στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (εταίρος έργου PALADIN) Full article available at: http://projectpaladin.eu/wp- content/ /uploads/2010/11/7c.pdf *Assistant Professor of Continuing Education at Aristotle University of Thessaloniki (PALADIN Partner) «Μη Προνομιούχες» ομάδες ηλικιωμένων: βασικά σημεία προβληματισμού Γεώργιος Κ. Ζαρίφης* Ποιες είναι οι «μη προνομιούχες ομάδες ηλικιωμένων» και πώς μπορούν να εντοπιστούν; Αν και ο όρος "μη προνομιούχες ομάδες" αφορά σε μια ειδική περίπτωση (όπως αναφέρεται σε όσους είναι σε μειονεκτική θέση, άπορους ή στερούνται βασικών αγαθών ή πρόσβασης σε αυτό που θεωρείτε από τους περισσότερους δεδομένο) θα πρέπει να προσεγγιστεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο (κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό, εκπαιδευτικό, ιατρικό, κλπ.). Σε γενικές γραμμές, η «μειονεκτική θέση» στην ευρωπαϊκή ατζέντα κοινωνικής πολιτικής είναι ότι η συγκεκριμένη ομάδα των ατόμων με ανεπαρκείς πόρους πρόσβασης στη μάθηση λόγω της περιορισμένης ή και ανύπαρκτης (λόγω ποικίλων παραγόντων) πρόσβασης σε παρόχους οργανωμένης εκπαίδευσης. Άνεργοι, άτομα που εγκατέλειψαν τη βασική εκπαίδευση, μετανάστες, ανειδίκευτοι ή με χαμηλή ειδίκευση, άτομα με αναπηρία (διανοητική ή σωματική) και ηλικιωμένοι (50+) μπορούν δυνητικά να συμπεριληφθούν σε αυτή την ομάδα χωρίς αυτό να αποκλείει ωστόσο επιμέρους διαφοροποιήσεις από άτομοο σε άτομο. Ειδικά για την τελευταία ομάδα -τη λεγόμενη «τρίτηη ηλικία»- η έμφαση στη δια βίου μάθηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο δείχνει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει μια νέα συζήτηση σχετικά με το σκοπό στην παροχή εκπαιδευτικών ευκαιριών για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί πρόκληση για όσους στηρίζουν τη δια βίου μάθηση. Η απάντηση για το ποιος ωστόσο είναι προνομιούχος ή μη δεν είναι απλή. Δεν είναι όλοι οι ηλικιωμένοι, ή 50+ ενήλικοι μη προνομιούχοι. Ο Glendenning (2001) επικαλούμενος τον Tyler (1978 & 1979) ), επισημαίνει ότι υπάρχουν δύο σημαντικές «υποθέσεις» στην ανάπτυξη πολιτικής για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας (που θεωρούνται σε μειονεκτική θέση) που πρέπει να αμφισβητηθεί: Πρώτον, ότι όλοι οι άνθρωποι πάνω από μια δεδομένα αυθαίρετη ηλικία (60 ή 65 για παράδειγμα) μπορούν να εξεταστούν από κοινού και να αντιμετωπίζονται σαν να ήταν μια ομοιογενή ομάδα, και δεύτερον, η υπόθεση ότι οι ηλικιωμένοι, ως ομάδα, είναι σε μειονεκτική θέση από εκπαιδευτική προσέγγιση, λόγω του παράγοντα της ηλικία. Αν αυτές οι δύο υποθέσεις αμφισβητηθούν τότε το ερώτημα κατά πόσον οι παροχές για ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει ή δεν πρέπει να διαχωρίζονται από την πρόβλεψη για το γενικό πληθυσμό, γίνεται πιο εύκολο να απαντηθεί. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι μπορούν να χωριστούν σε διάφορες ομάδες στόχους, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και με τον ενήλικο πληθυσμό γενικότερα. Είναι με βάση αυτή την άποψη που πρέπει να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ των ηλικιωμένων που συνειδητά αποφασίζουν να έχουν πρόσβαση και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες εκπαίδευσης, και εκείνων που δεν έχουν γιατί δεν μπορούν, προκειμένου να εντοπιστούν εκείνοι που επωφελούνται από τη μάθηση και αυτοί που δεν μπορούν να επωφεληθούν και ως εκ τούτου μπορεί θεωρούνται μη προνομιούχοι. Το πλήρες άρθρο είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://projectpaladin.eu/wp-content/uploads/ /2010/11/7c.pdf * Επίκουρος Καθηγητής Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Άρθρο... 1 Εξελίξεις. 2 Δραστηριότητες... 