 γρ. βούτυρο μαλακό και 250 γρ. ζάχαρη για 15 λεπτά στο μίξερ. Ρίχνουμε στο μείγμα 3 αβγά και στη συνέχεια το χτυπάμε συμπληρώνοντας 50 γρ. αλεύρι, 80 γρ. κακάο και 150 γρ. αμυγδαλόψιχα. Αδειάζουμε σε βουτυρωμένο ταψί και ψήνουμε στους 175 C για 30-35 λεπτά. Όταν τελειώσει το γαρνίρουμε με κακάο ή άχνη ζάχαρη. Η μαρέγκα γίνεται περισσότερη, όταν για κάθε ασπράδι αβγού προσθέσουμε μία κουτ. σούπας νερό. Τριμμένο ινδοκάρυδο βαμμένο ροζ με σιρόπι ροδιού είναι μία καλή γαρνιτούρα για τούρτες.... την υγεία Κάθε πρωί συνηθίστε να πίνετε ένα ποτήρι χλιαρό νερό με χυμό από μισό λεμόνι. Κοκτέιλ που δίνει ενέργεια : 1 μπανάνα + 1 μάνγκο + 1 κ. γλ. μέλι + ½ ανανάς. Τα βάζετε στο μίξερ και εις Υγείαν! Αποφεύγετε να πίνετε πολύ αλκοόλ, καφέ, γλυκά αναψυκτικά (κόλα, λεμονάδα κτλ.).... την ομορφιά Για κουρασμένα μάτια : 2 κ. γλ. τριμμένο αγγουράκι και 1 κ. γλ. σκόνη γάλακτος. Τα ανακατεύετε μέχρι να γίνει μία πάστα. Απλώνετε γύρω από τα μάτια σας και το αφήνετε 10 λεπτά. Ξεπλένετε με χλιαρό νερό. Μάσκα μαλλιών με Αβοκάντο : Πολτοποιήτε ένα Αβοκάντο και με τον πολτό κάνετε μασάζ στα μαλλιά και στο δέρμα. Τυλίγετε με μία πλαστική μεμβράνη και το αφήνετε για 1 ώρα. Πλένετε μετά τα μαλλιά σας με σαμπουάν. Μάσκα προσώπου : 1 ασπράδι αβγού και 1 κ. φαγητού μέλι. Χτυπάμε το ασπράδι σε μαρέγκα και προσθέτουμε το μέλι. Απλώνουμε στο πρόσωπο. Το αφήνουμε 20 λεπτά. Ξεπλένουμε με ζεστό νερό. Ιατρικό Διαιτολογικό Κέντρο Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος θέλει, ή πρέπει να χάσει βάρος. Είτε για λόγους υγείας, είτε για λόγους αισθητικούς, η meditrof σας βοηθά να αποκτήσετε το επιθυμητό βάρος, γρήγορα, μόνιμα και με ασφάλεια, υπό συνεχή ιατρική παρακολούθηση ανεξάρτητα από την πόλη ή τη χώρα που κατοικείτε. Απευθυνθείτε στην Meditrof στα γραφεία μας: Alt Nied 20 65934 Frankfurt Nied Τηλ. 069-24006780 ή στον τοπικό αντιπρόσωπό μας στην περιοχή σας. Περισσότερα: www. meditrof.eu Μπλε Νύχτα - Blaue Nacht Η «Μπλε Νύχτα» είναι μία ετήσια πολιτιστική εκδήλωση στη Νυρεμβέργη, κατα την οποία περισσότερα από 70 μουσεία, θέατρα, εκκλησίες και άλλοι πολιτιστικοί φορείς άνοιγουν τις πόρτες τους για το κοινό μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Περίπου 250 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, χορευτικές παραστάσεις, απαγγελίες και συναυλίες προσελκύουν κατά μέσο όρο 130.000 επισκέπτες. Το Σάββατο, στις 3 Μαΐου 2014 διοργανώθηκε για 15η φορά η νύχτα τέχνης και πολιτισμού στη Νυρεμβέργη, με θέμα τη νοσταλγία ( Sehnsucht ). Πολλοί δρόμοι και κτίρια φωτίστηκαν με μπλε φως, συμπεριλαμβανομένης της πρόσοψης του νέου υπουργείου Εσωτερικών, την Κρατική Όπερα, το σιδηροδρομικό σταθμό κ.ά. Φυσικά πρέπει να αναφερθεί ο ιδιαίτερος φωτισμός του Αυτοκρατορικού Κάστρου: Αυτή τη φορά η καλλιτέχνης Anna Bittersohl, απόφοιτος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Νυρεμβέργης, πρόβαλε μια ευφάνταστη ιστορία με τίτλο «Τα όνειρα του κ. Who» στα τείχη του κάστρου. Άλλα highlights περιλαμβάνουν μια κοινή συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νυρεμβέργης με το σχηματισμό salsa Conexion Latina καθώς και μια εγκατάσταση από φοιτητές του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου, στην οποία η κύρια αγορά μετατράπηκε σε ένα μυστηριώδες δάσος. Μεταξύ άλλων νέοι χορευτές του μπαλέτου της Νυρεμβέργης έδειξαν τις δεξιότητες τους στο δρόμο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και επίσης πραγματοποιήθηκαν αρκετές συναυλίες. Ένα ακόμα αξιοσήμαντο αποκορύφωμα της νύχτας ήταν τα 4.444 μπαλόνια που πέταξαν στον ουρανό ως χαρακτηριστικό σημάδι της ανεκπλήρωτης νοσταλγίας.
Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν τόσο στο περίπτερο 15, βιβλία ενηλίκων, όσο και στο περίπτερο 13, «παιδική γωνιά», ήταν πολλές και αξιόλογες. Οι αναγνώστες της Θεσσαλονίκης τίμησαν ιδιαιτέρως στις βιβλιοπαρουσιάσεις μεταξύ άλλων τους: Θωμά Κοροβίνη, Αλέξανδρο Μασσαβέτα Γιώργο Βέλτσο, Χάρη Βλαβιανό, Βασίλη Αμανατίδη, Γιώργο Σκαμπαρδώνη, Ισίδωρο Ζουργό, Γιώργο Χουλιάρα, Γιάννη Ατζακά, Παύλο Τσίμα. Η σπουδαία συγγραφέας Άλκη Ζέη, έδωσε τη χαρά της παρουσίασης των βιβλίων της και στα δυο περίπτερα με τις εκδόσεις της «Με μολύβι Faber No 2» και «Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων». Πολύ ζωντανό ήταν το ποιητικό αναλόγιο στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης που διοργάνωσε η Εταιρεία Συγγραφέων. Καταξιωμένοι προσκεκλημένοι ποιητές (ο θεατρικός Μαρκ Ντελούζ από τη Γαλλία, ο Ιρλανδός Γκάμπριελ Ρόζενστοκ, η δημοφιλής Αμερικανή Αλίσια Στόλινγκς, ο Ταρίκ Γκιουνερσέλ από την Τουρκία, ο Σέρβος Ράνκο Πάβλοβιτς, ο Αλβανός Λουάν Τζούλι κ.ά.) μετέφεραν στο κοινό την αίσθηση του ποιητικού ρυθμού της γλώσσας τους και με την ευκαιρία ακούσαμε μεταφράσεις ποιημάτων τους στα ελληνικά ειδικά για τη ΔΕΒΘ. Στην εκδήλωση του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» παρουσιάστηκαν στοιχεία για το προφίλ του έλληνα αναγνώστη, βασισμένα σε έρευνα στις δημοτικές βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης, που επιβεβαιώνουν παλιές εκτιμήσεις: γυναίκες είναι κατεξοχήν οι αναγνώστριες, προτιμούν μυθιστορήματα της αισθηματικής μυθοπλασίας και ο δανεισμός είναι αυξημένος σε βιβλιοθήκες υποβαθμισμένων περιοχών με πολλούς μετανάστες και κατοίκους χαμηλής οικονομικής δύναμης. Η 11η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου τελείωσε την Κυριακή 13 Μαΐου, σε ένα κλίμα αβεβαιότητας για την τύχη του. Λίγο πριν το τέλος, ο πρόεδρος του ΕΙΠ δήλωσε ότι «Αποφασίστηκε η έκθεση να συνεχιστεί και να ενδυναμωθεί». Η απόφαση πάρθηκε σε συνάντηση που έγινε την προηγούμενη 11η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣ/ΚΗΣ Η 11η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσ/κης (ΔΕΒΘ) πραγματοποιήθηκε από τις 8 έως τις 11 Μαΐου 2014 στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε συνδιοργάνωση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού / Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, της ΔΕΘ-Helexpo, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών και Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ) και του Δήμου Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στην Έκθεση συμμετείχαν πάνω από 200 εκδοτικοί οίκοι ελληνικοί και ξένοι, πολιτιστικοί οργανισμοί και πνευματικοί φορείς και πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 200 εκδηλώσεις με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, αλλά και παράλληλα δρώμενα στη Θεσσαλονίκη, με σκοπό ν αναδειχθεί η σχέση του βιβλίου με τις άλλες τέχνες. Τιμώμενη χώρα φέτος ήταν το Ισραήλ. Το πρόγραμμα της Έκθεσης περιλάμβανε τρία μεγάλα αφιερώματα: στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατό, στον Κύπριο ποιητή Κώστα Μόντη, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του, και το θεματικό αφιέρωμα «Η Ευρώπη: ταυτότητα και ετερότητα». Επίσης, φεστιβάλ κόμικς graphic novels, διεθνές φεστιβάλ ποίησης και πολλές εκδηλώσεις για παιδιά. Την έναρξη της έκθεσης έκανε ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (ΕΙΠ), ο οποίος την χαρακτήρισε «Εξαιρετικά επιτυχημένη» παρά τις δυσκολίες της διοργάνωσης. Τα πρώτα στοιχεία της HELEXPO εκφράζουν μείωση της επισκεψιμότητας κατά 20% σε σχέση με πέρυσι, με συνολικό αριθμό επισκεπτών περί τις 50.000 χιλιάδες. Άλλα δρώμενα στην πόλη, ο καλός καιρός που προκαλούσε για βόλτες στη θαυμάσια νέα παραλία αλλά και η συμμετοχή των πολιτών σε εκδηλώσεις προεκλογικού χαρακτήρα ήταν ορισμένες από τις εξηγήσεις που δόθηκαν για την υποτονική προσέλευση. μέρα, στην οποία συμμετείχαν η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, εκπρόσωποι της HELEXPO, του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και εκδότες, μέλη του προσωρινού ΔΣ της νεοσύστατης Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλίου Ελλάδος. Όλοι εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για τη συνέχιση του θεσμού προσπαθώντας να σκεφθούν τρόπους για την εξεύρεση πόρων. Το κενό χρηματοδότησης για το 2015, που θα δημιουργηθεί καθώς καθυστερεί η υλοποίηση του ΕΣΠΑ 2015-2020, ενδέχεται να καλύψει προσωρινά η HELEX- PO ή να ενεργοποιηθούν για τον σκοπό αυτό χρηματοδοτικά προγράμματα-γέφυρες. Προβλέπονται πάντως δομικές αλλαγές, επαναπροσδιορισμός της ταυτότητας και επαναπροσανατολισμός της ΔΕΒΘ. Όλα αυτά θα τεθούν προς συζήτηση σε ανοιχτό συνέδριο που προγραμματίζεται να γίνει στην Αθήνα, στους χώρους της HE- LEXPO, τον προσεχή Σεπτέμβριο. 5
6 Ausgabe 29 www.trigono.info MAI - JUNI 2014 AVIRA PRO Avira Antivirus Security PRO Sicherheit unter Android für Smartphone und Tablet PREMIUM VERSION mit zusätzlichen Funktionen Mobil und geschützt sein. Die Funktionen: APP-SCANNER Jede installierte bzw. aktualisierte App wird automatisch auf Viren und Malware geprüft MANUELLER SCANNER Einfach per Klick können Sie Dateien und Archive scannen und bei einem Fund die verseuchte App oder Datei entfernen SMARTPHONES UND TABLETS mögen klein und handlich sein die Proble matik ihres Schutzes fällt dafür umso schwerer ins Gewicht. Undenkbar, was passieren kann, wenn sich Angreifer via Internet die Kontrolle über persönlichste Daten des Nutzers verschaffen, vom Verlust des Geräts, etwa durch Diebstahl, ganz zu schweigen. Avira bietet jedem, der sein Android-Gerät privat und beruflich nutzt, einen professionellen Rundumschutz der neuesten Generation. SICHER BROWSEN Infektiöse Websites werden geblockt keine Chance, dass Sie auf einen Phisher oder sonstige Betrüger hereinfallen. Kategorisierungsanfragen werden verschlüsselt übertragen STÜNDLICHE AKTUALISIERUNG Gefahr durch neueste Malware für mobile Geräte? Keinesfalls häufige Updates stellen sicher, dass Ihr Schutz stets aktuell ist SCHNELLER SUPPORT-ZUGRIFF Bei einem Problem stehen Ihnen die Avira Experten zur Seite ANTIDIEBSTAHL Niemand sollte Zugriff auf Ihre Passwörter, Kontakte, Fotos, Emails, Chats und Inhalte haben. Mit einem Klick aus der Ferne verwehren Sie einem Dieb per Fernsperrung bzw. Fernlöschfunktion (Factory-Reset) diese Möglichkeit POSITIONSBESTIMMUNG Auf einer Karte wird die Position Ihres Geräts angezeigt Avira Antivirus Security PRO ist verfügbar für: Android 2.2 (Froyo) Android 2.3.7 (Gingerbread) Android 4.0 (Ice Cream Sandwich) Android 4.1 /4.2/4.3 (Jelly Bean) 4.4 (Kitkat) Kompatibel