ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΓΙΑΝΠΑΠΑ ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΦΥΛΛΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΦΥΛΛΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Ν. ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ, Μ. ΚΑΛΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ ΕΛΑΙΩΝΑΣ
ΟΔΙΚΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ Η ιστορία του οικισμού του Αιγάλεω ξεκινάει με έναν μικρό οικισμό στη σημερινή θέση του άλσους, και με την εγκατάσταση το 1920 μιας ομάδας Ασύρριων προσφύγων. Το 1922 η μικρασιατική καταστροφή προσθέτει 130.000 χιλιάδες πρόσφυγες στον πληθυσμό της Αθήνας. Για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος ιδρύθηκε το ταμείο αποκατάστασης προσφύγων, που έχτισε μέσα στο 1922 πλίθινα και ξύλινα οικήματα σε διάφορους αδόμητους χώρους των Αθηνών. Ένας εξ αυτών είναι και το Αιγάλεω, όπου ο οικισμός παίρνει την ονομασία Νέες Κυδωνίες. Το 1928 ο πληθυσμός αυξάνεται ενώ το 1929 απαλλοτριώθηκε περιοχή συνολικής έκτασης 1.105,705 τετραγωνικών στρεμμάτων για την εγκατάσταση προσφύγων. Το 1930 ο οικισμός του Αιγάλεω εκτεινόταν μέχρι την οδό Μυριοφύτου και Αδρίανουπόλεως. Αυτός ο αρχικός προσφυγικός πυρήνας από τον οποίο συγκροτήθηκε ο οικισμός εμπλουτίστηκε σύντομα, λόγω και των βίαιων πολιτικών γεγονότων, από εσωτερικού μετανάστες και απέκτησε το πρώτο Σχέδιο Πόλης το 1931 στην περιοχή των προσφυγικών. Καθώς ο μεσοπόλεμος πλησίαζε στο τέλος του, άρχισαν να ανεγείρονται βιομηχανίες εκεί όπου πριν υπήρχαν καλλιεργημένοι αγροί. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν το 1934 η «Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου», που κατασκευάζει μέχρι και σήμερα εκρηκτικές ύλες και οπλικά συστήματα για το στρατό. Το συνολικό εμβαδόν του εργοστασίου ήταν περίπου 167 στρέμματα και εγκαταστάθηκε στο άλσος του Αιγάλεω. Η ονομασία του ήταν Μπαρουτάδικο, με την οποία ήταν γνωστός όλος ο αρχικός συνοικισμός πριν τον πόλεμο και βρισκόταν στην ιδιοκτησία Μποδοσάκη. Μέχρι το 1934, όλοι οι συνοικισμοί που συγκρότησαν στη συνέχεια την κοινότητα των Νέων Κυδωνιών εξακολουθούσαν διοικητικά να αποτελούν τμήμα του δήμου Αθηναίων. Το 1934, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων που έθετε η εξάπλωση της πόλης, δώδεκα οικισμοί αποσπώνται από το δήμο Αθηναίων και αυτονομούνται διοικητικά, οι μεγαλύτεροι από αυτούς ως δήμοι, οι μικρότεροι ως κοινότητες. Τότε ιδρύεται και η κοινότητα του Αιγάλεω (από το ομώνυμο όρος), αποτελούμενη από τους εξής συνοικισμούς-πυρήνες: τις Κυδωνιές, το πυριτιδοποιείο, το Σωτηράκι, το κτήμα Αλεξάνδρου Λείου, την Αγία Βαρβάρα, την Αγία Ελεούσα, το Χαϊδάρι, το Δαφνί, τη Νέα Φώκαια και το Σαραμάγκα. Ένα χρόνο αργότερα, το 1935,οι τέσσερις τελευταίοι ενσωματώνονται στη νεοσυσταθείσα κοινότητα Χαϊδαρίου, ενώ το 1949 η Αγία Βαρβάρα κι η Αγία Ελεούσα αυτονομούνται με τη σειρά τους, δημιουργώντας ιδιαίτερη κοινότητα. Στο μεταξύ, τον Ιούλιο του 1937 η Κοινότητα παραλαμβάνει 2.480 σπίτια προορισμένα να στεγάσουν τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους το κοινοτικό συμβούλιο αποφασίζει τη διαμόρφωση του συνοικισμού των Νέων Κυδωνιών, με την ανέγερση 125 οικημάτων των 36 τετραγωνικών μέτρων από την πρόνοια, με συνέπεια οι δρόμοι να έχουν γίνει αδιάβατοι από τα μπάζα και τις λάσπες.. Επρόκειτο αρχικά για προσωρινή λύση στέγασης των προσφύγων αλλά ουσιαστικά
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ αποτέλεσε την μόνιμη εγκατάστασή τους. Έτσι, σύμφωνα με την απογραφή του 1940, ο πληθυσμός του Αιγάλεω πλησιάζει τους 18.000 κατοίκους, και το 1941 αναβαθμίζεται σε δήμο.οι αρχικές συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή αυτή ήταν άθλιες καθώς κανένα έργο υποδομής δεν υπήρχε εκτός από τους ιδιωτικούς δρόμους που με φαντασία είχε χαράξει ο αρχικός ιδιοκτήτης. Στην περιοχή δεν φαίνεται να υπήρχε κανένα είδος αστική υποδομή. Ο εγκιβωτισμός του Κηφισού πραγματοποιήθηκε μόλις κατά την περίοδο 1937-1940, ενώ το 1929 είχε πλημμυρίσει προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες και μεγάλες υλικές καταστροφές. Άλλωστε, το τοπίο διατηρούσε σε μεγάλο βαθμό την αγροτική όψη και τα σπίτια ήταν διάσπαρτα ανάμεσα στα μποστάνια. Η μεγάλη εσωτερική μετανάστευση που άρχισε τη δεκαετία του 1950 επέφερε μεγάλες αλλαγές στη σύνθεση του πληθυσμού μέχρι το 1990-1991.