Επιστημονική Υπεύθυνη: Αποστολία Γαλάνη, Επ.Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ Συνεπικούρηση: Κωνσταντίνα Στεφανίδου, Δρ., ΕΔΙΠ, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ

Επιστημονική Υπεύθυνη: Αποστολία Γαλάνη, Επ.Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ Συνεπικούρηση: Κωνσταντίνα Στεφανίδου, Δρ., ΕΔΙΠ, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ

Πιστεύω ότι η μελέτη του Σύμπαντος πρέπει να τοποθετηθεί στην πρώτη θέση ανάμεσα σε όλα τα φυσικά φαινόμενα που μπορούν να κατανοηθούν, γιατί έρχεται πριν απ' όλα τ' άλλα σε μεγαλείο, εξαιτίας του παγκόσμιου χαρακτήρα της, και πρέπει επίσης να βρίσκεται πάνω απ' όλα σαν η αρχή και το στήριγμα τους» Από την αφιέρωση στο Βιβλίο του Γαλιλαίου «Διάλογοι γύρω από τα Κύρια Συστήματα του Κόσμου» Φλωρεντία, 1632.

Ιστορικά μοντέλα του Ηλιακού Συστήματος Άστρα - Πλανήτες - Νάνος πλανήτης - Δορυφόροι πλανητών Ομοιότητες και διαφορές πλανητών Κίνηση των πλανητών Μικροί (γήινοι) πλανήτες ΕΡΜΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΗ ΑΡΗΣ Μεγάλοι (εξωτερικοί) πλανήτες ΔΙΑΣ ΚΡΟΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ

Η μελέτη του Ήλιου, των πλανητών, των άστρων και άλλων ουράνιων σωμάτων είναι ένας από τους αρχαιότερους κλάδους της επιστήμης και των μαθηματικών (Αστρονομία)

Τα κοσμολογικά ερωτήματα γύρω από τη δομή και λειτουργία του κόσμου απασχόλησαν από πολύ νωρίς τη σκέψη των ανθρώπων. Μία ποικιλία κοσμολογικών συστημάτων που αναπτύχθηκαν σε διαφορετικά μήκη και πλάτη της Γης και σε διαφορετικούς πολιτισμούς διατρέχει όλη την ιστορία της ανθρωπότητας.

Αριστοτέλης (4 ος αι.πχ) αλλά και νωρίτερα: Η Γη βρίσκεται ακίνητη στο κέντρο του κόσμου. Λογικό, μιας και η αντίληψη αυτή συμφωνούσε με τον κοινό νου και την καθημερινή εμπειρία. Ανατολή στον Ινδικό Ωκεανό Ηλιοβασίλεμα στη Νάξο

Αριστοτέλης: Το σύμπαν είναι σφαιρικό και στο γεωμετρικό του κέντρο βρίσκεται η Γη. Την περιβάλλουν κρυστάλλινες ομόκεντρες σφαίρες (τέλειες, άφθαρτες, αιώνιες) που περιφέρονται γύρω από τη Γη μεταφέροντας τους προσκολλημένους πάνω τους πλανήτες, τον ήλιο, τη Σελήνη και τα άστρα που βλέπουμε στον ουρανό. Αρίσταρχος ο Σάμιος (3 ος αι.π.χ): Πατέρας του ηλιοκεντρικού συστήματος Κλαύδιος Πτολεμαίος (2 ος αι.μχ): Πτολεμαϊκό Σύστημα

Κοπέρνικος: Περί των Περιφορών των Ουρανίων Σφαιρών (1543) Η Γη παραμερίζεται από το κέντρο του σύμπαντος και τη θέση της καταλαμβάνει ο Ήλιος. Η Γη περιστρέφεται γύρω του.

Γαλιλαίος: συνθλίβει με τη θεωρία του τις κρυστάλλινες σφαίρες του Αριστοτέλη Στρέφει το τηλεσκόπιό του στον ουρανό: Φάσεις της Σελήνης Δορυφόροι του Δία Γαλαξίας 1610, Ο Αγγελιαφόρος των Άστρων Σχέδια της Σελήνης που έκανε ο Γαλιλαίος με βάση τις παρατηρήσεις του από το τηλεσκόπιό του

Ο Γαλιλαίος στην Ιερά Εξέταση: 1633, καταδικάζεται σε κατ οίκον περιορισμό. Θεωρήθηκε ένοχος λόγω της «σοβαρότατης υπόνοιας» ότι αυτά που πιστεύει και γράφει για το ηλιοκεντρικό σύστημα είναι αιρετικά.

