... نوین میاندازد و دوره جدید خود را با راهی تازه در المپیک نوین آغاز میکند. هدف از

.

نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 مجله علمی-پژوهشی المپیک پس از تولید 63 شماره موفق اکنون پوست میاندازد و دوره جدید خود را با راهی تازه در المپیک نوین آغاز میکند. هدف از انتشار دوره جدید چاپ و انتشار مقاالت عمدتا کاربردی در همه حوزههای علوم ورزشی در ورزش قهرمانی است. امید است یاران دیروز همراهان امروزمان نیز باشند. www.olympic-journal.ir تهران بزرگراه نیایش خیابان سئول شمالی کمیته ملی المپیک طبقه اول واحد همبستگی المپیک )201( کد پستی: 1995614336 تلفن: 26203425-31 داخلی: 210 فاکس: 26203374

صاحب امتیاز: کمیته ملی المپیک جمهوری اسالمی ایران نوین راهنمای نگارش و پذیرش مقاالت فصلنامه علمی- پژوهشی المپیک نوین سال یکم - شماره 2 پياپي 2 زمستان 1393 قيمت: 1000 تومان مدیر مسئول و سردبیر: دکتر عباسعلی گائینی )استاد دانشگاه تهران( هیات تحریریه )به ترتیب حروف الفبا(: دکتر خسر ابراهیم )استاد دانشگاه شهید بهشتی( دکتر عباس بهرام )دانشیار دانشگاه تربیت معلم( دکتر حمید رجبی )دانشیار دانشگاه تربیت معلم( دکتر اصغر خالدان )استاد دانشگاه تهران( دکتر محمد خبیری )دانشیار دانشگاه تهران( دکتر نادر رهنما )دانشیار دانشگاه اصفهان( دکتر نصراله سجادی )دانشیار دانشگاه تهران( دکتر حسن علیزاده )دانشیار دانشگاه تهران( دکتر رضا قرخانلو )دانشیار دانشگاه تربیت مدرس( دکتر سید محمد کاظم واعظ موسوی )دانشیار دانشگاه امام حسین»ع«( مدیر اجرایی: دکتر جواد آزمون مدیر فنی: پرویز خاکی طراح و صفحهآرا: سجاد خاکی ویراستار: زهرا جاللزاده تیراژ: 100 جلد چاپ و صحافی: شرکت رامش نگاه ستاره توجه: صحت علمی مطالبی که نویسنده یا نویسندگان در باالی آن ذکر شده با ایشان میباشد. نشریه علمی- پژوهشی المپیک نوین از استادان پژوهشگران و متخصصان رشتههای مختلف ورزشی دعوت میکند تا مقاالت خود را برای درج در نشریه ارسال دارند. لطفا در تهیه مقاالت ارسالی نکتههای زیر را مراعات فرمایید: 1. انواع مقاالت قابل قبول عبارتند از: پژوهشی Article( )Original و مروری )Review( )الویت با مقاالت کاربردی است( 2. ارسال تقاضانامه درخواست برای چاپ به همراه مقاله ضروری است. نويسنده )نويسندگان( الزم است مقالة خود را به آدرس 3. مقاله به الکترونیکی زبان مجله فارسی ارسال سلیس و دارند.روان قابل ذكر نگارش شده است كه باشد.مقاله 4. براي نویسنده چاپ به مرجع )نویسندگان( الزم ديگري است ارسالمقاله نشده و خود را قبال بهنيز به آدرس چاپ نرسيده الکترونیکی باشد مجله )ارسال دارند. همزمانقابل مقالهذکر به ساير است که مجالت مقاله يابرای ارسالچاپ آن به قبل از مرجع دیگری مشخص شدن ارسال نشده و تصميم قبال نهايي نیز به موجب چاپ نرسیده بازگرداندن باشد ( مقاله ارسال ميشود(. همزمان مقاله به سایر مجالت یا مقالهها ارسال آن بايد در قبل از قالب A 4 به مشخص شدن صورت يكرو تصمیمدر يك نهایی ستون موجب و با بازگرداندن حاشيهايمقاله مناسب میشود( نوشته و با يك خط فاصله در بين سطرها تايپ شود. هر صفحه بايد داراي شمارة ترتيبي 5. مقالهها باید در یک ستون و با حاشیهای مناسب نوشته شود. باشد. هر صفحه باید دارای شماره ترتیبی باشد. 6. در صورتی که مقاله قبال در همایشها و مجامع علمی ارائه شده مراتب باید با ذکر تاریخ ارائه و مشخصات کامل همایش اعالم شود. 7. چنانچه پژوهش و تهیه مقاله با استفاده از بودجه تحقیقاتی موسسهای انجام شده است نام موسسه و شماره ثبت طرح در آخر مقاله ذکر شوند )نویسنده مقاله در صورت لزوم باید مجوز کتبی موسسه را در خصوص چاپ مقاله در مجله علمی- پژوهشی المپیک نوین ارائه دهد(. 8. مقاله پژوهشی باید شامل عنوان چکیده فارسی 150 کلمهای )با 3 تا 5 کلیدواژه فارسی در زیر آن ( مقدمه روششناسی

نتیجهگیری دادهها( تحلیل و )تجزیه بحث )نتایج( یافتهها کلمهای انگلیسی 100 چکیده و لزوم( صورت )در تشکر و تقدیر باشد. منابع فهرست و انگلیسی( کلیدواژه 5 تا 3 با ( موضوع به مسلط و مجرب پژوهشگران از فقط مروری مقاله 9. باشند. زمینه آن در تالیفاتی دارای که میشود پذیرفته مقاله خطی 20 صفحه 12 حداکثر از مقاله هر صفحات تعداد 10. نکند. تجاوز شکلها( نمودارها جدولها متن )شامل: نام و نام انگلیسی و فارسی به مقاله عنوان اول صفحه در 11. و نام )نویسندگان( نویسنده علمی سمت و رتبه خانوادگی شود. ذکر احتمالی تماسهای تلفن شماره و کار محل نشانی 4 تا 3 هر ازای به شکل و نمودار جدول به نیاز صورت در 12. با شکل یا کامپیوتری نمودار جدول یک مقاله متن صفحه شکلها( و نمودارها در ( زیرنویس یا جدولها( )در باالنویس اصل باید ارسالی شکلهای و نمودارها شود. ارائه فارسی باشند. روشن و دقیق عالئم صورت به که عبارتی یا واژه هر مقاله متن در 13. باید میشود استفاده بار اول انگلیسی یا فارسی اختصاری شود. معرفی پانویس صورت به آن کامل عبارت متن در باید میشوند استفاده مقاله تهیه در آنها از که منابعی 14. ترتیب به باید منابع شوند. استفاده شماره با و پرانتز داخل شوند. آورده مقاله انتهای در انگلیسی و فارسی الفبای حروف از: عبارتند منابع معرفی مثالهای سال نویسندگان( ( نویسنده نام و نامخانوادگی فارسی: مقاله الف. صفحه. شماره مجله شماره مقاله عنوان انتشار بر آبزدایی روش به وزن کاهش اثر )1379(. ضیا معینی کشتی در جسمانی آمادگی و فیزیولوژیکی منتخب متغییرهای.38-21 :)18( المپیک گیران نویسندگان( ( نویسنده نام و خانوادگی نام انگلیسی: مقاله ب. )ذکر صفحه شماره مجله شماره مقاله عنوان انتشار سال است(. الزامی نویسندگان همه نام و نامخانوادگی Martin, A.D, and Drinkwater, D.T. (1991). Variability in the measures of body fat: assumption or technique. Sport Med. (2): 227_288. انتشار سال نویسندگان( ( نویسنده نام و نامخانوادگی کتاب: ج. در ( مترجمان / مترجم خانوادگی نام و نام کتاب عنوان محل شهر چاپ شماره است( ترجمه کتاب که صورتی صفحه. شماره ناشر چاپ تغذیه و ورزش 1373 رضا علیجانیان فارسی: تالیفی مثال 1. 40. - 37 اصفهان دانشگاه اصفهان سوم چاپ 1380 )ویراستار( توماس ریلی فارسی: ترجمهای مثال 2. اول چاپ گائینی عباسعلی فوتبال( )بیولوژی فوتبال و علم 83. - 45 المپیک ملی کمیته تهران انگلیسی: مثال 3. Rowland, Thomas. (1996). Development Exercise physiology. Champaing: Human kineticts. PP. 172_175 و مشاوران تحریریه هیأت اعضای را دریافتی مقاالت 15. نویسنده هویت میکنند. ارزیابی و نقد بررسی داوران ماند. خواهد مکتوم کنندگان بررسی برای مقاله )نویسندگان( شد. نخواهد فرستاده پس رسیده مقاالت 16.

.

105 نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 ص 116-105 تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر مالون دیآلدهید و کراتین کیناز سرمی پس از یک جلسه فعالیت هوازی در مردان تاريخ دريافت: 92/1/8 تاريخ تصويب: 92/6/9 وحيد ساري صراف استاديار دانشكدة تربيتبدني و علوم ورزشي دانشگاه تبريز ایران* حسين بابائي استاد دانشكدة داروسازي دانشگاه علوم پزشكي تبريز ایران جواد حقروان عضو هيئت علمي دانشكدة فني- حرفهاي تبريز ایران حميدرضا زلفي دانشجوي دورة دكتري فيزيولوژي ورزش دانشكدة تربيتبدني و علوم ورزشي دانشگاه تبريز ایران چكيده: تحقیق حاضر به منظور تعيين تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر پاسخ مالون دیآلدهید و کراتین کیناز سرمی به دنبال یک جلسه فعاليت هوازی در مردان انجام گرفت. بیست و دو مرد غیرورزشکار سالم )سن: 19±1 سال درصد چربی: 12/2±3 شاخص تودة بدنی: 22/22±2 و اکسیژن مصرفی بیشینه: 39/28±2 میلیلیتر/کیلوگرم/دقیقه( به صورت تصادفی در دو گروه مکمل GSE ) 10 نفر 200 میلیگرم در روز( و دارونما ) 12 نفر( تقسیم شدند. آزمودنیها پس از چهارده روز مکملسازی در فعالیت هوازی با %75 اکسیژن مصرفی بیشینه به مدت سی دقیقه روي نوارگردان شرکت کردند. نمونههای خونی قبل از مکملسازی )حالت پایه( پس از چهارده روز مکملسازی )قبل از فعالیت( و بالفاصله بعد از قرارداد ورزشی گرفته شد. دادهها با استفاده از تحلیل واریانس در اندازهگیریهای مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح 0/05< P در نرمافزار SPSS15 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بعد از فعالیت ورزشی در ظرفیت ضداکسایشی تام هیچ یک از گروهها تغییر معناداری وجود نداشت )0/05< P ( با این حال دامنة افزایش مالون دیآلدهید و کراتین کیناز در گروه مکمل پس از انجام فعالیت هوازی کمتر از گروه دارونما بود )0/05< P(. لذا دو هفته مکملسازی GSE احتماال از فشار اکسایشی ناشی از ورزش میکاهد. واژگان کلیدی: عصارة دانة انگور سیاه فشار اکسایشی ناشی از ورزش فعالیت هوازی *Email: sarraf@tabrizu.ac.ir

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 106 مقدمه پژوهشهای متعدد در زمینة آسیبهای اکسایشی نشان میدهد که انواع مختلف فعالیتهای ورزشی تولید رادیکالهای آزاد 1 در بدن را تشدید مینماید )2 4 8 17 19(. رادیکالهای آزاد مسبب ایجاد آسیب در مولکولهای زندة بدن است از جمله لیپیدها پروتئینها کربوهیدراتها و DNA (17). ارگانیسمهای هوازی که بخشی از فرایند سوختوسازی اکسیژن است رادیکالهای آزاد را تولید میکنند. حین فعالیتهای ورزشی نیز با افزایش نیازمندی بیشتر به انرژی در بافتهای بدن بهویژه در عضالت فعال مصرف اکسیژن بیشتر از حالت استراحتی است )11(. عالوه بر این افزایش غلظت کاتکوالمینها افزایش ایسکمی- خونرسانی مجدد عدم تعادل در هومئوستازی یون کلسیم خوداکسایشی هموگلوبین و انفجار تنفسی- نوتروفیلی نیز از سایر منابع و مسیرهای اصلی در تولید گونههای فعال اکسیژن )ROS( حین و پس از فعالیتهای ورزشی محسوب میشوند )17(. در مقابل دستگاه دفاع ضداکسایشی آنزیمی و غیرآنزیمی بدن وظیفة مقابله با آثار سوء رادیکالهای آزاد را برعهده دارد )29(. به طور کلی فشار اکسایشی به واسطة افزایش تولید گونههای فعال اکسیژن یا کاهش سطح این ضداکسایندهها به وجود میآید )17(. در این بین یکی از روشها رایج به منظور نشان دادن آسیب اکسایشی ناشی از ورزشهای هوازی ارزیابی 2 پراکسایشی لیپیدی با مالون دی آلدهید) MDA ( سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین است )9(. همچنین بين سطوح MDA حین فعالیت ورزشی با برخی شاخصهای آسیب سلولی همچون آنزیم کراتین کیناز )CK( رابطه وجود دارد.)20( نتایج بسیاری از مطالعات پژوهشی نشان میدهد که فعالیتهای ورزشی شدید متوسط و نامنظم هوازی موجب تولید رادیکالهای آزاد و بروز فشار اکسایشی میشود )2 19 23(. برای مثال گولدفارب و همکارانش )2007( در مطالعهای جامع افزایش مالون دیآلدهید را به دنبال 30 دقیقه فعالیت هوازی با 80 درصد اکسیژن مصرفی در هر دو گروه مردان و زنان بررسی کردند )19(. در تحقیقی دیگر سیفی اسکی شهر و همکارانش )2008( با مطالعة افراد غیر ورزشکار نشان دادند 30 دقیقه فعالیت ورزشی با 75 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه روی نوارگردان به افزایش مالون دیآلدهید و کراتین کیناز سرمی میانجامد )27(. با توجه به آنچه گفتیم یکی از شیوههای مقابله با فشار اکسایشی ناشی از فعالیتهای سنگین و نسبتا شدید تقویت دستگاه ضداکسایشی غیرآنزیمی در قالب استفاده از مکملهای طبیعی و خوراکی است 3 )1 3 5 6(. در این بین عصارة دانة انگور سیاه )GSE( جزء مکملهایی محسوب میشود که با دارا بودن خواص فالونوئیدی آثار ضداکسایشی بسیار قوی دارد )25 28(. دانة انگور حاوی چربي 4 پروتئين كربوهيدرات و 5 تا 8 درصد پليفنول است که مقادير آن بسته به گونه و جنس انگور 1. Free radicals 2. Malondialdehyde(MDA) 3. Grape seed extract(vitis vinfera) 4. Polyphenols

107 زلفي حميدرضا حقروان جواد بابائي حسين صراف ساري وحيد بیشترین از یکی پليفنولها )28(. است متفاوت و میوه گياهان گلها اغلب در که هستند ترکيباتی چاي سيب قهوه کاکائو ميشوند. يافت میوهها دانة مقادير حاوي گياهي مغزهاي و انار انگور سبز رد موجود پليفنولهاي )18(. پليفنولاند زيادي 2 اسيدگاليك 1 فالونوئيدها شامل انگور دانة عصارة 4 اپيكاتچين 3 -گاليت 3 فالوان 3 -كاتچين مونومريك 7 پروسيانيدين پليمريك و 6 مونومريك 5 ديمريك و در موجود پروآنتوسيانيدين بین این در است. است. ضداکسایشی تركيب مؤثرترين انگور دانة که است قوی ضداکسایندهای انگور دانة عصارة محافظت بیماری و زودرس پیری برابر در بدن از اکسایشی ضد توان موجود مطالعات طبق میکند. 50 و E ویتامین از بیش بار 20 پروآنتوسیانیدینها )28(. است C ویتامین از بیشتر برابر صورت به اخیر سالهای در که مطالعاتی بیشتر است پذیرفته انجام حیوانی و انسانی مطالعات این ضداکسایشی و بیولوژیکی قوی آثار بیانگر فشار و دیآلدهید مالون مقدار کاهش در مکمل دیابت مانند بیماریها برخی از شده ایجاد اکسایشی مطالعة نتایج مثال برای )16 26 31(. است بوده داد نشان وضوح به )2010( همکارانش و دوستار معنادار کاهش به انگور دانة عصارة مکملسازی که فعالیت معنادار افزایش و دیآلدهید مالون سطح سوپراکسید همچون ضداکسایشی آنزیمهای قرمز گلبولهای پراکسیداز گلوتاتیون و دسموتاز )16(. میانجامد دیابتی موشهای مجموعه این نگارش زمان تا اینکه به توجه با دانة عصارة مکملسازی زمینة در جامعی مطالعة فعالیتهای از ناشی اکسایشی فشار بر سیاه انگور آیا که است مطرح سؤال این نشد یافت ورزشی میتواند انگور دانة عصارة کوتاهمدت مکملسازی هوازی فعالیتهای از ناشی اکسایشی فشار بروز از کاهش موجب کم دست یا بکاهد شدید نسبتا شاخصهای و اکسایشی فشار نامطلوب آثار تعیین قصد به حاضر مطالعة اینرو از شود آن برخی بر سیاه انگور دانة عصارة مکملسازی تأثیر جلسه یک از پس اکسایشی فشار شاخصهای پذیرفت. انجام هوازی فعالیت روششناسی قرارداد و مکملسازی آزمودنیها تحقیق طرح در نیمهتجربی طرح قالب در حاضر تحقیق ورزشی. در مکرر اندازهگیریهای با کنترل و مکمل گروه دو کسب از پس و کور دوسویه صورت به نوبت سه دانشگاه پژوهش در اخالق کمیتة در اخالقی تأییدیة مطالعة آماری جامعة شد. انجام تبریز پزشکی علوم غیرورزشکار سالم مرد دانشجوی 22 را حاضر تمرینات و ورزشی فعالیت در منظم شرکت )بدون دارو و مکمل گونه هر مصرف عدم نیز و بدنی مرتب با غیرسیگاری و خوابگاهی گذشته( ماه شش طی 60 بین از که تشکیلدادند سال 20 تا 18 سنی دامنة 1. Flavonoids 2. Gallic acid 3. Monomeric flavan-3-ols catechin 4. Epicatechin 3-O-gallate 5. Dimeric Procyanidins 6. Monomeric procyanidins 7. Polymerized procyanidins 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 108 داوطلب انتخاب شدند. نحوة گزینش آزمودنیها به این صورت بود که به دنبال اطالعرسانی و دعوت به همکاری در طرح ورزشی طی یک جلسة هماهنگی آزمودنیها در جریان كامل طرح اهداف و روش اجراي تحقيق قرارگرفتند و ضمن تکمیل فرم رضایت آگاهانه پرسشنامة سالمتی و سابقة ورزشی مورد معاینات پزشکی قرارگرفتند. هفت روز قبل از شروع تحقیق اطالعات مربوط به شاخصهای آنتروپومتریکی )پیکرسنجی( شامل قد وزن و درصد تودة چربی بدن با استفاده از دستگاه ضخامتسنج پوستی 1 )ساخت شرکت جان بول آلمان( و قراردادن در فرمول سه نقطهای دانشکدة پزشکی ورزشی آمریکا 2 )چینهای پوستی سهسر بازویی شکمی و فوق خاصرهای در سمت راست بدن( مطابق معادله 1 محاسبه شد. با استفاده از آزمون نوارگردان بروس )ساخت شرکت تکنوجیم ایتالیا( و معادله 2 اکسیژن مصرفی بیشینة آزمودنیها ثبت شد. )1( - 5/18845 ])سن( ]0/15772 + 2 )مجموع سه قسمت( 0/00105 - )مجموع سه قسمت( )0/39287( = درصد چربي )2( [ 3 )زمان( 0/012 [ - [ 2 )زمان( 0/451 [ + ])زمان( 1/379 [ ]14/76[ =اکسیژن مصرفی بیشینه بر این اساس تعداد 24 نفر با میانگین سنی 19/15±0/81 سال درصد چربی 12/2±3/10 شاخص تودة بدنی 22/22±2/00 و اکسیژن مصرفی بیشینة 39/28±2/00 میلیلیتر/کیلوگرم/ دقیقه انتخاب و به طور تصادفی در یکی از دو گروه همگنشدة 12 نفری مکمل عصارة دانة انگور سیاه GSE )دو کپسول 100 میلیگرمی عصارة دانة انگور به مدت چهارده روز( و دارونما PLA )از نظر محتویات و شکل ظاهری شبیه داروی اصلی بود جز اینکه عصارة دانة 3 انگور از آن حذف و معادل آن از مواد بیاثر موجود در خود فرموالسیون جایگزین شد( قرار گرفتند )25(. کپسولهای مکمل عصارة دانة انگور و دارونما در مرکز تحقیقات دارویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تهیه شد. نحوة تهیة عصارة تام به این صورت بود که ابتدا دانههای خشک انگور سیاه آسیاب سپس با ان- هگزان به طور کامل چربیزدایی شد. عصارة هیدروالکلی با ترکیب )آب/ اتانول - 30 / 70( تهیه شد و در ادامه حالل عصاره به کمک دستگاه تقطیر در خأل )Evaporator( تا حصول باقیماندة کامال خشک خارج گردید و از عصارة تهیه شده بعد از استانداردسازی استفاده شد. برای استانداردسازی عصاره نیز از دو روش تعیین اثر آنتیاکسیدانی عصاره به روش DPPH و تعیین محتوی فنولهای تام عصاره استفاده شد )13(. 1. Skindfold caliper 2. American College of Sports Medicine(ACSM) 3. Inert سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

109 زلفي حميدرضا حقروان جواد بابائي حسين صراف ساري وحيد از نفر دو تحقیق طول در که است ذکر به الزم ادامة به تمایل عدم دلیل به مکمل گروه آزمونیهای جهت همچنین شدند. گذاشته کنار مطالعه از همکاری یادآمد پرسشنامة از آزمودنیها غذایی رژیم کنترل استفاده 1( )جدول طرح طول در تغذیه ساعتة 24 از قبل و ناشتا صورت به خونی نمونههای اولین شد. از پایه( )حالت مکملسازی چهاردهروزة دورة شروع شد. تهیه آزمودنیها راست دست پیشآرنجی ورید مکملسازی دورة کاملشدن از بعد دوم خونگیری سپس پذیرفت. انجام تمرینی قرارداد اجرای از قبل کردن گرم و کششی حرکات انجام از بعد آزمودنی )مطابق بیشینه مصرفی اکسیژن درصد 75 شدت با سی مدت به کاروونن( قلب ضربان درصد 75 با )23(. کردند دویدن به شروع نوارگردان روی دقیقه قرارداد اجرای از پس بالفاصله خونی سرم نمونههای شد. گرفته فوق ورزشی 5 حدود خونگیری نوبتهای از یک هر در لولههای به و گرفته آزمودنیها از خون میلیلیتر سرم تهیة جهت مخصوص وزیکولدار آزمایش 3000 با دقیقه 10 مدت به آزمون محل در و افزوده به حاصل سرم شد. سانتریفیوژ دقیقه در دور هزار سانتیگراد درجة 70- دمای در و فرستاده آزمایشگاه ضداکسایشی ظرفیت اندازهگیری برای الزم زمان تا کراتین و )MDA( آلدهید دی مالون )TAC( تام است ذکر به الزم شد. نگهداری )CK( کیناز و یکسان شرایط در آزمون اجرای مراحل تمامی درجه 26-24 دمای درصد 50 رطوبت استاندارد گرفت. انجام صبح 11 تا 8 ساعت و اندازهگیری آزمایشگاهی. اندازهگیریهای روش طبق )TAC( سرم تام ضداکسایشی ظرفیت کیت کاربردن به با سازنده کارخانة دستورالعمل روش از استفاده با و 1 رندوکس انگلیسی شرکت نیز سرمي MDA اندازهگيري گرفت. انجام 2 میلر )TBA( اسيد تيوباربيتوريك با واكنش پاية بر با جذب اندازهگيري نرمال بوتانل با استخراج منحني با جذب مقايسة و اسپكتروفتومتري روش با نیز سرمی کیناز کراتین شد. تعیین استاندارد دستگاه با و آزمون پارس شرکت کیت از استفاده شرکت ساخت Alcyon 300 مدل اتوآناالیزر شد. تعیین آمریکا ابوت همگنی از اطمینان از پس آماری. روشهای انحراف ± )میانگین اولیه دادههای اختالف عدم و آزمون از استفاده با نظر مورد جامعة با استاندارد( شاخصهای تغییرات بررسی برای ویلک شاپیرو استاندارد( انحراف ± )میانگین آزمودنیها فیزیولوژیایی ویژگیهای 1. جدول بدن(%) چربي 12/37±2/97 12/00±2/85 گروه سن( yrs ) وزن( kg ) قد( cm ) 66/85±7/55 172/38±6/06 68/08±7/44 174/70±5/16 بيشينه مصرفي اكسيژن بدني تودة شاخص -1-1 2 (ml.kg.min ) (kg.m ) 39/35±1/26 22/38±1/42 39/21±1/60 22/03±1/83 19/22±0/88 19/07±0/77 (PLA) دارونما (GSE) مكمل 1. Rondox 2. Miller 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 110 مورد تحقیق در مراحل سهگانة اندازهگیری و تأثیر متقابل گروهها )مکمل و دارونما( و مراحل خونگیری از آزمون تحلیل واریانس 1 با اندازهگیریهای مکرر استفاده شد. در صورت مشاهدة اختالف بین مراحل زمانی از آزمون پستعقیبی بونفرونی و برای تعیین اختالفات بین گروهی از آزمون t مستقل بهره گرفته شد. تمامی عملیاتها و محاسبات آماری با استفاده از نرمافزار spss 15 در سطح معناداری 0/05<P انجام گرفت. یافتهها در جدول 1 میانگین و انحراف استاندارد ویژگیهای فردی و فیزیولوژیایی آزمودنیها شامل سن قد وزن درصد چربی شاخص تودة بدنی و حداکثر اکسیژن مصرفی و در جدول 2 تغییرات شاخصهای مورد تحقیق طی سه مرحله خونگیری ارائه شده است. یافتهها حاکی از آن است که مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور قبل از اجرای فعالیت ورزشی )جدول 3( بر ظرفیت ضداکسایشی تام )TAC( مالون دیآلدهید )MDA( و کراتین کیناز سرمی )CK( تأثیر معناداری ندارد )0/05>P(. مطابق نتایج با وجود افزایش ظرفیت ضداکسایشی تام سرمی پس از فعالیت هوازی تفاوت معناداری بین دو گروه عصارة دانة انگور و دارونما در مقادیر ظرفیت ضداکسایشی تام سرمی مشاهده نشد )0/05>P( که بیانگر عدم تأثیر مصرف عصارة دانة انگور در تمامی مراحل تحقیق )حالت پایه قبل از ورزش و بعد از فعالیت ورزشی( بود. در حالی که با افزایش مالون دی آلدهید متعاقب یک جلسه فعالیت هوازی افزایش معناداری نسبت به حالت پایه )0/009=P( و قبل از فعالیت ورزشی در گروه دارونما مشاهده شد )0/016=P(. با وجود این تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده جدول 2. تغییرات شاخصهای مورد تحقیق طی سه مرحله خونگیری در گروهها )میانگین ± انحراف استاندارد( مراحل خونگيري شاخصهاي مورد مطالعه گروهها حالت پايه قبل از فعاليت بعد از فعاليت ظرفيت ضداكسايشي تام گروه دارونما PLA گروه مكمل GSE گروه دارونما PLA گروه مكمل GSE گروه دارونما PLA گروه مكمل GSE 0/98±0/21 1/01±0/14 * 4/16±0/80 *# 3/43±0/35 * 174±46 *# 151±33 0/96±0/18 0/97±0/12 3/30±0/83 3/22±0/37 122±35 133±36 0/98±0/15 0/95±0/17 3/34±0/94 3/30±0/73 134±48 139±47 (mmol.ml) مالون ديآلدهيد (nmol.mi) كراتين كيناز (IU.l) عالمت * تفاوت معنی دار بین مرحله ی قبل و بعد از فعالیت ورزشی) P>0/05 (. عالمت # تفاوت معنی دار گروه مکمل و دارونما )0/05<P(. 1. ANOVA سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