Πολλοί ετεροδημότες μετακομίζουν στο Αιγάλεω. Με την άφιξη των Ποντίων, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, δημιουργήθηκε στο δήμο συνοικία περίπου 3.000 κατοίκων, τα «Ρωσικά», στα Νταμαράκια, σταόριατουαιγάλεω και της Αγίας Βαρβάρας. Τα Νταμαράκια τότε ήταν υποβαθμισμένη περιοχή εξαιτίας της γειτνίασης με το υαλουργείο «Γιούλα», αλλά σήμερα έχει πλήρως αναβαθμιστεί. Οι εκτός Αττικής κάτοικοι του δήμου μετά τον πόλεμο και την εμφύλια σύγκρουση που πυροδότησαν τα Δεκεμβριανά αυξάνονται αναλογικά καθώς αρκετά μέλη του ΕΑΜ γνωστά στις τοπικές τους κοινωνίες καταφεύγουν σε περιοχές της Αθήνας για να ξεφύγουν. Η αύξηση του πληθυσμού στο χρονικό διάστημα 1940-1951 μετέβαλε τις κοινωνικές δομές της πόλης, τόσο στη βιομηχανία, όσο και στο εμπόριο, το ποσοστό των μισθωτών αυξάνεται σε βάρος των αυτοαπασχολούμενων. Τη δεκαετία του 1960 άρχισαν οι ασφαλτοστρώσεις (4,5 χλμ δρόμων έναντι 1,5 χλμ μέχρι τότε), φτιάχτηκαν γέφυρες, ηλεκτροφωτίστηκαν δρόμοι. Συγχρόνως αρχίζουν να εγκαθίστανται στην πόλη και οι πρώτες υπηρεσίες: το Ταχυδρομείο και το Ι.Κ.Α. το 1959, ο Ο.Τ.Ε το 1958 με τηλεγραφείο και 5 τηλεφωνικούς θαλάμους στις πλατείες, η Εφορία και η Εθνική τράπεζα το 1958. Παράλληλα, το σχέδιο πόλης επεκτείνεται ταχύτατα την δεκαετία του 1950, μπήκαν στο σχέδιο 9.000 στρέμματα περίπου με συνεχείς εκδόσεις διαταγμάτων αυξάνοντας την έκταση της πόλης στο διπλάσιο. Οι εργατικές πολυκατοικίες του Αιγάλεω (που βρίσκονται στις οδούς Ρήγα Φερραίου και Αττάλειας, Κερασούντος και Θεσσαλονίκης) κτίστηκαν μεταξύ 1957 και 1966 και ενοικιάζονταν σε χαμηλές τιμές. Έτσι οι περισσότεροι από τους καινούργιους κατοίκους απέκτησαν σταδιακά το δικό τους σπίτι. Ωστόσο, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι συνθήκες στέγασης κάθε άλλο παρά ικανοποιητικές ήταν. Η βελτίωση της κατάστασης στις επόμενες δεκαετίες οφείλεται στην οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε μετά το 1960 και την παράλληλη αύξηση των εισοδημάτων. Οικοδομούνται, λοιπόν, μεγαλύτερες κατοικίες, εξοπλισμένες με τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους και με περισσότερα
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ δωμάτια. Αρκεί να σημειωθεί ότι τα νοικοκυριά του Δήμου που διέθεταν περισσότερα από ένα δωμάτια για κάθε μέλος τους αυξήθηκαν από 25% το 1971 σε 49% το 1991. Ο μεγαλύτερος βαθμός ιδιοκατοίκησης και οι χαμηλοί όροι δόμησης (συντελεστής δόμησης στις νεοενταγμένες περιοχές από 0,8 ως 1,8 όταν στο Παγκράτι είναι 3) διατηρούν ακόμα σε ευρεία κλίμακα τη λειτουργία της γειτονιάς. Το Αιγάλεω έως το 1970 ήταν μια μικρή επαρχιακή πόλη που τη διέσχιζαν πέντε ρέματα και οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν ακόμα ξύλινα γεφύρια. Το 1977 οι πλημμύρες είχαν τραγικές επιπτώσεις. Η βελτίωση της υποδομής έγινε μετά το 1978. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, όταν η εποχή της γρήγορης οικονομικής ανάπτυξης ολοκληρώνεται, οπληθυσμός του Αιγάλεω εξακολουθεί να αυξάνεται, όχι όμως με τον έντονο ρυθμό της πρωτεύουσας, ενώ από τη δεκαετία του 1980, περίοδος κρίσης του μεταπολεμικού οικονομικού μοντέλου, οπληθυσμός του μειώνεται. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αναδιάρθρωση των οικονομικών δομών- εξαιτίας της αποβιομηχάνισης και της ενίσχυσης του ρόλου των υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκε το 1990- αλλά και στη συνεχή επέκταση της πρωτεύουσας προς τα βόρεια προάστια. Οι περιοχές αυτές προσφέρουν μεγαλύτερες ανέσεις διαμονής και μετακίνησης, καθώς βρίσκονται μακριά από το υπερφορτωμένο με διοικητικές λειτουργίες κέντρο. Έτσι το διάστημα 1985-1990 οι νέοι κάτοικοι του δήμου ανέρχονται στο 8% του υπάρχοντος πληθυσμού και μόνο ένας στους πέντε προερχόταν από άλλη χώρα. Τα σημερινά όρια του δήμου αποτέλεσμα της αύξησης του δήμου, διαμορφώθηκαν με την προσθήκη νέων περιοχών στο αρχικό του κέντρο, τις Νέες Κυδωνίες. Η πρώτη προσθήκη έγινε το 1937, για να ακολουθήσει η επέκταση στην ανατολική πλευρά του Μπαρουτάδικου(1955), στον Άγιο Κωνσταντίνο(1957) και τέλος, στα Νταμαράκια και στο άνω κτήμα Λιούμη, το 1967. Πάντως, αν και θεωρητικά η επέκταση του σχεδίου πόλης προϋπέθετε ότι οι νέες περιοχές θα είχαν ήδη τις απαραίτητες υποδομές (δρόμους, δίκτυα ύδρευσης και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, στην πράξη ολοκληρώθηκαν με μεγάλες καθυστερήσεις. Μάλιστα κατά τις δεκαετίες της μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης του δήμου, αλλά και ολόκληρης της δυτικής πλευράς του Πολεοδομικού Συγκροτήματος ( δεκαετίες 1950 Και 1960), το Αιγάλεω κτίστηκε χάρη στη λαϊκή αυτοστέγαση: οι εσωτερικοί μετανάστες που αγόραζαν οικόπεδο στην περιοχή, λόγω της χαμηλής τιμής της γης σε σχέση με την Αθήνα, στη συνέχεια κατασκεύαζαν με δική τους πρωτοβουλία, σχέδια και οργάνωση το συνήθως μονώροφο σπίτι τους. Στις συνοικίες αυτές η πυκνότητα του πληθυσμού δε θυμίζει μεγάλο αστικό κέντρο με υπερσυγκέντρωση πληθυσμού, αφού αντιστοιχούν λιγότεροι από 300 κάτοικοι ανά 10 στρέμματα, λόγω του μικρού μεγέθους των οικοπέδων και των όρων δόμησης: o επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης είναι 1,6 αλλά υπάρχουν συνοικίες με 0,8 ή 1. Η δόμηση της πόλης εμφανίζεται συνεχής, ενώ υπάρχει μεγάλη διείσδυση όλων των χρήσεων στις περιοχές κατοικίας.