Ο Kepler χρησιμοποιεί τις αστρονομικές παρατηρήσεις του Brahe και «σπάει τον κύκλο» 1609-1618 διατυπώνει τους νόμους κίνησης των πλανητών https://www.youtube.com/ watch?v=9pnzwv7j7rq Uraniborg, Κεντρικό κτήριο από το Αστεροσκοπείο του Tycho Brahe

Με το Νόμο παγκόσμιας έλξης δίνει τη θεωρητική ερμηνεία των νόμων του Κέπλερ.

Βελτιωμένα οπτικά τηλεσκόπια παρατηρήσεις εντός του ηλιακού συστήματος Επιπλέον μέθοδοι παρατήρησης: φωτογραφική και φωτοηλεκτρική Μελέτη της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα σώματα

Μέχρι τα μέσα του 20 ου αιώνα: παρατηρήσεις μόνο στην οπτική περιοχή του φάσματος (περιοχή ευαισθησίας του ανθρώπινου ματιού) Μετά το 2 ο ΠΠ: με τη βοήθεια των ραδιοτηλεσκοπίων, άρχισαν να γίνονται και παρατηρήσεις στα ραδιοκύματα. Με την επινόηση και κατασκευή νέων συσκευών και ανιχνευτών και την τοποθέτηση δορυφόρων σε τροχιά γύρω από τη Γη άρχισε μια νέα εποχή για την Αστρονομία. Σήμερα είναι δυνατό να κάνουμε παρατηρήσεις σε όλες τις περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, από τα ραδιοκύματα μέχρι τις ακτίνες Χ ΚΑΙ Γ. Έτσι, μπορούμε να έχουμε πλήρη εικόνα των παρατηρούμενων ουράνιων αντικειμένων και να εισχωρούμε χάρη στα ισχυρά τηλεσκόπια στα απώτερα σημεία του Σύμπαντος.

Νέο Μεξικό, ΗΠΑ Kαλλιτεχνική άποψη του ραδιοτηλεσκοπίου 10 μέτρων στον Ρωσικό δορυφόρο Spektr-R, CREDIT: Astro Space Center of Lebedev Physical Institute. Σπούτνικ: 1957, Σοβιετική Ένωση, Πρώτος τεχνητός δορυφόρος Χρονολόγιο Εξερεύνησης Διαστήματος, Wikipedia

Σχηματίστηκε πριν από 4,567 δισ.χρόνια Στα Αγγλικά https://www.bighistor yproject.com

Ο Ήλιος μας είναι ένας κοινός αστέρας του γαλαξία μας και βρίσκεται στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος. Γύρω από αυτόν περιστρέφονται: Οι οχτώ γνωστοί πλανήτες με τους δορυφόρους τους και ο Πλούτωνας (νάνος πλανήτης). Οι αστεροειδείς που κινούνται ανάμεσα στον Άρη και το Δία Απειράριθμα μετέωρα και μεσοπλανητική ύλη

Ερμής Αφροδίτη Γη Άρης Αστεροειδείς Δίας Κρόνος Ουρανός Ποσειδώνας Πλούτωνας (νάνος πλανήτης) Πλανήτες=περιπλανόμενοι δεν είναι άστρα λάμπουν διότι ανακλούν το φως του Ήλιου το φως τους φαίνεται πιο έντονο ακόμα κι από το φως πολύ μεγάλων άστρων

Νάνος πλανήτης: Πλανήτης: Βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο Έχει αρκετά μεγάλη μάζα, ώστε λόγω της βαρύτητάς του να έχει σφαιρικό σχήμα Έχει σαρώσει το χώρο γύρω από την τροχιά του από τα κάθε είδους υλικά. Βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο Έχει αρκετά μεγάλη μάζα, ώστε λόγω βαρύτητας να έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα Δεν έχει σαρώσει το χώρο γύρω από την τροχιά του από τα κάθε είδουςε υλικά Δεν είναι δορυφόρος άλλου πλανήτη.

1755, Εμμάνουελ Καντ: οι πλανήτες προέκυψαν από τη συμπύκνωση ενός τεράστιου νέφους αερίων και σκόνης. Λαπλάς (Laplace), ο Κόιπερ (Kuiper) και ο Χόιλ (Hoyle): επέκτειναν και συμπλήρωσαν τη θεωρία αυτή, γνωστή και ως νεφελική θεωρία. Σήμερα η θεωρία αυτή με αρκετές βελτιώσεις αποτελεί τη θεωρία της νεφελικής συμπύκνωσης.