10 Από την συντονίστρια του έργου Ένα από τα βασικά μηνύματα του 2001 ανακοίνωση της Επιτροπής «Η πραγμάτωση μιας ευρωπαϊκής περιοχής δια βίου μάθησης» ήταν ότι τα παραδοσιακά συστήματα πρέπει να αναμορφωθούν για να γίνουν πολύ περισσότερο ανοιχτά και ευέλικτα, έτσι ώστε οι μαθητευόμενοι να έχουν ατομική πορεία μάθησης, κατάλληλη για τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους, και, συνεπώς, να επωφεληθούν πραγματικά από τις ευκαιρίες της ζωής τους. Το ιστορικό έγγραφο της τελικής διάσκεψης για την εκπαίδευση ενηλίκωνν σχέδιο δράσης (Μάρτιος 2011) συνιστά ότι οι πολιτικές πρέπει να ενισχύσουν "τους ηλικιωμένους με την ενθάρρυνση της αυτο-διαχειριζόμενης μάθησης και την υποστήριξη της ομάδες μάθησης»,, ενώ αναγνωρίζει ότι μέχρι στιγμής: «Η ευελιξία της εκμάθησης στρατηγική τροχιές είναι επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο τις δύο θεσμικών εμποδίων και των συγκεκριμένων συνθηκών, δεδομένου ότι επιδιώκει να παρέχει εκπαίδευση ενηλίκων σε ευέλικτο και προσιτό τρόπο που μπορεί να επιτρέψει ενήλικων μαθητών να συνδυάζουν τη συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα με πολύπλοκη τη ζωή τους στην εργασία και τις οικογενειακές τους ευθύνες". Οι Κλίμακες Μέτρησης της Ετοιμότητας για Μάθηση σε 5 περιοχές δράσης (Υγεία, Οικονομικά, Δραστηριότητες, Αγωγή του Πολίτη και Εκπαίδευση) δοκιμάστηκαν με επιτυχία σε 12 σχετικές μελέτες σε 6 χώρες, με τη συμβολή περισσότερων από 670 ηλικιωμένοων, ηλικίας από 50 έως 100 ετών. Αν έχετε οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προϊόντα του έργου PALADIN θα χαρούμε να την ακούσουμε. Επίσης,, εκτιμώ ότι θα χρησιμοποιήσετε αυτά τα εργαλεία στην καθημερινή σας ζωή και θα τα διαδώσετε μεταξύ των άλλων πιθανών ενδιαφερομένων, γιατί είναι στο χέρι καθενός από εμάς να κάνουμε τον "Ευρωπαϊκό Χώρο της δια βίου μάθησης". Teresa Almeida Pinto, vida@viver.org 1
Εξελίξεις Πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη έργου PALADIN Το έργο PALADIN θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2011 και τα κύρια προϊόντα του είναι πλέον διαθέσιμα στο κοινό. Σε αυτό το τεύχος του PALADINews, σας παρουσιάζουμε ένα σύντομο υπόμνημα του καθενός από αυτά. Αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση Η αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση δείκτης στοχεύει έργου PALADIN να παρέχει πληροφορίες σχετικά με την αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση και άλλα συναφή θέματα για την εκπαίδευση ενηλίκων, σε ένα ευρύ κοινό, το οποίο περιλαμβάνει τους φοιτητές, ερευνητές, εκπαιδευτές, καθώς και άλλων επαγγελματιών στον τομέα της δια βίου μάθησης: τυπική, μη τυπικής και της άτυπης. Στη δημοσίευση αυτή, τα έγγραφα έχουν οργανωθεί σε πέντε τομείς σπουδών βάσει του έργου PALADIN: υγεία, τη δραστηριότητα (την απασχόληση, εθελοντισμό ή άλλη), την εκπαίδευση (είτε τυπική, μη τυπική και άτυπη), ιθαγένεια και οικονομικά. Η κατηγοριοποίηση του κάθε εγγράφου, κάτω από ένα μόνο πεδίο, δεν ήταν εύκολη υπόθεση, γι 'αυτό είναι πιθανό ότι, για παράδειγμα, ένα έγγραφο που πλαισιώνεται στην κατηγορία, "υγεία" μπορεί να διαπεράσει επίσης την κατηγορία "εκπαίδευση". Αυτό έργου PALADIN Το προϊόν έχει αναπτυχθεί από τον Σύνδεσμο VIDA, μετά από τις συνεισφορές όλων των εταίρων. Ένα PDF και μια ηλεκτρονική έκδοση αναζήτησης, είναι διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο έργου PALADIN: www.projectpaladin.eu Αυτόνομη μάθηση διδακτικών εργαλείων Με στόχο την παροχή αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση εργαλεία που επιτρέπουν τη χρήση και την ανταλλαγή μεταξύ των επαγγελματιών που εργάζονται με ενήλικες (κυρίως ηλικιωμένους άνω των 50 ετών και με χαμηλά προσόντα). Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ενήλικες γενικά που επιθυμούν να εξουσιοδοτήσει ή να διευρύνει τις δεξιότητες μέσω της αυτό-κατευθυνόμενη μάθηση. Κάθε ένα από τα 20 κλίμακες παρέχει πληροφορίες και βελτιώνει την ανάπτυξη, ιδίως σε 5 πεδία: δραστηριότητα (απασχόληση ή εθελοντική), η υγεία, τα οικονομικά, την ιθαγένεια, και της εκπαίδευσης (τυπική/άτυπη/ανεπίσημη). Αυτό έργου PALADIN Το προϊόν έχει αναπτυχθεί από τον Σύνδεσμο VIDA Τα διδακτικά εργαλεία είναι διαθέσιμα σε 6 γλώσσες: αγγλικά, πορτογαλικά, ισπανικά, ελληνικά, ουγγρικά. Ιταλίας και της Μάλτας, στο δικτυακό τόπο έργου PALADIN: www.projectpaladin.eu. εκπαιδευτικά σεμινάρια ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τα περισσότερα από αυτούς ζουν σε αστικές περιοχές. Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από διάφορους χώρους (σπίτια, κατοικίες, οίκοι ευγηρίας, κέντρα προστασίας ηλικιωμένων, και θεσμών για την κοινωνική και τοπική ανάπτυξη, κλπ.) και η ηλικία τους κυμαινόταν από 50 έως 100 χρόνια. Το μεγάλο αυτό ερευνητικό έργο, το οποίο όλα τα εμπλεκόμενα έργου PALADIN Partners, έχει διεξαχθεί από ομάδα του Πανεπιστημίου της Coimbra (συντονίζεται από Albertina Lima Oliveira), στην Πορτογαλία, με τη συνεργασία και τη βοήθεια του Γεώργιου Ζαρίφη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στην Ελλάδα. Κάθε κλίμακα διαρκεί περίπου 10 λεπτά για να απαντήσει και η πλειοψηφία των ηλικιωμένων δεν έδειξε δυσκολίες απάντηση των στοιχείων. Αντίθετα, φάνηκαν να είναι κατανοητή, ουσιαστική και ενδιαφέρουσα για την ηλικιωμένους. Μπορείτε να δοκιμάσετε τον εαυτό σας σε κάθε μία από τις κλίμακες, ακολουθώντας τους συνδέσμους: Κλίμακα Εκπαίδευση Κλίμακα Υγεία Κλίμακα Δραστηριότητα Κλίμακα Απασχόληση Κλίμακα Οικονομικά Κλίμακες έργου PALADIN Το πρωταρχικό προϊόν του έργου PALADIN είναι ένα σύνολο από 5 αυτοαποτελεσματικότητας για την αυτο-διεύθυνση κλίμακες για τους ηλικιωμένους μειονεκτική θέση όσον αφορά την υγεία, τη δραστηριότητα, την εκπαίδευση, την ιθαγένεια και οικονομικά. Η ανάπτυξη των κλιμάκων που συμμετέχουν μέχρι τώρα 12 μελέτες σε Πορτογαλία, Ισπανία, Ελλάδα, Μάλτα, Ουγγαρία και Ελβετία, με περισσότερους από 670 ηλικιωμένους. Με λίγες εξαιρέσεις, η πλειοψηφία από αυτούς ζουν στα σπίτια τους με τους συγγενείς, οι γυναίκες, έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, κανένα προσόν ή επίπεδο 1, οι παντρεμένοι, έχουν χαμηλό μηνιαίο εισόδημα, δεν συμμετέχουν σε 2
Ακολουθούν σχετικά παραδείγματα και για όλες τις κλίμακες. Προκειμένου να εξοικειωθείτε με την ακόλουθη κλίμακα μέτρησης, παρακαλώ απαντήστε για εξάσκηση στην παρακάτω ερώτηση με βάση τις οδηγίες. Αν σας ζητούσαν να κουβαλήσετε έναν αριθμό από πλαστικές σακούλες με ψώνια από το σούπερ μάρκετ (π.χ. τριών κιλών η κάθε μία), πόσο σίγουροι ή σίγουρες θα αισθανόσασταν ότι μπορείτε να τις μεταφέρετε; Δηλώστε το βαθμό αυτοπεποίθησης (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ να κουβαλήσω ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα. Παρακαλούμε επαναλάβετε αυτή την άσκηση σε κάθε μία από τις κλίμακες. Αριθμός από σακούλες με ψώνια από την αγορά που μπορώ να κουβαλήσω Βαθμός αυτοπεποίθησης Μπορώ να κουβαλήσω 1 σακούλα (δηλαδή 3 κιλά) Μπορώ να κουβαλήσω 5 σακούλες (δηλαδή 15 κιλά) Μπορώ να κουβαλήσω 15 σακούλες (δηλαδή 45 κιλά) ΥΓΕΙΑ Σε αυτό το κομμάτι θα βρείτε κάποιες προτάσεις οι οποίες αφορούν σε περιστάσεις σχετικές με την υγεία σας ή την σωματική σας κατάσταση. Παρακαλώ συμπληρώστε στα κενά της δεξιάς στήλης για κάθε πρόταση χωριστά, το βαθμό της επιλογής σας (από το 1 έως το 10) ώστε να αποδώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κατά πόσο αισθάνεστε σίγουροι ή σίγουρες ότι μπορείτε αντεπεξέλθετε σε ό,τι περιγράφουν οι παρακάτω προτάσεις. Συγκεκριμένα δηλώστε το βαθμό της αυτοπεποίθησης σας (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ/είμαι σε θέση να ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα (0 = Δεν μπορώ καθόλου, 10 = Σίγουρα μπορώ). Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι είμαι σε θέση : 1. Να βρω κάποιον που να ασκούμαστε μαζί, γιατί έτσι αισθάνομαι ότι έχω πιο ισχυρό Εμπιστοσύνη 3
κίνητρο για σωματική άσκηση 2. Να κόψω το κάπνισμα 3. Να έχω μια ισορροπημένη ζωή με φυσικές δραστηριότητες, ελεύθερος χρόνο και ξεκούραση 4. Να κάνω μια διατροφή με μικρή κατανάλωση αλατιού 5. Να παρακολουθώ ενημερωτικά φυλλάδια, διαφημιστικό και άλλο ενημερωτικό υλικό για θέματα υγείας 6. Να αποφεύγω τα τηγανιτά στη διατροφή μου 7. Να κάνω μία δίαιτα βασισμένη σε βραστές και ψητές τροφές 8. Να καταναλώνω με μέτρο κρασί και άλλα οινοπνευματώδη ποτά 9. Να ξέρω τι να κάνω σε περίπτωση ενός επείγοντος περιστατικού υγείας 10. Να κάνω μια διατροφή με χαμηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών 11. Να τα καταφέρω με δραστηριότητες φυσικής άσκησης, ακόμη και αν ο καιρός δεν βοηθά/δεν είναι καλός. 