ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 30.4.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0903/2011 του Giovanni Bellin, ιταλικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της Nova Hollád (Ουγγαρία), σχετικά με ισχυρισμούς περί παράνομης απόρριψης αποβλήτων σε χωματερές, σε σχέση με την ανακαίνιση σχολείου η οποία χρηματοδοτείται από τα διαρθρωτικά ταμεία 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων, σύζυγος δημοτικής συμβούλου του Hollàd (Ουγγαρία), ισχυρίζεται ότι υπάρχει διασύνδεση μεταξύ διεφθαρμένων πολιτικών της περιοχής και της ανακαίνισης ενός σχολείου η οποία χρηματοδοτείται εν μέρει από τα διαρθρωτικά ταμεία. Οι δήμαρχοι δύο δήμων απέκτησαν πρόσφατα πολλά ακίνητα, ενώ φαίνεται να έχει βελτιωθεί εντυπωσιακά και ο τρόπος ζωής τους. Επίσης, ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι μπάζα οικοδομών, στα οποία περιλαμβάνονται και τοξικά στοιχεία όπως αμίαντος και χημικά που προέρχονται από το εργοτάξιο, απορρίπτονται παράνομα και θάβονται σε ιδιωτική έκταση, η οποία χαρακτηρίστηκε το 2004 ως περιοχή υψηλού υδρολογικού κινδύνου και βρίσκεται σε απόσταση μόλις 50 μέτρων από κατοικίες. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 8 Δεκεμβρίου 2011. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 202 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Μαΐου 2012 Οι υπηρεσίες της Επιτροπής επιβεβαιώνουν ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ διατέθηκε από το ΕΤΠΑ για την ανακατασκευή και τον εκσυγχρονισμό του κτιρίου που φιλοξενεί το δημοτικό σχολείο και το νηπιαγωγείο του Balatonszentgyörgy, στο πλαίσιο του επιχειρησιακού CM\1029205.doc PE490.986v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
προγράμματος της Νότιας Υπερδουναβίας. Το έργο ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2010. Η συνολική στήριξη της ΕΕ για το εν λόγω έργο ανήλθε στα 813,9 εκατομμύρια ουγγρικά φιορίνια (περί τα 2,9 εκατομμύρια EUR). Αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει το 90% του συνόλου των δημόσιων δαπανών. Για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα της ΕΕ, συνάπτεται σύμβαση επιχορήγησης μεταξύ του δικαιούχου και του φορέα που παρέχει τη στήριξη. Προκειμένου να λάβει τη στήριξη, ο δικαιούχος πρέπει να υποβάλει απαιτήσεις πληρωμής που να αποδεικνύονται με τιμολόγια, τα οποία υπόκεινται σε έλεγχο εξακρίβωσης από τις εθνικές αρχές. Στις περιπτώσεις όπου το συνολικό ποσό απαιτήσεων πληρωμής που εγκρίνεται είναι μικρότερο από το ποσό που συμφωνήθηκε στην αρχική σύμβαση επιχορήγησης, η επιχορήγηση που καταβάλλεται στον δικαιούχο μειώνεται ανάλογα. Το ποσό των επιχορηγήσεων που δεν έχει καταβληθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλα εγκεκριμένα έργα ανάλογης προτεραιότητας που ανήκουν στο σχετικό πρόγραμμα. Με βάση τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους οι υπηρεσίες της Επιτροπής, δεν συνέβη κάτι τέτοιο στο εν λόγω έργο, καθώς απαιτήθηκε το σύνολο του συμβεβλημένου ποσού για τις εργασίες που διεξήχθησαν στο πλαίσιο του έργου. Σύμφωνα με την αρχή κοινής διαχείρισης στην οποία στηρίζεται η διαχείριση της πολιτικής για τη συνοχή, το κράτος μέλος φέρει πρωτίστως την ευθύνη αφενός για τον έλεγχο της νομιμότητας και κανονικότητας των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των μεμονωμένων έργων και αφετέρου για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης του έργου με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής μέχρι στιγμής δεν έχουν ενημερωθεί για κάποια παρατυπία ή μη συμμόρφωση όσον αφορά το εν λόγω έργο, πέραν από τους ισχυρισμούς του αναφέροντα. Εάν, στο πλαίσιο των ελέγχων που διεξάγονται από τις εθνικές αρχές ή από την ίδια την Επιτροπή, διαπιστωθεί ότι η στήριξη της ΕΕ χορηγήθηκε για εργασίες που δεν συνάδουν με την εθνική ή την ενωσιακή νομοθεσία, ή εάν διαπιστωθούν παρατυπίες, τότε εφαρμόζονται χρηματοδοτικές διορθώσεις. Όσον αφορά το περιβαλλοντικό κεκτημένο και σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε ο αναφέρων, ενδέχεται να έχει σημειωθεί παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα, καθώς εικάζεται ότι έγινε παράνομη απόρριψη των αποβλήτων που παρήχθησαν κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής. Συμπεράσματα Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε ο αναφέρων σχετικά με την παράνομη απόρριψη των αποβλήτων, ενδέχεται να έχει σημειωθεί παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα, και συγκεκριμένα των οδηγιών 2008/98/EΚ για τα απόβλητα και 1999/31/EΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει περαιτέρω πληροφορίες από τις αρχές της Ουγγαρίας. 4. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Απριλίου 2013 (ΑΝΑΘ.) Η Επιτροπή ήρθε σε επαφή με τις αρμόδιες ουγγρικές αρχές σχετικά με την υπόθεση αυτή. PE490.986v03-00 2/5 CM\1029205.doc
Με επιστολή τους στις 28 Σεπτεμβρίου 2012, οι ουγγρικές αρχές παρείχαν στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, καθώς και σχετικά με τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν με τις συναφείς τοπικές αρχές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν, τα απόβλητα από την κατεδάφιση του σχολείου στο Balatonszentgyörgy μεταφέρθηκαν στους χώρους εταιρείας κατεδαφίσεων που βρίσκεται στην περιοχή Kéthely, μακριά από την τοποθεσία της παρέμβασης. Επιπλέον, από την επιθεώρηση δεν προέκυψαν στοιχεία παράνομης απόρριψης αποβλήτων ή πρόκλησης ζημίας στον περιβάλλοντα χώρο της τοποθεσίας Holládi-erdő. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι υπηρεσίες της Επιτροπής μπορούν να συμπεράνουν ότι, βάσει των πληροφοριών που ελήφθησαν, δεν βρέθηκαν στοιχεία που να καταδεικνύουν παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ. Ωστόσο, η Επιτροπή έλαβε για τη συγκεκριμένη υπόθεση τις ακόλουθες πληροφορίες από την OLAF. Στις 13 Μαρτίου 2012, η OLAF ενημερώθηκε από τον αναφέροντα για τις κατ' ισχυρισμό παραβάσεις που περιλαμβάνονται και στην αναφορά του. Η OLAF, αφού εξέτασε τα στοιχεία αυτά, κίνησε στις 30 Μαρτίου 2012 την υπ' αριθ. OF/2012/0368 διαδικασία για τη διερεύνηση του περιστατικού που αφορά την ανωτέρω υπόθεση. Από τον Μάρτιο του 2012, η OLAF έλαβε από τις ουγγρικές αρχές λεπτομερείς πληροφορίες για την υπόθεση και βάσει των πληροφοριών αυτών προέβη σε σειρά ερευνητικών δράσεων. Η έρευνα της OLAF επί της υπόθεσης αυτής συνεχίζεται. Λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, την αρχή του διοικητικού απορρήτου που διέπει αυτά τα ζητήματα, η OLAF αδυνατεί στο τρέχον στάδιο να προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις. Η παρούσα έρευνα πρόκειται να περατωθεί στα μέσα του 2013. Η OLAF θα ενημερώσει εν ευθέτω χρόνω την Επιτροπή Αναφορών και τις οικείες υπηρεσίες της Επιτροπής σχετικά με την έκβαση της εν λόγω έρευνας. 5. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής (II), που ελήφθη στις 30 Απριλίου 2014 Οι παρατηρήσεις της Επιτροπής Στις 30 Μαρτίου 2012, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) της Επιτροπής ξεκίνησε έρευνα σχετικά με τις εικαζόμενες παρατυπίες που επηρεάζουν το έργο DDOP-3.1.2/2F-2f-2009-0007 σύμφωνα με πληροφορίες που παρείχε ιδιώτης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η OLAF αναζήτησε αντίγραφα των εγγράφων τεκμηρίωσης του έργου, τα οποία συγκέντρωσε μέχρι τον Οκτώβριο του 2012. Τον Φεβρουάριο του 2013, η OLAF πραγματοποίησε επιτόπιο έλεγχο σχετικά με τον δικαιούχο και τον γενικό εργολάβο του έργου που τελεί υπό διερεύνηση. Κατόπιν ανάλυσης των αποτελεσμάτων των διερευνητικών δράσεων συγκεντρώθηκαν περαιτέρω πληροφορίες σε συνεργασία με διαφορετικούς οικονομικούς φορείς. Σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας οι παρατυπίες αντιστοιχούν σε ποσό που ανέρχεται στα 207.209.693 ουγγρικά φιορίνια. Η συνεισφορά του ΕΤΠΑ στο έργο ήταν 90% και το 85% αυτής προερχόταν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το συνολικό ποσό των κονδυλίων της ΕΕ που πρέπει να ανακτηθούν ανέρχεται σε 158.515.415 ουγγρικά φιορίνια (555.000 EUR). CM\1029205.doc 3/5 PE490.986v03-00