Το αρχικό νέφος συμπυκνώθηκε και συρρικνώθηκε με αργό ρυθμό κάτω από την επίδραση της βαρύτητάς του, ενώ ταυτόχρονα άρχισε να περιστρέφεται. Όσο οι περιοχές του αρχικού νέφους κατέρρεαν, λόγω της βαρύτητας, τόσο αυξανόταν η ταχύτητα περιστροφής τους. Το αποτέλεσμα της περιστροφής και της βαρυτικής κατάρρευσης ήταν το νέφος να αποκτήσει τη μορφή ενός πεπλατυσμένου δίσκου. Στο κέντρο του δίσκου σχηματίστηκε ένας πρωτοαστέρας από τον οποίο προήλθε ο Ήλιος. Στα εξωτερικά στρώματα του δίσκου δημιουργήθηκαν περιοχές με πιο συμπυκνωμένη ύλη από τις οποίες σχηματίστηκαν οι πρωτοπλανήτες και τελικά οι πλανήτες. Τα κομμάτια που απέμειναν αποτέλεσαν τους αστεροειδείς και τους κομήτες. Με ανάλογο τρόπο σχηματίστηκαν και οι δορυφόροι των πλανητών.

Οι πλανήτες σχηματίστηκαν από τα υλικά που περίσσεψαν από τη δημιουργία του Ήλιου. Τα υλικά αυτή σχημάτισαν ένα δακτύλιο από σκόνη και αέρια γύρω από το καινούριο άστρο, τον Ήλιο. Σχηματίστηκαν μικρά στερεά σώματα, όπου μετά από συγκρούσεις σχημάτισαν τους πλανήτες. Προηγήθηκαν οι εξωτερικοί πλανήτες (Δίας, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας) Αργότερα σχηματίστηκαν οι εσωτερικοί πλανήτες (Ερμής, Αφροδίτη, Γη και Άρης)

Περιφορά γύρω από τον Ήλιο: ελλειπτική πορεία (τροχιά). Έτος του πλανήτη: ο χρόνος που απαιτείται για να κάνει ο πλανήτης μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο Περιστροφή γύρω από τον άξονα τους Ο χρόνος περιστροφής τους ταυτίζεται με την διάρκεια της ημέρας (εξαίρεση αποτελούν ο Ερμής και η Αφροδίτη)

Παρακολουθούμε το βίντεο https://www.youtube.com/watch?v=libkvra01l8 National Geographic Solar system 101 National Geographic

Είναι όλοι δορυφόροι του Ήλιου Έχουν την ίδια φορά περιστροφής γύρω από τον Ήλιο Όλοι παίρνουν ενέργεια από τον Ήλιο Αποτελούνται από τα ίδια χημικά στοιχεία, παρά το γεγονός ότι η αναλογία τους είναι διαφορετική σε μερικούς πλανήτες

Απόσταση από τον Ήλιο Όγκος και πυκνότητα Είδος ατμόσφαιρας που τους περιβάλλει Χρόνος μιας πλήρους περιφοράς γύρω από τον Ήλιο Χρόνος πλήρους περιφοράς γύρω από τον άξονά τους Αριθμός φεγγαριών που έχουν

Είναι το νοητό επίπεδο που ορίζει η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο. Αντιστοιχεί περίπου στο επίπεδο του πρωτοπλανητικού δίσκου του ηλιακού συστήματος και γι αυτό όλοι οι πλανήτες (εκτός του Ερμή και του Πλούτωνα) κινούνται γύρω από τον Ήλιο στο ίδιο σχεδόν επίπεδο, το επίπεδο της εκλειπτικής.

Κρόνος, Άρης και Ερμής, Φωτoγραφία της NASA

Ερμής Αφροδίτη Γη Άρης Μικροί γιατί έχουν εμφανώς μικρότερο μέγεθος από τους άλλους Γήινοι γιατί μοιάζουν με τη Γη, ως προς το βραχώδες έδαφος πυριτικές ενώσεις και σιδηρούχα υλικά Είναι οι πιο κοντινοί πλανήτες στον Ήλιο θερμοί

Δίας Κρόνος Ουρανός Ποσειδώνας Μεγάλοι: Τεράστιοι σε σχέση με τους άλλους Εξωτερικοί: Βρίσκονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον Ήλιο (από -110 έως -225 o C) Μικρής πυκνότητας, αεριώδεις γιγάντιοι πλανήτες.