111 وحيد ساري صراف حسين بابائي جواد حقروان حميدرضا زلفي جدول 3. مقایسه میانگین و انحراف استاندارد میزان دریافت کالری و مواد مغذی در دو گروه عصاره دانه انگور و دارونما تركيبات و مواد مغذي گروه مكمل عصاره (GSE) گروه دارونما (PLA) سطح معني داري 0/71 2250/89 ± 783/45 كل انرژي(كيلوكالري در روز) ± 742/79 2312/69 0/23 288/11 ± 108/73 %51/20 307/31 ± 122/66 %53/51 كربوهيدرات (گرم در روز) درصد انرژي دريافتي 0/11 73/71 ± 37/74 %13/10 70/01 ± 38/22 %12/11 پروتي ين (گرم در روز) درصد انرژي دريافتي 0/43 89/28 ± 64/86 %35/70 88/34 ± 54/91 %34/38 چربي (گرم در روز) درصد انرژي دريافتي 0/54 14/61 ± 13/57 كل فيبر (گرم در روز) ± 10/51 18/6 0/87 146/12 ± 88/13 كلسترول (ميلي گرم در روز) ± 65/79 142/15 0/22 55/48 ± 23/77 سلنيوم (ميكروگرم در روز) ± 16/31 49/32 0/36 96/78 ± 80/67 ويتامين C (ميلي گرم در روز) ± 52/57 107/77 0/28 داده ها با استفاده از نرم افزار های Nutrition V4 و SPSS پردازش گردید آزمون آماری مورد استفاده.T-test ويتامين (ميلي گرم در روز) 12/11 2/0 9/78 2/03 سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نشد )0/05>P(. همچنین مشاهده شد که میزان کراتین کیناز تام سرمی پس از فعالیت هوازی در هر دو گروه افزایش یافت. این افزایش در گروه دارونما نسبت به مرحلة قبل از فعالیت معنادار بود.)P=0/021( بحث و نتیجهگیری الف( فعالیت هوازی مکملسازی و شاخص ظرفیت ضداکسایشی تام )TAC( یافتهها نشان داد با وجود افزایش ناچیز تغییر معناداری در ظرفیت ضداکسایشی تام سرمی پس از اجرای یک وهله تمرین هوازی با شدت 75 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه در هیچ یک از گروهها مشاهده نشد )0/05>P( که این یافته همسو با نتایج تحقیقات دیاز و همکارانش )15( و بابایی و همکارانش )6( است به طوری که برای مثال دیاز و همکارانش با بررسی مردان و زنان سالم غیرورزشکار دانشگاهی اعالم داشتند ظرفیت ضداکسایشی تام پس از یک جلسه فعالیت هوازی زیربیشینه تغییر معناداری پیدا نمیکند )15(. این در حالی است که دمیربگ و همکاران )14( با مطالعة 113 مرد و زن غیرورزشکار گزارش کردند که ظرفیت ضداکسایشی متعاقب آزمون نوارگردان بروس نسبت به حالت قبل از فعالیت ورزشی نوین

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 112 کاهش معناداری یافت. از علل مغایرت نتایج پژوهشی در این زمینه میتوان به تعداد آزمودنیها ویژگیهای جمعیتی )نوع نژاد سن و جنس و وضعیت سالمتی و نیز آمادگی بدنی قبلی( شدت فعالیت و نیز تفاوت در نحوة اندازهگیری این شاخص اشاره کرد به طوری که در تحقیق حاضر از روش ABTs برای اندازهگیری ظرفیت ضداکسایشی تام استفاده شد که با روش اندازهگیری در تحقیق دمیربگ )TAR( متفاوت بود. از سوی دیگر دامنة سنی و جنسیت در تحقیق فوق به طور میانگین 46 سال بود و از هر دو گروه مردان و زنان استفاده شد در حالی که آزمودنیهای تحقیق حاضر را مردان جوان با میانگین سنی 19 سال تشکیل میدادند. همچنین یافتهها نشان داد که مصرف مکمل عصارة دانة انگور سیاه به مدت چهارده روز تأثیر معناداری بر ظرفیت ضداکسایشی تام سرم ندارد که احتماال ناشی از پایین بودن مقدار مصرف روزانه و یا کم بودن زمان الزم برای تأثیرگذاری بر این شاخص است. به دلیل محدود بودن تعداد مطالعات انجام شده در مورد عصارة دانة انگور و نیز نبود مطالعة مستقیم در مورد آثار ضداکسایشی مکملسازی عصارة دانة انگور سیاه در تعامل با فعالیت ورزشی بررسی سایر تحقیقات مرتبط با آثار ضداکسایشی نشان داد که نتیجة تحقیق حاضر همسو با مطالعة پورقاسم و همکارانش )25( و کار و همکارانش )21( و در تناقض با یافتههای وینا و همکارانش )30( و وینسون و همکارانش سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین )31( است. از دالیل این مغایرتها میتوان به گروههای آزمودنی متفاوت )سن جنس( سالم و بیمار بودن آزمودنیها مقدار تجویز و مدت زمان مصرف مکملها اشاره کرد به طوری که در تحقیق وینسون رژیم مصرفی مکمل عصارة دانة انگور روزانه 600 میلیگرم بود در حالی که مقدار مصرف در تحقیق حاضر 200 میلیگرم در روز بود )31(. ب( فعالیت هوازی مکملسازی و شاخص مالون دیآلدهید )MDA( یافتههای تحقیق مبنی بر افزایش فعالیت مالون دیآلدهید سرمی پس از اجرای فعالیت هوازی با یافتههای تحقیقات متعددی همچون کلوزه و همکارانش )12( و گولدفارب و همکارانش )19( همخوانی دارد. گولدفارب و همکارانش دریافتند میزان مالون ديآلدهید در مردان و زنان سالم بعد از فعالیت هوازي 30 دقیقهاي با 80 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه افزایش مییابد )19(. فعالیت ورزشی با چندین سازوکار از جمله نشت اکسیژن از زنجیرة انتقال الکترونی سوختوساز پروستانوئیدی فعالیت گزانتین اکسیدازها و ماکروفاژها و افزایش فعالیت کاتکوالمینها ممکن است بر فرایندهای بروز فشار اکسایشی تأثیر بگذارد )12(. اما برخی تحقیقات نتایج متناقضی را با تحقیق حاضر گزارش دادند )8 9(. برای مثال بلومر و همکارانش )9( با مطالعة مردان ورزشکار اعالم کردند که هیچ تغییری در غلظت مالون دیآلدهید متعاقب 30 دقیقه فعالیت دوچرخهسواری با شدت 70 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه مشاهده نشد. علت این مغایرت در یافتهها را 1. Scavenging

113 وحيد ساري صراف حسين بابائي جواد حقروان حميدرضا زلفي سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 میتوان ناشی از عوامل تأثیرگذار و مداخلهای مانند سن جنس ویژگیهای فردی وضعیت بدنی و آمادگی قبلی )9( شدت و نوع فعالیت )12( دانست. به طور مثال بین دو تحقیق بلومر و تحقیق حاضر در نوع فعالیت ورزشی )دوچرخهسواری در برابر دویدن روی نوارگردان( میانگین سن آزمودنیها )24 سال در برابر 19 سال( و میزان آمادگی آزمودنیها )ورزشکار در برابر غیرورزشکار( اختالف وجود دارد که ممکن است همین عوامل باعث نتایج متفاوت گردد. در همین راستا برخی معتقدند که افراد ورزشکار به دلیل داشتن تمرینات منظم و باالرفتن توان دفاع ضداکسایشی متعاقب آن و کاهش پراکسایشی لیپیدی بافتهای بدن با غلظت متفاوتی از مالون دیآلدهید پس از تمرینات مواجه شدند )9(. همچنین یافتهها نشان از تأثیر معنادار مکمل عصارة دانة انگور سیاه بر کاهش غلظت مالون دیآلدهید پس از فعالیت هوازی در گروه مکمل نسبت به گروه دارونما داشت. نتایج تحقیقات قبلی نیز به آثار عصارة دانة انگور در کاهش مقادیر مالون دیآلدهید اشاره دارند )26 31(. سازوکار احتمالی پیشنهاد شده در ارتباط با مصرف عصاره را میتوان به کاتشین )فالوان 3- اولها( موجود در عصارة دانة انگور نسبت داد که باالترین ظرفیت ضداکسایشی را در بین فالنوئیدها را دارد و از چند سازوکار ضداکسایشی شامل زبالهکاوی 1 )اثر پاککنندگی( رادیکالهای آزاد خنثی کردن فلزات انتقالی همینطور تنظیم و ممانعت از آنزیمها نشأت میگیرد )7 28(. عالوه بر این ممکن است پروآنتوسیانیدینهای موجود در عصاره که به صورت عاملی در به داماندازی رادیکالهای آزاد عمل میکنند به عنوان احیاکنندة سایر مواد ضداکسایشی عمل کنند و غلظت سایر مواد اکسایندة آنزیمی را باال نگه دارند و بتوانند بر تشکیل رادیکالهای آزاد اثر مهاری داشته باشند )30( و بدین ترتیب از بروز پراکسایشی لیپیدی جلوگیری کنند. ج( فعالیت هوازی مکملسازی و شاخص کراتین کیناز) CK ( طبق یافتههای تحقیق حاضر میزان فعالیت کراتین کیناز تام سرمی به دنبال یک وهله فعالیت ورزشی با افزایش همراه بود که این میزان در گروه داورنما معنادار است. این در حالی است که مکملسازی عصارة دانة انگور از افزایش معنادار فعالیت آنزیم کراتین کیناز پس از فعالیت جلوگیری میکند. به عبارتی نتیجة مطالعة حاضر با برخی یافتههای پژوهشی از جمله سیفی اسکی شهر و همکارانش )27( و جعفری )1( مبنی بر افزایش شاخص آسیب سلولی پس از فعالیت هوازی همخوانی دارد. در مقابل پنکوآ و همکارانش )24( از آسیب سلولی به واسطة اندازهگیری کراتین کیناز بعد از سه ساعت رکاب زدن روی دوچرخه هیچ نشانهای نیافتند. با توجه به اینکه الگوی تغییرات کراتین کیناز بستگی به عوامل متعددی چون سن جنس میزان آمادگی بدنی و جزآن دارد نمیتوان از وجود مغایرتهای تحقیقی نیز چشم پوشید. برای مثال افراد بیتمرین در مقایسه با افراد تمرین کرده سطح باالتری از افزایش کراتین کیناز را در ساعات بعد از فعالیت ورزشی دارایند. همچنین مقدار فعالیت آنزیم بسته به جنسیت متفاوت است و سطح کراتین کیناز مردان پس از فعالیتی یکسان بیشتر از زنان است که این نوین

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 114 نیز شاید به دلیل داشتن تودة عضالنی بیشتر در مردان باشد )22(. به هر حال در تأیید مطالعاتی که در رابطه با مکملسازی مواد ضداکسایشی و فعالیت ورزشی وجود دارد ممکن است مکمل عصارة دانة انگور نیز همانند سایر مکملهای ضداکسایشی نظیر ویتامین C به واسطة حذف رادیکالهای آزاد و داشتن آثار ضداکسایشی ضمن کاهش پراکسایشی لیپیدی غشایی و کاهش آسیب غشایی از آزاد شدن بیشتر این آنزیم درون سلولی به مایعات برونسلولی جلوگیری کند )10(. با توجه به آنچه گفتیم مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور به مدت چهارده روز )روزانه 200 میلیگرم( از افزایش معنادار مالون دیآلدهید و کراتین کیناز سرمی پس از یک جلسه فعالیت هوازی )با شدت 75 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه( جلوگیری میکند اما تأثیر معناداری بر ظرفیت ضداکسایشی تام سرمی ندارد. با وجود این برای اینکه بتوان با قطعیت بیشتری راجع به عوامل مؤثر بر افزایش یا کاهش این عوامل و کاربرد آن در عرصههای ورزشی بحث و نتیجهگیری کرد نیاز به مطالعات بیشتری است )با توجه به عواملی مانند نوع سن جنس آزمودنیها میزان آمادگی و تعداد آزمودنیها زمان و نوع قرارداد ورزشی مقدار و مدت مصرف عصارة دانة انگور و نظایر آن(. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

115 زلفي حميدرضا حقروان جواد بابائي حسين صراف ساري وحيد 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین منابع سرمی تام کیناز کراتین و الکتات بر سیر عصارة کوتاهمدت مکملسازی»تأثیر )1390(. افشار جعفری 1. 93-81. 55(: )پیاپی 3 المپیک هوازی«فعالیت وهله یک از پس سالم مردان )1381(. همکاران و عباسعلی گائینی محمدجواد رسایی حجتالل نیکبخت محمدرضا حامدینیا 2. ورزشکار«دانشجویان در کیناز کراتین آنزیم و اکسایشی استرس شاخصهای بر درماندهساز»ورزش اثر 47-39. 22(: )پیاپی و 4 3 المپیک و E مکملهای و هوازی تمرین»اثر )1390(. مهدی هدایتی حمید رجبی فاطمه سالمی الهام حکاکدخت 3. 56-47. 55(: )پیاپی 3 المپیک باردار«موشهای در SOD و GPX ضداکسایشی آنزیمهای و GSH بر C استرس بر E ویتامین و هوازی تمرینهای»ترکیبی اثر )1383(. محمدرضا حامدینیا عباسعلی گائینی 4. 82-73. )پیاپی 27 (: 3 المپیک ورزشکار«دانشجویان در واماندهساز ورزش از پس و استراحت زمان اکسایشی تمرین هفته 8»اثر )1389(. محمدعلی سردار حمید رجبی فاطمه سالمی سیدمحمدعلی یثربی 5. پالسمای«سوپراکسیددسموتاز و آلدئید دی مالون بر C و E ویتامینهای مکمل بدون و با سرعتی.147-137 :)51 )پیاپی 3 المپیک 6. Babaei, P.; Rahmani-nia, F.; Nakhostin, B.; Bohlooli, S.H. (2009). "The effect of VC on immunoendocrine and oxidative stress responses to exercise". Journal of Clinical and Diagnostic Research, 3: 1627-1632. 7. Banerjee, A.K.; Mandal, A.; Chanda, D.; Chakraborti, S. (2003). "Oxidant, antioxidant and physical exercise". Mol Cell Biochem, 253: 307-312. 8. Bloomer, R.J.; Goldfarb, A. H.; McKenzie, M.J. (2006). "Oxidative stress response to aerobic exercise: comparison of antioxidant supplements". Medicine and Science in Sports and Exercise, 38: 1098-1105. 9. Bloomer, R.J.; Goldfarb, A.H.; Wideman, L.; McKenzie, M.J.; Consitt, L.A. (2005). "Effects of acute aerobic and anaerobic exercise on blood markers of oxidative stress". The Journal of Strength and Conditioning Research, 19: 276-285. 10. Bryer, S.C.; Goldfarb, A. H. (2006). "Effect of high dose vitamin C supplementation on muscle soreness, damage, function, and oxidative stress to eccentric exercise". Int J Sport Nutr Exerc Metab, 16: 270-280. 11. Cazzola, R.; Russo-Volpe, S.; Cervato, G.; Cestaro, B. (2003). "Biochemical assessments of oxidative stress, erythrocyte membrane fluidity and antioxidant status in professional soccer players and sedentary controls". European Journal of Clinical Investigation, 33: 924-930. 12. Close, G.; Ashton, T.; Cable, T.; Doran, D.; MacLaren, D. (2004). "Eccentric exercise, isokinetic muscle torque and delayed onset muscle soreness: the role of reactive oxygen species". Eur J Appl Physiol, 91: 615-621. 13. Delazar, A.; Shoeb, M.; Kumarasamy, Y.; Byers, M.; Nahar, L.; Modaresi, M.; Sarker, S.D. (2004). "Two bioactive ferulic acid derivatives from Eremostachys glabra". DARU, 12: 49-53. 14. Demirbag, R.; Yilmaz, R.; Guzel, S.; Celik, H.; Kocyigit, A.; Ozcan, E. (2006). "Effects of treadmill exercise test on oxidative/antioxidative parameters and DNA damage". Anadolu Kardiyol Derg, 6: 135-140. 15. Diaz, K.M.; Feairheller, D.L.; Sturgeon, K.M.; Williamson, S.T.; Brown, M.D. (2011). "Oxidative stress response to short duration bout of submaximal aerobic exercise in healthy young adults". International Journal of

تأثیر مکملسازی کوتاهمدت عصارة دانة انگور سیاه )GSE( بر. 116 Exercise Science, 4: 247-256. 16. Doustar, Y.; Mohajeri, D. (2010). "Antioxidant effect of extract of the grape seed in streptozotocin induced diabetic rats". Zahedan journal of reserch in medical scinces, 12: 9-14. 17. Fisher, W.K.; Bloomer, R. (2009). "Acute exercise and oxidative stress: a 30 year history". Dynamic Medicine, 8: 1-25. 18. Gianmaria, F.; Ferrazzano, I.A.; Aniello, I.; Armando, Z.G.P.; Antonino, P. (2011). "Plant Polyphenols and Their Anti-Cariogenic Properties: A Review. Molecules". J Physiol, 16: 1486-1507. 19. Goldfarb, A.; McKenzie, M.; Bloomer, R. (2007). "Gender comparisons of exercise-induced oxidative stress: influence of antioxidant supplementation". Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 32: 1124-1131. 20. Kanter, M.M.; Lesmes, G.R.; Kaminsky, LA.; La Ham-Saeger, J.; Nequin, N.D. (1988). "Serum creatine kinase and lactate dehydrogenase changes following an eighty kilometer race, Relationship to lipid peroxidation". European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, 57: 60-63. 21. Kar, P.; Laight, D.; Rooprai, H.K.; Shaw, K.M.; Cummings, M. (2009). "Effects of grape seed extract in Type 2 diabetic subjects at high cardiovascular risk: a double blind randomized placebo controlled trial examining metabolic markers, vascular tone, inflammation, oxidative stress and insulin sensitivity". Diabetic Medicine, 26: 526-531. 22. Miles, M.; Stephen, B. (2004). "IL-6, CRP, and CK Responses To A 20-mile Race At Altitude In Women Verses Men". Medicine & Science in Sports & Exercise, 36: 150. 23. Nakhostin-Roohi, B.; Babaei, P.; Rahmani-Nia, F.; Bohlooli, S. (2008). "Effect of vitamin C supplementation on lipid peroxidation, muscle damage and inflammation after 30-min exercise at 75% VO2max". The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 48: 217-224. 24. Penkowa, M.; Keller, C.; Keller, P.; Jauffred, S.; Pedersen, B. (2003). "Immunohistochemical detection of interleukin-6 in human skeletal muscle fibers following exercise". The FASEB Journal, 17: 2166-2168. 25. Pourghassem-Gargari, B.; Abedini, S.; Babaei, H.; Aliasgarzadeh, A.; Pourabdollah, P. (2011). "Effect of supplementation with grape seed (Vitis vinifera) extract on antioxidant status and lipid peroxidation in patient with type ΙΙ diabetes". Journal of Medicinal Plants Research, 5: 2029-2034. 26. Sano, A.; Uchida, R. (2007). "Beneficial Effects of Grape Seed Extract on Malondialdehyde-Modified LDL". Journal of Nutritional Science and Vitaminology, 53: 174-182. 27. Seifi-skishahr, F.; Siahkohian, M.; Nakhostin Roohi, B. (2008). "Influence of aerobic exercise at high and moderate intensities on lipid per oxidation in untrained men". The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 48: 515-521. 28. Shi, J.; Yu, J.; Pohorly, J.E.; Kakuda, Y. (2003). "Polyphenolics in grape seeds-biochemistry and functionality". Journal of Medicinal Food, 6: 291-299. 29. Urso, M.L.; Clarkson, P.M. (2003). "Oxidative stress, exercise, and antioxidant supplementation". Toxicology, 189: 41-54. 30. Vigna, G.B.; Costantini, F.; Aldini, G.; Carini, M.; Catapano, A.; Schena, F. et al. (2003). "Effect of a standardized grape seed extract on low-density lipoprotein susceptibility to oxidation in heavy smokers". Metabolism: clinical and experimental, 52: 1250-1257. 31. Vinson, J. A.; Proch, J.; Bose, P. (2001). "MegaNatural (R) Gold Grape seed Extract: In Vitro Antioxidant and In Vivo Human Supplementation Studies". J Med Food, 4: 17-26. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 1 شماره اول سال 128-117 ص استرس بر هوازی تمرین هفته شش و سه پیشدرمان اثر دوکسوروبیسین حاد القای از ناشی کبدی اکسایشی ایران مازندران دانشگاه ورزش فيزيولوژي دکتری دانشجوی ذوالفقارزاده فاطمه ایران* مازندران دانشگاه بدنی دانشکدةتربیت ورزش فیزیولوژی گروه استاد روشن دبيدي ولياهلل ایران مازندران دانشگاه پایه دانشکدةعلوم زیستشناسی گروه استادیار مقدم حاجیزاده اکبر 117 92/1/8 دريافت: تاريخ 92/7/2 تصويب: تاريخ چكيده: که است ضدتوموری داروهای مؤثرترین از یکی و آنتراسیکلینی آنتیبیوتیکی )DOX( دوکسوروبیسین در مسمومیت با دارو این از استفاده این وجود با میشود. استفاده سرطانها انواع درمان برای عموما هوازی تمرین هفته شش و سه پیشدرمان اثر بار نخستین برای مطالعةحاضر است. همراه سالم بافتهای کبدی اکسایشی استرس با مرتبط شاخصهای تغییرات بر حادDOX القای از قبل نوارگردان روی دویدن موشهای در )SOD( دیسموتاز اکسید سوپر و )MDA( آلدهید دی مالون شامل است کرده بررسی را تمرین و هفتهای سه تمرین و کنترل گروه سه به تصادفی بهطور نر صحرایی سرموش نر. 48 صحرایی 54-25 مدت به پیشرونده صورت به نوارگردان روی دویدن شامل برنامةتمرین شدند. تقسیم هفتهای شش پایان در بود. هفته شش و سه مدت به و هفته در جلسه دقیقه پنج در متر 20-15 سرعت با روز در دقیقه و دوکسوروبیسین زیرگروههای به تصادفی بهطور مجددا تمرین و کنترل گروه موشهای دورةتمرین موشها و شد انجام جلسةتمرین آخرین از پس ساعت 24 تزریق دو هر شدند. تقسیم درصد( سالین) 0/9 افزایش ایجاد به حادDOX تزریق داد نشان یکطرفه واریانس آنالیز شدند. کشته آن از پس ساعت 24 این وجود با میانجامد. سالین گروه با مقایسه در کبد بافت در SOD معنادار کاهش و MDA معنادار شد MDA سطوح غیرمعنادار کاهش سبب DOX القای از قبل هوازی تمرین هفته سه انجام اگرچه سطوح در معناداری افزایش و هوازی تمرین هفته شش متعاقب شاخص این سطوح در معناداری کاهش اما از حاکی مطالعةحاضر نتایج شد. مشاهده سالین گروه با مقایسه در تمرین هفته شش و سه از بعد SOD از ناشی اکسایشی استرس برابر در غیردارویی رویکردی هوازی منظم تمرین با پیشدرمان که است آن است ممکن آنتیاکسیدانت مثبت تنظیم و اکسیدانت مهار طریق از بهعالوه است. دوکسوروبیسین القای یابد. بهبود دوکسوروبیسین از ناشی کبدی مسمومیت برابر در کبد تحمل کبدی. اکسایشی مسمومیت شاخصهای دوکسوروبیسین هوازی تمرین با پیشدرمان کلیدی: واژگان *Email: vdabidiroshan@yahoo.com

بر هوازی تمرین هفته شش و سه پیشدرمان اثر 118 مقدمه پزشكي علم توجه قابل پیشرفتهای علیرغم قرن بيماريهاي مهمترين از يكي همچنان سرطان بيماريهاي از بعد مرگ علت دومين و حاضر سرطان میدهد نشان مطالعات است. عروقی قلبی- متحده ایاالت در مرگ کل درصد 22/8 تنهایی به است حالی در این است. داده اختصاص خود به را اولین عروقی قلبی- بیماری از ناشی مرگ میزان که شده برآورد درصد 26/26 و دنیا در مرگ عامل است) 27 4 (. آنتیبیوتیکی 1 )DOX( دوکسوروبیسین از یکی و 2 )ANT( توموری ضد آنتراسیکلینی عموما که است توموری ضد داروهای مؤثرترین اب )9(. میشود استفاده سرطانها انواع درمان برای در مسمومیت با دارو این از استفاده این وجود )35 9 7 5( قلب در سمیت شامل سالم بافتهای ) 37 21 19 (و کبد سمیت )24 17( مغز سمیت این است. همراه )20( کلیوی نفرونهای سمیت استفاده محدودیت باعث داروها این آثارجانبی گونه بالینی درمانی شیمی در مهم بسیار داروی این از است) 37 24 17 (. شده DOX از ناشی مسمومیت سازوکار هرچند است نشده مشخص کامال مختلف بافتهای بر این که است این از حاکی شواهد بیشتر اما تولید و لیپیدی پراکسایشی با است ممکن آسیب از استفاده اینرو از باشد. مرتبط آزاد رادیکالهای ناشی مسمومیت از پیشگیری برای آنتیاکسیدانها توجه مورد بقا برای و راهبردی دوکسوروبیسین از نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال گرفته قرار اخیر دهههای در محققان از بسیاری حاکی تحقیقات این کلی نتیجة 10(. 16 )19 است DOX القای متعاقب اکسایشی استرس افزایش از و است مغز و ریه کبد کلیه قبیل از بافتهایی در داروها برخی و آنتیاکسیدانی مکملهای از استفاده ناشی اکسایشی استرس برابر در قوی آثارمحافظتی دارد. DOX القای از را بدنی منظم فعالیتهای زیادی محققان اگرچه معرفی اکسیدانی دفاع سیستم بهبود برای راهبردی انجام شده مشخص تاکنون کردهاند) 12 7 ( اما دستگاههای تعادل عدم باعث حاد بدنی فعالیت علیرغم میشود) 2 1 (. بدن اکسیدانی/آنتیاکسیدانی ورزشی منظم تمرینات راهبردانجام مذکور موارد کبدی اکسایشی استرس بر DOX القای از قبل بررسی حاضر پژوهش در که است تازهای دیدگاه مطالعات این اکثر که حالی در بهعالوه میشود. بلندمدت) 6 5 ( تمرینهای پروتکلهای آثارحفاظتی قلبی سمیت درمان در را )35( حاد تمرینهای یا و پیشدرمان اثر اما دادند گزارش DOX از ناشی بهویژه هوازی تمرینات قبیل از برنامةغیردارویی حاد القای از قبل کوتاهمدت تمرینی پروتکلهای مورد تاکنون کبد بافت کبدی استرس بر DOX است. قرارنگرفته محققان توجه دوزهای اثر محققان برخی دیگر سوی از مختلف بافتهای سمیت بر را DOX تجمعی دوز اثر که حالی در )24 21 19( کردهاند بررسی میانمدت و کوتاهمدت دورههای اجرای از پس حاد مورد کمتر کبدی مسمومیت بر هوازی تمرینهای 1. Doxorubicin 2. Anti tumoranthrocycline(ant)

119 مقدم حاجیزاده اکبر روشن دبيدي ولياهلل ذوالفقارزاده فاطمه مطالعة بهعالوه است. قرارگرفته محققان توجه القای از قبل ورزشی منظم تمرینهای احتمالی تأثیر اکسایشی آسیب از پیشگیری نظر از DOX حاد درمان از بهتر مقولة»پیشگیری تثبیت به بافتی کرد. خواهد کمک است«تولید که شده مشخص موضوع این تاکنون تعادل عدم به DOX از ناشی اکسایشی استرس )MDA( دیآلدهید مالون قبیل از اکسایشی عوامل 1 دیسموتاز اکسید همانندسوپر ضداکسایشی عوامل و اینکه به توجه با لذا میانجامد) 21 10 (. )SOD( متعدد فرایندهای در ودرگیر حیاتی عضوی کبد یکسوعملکردهای است از بدن سوختوسازی قالب در گلوکز ذخیرهسازی جمله از بدن در مهم را سمزدایی و پالسما پروتئینهای گلیکوژن سنتز DOX با درمان طی دیگر سوی از دارد و برعهده و مییابد تجمع کبد در دارو از باالیی غلظت از یکی را اندام این اینرو از میشود. متابولیزه باDOX درمان معرض در و آسیبپذیر اندامهای تأثیر دارد نظر در حاضر ) 9 (.تحقیق میدهد قرار کوتاهمدت)سه هوازی تمرین انجام پیشدرمان سطوح بر را هفتهای( میانمدت)شش و هفتهای( کبدی اکسایشی استرس با مرتبط شاخصهای و )MDA( مالوندیآلدهید قبیل از کند بررسی حاد درمان از قبل )SOD( دیسموتاز اکسید سوپر.DOX با روششناسی صحرایي سرموش 48 را تحقیق اين آزمودنیهای از پس كه میدادند تشکیل روزه 60 ويستار نر آزمایشگاه به پاستور انستيتو مركز از خريداري محيط با ازآشنايي پس حيوانات اين شدند. منتقل وزنکشی نوارگردان روي نحوةفعاليت و جديد 10 اختالف با وزنی دستجات با سپس شدند. پس شدند. طبقهبندی مختلف قفسهای در گرم مقادیر با قفس هر از تصادفی صورت به آن از یک گرم( 10 وزنی )اختالف هم به نزدیک وزنی گروه سه در تصادفي طور به و شد انتخاب موش کنترل و هفتهای شش وتمرین هفتهای سه تمرین دورةاجرای اتمام از بعد سرانجام قرارگرفتند. دو به نوبةخود به گروه هر نیز تمرینی پروتکل شدند. تقسیم سالین و دوکسوروبیسین زیرگروه گروه)هر شش حاضر تحقیق در ترتیب این به شامل داشت وجود موش( سر هشت شامل گروه دوکسوروبیسین کنترل+ سالین کنترل+ گروههای هفتهای+ سه تمرین سالین هفتهای+ سه تمرین و سالین هفتهای+ شش تمرین دوکسوروبیسین دوکسوروبیسین. هفتهای+ شش تمرین گروه گروههاي صورت به حیوانات دورةپژوهش طی در شفاف پليكربنات قفسهاي در چهارسرموش رطوبت درجةسانتيگراد 24 تا 20 دماي با محيطي 12:12 روشنايي به چرخةتاريكي و درصد 55 تا 45 ارتباط به توجه با بهعالوه شدند. نگهداري ساعته حاضر تحقیق در اکسایشی) 26 ( استرس با چاقی وزنكشي به توجه با بهپرور شرکت ساخت 2 پلت وزن گرم هر 100 ازاي به گرم 10 ميزان به هفتگي همچنین آب قرارگرفت. حیوان دسترس در بدن طریق از و آزاد صورت به نيز حيوان نياز مورد داشت. قرار دسترس در ویژه بطریهای 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال 1. Superoxide dismutase 2. Pellet نوین

اثر پیشدرمان سه و شش هفته تمرین هوازی بر 120 قبل از اجراي پروتكل تمرين به منظور آشنایی آزمودنیها با نحوة انجام پروتکل برنامة تمرین سبک شامل پنج جلسه راه رفتن ودويدن با سرعت 5 تا 8 متر در دقيقه در شيب صفر درصد و به مدت 5 تا 10 دقيقه در نظر گرفته شد. سپس برنامة تمرینی اصلی تحقیق شامل دويدن روي نوارگردان بدون شيب ويژة جوندگان انجام شد. برنامة تمرینی به دو مرحله تقسیم شد. فاز اول تمرین شامل دویدن روی نوارگردان بود که در آن مدت تمرين با رعایت اصل اضافهبار از 25 دقیقه به 39 دقیقه و سرعت تمرین نیز از 15 به 17 متر در دقیقه رسید. فاز دوم تمرین شامل دویدن در مدت 40 تا 54 دقیقه و سرعت 18 تا 20 متر در دقیقه به صورت پیشرونده بود. در سه هفتةاول گروه تمرین شش هفتهای فاز اول تمرین را انجام دادند و گروههای دیگر استراحت کردند. در سه هفتةدوم گروه تمرین شش هفتهای فاز دوم تمرین و گروه تمرین سه هفتهای فاز اول تمرین را انجام دادند. اين برنامه پنج جلسه در هفته اجرا شد. براي گرمكردن نيز آزمودنيها در ابتداي هر جلسةتمرين به مدت 3 دقيقه با سرعت 7 متر در دقيقه دويدند. سپس براي رسيدن به سرعت مورد نظر در هر دقيقه 2 متر در دقيقه به سرعت نوارگردان افزوده شد. براي سرد كردن بدن در انتهاي هر جلسةتمرين نيز سرعت نوارگردان به طور معكوس كاهش یافت تا به سرعت اوليه رسید. كل برنامة تمرين روي نوارگردان بدون شيب انجام شد. با توجه به نتایج مطالعات قبلی در این تحقیق نیز برای تحریک مسمومیت در بافت سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین از دوکسوروبیسین استفاده شد که به صورت زیرصفاقی با دوز 20 میلیگرم برکیلوگرم وزن بدن )26 15( از طریق سرنگهای انسولینی و به صورت 1 واحد به ازای هر 100 گرم وزن بدن تزریق شد. همچنین با در نظر گرفتن آثار استرسی احتمالی ناشی از تزریق در گروههای دریافتکنندة دارو و به منظور یکسانسازی شرایط برای همة آزمودنیها گروههای سالین نیز به ازای هر 100 گرم وزن بدن 1 واحد انسولینی سالین)سدیم کلراید 0/9 درصد( به صورت زیرصفاقی دریافت کرد. همةتزریقها 24 ساعت پس از آخرین جلسةتمرین گروههای تمرین انجام شد. در نهایت 24 ساعت پس از تزریق نیز از آزمودنیها بافتبرداری کبدی به عمل آمد. تمامی آزمودنیها در حالت ناشتایی با کتامین و زایالزین با نسبت 5 به 2 بیهوش شدند. سپس کبد از ناحیةناف جداشد و پس از شستشو در مایع نیتروژن قرارگرفت و تا زمان هموژنیزه شدن در دمای 70- درجةسانتیگراد ذخیره شد. سپس قسمتی از بافت کبد جدا و با استفاده از مایع نیتروژن پودر شد و 0/1 از آن وزنکشی و با 1 میلیلیتر بافر) 137 میلیمول 20 NACL میلیمول Tris- 0.8] HCL [PH 1 درصد 10 NP 40 درصد گلیسرول 1 میلیمول 1 PMSF میکروگرم لپپتین 0/5 میلیمول سدیم وانادایت و 100 میلیگرم )AEBSF هموژنیزه شد. محلول به دست آمده 15 دقیقه در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت 5000 دور در دقیقه قرارگرفت. از مایع به دست آمده برای سنجش مقادیر مالون دیآلدهید )MDA( با روش تیوباربیتویک اسید )TBARS( همچنین براي تعيين فعالیت

121 فاطمه ذوالفقارزاده ولياهلل دبيدي روشن اکبر حاجیزاده مقدم آنزیم سوپراکساید دیسموتاز )SOD( از روش اسپکتروفتومتری استفاده شد. ضريب تغييرات درون آزمونی و حساسيت روش اندازهگيري برای MDA به ترتيب 4/7 درصد و 10 نانومول در گرم پروتئین و برای SOD نیز به ترتیب 6/1 درصد و 8 واحد در میلیگرم پروتئین بود. از تحلیل واریانس) ANOVA ( یکطرفه برای بررسی تغییرات معناداری هریک از شاخصها بین گروههای مختلف و در صورت مشاهدةتفاوت معناداری نیز از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. محاسبات با استفاده از نرمافزار SPSS 20 انجام شد. یافتهها در ابتدای تحقیق تفاوت آماری معناداری در وزن و سن آزمودنیها مشاهده نشد. جدول 1 مقادیر مالون دیآلدهید) MDA ( و سوپر اکسید دیسموتاز )SOD( گروههای مختلف تحقیق حاضر را نشان میدهد. القای حاد دوکسوروبیسین با دوز 20 میلیگرم بر کیلوگرم سبب افزایش 71 درصدی میانگین MDA و کاهش 24/84 درصدی مقادیر SOD نسبت به گروه کنترل + سالین شد. آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد این تغییرات به لحاظ آماری معنادار بوده است )مقدار P برای MDA و 0/01 SOD بود(. انجام سه هفته تمرین هوازی قبل از القای دوکسوروبیسین سبب کاهش 7/55 درصدی مقادیر MDA شد که این کاهش در مقایسه با گروه کنترل + دوکسوروبیسین غیرمعنادار بود. با وجود این اجرای پیشدرمان شش هفته تمرین هوازی باعث کاهش معنادار 17/75 درصدی میانگین MDA در مقایسه با گروه کنترل+ دوکسوروبیسین شد )شکل 1 (. از سوی دیگر اگرچه اجرای سه هفته تمرین باعث تنظیم افزایشی معنادار 27 درصدی مقادیر SOD در مقایسه با گروه کنترل + دوکسوروبیسین شد اما افزایش معنادار 39/95 درصدی در مقادیر این شاخص در گروه شش هفته تمرین هوازی جدول 1. میانگین و انحراف معیار مقادیر مالون دی آلدهید) MDA ( و سوپر اکسید دیسموتاز) SOD ( گروه های مختلف تحقیق حاضر گروهها و شاخصها كنترل +سالين كنترل DOX+ تمرين 3 هفتهاي تمرين 3 هفتهاي تمرين 6 هفتهاي +سالين DOX+ +سالين تمرين 6 هفتهاي DOX+ 31/12±3/57 20/49±2/86 34/98±4/41 23/52±4/13 37/84±5/41 22/13±3/44 MDA (نانومول در ميليگرم پروتي ين) 110/09±4/48 78/66±6/82 104/67±7/55 SOD (واحد در ميليگرم پروتي ين) سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین 120/18±5/33 99/93±6/50 112/96±6/97

اثر پیشدرمان سه و شش هفته تمرین هوازی بر 122 نسبت به گروه کنترل + دوکسوروبیسین مشاهده شد)شکل 2 (. همچنین بررسی تفاوت اثربخشی طول دورةتمرینی حاکی از وجود تفاوت معنادار در مقادیر SOD و عدم وجود تفاوت معناداردر مقادیر MDA متعاقب القای دوکسوروبیسین با دوز 20 میلیگرم بر کیلوگرم بین گروههای سه و شش هفته تمرین بوده است )مقدار P برای MDA و SOD به ترتیب 0/553 و 0/022 بود(. سالين 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 دوکسوروبيسين 20 ميلی گرم بر کيلو گرم تمرين 6 ھفته ای تمرين 3 ھفته ای کنترل * تفاوت معنادار با گروه کنترل+سالین # تفاوت معنادار با گروه کنترل+دوکسوروبیسین مالوندی آلدئيد_نانومول بر گرم پروتئين شکل 1. تغییرات مقادیرمالون دیآلدهید) MDA ( گروههای مختلف تحقیق متعاقب سه و شش هفته تمرین هوازی 140 سالين سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین 120 سوپراکسيد ديسموتاز_ پروتئين 100 80 60 40 20 واحد برميلی گرم 0 تمرين 6 ھفته ای تمرين 3 ھفته ای کنترل * تفاوت معنادار با گروه کنترل+سالین # تفاوت معنادار با گروه کنترل+دوکسوروبیسین تفاوت معنادار دو گروه تمرینی شکل 2. تغییرات سوپر اکسید دیسموتاز) SOD ( گروههای مختلف تحقیق متعاقب سه و شش هفته تمرین هوازی

123 فاطمه ذوالفقارزاده ولياهلل دبيدي روشن اکبر حاجیزاده مقدم سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 بحث و نتیجهگیری هدف اصلی مطالعة حاضر بررسی تأثیر پیشدرمان سه و شش هفته تمرین هوازی بر سطوح شاخصهای مرتبط با استرس اکسایشی کبدی از قبیل مالون دی آلدهید )MDA( و سوپر اکسید دیسموتاز )SOD( قبل از درمان حاد با DOX بود. علیرغم استفادة گستردةبالینی از داروی ضدسرطانی دوکسوروبیسین این دارو اغلب به بافتهای غیرهدف آسیب میرساند. نتیجة اولیة تحقیق حاضر حاکی از بههم ریختن تعادل اکسیدانی/آنتیاکسیدانی در بافت کبد متعاقب القای حاد دوکسوروبیسین با دوز 20 میلیگرم بر کیلوگرم بوده است بهگونهای که به افزایش معنادار مقادیر MDA و کاهش معنادار SODنسبت به گروه کنترل- سالین انجامید. کبد بزرگترین غدة بدن است که فعالیتهای متعددی در بدن انجام میدهد. کبدقادر به بازسازی طبیعی بافتهای از دست رفته از طریق چرخة دوبارهسازی سلولهای کبدیاست. یافتههای محققان حاکی از آن است DOX از طریق اختالل کارکردهای مهم میتوکندری و کاهش فعالیت آنزیمهای حیاتی میتوکندری از جمله SOD با آن برهمکنش نشان میدهد )10(. بهعالوه تاکنون این موضوع مشخص شد کهDOX باعث توقف چرخة سلولی در سلولهای کبدی برای بازسازی خودش میشود) 9 (. سوپراکسید دیسموتاز آنزیمی میتوکندریایی است که همراه با آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در پیشگیری از اکسایش وتخریب غشای میتوکندریها نقشی اساسی دارد )13(. با وجود این در تحقیق حاضر کاهش مقادیر SOD متعاقب القای دوکسوروبیسین با دوز 20 میلیگرم مشاهده شد و این کاهش با افزایش مقادیر MDA قرین شده بود. در خصوص افزایش SOD پس از القای دوکسوروبیسین در تحقیقات دیگر دوفرضیه رامیتوان استنباط کرد. یکی افزایشSOD به علت آسیب سلولی که این فرایند در اغلب آسیبهای سلولی رخ میدهد و مشابه آن درافزایش سطح آنزیمهای کراتین فسفوکیناز و الکتاتد هیدروژناز به دنبال سکتة قلبی مشاهده میشود. فرضیة دوم این که افزایش SOD پاسخی به افزایش رادیکالهای آزاد متعاقب استرس برای کاهش سطح آسیبهای سلولی است. به نظر میرسد آنچه رخ میدهد مجموعهای از هردو فرضیه باشد به عبارت دیگر افزایش اولیة SOD به علت آسیب سلولی است وبه دنبال آن این آنزیم رادیکالهای آزاد وآسیبهای وارد به سلول را مهار میکند )24(. در مجموع اگرچه مطالعات نشان میدهند سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پروکسیداز نقش مهمی در سمزدایی ROS در سلولها ایفا میکنند) 23 ( در اثر القای دوکسوروبیسین تنظیمی افزایشی در دفاع آنتیاکسیدانتی به وجود میآیند. نتیجةحاصل از تحقیق حاضر مبنی بر کاهش سطح آنتیاکسیدانتی سوپر اکسید دیسموتاز به دلیل بافتبرداری حداقل 24 ساعت پس از القای دارو منطقی و توجیهپذیر به نظر میرسد. این نتیجه با یافتههای ویسوانتا و همکاران) 2012 ( همچنین السید و همکاران) 2011 ( همسوست) 34 15 (. محققان استرس اکسایشی را عامل اصلی مسمومیتDOX در کبد معرفی کردهاند) 21 37 (. نوین

بر هوازی تمرین هفته شش و سه پیشدرمان اثر 124 قبیل از متعددی سازوکارهای راستا این در و نوکلئیک اسید مهار )19 11( لیپیدی پراکسایشی میتوکندریایی) 22 (برای آسیب و پروتئین) 16 ( سنتز بافتهای در دوکسوروبیسین با مرتبط سمیت ایجاد از حاکی گزارشها است. شده پیشنهاد غیرهدف طریق از میتوکندری با دوکسوروبیسین که است آن برهمکنش میتوکندریایی اصلی عملکرد در اختالل کاردیولیپین همراه دوکسوروبیسین )20(. دارد را میتوکندریایی داخلی غشای به کیناز کراتین اتصال میتوکندریایی مهم آنزیمهای فعالیت و میکند بلوکه بهعالوه میدهد. کاهش را کاردیولیپین به وابسته میتوکندری در دوکسوروبیسین مولکولهای تجمع که )جایی الکترون انتقال زنجیرة از I مجموعة با مییابد( انتقال دوکسوروبیسین به الکترون یک )32(. میانجامد چرخةردوکس کار به شروع به برای و میشود میتوکندری وارد دوکسوروبیسین با واسطةنیمهکوئینون رادیکال شکل تشکیل شکل این میدهد. واکنش میتوکندریایی مجموعة واکنش اکسیژن با دوکسوروبیسین نیمهکوئینون تولید را فعال) ROS ( اکسیژنی گونههای و میدهد میتوکندری زیستی مولکولهای ROSبا میکند. اسیدهای و پروتئینها چربیها شامل مجاور شناخته دوکسوروبیسین میدهد. واکنش نوکلئیک نشان واکنش نیز میتوکندری DNA با که است شده عملکرد با که میدهد تشکیل را ترکیبی و میدهد چربی اکسایش و پروتئینها بیان میتوکندری طبیعی )14(. میکند مداخله عملکرد در تغییر لیزوزومی) 30 ( تغییرات انتقال کیناز) 33 ( تعدیل آدنیالت فعالیت و آدرنرژی سوختوسازآهن در تغییر غشا) 29 ( در Ca 2+ نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال و عروق تنگکنندة آمینهای انتشار سلولی) 36 ( دیگری زمرةسازوکارهای در سلولی) 9 ( سمیت ازدوکسوروبیسین ناشی مسمومیت ایجاد با که هستند مجموع از مرتبطاند. غیرهدف بافتهای در هک میشود استنباط اینگونه فوق گزارشهای آن از ناشی اکسایشی استرس و آزاد رادیکالهای افزایش و دخیلاند پیشنهادی سازوکارهای تمام در آزاد رادیکالهای آزادسازی و اکسایشی استرس ناشی آسیبهای در آنتیاکسیدانی دفاع مقابل در به )22(. دارد عمدهای نقش دوکسوروبیسین از بیش تولید پی در اکسایشی استرس دیگر عبارت در آنتیاکسیدانی نقص و آزاد رادیکالهای حد از اصلی نقش DOX از ناشی بافتی آسیب گسترش میکند) 21 (. بازی را میتوکندری عملکرد اختالل دیگر سوی از دلیل به است ممکن DOX با درمان متعاقب اکسایشی استرس عمومی شاخصهای در تغییرات )38 21 19(. باشد آسیبدیده کبد بافت در MDA افزایش مؤید نیز حاضر نتیجةتحقیق آسیب و لیپیدی پراکسایشی مهم شاخص که است متعاقب کبد بافت در SOD منفی تنظیم و اکسایشی است. میلیگرم 20 دوز با دوکسوروبیسین القای تمرین هفته شش و سه پیشدرمان اثر مطالعة موضوع دوکسوروبیسین القای از قبل هوازی نتیجة شد. مطالعه حاضر تحقیق در که بود دیگری قبل هوازی تمرین هفته سه اجرای داد نشان تحقیق غیرمعنادار کاهش سبب دوکسوروبیسین القای از SOD مقادیر معنادار افزایش و مقادیرMDA شد. دوکسوروبیسین + کنترل گروه با مقایسه در تمرین هفته شش درمان پیش اجرای این وجود با

125 مقدم حاجیزاده اکبر روشن دبيدي ولياهلل ذوالفقارزاده فاطمه و MDA مقادیر معنادار کاهش باعث هوازی گروه با مقایسه در SOD مقادیر معنادار افزایش پاسخ زمینۀ در شد. دوکسوروبیسین کنترل+ بدنی فعالیتهای به نسبت ضداکسایشی آنزیمهای رادیکالهای تولید افزایش با همراه احتماال بایدگفت سیستم وفعالیت تولید درمیزان سازگاریهایی آزاد آثار که میدهد رخ سلولها آنزیمی آنتیاکسیدانتی میکند) 1 3 (. خنثی را آن نامطلوب افزایش میدهد نشان مطالعات دیگر طرف از شناخته سازگاری اکسایشی آنزیمهای فعالیت که است استقامتی تمرینات به نسبت شدهای دفاعی سیستم در گلوتاتیون بیشتر استفادة موجب روش دو این سازوکارهای میشود. آنتیاکسیدبدن به سازگاریهای این اما نشدهاند شناسایی هنوز رخ تمرین با که هستند تغییراتی متناقض ظاهر میدهند) 1 3 (. در )2005( همکارانش و آسنسائو اینباره در تمرین هفته چهارده که کردند عنوان خود تحقیق دیآلدهید مالون افزایش مهار موجب استقامتی افزایش همچنین دوکسوروبیسین القای از ناشی نتیجةاین شد) 6 (. SOD فعالیت برابری 1/5 تقریبا دارد. همخوانی حاضر نتیجةتحقیق با محققان اکسیژن جذب سیستم که دادهاند نشان محققان و کاتاالز دیسموتاز سوپراکسید آنزیمهای از این در است. شده تشکیل پراکسیداز گلوتاتیون اولین در زیرا است کلیدی آنزیمی SOD مجموعه دارد) 13 (. نقش آزاد رادیکالهای حذف مرحلة برابرحالت ازبیست بیش به اکسیژن مصرف افزایش زنجیرۀ داخل به اکسیژن جریان باالرفتن و استراحتی نشت موجب بدنی فعالیت زمان در الکترون انتقال دراین میشود. زنجیره این سوپراکسیداز رادیکال رادیکال به را رادیکال این SOD آنزیم زمان )H 2 O 2 ( پراکسیدهیدروژن نام به ضعیفتری آزاد سیتوپالسمی عملSOD این برای میکند. تبدیل تولید پراکسیدهای هیدروژن است. دسترس نیزدر شامل پراکسیداز گلوتاتیون آنزیمی سیستم را شده )3(. خواهدکرد احیا دیگر دوآنزیم و گلوتاتیون دوکسوروبیسین داروی حاد القای خالصه بهطور ریختن هم به موجب کیلوگرم بر میلیگرم 20 دوز با میشود. کبد بافت در ضداکسایشی اکسایشی/ تعادل ورزشی منظم تمرینات با پیشدرمان این وجود با هفته سه از بیش دورة طول با تمرینات بهویژه ضداکسایشی مدافعان مثبت تنظیم طریق از احتماال اینرو از میکاهد. دارو مصرف از ناشی عوارض از از احتماال میتوان حاضر تحقیق یافتههای اساس بر تمرینات ویژه به هوازی تمرینات پیشدرمانی فواید برابر در کنترلی راهکار که دورةطوالنیتر طول با است دوکسوروبیسین القای از ناشی کبدی آثارسمیت کرد. استفاده 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

اثر پیشدرمان سه و شش هفته تمرین هوازی بر 126 منابع 1. معمار مقدم مژگان دبیدی روشن ولیالل )1390(.»تغييرات پروتئين شوك گرمايي و سوپر اكسيد ديسموتاز بافت ريه متعاقب فعاليت منظم بدني و تغذيه ضد اكسايشي«مطالعةاثر آلودگي هوا المپيك 4 )پیاپی 56(:67-78. 2. مصلحي نجفآبادي ابراهیم دبیدی روشن ولی الل فالح محمدی ضیاء )1387(.»تأثير مكملگيري كوتاهمدت ويتامين E بر پاسخ مالون دي آلدهيد مردان سالم به دنبال يك جلسه تمرين درماندهساز در سطح دريا و ارتفاع متوسط«المپيك )پیاپی 41(: 47-59. 3. عسلی محمد دبیدی روشن ولیالل حاجیزاده مقدم اکبر )1390(.»التهاب و آسیب قلبی ناشی از آلودگی سرب- نقش مهاری تمرینات منظم هوازی«المپیک 4 )پیاپی 56(:113-124. 4. Ahmedin, Jemal;Bray, Freddie;Center, Melissa M.;Ferlay, Jacques;Ward, Elizabeth;Forman, David (2011)."Global Cancer Statistics". CA CANCER J CLIN:61:69 90. 5. Ascens, ão A.;Magalhães. J,;Soares, J.M.;Ferreira, R.;Neuparth MJ, Marques F, Oliveira PJ, Duarte JA, (2005). "Endurance training attenuates doxorubicin-induced cardiac oxidative damage in mice". International Journal of Cardiology. 100: 451 460. 6. Ascens, ão A.;Magalhães, J.;Soares, J.M.;Ferreira, R.;Neuparth, M.J.;Marques, F.;Oliveira, P.J.;Duarte, J.A.(2005). "Moderate endurance training prevents doxorubicin-induced in vivo mitochondriopathy and reduces the development of cardiac apoptosis". Am j physiol heart circ physiol. 289: h722-h731. 7. Ashrafi, Javad;Dabidi Roshan, Valiollah (2012). "Is Short-term Exercise a Therapeutic Tool for Improvement of Cardioprotection Against DOX-induced Cardiotoxicity?"An Experimental Controlled Protocol in Rats. Asian Pacific J Cancer Prev. 13: 4025-4030. 8. Bristow, M.R.;Sageman, W.S.;Scott, R.H.; Billingham, M.E.;Bowden, R.E.;Kernoff, R.S.;Snidow, G.H.; Daniels, J.R. (1980). "Acute and chronic cardiovascular effects of doxorubicin in the dog: The cardiovascular pharmacology of drug_induced histamine release". J.cardiovasc. pharmacol. 2: 487-515. 9. Carvalho, C.;Santos, R.X.;Cardoso, S.;Correia, S.;Oliveira, P.J.;Santos, M.S.;Moreira, P.I.(2009). "Doxorubicin: The Good, the Bad and the Ugly Effect". Current Medicinal Chemistry. 16: 3267-3285. 10. Cecen, E.;Dost, T.; Culhacı,N.; Karul,A.; Ergur,B.; Birincioglu, M.(2011). "Protective Effects of Silymarin against Doxorubicin-induced Toxicity". Asian Pacific J Cancer Prev. 12: 2697-2704. 11. Chatterjee, K.;Zhang, J.;Honbo, N.;Joel, S.K. (2010). "Doxorubicin Cardiomyopathy". Cardiology. 115:155 162. 12. Chen, Y.;Jungsuwadee,P.;Vore,M.;Butterfield,D.A.; st Clair, D.K (2007). Collateral damage in cancer. 13. Childs A.C.;Phaneuf, S.;Dirks, A.J.; Phillips,T.;Leeuwenburgh, C. (2002). "Doxorubicin treatment in vivo causes cytochrome c release and cardiomyocyte apoptosis, as well as increased mitochondrial efficiency, superoxide dismutase activity, and bcl-2: bax ratio". Cancer res. 62: 4592-4598. 14. Eder, A.;Arriaga, E. (2006). "Capillary electrophoresis monitors enhancement in subcellular reactive oxygen species production upon treatment with doxorubicin". Chem. Res. Toxicol. 19: 1151-1159. 15. El-sayed, M.; Ammar, Shehta A.; Said, Ghada M.; Suddek, Sally L. El-damarawy (2011). "Amelioration of سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

127 فاطمه ذوالفقارزاده ولياهلل دبيدي روشن اکبر حاجیزاده مقدم doxorubicin-induced cardiotoxicityby deferiprone in rats.can". J. Physiol. Pharmacol. 89: 269 276. 16. Eser, O.Z.; Mustafa, N. I lhan (2006). "Effects of melatonin in reducing the toxic effects of doxorubicin". Molecular and Cellular Biochemistry. 286: 11 15. 17. Hanan, M.; Abd, El-Gawad; Maha, M.; El-Sawalhi, (2004). "Nitric Oxide and Oxidative Stress in Brain and Heartof Normal Rats Treated with Doxorubicin:Role of Aminoguanidine". Wiley Periodicals, Inc. J Biochem Mol Toxicol, 18:69 77. 18. Henninger, Christian;Huelsenbeck, Johannes; Huelsenbeck, Stefanie; Grösch Sabine, Arno Schad; Karl, J. Lackner; Bernd, Kaina; Gerhard, Fritz (2012). "The lipid lowering drug lovastatin protects against doxorubicininduced hepatotoxicity". Toxicology and Applied Pharmacology. 261: 66 73. 19. Injac, R.;Perse, M.;Cerne, M.et al. (2009). "Protective effects of fullerenol C60(OH)24 against doxorubicininduced cardiotoxicity and hepatotoxicity in rats with colorectal cancer". Biomaterials. 30: 1184-96. 20. Jung, K.;Reszka, R.(2001). "Mitochondria as subcellular targets for clinically useful anthracyclines". Adv. Drug deliv. Rev. 49: 87-105. 21. Kalender, Y.;Yel, M.;Kalender, S.(2005). "Doxorubicin hepatotoxicity and hepatic free radical metabolism in rats. The effects of vitamin E and catechin". Toxicology. 209: 39-45. 22. Kavazis, Andreas N.;Ashley, J.; Smuder, Kisuk Min;Nihal Tümer; Scott, K. Powers, (2010). "Short-term exercise training protects against doxorubicin-induced cardiac mitochondrial damage independent of HSP72". Am J Physiol Heart Circ Physiol. 299: H1515 H1524. 23. Li,T.;Singal, P.K. (2000). "Adriamycin-induced early changes in myocardial antioxidant enzymes and their modulation by probucol". Circulation. 102: 2105-2110. 24. Rasha, H.; Mohamed, Rehab; Karam, A.;Mona G. Amer, (2011). "Epicatechin attenuates doxorubicin-induced brain toxicity: Critical role of TNF-α,iNOS and NF-ƙB". Brain Research Bulletin. 86: 22 28. 25. Sankhadeep, Pal;Parames, C. Sil (2012). "A 43 kd protein from the leaves of the herb Cajanus indicus L. modulates doxorubicin induced nephrotoxicity via MAPKs and both mitochondria dependent and independent pathways". Biochimie.94:1356e1367. 26. Shigetada, Furukawa;Takuya, Fujita;Michio, Shimabukuro;Masanori, Iwaki;Yukio, Yamada;Yoshimitsu, Nakajima;Osamu, Nakayama;Makoto, Makishima;Morihiro, Matsuda;Iichiro, Shimomura (2004). "Increased oxidative stress in obesity and its impact on metabolic syndrome". J Clin Invest. 114(12):1752 1761. 27. Siegel Rebecca, MPH;Deepa Naishadham, MA;Ahmedin, Jemal DVM (2012). "Cancer statistics". CA: A Cancer Journal for Clinicians. 62:10 29. 28. Simončíková, P.;Ravingerová, T.; Barancík, M. (2008). "The effect of chronic doxorubicin treatment on mitogenactivated protein kinases and heat stress proteins in rat hearts". Physiol. Res. 57 (suppl. 2): s97-s102. 29. Singal, P.K.;Pierce, G.N.;(1986). "Adremycine stimulates lowaffinity Ca2+ binding and lipid peroxidation but depresses myocardial function". Am. J. Physiol. 250: 419-425. 30. Singal, P.K.;Segstro, R.J.;Singh, R.P.;Kutryk, M.J., (1985). "Changes in lysosomal morphology and enzyme activities during the development of adremycine-induced cardiomyopathy". Can. J. Cardiol. 1:139-147. 31. Sten,Orrenius;Pierluigi,Nicotera; Boris,Zhivotovsky(2011). "Cell death mechanisms and their implications in toxicology".toxicological sciences. 119(1):3-19. 32. Tokarska, M.;Dolder, M.;Gerber, I.;Speer, O.;Wallimann, T.;Schlattner, U. (2007). "Reduced creatinestimulated respiration in doxorubicin challenged mitochondria: particular sensitivity of the heart". Biochim. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