mit HTC-, LG-, Motorola-, Samsung-, Sony- und Google-Nexus- Smartphones und -Tablet-PCs mit normalem, großem und extragroßem Display Es gibt viele Apps, die behaupten, dass sie ein Gerät schützen. Aber nur wenige leisten wirklich das, was Avira schafft... Diese App wird dem sicherheitsbewussten Anwender nachdrücklich empfohlen. Editor s Review, CNET SIGNALRUF-FERNAUSLÖSER So finden Sie Ihr Smartphone, falls Sie es mal verlegt haben BLOCKIERLISTE Anrufe und SMS-Benachrichtigungen von unerwünschten Nummern? Kein Problem dafür gibt es eine Blacklist ONLINE-GERÄTEVERWALTUNG Sie können den Sicherheitsstatus von bis zu 5 Geräten einsehen, die Akkulaufzeit prüfen und weitere Einstellungen vornehmen Premium: In der kostenfreien Avira Antivirus Security sind diese Funktionen nicht enthalten. Avira Kaplaneiweg 1 88069 Tettnang Germany Telefon: +49 7542-500 0 www.avira.de 2014 Avira Operations GmbH & Co. KG Alle Rechte vorbehalten Hier genannte Produkt- und Firmennamen sind eingetragene Warenzeichen der jeweiligen Unternehmen Irrtümer und technische Änderungen vorbehalten Stand: 03/2014
7 ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Stelios Gikas Dipl. Informatiker Νέο Trojan εκβιασμού κρυπτογραφημένο με RSA - 2048 Συσσωρεύονται αναφορές για μολυσμένα συστήματα των Windows, κατά τις οποίες ένα κακόβουλο πρόγραμμα κρυπτογραφεί τα αρχεία και τα ξεκλειδώνει μόνο μετά την καταβολή λύτρων ύψους 500 ευρώ, τα οποία πρέπει να καταβάλλονται μέσω της πύλης Bitcoins. Στη heise Security αναφέρονται τις τελευταίες μέρες όλο και περισσότερες περιπτώσεις, όπου ένα κακόβουλο λογισμικό έχει κρυπτογραφήσει τα δεδομένα, τα οποία θα ξεκλειδωθούν πάλι μόνο μετά την καταβολή λύτρων 500 ευρώ και άνω. Προφανώς πρόκειται για Bitcrypt2, ο διάδοχος του BitCrypt (κακόβουλο λογισμικό εκβιασμού), έναντι του οποίου επινοητικοί ερευνητές ασφαλείας κατάφεραν τότε να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα αποκρυπτογράφησης των μολυσμένων αρχείων. Αν το καταφέρουν και πάλι είναι πολύ αμφίβολο διότι η συνολική εμφάνιση των εκβιαστών είναι τόσο επαγγελματική, που μπορεί κανείς να υποθέσει σίγουρα μια ορισμένη επίγνωση σε θέματα κρυπτογράφησης. Το θύμα συχνά αντιλαμβάνεται την μόλυνση μόνο όταν βρει ένα αρχείο με το όνομα DECRYPT_ INSTRUCTION.TXT σε ένα φάκελο, στον οποίο μέχρι πρόσφατα υπήρχαν σημαντικά δεδομένα. Αυτό στη συνέχεια περιλαμβάνει σε άπτεστα γερμανικά πρώτες πληροφορίες σχετικά με την καταβολή των λύτρων και αναφέρεται σε μια ειδική ιστοσελίδα του δικτύου ανωνυμίας Tor. Ιδιαίτερα ύπουλο σε επιχειρηματικό περιβάλλον: Το κακοβουλο λογισμικο προφανώς προσπαθεί ως συνδεδεμένος χρήστης να ανοίξει όλες τις διαθέσιμες μονάδες δικτύου και στη συνέχεια να κρυπτογραφήσει τα διαθέσιμα αρχεία στο διαδίκτυο επίσης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται από τους απατεώνες, τα δεδομένα κρυπτογραφούνται με τη μέθοδο RSA με κλειδί 2048 bit. Το δημόσιο κλειδί που χρησιμοποιήθηκε για αυτό, έχει ληφθεί από ένα διακομιστή των απατεώνων, το συναφή μυστικό κλειδί, το οποίο απαιτείται για την αποκρυπτογράφηση, ως εκ τούτου, εξακολουθεί να υπάρχει εκεί - για τουλάχιστον ένα μήνα. Μετά θα διαγραφεί και τα δεδομένα θα χαθούν, απειλούν οι εκβιαστές. Αρχικά, η αποκρυπτογράφηση κοστίζει 500 έως 600 ευρώ. Ωστόσο, το ποσό διπλασιάζεται κάθε φορά μετά από προθεσμία μιας εβδομάδας περίπου. Αν Εγκέφαλος, γλώσσα και διγλωσσία Πολλές φορές