ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 213/2017 Περίληψη Θέμα: «Πολυετής σύμβαση προμήθειας : Επαναδέσμευση πίστωσης εις βάρος του νέου προϋπολογισμού μετά την υπογραφή της σύμβασης. Κανονική η δαπάνη» Προμήθεια ειδών καθαριότητας: Tο ποσό, που αφορά στη πληρωμή αυτής, εγκρίθηκε και δεσμεύτηκε πριν την υπογραφή της οικείας διακήρυξης του διαγωνισμού, ενώ στο πλαίσιο ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης, το ποσό που αντιστοιχούσε στο τρέχον οικονομικό έτος 2016 δεσμεύτηκε σε βάρος των σχετικών Κ.Α. του προϋπολογισμού και το υπόλοιπο ποσό ορίστηκε ότι θα δεσμευόταν κατά προτεραιότητα με την έναρξη του νέου οικονομικού έτους σε βάρος των οικείων Κ.Α. του νέου προϋπολογισμού, οικονομικού έτους 2017. Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για το 1ο και 2ο τμήμα της προμήθειας κατακυρώθηκε στην εταιρεία «ΧΧΧ», υπεγράφη δε η 1416/26.1.2017 σύμβαση, ποσού 11.108,29 ευρώ με Φ.Π.Α. Η νέα δέσμευση σε βάρος των οικείων Κ.Α. του νέου προϋπολογισμού, οικονομικού έτους 2017 έλαβε χώρα στις 7.2.2017, πράγματι εγγύς της έναρξης του οικονομικού έτους 2017 και αμέσως μετά την έγκριση του προϋπολογισμού του Δήμου στις 31.1.2017, ενώ το σύνολο των σχετικών αποφάσεων αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα «Διαύγεια» και απέκτησαν ισχύ (ν. 3861/2010). Κανονική η δαπάνη
Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 213/2017 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Ευθύμιο Καρβέλη, Πάρεδρο και Ανδρέα Σώκο (εισηγητή), Εισηγητή. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 10 Οκτωβρίου 2017,για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 65, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ. Αφού έλαβε υπόψη Την 159/13.7.2017 έγγραφη γνώμη του Αντεπιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Ιωάννη Κάρκαλη, σύμφωνα με την οποία το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο 1. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό Κορινθίας αρνήθηκε, με την 11/29.5.2017 πράξη του, να θεωρήσει το 65, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ, ποσού 1.318,74 ευρώ, για την πληρωμή τμήματος προμήθειας ειδών καθαριότητας, στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης συνολικού ποσού 11.108,29 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.. Ως αιτιολογία της άρνησής του προέβαλε ότι η δαπάνη δεν είναι νόμιμη ούτε κανονική, διότι η διαγωνιστική διαδικασία για τη σύναψη της σύμβασης, η οποία εκκίνησε το Νοέμβριο του 2016, περατώθηκε με την υπογραφή της σύμβασης στις 26.1.2017, πριν την έγκριση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2017 από το Γ.Γ.Α.Δ. και προτού να
αναληφθεί η υποχρέωση (δημοσιονομική δέσμευση) σε βάρος των οικείων Κ.Α.Ε. για το οικονομικό έτος 2017, επιπροσθέτως δε η αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Δήμου, που αφορούσε στις πιστώσεις της ελεγχόμενης δαπάνης, έλαβε χώρα στις 29.3.2017 και δεν προκύπτει η έγκρισή της από το Γ.Γ.Α.Δ., κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 225 παρ. 3 του ν. 3852/2010. Ο Δήμος επανυπέβαλε το άνω χρηματικό ένταλμα προς θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα και κανονικότητα της δαπάνης. Ο Επίτροπος ωστόσο ενέμεινε στην άρνησή του, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία για την άρση της οποίας παραδεκτώς απευθύνεται, με την από 28.6.2017 έκθεσή του, στο παρόν Κλιμάκιο. 