اثر پیشدرمان سه و شش هفته تمرین هوازی بر 128 Biophys. Acta. 1767: 1276-1284. 33. Tong, J.;Ganguly, P.K.;singal, P.K.(1991). "Myocardial adrenergic changes at two stages of heart failure due to adriamycin treatment in rats". Am. J. Physiol. 260: 909-916. 34. Viswanatha, S.A.;Gulliaya,S.;Thippeswamy,A.;Basavaraj,CK.;Donnahalli, VM. (2012). "Cardioprotective effect of curcumin against doxorubicin-induced myocardial toxicity in albino rats".indian journal of pharmacology, 44(1): 73 77. 35. Wonders, K.Y.;Hydock, D.S.;Schneider, C.M.;Hayward, R.(2008). "Acute exercise protects against doxorubicin cardiotoxicity". Integr Cancer Ther. Sep.7(3):147-54. 36. Xu, X.;Persson, H.L.;Richardson, D.R. (2005). "Molecular pharmacology of the interaction of anthracyclines with iron". Mol. Pharmacol. 68: 261-271. 37. Yagmurca, M.;Bas, O.;Mollaoglu, H.et al.(2007). "Protective effects of erdosteine on doxorubicin-induced hepatotoxicity in rats". Arch Med Res 38: 380-5. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 ص 141-129 129 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر عملکرد خستگی عضالنی و پاسخ الکتات خون شناگران زن نخبه تاريخ دريافت: 91/12/1 تاريخ تصويب: 92/8/7 فرزانه تقیان استادیار دانشکدة تربیتبدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد خوراسگان)اصفهان( ایران* محمد فرامرزی دانشیار دانشکدة تربیتبدنی و علوم ورزشی دانشگاه شهرکرد ایران درسا ظفرمنش کارشناسارشد فیزیولوژی ورزش دانشگاه آزاد اسالمی واحد خوراسگان )اصفهان( ایران چكيده: هدف از این تحقیق مطالعة تأثیر هشت هفته تمرینات پایداری تنه به همراه تمرینات مقاومتی سنتی بر عملکرد خستگی عضالنی و میزان الکتات خون دختران شناگر بود. بدین منظور 20 شناگر زبدة 14-17 ساله )میانگین سنی 14/85±2/9646 سال قد 159±5/0026 سانتیمتر وزن 52/52±12/851 کیلوگرم درصد چربی 17/882±12/1 حداکثر اکسیژن مصرفی 38/245±10/027 میلیلیتر( انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرارگرفتند. گروه تجربی به مدت هشت هفته در تمرینات مقاومتی سنتی )شامل برنامة تمرینی 40 دقیقهای با شدت 50 تا 70 درصد یک تکرار بیشینه در تکرارهای 8 تا 12 تایی( و پایداری تنه )شامل برنامة تمرینی 20 دقیقهای با شدت 50 تا 70 درصد یک تکرار بیشینه در تکرارهای 8 تا 12 تایی( شرکت کردند و گروه کنترل تنها تمرینات مقاومتی سنتی را انجام دادند. سطح الکتات در زمان استراحت و بالفاصله پس از فعالیت در پیشآزمون و پس آزمون با استفاده از دستگاه الکتومتر اندازهگیری شد. برای تعیین سطح عملکرد از رکورد شنا همچنین جهت تعیین میزان خستگی عضالت پایداری تنه از آزمونهای خستگی )شامل آزمون پل جانبی آزمون بازکنندة کمر آزمون خستگی عضالت شکم( قبل و بعد از هشت هفته تمرین استفاده شد. به منظور مقایسة تفاوتهای درونگروهی از t زوجی و برای مقایسة بین گروهی از t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد رکورد شنای ورزشکاران در گروه تجربی 2/97 ثانیه کاهش و رکورد آزمون خستگی در عضالت پایداری تنه 56/73 ثانیه افزایش داشته است. الکتات بالفاصله پس از فعالیت به میزان 1/25 میلیمول کاهش یافت. بین عملکرد و میزان خستگی در عضالت پایداری تنه در دو گروه آزمایش و کنترل اختالف معناداری وجود داشت. همچنین در میزان الکتات بالفاصله پس از فعالیت نیز هیچ گونه اختالف معناداری بین دو گروه مشاهده نشد )0/05>P(. به طور کلی به نظر میرسد برنامة تمرینی مقاومتی سنتی به همراه تمرینات پایداری تنه جهت بهبود عملکرد )رکورد شنا( و کاهش الکتات خون و خستگی عضالت محوری در شناگران مؤثرتر است. بنابراین توصیه میشود این نوع تمرینات در برنامة آمادهسازی این ورزشکاران گنجانده شود. واژگان كليدي: تمرین پایداری تنه تمرین مقاومتی سنتی خستگی الکتات شناگران. *Email: f_taghian@yahoo.com

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 130.. مقدمه ستون مهرهها محور بدن است و دو نیاز مکانیکی عمده یعنی استحکام و انعطافپذیری بدن را تأمین میکند )1(. عواملی مانند استقامت استحکام قدرت و هماهنگی شکم لگن و سیستم عضالنی ستون فقرات اجزای مهم پایداری تنهاند )19(. سیستم عضالنی محوری شامل عضالت باالتنه و لگن است که مسئول حفظ پایداری ستون فقرات و لگن محسوب میشود و برای انتقال انرژی از تنه به اندامهای انتهایی )دست و پا( در طول بسیاری از فعالیتهای ورزشی مهم است )11(. محققان بیان میکنند پایداری تنه به توانایی پایداری ستون فقرات و در نتیجه فعالیت عضالت و استحکام محوری به توانایی سیستم عضالنی برای تولید نیرو از طریق نیروهای منقبضکننده و فشار درونشکمی اشاره دارد. بنابراین داشتن پایداری و استحکام کافی برای عملکرد مطلوب بدن در محیطهای روزمرة ورزشی مهم است و در اجرای بهتر و هماهنگی بیشتر حرکات ورزشی در رشتههای مختلف ورزشی از جمله رشتة ورزشی شنا نقش بسزایی دارد )10(. در شنای سرعتی 100 متر توان و نیروی انقباضی عضالنی از عوامل مهم در ایجاد حرکت و جابهجایی سریع است. پایداری تنه بیشتر و بهویژه برای شناگران به منظور انتقال کافی نیرو بین باالتنه و دست و پاها مفید است )26(. از طرفی فعالیتهای سرعتی مانند دوومیدانی و شنا وابستگی زیادی به سیستم گلیکولیز دارند و شنای سرعتی 100 متر و 200 متر دستگاه گلیکولیزی را بسیار درگیر میکند. فرایند تولید انرژی از طریق گلیکولیز پس از تمرینات شدید به تولید الکتات میانجامد )3 2(. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین. اگر سطح تولید الکتات به حدی باشد که از توانایی اکسایش میتوکندری فراتر رود غلظت الکتات افزایش مییابد که بر تولید انرژی و انقباضهای عضالنی تأثیر منفی میگذارد )2(. شنا کردن نزدیک به سرعتهای بیشینه به شناگرانی نیاز دارد که حرکات را سریع و نیرومند انجام دهند. در نتیجه شناگران خیلی زود احساس خستگی میکنند و در عضالت فعال خود احساس ضعف میکنند و ضربان قلب به حد بیشینة خود میرسد. بنابراین شناگران پس از این نوع شناها به 5 تا 10 دقیقه بازیافت نیاز دارند )15(. عضالت پایداری تنه نه تنها خود عضالت درگیر و فعال در بیشتر انواع شناست بلکه انسجام قدرت و استقامت این عضالت به انتقال نیروی بیشتر به عضالت دست و پا کمک شایانی میکند. بنابراین تقویت این عضالت برای انتقال انرژی و نیرو از تنه به اندامهای انتهایی مهم است و به قدرت بیشینه و استفادة مؤثرتر از عضالت شانهها بازوها و پاها برای عملکرد بهتر و آسیب کمتر منجر میشود )11(. نادلر و همکارانش )2005( به مطالعه و بررسی اثربخشی پروتکل ورزشی تمرینات مقاومتی به همراه تمرینات توپ سوئیسی بر عملکرد و سطح الکتات خون دوچرخهسواران پرداختند. نتایج نشان داد میزان قدرت و استقامت در عضالت محوری افزایش یافت. همچنین بعد از هشت هفته دورة تمرینی هیچگونه بهبودی در عملکرد ورزشی هر دو گروه مشاهده نشد و در هیچ یک از دو گروه اختالف معناداری در میزان الکتات خون قبل و بعد از دورة تمرینی مشاهده نشد )16(.

131 بر تنه پایداری تمرینات با آن ترکیب و سنتی مقاومتی تمرین تأثیر مقایسة )2007( همکارانش و جیمز دیگری تحقیق در تمرینات به الکتات پاسخ میزان ارزیابی و مطالعه به باال شدت با بیهوازی ورزش دنبال به تنه پایداری تمرینات انجام داد نشان مطالعه این نتایج پرداختند. حالت به برگشت در را الکتات مقادیر تنه پایداری ممکن الکتات کاهش )12(. میدهد کاهش اولیه خون فشار افزایش طریق از جداشدن دلیل به است محوری عضالنی سیستم در الکتات جذب افزایش یا این فرد به عضالنی قدرت افزایش بنابراین باشد. تالش با را مشخصی فعالیت که میدهد را امکان )17(. بیندازد تعویق به را خستگی و کند اجرا کمتری پایداری تمرینات همراه به قدرتی تمرینات تراکم و عضله تارهای تعداد افزایش سبب تنه میزان همچنین میشود. عضالنی تار هر مویرگی الکتات جمله از گلیکولیزی آنزیمهای فعالیت مییابد افزایش تمرینات این طریق از دهیدروژناز میشود الکتات اکسایش افزایش سبب نتیجه در که بیشتر چه هر تقویت میرسد نظر به بنابراین )20(. در تنه پایداری عضالت و درگیر اصلی عضالت هنگام را تولیدی الکتیک سطح شنا ورزشی رشتة )3(. میدهد کاهش باال شدت با سرعتی فعالیتهای پایداری تمرینات فواید تحقیقها از بسیاری انجام برای و کمر درد به مبتال افراد برای را تنه تحقیقهای اما کردهاند. آشکار روزمره فعالیتهای در تنه پایداری تمرینات مزایای خصوص در اندکی چگونه اینکه و است شده انجام نخبه ورزشکاران ورزشی عملکرد بهینهسازی برای باید تمرینات این تحقیق این انجام بنابراین )11(. شوند گرفته بهکار استحکام و تقویت در تنه پایداری تمرینات نقش سطح میزان همچنین شناگران عملکرد محوری مهم شاخصهای از یکی که را خون الکتات تمرینات این چنانچه میکند. ارزیابی است خستگی تحقیق این نتایج شود شناگران عملکرد بهبود سبب و مربیان اختیار در مفیدی اطالعات است ممکن مقایسة مطالعه این هدف لذا قراردهد. ورزشکاران تمرینات با آن ترکیب و سنتی مقاومتی تمرین تأثیر پاسخ و عضالنی خستگی عملکرد بر تنه پایداری است. نخبه زن شناگران خون الکتات روششناسی طرح براساس تحقیق این پژوهشي طرح جامعة است. كنترل گروه با پسآزمون پيشآزمون 14 سني ردة حرفهاي شناگر 60 تحقيق اين آماري ورزشي فرهنگي باشگاه ليگ تيم عضو و ساله 17 تا ورزشكاران بين از بودند. سپاهان مباركة فوالد شرايط واجد سني نظر از كه ورزشكار 20 داوطلب هیچ و بودند سال 7 تا 6 ورزشی سابقة دارای و جهت نداشتند دارو مصرف و بیماری سابقة نوع انتخاب هدفمند شكل به تحقيق برنامة در شركت و تجربي گروه در تصادفي بهصورت سپس شدند. درصد وزن قد سن متغیرهای قرارگرفتند. كنترل و خستگی آزمون مصرفی اکسیژن حداکثر چربی و اندازهگیری استراحت( )زمان خون الکتات سطح روش به بدن چربی درصد اندازهگیری شد. ثبت 1 اسلیمگاید مدل کالیپر از استفاده با و )6( جانسون گرفت. انجام آمریکا 2 هلدس کریتیو شرکت ساخت آزمون از مصرفی اکسیژن حداکثر اندازهگیری برای شد. استفاده بروس 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال 1. Slimguide 2. Creative Health نوین

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 132 آزمونهای ارزیابی پایداری و خستگی تنه شاخص خستگی از طریق اجرای سه آزمون خستگی شامل آزمون پل جانبی )میزان خستگی ))side( آزمون بازکنندة کمر )میزان خستگی ))back( و آزمون خستگی عضالت شکم )میزان خستگی ))abd( ارزیابی شد. از طریق این سه آزمون قدرت عضالنی ناحیة محوری ارزیابی شد. در آزمون پل جانبی )شکل 1( افراد روی تشک اسفنجی با ضخامت 2 اینچ روی یک پهلو قرارگرفتند و با پاهای کشیده خود را فقط بر روی آرنج ساعد و پاها نگه داشتند. آزمون زمانی پایان مییافت که باسن شروع به شل شدن و حرکت به سمت پایین مینمود و بدن دیگر نمیتوانست موقعیت خود را حفظ کند )12(. در آزمون بازکنندة کمر )شکل 2( قسمت باالیی بدن فرد روی نیمکت بهطور آزادانه حرکت داشت و قسمت ساق پا در انتهای نیمکت فیکس شد. آزمودنی باید خود را در سطح افقی نگه میداشت. آزمون زمانی پایان مییافت که فرد پایین از سطح افقی قراربگیرد )12(. در آزمون خستگی عضالت شکم )شکل 3( فرد روی نیمکت با محافظ پشت در زاویة 60 درجه مینشیند و زانوها و لگن هر دو در زاویة 90 درجه و پاها روی نیمکت با نوار فیکس میشوند. با شروع آزمون محافظ پشت فرد برداشته میشود و فرد باید در زاویة 60 درجه بدن خود را حفظ شكلشکل 1. 1. آزمون آزمونپل پل جانبیجانبي... نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 شكلشکل 2. 2. آزمون آزمونبازکنندة کمر بازكنندة )پشت( كمر (پشت)

133 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر کند. آزمون زمانی به پایان میرسد که شكلفرد 2. نتواند آزمون در این بازكنندة كمر زاویه باقی (پشت) بماند )12(. شكلشکل 3. 3. آزمون آزمونبازکنندة کمر خستگي )پشت( عضلات شكم اندازهگیری الکتات خون اندازهگیری نمونة خون در مرحلة پیشآزمون در زمان استراحت انجام شد. برای اندازهگیری میزان الکتات بالفاصله پس از فعالیت حداکثر تا 5 دقیقه پس از آزمون شنا )100 متر سرعت( خونگیری انجام شد. غلظت الکتات خون با استفاده از دستگاه الكتومتر مدل اسکات 1 ساخت شرکت سنسلب آلمان که از طریق اسپکتروفتومتری آنزیمی میزان غلظت اسید الکتیک خون را در صفحة خود نشان میدهد با استفاده از كيت آزمایشگاهی ساخت شرکت سنس لب 2 آلمان اندازهگیری شد. پروتکل تمرین مقاومتی سنتی و پایداری تنه در هشت هفته تمرین آزمودنیها در هر هفته به سه جلسه تمرین شنا )روزهای فرد( و دو جلسه تمرینات مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه )روزهای زوج( پرداختند. به این صورت که گروه کنترل فقط تمرینات مقاومتی سنتی و گروه تجربی ترکیب تمرینات مقاومتی سنتی به همراه تمرینات پایداری تنه را انجام میدادند. پس از هشت هفته تمرین همة متغیرها از جمله قد وزن درصد چربی حداکثر اکسیژن مصرفی آزمون خستگی و خونگیری )زمان استراحت زمان فعالیت( مشابه مرحلة پیشآزمون اندازهگیری شد. مراحل تمرین شامل گرم کردن با حرکات کششی و نرمشی به مدت 10 دقیقه تمرینات مقاومتی سنتی به مدت 40 دقیقه تمرینات پایداری تنه به مدت 20 دقیقه و سرد کردن شامل تمرینهای مقاومتی سنتی از جمله برنامههای تمرینی با وزنه شامل چهار تمرین باالتنه و چهار تمرین پایینتنه در هر جلسه بود که با 50-70 درصد یک تکرار بیشینه در سه ست با 8-12 تکرار انجام شد. حرکات باالتنه شامل سرشانة ایستاده پارویی نشسته جلو بازو و پرس سینه و حرکات پایینتنه شامل پرس پا اسکات خم کردن پا از عقب و حرکت بلند شدن روی انگشتان پا بود. در مراحل مختلف تمرین با 1. Scout 2. Sens Lab سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 134 تناوب مراحل استراحت به مدت 40 دقیقه انجام گرفت. افزایش بار تمرین برای حفظ شدت در جلسات تمرینی از طریق افزایش زمان و مراحل تمرین و تعداد انجام شد. مراحل اجرای تمرینهای پایداری تنه این تمرینات شامل تقویت عضالت عرض شکم عضلة بازکنندة ستون فقرات عضالت تثبیتکنندة ستون فقرات عضالت سرینی عضلة دیافراگم عضالت پایین لگن و عضالت نواحی شکم بود که به مدت 20 دقیقه با شدت 50-70 درصد یک تکرار بیشینه در تکرارهای 8 تا 12 تایی انجام گرفت و شامل تمرینات پایداری تنه جهت تقویت عضالت شکم پایین لگن عرضی شکم و دیافراگم همچنین تمرین پایداری تنه سبب تقویت عضالت کمربند شانهای همسترینگ سرینی و همة عضلههای عمق لگن قسمت پایینی پشت و راستکنندههای مهرههای پشت بود. از آزمون t همبسته )زوجی( برای سنجش تفاوتهای احتمالی درون گروه کنترل و آزمایش قبل و بعد از اجرای آزمون استفاده شد. همچنین از آزمون t مستقل برای مقایسة متغیرهای پژوهش در دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شد و در تمامی این آزمونها سطح خطا 0/05 در نظر گرفته شد. یافتهها مشخصههای آماری متغیرهای الکتات زمان استراحت الکتات بالفاصله پس از فعالیت )شنای 100 متر( رکورد آزمودنیها در شنای 100 متر )عملکرد( میزان خستگی عضالت پشت عضالت پهلو و عضالت شکم همچنین میزان خستگی کل به تفکیک گروه کنترل و تجربی قبل و بعد از آزمون به ترتیب در جدول 1 ارائه شده است. در این پژوهش متغیر میزان خستگی کل در واقع میانگین سه متغیر خستگی حاصل از تست back side و abd است. جدول 2 خالصة مشخصات جسمانی آزمودنیها از جمله سن وزن )کیلوگرم( قد )سانتیمتر( درصد چربی و حداکثر اکسیژن مصرفی در مرحلة پیشآزمون و پسآزمون را نشان میدهد. به منظور مقایسة متغیرها بین دو گروه کنترل و آزمایش از آزمون t مستقل استفاده شد که نتایج آن در جدول 3 ارائه شده است. براساس اطالعات موجود سطح عملکرد دو گروه اختالف معناداری داشت )0/001 P(. در مورد اختالف الکتات بالفاصله پس از فعالیت در دو مرحلة پیشآزمون و پسآزمون براساس اطالعات جدول 1 سطح معناداری این آزمون 0/068 است. در نتیجه بین پاسخ الکتات بالفاصله پس از فعالیت دو گروه کنترل و آزمایش اختالف معناداری وجود ندارد. در مورد اختالف میزان خستگی کل در دو مرحلة پیشآزمون و پسآزمون براساس اطالعات موجود سطح معناداری این آزمون 0/005 است. در نتیجه بین میزان خستگی کل دو گروه کنترل و آزمایش اختالف معناداری وجود دارد.)-40/50467( سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

135 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر درونگروهيپیشآزمون متغيرهاودر پسآزمون گروه پيشآزمون کنترلوو مون تجربی گروو تجرب مشخصههايآماری آماري متغیرها و متغيرو مقایسة مقايسة درونگروهی متغیرها 2. جدولجدول 1. مشخصههای P 1 0/111 0/96 0/03 0/55 0/000 0/08 0/000 0/01 0/000 0/23 0/001 0/000 0/001 t زوجي 0/000 1/76-0/046 2/55 0/619 5/58 5/34 2/14 0/517 3/56 1/27 4/47-8/87 5/18 متغيرها لاكتات زمان استراحت (ميليمول) گروه كنترل تعداد 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 لاكتات بلافاصله پس از فعاليت (ميليمول) ركورد (عملكرد) (ثانيه) ميزان خستگي (back) (ثانيه) ميزان خستگي (side) (ثانيه) ميزان خستگي (abd) (ثانيه) ميزان خستگي كل (ثانيه) تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي پيشآزمون جدول 2. خالصة مشخصات فیزیکی آزمودنیها پسآزمون ميانگين انحراف معيار 1/820 0/2440 1/820 3645 1/65 0/2759 9/92 1/4030 8/73 1/9259 94/836 11/31474 90/334 15/25375 103/206 20/61178 154/665 44/22567 66/384 16/65118 101/755 53977 107/1 16/01983 173/779 52/96309 92/23 13/39583 143/3997 29/75249 1/72 286 9/9 1/4329 9/98 1/165 95/027 11/0003 93/311 16/19786 89/732 22/73625 96/198 21/43243 43/797 12/99906 56/854 25/33408 94/476 21/32655 106/948 26952 76/0017 81982 86/6667 47406 سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین مرحله گروه كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي كنترل تجربي پسآزمون پيشآزمون انحراف معيار ميانگين انحراف معيار ميانگين 14/85 2/9646 15/01 1/2461 159 5/0026 158 4/3241 52/05 12/624 52/52 12/851 53/771 9/241 54/15 10/84 17/131 11/98 17/882 12/1 16/22 12/532 16/562 10/432 38/69 15/217 38/245 10/027 39/69 13/241 38/65 12/21 سن (سال) قد (سانتيمتر) وزن (كيلوگرم) درصد چربي حداكثر اكسيژن مصرفي

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 136 قايسة تغييرح عملكرد كتات استراحو فعاليت و خستگي بين گر جدول 3 جدول 3. مقایسة تغییر سطح عملکرد الکتات استراحت و فعالیت خستگی بین گروه کنترل و آزمایش مون كنترل و آز يش Tt آمارة آزمون 4/524 0/793 1/941-3/65 متغير گروه اختلاف سطح عملكرد كنترل (ركورد) آزمايش آزمايش اختلاف لاكتات زمان كنترل استراحت آزمايش اختلاف لاكتات زمان كنترل فعاليت آزمايش اختلاف ميزان خستگي كنترل كل آزمايش ميانگين -0/191-2/977 0/0-0/07 0/02-1/25 16/2283 56/733 انحراف معيار اختلاف ميانگين 2/786 0/9761 1/6848 0/07 0/2494 0/1251 1/27 1/3750 1/5465-40/50467 5/844 34/5983 df درجة آزادي 18 18 18 9/513 P-Value سطح معناداري 0/000 0/438 0/068 0/005.. بحث و نتیجهگیری نتایج این تحقیق نشان داد عملکرد شنای 100 متر در گروه تجربی بهبود یافت. محققان معتقدند انجام تمرینات مقاومتی به همراه تمرینات پایداری تنه برنامة تمرینی مؤثری برای به حداکثر رساندن قدرت و استفاده مؤثرتر از نیروی تولیدی عضالت است )18(. هیبس و همکارانش )2008( بیان میکنند هر چه پایداری تنه بیشتر باشد با تولید نیروی بیشتر در دست و پا منجر به عملکردهای ورزشی بهتری میشود. افزایش استحکام محوری به ظرفیت باالتر برای ایجاد سرعت افزایش توانایی برای تغییر جهت )چابکی( بهبود تعادل و کاهش خطر آسیب میانجامد )11(. در رشتة ورزشی شنا بهخصوص در شنای سرعتی )100 متر( توان و نیروی انقباض عضالنی همچنین ظرفیت ورزشکار برای نمایش نیرو از عوامل تعیینکنندة حرکتهای سریع است. به نظر میرسد که توان باال موجب اجرای سریع حرکتها. نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 میشود )4(. در نتیجه سرعت حرکت را عواملي چون تحرکپذیری و ویژگی سازگاری فرایند عصبی تکرار تکانشهای عصبی و عملکرد دقیق آنها تعیین میکنند )5( که به نظر میرسد در این تحقیق نیز با توجه به بهبود رکورد احتماال این عوامل مؤثر بودهاند. همچنین تمرینات پایداری تنه موجب افزایش گردش خون موضعی فراخوانی تارهای عضالنی فعالیت چند آنزیم گلیکولیزی و در نهایت موجب افزایش دامنة مفصل و کششپذیری عضله بهبود ثبات مفصل افزایش عملکرد عضله و بهینهسازی عملکرد حرکتی میشود )14(. نتیجة این تحقیق با تحقیق اسكيبك و همكارانش )2001( مغایر است. نتایج تحقیق آنها نشان داد عليرغم پيشرفتهايي در خصوص پایداری تنه تمرینات توپ سوئیسی نمیتواند موجب بهبود و پیشرفت در عملکرد شناگران بشود )23(. همچنین بهم و همکارانش )2002( به بررسي رابطة بين برنامة تمرینی پایداری تنه و

137 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 سرعت اسكيت روي يخ پرداختند. نتايج نشان داد انجام تمرینات پایداری تنه باعث بهبود سرعت در اسکیت نمیشود. آنها معتقدند روش مطلوب براي بهبود سرعت در ورزشكاران سالم از طريق تمرين مهارتها و حركات مناسب روي همان سطحي است كه اين مهارتها و حركات در طول رقابت انجام ميشوند )7(. در همین راستا برخی محققان معتقدند در بعضی رشتههای ورزشی بهبود عملکرد نتیجة مستقیم تکنیکها و مهارتهای اختصاصی مربوط به همان رشتة ورزشی است و تالش برای تقویت عضالت محوری جهت بهبود عملکرد تالشی بیهوده است )25(. نتایج نشان داد بین پاسخ الکتات بالفاصله پس از فعالیت گروه تمرینی مقاومتی سنتی و گروه ترکیب مقاومتی سنتی و پایداری تنه قبل و بعد از هشت هفته تمرین اختالف وجود دارد. البته این اختالف معنادار نیست. همانطور که نتایج نشان میدهند کاهش بیشتری در میزان الکتات بالفاصله پس از فعالیت در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل دیده میشود. تمرینات قدرتی به همراه تمرینات پایداری تنه سبب افزایش تعداد تارهای عضله و تراکم مویرگی هر تار عضالنی میشود. همچنین میزان فعالیت آنزیمهای گلیکولیزی از جمله الکتات دهیدروژناز از طریق این تمرینات افزایش مییابد که در نتیجه سبب افزایش اکسایش الکتات میشود.)20( برخی محققان افزایش جریان خون در عضالت پایداری تنه و جذب بیشتر اسید الکتیک در تارهای کندانقباض و تندانقباض نوع a در این عضالت را از عوامل اصلی کاهش سطح اسید الکتیک خون در زمان فعالیت دانستهاند )12(. بنابراین در این تحقیق در مقایسه با گروه تمرینی مقاومتی سنتی انجام تمرینات مقاومتی سنتی به همراه تمرینات پایداری تنه در ورزشکاران گروه تجربی توانسته است میزان الکتات زمان فعالیت را به میزان بیشتری کاهش دهد که این امر مزیتی برای ورزشکاران محسوب میشود. اولین توجیه برای کاهش غلظت الکتات به دنبال ورزش با شدت باال افزایش در جریان خون عضالت فعال است. اما برخی محققان دربارة عضالت شکم و ستون فقرات پی بردند که افزایش جریان خون باالتر از حد نرمال اثر مهمی بر جذب الکتات نداشت. اگرچه سرعتهای جریان خون در این مطالعات اندازهگیری نشدند اما بعید است که تمرینات پایداری تنه جریان خون را تا میزان قابل توجهی برای تسهیل برطرف کردن الکتات افزایش دهد )12(. توجیه احتمالی دیگر برای افزایش دفع الکتات که در این مطالعه در طول مداخلة تمرینات پایداری تنه مشاهده شد به نوع تارهای عضالنی مربوط میشود. اگرچه انواع تارهای عضالت به میزان زیاد در بین افراد متفاوت بوده است اما ریچاردسون بیان کرد که سیستم عضالنی محوری در تارهای نوع کندانقباض )نوع I( و تندانقباض نوع )IIa( a برتری دارد که مطابق با نقش این عضالت در حفظ استحکام محوری است. بهطور مشخص این نوع تارها سریعتر الکتات را جذب میکنند و برای اکسید کردن الکتات در مقایسه با تارهای عضالنی گلیکولیزی تندانقباض نوع )IIb( b توانایی باالتری دارند )22(. با توجه به ماهیت اکسایشی تارهای نوین