Τα αποτελέσματα της έρευνας φανερώνουν τα εξής: i. Η αναθέτουσα αρχή (δικαιούχος) δεν σεβάστηκε τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων για την παροχή αγαθών. Η παροχή αγαθών προβλέφθηκε ως μέρος της γενικής σύμβασης και ανήλθε σε ποσό ίσο σχεδόν με το 15% του συνολικού ποσού της σύμβασης. Κατά τη διάρκεια της υποβολής προσφορών, η αναθέτουσα αρχή παρείχε στους υποψηφίους έναν κατάλογο με τα είδη εξοπλισμού που έπρεπε να παρασχεθούν. Ο κατάλογος περιελάμβανε τιμές απαραίτητων ειδών και τα ονόματα πιθανών υπεργολάβων. Με τον τρόπο αυτόν, ο δικαιούχος περιόρισε και νόθευσε τον ανταγωνισμό. Μόνον κατασκευαστικές εταιρείες μπορούσαν να υποβάλουν προσφορά για την προμήθεια επίπλων, εκπαιδευτικού υλικού, μουσικών οργάνων, κλπ., και οι τιμές είχαν καθοριστεί εκ των προτέρων. Οι περισσότερες από τις εταιρείες που υπέβαλαν προσφορά για τη σύνταξη αυτού του καταλόγου έγιναν στη συνέχεια υπεργολάβοι του έργου. Επομένως, οι εν λόγω προμηθευτές επελέγησαν χωρίς να ισχύουν οι προϋποθέσεις πραγματικού ανταγωνισμού. ii. iii. iv. Υπήρξε παρατυπία στην υποβολή προσφοράς σε σχέση με τη σύμβαση του διαχειριστή του έργου. Η προθεσμία για την υποβολή προσφοράς δεν ήταν επαρκής. Υπήρξε παρατυπία στην υποβολή προσφοράς σε σχέση με τη σύμβαση του επιβλέποντα μηχανικού. Μία από τις τρεις εταιρείες που κλήθηκαν για υποβολή προσφοράς δεν πληρούσε τις προδιαγραφές διότι το ποσό του ετήσιου κύκλου εργασιών της δεν υπερέβαινε το όριο που είχε θέσει η αναθέτουσα αρχή. Οι προδιαγραφές που έπρεπε να πληρούνται αποφασίστηκαν από την αναθέτουσα αρχή. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών των εταιρειών αποτελεί στοιχείο που είναι διαθέσιμο στο κοινό. Η αναθέτουσα αρχή θα έπρεπε να καλέσει μόνον εταιρείες που πληρούσαν αυτή την προϋπόθεση. Η πρόσκληση μιας εταιρείας που είναι σαφώς μη συμμορφούμενη δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμφωνη με τον κανόνα των «τριών προσφορών». Υπήρξε παρατυπία στην υποβολή προσφοράς σε σχέση με τη σύμβαση του σχεδιαστή. Ο δικαιούχος σύνηψε μία πρώτη σύμβαση σύμφωνα με το όριο για τις δημόσιες συμβάσεις για την προετοιμασία σχεδίου άδειας. Η σύμβαση δεν περιελάμβανε καμία διάταξη σχετικά με τη μεταφορά δικαιώματος χρήσης της πνευματικής ιδιοκτησίας και, επομένως, ο σχεδιαστής, κάτοχος του πνευματικού δικαιώματος, έγινε αυτόματα και κάτοχος του δικαιώματος χρήσης. Ο δικαιούχος υποχρέωσε τον γενικό εργολάβο να αποκτήσει το δικαίωμα χρήσης (στην πράξη αυτό σήμαινε να αναθέσει στον σχεδιαστή περαιτέρω υπηρεσίες σχεδιασμού με υπεργολαβία). Το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε στον σχεδιαστή υπερβαίνει το όριο για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ περί δημοσίων συμβάσεων. Ο υπολογισμός του εκτιμώμενου ποσού της δημόσιας σύμβασης θα έπρεπε να λάβει υπόψη κάθε συνδεδεμένη σύμβαση. v. Η παρακολούθηση των αποβλήτων κατασκευής/κατεδάφισης θα πρέπει να βελτιωθεί. Ήταν αδύνατο για την OLAF να επιβεβαιώσει έναν από τους ισχυρισμούς (παράνομη απόθεση αποβλήτων). Δεν ήταν δυνατό, βάσει εγγράφων, να συγκριθεί η συνολική ποσότητα αποβλήτων που απομακρύνθηκαν με τη συνολική ποσότητα αποβλήτων που παρήχθησαν (ή που προβλέπεται να παραχθούν). Αυτό συνέβη διότι έγινε καταγραφή μόνο των αποβλήτων που κατέληξαν σε χωματερές και δεν καταγράφηκαν τα υλικά που επρόκειτο να επαναχρησιμοποιηθούν, τα οποία απομακρύνθηκαν από διάφορους υπεργολάβους που ήταν υπεύθυνοι για την κατεδάφιση. PE490.986v03-00 4/5 CM\1029205.doc
Συμπέρασμα Βάσει των πορισμάτων της έρευνας αυτής, η OLAF αποφάσισε στις 31 Ιανουαρίου 2014 να ολοκληρώσει την έρευνα με συστάσεις προς τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για τη διασφάλιση της ανάκτησης τμήματος του έργου που σχετιζόταν με τις παρατυπίες που διαπιστώθηκαν. CM\1029205.doc 5/5 PE490.986v03-00