12. Να κάνω μια διατροφή η οποία θα περιλαμβάνει πολλές σούπες, φρούτα και λαχανικά 13. Να παρακολουθώ τηλεόραση και ραδιόφωνο, προκειμένου να εντοπίσω τις καλύτερες ενημερωτικές εκπομπές για θέματα υγείας 14. Να σκέπτομαι τα ευχάριστα συναισθήματα σε σχέση με τη φυσική μου κατάσταση ως αποτέλεσμα της σωματικής άσκησης (για παράδειγμα, όταν ασκούμαι αισθάνομαι ανάλαφρος και γεμάτος ενέργεια για να αντεπεξέλθω στις δραστηριότητες της καθημερινής μου ζωής) 15. Να ψάχνω για πληροφορίες στο διαδίκτυο σε περίπτωση που χρειαστεί 16. Να κάνω τακτικά τις ιατρικές εξετάσεις και αναλύσεις που είναι αναγκαίες για τον έλεγχο της υγείας μου στον οικογενειακό μου γιατρό 17. Να οργανώσω το χρόνο μου έτσι ώστε να καταφέρω να ασκηθώ, ακόμη και αν είμαι πολύ απασχολημένος 18. Να φροντίζω να κοιμάμαι 7 με 8 ώρες ημερησίως 19. Να επιμένω και να επιβραβεύω τον εαυτό μου σε περίπτωση που κάνω κάποια σωματική άσκηση ακόμη και όταν δεν έχω διάθεση (για παράδειγμα να λέω στο εαυτό μου «ευτυχώς, έκανα τον περίπατο μου σήμερα») 20. Να φροντίζω την υγεία μου ζητώντας τη συμβουλή ειδικών όταν χρειαστεί 21. Συγκρίνοντας την υγεία σας σε σχέση με αυτή άλλων ατόμων της ηλικίας σας, πως θα την χαρακτηρίζατε; (σημειώστε με x το κουτάκι στο οποίο αντιστοιχεί η επιλογή σας) Πολύ καλή Καλή Φυσιολογική Κακή Πολύ κακή 22. Τι άλλο θα μπορούσατε να συμπληρώσετε σε σχέση με το βαθμό εμπιστοσύνης σας στο συγκεκριμένο ζήτημα; -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Θα δείτε παρακάτω ορισμένες προτάσεις οι οποίες αφορούν σε επαγγελματικές, καθημερινές, οικιακές, κοινωνικές, εθελοντικές ή άλλες δραστηριότητες οι οποίες θεωρούνται σημαντικές στη ζωή των πιο πολλών ανθρώπων. Παρακαλώ συμπληρώστε στα κενά της δεξιάς στήλης για κάθε πρόταση χωριστά, το βαθμό της επιλογής σας (από το 1 έως το 10) ώστε να αποδώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κατά πόσο αισθάνεστε σίγουροι ή σίγουρες ότι μπορείτε αντεπεξέλθετε σε ό,τι περιγράφουν οι παρακάτω προτάσεις. Συγκεκριμένα δηλώστε το βαθμό της αυτοπεποίθησης σας (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ/είμαι σε θέση να ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα (0 = Δεν μπορώ καθόλου, 10 = Σίγουρα μπορώ). 4
Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι είμαι σε θέση : Εμπιστοσύνη 1. Να συμμετέχω σε αθλητικές δραστηριότητες 2. Να επιλύω ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν στο επάγγελμά μου (ή σε σχέση με άλλες δραστηριότητες εάν έχω βγει σε σύνταξη) 3. Να επισκέπτομαι χώρους και ιδρύματα (π.χ. μουσεία, μνημεία κλπ.) που με ενδιαφέρουν πολύ 4. Να αισθάνομαι αυτοπραγμάτωση μέσω δραστηριοτήτων που επιλέγω 5. Να αναπτύξω δραστηριότητες (επαγγελματικές, καθημερινές, σωματικές, κλπ. ) που θα με ικανοποιούν 6. Να καθαρίζω το σπίτι 7. Να βοηθώ ανθρώπους σε ιδρύματα με εθελοντική εργασία (για παράδειγμα βοήθεια ασθενών, φροντίδα παιδιών, βοήθεια αυτών που το έχουν ανάγκη) 8. Να συναναστρέφομαι με ανθρώπους (οικογένεια, γείτονες, φίλους, άλλους), όταν το έχω ανάγκη 9. Να κάνω ψυχαγωγικά ταξίδια 10. Να συμβάλλω σε ενώσεις, ιδρύματα αλληλεγγύης ή ευεργεσίες (π.χ. πυροσβεστική, σπίτια για φτωχούς) 11. Να αφιερώνομαι σε δραστηριότητες που με κάνουν καλύτερο 12. Να μαγειρεύω καλά 13. Να κάνω δραστηριότητες που με κάνουν να νιώθω καλά (π.χ. θέατρο, μουσική, ζωγραφική, κλπ.) 14. Να αφιερώνομαι σε φυσικές και πνευματικές δραστηριότητες που με βοηθούν να αναπτυχθώ ως άτομο 15. Να συμμετέχω σε οργανώσεις και λέσχες που μ ενδιαφέρουν 16. Να βρίσκω ανθρώπους και πηγές που να δίνουν νόημα στη ζωή μου 17. Να πηγαίνω για ψώνια 18. Να βοηθώ την κοινότητα (καθαρισμός κήπων, δενδροφύτευση) 19. Να ετοιμάσω την αποχώρησή μου από μία δραστηριότητα την κατάλληλη στιγμή (πάνω στην ώρα) 20. Να έχω μια θρησκευτική πρακτική που θα έχει νόημα για μένα 21. Τι άλλο θα μπορούσατε να συμπληρώσετε σε σχέση με το βαθμό εμπιστοσύνης σας στο συγκεκριμένο ζήτημα; -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Θα δείτε παρακάτω ορισμένες προτάσεις οι οποίες αφορούν στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των οικονομικών σας. Παρακαλώ συμπληρώστε στα κενά της δεξιάς στήλης για κάθε πρόταση χωριστά, το βαθμό της επιλογής σας (από το 1 έως το 10) ώστε να αποδώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κατά πόσο αισθάνεστε σίγουροι ή σίγουρες ότι μπορείτε αντεπεξέλθετε σε ό,τι περιγράφουν οι παρακάτω προτάσεις. Συγκεκριμένα δηλώστε το βαθμό της αυτοπεποίθησης σας (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ/είμαι σε θέση να ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα (0 = Δεν μπορώ καθόλου, 10 = Σίγουρα μπορώ). Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι είμαι σε θέση : 1. Να διαχειρίζομαι οικονομικά ζητήματα και λογαριασμούς 2. Να κατορθώσω να αποταμιεύω χρήματα μειώνοντας τα έξοδά μου σε προσφορές Εμπιστοσύνη 5