Σήμερα, ο δήμος Αιγάλεω καταλαμβάνει μια έκταση 6.450 στρεμμάτων, από τα οποία τα 4.400 στρέμματα είναι ενταγμένα στο σχέδιο πόλης, ενώ τα άλλα 2.200, τα περισσότερα στο δυτικό τμήμα του Ελαιώνα, είναι εκτός σχεδίου. Γεωγραφικά βρίσκεται στη δυτική Αθήνα. Προς τα βόρεια συνορεύει με το δήμο του Περιστερίου, προς τα δυτικά με τους δήμους Αγίας Βαρβάρας και Χαϊδαρίου, προς τα νότια με τους δήμους Αγίου Ιωάννη Ρέντη και Νίκαιας, και προς τα ανατολικά με το δήμο Αθηναίων. Ο δήμος περιβάλλεται βόρεια από τη λεωφόρο Αθηνών, νότια από την Πέτρου Ράλλη και διασχίζεται από τρεις οδικούς άξονες υπερτοπικής σημασίας, την Θηβών, την Ιερά οδό και την Κηφισού. Έτσι δημιουργούνται τέσσερα τεταρτημόρια που αποτελούν και τις τέσσερις συνοικίες του δήμου. Σύμφωνα με απογραφή του 2001 ο πληθυσμός του Αιγάλεω ανέρχεται στους 74.046 κατοίκους ενώ ο πραγματικός περίπου στους 100.000. Στο βόρειο τμήμα, εκεί όπου πριν υπήρχε το Πυριτιδοποιείο, βρίσκεται το Άλσος Αιγάλεω και στην περιφέρεια του το δημοτικό θέατρο Αλέξης Μινωτής, το Τ.Ε.Ι Αθήνας, το αθλητικό Κέντρο, το Δημοτικό γήπεδο ποδοσφαίρου Εδέσσης, το Δημοτικό αναψυκτήριο Αλέα, πίστα πατινάζ και μικρό αναψυκτήριο, πίστα αναρρίχησης, οι σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ, καθώς και αρκετά σχολεία. ΤΟ ΑΙΓΑΛΕΩ ΣΗΜΕΡΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Ας προσπαθήσουμε να δούμε λίγο πιο αναλυτικά ορισμένες όψεις της κοινωνίας, που αρχίζει να συγκροτείται στο διάστημα 1934-1953,λίγο πριν ομαλοποιηθούν τα πολιτικά και οικονομικά πράγματα και αρχίσει η περίοδος της ταχύρρυθμης οικονομικής ανάπτυξης. Τα πρώτα χρόνια από την ίδρυση της κοινότητας λειτουργούσαν ήδη τρία σχολεία: απέναντι από το Πυριτιδοποιείο, πέτρινο, για τα παιδιά των εργατών του, στις Νέες Κυδωνίες (Μοσχονησίων και Θηβών), η λεγόμενη Παράγκα, ξύλινο, και το Τραχωματικό (Γρηγορίου Κυδωνιών-Ρήγα Φεραίου-Καποδιστρίου), επίσης ξύλινο. Μέχρι το 1960 υπήρχαν στο Αιγάλεω αρκετές εκκλησίες όπως αυτή του Αγίου Σπυρίδωνα που χτίστηκε το 1936, οναός της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού που κατασκευάστηκε ξύλινος το 1933, ενώ το 1945 θεμελιώθηκε ο σημερινός, ομικρόςναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Ιερά οδό που χτίστηκε το 1896 σε χώρο της Εταιρείας Πυριτιδοποιείου και μερικές μονόκλιτες βασιλικές προηγούμενων αιώνων (Άγιος Γεώργιος ο Δασορίτης, η Γέννηση της Θεοτόκου) το 1936 κτίζεται και ο Άγιος Σπυρίδων). Λειτουργούσαν δύο ιδιωτικά νηπιαγωγεία και επτά ιδιωτικά δημοτικά σχολεία, δέκα δημόσια δημοτικά, ένα δημόσιο και ένα ιδιωτικό ημερήσιο και δύο νυχτερινά ιδιωτικά γυμνάσια. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 βελτιώνονται σε σημαντικό βαθμό οι τεχνικές υποδομές με την ολοκλήρωση του δικτύου ηλεκτροφωτισμού και ύδρευσης, αλλά και του δικτύου οδοποιίας, που δυσκολεύεται όμως να ακολουθήσει την διεύρυνση της πόλης με τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κατοικιών, που τη δεκαετία του 1960 ξεπερνά τις 20.000. Επιπλέον, εγκαθίστανται νέες υπηρεσίες στο δήμο, όπωςηεμπορικήκαιηγενικήτράπεζα, ηδ.ε.