προκύπτουν ερωτήματα για τα παιδιά, όπως, πώς αυτά μαθαίνουν και πως κατακτούν τη γνώση. Τα ερωτήματα αυτά διευρύνονται αν σκεφτεί κανείς ότι αρκετά παιδιά, λόγω της μετανάστευσης, μεγαλώνουν σε δίγλωσσο, γλωσσικό περιβάλλον. Τίθεται αρκετές φορές μάλιστα το ερώτημα σε ποια από τις 2 γλώσσες (μητρική και γλώσσα της χώρας υποδοχής) είναι πρέπον οι γονείς να μιλούν στα παιδιά τους. Είναι επαρκής η χωρητικότητα εγκεφάλου του παιδιού να αποθηκεύσει τις πληροφορίες και τις γνώσεις που καθημερινά προσλαμβάνει, ώστε να μπορέσει μετά να τις θυμηθεί και να τις αξιοποιήσει; Το ερώτημα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, όταν κυρίως απευθυνόμαστε σε παιδιά, τα οποία γεννιόνται και μεγαλώνουν σε δίγλωσσο περιβάλλον, αφού όπως είναι γνωστό, τα δίγλωσσα παιδιά δέχονται πληροφορίες και γνώσεις, τις οποίες επεξεργάζονται σε 2 τουλάχιστον γλώσσες. Η διαδικασία της μάθησης εξαρτάται από εγκεφαλικούς μηχανισμούς της μνήμης. Μάθηση είναι η διαδικασία κατά την οποία ο άνθρωπος αποκτά γνώσεις για τον κόσμο και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται. Μνήμη είναι η συγκράτηση και αποθήκευση αυτών των γνώσεων. Στον άνθρωπο αυτές οι ικανότητες είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες, αφού σχεδόν όλες οι συμπεριφορές περιλαμβάνουν κάποιες μορφές μάθησης. Να αναφέρουμε στο σημείο αυτό, ότι η δομή του εγκεφάλου είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης γενετικών προδιαγραφών και περιβαλλοντικών επιδράσεων. Αυτό αυτομάτως σημαίνει, ότι τα κληρονομικά χαρακτηριστικά του παιδιού εξασθενούν εάν δεν διεγερθούν από περιβαλλοντικά ερεθίσματα Οι εκπαιδευτικοί, αλλά κυρίως οι γονείς, όταν αναφερόμαστε σε οικογένειες, οι οποίες ζουν σε χώρα υποδοχής, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, θα πρέπει να ενθαρρύνουν και να εμπλουτίζουν το περιβάλλον του παιδιού με ερεθίσματα και νέες εμπειρίες. Στην προκειμένη περίπτωση τονίζουμε ιδιαίτερα τον ρόλο των γονέων γιατί όταν τα παιδιά ζουν και αναπτύσσονται στο εξωτερικό και επισκέπτονται σχολείο της χώρας που «φιλοξενούνται» δέχονται αυτομάτως πολλά γλωσσικά ερεθίσματα από τους εκπαιδευτικούς. Για την εξέλιξη όμως και της μητρικής γλώσσα των συγκεκριμένων Neuer Erpressungs-Trojaner verschlüsselt mit RSA-2048 πραγματικά αποκτήσει κανείς εκ νέου πρόσβαση στα δεδομένα του μετά την καταβολή, επαφίεται στην τύχη. Η αστυνομία πάντως σε τέτοιες περιπτώσεις συνιστά σε μεγάλο βαθμό να μην καταβληθεί το ποσό που απαιτείται. ΗΠΑ κρατάνε κάποια κενά ασφαλείας σε συστήματα υπολογιστών μυστικά Ξανά και ξανά, εμφανίζονται κενά ασφαλείας στα συστήματα υπολογιστών και της τεχνολογίας του Διαδικτύου. Αλλά τι κάνουν οι ΗΠΑ όταν οι μυστικές υπηρεσίες τους ανακαλύψούν ένα τέτοιο κενό; Σε ορισμένες περιπτώσεις τα εκμεταλλεύονται για τη δική τους κατασκοπεία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιβεβαίωσε ότι οι μυστικές υπηρεσίες τους μερικές φορές εκμεταλλεύονται κενά ασφαλείας σε συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, για τη δική τους κατασκοπεία και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Υπάρχουν κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία αποφασίζεται, εάν ένα κενό ασφαλείας θα δημοσιοποιηθεί ή όχι, δήλωσε ο Michael Daniel, ο σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για τα θέματα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Έτσι επιβεβαίωσε τις πληροφορίες που είχε αποκαλύψει