και δώρα 3. Να διαχειρίζομαι τον μηνιαίο προϋπολογισμό μου για μη σημαντικά έξοδα 4. Να κατορθώσω να αποταμιεύω χρήματα μειώνοντας τα έξοδά μου σε μεταφορές και ταξίδια 5. Να διαχειρίζομαι τον μηνιαίο προϋπολογισμό μου για ταξίδια και μεταφορές 6. Να μειώσω ανούσια και υπερβολικά μηνιαία έξοδα. 7. Να θέτω προτεραιότητες για τα ετήσια μου έξοδα 8. Να προβλέπω τα ετήσια μου έξοδα σε σχέση με θέματα υγιεινής 9. Να διαχειρίζομαι τον μηνιαίο προϋπολογισμό μου για τη διατροφή μου 10. Να προβλέπω τα μηνιαία μου έξοδα για τη διατροφή μου μέσα στο έτος 11. Να κατορθώσω να αποταμιεύω χρήματα μειώνοντας τα έξοδά μου αλλάζοντας την καθημερινή μου ρουτίνα σε ό,τι αφορά τα ημερήσια μου έξοδα (π.χ. καφενείο) 12. Να προβλέπω τα μηνιαία μου έξοδα για την υγεία μου μέσα στο έτος 13. Να συνεργάζομαι με άλλα μέλη της οικογένειας μου για τον έλεγχο των εξόδων 14. Να προβλέπω τα μηνιαία μου έξοδα για τις μεταφορές μου μέσα στο έτος 15. Να κατορθώσω να αποταμιεύω χρήματα μειώνοντας τα έξοδά μου στη διατροφή 16. Να περιορίσω ανούσια μηνιαία έξοδα κάνοντας μόνος μου όσα θα αγόραζα 17. Να διαχειρίζομαι το μηνιαίο προϋπολογισμό για την υγεία 18. Να περιορίσω ανούσια μηνιαία έξοδα από τις μεταφορές και τα ταξίδια 19. Να διαχειρίζομαι το μηνιαίο προϋπολογισμό για την ατομική μου υγιεινή 20. Να περιορίσω ανούσια μηνιαία έξοδα αναγνωρίζοντας ποια από αυτά είναι υπερβολικά 21. Τι άλλο θα μπορούσατε να συμπληρώσετε σε σχέση με το βαθμό εμπιστοσύνης σας στο συγκεκριμένο ζήτημα; -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Θα δείτε παρακάτω ορισμένες προτάσεις οι οποίες αφορούν στο να μπορεί να ανταποκρίνεται κανείς στην ιδιότητά του ως πολίτης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Παρακαλώ συμπληρώστε στα κενά της δεξιάς στήλης για κάθε πρόταση χωριστά, το βαθμό της επιλογής σας (από το 1 έως το 10) ώστε να αποδώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κατά πόσο αισθάνεστε σίγουροι ή σίγουρες ότι μπορείτε αντεπεξέλθετε σε ό,τι περιγράφουν οι παρακάτω προτάσεις. Συγκεκριμένα δηλώστε το βαθμό της αυτοπεποίθησης σας (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ/είμαι σε θέση να ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα (0 = Δεν μπορώ καθόλου, 10 = Σίγουρα μπορώ). Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι είμαι σε θέση : 1. Να είμαι ενημερωμένος για το τι συμβαίνει στον κόσμο 2. Να μάθω ποια είναι τα δικαιώματά και οι υποχρεώσεις μου ως πολίτης 3. Να κάνω προσεκτική χρήση του νερού 4. Να συμπεριφέρομαι σε όλους ισότιμα 5. Να διαχωρίζω τα απορρίμματα σύμφωνα με το είδος τους (αλουμίνιο, χαρτί, πλαστικό, γυαλί) 6. Να συμβάλλω με τη συμπεριφορά μου για ένα πιο υγιές περιβάλλον 7. Να πάω σε οικονομικές υπηρεσίες για την εξόφληση των φόρων μου Εμπιστοσύνη 6
8. Να χαρίσω υλικά αγαθά προκειμένου να βοηθήσω άλλους ανθρώπους να βελτιώσουν τη ζωή τους 9. Να σέβομαι όσους ζουν διαφορετικά από εμένα 10. Να προσδιορίζω περιστάσεις στη χώρα μας και έξω από αυτήν αναφορικά με την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων 11. Να βοηθώ στην ανακούφιση της φτώχιας 12. Να προσπαθώ να αλλάξω τις συμπεριφορές μου προκειμένου να γίνω καλύτερος πολίτης 13. Να αναζητώ στήριξη από ιδρύματα σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα μου 14. Να αγωνίζομαι για τα δικαιώματά μου ότι αισθάνομαι ότι απειλούνται 15. Να επιλέγω μεταξύ «καλών» και «κακών» πληροφοριών όταν παρακολουθώ τηλεόραση ή ακούω ραδιόφωνο 16. Να αναγνωρίζω τα λάθη και τις αποτυχίες μου ως πολίτης 17. Να συμμετέχω ενεργά στα κοινά 18. Να διαβάζω και να καταλαβαίνω πληροφορίες που λαμβάνω μέσω αλληλογραφίας από υπηρεσίες 19. Να βοηθώ τους άλλους να επιλύουν τις φιλονικίες τους 20. Να είμαι εξοικειωμένος με ανθρώπους που έχουν διαφορετικές ιδέες από τις δικές μου 21. Τι άλλο θα μπορούσατε να συμπληρώσετε σε σχέση με το βαθμό εμπιστοσύνης σας στο συγκεκριμένο ζήτημα; -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Στο τελευταίο τμήμα του ερωτηματολογίου θα βρείτε ορισμένες προτάσεις οι οποίες αφορούν στην εκπαίδευση, τη δια βίου μάθηση και την κατάρτιση. Παρακαλώ συμπληρώστε στα κενά της δεξιάς στήλης για κάθε πρόταση χωριστά, το βαθμό της επιλογής σας (από το 1 έως το 10) ώστε να αποδώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κατά πόσο αισθάνεστε σίγουροι ή σίγουρες ότι μπορείτε αντεπεξέλθετε σε ό,τι περιγράφουν οι παρακάτω προτάσεις. Συγκεκριμένα δηλώστε το βαθμό της αυτοπεποίθησης σας (π.χ. έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ/είμαι σε θέση να ) επιλέγοντας έναν αριθμό από το 0 έως το 10 με βάση την παρακάτω κλίμακα (0 = Δεν μπορώ καθόλου, 10 = Σίγουρα μπορώ). Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι είμαι σε θέση : 1. Να ρυθμίζω τον χρόνο που διαθέτω μεταξύ κατάρτισης και εργασίας 2. Να αφιερώνω το χρόνο μου σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης 3. Να κατανοώ ότι μέσω της εργασίας μαθαίνω πολλά 4. Να εξισορροπώ τον χρόνο που διαθέτω μεταξύ εκπαίδευσης και ελεύθερου χρόνου 5. Να διατηρώ το ενδιαφέρον μου για δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης 6. Να επιλέγω τα καλύτερα προγράμματα κατάρτισης ώστε να βελτιωθώ στη δουλειά μου 7. Να επιλέγω την κατάρτιση που ταιριάζει περισσότερο στα ενδιαφέροντά μου 8. Να μάθω τι είναι σημαντικό για τη ζωή μου 9. Να ρυθμίζω τον χρόνο που διαθέτω μεταξύ κατάρτισης και οικογένειας 10. Να δεσμεύομαι στην επιλογή και παρακολούθηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης 11. Να προσδιορίζω τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους πρέπει να μάθω καινούργια πράγματα Εμπιστοσύνη 7
12. Να μαθαίνω μέσω αλληλεπίδρασης και συζήτησης με άλλους 13. Να μαθαίνω μέσω βιβλίων και εφημερίδων 14. Να μαθαίνω όλα όσα αφορούν τους στόχους που βάζω στη ζωή μου 15. Να γνωρίζω πότε χρειάζεται να μάθω καινούργια πράγματα 16. Να συνεχίσω να συμμετέχω σε δραστηριότητες και προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης παρόμοια με αυτά στα οποία συμμετείχα στο παρελθόν 17. Να συμμετέχω με ενθουσιασμό σε δραστηριότητες στο πλαίσιο οργανωμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων 18. Να καταλαβαίνω τις ευκαιρίες μάθησης στην καθημερινή μου ζωή 19. Να κατανοώ την ευεργετική επίδραση της εκπαίδευσης στη ζωή μου 20. Να επωφελούμαι από όσα μαθαίνω κατά την κατάρτισή μου 21. Τι άλλο θα μπορούσατε να συμπληρώσετε σε σχέση με το βαθμό εμπιστοσύνης σας στο συγκεκριμένο ζήτημα; -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Η ομάδα που είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη των κλιμάκων, ότι πρόσφατα (16 και 17 Ιουνίου 2011) παρουσιάζονται οι κλίμακες στο Συνέδριο "Το μέλλον της Εκπαίδευσης", που λαμβάνουν χώρα στη Φλωρεντία της Ιταλίας, πιστεύουν ότι: «Λαμβάνοντας υπόψη τα εμπειρικά δεδομένα που λαμβάνονται, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει καλή ένδειξη ότι όλες οι κλίμακες παρουσιάζουν ενδείξεις των δεικτών εγκυρότητα (αξιοπιστία, εγκυρότητα, συγκλίνουσα εγκυρότητα και την εγκυρότητα), γεγονός που υποδηλώνει ότι εξυπηρετούν το σκοπό για τον οποίο έχουν χτίσει. Ωστόσο, οι περισσότερες αναλύσεις και μελέτες που απαιτούνται για την απόκτηση άλλων σημαντικών δεικτών κύρος, όπως η εσωτερική δομή και ελέγχου των αποδεικτικών στοιχείων κριτήριο. Σε μελλοντικές μελέτες, υπάρχει η ανάγκη να διευρυνθεί τα δείγματα και να τα αποκτήσουν με τυχαία επιλογή των μεθόδων. Όσον αφορά τις άλλες προϋποθέσεις για τις κλίμακες, έχουμε εργαστεί προς την κατεύθυνση που παράγουν ελκυστικό και απλό στη χρήση μέσων και πιστεύουμε ότι έχουν πραγματικά αυτά τα χαρακτηριστικά. Αλλά μόνο η χρήση του με τους μειονεκτούντες ηλικιωμένους στο μέλλον θα μας δώσει μεγαλύτερη σαφήνεια τις πληροφορίες αυτές " Για να διαβάσετε το πλήρες έγγραφο