η., το Δημόσιο Ταμείο, το Πταισματοδικείο και το Υποθηκοφυλακείο. Ιδρύονται και νέα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Για την περίοδο 1971-1991 όσον αφορά την κοινωνική διαστρωμάτωση η τάση που καταγράφεται είναι σαφής: όσοι ασκούν επιστημονικά και ελεύθερα επαγγέλματα αυξάνονται ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού, ενώ οι τεχνίτες και οι εργάτες μειώνονται. Όμως το 1991 στο Αιγάλεω συγκριτικά με την ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι πολύ λιγότεροι και οι τεχνίτες-εργάτες πολύ περισσότεροι. Σύμφωνα με έρευνες αγοράς που πραγματοποίησε ο δήμος το 1993, οι πολυπληθέστεροι ειδικότητες εργαζομένων παραμένουν οι εργάτες, οι υπάλληλοι γραφείου και οι πωλητές. Η παλιά διάκριση ανάμεσα σε λαϊκές, μικροαστικές και εύπορες συνοικίες αμβλύνεται, δίνοντας την θέση της σε μια διχοτόμηση ανάμεσα στα πλούσια βόρεια και ανατολικά προάστια και την υπόλοιπη πόλη. Οι δύο μεγάλες αποκλίσεις που εμφανίζει το Αιγάλεω με βάση τους μέσους όρους, σε σχέση με το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, αναφέρονται στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και τη μικρή συμμετοχή των επιστημονικών επαγγελμάτων στο σύνολο τουενεργούπληθυσμού. Καισταδύοσημείααυτάαπότο1970 μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί πρόοδος.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΖΩΗ Στο Αιγάλεω του 1930 η διασκέδαση των κατοίκων περιοριζόταν σε συγκεντρώσεις στα σπίτια, βόλτα στην κεντρική πλατεία και σε ποδοσφαιρικές συναντήσεις. Βεβαίως για τους άντρες υπήρχαν και καφενεία για την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την πολιτική κατάσταση και τους νεοαφιχθέντες στην κοινότητα. Η πόλη αποκτά το χαρακτήρα της μετά τον πόλεμο και ιδίως τη δεκαετία του 1950 που συνδέεται με την κοινωνική της ταυτότητα, την εικόνα της εργατούπολης. Αυτή την περίοδο η πόλη μεγαλώνει και αποκτά χώρους ψυχαγωγίας. Το κέντρο της πόλης όπου βρίσκεται και το παλιό δημαρχείο είναι γύρω από την πλατεία εσταυρωμένου και πολύ κοντά είναι συγκεντρωμένα τα καφενεία. Επίσης, στην περιοχή και κυρίως πάνω στον άξονά της ιεράς οδού αναπτύσσονται σιγάσιγά κέντρα ελαφράς μουσικής, εστιατόρια, ταβερνεία, ουζερί και ζαχαροπλαστεία τονώνοντας έτσι την κυκλοφορία στο κέντρο της πόλης. Σημεία κίνησης και περιπάτου είναι και οι τέσσερις πλατείες: κεντρική πλατεία (παλιά πλατεία Τρούμαν και σημερινή πλατεία ελευθερίας ), πλατεία εσταυρωμένου, πλατεία Δαβάκη και πλατεία Αγίου Σπυρίδωνος. Λίγο, πιο μακριά, επί της Θηβών υπήρχαντατρίαπιογνωστάλαϊκάκέντραόπουσυνέρρεανκαι κάτοικοι τον γύρω περιοχών. Οι νέοι και οι νέες που προσδοκούσαν να γνωρίσουν το ταίρι τους έκαναν βόλτα στην Ιερά Οδό από τη Θηβών μέχρι τη σημερινή οδό Περγάμου. Τελευταία εναλλακτική για το καλοκαίρι ήταν ο κινηματογράφος Τιτάν που ξεκίνησε ως θέατρο επί κατοχής στην Ιερά οδό, το Ηραίον στην οδό Μοσχονησίων, η Σονόρα στη γωνία μάρκου Μπότσαρη και Αττάλειας, η Ντάλια στον Ιερά οδό, ο Έρμης δίπλα στο σημερινό κτίριο του ΟΤΕ και η Αφροδίτη που με τα αναψυκτήρια και τα τραπεζάκια τους αποτελούσαν πόλο έλξης για τους νέους. Επίσης, υπάρχουν τα θέατρα Χαρμπή και Αθηνά. Το πολιτιστικό στίγμα πάντως του Αιγάλεω στηριζόταν στο λαϊκό στοιχείο, κάτι που ήταν άλλωστε φυσικό καθώς αντιστοιχούσε στην κοινωνική διαστρωμάτωση του δήμου. Το 1996 ο δήμος εντάχθηκε στο δίκτυο εικαστικών εργαστηρίων του υπουργείου πολιτισμού και σήμερα αριθμεί πολλούς πολιτιστικούς συλλόγους. Η προσπάθεια του δήμου για βελτίωση της εικόνας της πόλης αλλά και της ποιότητας ζωής των κατοίκων συμπληρώνεται με την αγορά γης για δημιουργία πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων.
ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Το Αιγάλεω είναι μια περιοχή με ποικίλες χρήσεις γης. Πιο συγκεκριμένα, μπορούμε να τις διακρίνουμε με βάση τις λειτουργίες κάθε ορόφου χωριστά, αλλά και συνολικά, με βάση τα οικοδομικά τετράγωνα που καλύπτουν πιο συνολικά. Οι χρήσεις των κτιρίων στο επίπεδο του δρόμου είναι κυρίως εμπορικέςκατά μήκοςτουάξονατηςιεράςοδού, γύρω από την πλατεία του ΜΕΤΡΟ και γύρω από την πλατεία Εσταυρωμένου. Η ανάπτυξη τους είναι γραμμική, ακολουθώντας τους κύριους άξονες κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων και συνήθως έχει βάθος 1 2 τετραγώνων. Εστίαση και αναψυχή αναπτύσσεται σε κομβικά σημεία διέλευσης πεζών. Στους ορόφους εγκαθίστανται διάφορα γραφεία παροχής υπηρεσιών και κατά κύριο λόγω φοροτεχνικά γραφεία, ιατρεία και δημόσιες υπηρεσίες. Η βιοτεχνία, κυρίως με τη μορφή εργαστηριακού τύπου και μάλιστα οικογενειακού χαρακτήρα, είναι διάσπαρτη στον οικιστικό ιστό, αλλά και συγκεντρωμένη στους άξονες Θηβών, Ιεράς οδού και λεωφόρου Αθηνών. Το ίδιο ισχύει και για τα συνεργεία αυτοκινήτων. Στις οικογενειακού τύπου επιχειρήσεις κυριαρχούν οι κλάδοι κατεργασίας ξύλου, προϊόντων από αλουμίνιο και λαμαρίνα, δέρματος και ενδυμάτων. Όσο απομακρυνόμαστε από τα σημεία κίνησης και συγκέντρωσης οι λειτουργίες μεταβάλλονται από εμπορικές σε οικιστικές. Σε αυτά τα οικοδομικά τετράγωνα αναπτύσσονται οι κατοικίες και τα σχολικά κτίρια. Αρκετά συνεργία αυτοκινήτων και οι αποθήκες βρίσκονται σε αυτό το τμήμα της πόλης. Τέλος, οι δημοτικές και οι αθλητικές εγκαταστάσεις, οι πολιτιστικοί σύλλογοι και οι υπηρεσίες τραπέζης τοποθετούνται στο κέντρο της περιοχής μελέτης. ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΧΡΗΣΕΙΣ ΟΡΟΦΩΝ Όσον αφορά στις χρήσεις ορόφων, στη περιοχή γύρω από τη πλατεία συγκεντρώνονται διάφορα γραφεία παροχής υπηρεσιών και κατά κύριο λόγω φοροτεχνικά γραφεία, ιατρεία και δημόσιες υπηρεσίες Όσο απομακρυνόμαστε όμως από το κέντρο της περιοχής μελέτης, η κατοικία είναι η κύρια χρήση. Η έλευση του ΜΕΤΡΟ στην περιοχή έχει ήδη αρχίσει να μεταλλάσει τα μέτωπα των γύρω περιοχών. Παρατηρείται έντονα η εγκατάλειψη ισόγειων καταστημάτων και η μεταφορά τους σε πιο κεντρικά σημεία. Η παλαιότητα της πόλης και οι κατά καιρούς διαφοροποιήσεις των θεσμοθετημένων όρων δόμησης έχουν δημιουργήσει ένα ακατάστατο συνεχές δομημένο περιβάλλον. Ο μέσος επιτρεπόμενος Συντελεστής Δόμησης σήμερα είναι 1,6, ο οποίος εμφανίζει σοβαρά αποθέματα για την εξάντλησή του σε αντίθεση με την πραγματοποιημένη κάλυψη η οποία έχει μάλλον εξαντληθεί. ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΕΡΤΟΠΙΚΟ ΕΜΠ. ΤΟΠΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΣΤΙΑΣΗ, ΑΝΑΨΥΧΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΥΓΕΙΑ, ΠΡΟΝΟΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΤΗΡΙΟ ΧΩΡΙΣ ΧΡΗΣΗ ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΤΗΡΙΩΝ Γενικά στο Αιγάλεω παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό ο τυπικός χαρακτήρας δόμησης με αντιπαροχή. Σε ένα σημαντικό κομμάτι της περιοχής, η κατάσταση των κτιρίων κρίνεται μέτρια. Εκτός από τα καινούργια κτίρια και με την εξαίρεση των λίγων ανακαινισμένων παλιών, τα περισσότερα κτίρια παρουσιάζουν μια εικόνα πρόωρης εγκατάλειψης. Έτσι, ανεξάρτητα από την διαφορά ηλικίας τους, το μεγαλύτερο ποσοστό των κτισμάτων φαίνεται να έχουν την ίδια κατάσταση. Μοιάζει δηλαδή, σαν στο Αιγάλεω να υπάρχει ένα ενιαίο πρόσωπο. ΑΡΙΣΤΗ ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ ΕΡΕΙΠΙΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑ ΚΤΗΡΙΩΝ Οι προσφυγικές κατοικίες οι οποίες κτίστηκαν στο τέλος της δεκαετίας του 1922.