Παρακολουθήστε το βίντεο https://www.youtube.com/watch?v=3bmb0y E9VGM Distances in Space Αστρονομική μονάδα (1AU): Μέση απόσταση Γης Ήλιου (150εκατ.χμ)

Ο πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο Απέχει ο,4 αστρονομικές μονάδες ή 58 εκατ.χιλιόμετρα Το επίπεδο της τροχιάς του παρουσιάζει κλίση 7 ο με το επίπεδο της εκλειπτικής Έχει διάμετρο 4.879 χιλιόμετρα. Είναι ορατός κοντά στον ορίζοντα λίγο πριν την ανατολή ή αμέσως μετά τη δύση του Ήλιου.

Το έτος του είναι 88 γήινες ημέρες. Περιστροφή γύρω από τον άξονά του κάθε 59 περίπου ημέρες. Η φωτεινή του πλευρά έχει θερμοκρασία περίπου 430 o C ενώ η σκοτεινή του -170 o C. Δεν έχει ατμόσφαιρα, ούτε νερό. Η επιφάνειά του είναι γεμάτη κρατήρες. Αποτελείται κυρίως από σιδηρούχα υλικά.

Είναι ορατή στον ουρανό είτε πριν την Ανατολή (Αυγερινός) είτε μετά τη Δύση (Αποσπερίτης). Απέχει 108 εκατ.χμ (0,72A.U) από τον Ήλιο. Παρουσιάζει μικρή κλίση σε σχέση με την κάθετο στο επίπεδο της τροχιάς της (διαφέρει ελάχιστα από την εκλειπτική).

Είναι ο μόνος πλανήτης που περιστρέφεται με φορά αντίθετη από τη φορά περιστροφής των άλλων πλανητών. Έτσι στην Αφροδίτη ο Ήλιος ανατέλει από τη Δύση. Έχει διάμετρο περίπου 12.104 Km (όση και η Γη) Το έτος της είναι 225 ημέρες. Περιστροφή γύρω από τον άξονά της κάθε 243 ημέρες.

Η φωτεινή πλευρά έχει 500 o C, ενώ η σκοτεινή 200 o C. Η ατμόσφαιρά της είναι 100 φορές πυκνότερη από της Γης και αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα (96,4%), άζωτο (3,4%) και ίχνη νερού (Πολύ έντονο φαινόμενο θερμοκηπίου) Το τρίτο πιο λαμπρό ουράνιο σώμα (μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη, λόγω του ότι τα πυκνά της νέφη ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία) Στην επιφάνειά του συμβαίνουν ισχυρές καταιγίδες και άνεμοι.

Τρίτος σε σειρά πλανήτης από τον Ήλιο Απέχει 150εκατ.χμ (1 A.U) Διάμετρος 12.756χμ. Το έτος του είναι 365 ημέρες. Διάρκεια μιας ημέρας 24 ώρες Έχει έναν δορυφόρο, τη Σελήνη. Δεν παρουσιάζει μεγάλη θερμοκρασιακή διακύμανση. Μέση θερμοκρασία 15 o C. Η ατμόσφαιρά της την προστατεύει από τα μετεωροειδή.

Τέταρτος σε σειρά από τον Ήλιο Απέχει 228εκτ.χιλ. (1,5A.U) Διάμετρος 6.800χιλ. Έτος 687 ημέρες Ημέρα 24,5 ώρες (περίπου ίση με τη γήινη) Κλίση άξονα 25,2 ο ως προς το επίπεδο περιφοράς του. Άρα έχει εποχές και θερμοκρασιακές διακυμάνσεις.

Δορυφόροι: Ο Δείμος και ο Φόβος Μέση θερμοκρασία: - 50 o C (max 20 o C και min -140 o C) Έχει 100 φορές πιο αραιή ατμόσφαιρα από της Γης, και αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, αργό και ίχνη οξυγόνου και υδρατμών.

Ο πρώτος από τους εξωτερικούς πλανήτες Τέταρτος στη σειρά Απέχει από τον ήλιο 778εκατ.χμ (5A.U) Έχει διάμετρο 142.900χμ που είναι περίπου 11 φορές ίση με τη διάμετρο της Γης Είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Η μάζα του είναι 318 μεγαλύτερη από τη μάζα της γης και 2,5 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική μάζα των υπόλοιπων πλανητών.