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 138 محوری و نقش آنها در تثبیت ستون فقرات این امکان وجود دارد که تقویت هر چه بیشتر این عضالت انهدام الکتات را در طول فعالیت آسان کند. در تحقیق حاضر مدت زمان تمرینی یکسان و استفاده از انواع تمرینات پایداری تنه مشابه احتماال از دالیل شباهت نتایج با نتایج تحقیق جیمز و همکارانش )12( بوده است. همچنین این نتیجه با نتیجة تحقیق نادلر و همکارانش )16( مغایرت داشت. این محققان بیان میکنند که تمرینات توپ سوئیسی تنها تعداد کمی از عضالت ناحیة محوری از جمله مربع کمری و راست شکمی را تحت کشش قرارمیدهد. احتماال دلیل اصلی عدم وجود اختالف در میزان الکتات خون آزمودنیها عدم تقویت تمامی عضالت ناحیة محوری به دلیل بهکار بردن محض تمرینات با توپ سوئیسی و مدت زمان ناکافی این تمرینات بوده است. نتایج نشان داد بین میزان خستگی در عضالت پایداری تنة گروه تمرینی مقاومتی سنتی و پایداری تنه قبل و بعد از هشت هفته تمرین اختالف معناداری وجود دارد. این نتیجه با یافتههای برخی تحقیقات )14 9 7( همخوانی داشت. بسیاری از محققان اظهار میدارند تمرینات مقاومتی سنتی اگرچه در بسیاری از تحقیقات تأثیر بسزایی در افزایش قدرت عضالت پایداری تنه داشتهاند اما این گروه از تمرینات نمیتوانند تمامی عضالت ناحیة محوری تنه را تحت پوشش قراردهند )14(. تمرینات مقاومتی به همراه تمرینات پایداری تنه میتوانند تمامی عضالت درگیر در رشتة ورزشی شنا )مانند عضالت دست و پا( همچنین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین تمامی عضالت ناحیة محوری را تقویت کنند )26(. این تمرینات از طریق افزایش حجم عضله افزایش جریان خون عضله و افزایش عملکرد آنزیمهای گلیکولیزی سبب میشوند تا عضالت نیروی بیشتری تولید کنند و خستگی در آنها به تعویق بیفتد )14(. به همین دلیل در تحقیق حاضر و بسیاری از دیگر تحقیقات گروه تمرینی مقاومتی سنتی همراه پایداری تنه دارای زمانهای نگهداری طوالنیتری در تستهای خستگی نسبت به گروه تمرینی مقاومتی سنتی بودهاند. این یافتهها نشان میدهند تمرینات مقاومتی سنتی به همراه پایداری تنه به عنوان برنامة تمرینی اثرگذار بر تقویت عضالت پایداری تنه مفیدند. محققان دیگری مانند اسکلیبک و همکارانش )23( کلی و بال )13( و شارپ و همکارانش )24( به نتایج مخالفی دست یافتند. برخی از آنان اعتقاد دارند تمرینات قدرتی به تنهایی در مقایسه با تمرینات قدرتی به همراه تمرینات پایداری تنه بر عضالت ناحیة محوری تأثیر یکسانی دارند. این محققان در یافتههای خود هیچ اختالف معناداری بین دو گروه آزمایش و تجربی مشاهده نکردند. برخی از دیگر محققان مدت زمان و شدت ناکافی تمرینات پایداری تنه را عامل معنادار نبودن تفاوت بین میزان خستگی عضالت پایداری تنه در دو گروه تجربی و کنترل دانستهاند )24(. اکثر محققان معتقدند تمرینات مقاومتی باعث افزایش قدرت در عضالت ناحیة محوری میشوند. در تحقیق حاضر نیز تمرینات مقاومتی تا حد زیادی مربوط به عضالت اصلی درگیر در رشتة شنا بوده است. اما تا حدودی شامل حرکاتی نیز بوده است که

139 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر عضالت ناحیة محوری را تحت تأثیر قرارمیدهد. با استفاده از تمرینات پایداری تنه از طریق افزایش جریان خون موضعی و فراخوانی بیشتر تارهای عضالنی میزان نیرو و فعالیت چند آنزیم گلیکولیزی در عضالت افزایش مییابد. در نتیجه موجب ایجاد تنش طوالنیتر و به تعویق افتادن خستگی میشود )20(. تمرینات پایداری تنه حساسیت دوکهای عضلهای را افزایش میدهد و به آمادگی بیشتر برای پاسخگویی به نیروهای محرک مفصل میانجامد )24(. آب به عنوان مقاومت باعث تقویت عضالت میشود و خستگی را به تعویق میاندازد )21(. در تحقیق حاضر دلیل شباهت نتایج با نتایج محققان نامبرده احتماال استفاده از تستهای خستگی یکسان جهت برآورد میزان خستگی در عضالت پایداری تنه نوع و مدت زمان تمرین مشابه جهت تقویت عضالت ناحیة محوری است. نتیجهگیری در این پژوهش تمرینات مختلف مقاومتی سنتی به همراه تمرینات پایداری تنه به کاهش معنادار خستگی کل بدن و بهبود عملکرد شنای ورزشکاران پس از هشت هفته انجامید. پس با توجه به نتایج این تحقیق تمرینات قدرتی به همراه تمرینات پایداری تنه خستگی را به تعویق میاندازد. بنابراین شناگران میتوانند از تمرینات ترکیبی مقاومتی سنتی و پایداری تنه به عنوان برنامة تمرینی مناسب جهت بهبود عملکرد و کاهش خستگی بهره برند. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

فرزانه تقیان محمد فرامرزی درسا ظفرمنش 140 منابع 1. ارشدی رسول رجبی رضا علیزاده حسین )1388(.»بررسی رابطة بین قدرت عضالت بازکنندة پشت و انعطافپذیری ستون مهرهها با میزان کایفوز و لوردوز«المپیک 2 )پیاپی 46(: 127-136. 2. اسفرجانی فهیمه )1391(. تأثیر مصرف بیکربنات سدیم بر تغییرات الکتات خون و عملکرد تناوبی شناگران زن نخبه المپیک 3 )پیاپی 59(: 7-17. 3. کاشف مجید )1380(. اثرات»دو نوع بازیافت فعال و غیرفعال بر آنزیمها و گازهای خونی در ورزشکاران جوان«المپیک 1 و 2 )پیاپی 19(: 29-38. 4. ویلمور ج اچ کاستیل د ال 1386 فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی ترجمة ض معینی ف رحمانی نیا ح رجبی ح علی نژاد ف سالمی جلد اول مبتکران: پیشروان. 5. بومپا ا. )1387(. نظریه و روش شناسایی تمرین. ترجمة م ر کردی م فرامرزی تهران سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها )سمت(. 6. American Collage of sport medicine. (2000). ACSM s Guideline for exercise testing and prescription, 6th edition. philadelphia. Lippincott Williams and Wilkins. 7. Behm, D.G.; Wahl, M.J.; Button, D.C.; Power, K.E.; Anderson, K.G. (2005). "Relationship between hockey skating speed and selected performance measures". J. strength cond. Res. 19(2) : 326-331. 8. Bergmark A. (1989). "Stability of the lumbar spin: A study in mechanical engineering. Acta orthop". Scand. 230 :1-54. 9. Fitzgerald, G.K.; Ake, M.J.; Snyder, L Mackler (2000). "The efficacy of perturbation training in nonoperative anterior cruciate ligament rehabilitation programs for physically active individuals". Phys. Ther. 80(2): 128-140. 10. Grisaffi, D. (2007). Posture & Core Conditioning. Personal Fitness Development: 1-36. 11. Hibbs, A.E.; Thompson, K.G.; French, D.; Wrigley, A.; Speaks, L. (2008). "Optimizing Performance by Improving Core Stability and Core Strength". Sportmed, 38(12): 995-1008. 12. James, W. Navalta; Stephen, P.; Hrncir, J.R. (2007). "Core stabilization exercises enhance lactate clearance of following high- Intensity exercise". J. strength and cond. Res, 21(4): 1305-1309. 13. Kelly, L.P.; Ball, N. (2008). "Influence of dynamic versus static core exercise on performance in field based fitness test". J. strength cond. Res. 107:33-43. 14. Michael, T.A.; Mcmanus, A.M.; Masters, RSW. (2005). "Development and Validation of A Core Endurance Intervantion Program: Implication for Performance in College- Age Rowers". Journal of Strength and Conditioning Resarch, 19(3): 547-552. 15. Mitch, Lomax (2012). "The effect of three recovery protocols on blood lactate clearance after race-paced swimming". Journal of Strength and Conditioning Research, 26(10): 2771 2776. 16. Nadler, S.F.; Malanaga, G.A.; Bratoli, L.A.; Feinberg, GH.; Prybicien, M.; Deprince, M. (2005). "Hip muscle imbalance and low back pain in athletes. Influence of core streng thening". Med. Sci. sports Exerc. 34: 9-16. 17. Navalta, J.W.; Hrncir, Jr. (2007). "Core Stabilization Exercises Enhance Lactate Clearance Following High- Intensity Exercises". Journal Of Strength and Conditioning Research, 21(4)" 1305-1309. 18. Paterno, M.V., et al. (2004). "Neuromuscular training improves single-limb stability in young female athletes". J 19. Patrick, C.M.; Swensen, Tc. (2008). "Development and reliability of two core stability field test". J. strength... نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393

141 مقایسة تأثیر تمرین مقاومتی سنتی و ترکیب آن با تمرینات پایداری تنه بر cond. Res, 22:619-624. 20. Paul, W. Marshal; Murphy, B.A. (2005). "Core stability exercises on and off a swiss ball". Int J sport Nutr Exerc Metab, 14(1): 497-502. 21. Pivetta, F.C.; Reinehr, F.B.; Mota, B.C. (2009). "Effect of a program for trunk strength and stability on pain, Low back and pelvis kinematics, and body balance". strength cond. Res. 28: 422-428. 22. Richardson, C.; Jull, G.; Toppenber, R.; Comerford, M. (2006). "Techniques for active lumber stabilization for spinal protection". Australian Journal of Physiotheram. 38(2): 105-112. 23. Schibek, J.S.; Guskiewicz, K.M.; Prentice, W.E.; Mays, S.; Davis, J.M. (2001). The effect of core stabilization training on functional performance in swimming. Master's thesis, university of north Carolina, Chapel Hill. 24. Sharpe, G.L.; Liemohn, W.P.; SnoDgrass, L.B. (2008). "Exercise prescription and the low back: Kinesiological Factors". Joperd. 59 (9): 74-78. 25. Stanton, R.; Reaburn, P.R.; Humphries, B. (2004). "The effect of short term swiss ball training on core stability and running economy". J. strength cond. Res. 18(3): 522. 26. Vanessa, S.; Adelino, S.R.; Dasilva, M.P.; Gobattto, C.A. (2011). "Effects of 14-week swimming training program on the psychological, hormonal and physiological parameters of elite women atheletes". Journal of Strength and Conditioning Research. 25(3): 825 832. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

.

نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال 152-143 ص در )2D:4D( چهار به دو انگشت طول نسبت مقایسة ایرانی غیرنخبة و نخبه دوندگان ایران* بروجرد واحد اسالمی آزاد دانشگاه کارشناسارشد تیماجی دانیال ایران بروجرد واحد اسالمی آزاد دانشگاه استادیار فر همت احمد ایران مدرس تربیت دانشگاه دانشیار آقاعلینژاد حمید ایران بروجرد واحد اسالمی آزاد دانشگاه کارشناسارشد گودرزی قادری شیرین 143 92/4/11 دريافت: تاريخ 92/9/6 تصويب: تاريخ چكيده: است. تولد از پیش سرم تستوسترون غلظت نشانگر )2D:4D( دست چهارم به دوم انگشت طول نسبت 2D:4D بررسی حاضر پژوهش هدف است. مرتبط ورزش در باال اجرای با پایین 2D:4D شده گزارش و نیمهاستقامت سرعت مادههای در دونده 64 منظور این به بود. ایرانی مرد غیرنخبه و نخبه دوندگان در وزن 68/47±7/90 سانتیمتر 179/49±6/51 قد سال 26/51±7/01 سن میانگین با نخبه گروه در استقامت غیرنخبه گروه در دانشگاهی دوندة 61 و قد مجذور بر کیلوگرم 21/63±2/81 بدنی تودة شاخص و کیلوگرم شاخص و کیلوگرم وزن 66/39±7/50 سانتیمتر 177/45±6/12 قد سال 23/46±5/73 سن میانگین با استفاده با انگشتان طول شدند. انتخاب آزمودنی بهعنوان قد مجذور بر کیلوگرم 21/23±1/84 بدنی تودة معناداری سطح در یکطرفه واریانس تحلیل و مستقل t آزمون با دادهها شد. اندازهگیری دست اسکن از شد. تحلیل و تجزیه 20 نسخة SPSS نرمافزار از استفاده با آماری روشهای تمامی و تعیین 0/05>P سرعت دوندگان از گروه دو در چهار به دو انگشت نسبت بین دست دو هر در داد نشان پژوهش یافتههای چهار به دو انگشت نسبت بین دست دو هر در اما )0/05<P( دارد وجود معناداری تفاوت غیرنخبه و نخبه )0/05>P(. نشد مشاهده معناداری تفاوت غیرنخبه و نخبه استقامت و نیمهاستقامت دوندگان از گروه دو در فرایند در شاخصی بهعنوان چهارم به دوم انگشت طول نسبت از میکند پیشنهاد حاضر یافتههای بنابراین شود. استفاده سرعت دوندگان استعدادیابی چهار. به دو انگشت طول نسبت سرعت دوندگان استقامت دوندگان استعدادیابی كليدي: واژگان * E. mail: danitimaji@gmail.com

مقایسة نسبت طول انگشت دو به چهار )2D:4D( در 144 مقدمه فرايند كشف ورزشكاران بااستعداد از مهمترين موضوعاتي است كه امروزه در ورزش قهرماني مطرح است. دستيابي به سطوح باالي نخبگي در ورزش فرايندي بسيار پيچيده و نيازمند شناسايي و گزينش افراد بااستعداد و برخوردار از ويژگيهاي جسماني مهارتي و رفتاري خاص است. در بسياري از كشورها و از جمله ايران شركت جوانان در ورزشی خاص بيشتر بر پاية سنت آرزوها و عاليق فردي استوار است كه به محبوبيت آن ورزش فشار والدين تخصص معلمان مدارس و نيز امكانات موجود ورزش مورد نظر بستگي دارد )1(. فرايند استعداديابي يا به گفتة برخي صاحبنظران غربال كردن ورزشكاران روشي است كه امروزه در بيشتر كشورها استفاده ميشود. متخصصان علوم ورزشي عقيده دارند بدون درنظر گرفتن برخي ويژگيهاي ذاتي ورزشكار در شروع زندگي ورزشي او امكان موفقيت در ورزش ناممكن يا محدود ميشود. با اين حال وجود محيط مناسب و عالقه و انگيزة ورزشكار نيز از جمله عوامل اثرگذار بر موفقيت ورزشكاران است )1(. به هر حال کشف و شناسایی افراد مستعد یکی از سختترین مراحل فرایند استعدادیابی است. لذا از بدو پیدایش استعدادیابی از بلوک شرق اروپا تاکنون پژوهشگران علوم ورزشی و مربیان در پی شناخت معیارها و شاخصهای مورد نظر افراد مستعد در ورزشاند. در این رابطه میتوان به شاخصهای پیکرسنجی و وجود نورمهای خاص آن اشاره کرد )2 10(. 7 5 4 همچنین در حال حاضر با پیشرفت سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین فناوری در کشورهای پیشرفته از آزمونهای ژنتیک برای کشف افراد مستعد بهره میگیرند )1(. براین اساس هنوز پژوهشگران بر سر این موضوع توافق نظر ندارند که از کدام شاخصها و در چه مرحله از فرایند استعدادیابی بهره گیرند ولی مشخص است که ویژگیهای مورد بررسی باید دارای پیشزمینة وراثتی و باثبات باشد در حین حال نحوة ارزیابی آنها ساده و کمهزینه باشد و نیاز به تجهیزات خاصی نداشته باشد. در این راستا مطالعات گسترده برای کشف شاخصهای نوین و پیشگوی قوی استعدادیابی ورزشی همچنان ادامه دارد. به تازگی پژوهشهایی نسبت طول انگشت دوم به انگشت چهارم )2D:4D( 1 دست را پیشبینیکنندة قوی و شاخصی قدرتمند برای استعداد و توانایی ورزشی معرفی کردهاند )6 19 22(. پژوهشگران سطح هورمونهای جنسی دورة جنینی را بر طول انگشتان و برخی ویژگیهای جسمانی مؤثر میدانند 12(.)20 18 16 15 در این رابطه مانینگ و تیلور )2001( نشان دادند 2D:4D پایین با اجرای بهتر ورزشی در بازیکنان فوتبال همبستگی دارد )19(. مانینگ )2008( گزارش کرد که مقادیر پایین این نسبت با سریعتر دویدن در مسافتهای کوتاه در ورزشکاران جوان بااستعداد فوتبال ارتباط دارد )22(. همچنین مانینگ و هیل )2009( بین مقادیر 2D:4D پایین با بهبود رکورد 50 متر سرعت پسران ارتباط مثبتی نشان دادند )17(. ووراسک ریمر و درسلر )2010( گزارش کردند ورزشکاران مرد فوتبال و دوندگانی که 2D:4D پایینتری دارند اجرای بهتری در این 1. Second to Fourth Digit Ratio

145 دانیال تیماجی احمد همت فر حمید آقاعلینژاد شیرین قادری گودرزی ورزشها نشان میدهند بنابراین این نسبت را نشانة پتانسیل و قابلیت ورزشی افراد مینامند )22(. با وجود مطالعات اندک تنها چند پژوهش روی ورزشکاران نخبه )12 21( 14 و یا دوندگان انجام گرفته است. همچنین با توجه به اینکه دوومیدانی پرمدالترین ورزش المپیک است و در کشور ایران استعداهای بالقوهای وجود دارند بنابراین طراحی و اجرای پژوهشهایی در راستای علمی شدن این ورزش ضروری است. از آنجا که نسبت طول انگشتان پس از تولد و در طول دورة زندگی تغییر نمیکند )6 14( به نظر میرسد در صورت بررسی و تأیید این نشانگر در دوندگان نخبه )نفرات برتر مسابقات المپیک و جهان( میتوان آن را شاخصی معتبر نام برد و در مراحل اولیة فرایند استعدادیابی )کشف و شناسایی( به راحتی افراد مستعد را از غیرمستعد تمیز داد تا موجب کاهش صرف زمان و هزینه بدون نیاز به اندازهگیریهای آزمایشگاهی شود. همچنین رسیدن به اوج اجرای ورزشی و کسب موفقیت ورزشکاران انتخاب شده را پیشبینی کرد. روششناسی پژوهش حاضر از نوع مقایسهای بود که پس از هماهنگی با فدراسیون دوومیدانی جمهوری اسالمی ایران موضوع پژوهش و اهمیت آن به اطالع کادر فنی )سرمربی و مربیان فنی( تیمهای لیگ برتر رسید و پس از کسب موافقت و برگزاری جلسات توجیهی با ورزشکاران نخبه و غیرنخبه اندازهگیری انگشتان انجام شد. آزمودنیها. در پژوهش حاضر از روش نمونهگيري هدفمند استفاده شد. از ميان تمامی دوندگان ایران رتبههای 1 تا 8 کشور در سه مرحلة مسابقات لیگ دوومیدانی در سال 1391 در مادههای سرعت نیمهاستقامت و استقامت بهعنوان گروه نخبه و دوندگان دارای سابقة ورزشی برابر با گروه نخبه ولی بدون هیچ مدال در سطح کشوری )تنها در سطح استان و دانشگاه( بهعنوان گروه غیرنخبه انتخاب شدند. به این منظور 64 دوندة ایران در گروه نخبه و 61 دوندة دانشگاهی در گروه غیرنخبه جدول 1. ویژگیهای فردی آزمودنیها )ميانگين ± انحراف معيار( رشته متغیر متغيير گروه تعداد (نفر) سن وزن بدن (كيلوگرم) قد ايستاده )سانتی (سانتيمتر) متر( شاخص تودة بدني (كيلوگرم بر مجذور قد) 22/21±1/71 21/37±2/01 21/04±2/99 20/49±1/40 21/08±3/26 22/24±1/02 سرعت نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نوین 182/59±4/36 71/17±7/36 180/92±4/86 70/00±7/40 179/44±7/22 67/76±9/84 175/76±5/50 63/42±6/58 171/85±7/12 62/88±7/02 169/60±8/69 60/50±8/84 سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 25/03±3/49 22/41±3/87 27/53±13/89 22/58±5/39 28/69±3/25 28/50±7/24 32 32 19 19 13 10 نيمهاستقامت استقامت

مقایسة نسبت طول انگشت دو به چهار )2D:4D( در 146 بهعنوان نمونة آماری شرکت کردند. به لحاظ رعایت مالحظات اخالقي تمام مراحل پژوهش به اطالع آزمودنيها رسید. سپس رضايتنامة كتبي براي حضور در برنامه از آنان گرفته شد. ویژگیهای آزمودنیها در جدول 1 ارائه شده است. روشهای اندازهگیری اندازههای پیکرسنجی. در پژوهش حاضر ویژگیهای پیکری شامل تودة بدن قد ايستاده و شاخص تودة بدنی )BMI( 1 اندازهگیری شد. برای اندازهگیری تودة بدن آزمودنیها تنها لباس زیر به تن داشتند و اندازهگیری قد ایستاده بدون کفش و در وضعیت کامال ایستاده و چسبیده به دیوار صورت گرفت. BMI با فرمول تودة بدن به مجذور قد به متر محاسبه شد. اندازهگیری طول انگشتان. برای اندازهگیری انگشتان از دستگاه اسکنر مسطح دیجیتال )مدل HP Scanjet 5590 ساخت امریکا( استفاده شد. به همین منظور از آزمودنیها خواسته شد تا دست خود را به صورت کامال صاف و کشیده و به طور ریلکس روی صفحة اسکنر قرار دهند. ابتدا دست راست و سپس دست چپ در حالی که آزمودنی کامال روبهروی دستگاه قرار داشت روی اسکنر قرارگرفت. هنگام گرفتن تصویر از دست آزمودنیها فاصلة بین انگشتان یکسان و فاصلة انگشت شصت با انگشت اشاره 2 سانتیمتر در نظر گرفته شد )21(. اطالعات تصاویر به رایانه انتقال یافت و برای اندازهگیری طول انگشتان از نرمافزار Kinovea نسخة 0.8.15 با دقت 0/01 سانتیمتر استفاده شد. مطابق با شکل 1 اندازهگیری طول انگشتان از چین پایینی انگشت )انتهای بند پایینی( تا نوک انگشت محاسبه شد )20 22( و نسبت انگشت دوم به چهارم در هر دست به طور مجزا اندازهگیری شد. شکل 1. نحوة اندازهگیری طول انگشتان از روی اسکن دست با استفاده از نرمافزار Kinovea 1. Body Mass Index سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

147 دانیال تیماجی احمد همت فر حمید آقاعلینژاد شیرین قادری گودرزی روشهاي آماري تمام يافتهها با ميانگين ± انحراف استاندارد گزارش شده است. آزمون کولموگروف- اسميرنوف نیز برای تعیین نحوة توزیع دادهها استفاده شد. نتایج این آزمون نرمال بودن توزیع دادهها را نشان داد بنابراین از آزمونهای پارامتری استفاده شد. براي مقايسة متغیرهای پژوهش در دو گروه نخبه و غیرنخبه به تفکیک ماده )سرعت نیمهاستقامت و استقامت( از آزمون t مستقل استفاده شد. همچنین اختالف بين گروهها در هر دو دست راست و چپ با آزمون تحلیل واریانس یکطرفه ارزیابی شد. اختالف معناداری آماری در سطح 0/05 P تعیین شد و تمامی روشهای آماری با استفاده از نرمافزار SPSS نسخة 20 انجام گرفت. یافتهها نتایج پژوهش حاضر نشان داد در هر دو دست بین نسبت انگشت دو به چهار در دو گروه از دوندگان متغيرها طول انگشت دوم طول انگشت چهارم سرعت رشته نيمهاستقامت استقامت سرعت نيمهاستقامت استقامت سرعت ت نسبت طول طول انگشت دو انگشت به چنيمهاستقامت ت ت دو به چهار استقامت جدول 2. نتایج آزمون t مستقل در دوندگان نخبه و غیرنخبه برای دست راست گروه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه * تفاوت معنادار بین گروه * نخبه و تفاوت غیرنخبه معنادار بين )0/05 P( گروه نخبه و سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 ميانگين ± انحراف معيار (سا ارزش t )سانتی متر) 7/67±0/47-1/115 7/68±0/36 2/417 2/592 1/065 3/103 2/262-2/085-0/826 0/256 7/70±0/42 7/41±0/29 7/47±0/25 7/07±0/47 8/07±0/46 7/94±0/44 8/05±0/36 7/68±0/36 7/84±0/26 7/44±0/56 0/9512±0/033 0/9678±0/030 0/9568±0/037 0/9658±0/028 0/9531±0/028 0/9505±0/018 غيرنخبه (05 درجة آزادي ارزش P 0/909 *0/021 *0/017 0/291 *0/004 *0/034 *0/041 0/414 0/800 62 36 21 62 36 21 62 36 21 نوین

مقایسة نسبت طول انگشت دو به چهار )2D:4D( در 148 جدول 3. نتایج آزمون t مستقل در دوندگان نخبه و غیرنخبه برای دست چپ متغيرها رشته گروه ميانگين ± انحراف معيار (سانتيمتر) درجة آزادي ارزش P ارزش t 0/783 *0/013 *0/024 0/282 *0/037 0/052 *0/031 0/424 0/531 طول انگشت دوم طول انگشت چهارم نسبت طول انگشت دو به چهار سرعت نيمهاستقامت استقامت سرعت نيمهاستقامت استقامت سرعت نيمهاستقامت استقامت نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه نخبه غيرنخبه 62 36 21 62 36 21 62 36 21-0/277 2/599 2/439 1/085 2/161 2/061-2/212 0/809-0/637 7/67±0/44 7/70±0/39 7/69±0/38 7/38±0/35 7/47±0/29 7/07±0/47 8/04±0/45 7/92±0/44 7/95±0/33 7/69±0/39 7/89±0/41 7/41±0/69 0/9546±0/034 0/9732±0/032 0/9671±0/032 0/9592±0/027 0/9476±0/027 0/9573±0/045 * تفاوت معنادار بین گروه نخبه و غیرنخبه * )0/05 P( اوت معنادارروه نخبه و غيرنخبه (05/ جدول 4. نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه برای نسبت طول انگشت دو به چهار در بین گروهها آماره F ارزش P متغير مجموع مربعات درجه آزادي ميانگين مربعات 0/251 1/343 0/001 5 بينگروهي 0/007 - - 0/140 - - - - 1/698 - - 0/001-0/002 0/001-119 124 5 119 124 0/116 درونگروهي دست راست 0/123 كل 0/009 بينگروهي 0/131 درونگروهي دست چپ.. كل 0/140. نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393