επισκεφθείτε ιστοσελίδα έργου PALADIN: http://projectpaladin.eu/news/promoting-scales. Το PALADIN καλωσορίζει τους νέους εταίρους του: ENTER και EAEA E.N.T.E.R. ιδρύθηκε με τον διακομιστή τέσσερις κύριες σκοπούς: Για να υποστηρίξει στρατηγικές της ΕΕ, μέσω της διάδοσης και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων των έργων που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα προς όφελος όλων των ευρωπαίων πολιτών. Για την προσφορά της ΕΕ συντονιστές του σχεδίου η ευκαιρία για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τα έργα τους και τα αποτελέσματά τους σε μια ευρεία κοινότητα ενδιαφερόμενων οργανώσεων και φορέων. να δοθεί στους Ευρωπαίους πολίτες και τις οργανώσεις την ευκαιρία να λαμβάνετε τακτικά πληροφορίες για τις εξελίξεις και τα αποτελέσματα στην κοινότητα του έργου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να δώσουμε ενδιαφερόμενες οργανώσεις την ευκαιρία να βρουν ΕΕ ομάδες έργου και οι κοινοπραξίες για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών του έργου. Επιπρόσθετα με τις υπηρεσίες του δικτύου, το ENTER EAEA (Ευρωπαϊκή Ένωση για την εκπαίδευση των ενηλίκων) είναι μια ευρωπαϊκή ΜΚΟ με 127 οργανισμούςμέλη από 43 χώρες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων, που εκπροσωπούν περισσότερα από 60 εκατομμύρια γυναίκες και άνδρες μαθητές ολόκληρη την Ευρώπη. Οι κύριοι ρόλοι της EAEA είναι οι εξής: υπεράσπιση της πολιτικής για τη δια βίου μάθηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο Παροχή πληροφοριών και υπηρεσιών για τα μέλη μας Ανάπτυξη πρακτικών μέσω προγραμμάτων, εκδόσεων και της κατάρτισης Η διεθνής συνεργασία με άλλους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα Η EAEA προωθεί την κοινωνική ένταξη των πτυχών της στρατηγικής της Λισαβόνας? Προωθεί την εκπαίδευση των ενηλίκων και τη διεύρυνση της πρόσβασης και της συμμετοχής στην τυπική και μη-τυπικής εκπαίδευσης ενηλίκων για όλους, ιδιαίτερα για ομάδες που υποεκπροσωπούνται. Η έννοια της μάθησης μπορεί να 8
Επίσης, δρα προληπτικά και το σχέδιο υλοποίησης, εταίρος του έργου και των εμπειρογνωμόνων για την προώθηση της διάδοσης και τα πρότυπα εκμετάλλευσης εντός της ΕΕ. Επαφές: Petra Kampf e-mail: petra.kampf@enternetwork.eu ιστοχώρος: www.enter-network.eu είναι ανάπτυξη δεξιοτήτων για την προσωπική ολοκλήρωση και της απασχόλησης συναφείς τομείς? Για κοινωνική αλλαγή και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά? Για την αειφόρο ανάπτυξη και την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου? Για την πολιτιστική και της διαπολιτισμικής συνειδητοποίησης και της γνώσης. Επαφές: Marta Lottes email: marta.lottes@eaea.org ιστοσελίδα: www.eaea.org Το PALADIN έχει παρουσιαστεί στο εξής συνεδρίων και εκδηλώσεων: Association VIDA (P1 - έργου PALADIN συντονιστής), παρουσίασε το έργο (τυπικά ή άτυπα), είτε στην Πορτογαλία όσο και σε ευρωπαϊκό Συνέδρια, και συγκεκριμένα: Εντός των πόλεων Έργου ηλικία τους ομοφυλόφιλους στην Πορτογαλία, έργου PALADIN παρουσιάστηκε σε 10 διαφορετικά εργαστήρια σε όλη τη χώρα, από Οκτώβριος 2010 - Μάρτιος 2011. Το έργο ήταν έστω και άτυπα, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Είναι πάντα μια καλή στιγμή για να μάθετε: Τελικό Συνέδριο για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την εκπαίδευση ενηλίκων", που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη από τις 7 με 9 Μαρ 2011, που διοργανώθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Παιδείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και η Διάσκεψη AGORA "Μια γέφυρα προς το μέλλον - Ευρωπαϊκή πολιτική για την ΕΕΚ 2002-2010" που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες 17, Μαρτίου 2011, που διοργανώθηκε από το CEDEFOP. οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο 9 σε Barbastro (Ισπανία). Το σεμινάριο παρουσίασε έργα για τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και της ελκυστικότητας των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της διά βίου μαθησιακή εμπειρία κατά την οποία τους Paladin έργο εστιάζεται Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα - Τμήμα Ψυχολογίας και