2. Ο ν. 4270/2014 (Α 143), στις ρυθμίσεις του οποίου υπάγονται και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ως φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (βλ. άρθρο 14 παράγραφος 1), ορίζει στο άρθρο 66 ότι: «1. Ανάληψη υποχρέωσης είναι η διοικητική πράξη με την οποία γεννάται ή βεβαιώνεται υποχρέωση του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης έναντι τρίτων (νομική δέσμευση). Προκειμένου να αναληφθεί εγκύρως οποιαδήποτε δέσμευση ή να εκτελεσθεί οποιαδήποτε δαπάνη, εκδίδεται απόφαση ανάληψης υποχρέωσης η οποία περιέχει βεβαίωση του αρμόδιου, κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, οργάνου περί ύπαρξης και δέσμευσης της αναγκαίας πίστωσης (δημοσιονομική δέσμευση). 2. Η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης υπογράφεται από τον διατάκτη και περιέχει βεβαίωση του προϊστάμενου οικονομικών υπηρεσιών του φορέα, ότι το ποσό της δαπάνης που αφορά, βρίσκεται εντός των ορίων της σχετικής πίστωσης, ( ) 7. Με την έναρξη κάθε οικονομικού έτους και πριν από την ανάληψη οποιασδήποτε νέας υποχρέωσης, δεσμεύονται με ευθύνη των προϊστάμενων οικονομικών υπηρεσιών στον προϋπολογισμό του φορέα, πιστώσεις ισόποσες με το ανεξόφλητο μέρος των αναλήψεων υποχρεώσεων του προηγούμενου οικονομικού έτους ( )». Εξάλλου, το π.δ. 80/2016 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (Α 145/5.8.2016) - το οποίο εκδόθηκε κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 68 παρ. 1 και 2 του άνω ν. 4270/2014 -, ορίζει στο άρθρο 2 ότι: «( ) 4. Ειδικά, όσον αφορά στις δαπάνες για
την πραγματοποίηση προμηθειών, παροχή υπηρεσιών και εκτέλεση δημόσιων έργων, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδίδεται πριν από την υπογραφή της σχετικής διακήρυξης όπου απαιτείται, από το αρμόδιο όργανο του οικείου φορέα» ενώ στο άρθρο 4 ότι «( ) 3. Με την έναρξη κάθε οικονομικού έτους και πριν από την ανάληψη οποιασδήποτε νέας υποχρέωσης, δεσμεύονται στον προϋπολογισμό του οικείου φορέα άμεσα και κατ απόλυτη προτεραιότητα, με ευθύνη των Προϊστάμενων Οικονομικών Υπηρεσιών, πιστώσεις που: α) έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο πολυετών υποχρεώσεων κατά το μέρος που αφορούν στη δαπάνη που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εκτελούμενου προϋπολογισμού ( )». 3. Σύμφωνα με τα ανωτέρω πριν από οποιαδήποτε ενέργεια, η οποία προκαλεί δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού Ο.Τ.Α., απαιτείται η έκδοση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία εγκρίνεται από τον αρμόδιο διατάκτη η δέσμευση ορισμένου ποσού σε βάρος ορισμένης πίστωσης για συγκεκριμένη αιτία και βεβαιώνεται από τον προϊστάμενο της οικονομικής υπηρεσίας ότι αυτό βρίσκεται εντός των ορίων της σχετικής πίστωσης (Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. 189/2017, πρβλ. Ε.Σ. Πρακτ. Ολομ. 12ης Γεν.Συν./13.4.2011, Θέμα Δ ). Περαιτέρω, σε περίπτωση μη διενέργειας της δαπάνης είτε εν όλω είτε εν μέρει, στο οικονομικό έτος στο οποίο αναφέρεται η ανάληψης υποχρέωσης, εκδίδεται υποχρεωτικά ανακλητική απόφαση του διατάκτη και διαγράφεται ολικά ή μερικά το ποσό που δεσμεύτηκε. Με την έναρξη δε του νέου οικονομικού έτους δεσμεύεται, κατά προτεραιότητα, πίστωση, με νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, ισόποση με το ανεξόφλητο μέρος των αναλήψεων υποχρεώσεων του προηγούμενου οικονομικού έτους (βλ. ενδεικτικά Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. 41/2016, 208, 191/2015), ενώ πιστώσεις αναληφθείσες στο πλαίσιο πολυετών υποχρεώσεων δεσμεύονται, ομοίως, άμεσα και κατά προτεραιότητα στον προϋπολογισμό του νέου οικονομικού έτους του φορέα κατά το μέρος που αφορούν στο έτος αυτό. Τέλος, ειδικά ως προς τις δαπάνες για την πραγματοποίηση προμηθειών στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού, απαιτείται η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης να έχει εκδοθεί πριν υπογραφή της οικείας διακήρυξης. Η μη τήρηση