Εμφανίζεται σαν μεγάλο «άστρο» στον γήινο ουρανό. Το έτος του είναι 12 γήινα έτη. Περιφορά γύρω από τον εαυτό του κάθε 1ο ώρες. Σχεδόν μηδενική κλίση του άξονα περιστροφής του. Δεν εμφανίζει εποχές.

Αποτελείται από βραχώδη πυρήνα που περιβάλλεται από μια τεράστια σφαίρα αερίων. Ατμόσφαιρα: 80% υδρογόνο και 20% ήλιο, ίχνη νερού, μεθανίου και αμμωνίας. Θερμοκρασία περίπου -123 o C. Η επιφάνειά του αποτελείται από μετακινούμενες ζώνες νεφών αμμωνίας που αλλάζουν συνεχώς χρώμα. Στο νότιο ημισφαίριο παρατηρείται μια κηλίδα διαστάσεων περίπου όση και η Γη. Πιθανολογείται ότι είναι ανεμοστρόβιλος. Εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble των τελευταίων 20 χρόνων δείχνουν ότι η κόκκινη κηλίδα συρρικνώνεται

Έχει τουλάχιστον 63 δορυφόρους. Οι μεγαλύτεροι: Ιώ Ευρώπη Γανυμήδης Καλλιστώ Αμάλθεια https://maas.museum/app/uploads/sites/6/201 5/02/Jupiter-Moons.NL_.Stellarium.jpg

Ποιος ήταν όμως ο πρώτος που παρατήρησε τα φεγγάρια του Δία; Τι σήμανε αυτό για την ανθρωπότητα; Παρακολουθήστε https://www.youtube.com/ watch?v=nxoyqtupkam, Harvard Science Centre Galileo and Jupiter s Moons http://galileo.rice.edu/galileo.html

Juno launched in 2011 and arrived at Jupiter on July 4, 2016. Image credit: NASA/JPL-Caltech Νότιος Πόλος ΝASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Betsy Asher Hall/Gervasio Robles

Ο δεύτερος από τους εξωτερικόύς πλανήτες Απέχει 1.430 εκατ.χμ (9,4 A.U) από τον Ήλιο. Έχει διάμετρο 130.000χμ (9 φορές μεγαλύτερη από της Γης) Εμφανίζεται στον ουρανό ως μεγάλο «άστρο»

Το έτος του είναι 29,5 γήινα έτη. Κάνει μια περιστροφή γύρω από τον εαυτό του κάθε 10 ώρες. NASA, code 66 Παρουσιάζει κλίση άξονα περίπου 26,7 ο (ταυτίζεται σχεδόν με την εκλειπτική). Είναι ο αραιότερος από όλους τους πλανήτες, με πυκνότητα μικρότερη κι από του νερού. Είναι ο ταχύτερα περιστρεφόμενος, γι αυτό και έχει έντονα ελλειψοειδές σχήμα.

Έχει τουλάχιστον 47 δορυφόρους. Ο μεγαλύτερος είναι ο Τιτάνας (όσος και η Γη περίπου) που έχει ατμόσφαιρα παρόμοια με την αρχική ατμόσφαιρα της Γης. Τα φεγγάρια του Κρόνου, Τιτάνας και Διώνη, από το Cassini

Περιβάλλεται από δακτυλίους που περιστρέφονται με διαφορετικές ταχύτητες. Οι δακτύλιοι αποτελούνται από σκόνη, πάγους και βράχους με διαστάσεις έως και 100 μ. Παρατηρείται και με απλό τηλεσκόπιο. Ο δορυφόρος Πανδώρα, Ανακαλύφθηκε το 1980 από το voyager 1, Φωτογραφία από το Cassini

To Cassini Huygens ηταν μια κοινή αποστολή ρομποτικού διαστημικού οχήματος της NASA, της ESA και της ιταλικής ASI για τη μελέτη του Κρόνου και των φυσικών δορυφόρων του. Ξεκίνησε το ταξίδι του το 1997 και ολοκληρώθηκε 20 χρόνια αργότερα, το 2017. Για την τελευταία βουτιά του Cassini δειτε εδώ https://www.youtube.co m/watch?v= 68vxYRAon y8

Είναι ο επόμενος πλανήτης μετά τον Κρόνο. Απέχει 2.900εκατ.χμ από τον Ήλιο (19A.U) Έχει διάμετρο 51.000χμ Το έτος του είναι 84,5 φορές μεγαλύτερο από το γήινο έτος. Κάνει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά του κάθε 17 ώρες.