Παιδαγωγικών Επιστημών (P8) παρουσίασε έργου PALADIN στο Διεθνές Συνέδριο "Το μέλλον της Εκπαίδευσης", που πραγματοποιήθηκε στη Φλωρεντία, Ιταλία, 16-17 Ιουνίου 2011, Ενημερωτικά δελτία που παραπέμπουν έργου PALADIN: Grundtvig e-flash - Ενημερωτικό Δελτίο της ECOTEC ESREA-ReNAdET Newsletter # 1 / 2010 ESREA-ReNAdET NEWSLETTER # 2 / 2010 - ESREA ενημερωτικό δελτίο αρ. 2 Απριλίου 2011 Μεταξύ Αυγούστου 2010 και Ιουλίου 2011, έργου PALADIN ιστοσελίδα (www.projectpaladin.eu) είχε 19.290 μοναδικές επισκέψεις (21-104 επισκέψεις την ημέρα), από 30 διαφορετικές χώρες. Fundación Proyectos Europa (P3), έχει συμμετάσχει σε δύο διαφορετικές εκδηλώσεις όπου έχουν παρουσιάσει τους Paladin έργου. Ένα τοπικό πανηγύρι της περιοχής Illueca όπου Fundación Proyectos Europa διαχειρίζεται ένα από τα γηροκομεία τους, και έλαβε μέρος στην επίσημη στάση της περιοχής, που πραγματοποιήθηκε την 1, 2 και 3 Απριλίου 2011. Η ημέρα της δημόσιας διάχυση του διακρατικού σεμιναρίου του έργου του Resater telemedicina των οποίων Fundación Proyectos Europa είναι εταίροι, και η 9
Δρ ραστηριότητες Τελικό Συνέδριο του έργου PALADIN - Πρόσκληση για υποβολή ανακοινώσεων Το Τμήμα Ψυχολογίας και Παιδαγωγικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Coimbra διοργανώνει το Διεθνές Συνέδριο «Η προώθηση της συνειδητής και ενεργητικής μάθησης και της γήρανσης: Πώς να αντιμετωπίσουμε τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις;" που θα πραγματοποιηθεί στις 20 και 21 Οκτωβρίου 2011 στο Polo II του Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα, Πορτογαλία. Περίληψη υποβολές μέχρι έως τις 9 Σεπτεμβρίου 2011 έως την ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: cipaladin@fpce.uc.pt Η επίσημη γλώσσα του συνεδρίου είναι τα αγγλικά και θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση στην περίπτωση των μεγάλων συνεδρίων. Για επιπλέον πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστ τε με: Albertina Oliveira (Συντονιστής) Email: aolima@fpce.uc.pt Αυτό το συνέδριο του έργου PALADIN απευθύνεται σε επαγγελματίες, ερευνητές και φοιτητές των Κοινωνικών Επιστημών και Ανθρωπιστικών Σπουδών: εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων, Ψυχολογία, Κοινωνική εργασία, Γεροντολογίας, Κοινωνιολογία, Ιατρικών Επιστημών, Νοσηλευτική, Εργοθεραπεία, κοινωνικών και εκπαιδευτικών Animation, Δήμοι αρχές, τους επαγγελματίες του Πολιτιστικού και ψυχαγωγικές ενώσεις και οι επαγγελματίες των άλλων πεδίων ενδιαφέρονται για εκπαιδευτικά και γήρανσης. Στο συνέδριο ως προσκεκλημένοι ομιλητές είναι οι ακόλουθοι: Rocío Fernández-Ballesteros (Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Autónoma de Madrid, Ισπανία): Πώς μπορεί να προωθηθεί η ενεργός γήρανση των ηλικιωμένων ανθρώπων; Phillipe Carré (Université Paris X Nanterre, Γαλλία): : Η ηλικία και η εκπαίδευση ενηλίκων: Η παροχή κινήτρων για τη συμμετοχή ηλικιωμένων. Γεώργιος Ζαρίφης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα): Ο ρόλος των εκπαιδευτών ενηλίκων στην προώθηση της ενεργητικής μάθησης και ανάπτυξης για τους ηλικιωμένους: Η γηραιά Ευρώπη σε μαθησιακή τροχιά. Barry Hake (σύμβουλος της δια βίου μάθησης και της κοινωνικής πολιτικής - EUROLEARN): Μιλώντας για τη «γενιά μου": Διαγενεακή μάθηση για βιώσιμες κοινότητες στην κοινωνία της γνώσης. *** Η συγκεκριμένη έκδοση έγινε με την οικονομική ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι απόψεις οι οποίες περιέχονται σε αυτή αντιπροσωπεύουν αποκλειστικά τους συγγραφείς της έκδοσης. Η Επιτροπή δεν φέρει ουδεμία ευθύνη για τον τρόπο χρήσης και αξιοποίησης των πληροφοριών οι οποίες εμπεριέχονται στην έκδοση αυτή. ~~~ Το PALADINews εκδίδεται από την Association VIDA Επαφή: vida@viver.org *** Στην οργάνωση της ύλης αυτού του τεύχους συνεργάστηκαν οι εξής: Teresa Almeida Pinto, Albertina Lima Oliveira, Georgios K. Zarifis, Sara Fernandes Υπεύθυνος μετάφρασης «PALADINews στα Ελληνικά»: Μαρία Λιακοπούλου & Γεώργιος Κ. Ζαρίφης Α.Π.Θ *** VIDA Επιτρέπεται η μη εμπορική αναπαραγωγή του περιεχομένου αυτού του τεύχους. Για να εγγραφείτε ως συνδρομητής στο PALADINews, επισκεφτείτε τον ιστοχώρο: www.projectpaladin.eu 10