Αρχικά ήταν μονώροφα και διώροφα κτίρια τα οποία σταδιακά, λόγω του θεσμού της αντιπαροχής και της αλλαγής των αναγκών των κατοίκων αυξήθηκαν σε ύψος. Τα τριώροφα και τετραώροφα κτίρια εν σειρά - τα κτίρια αυτά αποτελούν τον επικρατέστερο τύπο κτισμάτων στην περιοχή. Στο σύνολο τους είναι κτισμένα με το συνεχές σύστημα δόμησης με μεγάλη κάλυψη και χωρίς να αφήνουν πρασιά στα όρια του οικοπέδου. Στην πλειοψηφία τους τα κτίρια αυτά είναι συνήθους κατασκευής, της δεκαετίας του 1958. ΠΡΙΝ ΤΟ 1920 1920-1950 1950-1985 ΜΕΤΑ ΤΟ 1985 ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ Τα μονώροφα/διώροφα - αυτά τα κτίρια έχουν συνήθως μέτωπο επί του δρόμου και φυτεμένη μικρή αυλή (πρασιά) στο μπροστινό όριο του οικοπέδου. Στο σύνολο τους είναι απλής κατασκευής ενώ ένας σημαντικός αριθμός αυτών είναι σε άσχημη ή/και ερειπιώδη κατάσταση. Οι πολυκατοικίες της δεκαετίες του 90 - τα καινούργια αυτά κτίσματα, ελάχιστα στον αριθμό και διάσπαρτα στην περιοχή, έχουν μεγάλη κάλυψη και ύψος, το οποίο ξεπερνάει τους πέντε ορόφους, είναι κτισμένα σύμφωνα με το συνεχές σύστημα δόμησης και δεν έχουν πρασιά. Όλες οι καινούργιες πολυκατοικίες είναι κτισμένες με pilotis και έχουν τη συνήθη κατασκευή που επικράτησε κατά την τελευταία δεκαετία στις αστικές πολυκατοικίες και χαρακτηρίζεται από σχετικά μεγάλους εξώστες. ΙΣΟΓΕΙΟ ΔΙΩΡΟΦΟ ΤΡΙΩΡΟΦΟ ΤΕΤΡΑΩΡΟΦΟ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ Η περιοχή του Ελαιώνα υπάγεται διοικητικά στους δήμους Αθηναίων, Αιγάλεω, Περιστερίου, ταύρου και Άγιου Ιωάννη Ρέντη και καταλαμβάνει έκταση 9.000 περίπου στρεμμάτων. Απέχει τρία χιλιόμετρα από την Αθήνα. Από το τέλος του 19ου αιώνα ο Ελαιώνας λειτούργησε ως χώρος στον οποίο συγκεντρώθηκαν οι βιομηχανίες της πρωτεύουσας, χάρη στην πλεονεκτική γεωγραφική του θέση και τους φυσικούς του πόρους: βρίσκεται ανάμεσα στο λιμάνι του Πειραιά,πύλη του εξωτερικού εμπορίου και την Αθήνα, το μεγαλύτερο καταναλωτικό κέντρο της χώρας, ενώ παράλληλα τα άφθονα υπόγεια νερά και το κατάλληλο για αργιλοληψίες έδαφός του χρησίμευαν στις νεοεμφανιζόμενες τότε βιομηχανίες. Η περιοχή αυτή ευρισκόμενη εκτός σχεδίου πόλης, με ανύπαρκτο τοπικό οδικό δίκτυο και χωρίς κρατική παρέμβαση μέχρι το 1954, παραδόθηκε στην ιδιωτική αυθαιρεσία, ηοποία, εκμεταλλευόμενη τη χαμηλή αξία της γης, συσσώρευε εκεί αρχικά ελαιοτριβεία και κεραμοποιεία. Στη δεκαετία του 1950 στο τετράγωνο του Ελαιώνα που ορίζεται από τις οδούς Αγίας Άννης- Ορφέως-Κηφισού και Ιερά Οδό υπήρχαν κτήματα με περιβόλια και αμπέλια, που περιλάμβαναν βεβαίως και τα σπίτια των ιδιοκτητών τους με στάβλους και ζώα- τα υποστατικά. Εκεί ήταν εγκατεστημένα από το 1941 τα καμίνια μεταναστών από την Κύθνο που είχαν αγοράσει γη από τους κτηματίες της περιοχής. Αυτά τα καμίνια που παρήγαγαν τούβλα ήταν οικογενειακές επιχειρήσεις και το σπίτι των ιδιοκτητών βρισκόταν δίπλα στο εργαστήριο. Αργότερα παρήγαγαν και κεραμικά είδη υγιεινής. Οι εργάτες που δούλευαν εκεί δεν είχαν μόνιμες κατοικίες αφού η δουλειά αυτή ήταν εποχιακή. Την ίδια εποχή υπήρχαν στην περιοχή και μαρμαράδικα που απασχολούσαν μέχρι 30 άτομα. Σταδιακά τα περιβόλια πουλιούνταν ως οικόπεδα για να φτιαχτούν σαπωνοποιεία και μονάδες χαρτοποιίας, στη συνέχεια βυρσοδεψεία, εργοστάσια χημικών και πλαστικών ή αποθηκευτικοί χώροι. Οι μεγάλες επιχειρήσεις εγκαταστάθηκαν από τη δεκαετία του 1960 και μετά, αφού μέχρι το 1961 οι εργαζόμενοι σε βιομηχανικές μονάδες άνω των 50 απασχολούμενων ήταν 2.143 στο Αιγάλεω ενώ η πλειονότητα εργαζόταν σε σαφώς μικρότερες ή οικογενειακές επιχειρήσεις. Με την άναρχη εγκατάσταση των επιχειρήσεων στον Ελαιώνα, ο μοναδικός πνεύμονας πρασίνου της πρωτεύουσας, αλλά και του Αιγάλεω, μετατράπηκε σε χώρο συγκέντρωσης των ενοχλητικών οικονομικών δραστηριοτήτων της πόλης. Στον Ελαιώνα συγκεντρώνεται κατά τη δεκαετία του 1990 σημαντικό τμήμα της ελληνικής βιομηχανίας: 2.300 έως 2.400 επιχειρήσεις που απασχολούν 40.000 έως 50.000 εργαζόμενους. Κυριαρχούν οι κλάδοι των προϊόντων μετάλλου, των μεταφορικών μέσων, των πλαστικών και της κλωστοϋφαντουργίας. Πρόκειται για μεγάλες μονάδες που απασχολούν πολλούς εργαζομένους και διαθέτουν μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ σε σχέση με το μέσο όρο της ελληνικής βιομηχανίας. Σύμφωνα με μελέτη του 1991 το 52% των επιχειρήσεων είχε ηλικία μεγαλύτερη των 30 ετών, ενώ μόνο το
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ 3% είχε ιδρυθεί μετά το 1982. Στις δύο τελευταίες δεκαετίες συστήνονται λιγότερες βιομηχανίες σε σχέση με το παρελθόν, αλλά και ο συνολικός αριθμός των παραγωγικών μονάδων μειώνεται. Στο τμήμα μελέτης μας εντοπίσαμε μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της περιοχής του Ελαιώνα Άργος Α.Ε., Κλωστοϋφαντουργία Μουζάκης Α.Ε. και Βιοχάλκο Α.Ε., και τα συντρίμμια μερικών άλλων, όπως η Χαρτοποιία Θράκης (από το 1986-1996). Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος επιχειρήσεων της ευρύτερης περιοχής βρίσκεται διάσπαρτο στον χώρο του δήμου Αιγάλεω,αλλά οι περισσότερες λειτουργούν στον Ελαιώνα. Στον Ελαιώνα δεν βρίσκουμε μόνο βιομηχανίες, άλλα κυριολεκτικά τα πάντα: εμπορικά καταστήματα, αποθήκες, γραφεία, εγκαταλειμμένα κτίρια, πρακτορεία μεταφορών, κοινωφελείς εγκαταστάσεις, στρατόπεδα, ελεύθερα γήπεδα, μάντρες υλικών, άλλα και κατοικίες (οι συνοικισμοί Τρίμη, νοτίως της Ιεράς Οδού, και Μαρκόνι, βορείως αυτής), μπλεγμένα το ένα με το άλλο, χωρίς την απαραίτητη υποδομή και τον αναγκαίο ζωτικό χώρο. Συνεπώς, υποβαθμίζουν την περιοχή, μειώνουν την αξία της γης και συντελούν στην εγκατάσταση μονάδων για τις οποίες το χαμηλό λειτουργικό κόστος έχει καθοριστική σημασία. Και αυτό βέβαια γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος. Η ρύπανση της περιοχής αυξάνεται και λόγω της κυκλοφορικής φόρτισης από τα ΜΜΜ και τις μεταφορές. Η πρώτη προσπάθεια αντιμετώπισης της κατάστασης έγινε το 1985, όταν με το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας θεσμοθετήθηκε η περιοχή του Ελαιώνα ως Βιομηχανικό- Βιοτεχνικό Πάρκο, και ορίστηκαν ως χρήσεις γης η βιομηχανική δραστηριότητα κατά 70%, ενώ η κατοικία και οι άλλες ειδικές χρήσεις κατά το υπόλοιπο 30%. Όμως το ΥΠΕΧΩΔΕ το 1991 εγκατέλειψε την ιδέα του πάρκου και πρότεινε ζώνες με μικτές χρήσεις, διαιωνίζοντας τη σημερινή άναρχη κατάσταση. Σήμερα, ο Ελαιώνας παρουσιάζει ένα αντιφατικό πρόσωπο. Από τη μία η εικόνα της εγκατάλειψης που βλέπουμε στα άδεια εργοστάσια, στις μάντρες υλικών, στις αλάνες ελευθέρου parking, στα ελάχιστα εναπομείναντα δείγματα κατοικίας (παλιότερα αυθαίρετα του 1960). Από την άλλη, τα αχανή εργοτάξια, τα εμπορικά καταστήματα στην Ιερά οδό και η μεγάλη κυκλοφορία των δρόμων δίνουν ελπίδες για έξοδο από την παρακμή.
ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Η περιοχή του Ελαιώνα διατρέχουν δύο οδικοί άξονες : ηιεράοδός, η οποία συνδέει τον Ελαιώνα με το Αιγάλεω και το κέντρο της Αθήνας και την Μαρκόνι Αγίας Άννας,η οποία συνδέει τη Λεωφόρο Αθηνών με την Ορφέως και την Πέτρου Ράλλη. Οι δύο δρόμοι χωρίζουν τον Ελαιώνα σε τέσσερα κομμάτια και οριοθετούν τα λιγοστά τετράγωνα του. Στον Ελαιώνα δεν έχουμε διαχωρισμό της χρήσεις γης με βάση τον όροφο του κτίσματος. Οι λειτουργία είναι καθολική για όλο το κτίριο και εκτείνεται και στον περίβολο αυτού. Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος επιχειρήσεων της ευρύτερης περιοχής βρίσκεται διάσπαρτο στον χώρο του δήμου Αιγάλεω,αλλά οι περισσότερες λειτουργούν στον Ελαιώνα. Στον Ελαιώνα δεν βρίσκουμε μόνο βιομηχανίες, άλλα κυριολεκτικά τα πάντα: εμπορικά καταστήματα, αποθήκες, γραφεία, εγκαταλειμμένα κτίρια, πρακτορεία μεταφορών, κοινωφελείς εγκαταστάσεις, στρατόπεδα, ελεύθερα γήπεδα, μάντρες υλικών, άλλα και κατοικίες (οι συνοικισμοί Τρίμη, νοτίως της Ιεράς Οδού, και Μαρκόνι, βορείως αυτής), μπλεγμένα το ένα με το άλλο, χωρίς την απαραίτητη υποδομή και τον αναγκαίο ζωτικό χώρο. Συνεπώς, υποβαθμίζουν την περιοχή, μειώνουν την αξία της γης και συντελούν στην εγκατάσταση μονάδων για τις οποίες το χαμηλό λειτουργικό κόστος έχει καθοριστική σημασία. ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΧΡΗΣΕΙΣ ΟΡΟΦΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΕΡΤΟΠΙΚΟ ΕΜΠ. ΤΟΠΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΣΤΙΑΣΗ, ΑΝΑΨΥΧΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΥΓΕΙΑ, ΠΡΟΝΟΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΤΗΡΙΟ ΧΩΡΙΣ ΧΡΗΣΗ ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΤΗΡΙΩΝ Στην ευρύτερη περιοχή του ο Ελαιώνας παρουσιάζει μια αντίφαση. Τα περισσότερα κτίσματα της δεκαετίας του 1950 και ύστερα βρίσκονται σε κακή ή μέτρια κατάσταση. Αυτό οφείλεται στο ότι η χρήση τους είναι κυρίως βιοτεχνίες και μεταφορές, επομένως δεν υπάρχει η έννοια της συντήρησης της κατοικίας που είναι ανεπτυγμένη στον ελληνικό λαό. Επιπλέον, τα υλικά κατασκευής τους είναι ευτελή (λαμαρίνα, τσιμεντόλιθοι) και με την πάροδο του χρόνου η φθορά είναι έντονη. Οι λιγοστές κατοικίες, τα διοικητικά κτίρια και τα νέα εμπορικά κτίσματα βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση, ανεξαρτήτως έτους κατασκευής, φύσης της χρήσεις τους και μέριμνα των ιδιοκτητών τους. ΑΡΙΣΤΗ ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ ΕΡΕΙΠΙΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑ ΚΤΗΡΙΩΝ ΠΡΙΝ ΤΟ 1920 1920-1950 1950-1985 ΜΕΤΑ ΤΟ 1985 ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΙΣΟΓΕΙΟ ΔΙΩΡΟΦΟ ΤΡΙΩΡΟΦΟ ΤΕΤΡΑΩΡΟΦΟ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΙΓΑΛΕΩ - ΕΛΑΙΩΝΑΣ Ο δήμος περιβάλλεται βόρεια από τη λεωφόρο Αθηνών, νότια από την Πέτρου Ράλλη και διασχίζεται από τρεις οδικούς άξονες υπερτονικής σημασίας, την Θηβών, την ελεύθερη λεωφόρο Κηφισού και την Ιερά οδό, οι οποίες συνδέουν διαμέσου της Ιεράς Οδού το σύνολο του Δήμου με το βασικό δίκτυο της πρωτεύουσας. Έτσι δημιουργούνται τέσσερα τεταρτημόρια που αποτελούν και τις τέσσερις συνοικίες του δήμου τα οποία έχουν δυσκολία στην επικοινωνία μεταξύ τους καθώς οι δρόμοι που τις διαχωρίζουν είναι ταχείας κυκλοφορίας. Ταυτόχρονα όμως, αυξημένη κυκλοφοριακή κίνηση παρατηρείται και στο εσωτερικό της περιοχής μέσα στα όρια της οποίας καταγράφεται ένας σημαντικός αριθμός δρόμων οι οποίοι λειτουργούν ως συλλεκτληριες αρτηρίες σε επίπεδο δήμου και περιλαμβάνουν τις οδούς Δημαρχείου, Πλαστήρα, Σμύρνης, Στεφάνου Σαράφη, Αλεξάνδρου Παπαναστασίου και Μπότσαρη καθώς Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της σχετικής κυκλοφοριακής μελέτης για τον Δήμο Αιγάλεω προκύπτει ότι: η Ιερά Οδός και Θηβών αποτελούν τις βασικότερες συνδέσεις του δημοτικού οδικού δικτύου με το υπόλοιπο δίκτυο της Αττικής και μάλιστα με τον ίδιο σχεδόν φόρτο στις εισόδους. Η είσοδος στο Αιγάλεω από τις Λεωφόρους Θηβών και Κηφισού είναι ιδιαίτερα σημαντική Εκτός όμως από την Ιερά οδό, σημαντικό κυκλοφοριακό πρόβλημα καταγράφεται και στη διασταύρωση των οδών Μάρκου Μπότσαρη και Στεφάνου Σαράφη. Αναπτυγμένο είναι και το δίκτυο των πεζοδρόμων που ευνοεί την κίνηση των ανθρώπων, ενώ η ευρύτατη χρήση δρόμων ήπιας κυκλοφορίας ενισχύει την αίσθηση της γειτονιάς ανά περιοχή. Η φύτευση στις ζώνες αυτές κάνει την περιοχή να αναπνέει και ταυτόχρονα τη χρωματίζει. Στην περιοχή παρατηρείται μειωμένη κίνηση φορτηγών, τα βασικά μέσα μεταφοράς είναι το αυτοκίνητο, το λεωφορείο και το ΜΕΤΡΟ. Η δημιουργία του ΜΕΤΡΟ αύξησε την κυκλοφοριακή φόρτιση στην περιοχή αφού αποτέλεσε πόλο έλξης για τους κατοίκους των γύρω περιοχών. Η δυνατότητα ανεμπόδιστης και ασφαλούς κυκλοφορίας και πρόσβασης όλων των κατοίκων και ιδιαίτερα των ατόμων με ειδικές ανάγκες σε όλες τις λειτουργίες και κοινόχρηστες / κοινωφελείς υποδομές που υπάρχουν στην περιοχή παρέμβασης αποτελεί σημαντική παράμετρο η οποία καθορίζει την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος και συνεπώς και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής. Η δυνατότητα ήπιας κυκλοφορίας και ανεμπόδιστης κίνησης των πεζών ή/και ποδηλατιστών καθορίζεται τόσο από τις συνθήκες κυκλοφορίας που επικρατούν σε μία περιοχή όσο και από την κατάσταση των δρόμων και πεζοδρομίων της. Οι κυκλοφοριακές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή παρέμβασης στους "εσωτερικούς / τοπικούς" δρόμους είναι σχετικά καλές σε αντίθεση με τις κεντρικότερες συλλεκτήριες οδούς όπου παρατηρείται αυξημένη κυκλοφοριακή κίνηση οχημάτων και λεωφορείων. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, η κίνηση των πεζών δυσχεραίνεται ή/ και είναι απαγορευτική λόγω της κακής κατάστασης των πεζοδρομίων. Πιο συγκεκριμένα, το πλάτος των υφιστάμενων πεζοδρομίων, στην πλειοψηφία τους, είναι 1 μέτρο έως 1.10 μ.,