149 دانیال تیماجی احمد همت فر حمید آقاعلینژاد شیرین قادری گودرزی سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 سرعت نخبه و غیرنخبه تفاوت معناداری وجود دارد )0/05 P( و در هر دو دست بین نسبت انگشت دو به چهار در دو گروه از دوندگان نیمهاستقامت و استقامت نخبه و غیرنخبه تفاوت معناداری مشاهده نشد )0/05>P(. همچنین در هر دو دست در نسبت انگشت دو به چهار در کل دوندگان نخبه و غیرنخبه تفاوت معناداری مشاهده نشد )0/05>P( )جداول 3 2 و.)4 بحث مهمترین یافتة پژوهش حاضر این بود که 2D:4D در دوندگان سرعت بین گروههای نخبه و غیرنخبه در هر دو دست تفاوت معناداری داشت )0/05 P(. مطالعات پیشین 2D:4D پایین را نشانگر قابلیت و توانایی ورزشی در رشتههای فوتبال اسکی روی آب راگبی شمشیربازی و روئینگ معرفی کردهاند که دلیل آن ممکن است ارتباط بین 2D:4D و حساسیت یا مقدار هورمون تستوسترونی باشد که جنین در هفتههای 8 تا 12 دوران بارداری داراست. برای مثال مقدار زیاد تستوسترون قبل از تولد موجب بهبود رشد نیمکرة سمت راست و تسهیل توانایی فضایی- بصری میشود که در ارتباط مثبت با توانایی ورزشی است 11 13(.)19 در مطالعة حاضر نتایج تحلیل واریانس یکطرفه بین 2D:4D در بین تمام گروه در هر دو دست راست )0/251= P( و چپ )0/140= 2D:4D تفاوت معناداری نشان نداد. مقدار P( در گروه دوندگان سرعت نخبه کمتر از گروههای غیرنخبه بود و با توجه به اینکه گروه نخبه دارای مدال کشوری و آسیایی بودند میتوان گفت این نسبت با اجرای ورزشی آنها مرتبط است که با مطالعات صورت گرفته در دیگر رشتههای ورزشی همخوانی دارد. در این رابطه بنت و همکارانش )2010( گزارش کردند 2D:4D پایین با اجرای سطح باال در راگبی ارتباط دارد )11(. همچنین کیلداف کوک و مانینگ )2011( بین 2D:4D در دست راست با اجرای موفق در بادبانی ارتباط منفی گزارش کردند )14(. در این رابطه مانینگ و تیلور )2001( نشان دادند 2D:4D پایین با اجرای بهتر ورزشی در مردان همبستگی دارد )19(. ووراسک ریمر و درسلر )2010( گزارش کردند ورزشکاران مرد فوتبال و دوندگانی که 2D:4D پایینتری داشتند اجرای بهتری در این ورزشها نشان دادند. بنابراین این نسبت نشاندهندة پتانسیل و قابلیت ورزشی افراد است )22(. جنبة کاربردی 2D:4D در رابطه با فرایند استعدادیابی است. این نسبت در دوران جنینی مشخص میشود و پس از تولد و در طول زندگی تغییر نمیکند )14(. برای مثال پسری 10 ساله با 2D:4D پایین همین نسبت را در بزرگسالی نشان خواهد بود. این بدان معناست که مربیان استعدادیاب میتوانند این شاخص نوین را در پیشگویی و شناسایی افراد مستعد به کارگیرند )14(. مزیتهای این شاخص عبارت است از باثبات بودن آن سهولت اجرا عدم صرف هزینة زیاد آزمایشگاهی همچنین باال بودن قدرت پيشبيني آن. پیشنهاد میشود به منظور قطعیتر شدن این شاخص طرحهای پژوهشی بیشتری نوین

مقایسة نسبت طول انگشت دو به چهار )2D:4D( در 150 انجام شود. نتیجهگیری در مجموع پژوهش حاضر برای اولین بار 2D:4D را در دوندگان رشتههای سرعت نیمهاستقامت و استقامت نخبه و غیرنخبة ایران بررسی کرد. مهمترين يافتة مطالعة حاضر اين بود که 2D:4D در دوندگان سرعت بین گروههای نخبه و غیرنخبه در هر دو دست تفاوت معناداری داشت )0/05 P(. با توجه به تأیید این شاخص روی بهترین دوندگان رشتههای سرعتی ایران استفاده از این معیار در فرایند استعدادیابی در این رشته ممکن است اهمیت بسیاری داشته باشد. تقدیر و تشکر از زحمات جناب آقای مهندس شاهرخ شهنازی ریاست محترم آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک جناب آقای بیژن شادمهر مسئول کمیتة آموزش فدراسیون دوومیدانی و همکاری مسئوالن و ورزشکاران باشگاههای لیگ دوومیدانی کشور که ما را در انجام اين پژوهش ياري رساندند کمال تقدير و سپاسگزاری را داریم. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

151 گودرزی قادری شیرین آقاعلینژاد حمید فر همت احمد تیماجی دانیال منابع تربيت بينالمللي كنگرة اولين مقاالت مجموعه ورزش«در»استعداديابي )1380(. حميد آقاعلينژاد 1. 48-47. تهران دختر دانشآموزان ورزشي علوم و بدني پیکرسنجی ویژگیهای بین»مقایسة )1390(. همکاران و احمد دنیامالی حميد آقاعلينژاد مهدي بياتي 2. دومین جهانی«مسابقات در دراگونبت ملی تیم بانوان غیرفینالیستهای و فینالیستها فیزیولوژیکی و 228-227. بیرجند ورزشی فیزیولوژی تخصصی ملی همایش آزمونهای اجرای با انگلستان استعدادیابی»موفقیت مرتضی) 1390 (. افسری بابک فرزاد مهدی بیاتی 3. 165-163. تهران ورزشی استعدادیابی ملی همایش اولین ویژه«جسمانی آمادگی و پیکرسنجی بين رابطة تعيين و»توصيف )1385(. همکارارن و رضا قراخانلو حميد آقاعلينژاد اكرم جعفري 4. 16-7. 36(: )پیاپی 4 المپیک تکواندوکاران«موفقيت با فيزيولوژيکي و آنتروپومتريکي ويژگيهاي زبدة بازیکنان جسمانی آمادگی»نیمرخ )1389(. چوبینه سیروس رضا قراخانلو محمد فرامرزی 5. 140-127. 49(: )پیاپی 1 المپیک ایران«فوتبال هب دوم انگشت طول نسبت بین»ارتباط )1390(. بیبیمریم حسینی سمیه عباسی رحیمه مهدیزاده 6. همایش اولین بلوغ«سن زیر دختران در جسمانی آمادگی آزمونهای برخی با دست )2D:4D( چهارم 145-142. ورزشی استعدادیابی ملی در شركتكننده كشتيگيران جسماني آمادگي»نيمرخ )1386(. منیژه صادقی منصور بهمن میرزایی 7. 89-81. 38(: )پیاپی 2 المپیک بزرگساالن«آزاد كشتي ملي تيم آمادهسازي اردوهاي 8. Agha-Alinejad, H.; Donyamali, A.; Bayati, M.; Mirakhori, Z.; Yousefi, V.; Farzad, B. (2010). "Anthropometric and Somatotype Characteristics of Elite Iranian Female Dragon Boat Paddlers". 11th International Sport Sciences Congress, Antalya, Turkey; 1009-1011. 9. Bayati, M.; Agha-Alinejad, H.; Donyamali, A.; Farzad, B.; Yousefi, V.; Isanejad, A. (2011). "Somatotype and size of elite Iranian male sweep rowers". 16th International Sport Sciences Congress, Liverpool, United Kingdom; 595-595. 10. Bayati, M.; Agha-Alinejad, H.; Farzad, B.; Yousefi, V. (2010). "Place of Kinanthropometry in Talent Identification Processes in Rowing". 11th International Sport Sciences Congress, Antalya, Turkey; 1012-1014. 11. Bennett, M.; Manning, J.T.; Cook, C.J.; Kilduff, L.P. (2010). "Digit ratio (2D:4D) and performance in elite rugby players". J Sports Sci. 28(13):1415-1421. 12. Bescos, R.; Esteve, M.; Porta, J.; Mateu, M.; Irurtia, A.; Voracek, M. (2009). "Prenatal programming of sporting success: associations of digit ratio (2D:4D), a putative marker for prenatal androgen action, with world rankings in female fencers". J Sports Sci. 27(6):625-632. 13. Honekopp, J.; Schuster, M. (2010). "A meta-analysis on 2D:4D and athletic prowess: substantial relationships but neither hand out-predicts the other". Personality and Individual Differences; 48:4 10. 14. Kilduff, L.P.; Cook, C.J.; Manning, J.T. (2011). "Digit ratio (2D:4D) and performance in male surfers". J 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

مقایسة نسبت طول انگشت دو به چهار )2D:4D( در 152 Strength Cond Res. 25(11):3175-3180. 15. Longman, D.; Stock, J.T.; Wells, J.C. (2011). "Digit ratio (2D:4D) and rowing ergometer performance in males and females". Am J Phys Anthropol. 144(3):337-341. 16. Lutchmaya, S.; Baron-Cohen, S.; Raggatt, P.; Knickmeyer, R.; Manning, J.T. (2004). "2nd to 4th digit ratios, fetal testosterone and estradiol". Early Hum Dev. 77(1-2):23-28. 17. Manning, J.T.; Hill, M.R. (2009). "Digit ratio (2D:4D) and sprinting speed in boys". Am J Hum Biol. 21(2):210-213. 18. Manning, J.T.; Morris, L.; Caswell, N. (2007). "Endurance running and digit ratio (2D:4D): implications for fetal testosterone effects on running speed and vascular health". Am J Hum Biol. 19(3):416-421. 19. Manning, J.T.; Taylor, R.P. (2001). "Second to fourth digit ratio and male ability in sport: implications for sexual selection in humans". Evol Hum Behav. 22(1):61-69. 20. Moffit, D.M.; Swanik, C.B. (2011). "The association between athleticism, prenatal testosterone, and finger length". J Strength Cond Res. 25(4):1085-1088. 21. Pokrywka, L.; Rachoń, D.; Suchecka-Rachoń, K.; Bitel, L. (2005). "The second to fourth digit ratio in elite and non-elite female athletes". Am J Hum Biol. 17(6):796-800. 22. Voracek, M.; Reimer, B.; Dressler, S.G. (2010). "Digit ratio (2D:4D) predicts sporting success among female fencers independent from physical, experience, and personality factors". Scand J Med Sci Sports. 20(6):853- سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 ص 161-153 153 تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی استخوان بيماران مبتال به سرطان پروستات نادر رهنما دانشگاه اصفهان دانشگاه آزاد اسالمي خوراسگان ایران * حميد امامي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان ایران عفت بمبئيچي دانشگاه اصفهان ایران شهپر طاهري دانشگاه علوم پزشكي البرز ایران حميد صادقيپور دانشگاه خليج فارس ایران فؤاد محمودي دانشگاه اصفهان ایران علي جعفري وزارت آموزش و پرورش ایران تاريخ دريافت: 92/5/29 تاريخ تصويب: 92/9/13 چكيده: سرطان پروستات از شایعترین سرطانهای بدخیم و دومین علت مرگ ناشی از انواع سرطان در مردان است. كاهش تودة استخواني و ميزان دانسيتة مواد معدني استخوان از جمله عوارض درمانی این سرطان است که زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف از تحقيق حاضر بررسي تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی استخوان در بيماران مبتال به سرطان پروستات بود. 24 بيمار مبتال به سرطان غیرمتاستاتیک پروستات بهصورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت و بهصورت تصادفی در دو گروه تجربی )12 نفر( و کنترل )12 نفر( تقسیم شدند. بيماران گروه تجربی به مدت ده هفته به انجام تمرينات مقاومتي پرداختند اما بيماران گروه كنترل در هيچ برنامة منظم ورزشي مشاركت نکردند. قبل و بعد از اجرای تمرینات مقاومتی تراکم استخوانی نقاط گردن ران تروکانتر ران زاویة واردز و کمر نمونهها با استفاده از دستگاه DEXA سنجش شد. نتایج با استفاده از t وابسته و مستقل تجزیه و تحلیل شد. بين قبل و بعد از برنامة تمرین مقاومتی در تراکم استخوانی )0/05<P( بيماران گروه تجربي و كنترل در هیچ یک از نقاط ارزیابی شده تفاوت معناداری مشاهده نشد. عالوه بر اين بین دو گروه نیز در هیچ یک از متغیرها تفاوت معناداری يافت نشد )0/05<P(. از يافتههاي اين تحقيق ميتوان نتيجه گرفت كه ده هفته تمرينات مقاومتي تأثيري بر تراكم استخوان بيماران مبتال به پروستات ندارد. واژگان كليدي: تمرينات مقاومتی دانسيته استخوانی سرطان پروستات. * E. mail: rahnamanader@yahoo.com

معدنی مواد تراکم بر مقاومتي تمرینات هفته ده تأثير 154.. مقدمه سن به وابسته سرطانهای جمله از پروستات سرطان بافت از بدخيم سلولهاي آن در كه میرود شمار به نامنظم طور به و میگیرد منشأ پروستات غددی غدة حجم افزايش به و مییابد تكثير فزايندهاي و از یکی پروستات سرطان )1(. ميانجامد پروستات از بعد و مردان در بدخیم سرطانهای شایعترین سرطان انواع از ناشی مرگ علت دومین ریه سرطان پروستات سرطان به ابتال احتمال است. مردان در آن از حاكي گزارشها )7(. است 6 به 1 مردان در کل درصد 19 توسعهیافته کشورهای در كه است رد تنها بهطوریکه )18( است نوع این از سرطانها به ابتال مورد 35000 از بیش ساالنه انگلستان کشور )6(. میشود گزارش پروستات سرطان درماني روشهاي پروستات سرطان درمان براي سرمادرماني جراحي جمله آن از دارد وجود مختلفي هر شيميدرماني. و هورموندرماني پرتودرماني پروستات سرطان براي مختلف درمانهاي از یک كيفيت كاهش 13(. )14 دارد را خود خاص عوارض خستگي روزانه كارهاي انجام در ناتوانی و زندگي عضالني آتروفي بدني ضعف خوابآلودگي و در و هموگلوبين سطوح كاهش چربي تودة افزايش فعاليت عملكرد در اختالل و بدن در سستي نتيجه این درمان شایع و مهم عوارض از میتوان را بدني.)22 21 10 8( برد نام بیماری را بیماران عملکرد که عوارض این همة کنار در تودة كاهش قرارميدهد تأثیر تحت زیادی سطح در استخوان معدني مواد دانسيتة ميزان و استخواني تحقیقات نتایج میکند. بدتر را بیماران شرایط بيماران استخواني تراكم درصد میدهد نشان نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال. و استوک )17(. میشود پایه سطح از پایینتر كاهش درصد 17/3 تا 6/5 حدود )23( همکارانش مبتال بیماران مختلف نقاط در را استخواني تراكم كردند. گزارش درمان تحت پروستات سرطان به دانسیتة کاهش )15( همکارانش و گریناسپان درمان تحت پروستات سرطان بیماران در استخوان گزارش بیماراني از بیش برابر 10 را هورموندرمانی بودند. نگذرانده را درمانی شیوة این که كردند دسته اين در را شکستگی خطر افزایش همچنين كردند. گزارش زياد بيماران از عامل دومين پروستات سرطان اينكه عليرغم نشان مطالعات است شده شناخته مردان در مرگ اين به مبتال افراد تعداد اخير سالهاي در ميدهند پيشرفت نتيجة در بمانند زنده توانستهاند كه سرطان است یافته افزایش مراقبت و درمان تشخيص در جهت در و درمان از بعد اقدامات قطع طور به )2(. بهبود هدف با و شده یاد درمانی عوارض کاهش ضروری بسیار بیماران زندگی کیفیت و سالمتی سطح سازگاريهاي باعث بدنی تمرینات و فعاليت است. بیمار و سالم افراد در گستردهای فيزيولوژيایی و بدني میشود پروستات سرطان به مبتال بیماران جمله از مواد محتوای و تراکم بر بدنی فعالیت تأثیر )10 9(. 4 )3 شده ثابت کامال سالم افراد در استخوان معدنی بهخوبی پروستات سرطان بیماران در آن تأثیر اما 5( در تحقیقات محدود میان در است. نشده داده نشان معناداری تفاوت )21( همکارانش و سیگال زمینه این بعد پروستات سرطان بیماران استخوانی تراکم در را و گالواو اما نکردند مشاهده تمرین هفته دوازده از تراکم در درصد 2 میزان به افزایشی )12( همکارانش لذا كردند. گزارش را بیماران ران استخوان استخوانی

155 نادر رهنما حميد امامي عفت بمبئيچي شهپر طاهري حميد صادقيپور فؤاد محمودي علي جعفري سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 با عنایت به اینكه هیچ تحقیقی در ایران به ارزيابي اثر تمرينات قدرتي بر این دسته از بیماران نپرداخته است لذا هدف از تحقيق حاضر بررسي تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم و محتواي مواد معدنی استخوان در بيماران مبتال به سرطان پروستات بود. روششناسی نمونة آماری. جامعة آماري اين تحقيق را تمامی بيماران مبتال به سرطان پروستات استان اصفهان تشکیل دادند. 24 بيمار مراجعهکننده به بیمارستان سیدالشهداي اصفهان که از لحاظ شدت بیماری در مراحل 1 و 2 و 3 قرار داشتند و جزو بیماران مبتال به سرطان غیرمتاستاتیک پروستات به شمار میرفتند به صورت در دسترس انتخاب شدند. تمامی بیماران شرکتکننده در این تحقیق طی دورة مطالعاتی بهطور یکسان از داروی آگونیست ) LHRH (بهصورت هر 28 روز یکبار و با دوز 3/75 میلیگرم استفاده میکردند. نمونهها بهصورت تصادفي به دو گروه تجربي )سن 73±1/6 سال قد 172/5±2/5 سانتيمتر و وزن 75/4±8/6 كيلوگرم( و كنترل )سن 72±5/3 سال قد 171/1±8/3 سانتيمتر و وزن 75/5±6/8 كيلوگرم( تقسيم شدند. روش اجرای تحقیق. پس از آشنایی نمونههای تحقیق با هدف تحقیق و تکمیل فرم رضایتنامه بیماران گروه کنترل به درمان عادی خود ادامه دادند و از انجام هرگونه برنامة تمرینی یا مداخله اجتناب کردند. اما بیماران گروه تجربی به مدت ده هفته و هفتهای سه جلسه با رعایت تمامی موارد و اصول علمی حاکم بر تمرین زیر نظر مربیان مجرب و متخصص و با توجه به شرایط خاص بدنی و جسمانی به انجام تمرينات مقاومتي پرداختند. قبل و بعد از دورة تمرینی از تمامی نمونهها تراکم مواد معدني استخوانی با استفاده از دستگاه DEXA اندازهگیری شد. این دستگاه دقيقترين و معتبرترين روش سنجش تراكم مواد معدني استخوان و در مركز سنجش پوكي استخوان بیمارستان سیدالشهداي اصفهان است. برنامة تمرینی. برنامة اصلی شامل تمرینات مقاومتی به مدت ده هفته و هر هفته سه جلسه بود. شدت تمرینات بر اساس 60 تا 70 درصد یک تکرار بیشینه )1RM( تنظیم شد.آزمودنیها نه حرکت را با دو ست و هشت تا دوازده تکرار انجام میدادند. برنامه از 60 درصد یک تکرار بیشینه شروع شد. هر وقت بیماران میتوانستند هر حرکت را بیش از دوازده تکرار بزنند 2/5 کیلوگرم به وزنهها اضافه میشد. حداکثر استراحت بین هر حرکت دو دقیقه بود. شايان ذكر است كه برنامة تمريني بر اساس اصول علمي حاكم بر تمرين طراحي شد. حرکات با دستگاه DYNAFORCE )ساخت کرة جنوبی( انجام شد. ترتیب انجام حرکات براساس یک حرکت باالتنه یک حرکت پایین تنه بود. حرکات شامل جلو پا بلند شدن رو پنجه )دوقلو( پشت پا پرس سينه سرشانه پرس باالی سر پشت بازو جلو بازو و درازونشست اصالح شده بود. دادهها با استفاده از نسخة 18 نرمافزار SPSS با روشهای آماری تی-تست وابسته و تی-تست مستقل آنالیز شد. نوین

تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی 156 یافتهها گردن ران اطالعات مربوط به تراكم مواد معدني گردن ران در شكل 1 ارائه شده است. بهدنبال ده هفته تمرینات مقاومتی تغییرات معناداری در تراکم مواد معدنی استخوانی گردن ران بيماران گروه تجربی )T=1/0 P>0/05( و کنترل )T=1/06 P>0/05( مشاهده نشد. عالوه بر اين بين دو گروه نيز تفاوت معناداري مشاهده نشد )0/05>P 0/75=T(. شکل 1. تراکم مواد معدنی استخوان گردن ران ( 2 )g/cm تروكانتر ران اطالعات مربوط به تراكم و محتواي مواد معدني تروكانتر ران در شكل 2 ارائه شده است. بهدنبال ده هفته تمرینات مقاومتی تغییرات معناداری در تراکم مواد معدنی استخوانی تروکانتر ران بيماران گروه تجربی )0/05<P 0/50=T( و کنترل )0/05<P 1/72=T( مشاهده نشد. عالوه بر اين بين دو گروه نيز تفاوت معناداري مشاهده نشد )0/05<P.)T=0/87... نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 شکل 2. تراکم مواد معدنی استخوان تروکانتر ران ( 2 )g/cm

157 نادر رهنما حميد امامي عفت بمبئيچي شهپر طاهري حميد صادقيپور فؤاد محمودي علي جعفري زاوية واردز اطالعات مربوط به تراكم مواد معدني زاوية واردز در شكل 3 ارائه شده است. بهدنبال ده هفته تمرینات مقاومتی تغییرات معناداری در تراکم مواد معدنی استخوانی زاویة واردز بيماران گروه تجربی )T=0/50 P>0/05( و کنترل )T=0/90 P>0/05( مشاهده نشد. عالوه بر اين بين دو گروه نيز تفاوت معناداري مشاهده نشد )0/05<P 0/92=T(. شکل 3. تراکم مواد معدنی استخوان گردن ران ( 2 )g/cm كمر اطالعات مربوط به تراكم مواد معدني كمر در شكل 4 ارائه شده است. بهدنبال ده هفته تمرینات مقاومتی تغییرات معناداری در تراکم مواد معدنی استخوانی کمر بيماران گروه تجربی )0/05<P 1/59=T( و کنترل )0/05<P 0/46=T( مشاهده نشد. عالوه بر اين بين دو گروه نيز تفاوت معناداري مشاهده نشد.)T=0/50 P>0/05( شکل 4. تراکم مواد معدنی استخوان کمر ( 2 )g/cm سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی 158.. بحث و نتیجهگیری هدف از اين تحقيق ارزيابي تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی استخوان در بيماران مبتال به سرطان پروستات بود. در مجموع نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه ده هفته تمرینات مقاومتی در هیچکدام از متغیرهای تراکم مواد معدنی استخوانی تأثیر معناداری نداشت. يافتههاي اين تحقيق مؤيد نتايج تحقيق سیگال و همکارانش )21( است كه تفاوت معناداری را در تراکم استخوانی بیماران سرطان پروستات بعد از دوازده هفته تمرین مشاهده نکردند. با این حال گالواو و همکارانش )12( افزایشی به میزان 2 درصد در تراکم استخوانی استخوان ران بیماران را گزارش كردند. آنها در دورهای بیست هفتهای و در قالب تمرینات باالتنه و پایینتنه تأثیر تمرینات مقاومتی را بر تراکم استخوانی ران بیماران مبتال به سرطان پروستات ارزیابی و بهبودی مختصری به میزان 2 درصد در تراکم استخوانی گزارش دادند. اختالف در طول دورة اجرای برنامة تمرین مقاومتی و شدت برنامة مورد استفاده که در تحقیق یاد شده برنامة تمرینی با شدت باالیی انجام شده بود از دالیل متفاوت بودن یافتههاست. محققان عنوان کردند که تمرینات مقاومتی با شدت باال در بیماران مبتال به سرطان پروستات تحت هورموندرمانی به خوبی تحمل شده و عملکرد بدنی آنها را به میزان زیادی افزایش میدهد. سیگال و همکاران )21( نیز تأثیر افزایش قابل مالحظهای را در کیفیت زندگی و کاهش خستگی بیماران بهدنبال اجرای دوازده هفته تمرینات مقاومتی با شدت باال گزارش دادند. بنابراین در تحقیقات بعدی شاید بتوان با باال بردن. نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 شدت تمرینات مقاومتی بهبود قابل مالحظهاي در تراکم و محتواي مواد معدنی استخوانی این بیماران مشاهده کرد. بههرحال نتایج تحقیقات نشان داده است بهدنبال تمرین و فعالیت بدنی طوالنیمدت TRACP5b شاخص جذب استخوان و عامل پیشبین شکستگی استخوان افزایش مییابد )16(. اما از آنجاکه در بیماران مبتال به سرطان میزان کاهش تراکم استخوان اثر جانبی روشهای درمانی از جمله هورموندرمانی به میزان 4 برابر بیش از گروه کنترل است )19( به طور قطع دورة ورزشی طوالنیتری جهت افزایش این شاخص و در نتیجه بهبود وضعیت تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان مورد نیاز است. گالواو و همکارانش )11( نیز در تحقیق خود میزان بیست هفته تمرینات مقاومتی را که در تحقیق قبلی خود موجب افزایش 2 درصدی تراکم استخوانی بیماران شده بود ناکافی گزارش دادند. این امر ضرورت اجرای تحقیق مشابه با دورة تمرینی طوالنیتر را نمایان میکند كه البته طراحي تمرينات طوالنيمدت شايد براي بيماران مشكالتي از نظر ادامة تمرينات داشته باشد. نتایج این تحقیق با یافتههای سیگال و همکارانش )21( همخوانی داشت. آنها تأثیر دوازده هفته تمرینات مقاومتی را بر برخی متغیرهای بیماران مبتال به سرطان پروستات بررسی کردند. نتایج تحقیق آنها نشان داد گروه تجربی تحت تمرینات مقاومتی در مقایسه با گروه کنترل بهطور معناداری دارای خستگی کمتر کیفیت زندگی بهتر و آمادگی عضالنی بهتر در هر دو قسمت باالتنه و پایینتنه بودند اما در تراکم استخوانی و ترکیب

159 جعفري علي محمودي فؤاد صادقيپور حميد طاهري شهپر بمبئيچي عفت امامي حميد رهنما نادر هفته دوازده از بعد کنترل و تجربی گروه دو بدنی بودن کوتاه نشد. مشاهده معناداری تفاوت تمرین حاضر پژوهش بهمانند تحقیق این تمرین دورة شده انجام تمرینی برنامة تأثیر عدم دالیل از احتماال دو یافتههای تشابه و نمونهها استخوانی تراکم بر است. تحقیق سؤال این اساس بر )23( همکاران و استوک تراکم کاهش با تنهایی به پروستات سرطان آیا که سالم افراد استخوانی تودة است مرتبط استخوانی هیچ و کردند مقایسه پروستات سرطان بیماران با را گروه دو معدني مواد تراكم در معناداری تفاوت محققان مشابه یافتههای اساس بر نکردند. مشاهده به پروستات سرطان اول مرحلة که میکنند عنوان استخوانی تودة کاهش ریسکفاکتور خود خودی هیپوگنادیسم به منجر که درمان مرحلة بلکه نیست و تراکم کاهش خطر معرض در را بیمار میشود مرحله این هرچه قرارمیدهد. استخوانی محتوای بنابراین شد. خواهد بدتر شرایط شود طوالنیتر مقاومتی برنامة تأثیر عدم دالیل از یکی شاید بیماران استخوانی تراکم بهبود بر حاضر پژوهش درمان اولیة مراحل در برنامه این اجرای عدم تراکم بر تأثیرگذار ورزشی برنامههای اجرای باشد. ورود از قبل حتی و درمان اولیة مراحل در استخوان و درمان در مؤثر عاملی هورموندرمانی مرحلة به است. بیماران استخوانی تراکم کاهش از پیشگیری نتیجهگیری هفته ده داد نشان حاضر تحقیق نتایج مجموع در استخوان معدني مواد تراكم بر مقاومتي تمرينات ندارد. تأثيري پروستات به مبتال بيماران 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

تأثير ده هفته تمرینات مقاومتي بر تراکم مواد معدنی 160 منابع 1. شرفي ع ا. خوشگرد ك. نيكوفر ع. )1388(.»اندازهگيري دوز جذبي مثانه و رکتوم در پرتودرماني سرطان پروستات با روش دوزيمتري ترمولومينسانس«مجلة دانشگاه علوم پزشکي ايران سال شانزدهم شمارة.7-13 :64 2. فالح محمدي م. جعفري س. عليزاده م. مختاري م.) 1387 (.»بررسي اثرات BCG تراپي داخل مثانهاي بر سطح سرمي»PSA مجلة پزشكي اروميه شمارة دوم: 155-157. 3. كاللي جونقاني ن. رهنما ن. فرامرزي م. بمبئيچي ع. رياحي ز. )1391(.»تأثير تمرينات مقاومتي- پاليومتريك بر ماركرهاي بيوشيميايي تشكيل استخوان در بازيكنان فوتبال«المپيك 1 )پیاپی 57 (:.117-107 4. موسوي ف. خيامباشي خ. رهنما ن. )1389(.»تأثير ورزش فوتسال بر سطح و محتواي مواد معدني استخوان زنان«المپيك 2 )پیاپی 50 (: 60-53. 5. نظريان ع ب. خيام باشي خ. رهنما ن. سالمت م. )1387(.»مقايسة تراكم مواد معدني استخوان پاي برتر و غير برتر بازيكنان فوتبال با افراد غيرورزشكار«المپيك 2 )پیاپی 42(: 109-119. 6. Cancer Research UK. Prostate cancer statistics- Key Facts. (2009).[http://info.cancerresearchuk.org/cancerstats/ types/prostate/]. 7. Clay, C.; Perera, S.; Wagner, J.M.; Miller, M.E.; Nelson, J.B.; Greenspan S.L. (2007). "Physical function in men with prostate cancer on androgen deprivation therapy". Physical Therapy, 87 (10): 1325-1333. 8. Conn, V.S.; Hafdahl, A.; Porock, D.C., et al. (2006). "A meta-analysis of exercise interventions among people treated for cancer". Support Care Cancer; 14:699 712. 9. Dimeo, F.; Stieglitz, R.D.; Novelli-Fischer, U., et al. (1997). "Correlation between physical performance and fatigue in cancer patients". Ann Oncol; 8:1251 5. 10. Drouin, J.S.; Beeler, J. (2008). "Exercise and urologic cancers". Urologic Oncology. 26(2):205-12. 11. Galvao, D.A.; Nosaka, K.; Taaffe, D.R.; Peake, J.; Spry, N.; Suzuki, K.; Yamaya, K.; McGuigan, M.R.; Kristjanson L.J.; Newton, R.U. (2008). "Endocrine and immune responses to resistance training in prostate cancer patients". Prostate Cancer and Prostatic Diseases, 11: 160 165. 12. Galvao, D.A.; Nosaka, K.; Taaffe, D.R., et al. (2006). "Resistance training and reduction of treatment side effects in prostate cancer patients". Med Sci Sports Exerc; 38:2045 52. 13. Giesler, R.B.; Given, B.; Given, C,W., et al. (2005). "Improving the quality of life of patients with prostate carcinoma: a randomized trial testing the efficacy of a nurse-driven intervention". Cancer; 104:752-762. 14. Goldenberg, S.L.; Koupparis, A.; Robinson, M.E. (2011). "Differing levels of testosterone and the prostate: a physiological interplay". Nat Rev Urol. 15. Greenspan, S.L.; Coates, P.; Sereika, S.M.; Nelson, J.B.; Trump, D.L.; Resnick, N. M. (2005). "Bone loss after initiation of androgen deprivation therapy in patients with prostate cancer". J. Clin. Endocrinol. Metab. 90: 6410Y6417. 16. Halleen, J.M.; Alatalo, S.L.; Janckila, A.J.; Woitge, H.W.; Seibel, M.J.; Vaananen, H.K. (2001). "Serum tartrate- سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

161 نادر رهنما حميد امامي عفت بمبئيچي شهپر طاهري حميد صادقيپور فؤاد محمودي و علي جعفري resistant acid phosphatase 5b is a specific and sensitive marker of bone resorption". Clin Chem, 47: 597 600. 17. Maillefert, J.; Sibilia, J.; Michel, F.; Javier, R.; Tavernier, C. (1999). "Bone mineral density in men treated with synthetic gonadotropin-releasing hormone agonists for prostatic carcinoma". J Urol. 161:1219 1222. 18. Parkin, D.M.; Bray, F.; Ferlay, J.; Pisani, P. (2005). "Global cancer statistics". CA Cancer J Clin, 55(2): 74-108. 19. Oefelein, M.G.; Ricchiuti, V.; Conrad, W.; Resnick, M.I. (2002). "Skeletal fractures negatively correlate with overall survival in men with prostate cancer". J Urol, 168:1005e1007. 20. Salamone, L.; Cauley, J.; Black, D., et al. (1999). Effect of a lifestyle intervention on bone mineral density in premenopausal women: a randomized trial. Am J Clin Nutr. 70:97 103. 21. Segal, R.J.; Reid, R.D.; Courneya, K.S.; Malone, S.C.; Parliament, M.B.; Scott, C.G.; Venner, P.M.; Quinney, H.A.; Jones, L.W.; Slovinec D Angelo, M.E.; Wells G.A. (2003). "Resistance Exercise in Men Receiving Androgen Deprivation Therapy for Prostate Cancer". Journal of Clinical Oncology, 21: 1653-1659. 22. Smith, M.R.; Finkelstein, J.S.; McGovern, F.J.; Zietman, A.L.; Fallon, M.A.; Schoenfeld, D.A.; Kantoff, P.W. (2002). "Changes in body composition during androgen deprivation therapy for prostate cancer". J Clin Endocrinol Metab, 87: 599-603. 23. Stoch, S.A.; Parker, R.A.; Chen, L.; Bubley, G.; Ko, Y.; Vincelette, A.; Greenspan, A.L. (2001). "Bone Loss in Men with Prostate Cancer Treated with Gonadotropin-Releasing Hormone Agonists". The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 86: 2787-2791. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

.

163 نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال 174-163 ص فیزیولوژیایی و عضالنی عملکرد بر تمرینی وضعیت تأثیر زنان در کافئین حاد مصرف از ناشی ایران* گیالن دانشگاه ورزش فیزیولوژی دانشیار اراضی حمید ایران سمنان دانشگاه ورزش فیزیولوژی استادیار ابراهیمی محسن ایران گیالن دانشگاه ورزش فیزیولوژی کارشناسارشد اصغرپور سپیده 91/11/19 دريافت: تاريخ 92/9/15 تصويب: تاريخ چكيده: بنابراین بگذارد. تأثیر زنان در کافئین مصرف از پس عملکرد بر است ممکن آمادگی سطح و تمرینی وضعیت حاد مصرف از پس فیزیولوژیایی و عضالنی عملکرد بر تمرینی وضعیت بررسی پژوهش این از هدف رد داوطلبانه تمریننکرده زن دوازده و تمرینکرده زن دوازده بود. تمریننکرده و تمرینکرده درزنان کافئین دوسوکور روش به یکدیگر از هفته یک فاصلة به مجزا جلسة دو در آزمودنیها کردند. شرکت تحقیق این پس یکساعت کردند. مصرف دارونما و بدن( وزن کیلوگرم هر ازای به میلیگرم )6 کافئین تصادفی و استقامت پرسپا و پرسسینه حرکت در بیشینه تکرار یک آزمون طریق از عضالنی قدرت مصرف از بیشینه تکرار یک درصد 60 وزنة با پرسپا و پرسسینه حرکت تکرارهای تعداد شمارش طریق از عضالنی شد. تنظیم تعادلی و تقاطعی روش به جلسات ترتیب شد. اندازهگیری RAST آزمون با بیهوازی توان و گروه هر بررسی برای و مکرر اندازهگیری با واریانس آنالیز آماری روش از گروهها بین تفاوت بررسی برای گرفته نظر در 0/05>P تحقیق این در معناداری سطح شد. استفاده همبسته t آزمون از مستقل طور به سینه پرس حرکت در قدرت افزایش موجب تمرینکرده گروه در کافئین آمده بهدست نتایج براساس شد. ولی شد دست آزمون در =P( )0/016 خستگی شاخص و )0/028=P( توان حداکثر بهبود و )0/012=P( ANOVA آماری آزمون داد. افزایش را )0/035=P( پرسپا حرکت در استقامت فقط تمریننکرده گروه در بود متفاوت گروه دو در معناداری طور به باالتنه عضالنی قدرت بر کافئین اثر داد نشان مکرر گیری اندازه با زنان به نسبت تمرینکرده زنان در کافئین آثار میرسد نظر به آمده بهدست یافتههای اساس بر )0/045=P(. آنهاست. عضالنی تودة در تفاوت از ناشی احتماال و است متفاوت تمریننکرده کافئین. قدرت بیهوازی عملکرد عضالنی استقامت كليدي: واژگان * E. mail: hamidarazi@yahoo.com

تأثیر وضعیت تمرینی بر عملکرد عضالنی و 164.. مقدمه کافئین مادهای است که به طور طبیعی در برخی مواد غذایی از قبیل چای کاکائو قهوه و شکالت وجود دارد )7(. کافئین در ورزشکاران رقابتی و تفریحی مادهای نیروزا شناخته شده است و امروزه رايجترين داروی مورد استفاده در جهان است )29(. این ماده پس از مصرف خوراکی در معده به سرعت جذب میشود. اوج غلظت پالسمایی آن 15 تا 120 دقیقه پس از مصرف در جریان گردش سیستمی آشکار میشود. مصرف این ماده را کمیتة ملی المپیک محدود کرده به طوری که میزان کافئین ادرار ورزشکار نباید بیش از 12 میکروگرم در هر میلیلیتر باشد )5(. کافئین بر بافتهای مختلف نظیر سیستم عصبی سوختوسازی هورمونی عضالنی قلبی- عروقی ریوی و عملکرد کلیه در هنگام استراحت و فعالیت تأثیر میگذارد )14(. آثار سوختوسازی فیزیولوژیایی و هورمونی کافئین موجب کاهش نسبت تبادل تنفسی خستگی محیطی و میزان درک فشار میشود )26(. بر اساس برخی مطالعات کافئین باعث افزایش انرژی مصرفی برونده قلبی تهویة ریوی و اکسایش چربی در طول فعالیت استقامتی در افراد تمرینکرده و تمریننکرده میشود )30(. همچنین کافئین با تحریک افزایش ترشح کاتکوالمینها و افزایش رهاسازی کلسیم از شبکة سارکوپالسمی باعث افزایش تولید نیرو هنگام انقباض عضالت اسکلتی میشود )30 17(. به دلیل افزایش استفاده از چربی به عنوان منبع انرژی باعث صرفهجویی در مصرف گلیکوژن و تأخیر در زمان رسیدن به خستگی میشود )26 23(. 17 30 تحقيقات مرتبط با آثار نيروزايي كافئين سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین. اغلب بر فعاليتهاي استقامتي تمركز كردهاند. پژوهشهای انجام شده در خصوص آثار نیروافزایی کافئین هنگام فعالیت ورزشی نشان میدهد در جریان فعالیت هوازی کافئین موجب افزایش اتکا به چربی در کاتابولیسم انرژی میشود )1(. آثار كافئين بر فعاليت ورزشي هوازي مانند اسكی )11( شنا )12( و دويدن )31( روشن شده است به گونهای که بر اساس نتایج مطالعات پیشین مصرف کافئین استقامت ورزشی را طوالنیتر و درک فشار را کم میکند )26 10( در حالي كه آثار نيروافزايي كافئين بر فعاليتهاي شديد و كوتاهمدت به طور دقیق مشخص نشده است )35(. تحقیقات اندکی در زمینة کافئین و فعالیتهای کوتاهمدت و قدرتی انجام شده است که عمدة یافتههای آنها نیز مبهم و نامشخصاند. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف کافئین باعث بهبود عملکرد کوتاهمدت و قدرتی ميشود )8 6( ولی برخی دیگر تحقیقات گزارش کردند این ماده بر سرعت و قدرت اثري ندارد )9 19(. برای مثال بک و همکارانش )8( گزارش کردند مصرف 201 میلیگرم کافئین 45 دقیقه قبل از آزمون بر اوج توان و میانگین توان حین آزمون بیهوازی وینگیت در مردان تمرینکرده اثری نداشت. کلمپ و همکارانش )13( گزارش کردند مصرف 250 میلیگرم کافئین در شناگران تمرینکرده و افراد تمریننکرده در شنای 100 متر سرعت باعث بهبود عملکرد شناگران شد ولی بر عملکرد افراد تمریننکرده تأثیری نداشت. از طرف دیگر اکثر مطالعات در مورد اثر کافئین در فعالیتهای قدرتی و کوتاهمدت روی مردان انجام

165 حمید اراضی محسن ابراهیمی سپیده اصغرپور سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 شده است )8 19(. 9 6 تحقیقات بسیار اندکی هم در زمینة آثار کافئین بر عملکرد بیهوازی زنان انجام شده است )17 16(. از مجموع چند پژوهش انجام شده پیرامون آثار حاد کافئین در سالهای اخیر میتوان به مطالعة گلدستین و همکارانش )16( اشاره کرد که به بررسی اثر کافئین بر عملکرد مقاومتی زنان تمرینکردة مقاومتی پرداختند. این پژوهش روی زنان 18-45 ساله انجام شد که به مدت 6 ماه تمرین مقاومتی داشتند. قدرت و استقامت عضالنی باالتنه در این تحقیق اندازهگیری شد و نشان داد قدرت باالتنة زنان تمرینکرده با مصرف 6 mg/kg کافئین در یک جلسه افزایش مییابد. بر این اساس یکی از سؤالهای پژوهش حاضر این است که آیا مصرف کافئین قبل از فعالیت ورزشی باعث بهبود عملکرد عضالنی و کوتاهمدت در زنان میشود همچنین با بررسیهای ما تاکنون تحقیقی یافت نشد که به مقایسة اثر کافئین بر زنان تمرینکرده و تمریننکرده پرداخته باشد. اینکه آثار کافئین تحت تأثیر سطح تمرینی قرار دارد یا نه در هالة ابهام باقی مانده است. با توجه به مطالب گفته شده مجددا این سؤال مطرح میشود که آیا وضعیت تمرینی بر پاسخ بدن به عملکرد عضالنی و فیزیولوژیایی پس از مصرف کافئین تأثیر میگذارد در صورت اثبات کارایی مصرف کافئین بر عملکرد فعالیتهای شدید کوتاهمدت و تکراری با تحت تأثیر قراردادن سیستم اعصاب مرکزی مانند افزایش هوشیاری مغز افزایش تمرکز کاهش خستگی کاهش زمان واکنش یا دیگر سازوکارها )24( این امکان وجود دارد که عملکرد زنان در فعالیتهای بیهوازی کوتاهمدت با مصرف مکمل کافئین بهبود یابد. لذا پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی تأثیر وضعیت تمرینی بر عملکردهای قدرت استقامت عضالنی و توان بیهوازی پس از مصرف حاد کافئین در زنان بپردازد. روششناسی آزمودنیها. 12 زن سالم تمرینکرده )حداقل چهار سال سابقة شرکت در تیم ورزشی هندبال دانشگاهی( و 12 زن تمریننکرده )بدون فعالیت یا کمتر از یک جلسه فعالیت تفریحی در هفته( داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. افراد تمرینکردة تحقیق حاضر دانشجویان دختر عضو تیم هندبال دانشگاه گیالن بودند که با رضایت مربی تیم به صورت نمونة در دسترس و افراد تمریننکردة تحقیق به طور تصادفی با توجه به فراخوانی برای شرکت در پژوهش از بین دانشجویان دختر غیرتربیتبدنی دانشگاه گیالن انتخاب شدند. ویژگیهای آزمودنیها در جدول 1 ارائه شده است. این افراد بر اساس پرسشنامة تندرستی که یک هفته قبل از آزمون تکمیل شد غیرسیگاری و فاقد هر گونه بیماری اثرگذار بر نتایج تحقیق بودند. مصرف روزانة کافئین در اشكال مختلف مانند قهوه چاي نوشيدنيها و مواد دارويي حاوي كافئين که در پرسشنامه مشخص شد کمتر از 300 mg/kg در روز بود. تمام مراحل کار سختیها و خطرهای احتمالی برای آزمودنیها تشریح شد. سپس آزمودنیها برگة رضایتنامه را تکمیل کردند )14(. روش کار. یک هفته قبل از آزمون آزمودنیها با روش انجام آزمونها آشنا شدند. از آزمودنیها خواسته شد 24 ساعت قبل از آزمون از انجام فعالیت نوین

تأثیر وضعیت تمرینی بر عملکرد عضالنی و 166 شدید و خوردن غذای حاوی کافئین خودداری کنند. در روز آزمون آزمودنیها پس از 12 ساعت ناشتایی به روش دوسوکور و تصادفی کافئین )خریداریشده از شرکت مرک )Merck( آلمان کپسول ژالتینی حاوی )6mg/kg و دارونما )کپسول ژالتینی خالی( را همراه با 200 میلیلیتر آب مصرف کردند )7 22 ( 17 16 به این صورت که نیمی از آزمودنیها در آزمون اول کافئین و نیمی دیگر دارونما مصرف کردند و آزمودنیهایی که در آزمون اول کافئین خوردند در آزمون دوم دارونما دریافت کردند و برعکس. از آنجا که 45 الی 60 دقیقه طول میکشد تا غلظت کافئین در خون به حداکثر مقدار خود برسد کپسول مورد نظر 60 دقیقه قبل از آزمون به آزمودنیها داده شد و از آنها خواسته شد طی این مدت در وضعیت نشسته روی صندلی قرارگیرند )8 32(. 9 آزمودنیها به مدت 15 دقیقه فعالیتهای گرم کردن را انجام دادند. سپس آزمون قدرت یک 1. ويژگيهاي آزمودنيها جدول 1. ویژگیهای آزمودنیها تکرار بیشینه )1RM( حرکت پرس سینه و پرس پا با فاصلة استراحت 2 دقیقه انجام شد. بعد از 5 دقیقه استراحت تست استقامت عضالنی را انجام دادند شامل تکرار تا سر حد واماندگی با شدت 60 درصد 1RM حرکت پرس سینه و پرس پا با استراحت 2 دقیقهای )فاصلة زمانی بین هر تکرار 2 ثانیه بود که با کرونومتر مشخص شد(. بعد از 15 دقیقه استراحت تست بیهوازی RAST انجام شد )26 32(. آزمون RAST شامل شش تکرار دوی سریع در مسافت 35 متر و با حداکثر شدت است که با فاصلة استراحت 10 ثانیه در بین هر تکرار انجام میشود. حداکثر توان حداقل توان و میانگین توان بر اساس دستورالعمل آزمون محاسبه شد )29(. آزمونها در دو نوبت با فاصلة یک هفته از یکدیگر در شرایط یکسان تکرار شد. هر دو مرحلة آزمون در زمان صبح و پس از 12 ساعت ناشتايي انجام شد. جهت ایجاد انگیزه در طول آزمون آزمودنيها با کالم تشويق شدند. ويژگي سن (سال) قد (سانتيمتر) وزن (كيلوگرم) BMI (كيلوگرم بر مترمربع) درصد چربي تمرينكرده 2/109 22/08 5/035 166/42 5/675 59/25 1/134 21/17 5/457 16/38 تمريننكرده 1/138 21/25 4/634 162/25 5/854 58/08 1/279 21/88 * 7/089 20/54 از 5 مقادیر به دقيقه شکل میانگین ± استراحت انحراف تستاستاندارد استقامت بیان شده عضلاني است.را :BMI انجامشاخص دادند تودة بدن شامل تكرار تا سر حد واماندگي با شدت 0.. روش آماری به منظور توصيف دادهها محاسبة ميانگين و. نوین سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 انحراف معيار از آمار توصيفي استفاده شد. از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای بررسی

* 167 اصغرپور سپیده ابراهیمی محسن اراضی حمید آزمون از شد. استفاده دادهها توزیع بودن طبیعی برای مکرر اندازهگیری با واریانس آنالیز آماری برای و تمرین( سطح )کافئین تعاملی اثر بررسی همبسته تی آزمون از گروه هر در کافئین اثر بررسی از استفاده با دادهها تحليل و تجزيه شد. استفاده حداقل و گرفت انجام 16 SPSSنسخة نرمافزار شد. گرفته نظر در 0/05>P معناداری سطح یافتهها گروه دو در تحقیق متغیرهای همة در دادهها توزیع عضالنی قدرت میانگین 1 شکل در بود. طبیعی پرس و سینه پرس حرکت در پایینتنه و باالتنه از پس تمریننکرده و تمرینکرده گروه دو در پا توجه با است. شده ارائه دارونما و کافئین مصرف قدرت که شد مشخص همبسته تی آزمون نتایج به مصرف با تمرینکرده گروه در فقط باالتنه عضالنی )0/012=P(. یافت افزایش معناداری طور به کافئین معناداری تغییر هیچ پایینتنه عضالنی قدرت اما در همچنین )0/05>P(. نداشت گروه دو در مکرر اندازهگیری با واریانس آنالیز آماری آزمون باالتنه قدرت بر کافئین اثر در معناداری تعاملی اثر بدین این )0/045=P(. شد مشاهده گروه دو در به باالتنه عضالنی قدرت بر کافئین اثر که معناست بود. متفاوت گروه دو در معناداری طور و باالتنه عضالنی استقامت میانگین شکل 2 در گروه دو در پرسپا و پرسسینه حرکت در پایینتنه و کافئین مصرف از پس تمریننکرده و تمرینکرده نشان همبسته تی آزمون است. شده ارائه دارونما عضالنی استقامت بر فقط معناداری اثر کافئین داد )0/035=P(. کرد ایجاد تمریننکرده زنان پایینتنة گروه دو عضالنی استقامت در تعاملی اثر هیچ نشد. مشاهده 40 35 30 250 200 * 25 20 15 10 دارونما كافي ين 1RM سينه پرس 150 100 دارونما كافي ين 1RM پا پرس 5 50 0 نكرده تمرين كرده تمرين 0 كرده تمرين نكرده تمرين ± )میانگین تمریننکرده و تمرینکرده آزمودنیهای در پایینتنه و باالتنه عضالنی قدرت بر کافئین اثر 1. شکل 0/05>P. سطح در دارونما با مقایسه در معنادار * استاندارد(. انحراف 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال نوین

سينه پرس تكرار تعداد سينه پرس تكرار تعداد تمر و تمرينكرده تمريننكرده گروه دو و در تمرينكرده پرسپا و گروه پرسسينه دو در حركت پرسپا در و پايينتنه پرسسينه و حركت بالاتنه عضلاني در پايينتنه استقامت و بالاتنه ميانگين عضلاني شكل 2 استقامت در ميانگين شكل 2 در استقامت بر فقط معناداري اثر كافي ين داد نشان همبسته تي آزمون است. شده اراي ه دارونما و كافي ين مصرف از پس ت و تمرينكرده عضلاني گروه دو استقامت در پرسپا بر فقط و پرسسينه حركتمعناداري اثر كافي ين در پايينتنه داد نشان همبستهو بالاتنه عضلاني تي آزمون استقامت است. شده ميانگين اراي ه شكل 2 ودردارونما كافي ين مصرف از پس تمريننكردهتمر و تمرينكرده نشد. مشاهده و تمرينكرده گروه دو عضلاني استقامت در تعاملي اثر هيچ (0/035=P). كرد ايجاد تمريننكرده زنان پايينتنة تمر استقام تمرينكرده بر فقط معناداري گروه دو گروه دو اثر نشد.در گروه در كافي ين پرسپا مشاهده پرسسينهدرودو پرسپا پرسپا داد پرسسينه نشان همبستهگروه دو حركتو پرسسينه عضلاني حركت تي در در آزمون استقامت پايينتنه حركت در پايينتنه است. در و بالاتنه پايينتنه شده تعاملي بالاتنه اراي ه عضلاني اثر و بالاتنه عضلاني دارونما استقامتهيچ (0/035=P). ميانگينعضلاني استقامت استقامت و كافي ين ميانگين مصرف شكل 2 كرد ايجاد ميانگين شكل 2 از پس تمريننكرده در شكل 2 در زنان پايينتنة در تمر استقامت عضلاني و تمرينكرده استقامتبر فقط معناداري و عضالنی بر دو فقط در عملکرد اثر معناداري پرسپا كافي ين بر تمرینی دادو اثر پرسسينه نشان كافي ين وضعیت همبسته داد حركت تأثیر نشان تي در همبسته آزمون پايينتنه است. آزمونوتي بالاتنه شده است. اراي ه عضلاني دارونما استقامتشده اراي ه و كافي ين دارونما ميانگين مصرف و كافي ين شكل 2 از پس مصرف در 168 از پس استقامت نشد. بر مشاهده فقط معناداري گروه دو اثر عضلاني كافي ين استقامت داد نشان در همبسته تعاملي تي اثر آزمون هيچ (0/035=P). است. شده كرد اراي ه ايجاد دارونما تمريننكرده كافي ين مصرف زنان پايينتنة از پس استقامت نشد. بر مشاهده فقط معناداري نشد. گروه مشاهده دو عضلانياثر كافي ين گروه دو داد استقامت عضلاني نشان همبسته استقامتدر تعاملي اثرتي در آزمون هيچ تعاملي (0/035=P). است. اثر هيچ شده (0/035=P). اراي ه دارونماكرد ايجاد تمريننكرده كرد و كافي ين مصرفايجاد تمريننكرده زنان پايينتنة از پس زنان پايينتنة نشد. 50 مشاهده گروه دو عضلاني استقامت در تعاملي اثر هيچ (0/035=P). كرد ايجاد تمريننكرده زنان پايينتنة 50 35 نشد. 45 مشاهده گروه دو 50 عضلاني استقامت در تعاملي اثر هيچ (0/035=P). كرد ايجاد 35 تمريننكرده زنان پايينتنة 45 45 50 30 40 * 30 40 35 40 * 30 4535 50 50 35 25 35 35 25 50 35 40 30 35 30 45 * 30 25 45 50 20 45 30 25 20 35 30 3525 40 40 * * 30 45 40 * 25 20 30 20 25 دارونما 15 دارونما 3020 35 35 40 * 15 دارونما 15 30 25 25 كافي ين دارونما 35 20 20 10 كافي ين 25 25 15 30 30 دارونما 15 دارونما 10 35 30 15 كافي ين 5 10 25 20 20 كافي ين 20 5 10 25 25 دارونما كافي ين 15 30 20 10 دارونما كافي ين 25 10 0 15205 20 20 5 0 25 20 كرده تمرين كافي ين دارونما دارونما 15 15 دارونما دارونما نكرده تمرين 1015 كافي ين دارونما 5 5 1015 كرده تمرين نكرده تمرين 200 15 دارونما 15 0 كافي ين دارونما كافي ين 15 100 10 دارونما كافي ين كافي ين 5 15 10 10 10 كافي ين 5 كرده تمرين نكرده تمرين 10 0 كافي ين 0 10 5 5 كرده تمرين كافي ين نكرده تمرين 10 كرده تمرين نكرده تمرين كافي ين استاندارد) انحراف (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي 5 5 در پايينتنه و بالاتنه عضلاني استقامت بر كافي ين اثر 2. كل 5 استاندارد( انحراف )میانگین± تمریننکرده و تمرینکرده آزمودنیهای 0 كرده تمرين نكرده تمرين 5 در پایینتنه و باالتنه عضالنی استقامت بر کافئین اثر 2. شکل 0 5 كرده تمرين 0 نكرده تمرين 0 50 كرده تمرين 0 نكرده تمرين 0 كرده تمرين كرده نكرده تمرين نكردهتمرين تمرين 0 كرده تمرين نكرده تمرين 0 كرده تمرين كرده نكرده تمرين نكردهتمرين تمرين كرده حداکثر تمرين افزایش نكرده تمرين موجب معناداری طور به کافئین شد كرده و توان تمرين حداقل نكرده توان تمرين حداکثر میانگین 2 جدول در استاندارد) انحراف توان(ميانگين ميانگين و توان حداقل توان حداكثر جدول 2. )0/028=P(. است شده تمرینکرده گروه در فقط توان استاندارد) كرده پس انحراف تمریننکرده نكرده تمرين توان(ميانگين تمرينو تمرینکرده ميانگين وگروه دو توان حداقلدر میانگینتوان توان حداكثر جدول 2. دوگروهمشاهدهنشد. در اثرتعاملی همچنین هیچ مشخص است. شده ارائه دارونما و کافئین مصرف از تمريننكرده استاندارد) تمرينكرده انحراف توان(ميانگين ميانگين و توان حداقل توان حداكثر جدول 2. تمريننكرده تمرينكرده 66/84 165/33 استاندارد) 124/39 364/83 انحراف استاندارد) توان(ميانگين انحراف توان(ميانگين كافي ينو توان ميانگين وحداقل توان (وات) حداقل حداكثر توان توان جدول 2. حداكثر حداكثر جدول 2. 66/84 165/33 124/39 364/83 كافي ين (وات) توان حداكثر استاندارد) انحراف توان(ميانگين ميانگين و توان حداقل توان حداكثر جدول 2. 51/22 157/42 تمريننكرده استاندارد( انحراف 85/63 318/58 تمرينكرده ± توان)میانگین میانگین و توان حداقل توان دارونما حداکثر 2. جدول استاندارد) انحراف توان(ميانگين ميانگين و توان حداقل توان حداكثر جدول 2. 66/84 165/33 تمريننكرده تمريننكرده 51/22 157/42 124/39 364/83 تمرينكرده تمرينكرده 85/63 318/58 دارونما كافي ين (وات) توان حداكثر تمريننكرده 39/10 91/17 تمريننكرده 69/39 194/92 تمرينكرده 51/22 157/42 66/84 165/33 66/84 165/33 85/63 318/58 124/39 364/83 124/39 364/83 دارونما كافي ين (وات)كافي ين توان حداكثر حداقل (وات) توان حداكثر 66/84 165/33 تمريننكرده 39/10 91/17 تمرينكرده 28/19 97/58 66/84 165/33 * 124/39 364/83 69/39 194/92 65/03 202/17 كافي ين (وات) كافي ين توان حداكثر (وات) توان حداقل 51/22 157/42 51/22 157/42 66/84 165/33 124/39 364/83 85/63 318/58 85/63 318/58 كافي ين دارونما دارونما 28/19 97/58 65/03 202/17 (وات) توان دارونما حداكثر 39/10 91/17 51/22 157/42 51/22 157/42 69/39 194/92 85/63 318/58 كافي ين دارونما (وات) توان حداقل 51/22 157/42 85/63 318/58 دارونما 28/19 97/58 52/00 126/75 39/10 91/17 39/10 91/17 28/19 39/10 91/17 97/58 65/03 202/17 65/03 85/00 265/33 69/39 194/92 69/39 194/92 202/17 دارونما كافي ين كافي ين دارونما (وات) ميانگينتوان حداقل (وات) توان حداقل 39/10 91/17 52/00 126/75 69/39 194/92 كافي ين 85/00 265/33 (وات) كافي ين توان حداقل (وات) توان ميانگين 28/19 97/58 28/19 97/58 36/63 126/67 39/10 91/17 28/19 97/58 65/03 202/17 65/03 202/17 64/29 252/08 69/39 194/92 كافي ين دارونما دارونما 28/19 97/58 65/03 202/17 دارونما (وات) توان حداقل 52/00 126/75 36/63 126/67 28/19 97/58 52/00 126/75 85/00 265/33 64/29 252/08 65/03 202/17 85/00 265/33 كافي ين (وات) كافي ين دارونما (وات) توان دارونما توان ميانگين ميانگين 52/00 126/75 1/52 0/ 8852/00 126/75 85/00 265/33 4/14 2/ 85/00 265/33 كافي ين كافي ين (وات) خستگي توان ميانگين (وات) توانشاخص ميانگين 36/63 126/67 52/00 126/75 36/63 126/671 /52 0/ 88 64/29 252/08 64/29 252/08 85/00 265/33 4/14 2/ دارونما 00 كافي ين دارونما (وات) توان كافي ين ميانگين (وات خستگي شاخص دارونما ثانيه) بر 52/00 126/75 36/63 126/67 36/63 126/67 64/29 252/08 ثانيه) بر 1/52 0/ 88 85/00 265/33 64/29 252/08 4/14 2/ كافي ين كافي ين دارونما دارونما (وات (وات) خستگي توان دارونما ميانگين ثانيه) بر 136/63 126/67 /52 0/ 88 64/29 252/08 4* /14 2/ 00 كافي ين دارونما (وات خستگي شاخص شاخص 1/22 0/ 76 2/91 1/ 36 36/63 126/67 /22 76 1/22 0/ 76 64/29 252/08 /91 1/ 36 دارونما ثانيه) ثانیه بر بر 1/52 0/ 88 1/52 0/ 881/22 0/ 76 4/14 2/ 00 4/14 2/ 002/91 1/ 36 دارونما كافي ين كافي ين (وات ثانيه) خستگي بر (وات شاخص خستگيوات شاخص 1/52 0/ 88 4/14 2/ 00 (وات خستگي شاخص P<0/05 P<0/05 P<0/05 سطح كافي ين در سطح دارونما در سطح دارونما دارونما دارونمادر دارونما با مقايسه با مقايسه با مقایسه ثانيه) در برر *معنادا ثانيه) بر 1/22 (وات خستگي *معناد شاخص *معنادار 1/52 0/ 0/ 7688 2/91 4/14 1/ 2/ 3600 كافي ين دارونما 0/05>P سطح درثانيه) بر دارونما با مقايسه در *معنادار 1/22 0/ 76 1/22 0/ 76 2/91 1/ 36 2/91 1/ 36 دارونما ثانيه) بر استاندا انحراف /1/22 0 76 (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي /2/91 1 در 36 پايينتنه 0/05>P و بالاتنه عضلاني سطح استقامتدر دارونما با مقايسهبر دركافي ين 2.راثر *معنادا شكل استاندارد) انحراف (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي در پايينتنه و بالاتنه عضلاني استقامت بر كافي ين اثر 2. شكل 1/22 0/ 76 2/91 1/ 36 0/05>P سطح 0/05>P در دارونما درباسطح مقايسه دارونما بادر ر 0/05>P سطح در دارونما با مقايسه در ر نوین مقايسها *معناد در *معنادار استان انحراف (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي در پايينتنه و بالاتنه عضلاني *معنادا 1393 زمستان استقامت 2( )پياپي بر 2 شماره كافي ين اول اثر 2.سال شكل 0/05>P سطح در دارونما با مقايسه در *معنادار استاندا انحراف استاندارد) (ميانگين انحراف تمريننكرده (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهايو تمرينكرده آزمودنيهاي در پايينتنه بالاتنهدرو پايينتنه عضلاني و بالاتنه استقامت عضلاني بر كافي ين استقامت براثر كافي ين 2. شكل اثر 2. شكل استاندا انحراف (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي در پايينتنه و بالاتنه عضلاني استقامت بر كافي ين اثر 2. شكل استاندا انحراف (ميانگين تمريننكرده و تمرينكرده آزمودنيهاي در پايينتنه و بالاتنه عضلاني استقامت بر كافي ين اثر 2. شكل 6 6 سينه پرس تكرار تعداد سينه پرس تكرار تعداد سينه سينه پرس سينه پرس تكرار پرس تكرار تعداد تكرار سينه تعداد تعداد پرس تكرار تعداد پا پرس تكرار تعداد پا پرس تكرار تعداد پا پرس تكرار تعداد

