Ν Ε Υ Ρ Ο Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ι Π Α Ρ Α Γ Ο Ν Τ Ε Σ Π Ο Υ Ε Π Η Ρ Ε Α Ζ Ο Υ Ν Τ Η Μ Α Θ Η Σ Η

Ν Ε Υ Ρ Ο Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ι Π Α Ρ Α Γ Ο Ν Τ Ε Σ Π Ο Υ Ε Π Η Ρ Ε Α Ζ Ο Υ Ν Τ Η Μ Α Θ Η Σ Η

2

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ; Μηχανισμός επικοινωνίας που διατηρούν την κοινωνική τάξη / δομή Μαθημένη συμπεριφορά που αποκτάται μέσω συντελεστικής ή εξαρτημένης μάθησης, η οποία δεν περιλαμβάνει γνωστική διαμεσολάβηση Εκτίμηση μιας βιοψυχοκοινωνικής κατάστασης Σύνθετη φυσιολογική (οργανική) απόκριση 3

EΡΕΥΝHTIKOI TOMEIΣ Επίδραση του συναισθήματος στην επίδοση (π.χ. μνήμη, αντίληψη, προσοχή) Χαρακτηριστικά επεξεργασίας πληροφοριών των συναισθηματικών διαταραχών (π.χ. άγχος, κατάθλιψη) Συναίσθημα και κοινωνική μάθηση Γνωστική νευροεπιστήμη συναισθημάτων Γνωστική δομή του συναισθήματος Νευροψυχολογικές μελέτες Γνωστικές πτυχές του συναισθήματος (π.χ. αξιολόγηση καταστάσεων) 4

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ Τα τοξικά επίπεδα στρες εξαλείφουν τις συνδέσεις μεταξύ δισεκατομμυρίων νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο Επίσης, η χρόνια κατάθλιψη συρρικνώνει ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου 5

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ Αντίστροφα η άσκηση εξαπολύει μια σειρά από νευροχημικές ουσίες και αυξητικούς παράγοντες που μπορούν να αντιστρέψουν αυτή τη διαδικασία, ενισχύοντας και οργανικά την υποδομή του εγκεφάλου 6

ΟΞΥ ΑΓΧΟς ΚΑΙ ΣΤΡΕΣ Το οξύ άγχος (στρες) ενεργοποιεί επιλεκτικά ορμόνες απελευθέρωσης CRH (κορτικοτροπίνης), οι οποίες διαταράσσουν τη διαδικασία με την οποία ο εγκέφαλος συλλέγει και αποθηκεύει μνήμες 7

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ 8

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ 50 έως 70 εκατομμύρια ενήλικες μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια διαταραχή ύπνου ή εγρήγορσης, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων 9

10

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Η νευροχειρουργός του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, Maiken Nedergaard, αναγνώρισε τον μηχανισμό απομάκρυνσης των αποβλήτων του εγκεφάλου του γλυφατικού συστήματος (glymphatic system). Το γλυφατικό σύστημα βασίζεται στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (CSF) για να αποβάλλει τις νευροτοξίνες και ενεργοποιείται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου 11

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Μεταξύ των τοξινών που αποβάλλονται είναι η βήτα αμυλοειδής, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε συστάδες στον εγκέφαλο ασθενών με Αλτσχάιμερ 12

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Η απώλεια ύπνου υπονομεύει την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε καθαρά Μελέτες έχουν δείξει ότι μια νύχτα χωρίς ύπνο βλάπτει την ικανότητα οδήγησης ενός ατόμου σχεδόν όπως και αν ήταν υπό την επήρεια αλκοόλ 13

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ Οι περισσότεροι ερευνητές ύπνου συμφωνούν τώρα ότι ο ύπνος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μακροχρόνιων αναμνήσεων 14

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΣΥΝ. Τα φλοιικά κύτταρα που φέρουν αδύναμα ίχνη μνήμης φαίνονται να γίνονται ιδιαίτερα δραστήρια όταν κοιμόμαστε Καθώς αυτά τα κύτταρα πυροδοτούνται επανειλημμένα, είναι πιθανό ότι επαναλαμβάνουν αυτά που έχουν μαθευτεί κατά τη διάρκεια της ημέρας 15

ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΣΥΝ. Αυτή η επανάληψη πληροφοριών φαίνεται να συνεχίζεται όλη τη νύχτα σε μια περιοχή που κωδικοποιεί και διατηρεί τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, που ονομάζεται ιππόκαμπος, και αναπαράγει αυτό που έχει μαθευτεί φλοιικά 16

Ο ΥΠΝΟς ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι «υπνικές άτρακτοι», οι οποίοι είναι μαζικές πυροδοτήσεις εγκεφαλικών κυμάτων, μπορεί να συνδέουν βασικές περιοχές του εγκεφάλου, ανοίγοντας το δρόμο προς τη μάθηση 17

Ο ΥΠΝΟς ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΥΝ. Αυτή η ηλεκτρική δραστηριότητα βοηθά να μετατοπιστούν οι μνημονικές πληροφορίες από τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου -ο οποίος έχει περιορισμένο αποθηκευτικό χώρο- στον σχεδόν απεριόριστο χώρου του προμετωπιαίου φλοιού, απελευθερώνοντας έτσι τον ιππόκαμπο να δεχτεί νέα δεδομένα την επόμενη μέρα 18

Ο ΥΠΝΟς ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΥΝ. «Πολλές από αυτές τις υπνικές άτρακτοι συμβαίνουν το δεύτερο μισό της νύχτας, οπότε αν κοιμόμαστε έξι ώρες ή λιγότερο, εξαπατάμε τον εαυτό μας και εμποδίζουμε τη μάθηση μας» (Mander, 2011) 19

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΤΗς ΜΑΘΗΣΗς ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΥΠΝΟ Μια μελέτη του 2012 από το Πανεπιστήμιο Notre Dame επιβεβαιώνει ότι ο ύπνος αμέσως μετά από κάθε νέα μάθηση είναι ευεργετικός για τη μνήμη 20

ΥΠΝΟς ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Ο ύπνος φαίνεται επίσης να αναδιοργανώνει τη μνήμη, να εξάγει τις συναισθηματικές λεπτομέρειες και να αναδιαμορφώνει τη μνήμη για να μας βοηθήσει να παράγουμε νέες και δημιουργικές ιδέες 21

ΣΕ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΑΛΛΑ ΕΚΤΟς ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Νέα ευρήματα υποδεικνύουν ότι όταν υπάρχει στέρηση ύπνου, ακόμη και το άτομο να βρίσκεται σε εγρήγορση, οι νευρώνες που χρησιμοποιούνται για σημαντικές νοερές διεργασίες δε λειτουργούν Αυτό είναι πιθανό να έχει συνέπειες στην νοητική απόδοση και πιθανότατα να έχουμε χαμηλότερα επίπεδα λειτουργικότητας όσο περισσότερο είμαστε σε εγρήγορση 22

ΥΠΝΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Μια μελέτη του 2012 από το Εργαστήριο Ύπνου και Μάθησης από το Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μαθητές που είχαν συστηματικά λιγότερες ώρες από τη συνιστώμενη διάρκεια ύπνου (7-8 ώρες) παρουσιάσαν χαμηλότερο μέσο όρο επίδοσης από τους μαθητές με 7-8 ώρες ύπνο Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας συνέχισε εξετάζοντας και άλλους παράγοντες και κατέληξε να συστήσει στα κολλέγια και τα πανεπιστήμια να μην ξεκινούν μαθήματα νωρίτερα από τις 9 π.μ. 23

Ο ΕΛΑΦΡΥΣ ΥΠΝΟΣ ΠΡΟΑΓΕΙ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Οι άνθρωποι πρέπει να παίρνουν ελαφρύ ύπνο καθημερινά και από είκοσι έως τριάντα λεπτά είναι το ιδανικό (Dement, 2009) Μια μελέτη της NASA διαπίστωσε ότι οι πιλότοι που κοιμούνταν για 27 λεπτά το απόγευμα βελτίωσαν τις επιδόσεις τους κατά 34% (Dinges, 2005) 24