ο πρώην συνεργάτης της NSA Edward Snowden. «Η δημοσίευση ενός κενού ασφαλείας είναι συνήθως χρήσιμη,» έγραψε ο Daniel σε ένα blog post στην ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου. Διότι ακόμη και η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η αμερικανική οικονομία εξαρτώνται από την ασφαλή λειτουργία του Internet. Αλλά αν δημοσιευσουν ένα νέο κενό ασφαλείας, θα έχαναν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες την ευκαιρία για κατασκοπεία. Με την εκμετάλλευσή του θα μπορούσαν να ληφθούν σημαντικές πληροφορίες, δήλωσε ο Daniel. Εάν πρέπει να δημοσιοποιοηθεί ένα κενό ασφαλείας αποφασίζεται βάσει διαφόρων κριτηρίων. Ένα από αυτά είναι το μέγεθος της διάδοσης της αντίστοιχης τεχνολογίας. Αυτό υποδηλώνει ότι το κενό είναι πιο πιθανό να δημοσιευθεί, όταν είναι πολλοί οι Αμερικανοί καταναλωτές και οι επιχειρήσεις ή οι αρχές ασφαλείας της χώρας που επλήγησαν. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξετάζει επίσης, αν θα μπορούσε κάποιος άλλος να ανακαλύψει και να αξιοποιήσει το κενό ασφαλείας. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα να εκμεταλλευτεί το κενό πρώτα και να το δημοσιεύσει αργότερα. Η πρακτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ να κρατήσει σε ορισμένες περιπτώσεις τα κενά ασφαλείας απόρρητα για τους δικούς τους σκοπούς, είναι αμφιλεγόμενη. Οι κριτικοί κατηγορούν τις ΗΠΑ, ότι έτσι θέτουν γενικότερα την ασφάλεια της υποδομής ΙΤ σε κίνδυνο. Ο Λευκός Οίκος απέκρουσε τις τελευταίες εκθέσεις ότι γνώριζε εξαρχης για το κενό ασφαλείας «Heartbleed». Πολλοί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας υποστηρίζουν να δημοσιεύονται τα κενά ασφαλείας προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τεχνολογίας του διαδικτύου. Μόνο έτσι μπορούν να προειδοποιήθουν όλοι οι χρήστες. Τη Δευτέρα προειδοποίησε το αμερικανικό Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας για ένα κενό ασφαλείας στο πρόγραμμα περιήγησης Internet Explorer της Microsoft. παιδιών, είναι καθοριστικός ο ρόλος των γονέων και των ατόμων που περικλείονται στο εξωσχολικό περιβάλλον των παιδιών, π.χ. γιαγιά, παππούς, συγγενείς. Έρευνες που έχουν γίνει, έχουν αποδείξει ότι τα τέσσερα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών είναι καθοριστικά για την κατάκτηση της γλώσσας. Όπως ήδη σε προηγούμενο άρθρο έχουμε αναφέρει (πρβ. Έκδοση 19), τα δίγλωσσα παιδιά είναι χαρισματικά και βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, αφού με φυσικό, βιωματικό τρόπο κατακτούν παράλληλα δύο διαφορετικές γλώσσες. Ολοκληρώνοντας, επομένως το συγκεκριμένο δημοσίευμα, να τονίσουμε ότι η ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας συνεχίζεται καθ όλη τη διάρκεια τα ζωής του ανθρώπου αλλά με πιο περιορισμένους ρυθμούς. Είναι πρέπον επομένως, να ενθαρρύνουμε και να ενισχύουμε το γλωσσικό περιβάλλον των παιδιών σε ερεθίσματα και νέες γλωσσικές εμπειρίες. Παπαθεοδώρου, Ι. Μαρία Εκπαιδευτικός/ Msc Πολυπολιτισμικότητας & Διαπολιτισμικής αγωγής Email: m.papath@hotmail.com