Όπως και ο Δίας, έχει έναν στερεό πυρήνα (μέταλλα και σιλικόνες), ο οποίος περιβάλλεται από ένα λεπτό στρώμα πάγου (νερό, αμμωνία και μεθάνιο) και από μια παχιά ατμόσφαιρα αερίων (Υδρογόνο, μεθάνιο, αμμωνία και υδρατμούς σε κρυσταλλική μορφή). Περιστρέφεται διαφορετικά από τους άλλους πλανήτες. Αυτό τον κάνει να έχει καλοκαίρια και χειμώνες στους πόλους του που διαρκούν 42 χρόνια. Παρομοίως, στον κάθε πόλο, η ημέρα διαρκεί 42 χρόνια και η νύχτα άλλο τόσο.

Έχει 27 δορυφόρους (με Σαιξπηρικά ονόματα όπως Oberon, Margaret, Julliet κα). Περιβάλλεται από 11 δακτυλίους οι οποίοι όμως δε διακρίνονται ευκρινώς. Δορυφόρος Ariel, φωτό από το Voyager 2

Είναι ο επόμενος πλανήτης μετά τον Ουρανό. Απέχει 4.500 εκατ.χμ από τον Ήλιο (30AU). Έχει διάμετρο 49.500 χμ. Το έτος του είναι 164 γήινα έτη. Κάνει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά του κάθε 16 ώρες.

Θεωρείται δίδυμος πλανήτης με τον ουρανό. Έχουν περίπου ίδιο μέγεθος και παρόμοια χημική σύσταση. Θερμοκρασία περίπου - 210 o C Έχει τουλάχιστον 8 δορυφόρους, ο πιο μεγάλος ο Τρίτων. Περιβάλλεται από δυο στενούς και τρεις φαρδείς δακτυλίους.

Η ένταξη του Πλούτωνα στους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχει περισσότερο ιστορική σημασία παρά επιστημονική. Είναι νάνος πλανήτης. Ανήκει στα ουράνια σώματα που βρίσκονται πέρα από τη τροχιά του Ποσειδώνα.

Θεωρείται πρότυπο μιας νέας κατηγορίας που αποτελούν τα σώματα που βρίσκονται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Απέχει 39,4AU (5.900εκατ.χμ) Έχει διάμετρο 2.400 χιλιόμετρα περίπου. Κάνει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε 248 γήινα έτη. Κινείται σε ελλειπτική τροχιά με εκκεντρότητα μεγαλύτερη των άλλων πλανητών και κλίση 17 ο σε σχέση με την εκλειπτική. Κάνει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά του κάθε 6 μέρες περίπου.

Έχει ένα δορυφόρο το Χάροντα, ο οποίος βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον πλανήτη. Ανακαλύφθηκε μόλις το 1978. Ο Χάροντας έχει μέγεθος μισό του Πλούτωνα γι αυτό οι αστρονόμοι χαρακτηρίζουν το ζεύγος Πλούτωνα Χάροντα ως διπλό πλανήτη. Υπάρχουν κι άλλοι μικρότεροι δορυφόροι.

Το μέγεθός του είναι μικρότερο ακόμα κι από της Σελήνης. Δε μοιάζει με άλλους μεγάλους πλανήτες και είναι πιθανό να συνελήφθη από το Ηλιακό Σύστημα σε μια μεταγενέστερη φάση εξέλιξής του (πιθανή σχέση με τη ζώνη Κάιπερ).

Ιανουάριος 2016, Στον ουρανό φαίνονται ταυτόχρονα ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Κρόνος, ο Άρης και ο Δίας.

Κρ. Χαλκιά (2006), Το Ηλιακό Σύστημα μέσα στο Σύμπαν, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Ιστορία των Επιστημών και της Τεχνολογίας, ΟΕΔΒ, http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/dsgl-c114/425/2853,10861/ Στοιχεία Αστρονομίας και Διαστημικής, ΟΕΔΒ, http://ebooks.edu.gr/new/bookspdf.php?course=dsgl-b114 Ίδρυμα Ευγενίδου, Γαλιλαίος: Η μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης https://www.youtube.com/watch?v=0uw0jtquhws Ίδρυμα Ευγενίδου, Κοπέρνικος, Μπράχε, Κέπλερ https://www.youtube.com/watch?v=9pnzwv7j7rq ΕΤ3, Το σύμπαν που αγάπησα, https://www.youtube.com/watch?v=iaeac8tgg4o Και όλες οι πηγές που αναφέρονται στις επιμέρους σελίδες της διάλεξης (υπό μορφή url)