ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΓΚΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ Ημ/νια Έκδοσης: Οκτώβριος 2017 MANUAL-OCD003-R8
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή 4 1.1 H Δέσμευση της Διοίκησης της Εταιρείας Αεροδρομίου για την αντιμετώπιση των Καταστάσεων Ανάγκης. 4 1.2 Σκοπός του Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα 5 1.3 Κατηγορίες Καταστάσεων Ανάγκης & Προτεραιότητες 6 1.4 Αναθεώρηση του Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα 6 1.5 Κείμενα αναφοράς 7 1.6 Συντομογραφίες 7 2. Γενικά 9 2.1. Γενική Περιγραφή Αερολιμένα, Κτίρια & Εγκαταστάσεις 9 2.2. Εμπλεκόμενοι Φορείς σε Καταστάσεις Ανάγκης 10 2.2.1. Εταιρεία Αεροδρομίου 10 2.2.2. Κρατικές Υπηρεσίες και Άλλοι Φορείς 27 2.3. Επικοινωνίες 38 2.3.1. Εξοπλισμός 38 2.3.2. Ενέργειες Εμπλεκόμενων Φορέων 39 2.4. Διαδικασίες Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης και Περαιτέρω Ενέργειες 39 2.4.1. Σήμανση Συναγερμού 39 2.4.2. Επίστρωση Διαδρόμου με Αφρό 39 2.4.3. Συντονισμός & Διοίκηση 40 2.4.4. Συνεργασίες 40 2.4.5. Σύνταξη Αναφοράς Συμβάντος / Ατυχήματος 41 2.4.6. Ενέργειες μετά τη Λήξη του Συμβάντος 41 2.4.7. Διερεύνηση Συμβάντος / Ατυχήματος 42 2.4.8. Προστασία Αποδεικτικού Υλικού 42 2.4.9. Σχέδιο Μετακίνησης Ακινητοποιημένου Αεροσκάφους 42 2.4.10. Πληροφόρηση των ΜΜΕ 43 2.4.11. Πρόσβαση σε Συμβάν 43 2.5. Εκπαίδευση Προσωπικού 44 2.5.1. Εκπαίδευση 44 2.5.2. Ασκήσεις Ετοιμότητας 44 2.5.3. Αρχείο 45 3. Κατηγορίες Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης 45 3.1. Βλάβη Αεροσκάφους εν πτήσει 46 3.1.1. Ανησυχητική Κατάσταση (LOCAL STAND-BY) 46 3.1.2. Κατάσταση Αναμενόμενου Ατυχήματος (FULL EMERGENCY) 50 3.2. Ατύχημα Αεροσκάφους εντός Αερολιμένα 57 3.2.1. Κινητοποίηση 57 3.2.2. Ενέργειες Εμπλεκόμενων Φορέων 57 3.2.3. Πληροφόρηση Μέσων Ενημέρωσης 69 3.3. Ατύχημα Αεροσκάφους εκτός Αερολιμένα (Eντός 8 χλμ.) στη ξηρά ή στη θάλασσα 71 3.3.1. Κινητοποίηση 71 3.3.2. Ενέργειες Εμπλεκόμενων Φορέων 72 3.3.3. Πληροφόρηση Μέσων Ενημέρωσης 83 3.4. Έκνομες ενέργειες 85 3.4.1. Απειλές 85 3.4.2. Συμβάντα έκνομων ενεργειών κατά της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας 97 3.4.3. Αεροπειρατεία 105 3.4.4. Πληροφόρηση μέσων ενημέρωσης για έκνομες ενέργειες 113 3.5. Άνευ περιεχομένου 115 3.6. Αεροπορικά Συμβάντα εντός Αερολιμένα 115 3.6.1. Κινητοποίηση 115 3.6.2. Ενέργειες Εμπλεκομένων Φορέων 118 3.6.3. Πληροφόρηση Μέσων Ενημέρωσης 123 3.7. Μη Αεροπορικά Συμβάντα εντός Αερολιμένα 125 MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 2
3.7.1. Κινητοποίηση 125 3.7.2. Ενέργειες Εμπλεκόμενων Φορέων 131 3.7.3. Πληροφόρηση Μέσων Ενημέρωσης 139 3.7.4. Αποκατάσταση/Εκτίμηση 139 3.8. Πυρκαγιά σε Εγκαταστάσεις 141 3.8.1. Κινητοποίηση 141 3.8.2. Σχέδιο Εκκένωσης Περιοχής 141 3.8.3. Αντιμετώπιση Εκτάκτων Περιστατικών Στον Κύριο και Δορυφορικό Αεροσταθμό 142 3.8.4. Αντιμετώπιση Εκτάκτων Περιστατικών στις Εγκαταστάσεις Παραλαβής, Αποθήκευσης και Διανομής Αεροπορικού Καυσίμου 142 3.8.5. Αντιμετώπιση Εκτάκτων Περιστατικών Αγωγού Μεταφοράς Jet Α-1 143 3.8.6. Ενέργειες Εμπλεκόμενων Φορέων 143 3.8.7. Πληροφόρηση Μέσων Ενημέρωσης 149 4. Προσβασιμότητα 151 5. Αλλαγές από προηγούμενες εκδόσεις 151 Παράρτημα 1: Χάρτες Αεροδρομίου 154 Παράρτημα 2: Τηλέφωνα Έκτακτης Ανάγκης 158 Παράρτημα 3: Στοιχεία επίστρωσης διαδρόμου με αφρό βάσει απαιτήσεων ICAO 162 Παράρτημα 4: Έντυπο Αναφοράς Συμβάντος / Ατυχήματος Αερολιμένα 163 Παράρτημα 5: Δείγμα Κάρτας «Πρόσβαση σε Συμβάν» 164 Παράρτημα 6: Έντυπο καταγραφής Τραυματιών Μαζικής Απώλειας Υγείας (ΜΑΥ) 165 Παράρτημα 7: Σχέδιο Βασικών Αρχών Επικοινωνίας Κρίσεων 167 1. Εισαγωγή 167 2. Κείμενα αναφοράς 168 3. Ορισμοί & Συντομογραφίες 168 4. Ρόλοι και Δεσμεύσεις 168 5. Δίκτυο Επικοινωνίας 172 6. Η υποδομή της Εταιρείας Αεροδρομίου 175 Παράρτημα 8: Πίνακας Διανομής 176 MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 3
1. Εισαγωγή Η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών A.E.» (εφεξής Εταιρεία Αεροδρομίου) είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση και την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα (ΣΑΚΑΑ), που συντάχθηκε σύμφωνα με τις προβλέψεις των σχετικών με τη λειτουργία των αεροδρομίων, Εθνικών και Διεθνών νόμων και κανονισμών, ήτοι: Τον Κανονισμό Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καταστάσεων Ανάγκης Αεροδρομίων (απόφαση αριθμ. Δ3/Γ/37160/8112 ΦΕΚ 1452 Β / 6-10-2003). Toν Κανονισμό Πυρασφάλειας για αεροδρόμια ελικοδρόμια και πεδία αεροσκαφών αριθμ. Δ3/Γ/35526/8161/01-09-2008 (ΦΕΚ 1810 Β /09-09-2008) και την τροποίησή του αριθμ.δ3/γ/6037/2069 (ΦΕΚ 849/Β/30-03-2016), Τον Εθνικό Κανονισμό Ασφαλείας Πολιτικής Αεροπορίας (ΦΕΚ 1485 Β /17-06-11). Τα διεθνή πρότυπα και τις συνιστώμενες πρακτικές του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στο ANNEX 14 (Σχεδίαση αεροδρομίων και λειτουργίες) και τα εγχειρίδια Airport Services manual, Part 1 Rescue and Fire Fighting, Doc 9137-AN/898 κεφάλαιο 11 και το Part 7 Airport Emergency Planning. Τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 139/2014 της ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 12ης Φεβρουαρίου 2014 για τη θέσπιση απαιτήσεων και διοικητικών διαδικασιών για τα αεροδρόμια σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 216/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η Επιχειρηματική Μονάδα Αεροπορικών Υπηρεσιών και ειδικότερα το Τμήμα Επιχειρησιακής Συμμόρφωσης & Ανάπτυξης της Εταιρείας Αεροδρομίου, έχει την ευθύνη διατήρησης, αναθεώρησης και διανομής του παρόντος Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα μέσω του Συντονιστή ΣΑΚΑΑ σε όλους εκείνους που θα πρέπει να έχουν γνώση του συγκεκριμένου Σχεδίου (Παράρτημα 8: Λίστα Διανομής). Η Εταιρεία Αεροδρομίου διασφαλίζει τις αναγκαίες συνθήκες και τους πόρους για την κατάλληλη εκπαίδευση των εμπλεκομένων στην αντιμετώπιση καταστάσεων ανάγκης στον Αερολιμένα, με τακτικές και έκτακτες ασκήσεις ευρείας ή/και περιορισμένης κλίμακας, όπως προβλέπει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) (στον Ευρωπαικό Κανονισμό 139/2014, ADR.OPS.B.005 «Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης του Αεροδρομίου - Ασκήσεις Ετοιμότητας που αναλυτικά περιγράφεται στο Κεφάλαιο 2.5 του παρόντος ΣΑΚΑΑ. 1.1 H Δέσμευση της Διοίκησης της Εταιρείας Αεροδρομίου για την αντιμετώπιση των Καταστάσεων Ανάγκης. Η αεροπορική δραστηριότητα, είναι ένα μπλεγμα τεχνικών διαδικασιών και διεργασιών, που βασίζονται σε αυστηρά προσδιορισμένα πρότυπα. Η Εταιρεία Αεροδρομίου, είναι μια σύγχρονη εταιρεία, που δομήθηκε και λειτουργεί με βάση τις πλέον απαιτητικές προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας, προκειμένου να επιτυγχάνεται υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών, ασφάλεια επιβατών, εργαζομένων, πτήσεων και εγκαταστάσεων. Ο Σχεδιασμός αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης του Αεροδρομίου προβλέπει το συντονισμό των αρμόδιων φορέων στο αεροδρόμιο και περιλαμβάνει διαδικασίες για την περιοδική δοκιμή της επάρκειας του σχεδίου και την επανεξέταση των αποτελεσμάτων με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 4