8 Διατροφή ενηλίκων, πολυφαρμακία και ο Υπουργός Υγείας. (συνέχεια από το προηγούμενο) Ο παράγων «διατροφή» έχει πολύ μεγάλη σημασία στην ενήλικο ζωή, όχι μόνο για την πρόληψη και αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου, αλλά και για την πρόληψη και άλλων καταστάσεων που αφορούν τους ενηλίκους. Οι ίδιες αρρώστιες που συνιστούν τμήμα του μεταβολικού συνδρόμου, εμφανίζονται και σε ενηλίκους που δεν είναι υπέρβαροι, έχοντας άλλο μηχανισμό αναπτύξεως. Μπορώ σαν παράδειγμα να αναφέρω την ιδιοπαθή υπερχοληστεριναιμία που εμφανίζεται σε πολλά άτομα της ίδιας οικογένειας ανεξάρτητα από το αν είναι παχύσαρκα ή όχι και είναι κληρονομική, ή την ιδιοπαθή υπέρταση που συμβαίνει επίσης το ίδιο. Κάποιες άλλες παθήσεις οφείλονται σε διάφορες αλλαγές που υφίσταται ο ανθρώπινος οργανισμός με το πέρασμα της ηλικίας. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της περιπτώσεως αυτής είναι η εμφάνιση οστεοπορώσεως στις γυναίκες λόγω ορμονολογικών αλλαγών μετά την κλιμακτήριο. Πέραν αυτού η διατροφή των ενηλίκων έχει μεγάλη σημασία τόσο στην πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου, όσο και στην θεραπεία του καρκίνου, υπό την έννοια ότι η οποιαδήποτε θεραπεία ενός καρκίνου, φαρμακευτική ή χειρουργική, απαιτεί καλή φυσική κατάσταση του ασθενούς, πράγμα που κυρίως εξασφαλίζεται με τη σωστή διατροφή. Η μορφή της διατροφής των ενηλίκων δεν μπορεί να καθορισθεί και να παρατεθεί σαν μία ενιαία οντότητα, διότι και ο όρος «ενήλικη ζωή» δεν είναι κάτι ενιαίο, αλλά εμφανίζει πολλές φάσεις, ξεκινώντας από την αρχή της ενηλικιώσεως και καταλήγοντας μέχρι το τέλος της ζωής που μπορεί να έχει άλλοτε άλλην διάρκεια, χαρακτηριζόμενη από πολλές και ποικίλες βιολογικές αλλαγές, τις οποίες καλό είναι να αναφέρω εν συντομία, διότι οι αλλαγές αυτές συνοδεύονται και από αντίστοιχες αλλαγές των διατροφικών απαιτήσεων. Στην αρχή της ενηλικιώσεως, ο άνθρωπος εισερχόμενος στην παραγωγική ηλικία, χαρακτηρίζεται από υψηλό μεταβολισμό, αρκετή κίνηση, συνήθως καλή υγεία και αρκετή όρεξη. Με την πάροδο της ηλικίας, σε κάποια φάση, επέρχεται ελάττωση της σωματικής δραστηριότητος, ελάττωση της μυϊκής μάζης του σώματος και πτώση του μεταβολισμού. Επακόλουθο τούτου είναι η ανακατανομή του λίπους του σώματος και η εναπόθεσίς του όχι στην περιφέρεια αλλά στην κοιλιά, με αποτέλεσμα την ευνόηση εμφανίσεως του μεταβολικού συνδρόμου που αναφέρθηκε παραπάνω. Η μεταβολή αυτή, κάποιες φορές έρχεται στην ηλικία της συνταξιοδοτήσεως, πολλές φορές όμως (γράφει ο ιατρός Θεοφάνης Θανάσης, ειδικός παθολόγος-διατροφολόγος) επισυμβαίνει αρκετά νωρίτερα. Όποτε και να εμφανισθεί όμως η αλλαγή αυτή, σηματοδοτεί συνήθως την είσοδο στην ηλικία στην οποία εμφανίζονται οι διάφορες νόσοι της ενηλίκου ζωής, ανάλογα βέβαια και με τις γονιδιακές καταβολές ενός εκάστου ατόμου. Με την πάροδο της ηλικίας επίσης, συμβαίνουν και αρκετές ακόμη αλλαγές οι οποίες αλλάζουν πολλά στον μεταβολισμό. Έτσι, όπως ανέφερα στα περί μεταβολικού συνδρόμου, μία από τις αλλαγές είναι η ανάπτυξη δυσανεξίας στη γλυκόζη και η ευνόηση εμφανίσεως σακχαρώδους διαβήτου. Επίσης επισυμβαίνει σταδιακή απώλεια μάζης ηπατικών και παγκρεατικών κυττάρων, καθώς και των κυττάρων του επιθηλίου του γαστρεντερικού, με αποτέλεσμα την ελάττωση των πεπτικών υγρών, με αποτέλεσμα ανάπτυξη δυσπεψίας. Η εμφάνιση ελαττωμένης κινητικότητος του εντέρου οδηγεί σε χρόνια δυσκοιλιότητα, ενώ η ανάπτυξη άλλοτε άλλου βαθμού ατροφικής γαστρίτιδος οδηγεί σε ελάττωση της απορροφήσεως της βιταμίνης Β12, του φολικού οξέως και ενδεχομένως και του σιδήρου αλλά και άλλων βιταμινών. Η επισυμβαίνουσα ελάττωσις συνθέσεως ενδογενούς βιταμίνης D, οδηγεί σε ελάττωση της οστικής πυκνότητος, απώλεια οστικής και μυϊκής μάζης, εμφάνιση οστεοπορώσεως και τέλος σε αύξηση του κινδύνου εμφανίσεως καταγμάτων. Στις