των ανωτέρω διαδικασιών καθιστά τη διενέργεια της δαπάνης μη κανονική και μη δυνάμενη να πληρωθεί σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικείου δήμου. 4. Στην υπό κρίση υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με διακήρυξη, η οποία αναρτήθηκε στο διαδίκτυο στις ΧΧΧ (ΧΧΧ ΧΧΧ), προκηρύχθηκε από το Δήμο ΧΧΧ συνοπτικός διαγωνισμός για την προμήθεια ειδών ατομικής υγιεινής και καθαριότητας, ειδών ευπρεπισμού και πλαστικών σάκων απορριμμάτων, προϋπολογισμού 40.948,89 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.. Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, με την 206/11.11.2016 απόφασή της, η οποία αναρτήθηκε στο διαδίκτυο ομοίως στις 23.11.2016, ενέκρινε και δέσμευσε πίστωση ποσού 40.948,89 ευρώ για την ως άνω προμήθεια, κατανέμοντάς ποσό ύψους 17.420,00 ευρώ σε βάρος των οικείων κ.α. του τρέχοντος οικονομικού έτους 2016 και το υπολειπόμενο ποσό ύψους 16.552,28 ευρώ σε βάρος των αντίστοιχων κ.α. οικονομικού έτους 2017. Όριζε δε ρητώς για τις πιστώσεις του έτους 2017 ότι «Με την έναρξη του επόμενου οικονομικού έτους [ενν. 2017], θα εκδοθούν και θα καταχωρηθούν αμέσως και κατ απόλυτη προτεραιότητα, οι αποφάσεις ανάληψης της παρούσας πολυετούς υποχρέωσης, κατά το μέρος που αφορούν την εναπομείνασα πίστωση, για την υλοποίηση της εν λόγω δαπάνης που θα πραγματοποιηθεί εντός του έτους αυτού». Παραλλήλως αποφάσισε τη διάθεση του συνόλου των προαναφερθεισών πιστώσεων για το οικονομικό έτος 2016 (δηλαδή ποσού 17.420,00 ευρώ) σε βάρος των αντίστοιχων Κ.Α.. Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για το 1ο και 2ο τμήμα της προμήθειας κατακυρώθηκε στην εταιρεία «ΧΧΧ», υπεγράφη δε η 1416/26.1.2017 σύμβαση, ποσού 11.108,29 ευρώ με Φ.Π.Α.. Μετά την παραλαβή τμήματος της προμήθειας, αξίας 1.378,74 ευρώ, για την εξόφληση του αντίστοιχου ΤΔΑ000000375 τιμολογίου - δελτίου αποστολής της αναδόχου, εκδόθηκε το ισόποσο ήδη ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. Εξάλλου, με τη 244/30.12.2016 απόφαση ανετράπη πίστωση του οικονομικού έτους 2016 με Κ.Α. 20-6634.001
«Προμήθεια ειδών καθαριότητας και ευπρεπισμού» ποσού 3.000,00 ευρώ που αφορά και στον Κ.Α.Ε. του υπό έλεγχο χρηματικού εντάλματος και δεσμεύτηκε πίστωση στον αντίστοιχο Κ.Α.Ε. του οικονομικού έτους 2017, ο δε προϋπολογισμός του Δήμου, έτους 2017, εγκρίθηκε με τη ΧΧΧ απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ. Στη συνέχεια, με την ΧΧΧ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής (ΑΔΑ: ΧΧΧ) αποφασίστηκε η έγκριση δαπανών - διάθεση (ψήφιση) πιστώσεων υποχρεώσεων από συνεχιζόμενες συμβάσεις προηγουμένων ετών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι αφορώσες στην επίμαχη σύμβαση, ενώ με την ΧΧΧ απόφαση ανάληψης υποχρέωσης (ΑΔΑ: ΧΧΧ) δεσμεύτηκε πίστωση ποσού 1.632,10 ευρώ σε βάρος του ΚΑ 20-6634.001 του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους με τίτλο «Προμήθεια ειδών καθαριότητας και ευπρεπισμού (συνεχιζόμενη σύμβαση)». Ακολούθησε η πρώτη αναμόρφωση του προϋπολογισμού, έτους 2017, με την 59/29.3.