Η Διοίκηση της Εταιρείας Αεροδρομίου δεσμεύεται: Να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια και να εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για τη δημιουργία και εφαρμογή έγκυρων και αποτελεσματικών σχεδίων αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης, Να εξασφαλίζει πόρους και υποδομές για την εκπαίδευση και την τακτική επανεκπαίδευση των στελεχών και του προσωπικού της Εταιρείας αλλά και των συνεργαζόμενων φορέων, στις περιπτώσεις που αυτό απαιτείται, ώστε τα σχέδια αυτά να διατηρούν την πρακτική τους χρησιμότητα κάθε στιγμή, Να ενθαρρύνει πρωτοβουλίες που επαυξάνουν την ετοιμότητα και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας του αεροδρομίου συνολικά, για την αντιμετώπιση των απρόβλεπτων γεγονότων. Επί της αρχής, η Εταιρεία Αεροδρομίου θέτει ως αδιαπραγμάτευτες προτεραιότητες κατά την αντιμετώπιση των καταστάσεων ανάγκης, τις εξής: προστασία της ζωής, προστασία των εγκαταστάσεων, των αεροσκαφών, των αγαθών και του περιβάλλοντος, διατήρηση αποδεκτού επιπέδου λειτουργίας και ταχεία επαναφορά της κανονικής λειτουργίας του Αερολιμένα, σε περίπτωση διατάραξής της, ή επανέναρξή της σε περίπτωση αναγκαστικής διακοπής. Οι προαναφερθείσες προτεραιότητες είναι όλες ουσιώδεις και εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση. Το αεροδρόμιο αντιμετωπίζει κάθε άλλη παρόμοια ή μη προβλεπόμενη κατάσταση ανάγκης που ενδεχομένως προκύψει, εφαρμόζοντας με τη δέουσα ευελιξία τις διαδικασίες που προβλέπονται για τις παραπάνω κατηγορίες, επιδιώκοντας την βέλτιστη -σε κάθε περίπτωση- προσαρμογή. 1.2 Σκοπός του Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα Το ΣΑΚΑΑ καθορίζει, ευθύνες, αρμοδιότητες, ρόλους και απαιτούμενες ενέργειες για το εμπλεκόμενο προσωπικό αλλά και τους συνεργαζόμενους φορείς εντός και εκτός Αερολιμένα, κατά την αντιμετώπιση των καταστάσεων ανάγκης που επηρεάζουν ή ενδέχεται να επηρεάσουν τον Αερολιμένα. Ο βασικός σκοπός του ΣΑΚΑΑ είναι, να διασφαλισθεί η υλοποίηση του σχεδιασμού της Εταιρείας Αεροδρομίου για την αντιμετώπιση των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, χωρίς παρεκκλίσεις ή παραλήψεις. H ενημέρωση και καθοδήγηση όλων των εμπλεκομένων να γίνει με τρόπο συγκροτημένο και ομοιογενή προκειμένου να επιτευχθεί ο άριστος συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ όλων όσων συμμετέχουν στην αντιμετώπιση της εκάστοτε κατάστασης ανάγκης. Το ΣΑΚΑΑ είναι επιχειρησιακό εγχειρίδιο καθοδήγησης και συντονισμού, στο οποίο περιγράφονται διαδικασίες, γενικές κατευθυντήριες οδηγίες, αλλά και εξειδικευμένες ενέργειες, που πρέπει να ακολουθηθούν κατά την αντιμετώπιση των καταστάσεων ανάγκης. Η χρήση του γίνεται σε συνδυασμό με τις διαδικασίες του Εγχειριδίου Λειτουργιών Αεροδρομίου και των υπολοίπων διαδικασιών των τμημάτων της Εταιρείας Αεροδρομίου αλλά και των φορέων που δραστηριοποιούνται στον αερολιμένα. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 5
1.3 Κατηγορίες Καταστάσεων Ανάγκης & Προτεραιότητες Οι κύριες καταστάσεις ανάγκης που ενδέχεται να προκύψουν είναι οι ακόλουθες: Καταστάσεις ανάγκης με εμπλοκή αεροσκάφους: ατύχημα αεροσκάφους εντός Αερολιμένα, ατύχημα αεροσκάφους εκτός Αερολιμένα (ξηρά ή θάλασσα), συμβάν σε αεροσκάφος εν πτήσει, π.χ. αποσυμπίεση, αστοχία εξοπλισμού κ.λπ., συμβάν σε αεροσκάφος στο έδαφος, έκνομη ενέργεια αεροπειρατεία και κατάληψη αεροσκάφους στο έδαφος (εφαρμογή Σχεδίου Ίκαρος). Η κλιμάκωση της ετοιμότητας του μηχανισμού σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης για αεροσκάφος εν πτήσει έχει ως εξής: Κατάσταση ετοιμότητας λόγω ανησυχητικής κατάστασης (local stand-by). Κατάσταση ετοιμότητας αναμενόμενου ατυχήματος (full-emergency). Ατύχημα αεροσκάφους (aircraft accident). Καταστάσεις ανάγκης χωρίς εμπλοκή αεροσκάφους: πυρκαγιά σε εγκαταστάσεις, έκνομη ενέργεια σε εγκαταστάσεις, εφόδια ή κρίσιμες λειτουργικές μονάδες, επίθεση στον Αερολιμένα, απειλή για βόμβα, φυσικές καταστροφές, συμβάν με επικίνδυνα υλικά, και Σύνθετες καταστάσεις ανάγκης με εμπλοκή: αεροσκάφους με εγκαταστάσεις ή οχήματα, αεροσκάφους με αεροσκάφος 1.4 Αναθεώρηση του Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα Η πρώτη έκδοση του ΣΑΚΑΑ, εγκρίθηκε από τον Υπουργό Μεταφορών & Επικοινωνιών κατά την έκδοση της Άδειας Λειτουργίας του Αερολιμένα. Οποιαδήποτε αναθεώρηση του ΣΑΚΑΑ, ελέγχεται μέσω της Διεύθυνσης Αερολιμένων/Τμήμα Πυρασφάλειας και Εξοπλισμού Αεροδρομίων της ΥΠΑ και εγκρίνεται από τον Διοικητή της ΥΠΑ. Ο Συντονιστής ΣΑΚΑΑ είναι υπεύθυνος για κάθε επανεξέταση ή αναθεώρηση του Σχεδίου, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο, και σε τακτική βάση τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο χρόνια. Η τακτική επανεξέταση αποσκοπεί: στη δημιουργία αισθήματος εμπιστοσύνης ως προς την αποτελεσματικότητα του Σχεδίου, MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 6
στην επαλήθευση των ενεργειών συντονισμού, κυρίως μεταξύ των υπηρεσιών αντιμετώπισης καταστάσεων ανάγκης του Αερολιμένα και των λοιπών φορέων, και στη διαπίστωση τυχόν απαραίτητων αλλαγών με βάση την αποκτηθείσα εμπειρία, ώστε το ΣΑΚΑΑ να καταστεί πιο αποτελεσματικό σε μια πραγματική κατάσταση ανάγκης. Οι αναγκαίες τροποποιήσεις υλοποιούνται με πρωτοβουλία του Συντονιστή ΣΑΚΑΑ μετά από διαβουλεύσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς και αποτυπώνονται συνοπτικά στην παράγραφο «6. Αλλαγές από προηγούμενες εκδόσεις» του παρόντος. 1.5 Κείμενα αναφοράς Όπως αυτά παρουσιάζονται στην παράγραφο «1. Εισαγωγή». 1.6 Συντομογραφίες Όροι/ Συντομογραφίες ΑΠ/ΚΕΑ ΓΑΔΠ ΓΓΠΠ ΓΔΑΥ ΓΧΚ ΔΑ ΔΑΑΑ ΔΑΕΕΒ ΔΑΥ ΔΠΠΑΔ ΔΠΠΠ ΔΥΚΑ ΔΥΛΑ ΕΑΚΑΑ ΕΔΑΑΠ ΕΔΚ ΕΔΚΑ ΕΕΑΕ ΕΕΚ ΕΚ/ΠΥ Αερολιμένα ΕΚΑΒ ΕΚΑΠΑ ΕΚΕΠΥ ΕΚΚΑ ΕΚΣΕΔ ΕΛΑΣ ΕΛΤΑ ΕΜΥ ΕΠΑΠΑ ΕΣΚΕ ΕΣΣ Εταιρεία Αεροδρομίου ΕΤΙΚ Επεξήγηση Όρων/ Συντομογραφιών Αναπληρωτής Π/ΚΕΑ Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Περιφέρειας Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας Γενικός Διευθυντής Αεροπορικών Υπηρεσιών Γενικό Χημείο του Κράτους Δορυφορικός Αεροσταθμός Διεύθυνση Αστυνόμευσης Αερολιμένα Αθήνας Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας Διευθυντής Αεροπορικών Υπηρεσιών Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Διεύθυνση Υπηρεσιών Κίνησης Αεροδρομίου Διευθυντής Υπηρεσίας Λειτουργίας Αερολιμένα Εταιρεία Αγωγού Καυσίμου Αεροδρομίου Αθήνας Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων Επιτροπή Διαχείρισης Καταστάσεων Ανάγκης Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας Έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας Επιχειρησιακό Κέντρο Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αερολιμένα Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας Εθνικός Κανονισμός Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας & Διάσωσης (Διεύθυνση Επιχειρησιακών Μέσων και Ειδικών Μονάδων ΛΣ / Υπουργείο Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη) Ελληνική Αστυνομία Ελληνικά Ταχυδρομεία Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων Επικεφαλής στο Σημείο του Συμβάντος Διεθνής Αερολιμένας Αθήνας Α.Ε. Ειδικό Τμήμα Ιατρικής Καταστροφών MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 7