μεγαλύτερες συνήθως ηλικίες, μερικές φορές εμφανίζονται διαταραχές της ορέξεως ή του αισθήματος της δίψας. Η ελάττωση του αισθήματος της δίψας μπορεί να είναι αρκετά έντονη και να έχει σαν αποτέλεσμα την ελάττωση των υγρών του οργανισμού με εμφάνιση ακόμη και κλινικών σημείων αφυδατώσεως. Η ελάττωση επίσης της ορέξεως μπορεί να είναι αρκετά εξεσημασμένη και να έχει σαν συνέπεια ακόμη και εμφάνιση σημείων υποσιτισμού. Αυτό μπορεί να εμφανίζεται συχνότερα σε ηλικιωμένα άτομα όταν ευνοείται και από άλλους παράγοντες, όπως αδυναμία καταπόσεως ή επαρκούς μασήσεως των τροφών, παρατεταμένη ακινησία, άνοια, μελαγχολία, πολυφαρμακία, κ.ά. Διαγνωστικό κριτήριο για τον υποσιτισμό ενός ενηλίκου είναι η πτώση του ΒΜΙ κάτω από το όριο 20%, ή η απώλεια βάρους πάνω από 5% τους τελευταίους 3 μήνες ή 10% τους τελευταίους 6 μήνες καθώς και εμφάνιση υπολευκωματιναιμίας σε επίπεδο κάτω των 3,5 mg/dl. Σαν αποτέλεσμα υποσιτισμού μπορεί να εμφανισθεί σαρκοπενία, αίσθημα αδυναμίας καθώς και αύξηση του κινδύνου εμφανίσεως λοιμώξεων. Μετά την παράθεση των ανωτέρω, πιστεύω καθίσταται εμφανής η σημασία της διατροφής στην ενήλικο ζωή. Η ποιότητα και η ποσότητα της τροφής πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού τόσο σε ενέργεια όσο και σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία. Κάθε υπέρβαση μπορεί να οδηγήσει σε υπερσιτισμό, ενώ η μη κάλυψη των αναγκών μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό. Και οι δύο αυτές καταστάσεις πρέπει να αποφεύγονται, διότι οδηγούν σε αποτελέσματα ανεπιθύμητα και νοσογόνα. Οι ανάγκες αυτές δεν είναι σταθερές, αλλά μεταβάλλονται κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής, Οι ενεργειακές ανάγκες στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι κατά 15% περίπου μικρότερες, ενώ οι απαιτήσεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, διατηρούνται περίπου στα ίδια επίπεδα. Η εξασφάλιση της επαρκούς και αναγκαίας ποσότητος αυτών, αλλά μόνον αυτών και όχι παραπάνω, έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο στην προσωπική υγεία κάθε ατόμου ξεχωριστά, αλλά και στη δημόσια υγεία. Το κόστος διατηρήσεως ενός υψηλού επιπέδου υγείας είναι πολλάκις τόσο μεγάλο, ώστε δεν δύναται μία οικονομία να το αντέξει. Ο ρόλος ενός Υπουργείου Υγείας είναι όχι μόνο να εξασφαλίζει τα κονδύλια που χρειάζονται ώστε να διατηρεί την δημόσια υγεία σε παραδεκτό επίπεδο, αλλά και να προσπαθεί να μειώσει το ύψος των απαιτήσεων αυτών σε επίπεδο που μπορεί να το αντέξει η πολιτεία. Δυστυχώς η υπάρχουσα πρακτική είναι να γίνεται προσπάθεια ελαττώσεως του κόστους βραχυπρόθεσμα, μέσω περικοπών, που υποχρεωτικά επιφέρουν υποβάθμιση του επιπέδου δημοσίας υγείας. Θα μπορούσε κάποιος θεωρητικά να επιτύχει πολύ υψηλότερο επίπεδο δημόσια υγείας με πολύ μικρότερο κόστος, άν εντόπιζε και θεράπευε την βασική αιτία του προβλήματος, που δεν είναι άλλη από την άγνοια του γενικού πληθυσμού σε ότι αφορά την μεγάλη σημασία της διατροφής στην επίτευξη καλής ατομικής υγείας που κατ` ακολουθίαν οδηγεί και σε υψηλό επίπεδο δημόσιας υγείας. Όπως προσωπικά κάθε μέρα και ώρα διαπιστώνω, ο γενικός πληθυσμός έχει σχεδόν πλήρη άγνοια περί του τι και σε ποιες ποσότητες πρέπει να τρώγει, γεγονός που σημαίνει ότι δεν είναι μόνον αρμοδιότητα του Υπουργού Υγείας η δημόσια υγεία, αλλά αποτελεί και «συναρμοδιότητα» του Υπουργείου Παιδείας. Αυτό πρέπει πρώτα απ`όλα να το κατανοήσουν τα δύο συναρμόδια υπουργεία.