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία, αν και απεστάλη προς έγκριση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΧΧΧ με το 6007/5.4.2017 διαβιβαστικό έγγραφο του Δήμου, δεν προκύπτει ότι εν τέλει ενεκρίθη. Στη συνέχεια έλαβε χώρα η 2η τροποποίηση του προϋπολογισμού του Δήμου με την 103/23.5.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία κρίθηκε νόμιμη με την ΧΧΧ απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ και, μετά την 124/6.6.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκαν οι δαπάνες και διατέθηκαν (ψηφίστηκαν) επιπλέον πιστώσεις σε βάρος των ΚΑ 10-6634.001 «Προμήθεια ειδών καθαριότητας και ευπρεπισμού» ποσού 520,00 ευρώ, β) του ΚΑ 20-6635.001 «Προμήθεια λοιπών ειδών ατομικής υγιεινής και καθαριότητας» ποσού 1.000,00 ευρώ και γ) σε βάρος του ΚΑ 30-6634 «Προμήθεια ειδών καθαριότητας και ευπρεπισμού» ποσού 1.033,78 ευρώ, ακολούθησαν οι 405/7.6.2017, 414/7.6.2017 και 418/7.6.2017 αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης σε βάρος, αντίστοιχα, των ως άνω αναφερθέντων Κ.Α..
5. Με τα δεδομένα αυτά η υπό έλεγχο δαπάνη είναι κανονική. Τούτο διότι το επίμαχο ποσό, που αφορά σε πληρωμή δαπάνης σε εκτέλεση σύμβασης προμήθειας του Δήμου, εγκρίθηκε και δεσμεύτηκε πριν την υπογραφή της οικείας διακήρυξης του διαγωνισμού, ενώ στο πλαίσιο ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης, το ποσό που αντιστοιχούσε στο τότε τρέχον οικονομικό έτος 2016 (17.420,00 ευρώ) δεσμεύτηκε σε βάρος των σχετικών Κ.Α. του προϋπολογισμού και το υπόλοιπο ποσό ορίστηκε ότι θα δεσμευόταν κατά προτεραιότητα με την έναρξη του νέου οικονομικού έτους σε βάρος των οικείων Κ.Α. του νέου προϋπολογισμού, οικονομικού έτους 2017. Η νέα δε αυτή δέσμευση έλαβε χώρα στις 7.2.2017, πράγματι εγγύς της έναρξης του οικονομικού έτους 2017 και αμέσως μετά την έγκριση του προϋπολογισμού του Δήμου στις 31.1.2017, ενώ το σύνολο των σχετικών αποφάσεων αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα «Διαύγεια» και απέκτησαν ισχύ σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 6α του άρθρου 2 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 του ν. 3861/2010 (Α 112), όπως προστέθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 23 του ν. 4210/2013 (Α 254). Η μη έγκριση της 1ης μερικής αναμόρφωσης του προϋπολογισμού του Δήμου, που έλαβε χώρα στις 29.3.2017, από τα Γ.Γ.Δ.Α. δεν ασκεί επιρροή στην υπό κρίση δαπάνη, δεδομένου ότι το ελεγχόμενο ποσό είχε ήδη δεσμευθεί και διατεθεί σε βάρος του Κ.Α.20-6634.001 «Προμήθεια ειδών καθαριότητας και ευπρεπισμού (συνεχιζόμενη σύμβαση)» με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα (βλ. την 20/7.2.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής και την 167/7.2.2017 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης), σε κάθε δε περίπτωση, πιστώσεις που αφορούν την επίμαχη σύμβαση αλλά είναι άσχετες με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, τροποποιήθηκαν εγκύρως εν τέλει με τη 2η αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Δήμου (βλ. την 103/23.5.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και τις αναφερόμενες στην προηγούμενη σκέψη συναφείς αποφάσεις ανάληψης υποχρεώσεων).κατ ακολουθία το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.
Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 65, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ, ποσού 1.318,74 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί.