ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Δημοσθένης Παπαμεθοδίου Ιατρός Νευρολόγος MSc στην Κλασική Ομοιοπαθητική
ΔΕΔΟΜΕΝΑ Σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν την ομοιοπαθητική σε τακτική βάση. Η ομοιοπαθητική ασκείται σε 40 από τις 42 ευρωπαϊκές χώρες.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ Η ομοιοπαθητική περιλαμβάνεται στα Εθνικά Συστήματα Υγείας ορισμένων χωρών π.χ. Βραζιλία, Χιλή, Ινδία, Μεξικό, Πακιστάν, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με τη μελέτη NHIS (National Health Interview Survey) του 2012, περίπου 5 εκατομμύρια ενήλικες και 1 εκατομμύριο παιδιά στις ΗΠΑ χρησιμοποίησαν ομοιοπαθητική το προηγούμενο έτος.
Η χρήση ομοιοπαθητικών υπηρεσιών στην Ευρώπη Το 56% του πληθυσμού της Ευρώπης είχε χρησιμοποιήσει CAM τουλάχιστον μία φορά κατά το 2010 3 στους 4 Ευρωπαίους γνωρίζουν την ομοιοπαθητική Το 29% από αυτούς την χρησιμοποιούν Περίπου 100 εκατομμύρια Ευρωπαίοι αγοράζουν ομοιοπαθητικά φάρμακα Zuzak TJ, et al. Use of complementary and alternative medicine by children in Europe: Published data and expert perspectives. Complementary Therapies in Medicine (2012) di Sarsina PR, Iseppato I. Looking for a person-centered medicine:non convent8onal medicine in the conventional European and Italian setting. ecam ( 2009)
ΔΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ Αύξηση 60% στην ομοιοπαθητική αγορά στην Ευρώπη 90% των ομοιοπαθητικών προϊόντων καταναλώθηκαν από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ισπανία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Πολωνία 1,035 δις στην Ευρώπη και περισσότερα από 2 δις δολάρια στις ΗΠΑ
Στρατηγική για την Παραδοσιακή Ιατρική 2014-2023 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Traditional Medicine Strategy 2014-2023)
Strategic objectives, strategic directions and strategic actions Strategic objective 1: To build the knowledge base for active management of T&CM through appropriate national policies Strategic objective 2: To strengthen the quality assurance, safety, proper use and effectiveness of T&CM by regulating products, practices and practitioners Strategic objective 3: To promote universal health coverage by integrating T&CM services into health care service delivery and self-health care
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ/ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ 1. Χρήση κακής ποιότητας/νοθευμένων προϊόντων ή απομίμησης προϊόντων 2. Επαγγελματίες χωρίς τα απαιτούμενα προσόντα 3. Εσφαλμένη διάγνωση, καθυστερημένη διάγνωση, ή αποτυχία να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά οι συμβατικές θεραπείες
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ/ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ 4. Έκθεση σε παραπλανητικές ή αναξιόπιστες πληροφορίες 5. Άμεσες δυσμενείς επιπτώσεις, παρενέργειες ή ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις θεραπείας.
ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ο καλά εκπαιδευμένος στην ομοιοπαθητική ιατρός και φαρμακοποιός είναι αυτός που μπορεί να ενημερώσει και να συμβουλεύσει τον ασθενή. Ο ιατρός θα αποφασίσει μαζί με τον ασθενή αν η ομοιοπαθητική ενδείκνυται ως μονοθεραπεία ή ως συμπληρωματική αγωγή στην περίπτωσή του.
«Complementary and Alternative Medicine (CAM): An investment in Health», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 27/7/2013 «Πρόκειται για μια σημαντική αρχή της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ότι οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα φαρμακευτικά προϊόντα της επιλογής τους. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τα καινοτόμα φάρμακα όσο και τα παραδοσιακά βότανα και ομοιοπαθητικά φάρμακα...
«Complementary and Alternative Medicine (CAM): An investment in Health», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 27/7/2013 Η χειραφέτηση των ασθενών αυξάνεται, βοηθώντας σταδιακά στο να τεθούν οι ασθενείς στη θέση του οδηγού, να έχουν την ευθύνη και τον έλεγχο της υγείας τους. Οι ασθενείς συχνά γνωρίζουν ποια θεραπεία ταιριάζει σε αυτούς και ποια περίθαλψη είναι αποτελεσματική για την κατάστασή τους. Αυτή [η απόφαση] μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση της συμπληρωματικής ιατρικής».
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Τα πιο σημαντικά κανάλια για τη χρήση της ομοιοπαθητικής είναι ο οικογενειακός γιατρός (84%) και ο φαρμακοποιός (66%) Πληροφορίες σχετικά με την ομοιοπαθητική αναμένεται να δοθούν από τον ιατρό (58%), τον φαρμακοποιό (39%), το διαδίκτυο (36%), τα ΜΜΕ (29%) και τα βιβλία (15%). Survey IPSOS, Μάϊος 2011, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του βελγικού πληθυσμού άνω των 18 ετών
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ The Seven star concept Ο ΠΟΥ και η International Pharmaceutical Federation (FIP) στο εγχειρίδιο Developing pharmacy practice - A focus on patient care, συνοψίζουν το ρόλο του φαρμακοποιού ως «seven-star concept», σύμφωνα με τον οποίο ο φαρμακοποιός:
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ The Seven star concept Παρέχει υπηρεσίες φροντίδας Επικοινωνεί Ηγείται Λαμβάνει αποφάσεις Διδάσκει Συμμετέχει σε δια βίου μάθηση Διαχειρίζεται
Επικοινωνία Ο φαρμακοποιός βρίσκεται σε μια ιδανική θέση για να εκτελεί χρέη συνδέσμου μεταξύ γιατρού και ασθενή και να ενημερώνει το κοινό για θέματα σχετικά με την υγεία και τα φάρμακα. 40-80% των πολιτών της ΕΕ επισκέπτονται τουλάχιστον μία φορά το μήνα ένα φαρμακείο
Σχέση φαρμακοποιού-ασθενή Το 2005, Σε μια καναδική έρευνα που έγινε από την Canadian Natural Health Products Directorate το 43% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι εμπιστεύονται πλήρως τον φαρμακοποιό για συμβουλές σχετικά με τα φυσικά προϊόντα υγείας, Από αυτούς, το 5% ανέφερε χρήση ομοιοπαθητικών φαρμάκων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Ορισμένες βασικές γνώσεις ομοιοπαθητικής απαιτούνται ώστε να μπορεί ο φαρμακοποιός να προσφέρει τη φροντίδα του στον άρρωστο.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Τι είναι η ομοιοπαθητική; Είναι το φάρμακο ασφαλές; Ποιες καταστάσεις μπορεί να θεραπεύσει; Είναι αποτελεσματικό; Πώς δρα; Πώς παίρνω τα ομοιοπαθητικά φάρμακα; Πρέπει να σταματήσω τις άλλες μου θεραπείες για να κάνω ομοιοπαθητική; Αν κάνω ομοιοπαθητική μπορώ να πάρω ενδιάμεσα και κάποιο άλλο φάρμακο για μια οξεία κατάσταση; Υπάρχει κάτι που πρέπει να αποφεύγω στη διάρκεια της ομοιοπαθητικής θεραπείας;
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι φαρμακοποιοί οφείλουν να γνωρίζουν τις 3 βασικές αρχές της ομοιοπαθητικής: 1. Νόμος των ομοίων 2. Πλήρως εξατομικευμένη θεραπεία που βασίζεται στα συμπτώματα 3. Χρήση ελαχίστων δόσεων
Eξατομικευμένη θεραπεία Ένα και μοναδικό φάρμακο θα πρέπει να καλύπτει όλα τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής. Σύμφωνα με αυτήν την αρχή, δέκα ασθενείς που πάσχουν από την ίδια νόσο, ενδέχεται να λάβουν ο καθένας κάποια διαφορετική φαρμακευτική ουσία, εκτός και αν τα συμπτώματα κάποιων είναι ίδια ως και την τελευταία λεπτομέρεια. Επίσης, σημαίνει ότι ένας καλός ομοιοπαθητικός δεν θα συνταγογραφήσει ένα φάρμακο για τον πονοκέφαλο και ένα άλλο για το στομάχι του ιδίου ατόμου την ίδια χρονική στιγμή, αλλά θα βρει το ένα και μοναδικό φάρμακο που καλύπτει και τις δύο καταστάσεις.
«ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ Η ΠΑΘΗΣΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ;» Η ομοιοπαθητική εστιάζει στον ασθενή και όχι στην ασθένεια, οπότε και η σωστή ερώτηση είναι: «ποιους ασθενείς μπορεί να βοηθήσειθεραπεύσει;».
ΕΥΘΥΝΗ Η ομοιοπαθητική θεραπεία είναι δυνατή μόνο εντός του πλαισίου της ιατρικής πρακτικής, λαμβάνοντας υπόψη ότι για τον ιατρό ισχύει ελευθερία επιλογής της θεραπείας και ανάληψη της ευθύνης γι αυτήν.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΟΡΙΑ Τα θεραπευτικά όρια της ομοιοπαθητικής ιατρικής δεν εξαρτώνται απόλυτα από το τι μπορεί να θεραπεύσει το ομοιοπαθητικό φάρμακο αλλά και από το: ποιος ασκεί την ομοιοπαθητική και σε ποιες συνθήκες Το ομοιοπαθητικό φάρμακο, όπως κάθε θεραπευτικό ή άλλο εργαλείο, είναι απόλυτα συναρτημένο με την γνώση και την εμπειρία του ομοιοπαθητικού ιατρού και φαρμακοποιού.
ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ασθενής, ο οποίος αποκρύπτει από τον ιατρό του σημαντικές πληροφορίες ή λαμβάνει ομοιοπαθητικά φάρμακα χωρίς να ενημερώνει τον ιατρό του ή έχει διαφορετικές προσδοκίες από την θεραπεία ή επιμένει σε ασήμαντες σωματικές ενοχλήσεις που πιέζουν τον ιατρό να δίνει νέα φάρμακα χωρίς να χρειάζεται ή δεν υποστηρίζεται ψυχολογικά από τον ιατρό/φαρμακοποιό του, μπορεί να μην έχει τα επιθυμητά θεραπευτικά αποτελέσματα.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δεν υπάρχουν άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ή αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που σχετίζονται με τη χρήση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων, (εκτός αν το προϊόν είναι μολυσμένο). Η έλλειψη σωστής ιατρικής διάγνωσης κατά την έναρξη της θεραπείας είναι ο μόνος δυνατός κίνδυνος όταν επιλέγεται ως θεραπεία η ομοιοπαθητική. Γι 'αυτό είναι απαραίτητο η ομοιοπαθητική να εφαρμόζεται αποκλειστικά από ιατρούς.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει όμως οι ασθενείς να αποδίδουν οποιαδήποτε συμπτώματά τους, όπως μια καταρροή από ένα κρυολόγημα, μια διάρροια από τροφική δηλητηρίαση, ένα πόνο από ψύξη κ.τ.λ. στην ομοιοπαθητική αγωγή που ακολουθούν, αλλά θα πρέπει να συμβουλεύονται για αυτά τα συμπτώματα, εφ όσον είναι ενοχλητικά, τον ιατρό τους.
http://www.homeopathyeurope.eu/dem and-scientific-evidence-homeopathy/
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Δεν έχει απαντηθεί μέχρι σήμερα. Υπάρχουν υποθέσεις και ενδείξεις, αλλά όχι τεκμηριωμένες αποδείξεις. Όμως το ότι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πλήρως ένα φαινόμενο με την μέχρι τώρα επιστημονική μας γνώση, δεν το ακυρώνει αυτόματα. Το μήλο έπεφτε πάντα προς τα κάτω, ακόμα κι όταν δεν ξέραμε το νόμο της βαρύτητας.
ΟΞΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Αν παρουσιαστεί κάποιο οξύ πρόβλημα, το καλύτερο θα είναι να επικοινωνήσετε με τον ομοιοπαθητικό ιατρό σας για να σας δώσει το κατάλληλο ομοιοπαθητικό φάρμακο ή να σας πει τι να κάνετε. Επιτρέπεται να χρησιμοποιείτε ελαφρά παυσίπονα.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΝΤΙΔΟΤΗΣΗΣ Καφές Μέντα Κάμφορα Ευγενόλη Χημικά φάρμακα: Αντιβιοτικά, κορτικοστεροειδή, κλπ
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Το ομοιοπαθητικό φάρμακο πρέπει να φυλάσσεται σε μέρη δροσερά (όχι στο ψυγείο), μακριά από: τις έντονες μυρωδιές (π.χ. κάμφορα, αρώματα, αιθέρια έλαια) τον ήλιο ισχυρά ηλεκτρομαγνητικά πεδία (τηλεόραση,στερεοφωνικό,κινητό τηλέφωνο κ.τ.λ.)
ΚΟΜΒΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ «Ανοικτή» γραμμή με τον γιατρό Εκπαίδευση, επιμόρφωση των ασθενών ότι η ομοιοπαθητική δεν μπορεί να είναι αυτοθεραπεία Καλή ενημέρωση για συμπληρώματα / φυτοθεραπευτικά σκευάσματα
ΚΟΜΒΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Η εξάπλωση της ομοιοπαθητικής βασίζεται στην καλή της φήμη που είναι αποτέλεσμα καλών πρακτικών. Ο ομοιοπαθητικός γιατρός επιλέγει το κατάλληλο φάρμακο. Ο φαρμακοποιός είναι αυτός που μπορεί να εξασφαλίσει την ποιότητα του ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Προσοχή στις συνθήκες αποθήκευσης στο φαρμακείο!
«Safety issues in the preparation of homeopathic medicines» World Health Organization 2009 The safety of the homeopathic medicines largely depends on their quality. Requirements and methods for the quality control of finished homeopathic medicines are far more complex than for chemical drugs. Furthermore, the quality of the homeopathic medicines is influenced both by the quality of the procedure used during their production and the quality of the raw material.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗΣ (CEN) Η CEN υιοθέτησε τα εγκεκριμένα πρότυπα εκπαίδευσης ιατρών στην Ομοιοπαθητική "Services of Medical Doctors with additional qualification in Homeopathy (MDQH) - Requirements for health care provision by Medical Doctors with additional qualification in Homeopathy" τα οποία έχουν περιληφθεί στα ισχύοντα πρότυπα ΕΛΟΤ και ΕΣΥΔ (Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης) που σχετίζονται με την Υγεία και με βάση το χρονοδιάγραμμα που προέβλεπαν θα έπρεπε να ήταν ήδη νόμος του Ελληνικού Κράτους.
Καταλήγοντας, ας μη ξεχνάμε ότι καλοί γιατροί και καλοί φαρμακοποιοί, με βαθειά γνώση του πόσο πολύτιμη είναι η ομοιοπαθητική θεραπεία για τους ασθενείς τους, είναι αυτοί που εδραίωσαν την άσκηση της ομοιοπαθητικής ως θεραπευτική πρακτική στην Ελλάδα. Όποιος επιλέγει να το ξεχνά, θέτει σε κίνδυνο, εκτός από την υγεία των ασθενών που καταφεύγουν σε αυτήν, και το μέλλον της Ομοιοπαθητικής συνολικά στη χώρα μας.
Ευχαριστώ Δημοσθένης Παπαμεθοδίου Ιατρός Νευρολόγος MSc στην Κλασική Ομοιοπαθητική Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ομοιοπαθητικής Ιατρικής www.homeopathy.gr