Όροι/ Συντομογραφίες Επεξήγηση Όρων/ Συντομογραφιών ΚΑ Κύριος Αεροσταθμός ΚΔΚ Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων ΚΕ/ΔΑΑΑ Κέντρο Επιχειρήσεων / Διεύθυνσης Αστυνόμευσης Αερολιμένα Αθήνας ΚΕΑ Κέντρο Επιχειρήσεων Αερολιμένα ΚΕΕΛΠΝΟ Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ΚΕΚ Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο ΚΕΚΕΑ Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης ΚΕΠΑΘΜ/FIC Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών και Μακεδονίας/Flight Information Center ΚΕΠΚΑ Κέντρο Πληροφόρησης Καταστάσεων Ανάγκης ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας / Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων ΚΣΟ Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο ΚΤ&ΜΜΕ Κέντρο Τύπου & Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ΛΣ Λιμενικό Σώμα Π/ΚΕΑ Προϊστάμενος ΚΕΑ ΠΑ Πολεμική Αεροπορία ΠΕΑ Πύργος Ελέγχου Αεροδρομίου ΠΛΑ Προϊστάμενος Λειτουργίας Αεροσταθμού ΠΝ Πολεμικό Ναυτικό ΠΣ Πυροσβεστικό Σώμα ΠΥ ΤΕΕΠΔΑ Προϊστάμενος Βάρδιας Επίβλεψης & Ελέγχων Περιοχής Κίνσης Αεροσκαφών ΠΥΑ Πυροσβεστική Υπηρεσία Αερολιμένα ΠΥΑΣ Προϊστάμενος Υπηρεσίας, Ασφαλείας ΣΑ Σημείο Αναμονής ΣΑΚΑΑ ΣΕΚΥΠΣ Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο Υπηρεσιών Πυροσβεστικού Σώματος ΣΣ Σημείο Συνάντησης ΣΥ.ΔΙ.ΠΕ.Κ Σύστημα Διαχείρισης Περιστατικών & Κρίσεων Συντονιστής ΣΑΚΑΑ Συντονιστής Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Ανάγκης Αερολιμένα για τις ανάγκες του συγκεκριμένου εγχειριδίου έχει οριστεί ο Προϊστάμενος Διαχείρισης Αντιμετώπισης Κρίσεων ΤΕΕΠΔΑ Τομέας Επίβλεψης & Ελέγχων Περιοχής Δραστηριοτήτων Αεροσκαφών ΤΕΟ Τοπικό Επιχειρησιακό Όργανο ΤΥΣΦΕ Τόπος Υποδοχής Συγγενών & Φίλων Επιβατών ΥΕΙΒΑ Υπηρεσία Επείγουσας Ιατρικής Βοήθειας Αερολιμένα ΥΠΑ/ΑΑ Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας / Αεροπορική Αρχή ΧΒΡΠ Χημικά, Βιολογικά, Ραδιολογικά, Πυρηνικά (συμβάντα) ΧΙΕ Χώρος Ιατρικού Εξοπλισμού ΧΥΕ Χώρος Υποδοχής Επιβατών EASA Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (European Aviation Safety Agency) EFSO FOD ICAO NOTAM OFC Emergency Fuel Shut off (Σύστημα Διακοπής Καυσίμου Έκτακτης Ανάγκης Foreign Objects and Debris Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organisation) Notice to Airmen OFC Υπηρεσίες Αεροπορικού Καυσίμου MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 8
Όροι/ Συντομογραφίες TETRA Επεξήγηση Όρων/ Συντομογραφιών TErrestrial Trunked RAdio 2. Γενικά 2.1. Γενική Περιγραφή Αερολιμένα, Κτίρια & Εγκαταστάσεις Ο αερολιμένας κατατάσσεται στην Κατηγορία 9, σύμφωνα με το Παράρτημα 14 του ICAO, για περιπτώσεις Διάσωσης & Πυρόσβεσης. Ο κωδικός αναφοράς του αεροδρομίου είναι 4E. Οι δύο διάδρομοι ορίζονται ως εξής: Διάδρομος 03R/21L με φυσικό μήκος 4000 μέτρων. Διάδρομος 03L/21R με φυσικό μήκος 3800 μέτρων. Η κατάταξη οδοστρώματος (PCN) έχει ως εξής: (α) Τα πρώτα 800 μέτρα από κάθε άκρη των διαδρόμων: Διάδρομος 03R/21L 63 / R / B / W / T Διάδρομος 03L/21R 63 / R / B / W / T (β) Εσωτερικό Τμήμα: Διάδρομος 03R/21L 64 /F / B / W / T Διάδρομος 03L/21R 64 /F / B / W / T Στο Παράρτημα 1 του παρόντος ΣΑΚΑΑ παρατίθενται σε τρεις χάρτες, υπό κλίμακα: Η κάτοψη του αερολιμένα, με όλα τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις του αναλυτικά, Η κάτοψη του αερολιμένα με αλφαριθμητικό κάνναβο για τον εύκολο προσδιορισμό σημείων κατά την περιγραφή ή την αναφορά συμβάντος, και Η θέση του αερολιμένα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Αττικής, με απεικόνιση και επισήμανση της γειτνιάζουσας περιοχής, σε ζώνη ακτίνας 8 χλμ. από την περίφραξή του, ή αλλιώς, 10 χλμ. περίπου με κέντρο αναφοράς τον Κύριο Αεροσταθμό του αερολιμένα. Από τις κύριες εγκαταστάσεις του αερολιμένα επισημαίνονται στους χάρτες οι πλέον κρίσιμες, ήτοι: οι δύο Πυροσβεστικοί Σταθμοί, που στελεχώνει η Πυροσβεστική Υπηρεσία αερολιμένα, ο Πύργος Ελέγχου Αεροδρομίου (ΠΕΑ), που στεγάζει τις αντίστοιχες Υπηρεσίες της ΥΠΑ, ο Κύριος Αεροσταθμός, στον οποίο διατίθενται δύο Χώροι Ιατρικού Εξοπλισμού (ΧΙΕ), ο Υγειονομικός Σταθμός (Αεροϋγειονομείο) που λειτουργεί υπό την ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ο Δορυφορικός Αεροσταθμός, στον οποίο επίσης διατίθενται δύο ΧΙΕ, και ο Κεντρικός Σταθμός Ιατρικών Υπηρεσιών, (Κτίριο 144) δίπλα στο Φυλάκιο 8, που περιλαμβάνει και τους χώρους παραμονής του προσωπικού στελέχωσης της Υπηρεσίας Επείγουσας Ιατρικής Βοήθειας Αερολιμένα. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 9
Η Διεύθυνση Αστυνόμευσης Αερολιμένα Αθήνας στεγάζεται σε ξεχωριστό κτίριο (Κτίριο 10), ενώ διαθέτει επιπλέον γραφεία και λειτουργικές εγκαταστάσεις στους χώρους Αφίξεων και Αναχωρήσεων του Κύριου και του Δορυφορικού Αεροσταθμού. 2.2. Εμπλεκόμενοι Φορείς σε Καταστάσεις Ανάγκης Η Εταιρεία Αεροδρομίου κινητοποιείται άμεσα σε κάθε περίπτωση κατάστασης ανάγκης και συντονίζει τους εμπλεκομένους, όπως ορίζεται στα επιμέρους κεφάλαια του παρόντος ΣΑΚΑΑ. Οι εμπλεκόμενοι φορείς σε καταστάσεις ανάγκης, υποχρεούνται να ακολουθούν τις ρυθμίσεις του παρόντος ΣΑΚΑΑ. Τα επιμέρους τμήματα της Εταιρείας Αεροδρομίου, καθώς και κάθε συνεργαζόμενος και εμπλεκόμενος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας, υποχρεούνται στη σύνταξη και διατήρηση διαδικασιών για την αντιμετώπιση καταστάσεων ανάγκης, απολύτως εναρμονισμένων με τα προβλεπόμενα στο ΣΑΚΑΑ. Τα έγγραφα αυτά μπορεί να έχουν τη μορφή οδηγιών άμεσης αντίδρασης του προσωπικού, μνημονίων εξειδικευμένων ενεργειών και προτεραιοτήτων ή τη μορφή σχεδίων εναλλακτικών λειτουργιών (contingencies) που θα περιέχουν απαραιτήτως τα κάτωθι, αναλόγως του τομέα ευθύνης του κάθε εμπλεκόμενου φορέα: Διαδικασία Συνέγερση Διοίκηση και συντονισμός Παροχή συνδρομής στα θύματα και στις οικογένειές τους Κινητοποίηση δυνάμεων & εφοδίων Επικοινωνία / Δημόσιες Σχέσεις Κυριότερα σημεία διάθεση αριθμού τηλεφωνικής κλήσης για ενεργοποίηση του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης της εταιρείας (24 ωρης λειτουργίας). καθορισμός ρόλων έκτακτης ανάγκης του προσωπικού κατά την συνέγερση ορισμός εκπροσώπου στο ΚΔΚ ορισμός εκπροσώπου και ομάδας υποστήριξης στα διάφορα κέντρα που ενεργοποιούνται (ανάλογα και με τον τομέα ευθύνης του κάθε φορέα) κατάρτιση σχεδίου για τη παροχή συνδρομής στα θύματα και τις οικογένειές τους ορισμός εκπροσώπου και ομάδας υποστήριξης μη-τραυματιών στο ΧΥΕ ορισμός εκπροσώπου και ομάδας υποστήριξης συγγενών και φίλων στο ΤΥΣΦΕ ορισμός εκπροσώπων επανασύνδεσης (reunification) διασωθέντων με συγγενείς ΣΗΜΕΙΩΣΗ: οι ομάδες που εμπλέκονται στην υποδοχή και φροντίδα είναι εύκολα αναγνωρίσιμες. Κινητοποίηση προσωπικού για: λεωφορεία (μεταφορά μη-τραυματιών), ελκυστήρες και σκάλες αποβίβασης δραστηριότητες επίγειας εξυπηρέτησης στον τόπο συμβάντος δραστηριότητες ground engineering Ορισμός εκπροσώπου Τύπου & ΜΜΕ 2.2.1. Εταιρεία Αεροδρομίου Οι παρακάτω Επιχειρηματικές Μονάδες/Τμήματα της Εταιρείας Αεροδρομίου, είναι υπεύθυνες για την οργάνωση της αντιμετώπισης των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και για τις ενέργειες και διευθετήσεις που απαιτούνται όσο διαρκεί η κατάσταση ανάγκης, αλλά και για την φάση της αποκατάστασης: MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 10
1. Γενική Διεύθυνση Επιχειρησιακών Λειτουργιών α. Επιχειρηματική Μονάδα Αεροπορικών Υπηρεσιών Γραφείο Διευθυντή Αεροπορικών Υπηρεσιών β.τμήμα Υπηρεσιών Κίνησης Αεροδρομίου γ. Τμήμα Υπηρεσίας Περιβάλλοντος δ. Τμήμα Επιχειρησιακών Λειτουργιών Ασφάλειας 2. Τμήμα Υπηρεσιών Αεροσταθμού 3. Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών, 4. Τμήμα Εμπορικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Επίγειας Πρόσβασης, 5. Τμήμα Επικοινωνίας και Μάρκετινγκ 2.2.1.1. Επιχειρηματική Μονάδας Αεροπορικών Υπηρεσιών Διευθυντής Αεροπορικών Υπηρεσιών Σε κάθε κατάστασης ανάγκης, όπως αναφέρεται αναλυτικά στο ΣΑΚΑΑ, ο Διευθυντής Αεροπορικών Υπηρεσιών ενημερώνεται από τον ΔΥΛΑ και στη συνέχεια δίνει κατευθύνσεις για τη διαχείριση του συμβάντος. Συγκαλεί, αν χρειάζεται, το ΚΔΚ για τη διαχείριση του συμβάντος και αναλαμβάνει επικεφαλής όλων των αναγκαίων δράσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης. Παρακολουθεί, συντονίζει και ελέγχει, κατά την κρίση του, τις ενέργειες των εμπλεκομένων φορέων για την καλύτερη εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους σύμφωνα με το παρόν Σχέδιο. Στην περίπτωση που η άμεση προσέλευση του ΔΑΥ στο Αεροδρόμιο δεν είναι δυνατή, επικεφαλής της επιχείρησης αναλαμβάνει προσωρινά ο ΔΥΛΑ. Διευθύνων Υπηρεσίας Λειτουργίας Αερολιμένα (ΔΥΛΑ) Στη καθημερινή τρέχουσα λειτουργία, ο Διευθύνων Υπηρεσίας Λειτουργίας Αερολιμένα (ΔΥΛΑ) προΐσταται όλων των επιχειρησιακών λειτουργιών της Εταιρείας Αεροδρομίου και είναι επιφορτισμένος με την ομαλή και ασφαλή υλοποίησή τους καθ όλο το 24ωρο. Για λόγους ασφαλείας (safety, και σε εξαιρετικές περιπτώσεις security, έως ότου φθάσει στο σημείο για να αναλάβει τον έλεγχο η ΔΑΑΑ) ή ανωτέρας βίας, σε συνεργασία με την ΥΠΑ/ΑΑ, ο ΔΥΛΑ μπορεί να θέσει εκτός λειτουργίας τον αερολιμένα ή μέρος αυτού. Σ αυτή την περίπτωση, ενημερώνει άμεσα τον ΕΕΚ-ΠΕΑ για τη διευθέτηση όλων των θεμάτων ροής κυκλοφορίας. Η επανέναρξη της λειτουργίας γίνεται από τον ΔΥΛΑ με τη συγκατάθεση/ή τη συνεργασία της ΥΠΑ/ΑΑ όταν επικρατήσουν ασφαλείς συνθήκες. Σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης, για την οποία απαιτείται η ενεργοποίηση του Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων (ΚΔΚ), ο ΔΥΛΑ μεταβαίνει στο ΚΔΚ και τίθεται επικεφαλής συντονισμού όλων των αναγκαίων δράσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης, λαμβάνει όλες τις απαραίτητες αποφάσεις σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς (όπως αναφέρονται για κάθε κατάστασης ανάγκης στο ΣΑΚΑΑ), μέχρι την προσέλευση του Διευθυντή Αεροπορικών Υπηρεσιών ο οποίος και θα αναλάβει το συντονισμό των επιχειρήσεων. 2.2.1.2. Κέντρο Επιχειρήσεων Αερολιμένα (ΚΕΑ) Η καθημερινή επίβλεψη και ο έλεγχος όλων των λειτουργιών του αερολιμένα διενεργείται από το ΚΕΑ, το οποίο βρίσκεται στον 2ο όροφο του Κύριου Αεροσταθμού και λειτουργεί σε 24ωρη βάση, MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 11
καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Το ΚΕΑ εξασφαλίζει κεντρικό έλεγχο και παρακολούθηση των επιχειρησιακών λειτουργιών του αερολιμένα, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται: κεντρική οργάνωση και συλλογή πληροφοριών, ταχύτερη επικοινωνία και διανομή πληροφοριών και αποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων. Οι λειτουργίες του ΚΕΑ που σχετίζονται με τη διαχείριση καταστάσεων ανάγκης, μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: υποστήριξη του ΔΥΛΑ στο ρόλο του ως συντονιστή και επιβλέποντα, συγκέντρωση αναφορών για όλα τα συμβάντα στον αερολιμένα, ενεργοποίηση συναγερμού και μέτρων κινητοποίησης σε κατάστασης ανάγκης, έλεγχος και επίβλεψη της κινητοποίησης των υπηρεσιών αντιμετώπισης καταστάσεων ανάγκης του αερολιμένα, καταγραφή όλων των συμβάντων κατάστασης ανάγκης, ενημέρωση όλων όσων εμπλέκονται (προσωπικό της Εταιρείας Αεροδρομίου, Αρχές, χρήστες του αερολιμένα, κλπ.) στην αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης και πληροφόρηση αυτών για το είδος αυτής, συνεργασία και συντονισμό με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες (αεροπορικές εταιρείες, φορείς επίγειας εξυπηρέτησης, λοιπές εταιρείες και φορείς) για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης του αερολιμένα, και επίβλεψη των ΜΜΕ για τη δημοσιότητα που λαμβάνουν τα γεγονότα εντός του αερολιμένα ή και για άλλα γεγονότα και καταστάσεις ανάγκης, τα οποία αν και δεν σχετίζονται ευθέως με τον αερολιμένα (εκτός αερολιμένα) ενδέχεται όμως να επηρεάσουν τη λειτουργία του και/ή την ασφάλειά του. Το ΚΕΑ είναι το επίκεντρο του μηχανισμού συλλογής και διανομής πληροφοριών ευθύς ως δηλωθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων της αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης, το ΚΕΑ επιδιώκει τη συνέχεια της ομαλής λειτουργίας του αερολιμένα, όπου αυτό δεν επηρεάζεται από τις εν λόγω επιχειρήσεις. Σε περίπτωση που ο φόρτος εργασίας για τον χειρισμό της έκτακτης ανάγκης ή άλλοι λόγοι δεν επιτρέπουν στο ΚΕΑ να υλοποιεί αποτελεσματικά τις λειτουργίες της επίβλεψης και του ελέγχου, ο ΔΥΛΑ μπορεί να ενεργοποιήσει το Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (ΚΕΚΕΑ). Το ΚΕΑ λειτουργεί υπό την ευθύνη του Προϊσταμένου ΚΕΑ (Π/ΚΕΑ) και στελεχώνεται από προσωπικό με τον ακόλουθο καταμερισμό αρμοδιοτήτων: Προϊστάμενος Κέντρου Επιχειρήσεων Αερολιμένα (Π/ΚΕΑ) (ASOC SS) Αρμόδιος Ελέγχων Ασφάλειας ΚΕΑ (ASOC Security Coordinator), Αρμόδιος Επίβλεψης & Ελέγχων Περιοχής Κίνησης Αεροσκαφών (AMI Coordinator), Αρμόδιοι Δεδομένων Πτήσεων & Κατανομής Επιχειρησιακών Πόρων (FDRA Specialist) Ο Π/ΚΕΑ έχει τη γενική ευθύνη των λειτουργιών του ΚΕΑ και μεριμνά για τη συντονισμένη υλοποίησή τους. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 12
Ο Προϊστάμενος και οι επιμέρους Αρμόδιοι του ΚΕΑ ενημερώνονται από το Μηχανικό Υπηρεσίας του τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών για όποια τεχνικά προβλήματα προκύπτουν και έχουν επίδραση στις εργασίες τους. 2.2.1.3. Επικεφαλής Σημείου Συμβάντος (ΕΣΣ) Σε περιπτώσεις καταστάσεων ανάγκης εντός αερολιμένα, όπως απαιτείται κατά περίπτωση, ο Π/ΚΕΑ αναλαμβάνει Επικεφαλής στο Σημείο του Συμβάντος (ΕΣΣ). Αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν και του ακριβούς σημείου του συμβάντος, ο ΔΥΛΑ μπορεί εναλλακτικά να αναθέτει καθήκοντα ΕΣΣ στον ανάλογο Προϊστάμενο Υπηρεσίας ή Βάρδιας ή σε κατάλληλο προσωπικό του Τμήματος της Εταιρείας Αεροδρομίου που είναι υπεύθυνο για τον τομέα που επηρεάζεται από το συμβάν. Κύρια αρμοδιότητα του ΕΣΣ είναι να συντονίζει τις ενέργειες όλων των ανταποκρινόμενων Υπηρεσιών και Αρχών. Η κάθε μια ανεξάρτητη Υπηρεσία ή Αρχή που προστρέχει στο συμβάν θα λειτουργεί κάτω από τις οδηγίες του δικού της «Επικεφαλής», αλλά όλοι αναφέρουν στον ΕΣΣ την πρόοδο των ενεργειών τους. Ο ορισμένος ΕΣΣ είναι υπεύθυνος για: Την ενεργοποίηση των επικοινωνιών έκτακτης κατάστασης ανάγκης, όπως απαιτείται (κανάλι επικοινωνίας ΤΕTRA Emergency 1 ) Την οργάνωση Κινητού Επιχειρησιακού Κέντρου (ΚΕΚ / mobile command post) σε ασφαλή ζώνη περί τον τόπο του συμβάντος, όπως αυτή υποδεικνύεται από την ΠΥΑ, όπου οι Επικεφαλής των συμμετεχόντων φορέων δηλώνουν παρουσία κατά την άφιξή τους. Τη λήψη μέτρων (σε συνεργασία με τους Επικεφαλείςς στο τόπο του συμβάντος) για την προστασία των εμπλεκομένων στην αντιμετώπιση του συμβάντος (αλλά και των μηεμπλεκομένων στην περιοχή γύρω από το σημείο συμβάντος). Την επίβλεψη και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των φορέων αντιμετώπισης καταστάσεων ανάγκης στον τόπο του συμβάντος. Να κρατά ενήμερο το ΚΔΚ για την εξέλιξη της κατάστασης στον τόπο του συμβάντος και να ζητά επιπλέον μέσα, εάν χρειάζεται. Την διενέργεια -με το πέρας των επιχειρήσεων- επιθεωρήσεων, όπως είναι αναγκαίο, πριν την επαναφορά της περιοχής αυτής σε χρήση. Ο ΕΣΣ φέρει πορτοκαλί κράνος και ειδικό αναγνωριστικό γιλέκο ή στολή χρώματος πορτοκαλί, με αναγραφή στην εμπρός και πίσω πλευρά με έντονα γράμματα «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ». Σε περίπτωση που ο Π/ΚΕΑ μεταβεί στον τόπο του συμβάντος, ορίζει, από τους παρευρισκόμενους αρμοδίους του ΚΕΑ, τον αναπληρωτή του (ΑΠ/ΚΕΑ), ο οποίος αναλαμβάνει το συντονισμό των λειτουργιών του ΚΕΑ. Εντός του αερολιμένα σε περίπτωση εκδήλωσης ατυχήματος, ως Επικεφαλής Συμβάντος αναλαμβάνει ο Π/ΚΕΑ (ή εναλλακτικά ο ανάλογος Προϊστάμενο Υπηρεσίας ή Βάρδιας ή κατάλληλο προσωπικό του Τμήματος της Εταιρείας Αεροδρομίου που είναι υπεύθυνο για τον τομέα που επηρεάζεται από το συμβάν). Εκτός αερολιμένα σε περίπτωση εκδήλωσης αεροπορικού ατυχήματος εντός κύκλου ακτίνας 8χλμ. καθώς και εκτός 8 χλμ. από το Αεροδρόμιο σε χερσαία περιοχή, τον Συντονισμό αναλαμβάνει το ΕΚΣΕΔ μέχρι τον εντοπισμό και την διάσωση του τελευταίου επιζώντα. Ακολούθως, το ΕΚΣΕΔ παραδίδει τον συντονισμό στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, ως «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ» ή σε περίπτωση αδυναμίας ή κωλύματος του ΓΓΠΠ αυτός εξουσιοδοτεί αποκεντρωμένο όργανο πολιτικής προστασίας για την διαχείριση των συνεπειών κάθε είδους, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο θεσμικό πλαίσιο και στα εγκεκριμένα σχέδια πολιτικής προστασίας. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 13
Η ΓΓΠΠ συνεργάζεται με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες ή φορείς (ΕΛΑΣ, ΠΣ, ΕΚΕΠΥ, ΕΚΑΒ, Αεροπορική Αρχή, Εταιρεία Αεροδρομίου, Αεροπορική Εταιρεία, κλπ). Επίσης σε αυτήν την φάση (διαχείριση συνεπειών) το ΕΚΣΕΔ μπορεί να συνεργαστεί με το ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ και να του ζητηθεί επιπλέον συνδρομή. Υποσημείωση: Με το αρθ. 68 του Ν.4249/2014 [ΦΕΚ 73/Α /2014] το Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΠΠ) υπάγεται στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος. Εκτός αερολιμένα, σε περίπτωση εκδήλωσης αεροπορικού ατυχήματος σε θαλάσσια περιοχή, το ΕΚΣΕΔ αναλαμβάνει τον Συντονισμό των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης μέχρι τον εντοπισμό και την διάσωση του τελευταίου επιζώντα. Μετά ως «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ» αναλαμβάνει το Λιμενικό Σώμα/Ελληνική Ακτοφυλακή. Στη συνέχεια παραδίδει τον συντονισμό στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή σε εξουσιοδοτημένο Αποκεντρωμένο Όργανο Πολιτικής Προστασίας, για την διαχείριση των συνεπειών κάθε είδους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο και στα εγκεκριμένα σχέδια πολιτικής προστασίας. 2.2.1.4. Πυροσβεστική Υπηρεσία Αερολιμένα (ΠΥ Αερολιμένα) Η Πυροσβεστική Υπηρεσία Αερολιμένα (ΠΥ Αερολιμένα) αποτελεί τμήμα των υπηρεσιών του Αεροδρομίου ενώ το προσωπικό της ανήκει οργανικά στο Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ). Οι δύο Πυροσβεστικοί Σταθμοί στελεχώνονται με προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος και υπάρχει κατάλληλος εξοπλισμός για την κάλυψη πυρασφάλειας της κατηγορίας 9, σύμφωνα με τη σχετική κατηγοριοποίηση του ICAO. Οι διατιθέμενοι πόροι και τα μέσα διασφαλίζουν συνεχή δυνατότητα άμεσης και αποτελεσματικής επέμβασης σε κάθε κατάσταση ανάγκης, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος. Ο Κύριος Πυροσβεστικός Σταθμός στο Κτίριο 33, παρέχει με το προσωπικό του δυνατότητα επέμβασης σε περίπτωση εκδήλωσης αεροπορικού ατυχήματος ή συμβάντος στον διάδρομο 03R/21L, στους χώρους στάθμευσης αεροσκαφών και σε περίπτωση πυρκαγιάς σε κτιριακές εγκαταστάσεις του αεροδρομίου. Προσφέρει επίσης βοήθεια σε όσους κινδυνεύουν από οποιαδήποτε αιτία και αντιμετωπίζει καταστάσεις που δημιουργούνται από τις φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές. Ο Κύριος Πυροσβεστικός Σταθμός διαθέτει Επιχειρησιακό Κέντρο (ΕΚ/ΠΥ Αερολιμένα), στελεχωμένο σε 24ωρη βάση και εξοπλισμένο με τα κατάλληλα συστήματα επικοινωνίας, συναγερμού και ελέγχου, με δυνατότητα λήψης και αναγνώρισης μηνυμάτων και σημάτων τα οποία διαβιβάζονται από τον ΠΕΑ, το ΚΕΑ ή άλλη πηγή. Το προσωπικό του Πυροσβεστικού Υποσταθμού στο Κτίριο 34, αντιμετωπίζει συμβάντα ή ατυχήματα αεροσκαφών στον διάδρομο 03L/21R. Σε περίπτωση σοβαρού ατυχήματος ενδέχεται ο ένας Πυροσβεστικός Σταθμός να συνδράμει τον άλλο στην επιχείρηση Διάσωσης και Πυρόσβεσης. Σε αυτή την περίπτωση ο ΔΥΛΑ σε συνεργασία με τις ΥΠΑ/ΑΑ & ΥΠΑ/ΠΕΑ λαμβάνει τα μέτρα εκείνα που απαιτούνται για την διακοπή, ή μεταβολή, των λειτουργιών του αερολιμένα και την έναρξη της διαδικασίας έκδοσης αγγελιών προς αεροναυτιλομένους (ΝΟΤΑΜ) για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων σχετικά με το επίπεδο παροχής υπηρεσιών διάσωσης και πυρόσβεσης στο Αεροδρόμιο. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 14
Σε περίπτωση αεροπορικού συμβάντος εντός αερολιμένα, η ΠΥ Αερολιμένα ενεργοποιείται από τον Πύργο Ελέγχου Αεροδρομίου (ΠΕΑ) και ανταποκρίνεται στο συμβάν σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς απαιτήσεις (ICAO & EASA). H ΠΥΑ καλείται από τον ΠΕΑ να επέμβει μέσω του συστήματος συνέγερσης - όπως παρουσιάζεται αναλυτικά σε κάθε περίπτωση ανάγκης - έστω και αν πρόκειται για συμβάν που δεν θα επηρεάσει άμεσα το αεροδρόμιο. Επίσης, όταν ληφθεί σήμα συναγερμού από άλλη πηγή, ή υπάρξει αναφορά ατυχήματος, ή έστω υποψία επικείμενου ατυχήματος, η ΠΥΑ πρέπει να κινήσει τις διαδικασίες άμεσα. Ο ΠΕΑ ενημερώνεται στη συνέχεια από την ΠΥΑ για την εξέλιξη και τη τοποθεσία του συμβάντος. Η ΠΥ Αερολιμένα είναι υπεύθυνη να επιλέξει την πλέον αποδοτική τακτική διάσωσης και πυρόσβεσης που περιλαμβάνει την επιλογή προσπελάσιμης και σύντομης διαδρομής, λαμβάνοντας υπόψη τη κατάσταση του εδάφους, τη διεύθυνση του ανέμου και γενικά τις συνθήκες που επικρατούν. Στα οχήματα της ΠΥΑ δίνεται προτεραιότητα ώστε να επέμβουν έγκαιρα στην κατάσταση ανάγκης. Τα πυροσβεστικά οχήματα αναφέρουν στον ΠΕΑ όταν εισέρχονται και όταν ελευθερώνουν το πεδίο ελιγμών. Ο Επικεφαλής Πυρασφάλειας ενημερώνει τον ΠΕΑ για την προσέγγιση πυροσβεστικών οχημάτων σε ελεγχόμενες από τον ΠΕΑ περιοχές. Στην περίπτωση που κινείται ένα μόνο πυροσβεστικό όχημα, υπεύθυνος για την ενημέρωση του ΠΕΑ είναι ο επικεφαλής οχήματος. Η ΠΥ Αερολιμένα σε συνεργασία με την ΥΕΙΒΑ και τον Επικεφαλής Σημείο Συμβάντος ορίζουν το σημείο, σε σχέση με το α/φος, όπου θα οργανωθεί η περιοχή περισυλλογής τραυματιών (Triage Area) στην οποία μεταφέρονται, συγκεντρώνονται, καταγράφονται, ταξινομούνται με τις κάρτες αναγνώρισης τραυματιών τα θύματα του ατυχήματος και οι επιζώντες, όπου θα προσφέρονται οι πρώτες βοήθειες και θα μεταφέρονται με ασθενοφόρα στα Νοσοκομεία. Ο Αξιωματικός Υπηρεσίας είναι υπεύθυνος για την πυρόσβεση, την αναζήτηση αγνοουμένων, τον απεγκλωβισμό τους, τη διάσωση στον τόπο του συμβάντος και τη μεταφορά των θυμάτων στο χώρο όπου πραγματοποιείται η διαλογή από το ιατρικό προσωπικό. Η ΠΥΑ συνδράμει στην περισυλλογή μετά από έγκριση της ΕΔΑΑΠ των σορών και την μεταφορά τους από το σημείο ατυχήματος στον χώρο αρχικής συγκέντρωσης π.χ. στη σκηνή διαλογής τραυματιών. Ο Αξιωματικός Υπηρεσίας φέρει τα διακριτικά της Υπηρεσίας του, και στην εμπρός και πίσω πλευρά της στολής του αναγράφονται με έντονα γράμματα οι λέξεις «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ». Σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης, το ΕΚ/ΠΥ Αερολιμένα συντονίζει την επέμβαση των Πυροσβεστικών Σταθμών του Αερολιμένα, καθώς και τυχόν άλλων πυροσβεστικών δυνάμεων του ΠΣ που έρχονται για ενίσχυση της ΠΥ Αερολιμένα. Ο εξοπλισμός που θα διατεθεί και το προσωπικό που θα επέμβει στο συμβάν αποφασίζεται από την ίδια την ΠΥΑ. Το ΕΚ/ΠΥ Αερολιμένα ενημερώνει τον Π/ΚΕΑ για κάθε συναγερμό ή ειδοποίηση που λαμβάνει από τον ΠΕΑ ή από άλλη πηγή, που επιβάλλει τη κινητοποίηση της ΠΥ Αερολιμένα. Σε περίπτωση συμβάντος με επικίνδυνα υλικά, είτε αυτά αφορούν εμπλοκή α/φους, είτε αφορούν εγκαταστάσεις του Αερολιμένα, η ΠΥ δρα σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα σχέδια της. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 15
2.2.1.5. Υπηρεσία & Εγκαταστάσεις Επείγουσας Ιατρικής Βοήθειας Αερολιμένα Η Υπηρεσία Επείγουσας Ιατρικής Βοήθειας Αερολιμένα (ΥΕΙΒΑ) αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των υπηρεσιών της Εταιρείας Αεροδρομίου και στελεχώνεται από προσωπικό του ΕΚΑΒ. Η ΥΕΙΒΑ ειδοποιείται από το ΚΕΑ προκειμένου να επέμβει τόσο στα συνήθη περιστατικά παροχής πρώτων βοηθειών, όσο και στην αντιμετώπιση κατάστασης ανάγκης στον αερολιμένα. Επίσης, όταν ληφθεί σήμα από άλλη πηγή, η ΥΕΙΒΑ κινεί άμεσα τις διαδικασίες και ενημερώνει το ΚΕΑ για την τοποθεσία και την εξέλιξη του συμβάντος. Ο Αρμόδιος Ελέγχων Ασφαλείας K.E.A. ή/και Αρμόδιος Ελέγχων Ασφαλείας Επιβατών & Αποσκευών, εκτός των λοιπών καθηκόντων τους, διαβιβάζει/ουν προς την ΥΕΙΒΑ τα στοιχεία από τις κλήσεις που λαμβάνει το ΚΕΑ σχετικά με την ανάγκη παροχής πρώτων βοηθειών σε συνήθη περιστατικά καθημερινής λειτουργίας. Απευθείας κλήσεις στην ΥΕΙΒΑ μπορεί να γίνονται και από προσωπικό του αερολιμένα που τυχαίνει να έχει άμεση γνώση των περιστατικών. Η Εταιρεία Αεροδρομίου διαθέτει για τα συνήθη ιατρικά συμβάντα: Χώρους με Ιατρικό Εξοπλισμό (ΧΙΕ) στις Αφίξεις και στις Αναχωρήσεις του Κύριου και του Δορυφορικού Αεροσταθμού (τέσσερεις ΧΙΕ συνολικά), όπου μπορούν να παρασχεθούν βασικές υπηρεσίες πρώτων βοηθειών, Κεντρικό Σταθμό Ιατρικών Υπηρεσιών (ΚΣΙΥ) στο Κτίριο 144 όπου παρέχεται εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα. Κινητές Ιατρικές Μονάδες ΚΙΜ (μία λειτουργική και μία εφεδρική) για κινητοποίηση εντός του αερολιμένα, και Χώρο Παραμονής προσωπικού ΥΕΙΒΑ (Κτίριο 144). Σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης, ο επικεφαλής ιατρός της ΥΕΙΒΑ που ειδοποιείται από το ΚΕΑ, ενημερώνει αμέσως το ΕΚΑΒ και αναλαμβάνει καθήκοντα συντονιστή της ιατρικής ομάδας στον τόπο του συμβάντος. Φέρει λευκό κράνος με ερυθρό σταυρό και ειδικό αναγνωριστικό γιλέκο ή στολή χρώματος λευκού, με αναγραφή στην εμπρός και πίσω πλευρά με έντονα γράμματα «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΙΑΤΡΟΣ». Ο Επικεφαλής Ιατρός είναι υπεύθυνος για την: ενεργοποίηση της υλικοτεχνικής υποδομής ανάλογα με τις απαιτήσεις της περίστασης, οργάνωση των ιατρικών μονάδων, γενική επίβλεψη των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών, αίτηση παροχής επιπλέον βοήθειας (από το ΕΚΑΒ), ενημέρωση του ΕΚΕΠΥ για την ενεργοποίηση των Νοσοκομείων Μεριμνά, μέσω του ΚΕΑ, για τη μεταφορά -από το Τμήμα Χειριστών Ειδικών Οχημάτων του αερολιμένα- του ειδικού κοντέινερ με τον ιατρικό εξοπλισμό στο σημείο του ατυχήματος. Ο Επικεφαλής Ιατρός και το προσωπικό της ΥΕΙΒΑ, σε συνεργασία με το διαθέσιμο βοηθητικό προσωπικό και ανάλογα με τις απαιτήσεις του συμβάντος: αναπτύσσουν όλον τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισμό για την παροχή πρώτων βοηθειών και τη φροντίδα των τραυματιών στα προβλεπόμενα σημεία, εφαρμόζουν τη διαδικασία διαλογής των θυμάτων αναλόγως της κατάστασής τους, και είναι υπεύθυνοι για τη φροντίδα και τη διακομιδή των πασχόντων. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 16
Η ΥΕΙΒΑ σε συνεργασία με την ΠΥ Αερολιμένα και τον Επικεφαλής Συμβάντος οργανώνουν την περιοχή περισυλλογής τραυματιών (Triage Area) όπως αναφέρεται και στην παράγραφο 2.2.1.4. Το ιατρικό προσωπικό κατά τη φάση της διαλογής διαπιστώνει την κρισιμότητα της κατάστασης των πασχόντων ή το θάνατό τους και τους κατηγοριοποιεί τοποθετώντας την αντίστοιχη Κάρτα Διαλογής, ως εξής: κόκκινο όταν χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας και διακομιδής, κίτρινο όταν χρήζουν ιατρικής φροντίδας, επανεκτίμησης και σε δεύτερο χρόνο διακομιδής, πράσινο για τους ελαφρά πάσχοντες (περιπατητικοί) οι οποίοι δεν χρήζουν διακομιδής, και μαύρο για τους νεκρούς. Οι σοροί ή και μέλη των θανόντων τοποθετούνται σε ειδικό πλαστικό και υδατοστεγή σάκο στον οποίο τοποθετείται η μαύρη Κάρτα Διαλογής. Στον ανωτέρω χώρο αρχικής συγκέντρωσης γίνεται η αρχική καταγραφή των θυμάτων στο ειδικό τριπλότυπο έντυπο διαχείρισης θυμάτων από προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, αν είναι εφικτό, με μέριμνα του Επικεφαλής Ιατρού (Το Έντυπο καταγραφής Τραυματιών Μ.Α.Υ. παρατίθεται στο Παράρτημα 6) Ο Επικεφαλής Ιατρός ορίζει ένα μέλος του προσωπικού της ΥΕΙΒΑ ως Συντονιστή Κίνησης Ασθενοφόρων, ο οποίος φέρει την ευθύνη συντονισμού της μεταφοράς των τραυματιών στα νοσοκομεία. Κατά την άφιξη των δυνάμεων του ΕΚΑΒ στον τόπο του ατυχήματος, ο Επικεφαλής Ιατρός προχωρά στην αξιοποίηση των διαθέσιμων μέσων, αναθέτοντας καθήκοντα στο προσωπικό του ΕΚΑΒ που παραμένει υπό τις οδηγίες του, παρέχοντας βοήθεια. Σε περίπτωση Ατυχήματος Αεροσκάφους εκτός αερολιμένα, υπάρχει δυνατότητα για μεταφορά ιατρικών μονάδων και εξοπλισμού στον τόπο του ατυχήματος. Όλες οι ενέργειες λαμβάνουν χώρα με συνεργασία μεταξύ των ΓΓΠΠ, ΚΕΑ, ΕΚΕΠΥ, ΕΚΣΕΔ και ΕΚΑΒ. 2.2.1.6. Τμήμα Επιχειρησιακών Λειτουργιών Ασφαλείας της Εταιρείας Αεροδρομίου Ο Αρμόδιος Ελέγχων Ασφάλειας ΚΕΑ σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης, ενημερώνει τον ΠΥΑΣ. Το προσωπικό των Υπηρεσιών Ασφάλειας επιχειρεί στο χώρο του ατυχήματος σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία και την Υπηρεσία Επείγουσας Ιατρικής Βοήθειας Αερολιμένα. Ο ΠΥΑΣ αναλαμβάνει επικεφαλής του προσωπικού των Υπηρεσιών Ασφάλειας στο χώρο του ατυχήματος και φέρει γαλάζιο κράνος και ειδικό αναγνωριστικό γιλέκο ή στολή χρώματος γαλάζιου, με αναγραφή στην εμπρός και πίσω πλευρά με έντονα γράμματα «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ». Η Υπηρεσία Ασφάλειας αναλαμβάνει καθήκοντα φύλαξης στο ΚΔΚ, στο ΚΕΠΚΑ και ανάλογα με την περίπτωση, στον ΤΥΣΦΕ, στοχυε και στο ΚΤ & ΜΜΕ. 2.2.1.7. Τμήμα Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της Εταιρείας Αεροδρομίου Σε κάθε κατάστασης ανάγκης, όπως αναφέρεται αναλυτικά στο ΣΑΚΑΑ, ο εκάστοτε υπεύθυνος του Τμήματος Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, ειδοποιείται από το ΚΕΑ να μεταβεί στον τόπο του συμβάντος και να συνεργαστεί, ανάλογα με την περίπτωση, με τους υπόλοιπους φορείς, και ειδικότερα με την MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 17
ΕΕΑΕ ή το ΓΧΚ. Το Τμήμα Υπηρεσίας Περιβάλλοντος αναλαμβάνει την αποστολή δειγμάτων/ουσιών/μειγμάτων στο ΓΧΚ εφόσον απαιτείται. 2.2.1.8. Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών της Εταιρείας Αεροδρομίου Σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης, ο Μηχανικός Υπηρεσίας των Τεχνικών Υπηρεσιών: μεταβαίνει στον τόπο του συμβάντος και παραμένει σε κατάσταση επιφυλακής μέχρι να του ανατεθούν (από τον ΕΣΣ) καθήκοντα, αναλαμβάνει το συντονισμό όλων των απαραίτητων τεχνικών εργασιών στον τόπο του συμβάντος για την προστασία της περιουσίας και των υποδομών του αερολιμένα και, αν χρειαστεί, προβαίνει σε άμεση αποκατάσταση αυτών, και ενεργεί ως Επικεφαλής Μεταφορικών Μέσων, δηλαδή ως υπεύθυνος συντονισμού για την παρουσία των απαραίτητων οχημάτων, π.χ. λεωφορείων, οχημάτων προμηθειών, απομάκρυνσης υλικών κ.λπ. Ο Μηχανικός Υπηρεσίας των Τεχνικών Υπηρεσιών ενεργώντας ως Επικεφαλής Μεταφορικών Μέσων στον τόπο του συμβάντος, φέρει πράσινο κράνος και ειδικό αναγνωριστικό γιλέκο ή στολή χρώματος πρασίνου, με αναγραφή στην εμπρός και πίσω πλευρά με έντονα γράμματα «ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ». Το παριστάμενο στο σημείο του συμβάντος προσωπικό των Τεχνικών Υπηρεσιών, συνεισφέρει σε εργασίες όπου απαιτείται βοήθεια, π.χ. μεταφορά τραυματιών σε φορεία, μεταφορά υλικών, κ.λπ. 2.2.1.9. Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων (ΚΔΚ) Το ΚΔΚ της Εταιρείας Αεροδρομίου, είναι ένα επαρκώς εξοπλισμένο σταθερό κέντρο, στο οποίο παρέχονται διευκολύνσεις, υποδομές και επικοινωνιακά μέσα για την υποστήριξη των επιτελικών ομάδων, που σύμφωνα με το ΣΑΚΑΑ θα κληθούν να διαχειριστούν κρίσιμες καταστάσεις. Το ΚΔΚ εδρεύει στον 2ο όροφο του Κύριου Αεροσταθμού (γραφείο: 2.307, 3/H39-05). Σε κάθε κατάστασης ανάγκης, για την οποία απαιτείται η ενεργοποίηση του Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων, αυτή γίνεται με εντολή του ΔΥΛΑ. Ο ΔΥΛΑ μεταβαίνει στο ΚΔΚ και τίθεται επικεφαλής συντονισμού όλων των αναγκαίων δράσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ειδοποιούνται μέσω του Κέντρου Επιχειρήσεων Αερολιμένα, (όπως αναφέρονται για κάθε κατάστασης έκτακτης ανάγκης στο ΣΑΚΑΑ), μέχρι την προσέλευση του Διευθυντή Αεροπορικών Υπηρεσιών της Εταιρείας Αεροδρομίου, ο οποίος και θα αναλάβει το συντονισμό των επιχειρήσεων. Από πλευράς Εταιρείας Αεροδρομίου και ανάλογα με το συμβάν, σ αυτό συνέρχονται: Η Επιτροπή Διαχείρισης Καταστάσεων Ανάγκης (ΕΔΚΑ), ή η Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΔΚ) σε περιπτώσεις εξαιρετικά σοβαρών γεγονότων που παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά εξελισσόμενης ή επικείμενης κρίσης. Επικεφαλής συντονισμού της ΕΔΚΑ τίθεται ο ΔΑΥ, ενώ μέχρι τη προσέλευσή του, αναπληρώνεται σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες από τον ΔΥΛΑ. Με απόφαση του ΔΑΥ, ο ΔΥΛΑ δύναται να τεθεί επικεφαλής της ΕΔΚΑ καθ όλη τη διάρκεια των εργασιών της. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 18
Από πλευράς Εταιρείας Αεροδρομίου, εκτός από τον επικεφαλής και ανάλογα με το συμβάνσυμμετέχουν στην ΕΔΚΑ ή και ΕΔΚ επίσης οι κάτωθι: Διευθυντής Υπηρεσιών Ασφάλειας Διευθυντής Εμπορικών Υπηρεσιών & Υπηρεσιών Επίγειας Πρόσβασης Διευθυντής Υπηρεσιών Αεροσταθμού Διευθυντής Υπηρεσιών Κίνησης Αεροδρομίου Τομεάρχης Γραφείου Τύπου, κ.ά. Στο ΚΔΚ συμμετέχουν επίσης στελέχη της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας / ΑΑ, της ΠΥ Αερολιμένα, της Ελληνικής Αστυνομίας, άλλων Κρατικών Υπηρεσιών, της Αεροπορικής Εταιρείας που εμπλέκεται, ενώ κατά περίπτωση και με απόφαση του επικεφαλής ή μετά από υπόδειξη των Κρατικών Αρχών μπορεί να κληθούν και άλλα πρόσωπα ή φορείς. Στο ΚΔΚ αξιολογούνται κατά προτεραιότητα οι διαθέσιμες πληροφορίες και αποφασίζονται οι περαιτέρω ενέργειες (Οι συμμετέχοντες στο ΚΔΚ καθορίζονται ανάλογα με την εκάστοτε κατάστασης ανάγκης, και δεν παρίσταται κανένας άλλος πέραν των οριζομένων). Το ΚΔΚ φυλάσσεται με ευθύνη των Υπηρεσιών Ασφάλειας και παραμένει υπό την εποπτεία και την ευθύνη του ΔΥΛΑ. Το ΚΔΚ παραμένει διοικητικά για την επιχειρησιακή του ετοιμότητα υπό την ευθύνη του Τομεάρχη Διαχείρισης Συστήματος Αεροπορικής Ασφάλειας & Σχεδιασμού Κρίσεων ο οποίος ελέγχει σε τακτά χρονικά διαστήματα τον τηλεπικοινωνιακό και λοιπό εξοπλισμό για την καλή του λειτουργία. 2.2.1.9.1. Ενέργειες στο ΚΔΚ σε περιπτώσεις αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων ανάγκης: λήψη αποφάσεων για την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν από την κατάσταση ανάγκης, υποστήριξη των επιχειρήσεων αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης στον τόπο του συμβάντος με ανάθεση καθηκόντων σε φορείς και υπηρεσίες του αερολιμένα, σύμφωνα με την εξέλιξη των γεγονότων και προς αποφυγή μετεξέλιξης της κατάστασης σε κρίση, μέριμνα για την ενεργοποίηση και λειτουργία των επιχειρησιακών κέντρων έκτακτης ανάγκης (ΚΕΠΚΑ, ΧΥΕ, ΤΥΣΦΕ, ΚΤ & ΜΜΕ) και συνεργασία με αυτά, όπως απαιτείται, συντονισμός με φορείς εντός και εκτός αερολιμένα, που η συμβολή τους στην υποστήριξη των υπηρεσιών που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης στον τόπο του συμβάντος κρίνεται απαραίτητη, συλλογή, ταξινόμηση και παρουσίαση των πληροφοριών και των στοιχείων που σχετίζονται με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καταγραφή των διαθέσιμων δυνάμεων, μέσων και πόρων, καθώς και των ενεργειών που λαμβάνουν χώρα, ενημέρωση της Διοίκησης της Εταιρείας Αεροδρομίου και των Κρατικών Αρχών για την εξέλιξη των γεγονότων και για τις προβλέψεις σχετικά με την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης, αξιολόγηση ενδεχόμενων απειλών και συντονισμός των ενεργειών για την εκτίμηση και προστασία από κινδύνους, τήρηση ημερολογίου της κατάστασης ανάγκης, σύνταξη αναφοράς με τη λήξη της κατάστασης ανάγκης MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 19
Όσον αφορά στις ανακοινώσεις και πληροφορίες προς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και το ενδιαφερόμενο κοινό, αυτές θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 2.4.10 του παρόντος Σχεδίου και του Εγκεκριμένου Σχεδίου Βασικών Αρχών Επικοινωνίας Κρίσεων (παράρτημα 7). 2.2.1.9.2. Ενέργειες στο ΚΔΚ σε περιπτώσεις αντιμετώπισης Κρίσεων Σε περιπτώσεις σοβαρών επιχειρησιακών ή μη καταστάσεων που παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά εξελισσόμενης ή επικειμένης κρίσης, στο Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων από πλευράς Εταιρείας Αεροδρομίου, επιλαμβάνεται η ΕΔΚ. Επικεφαλής - Συντονιστής της ΕΔΚ είναι ο Γενικός Διευθυντής, ή ο οριζόμενος αναπληρωτής του, ο οποίος φέρει και την ευθύνη συντονισμού των αποφάσεων. Το όργανο αυτό συγκροτείται στο υψηλότερο ιεραρχικά επίπεδο, τόσο από πλευράς Εταιρείας Αεροδρομίου όσο και από πλευράς λοιπών συμμετεχόντων. Ο ρόλος του ανώτατου αυτού οργάνου εστιάζεται στη λήψη αποφάσεων και στη χάραξη κατευθυντήριων γραμμών ή και στην ανασύνταξη σε επίπεδο στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ η ευθύνη υλοποίησης των δράσεων και των αποφάσεών του παραμένει στους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες, που λειτουργούν με βάση τα προβλεπόμενα στο παρόν ΣΑΚΑΑ. Σε περιπτώσεις κρίσεων, οι αρμοδιότητες του ΚΔΚ περιλαμβάνουν: Εκτίμηση και προσδιορισμό του είδους, της έκτασης και της έντασης της κρίσης. Αξιολόγηση της κατάστασης. Διατήρηση του ελέγχου και σταθεροποίηση της κατάστασης. Επέμβαση στην οξεία φάση για αποφυγή κλιμάκωσης της κρίσης (συγκράτηση της κρίσης). Απόφαση επί των άμεσων προτεραιοτήτων με βάση τη διαμορφωμένη ή την αναμενόμενη κατάσταση. Απόφαση για εμπλοκή ή μη κυβερνητικών κλιμακίων στην αντιμετώπιση της κρίσης. Κινητοποίηση / ενεργοποίηση επιπλέον δυνάμεων αντιμετώπισης. Σχεδιασμό άμεσης και μεσοπρόθεσμης δράσης και επιμερισμό ρόλων. Αποτελεσματική επικοινωνία (internal/external audience). Εφαρμογή διαδικασιών έκτακτης ανάγκης και προσαρμογή στις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης κατάστασης. Αποφάσεις για στρατηγική αντιμετώπιση / επίλυση της κρίσης. Ανάληψη άμεσων και αποφασιστικών ενεργειών επαναφοράς στην ομαλότητα. Ενεργοποίηση λειτουργία Κέντρου Τύπου. Αποφάσεις για λήψη έκτακτων ή πρόσθετων μέτρων υπέρ θιγομένων, άμεσα ή έμμεσα, από την εξελισσόμενη κρίση. Προγραμματισμός περαιτέρω ενεργειών. Αξιολόγηση των δράσεων και της αποτελεσματικότητάς τους, αμέσως μετά τη λήξη της κρίσης και δρομολόγηση βελτιωτικών παρεμβάσεων σε υπηρεσίες φορείς και διαδικασίες, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Όσον αφορά στις ανακοινώσεις και πληροφορίες προς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και το ενδιαφερόμενο κοινό, αυτές θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 2.4.10 του παρόντος Σχεδίου και του Σχεδίου Βασικών Αρχών Επικοινωνίας Κρίσεων (παράρτημα 7) MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 20
2.2.1.10. Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο (Mobile Command Post) Ως Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο ορίζεται ένα ειδικό όχημα που εγκαθίσταται σε κατάλληλο σημείο κοντά στον τόπο του συμβάντος και το οποίο είναι εξοπλισμένο με τον απαραίτητο τηλεπικοινωνιακό και άλλο χρήσιμο εξοπλισμό (π.χ. τηλεβόα, φακό, κιάλια κλπ.), ώστε να αποτελεί μια ικανή θέση επικοινωνίας, διοίκησης και συντονισμού των επιχειρήσεων αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης. Εκεί συγκεντρώνονται για να συνεργαστούν οι Επικεφαλής των φορέων που συμμετέχουν στην επιχείρηση αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης, να λάβουν και να διανείμουν πληροφορίες και να καταλήξουν σε σχετικές με την επιχείρηση αποφάσεις Το όχημα είναι κίτρινου χρώματος, σημαίνεται με διακριτικό περιστρεφόμενο φάρο και φέρει ένδειξη «Mobile Command» και παραμένει, για την λογιστική, τεχνική και διοικητική επιχειρησιακή του ετοιμότητα υπό την μέριμνα και ευθύνη του Τομεάρχη Κέντρου Επιχειρήσεων Αερολιμένα. 2.2.1.11. Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (Emergency Operations Center) Το Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης εδρεύει στο κτίριο Κύριου Αεροσταθμού, στο 2 ο όροφο, απέναντι από το ΚΔΚ, και ενεργοποιείται με απόφαση του ΔΥΛΑ όταν το κρίνει απαραίτητο προκειμένου να διαχειριστεί μια ευρείας κλίμακας κινητοποίηση. Το Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης αναπτύχθηκε με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων και τη βελτίωση των δυνατοτήτων διοίκησης καταστάσεων ανάγκης μείζονος κλίμακας, ιδιαίτερα περίπλοκων στην αντιμετώπισή τους, που ενδεχομένως να διακόψουν την λειτουργία μέρους ή και ολόκληρου του αερολιμένα. Το ΚΕΑ, με εντολή του ΔΥΛΑ, ειδοποιεί τα στελέχη που έχουν ευθύνη να λειτουργήσουν το Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης. Το Κέντρο λειτουργεί υπό την εποπτεία του Επικεφαλής Συντονιστή (Joint Coordinator) και οι βασικές θέσεις αρμοδιότητας είναι οι εξής: Συντονιστής Περιοχής Δραστηριοτήτων Αεροσκαφών. Συντονιστής Λειτουργίας Αεροσταθμού. Συντονιστής Υπηρεσιών Ασφαλείας. Συντονιστής Διοικητικής Μέριμνας. Συντονιστής Διαχείρισης Υπηρεσιών Επίγειας Πρόσβασης Συντονιστής Γραφείου Τύπου Οι αρμοδιότητες όσων στελεχώνουν το Κέντρο Επιχειρήσεων Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης όταν κριθεί αναγκαίο να ενεργοποιηθεί- περιλαμβάνουν (χωρίς να περιορίζονται μόνο σε αυτά): Συντονισμό με τον ΔΥΛΑ και τον Π/ΚΕΑ και εφαρμογή των οδηγιών του ΔΥΛΑ. Συλλογή και διανομή πληροφοριών που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης. Κινητοποίηση των εμπλεκομένων. Ροή πληροφοριών στους επιχειρησιακούς φορείς σε τακτά χρονικά διαστήματα. Συντονισμό του Κέντρου Επιχειρήσεων Έκτακτης Ανάγκης με τις υπόλοιπες αεροπορικές δραστηριότητες που λειτουργούν ομαλά. Δραστηριότητες διοικητικής μέριμνας που σχετίζονται με την επιχείρηση έκτακτης ανάγκης. MANUAL-OCD003-R8 Σελ. 21