169 حمید اراضی محسن ابراهیمی سپیده اصغرپور سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 بحث و بررسی هدف از اين پژوهش بررسی تأثير وضعیت تمرینی بر عملکرد عضالنی و فیزیولوژیایی پس از مصرف حاد کافئین در زنان تمرینکرده و تمریننکرده است. در این مطالعه مشاهده شد که مصرف کافئین به افزایش معنادار قدرت باالتنه در افراد تمرینکرده نسبت به افراد تمریننکرده میانجامد. این یافته با نتایج به دست آمده از مطالعة گلدستین و همکارانش )16( و بک و همکارانش )8( همخوانی دارد. در این مطالعات ذکر شده مصرف کافئین قدرت باالتنه را به طور معناداری نسبت به قبل از تمرین افزایش میدهد. بدن طی فعالیت روزانه ترکیبی به نام آدنوزین تولید میکند. زمانی که این ترکیبات شیمیایی زیاد شوند به گیرندههای خاص خود متصل میشود. در نتیجة این اتصال پیامهایی به مغز ارسال میشود که متعاقب آن به فرد احساس خستگی دست میدهد )21(. کافئین به دلیل شباهت بسیار زیاد با آدنوزین روی گیرندهها قرارمیگیرد و از ارسال پیام جلوگیری میکند. مصرف کافئین باعث کاهش آستانة تحریک نرونها میشود در نتیجه فرد به محرکهای خارجی سریعتر واکنش نشان میدهد. عالوه بر این واحدهای حرکتی بیشتری در انقباضات عضالنی از طریق مهار گیرندههای آدنوزین فراخوانده میشوند. از این رو انقباض عضالنی با قدرت بیشتری انجام میشود )10(. در مورد سازوکار اثرگذاری کافئین طی فعالیتهای کوتاهمدت و قدرتی محققان بیان کردند کافئین با اثر بر دستگاه عصبی مرکزی باعث تحریک و ترشح سروتونین در قشر مغز و افزایش فعالیت در سیستم سمپاتیک میشود که از مهار گیرندههای آدنوزین توسط عمل کافئین حاصل میشود. کافئین با مهار گیرندههای آدنوزین به افزایش فراخوانی واحدهای حرکتی و سوختوساز کمک میکند. همچنین این ماده به راحتی از سد خونی- مغزی عبور میکند و به سرعت بر سیستم اعصاب مرکزی اثر میگذارد و از این طریق باعث افزایش تولید نیرو هنگام انقباض عضالت حین فعالیت مقاومتی میشود )23 10(. این یافته با نتایج بک و همکارانش )9( و هندریکس و همکارانش )19( روی مردان تمریننکرده در آزمونهای قدرتی و کوتاهمدت )VO 2peak )پرس سینه و دویدن با 80 درصد همچنین با نتایج آستورینو و همکارانش )7( و ویلیامز و همکارانش )31( که روی مردان تمرینکرده در آزمونهای قدرت و استقامت عضالنی و توان بیهوازی انجام شد ناهمسوست. به نظر میرسد علت عدم تأثیر کافئین بر قدرت باالتنه در افراد تمریننکردة پژوهش بک و همکارانش )9( و هندریکس و همکارانش )19( سطح فعالیت بدنی آزمودنیها باشد. همچنین در مطالعة آستورینو و همکارانش )7( با اینکه آزمودنیهای پژوهش افراد تمرینکرده بودند کافئین اثری بر عملکردشان ایجاد نکرد. علت عدم تأثیر کافئین بر عملکرد قدرتی مقدار کافئین مصرفی و مقدار تودة بدنی آزمودنیها بیان شده است. تودة بدنی بیشتر بافت عضالنی بیشتری را به همراه دارد. از سوی دیگر بافت عضالنی هم یکی از بافتهایی است که کافئین بر آن تأثیر میگذارد. بر این اساس کافئین با مهار گیرندههای آدنوزین انقباض عضالنی را افزایش میدهد و بدین طریق باعث تولید نیروی نوین

و عضالنی عملکرد بر تمرینی وضعیت تأثیر 170 و ویلیامز که هم تحقیقی در 17(. )30 میشود بیشتر دادند انجام تمرینکرده افراد روی )32( همکارانش تأثیرگذاری عدم علت مصرفی کافئین پایین دوز نظر به یافتهها این به توجه با پس است. شده بیان باالتنة عضالت درگیری حاضر پژوهش در میرسد نظر مورد ورزشی رشتة در تمرینکرده آزمودنیهای پس باالتنه عضالنی قدرت افزایش علت )هندبال( باشد. کافئین مصرف از باالتنة قدرت بر کافئین تأثیرگذاری عدم علت بافت مقدار حاضر پژوهش تمریننکردة افراد در که همانطور زیرا آنهاست کمتر عضالنی یا عضله مقطع سطح افزایش شده گفته تحقیقات میشود انقباض نیروی افزایش باعث عضله حجم که است بافتهایی از یکی عضالنی بافت )2(. افزایش با کافئین میگذارد. تأثیر آن بر کافئین مهار و سارکوپالسمی شبکة داخل به کلسیم انتقال افزایش را عضالنی انقباض آدنوزین گیرندههای )30 میشود بیشتر نیروی تولید باعث و میدهد علت به تمرینکرده افراد در نیرو این تولید 17(. است. باالتر بیشتر عضالنی تودة کافئین مصرف که شد مشاهده بررسی این در عضالنی استقامت و پایینتنه قدرت بر معناداری اثر این نکرد. ایجاد تمریننکرده و تمرینکرده افراد در هندریکس )8( همکارانش و بک نتایج با یافته )7( همکارانش و آستورینو )19( همکارانش و همکارانش و گلدستین و )32( همکارانش و ویلیامز تأثیر عدم علت میرسد نظر به دارد. همخوانی )16( در عضالنی استقامت و پایینتنه قدرت بر کافئین و هندریکس و )8( همکارانش و بک مطالعة و آزمودنیها بودن بیتمرینی )19( همکارانش نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال ویلیامز و )7( همکارانش و آستورینو مطالعة در شده مصرف کافئین پایین دوز )32( همکارانش و همکارانش و گلدستین مطالعة در که عاملی باشد. عضالنی استقامت عملکرد بر کافئین شد باعث )16( آنهاست. کمتر عضالنی تودة احتماال نباشد مؤثر پژوهش در کافئین نبودن مؤثر علت میرسد نظر به داشته ارتباط آزمودنیها عضالنی تودة با نیز حاضر شباهت باالتنه قدرت افزایش دلیل یک شاید باشد. از سینه پرس حرکت به هندبال در شوت حرکت در دویدن که حالی در باشد درگیر عضالت لحاظ نمیشود. محسوب قدرتی فعالیت پاها مطالعة از آمده بهدست نتایج با یافته این اما همکارانش و وونگ )20( همکارانش و هافمن ناهمسوست. )15( همکارانش و دانسن و )34( آزمودنیها )20( همکارانش و هافمن تحقیق در صرف دیگر مکمل چهار با ترکیب در را کافئین مقاومتی تمرین از حاصل عملکرد بهبود کردند. پروتکل به هورمونی پاسخهای مطالعه این در هورمونهای پاسخ زیرا است شده بیان تمرین و رشد هورمون تستوسترون همچون آنابولیکی بهتر ریکاوری باعث مکمل مصرف از بعد انسولین مقاومتی تمرین جلسات از پس اسکلتی عضالت پس ماهیچهها بازسازی در حیاتی نقش و میشود پس تحقیق این در دارد. ورزشی فعالیت انجام از تکرارها تعداد افزایش فعالیت ست پنج انجام از استقامت حاضر پژوهش که حالی در شد. گزارش وونگ میکرد. اندازهگیری ست یک در را عضالنی مردان در بیشتر عضالنی بافت )34( همکارانش و در عضالنی استقامت افزایش علت را تمرینکرده کردند. گزارش سینه پرس حرکت

171 اصغرپور سپیده ابراهیمی محسن اراضی حمید 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال تمریننکرده گروه در پایینتنه عضالنی استقامت اثر هیچ اما بود. معنادار تمرینکرده گروه به نسبت نشد. مشاهده گروه دو عضالنی استقامت در تعاملی دانسن و )20( همکارانش و هافمن نتایج با یافته این دانسن تحقیق در دارد. همخوانی )15( همکارانش و آزمودنیها تمرینکرده مردان روی همکارانش و تعداد معناداری طور به کافئین مصرف از بعد انجام بیشینه تکرار یک درصد 60 با بیشتری تکرار طور به افراد این عملکرد بهبود در کافئین اثر دادند. عضالنی استقامت بهبود علت نشد. مشخص دقیق مشخص دقیق طور به نیز تحقیق این در پایینتنه همکارانش و بک نتایج با یافته این است. نشده آستورینو )19( همکارانش و هندریکس )8( و )32( همکارانش و ویلیامز )7( همکارانش و نظر به ناهمسوست. )16( همکارانش و گلدستین بک مطالعة در کافئین اثرگذاری عدم علت میرسد )19( همکارانش و هندریکس و )8( همکارانش و آستورینو مطالعة در و آزمودنیها بودن تمریننکرده دوز )32( همکارانش و ویلیامز و )7( همکارانش و مطالعة در که عاملی باشد. شده مصرف کافئین پایین بر کافئین شد باعث )16( همکارانش و گلدستین تودة احتماال نباشد مؤثر عضالنی استقامت عملکرد آنهاست. کمتر عضالنی عملکرد افزایش در کافئین نقش کلی بهطور نشده مشخص دقیق طور به مقاومتی تمرینات از کلسیم رهایش افزایش مطالعات برخی است. در )3( کردهاند پیشنهاد را سارکوپالسمی شبکة و اپینفرین ترشح افزایش دیگر برخی حالیکه 14(. )34 کردهاند بیان را نفرین نوراپی بهبود به کافئین که شد مشاهده بررسی این در بیهوازی آزمون طی توان حداکثر در معناداری افراد به نسبت تمرینکرده افراد در RAST اشنایکر تحقیق با یافته این میانجامد. تمریننکرده بل )6( همکارانش و آنسلمه )27( همکارانش و )35( همکارانش و وولف )10( همکارانش و همکارانش و رنجبر و )13( همکارانش و کلمپ شده ذکر مطالعات تمامی در دارد. همخوانی )3( به را کوتاهمدت عملکرد توانست کافئین مصرف دهد. افزایش تمرین از قبل به نسبت معناداری طور تحريككننده اثر مركزي عصبي سيستم روي كافئين فعاليتها گونه اين اندك زمان مدت زيرا دارد تأثیر بتواند که است آن از محدودتر و كوچكتر بنابراين بگذارد. عضله گليكوژن مقدار بر معناداری تعیینکنندة فرايندهای بر نفوذ با كافئين است ممكن افزايش را عملكرد حركتی عصبی سيستم تحريك آثار توضيح برای شده پيشنهاد سازوکارهاي دهد. سيستم تحريك طريق از توان حداکثر بهبود در كافئين طريق از حلقوي AMP تجمع مركزي اعصاب گیرندههاي كردن مسدود و دیاستراز فسفو مهار نيز احتمال اين 33(. )28 است آدنوزينی رقابتي تأثير تحريكاتی پردازش بر كافئين كه دارد وجود وارد مركزی عصبي سيستم به محيط از كه بگذارد مربوط احساسات آگاهي كاهش مانند ميشوند آثار اين از قسمتي حداقل )4(. عضله خستگي به در كلسیم غلظت افزايش با ميتوان را موضعي پتاسيم دادن دست از كاهش يا عضالني سلولهای توجيه مكرر انقباضات فرايند هنگام سلولها از عملکرد بهبود برای ديگر احتمالي توجيه )26(. كرد در Na-K ATPase فعاليت افزايش است ممكن پاراگزانتين شده داده نشان باشد. عضالني بافت نوین

تأثیر وضعیت تمرینی بر عملکرد عضالنی و 172 )يكی از متابوليتهای كافئين( فعاليت Na-K ATPase را افزايش میدهد )18(. در تحقیق حاضر بیان شد که کافئین بر عملکرد توانی افراد تمریننکرده اثر نداشت. در مطالعة وولف و همکارانش )36( و جردن و همکارانش )22( گزارش شد که کافئین بر عملکرد کوتاهمدت و توانی اثر نداشت. عدم اثرگذاری در این مطالعات به دوز کافئین مصرف شده زمان کافئین مصرفی عادت به مصرف روزانة کافئین سطوح تمرینی آزمودنیها و جنسیت آزمودنیها بستگی دارد. به نظر میرسد در مطالعة حاضر سطح تمرینی آزمودنیها باعث این تفاوت در نتایج شد. مقدار كافئين مصرفشدة آزمودني عامل روششناختی مؤثر بر نتايج تحقيق است. براي مثال در تحقيق کلمپ و همكارانش )13( هر آزمودنی 250mg كافئين استفاده كرد. در نتيجه مقدار كافئين مصرفی به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن يكسان نبوده است. اما در تحقيق حاضر همانند تحقیق گلدستین و همکارانش )16( 6kg/mg كافئين يا دارونما استفاده شد. به اين ترتيب تمام آزمودنیها مقادير يكسانی كافئين يا دارونما دريافت كردند. بنابراين اعتبار بيرونی تحقيق افزايش يافت. بهطور خالصه در این بررسی کافئین قدرت عضالنی باالتنه را به طور معناداری در گروه تمرینکرده افزایش داد. اما بر قدرت عضالنی پایینتنه و استقامت عضالنی باالتنه و پایینتنه تغییر معناداری ایجاد نکرد. همچنین موجب افزایش حداکثر توان در آزمودنیهای تمرینکرده شد. اما تغییر معناداری در حداقل و میانگین توان در دو گروه تمرینکرده و تمریننکرده ایجاد نکرد. به نظر میرسد تفاوت در تودة عضالنی و درصد چربی بدن موجب تغییر آثار کافئین در افراد تمرینکرده نسبت به افراد تمریننکرده میشود. بر این اساس میتوان چنین نتیجهگیری کرد که مصرف کافئین بر افزایش حاد قدرت عضالنی باالتنه و حداکثر توان زنان تمرینکرده در مقایسه با زنان تمریننکرده تأثیر بیشتری دارد. لذا زنان ورزشکاری كه دست كم سه جلسه در هفته فعاليت منظم و مصرف عادي كافئين )چاي قهوه و جزآن( در برنامة روزانة خود داشته باشند با مصرف 6kg/mg كافئين يك ساعت قبل از فعاليت ورزشي ممکن است بتوانند عملكرد قدرتی و توانی باالتنة خود را بهبود بخشند و میزان خستگی را به تعویق بیندازند. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

173 حمید اراضی محسن ابراهیمی سپیده اصغرپور سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین منابع 1. ابراهیمی محسن رحمانینیا فرهاد دمیرچی ارسالن میرزایی بهمن )1387(.»اثر کافئین بر پاسخهای متابولیکی و قلبی- عروقی به فعالیت زیربیشینه در مردان چاق و الغر«المپیک )پیایی 44( 17-28. 2. دمیرچی ارسالن محبی حمید حسینی سیدعلی )1386(.»اثر تمرینات قدرتی ایزوتونیک بر پارامترهای الکترونوروگرافی و حداکثر انقباض ارادی در ورزشکاران«المپیک )پیایی 39 ( 123-34 3. رنجبر روحالل کردی محمد رضا گائینی عباسعلی )1388(.»تأثیر مصرف کافئین بر توان بیهوازی شاخص خستگی و سطوح الکتات خون دانشجویان پسر ورزشکار«علوم زیستی ورزشی 136-1:.123 4. فرد برونس سرستار كارگيل )1385(. مباني تغذية ورزشي ترجمة حميد محبي محمد فرامرزي تهران انتشارات سمت: 127-126. 5. ناظم فرزاد صمدیان بابک )1388(.»تأثیر مصرف کافئین بر توان بیهوازی آنزیم LDH و یون کلسیم پالسمای فوتبالیستهای جوان هنگام فعالیت بیشینه و متناوب ارگومتری«المپیک )پیایی 48( 134-123. 6. Anselme, F.; Collomp, K.; Mercier, B.; Ahmadi, S.; Prefaut, C. (1992). "Caffeine increases maximal anaerobic power and blood lactate concentration". Eur J Appl. Physiol Occup. Physiol; pp. 65. 7. Astorino, T.A.; Rohmann, R.L.; Firth, K.; Kelly, S. (2008), "Effect of caffeine ingestion on one-repetition maximum muscular strength". Applphysiol; 102: 127-132. 8. Beck, T.W., et al, (2006). "The acute effects of a caffeine-containing supplement on strength, muscular endurance, and anaerobic capabilities". J Stre Cond Res; 20: 506-510. 9. Beck, T.W.; Housh, T.J.; Malek, M.H.; Mielke, M.; Hendrix, R. (2008). "The acute effects of acaffeine-containing supplement on bench press strength and time to running exhaustion". J Stre Cond Res; 22: 1654-1658. 10. Bell, D.G.; Jacobs, I.; Ellerington, K. (2001). "Effect of caffeine and ephedrine ingestion on anaerobic exercise performance". Med Sci Sports Exerc; 33: 1399-1403. 11. Berglund, B.; Hemming-son, P. (1982). "Effects of caffeine ingestion on exercise performance at low and high altitudes in cross country skiers". Int J Sports Med; 3: 234-236. 12. Bruce, C.R.; Anderson, M.E. (2000). "Enhancement of 2000m rowing performance after caffeine ingestion". Med. Sci. Sports Exerc; 32: 1958-1963. 13. Collomp, K.S.; Ahmadi, J.C.; Chatard, M.; Audran; Prefaut, C. (1992). "Benefits of caffeine ingestion on sprint performance in trained and untrained swimmers". Eur J Appl. Physiol Occup. Physiol., 64: 377-380. 14. Damirchi, A.;,Rahmani-Nia, F.; Mirzaie, B.; Hasan-Nia, S.; Ebrahimi, M. (2009). Effect of caffeine on metabolic and cardiovascular responses to sub maximal exercise in lean and obese men. Biomedical Human Kinetics, 1: 31-35. 15. Duncan, M.J., et al. (2011). "Placebo effects of caffeine on anaerobic performance in moderately trained adults". Sports Sciences, 4: 99-106. 16. Goldstein, E.; Jacobs, P.; Whitehurst, M.; Penhollow, T.; Antonio, J. (2010). "Caffeine enhances upper body strength in resistance-trained women". IntSociety of Sports Nutr, 7: 1-18. 17. Green, M.T., et al. (2007). "Effects of caffeine on repetitions to failure and ratings of perceived exertion during

تأثیر وضعیت تمرینی بر عملکرد عضالنی و 174 resistance training". J Sport Physiol. 2: 250-259. 18. Hawke, T.J.; Willmets, R.G.; Lindinger, M.I. (1999). "K + transport in resting rat hind limb skeletal muscle in response to para xanthine, a caffeine metabolite". Can J Physiol Pharmacol, 77: 835-843. 19. Hendrix, R., et al. (2010). "Acute effects of a caffeine-containing supplement on bench press and leg extension strength and time to exhaustion during cycle ergometry". J Stre Cond Res; 24: 859-865. 20. Hoffman, J.R.; Ratamess, N.A.; Ross, R.; Shanklin, M.; Kang, J.; Faigenabum, A.D. (2008). "Effect of a preexercise energy supplement on the acute hormonal response to resistance exercise". J Str Cond Res; 22: 874-882. 21. Jensen, M.B., et al. (2011). "Caffeine supplementation had no effect on endurance capacity in elderly subjects who had abstained from caffeine-containing nutrition for 8 hours". Caffeine Res; 1: 109-116. 22. Jordan, S.; et al. (2012). "Effects of caffeine supplementation on repeated sprint running performance". J sports Med &Physiol fitness, 85(1): 154 159. ProQuast. 23. Kalmar, J.M., et al. (1999). "Effects of caffeine on neuromuscular function". Appl. Physiol; 87: 801-808. 24. Lorino, A,; Lloyd, L.; Crixell, S.; Walker, J. (2006). "The effects of caffeine on athletic agility". Journal of strength and conditioning research, Nov. Health and Medical Complete: 851. 25. Mcardle, W.D.; Katch, F.I.; Katch, V.L. (2005). Sports & exercise nutrition. Baltimore (MD): Lippincott Williams & Wilkins; (Series Editor). 26. O'Connor, P.J.; Motl, R.W.; Broglio, S.P.; Ely, M.R. (2004). "Dose-dependent effect of caffeine on reducing leg muscle pain during cycling exercise is unrelated to systolic blood pressure". Pain, 109: 291-298. 27. Schneiker, K.T.; Bishop, D.; Dawson, B.; Hackett, L.P. (2006). "Effects of caffeine on prolonged intermittent sprint ability in team- sport athletes". Med Sci Sports Exerc, 38: 578-585. 28. Sutherland, E.W.; Butcher, R.W. (1968). "Some aspects of the biological role of adenosine 3-5 monophosphate (cyclic AMP)". Circulation, 37: 279-306. 29. Terry, E.; Graham, Lawrence L. (1996). "Caffeine and exercise Performance". Sports sci Exchange, 12: 118-124. 30. VanSoeren, M.H.; Sathasivam, P.; Spriet, L.L.; Graham, T.E. (1993). "Caffeine metabolism and epinephrine responses during exercise in users and nonusers". J. Appl. Physiol, 75: 805-812. 31. Wiles, J.D.; Bird, S.R.; Hopkins, J.; Riley, M. (1992). "Effect of caffeine ate coffee on running speed, respiratory factors, blood lactate and perceived exertion during 1500m treadmill running". Br J Sports Med; 2: 116-120. 32. Williams, A.D., et al. (2008). "The effect of ephedra and caffeine on maximal strength and power in resistancetrained athletes". Strength and conditioning research, 22: 464-470. 33. Williams, M., et al. (1987). "Purine receptors in mammalian tissues: pharmacology and functional significance". Annual review of pharmacology and toxicology, 27: 315-345. 34. Wong, K.; Martin, B.J.; Rohman, R.L.; Astorino, T.A. (2008). "Effect of caffeine ingestion on resistance training performance" {abstract}, Presented at: Southwest ACSM Meeting: an Diego, CA, November 12. 35. Woolf, K.M.; Bidwell, W.; Carlson, A. (2008). "The effect of caffeine as an ergogenic aid in anaerobic exercise". Int. J. Sport Nutr Exerc Metab; 18: 412-429. 36. Woolf, K.; Bidwell, W.; Carlson, A. (2009). "Effect of Caffeine as an ergogenic aid during exercise performance in caffeine naïve collegiate football players". Journal of Strength and Conditioning Research, Aug. 23, 5. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال 188-175 ص 175 آسیب شاخصهای بر تورین مکملسازی تأثیر در برونگرا مقاومتی ورزشي فعاليت از ناشی عضالنی بدنساز مردان شهرکرد* دانشگاه دانشیار فرامرزی محمد اهلل بقیه دانشگاه ورزش فیزیولوژی دکتری دانشجوی رحیمی مصطفی شهرکرد دانشگاه دانشیار جزی اعظمیان اکبر شهرکرد دانشگاه ورزش فیزیولوژی کارشناسارشد جونقانی احمدیان جمشید 91/11/12 دريافت: تاريخ 92/10/19 تصويب: تاريخ چكيده: نظر به خارج محیط نوسان مقابل در سلول عملکرد حفظ و سلول محافظتی ویژگیهای دلیل به تورین این انجام از هدف بنابراین باشد. مقاومتی فعالیت دنبال به عضالنی آسیب کاهش در مؤثری مکمل میرسد منظور بدین بود. بدنساز مردان عضالنی آسیب شاخصهای بر تورین مکمل مصرف تأثیر بررسی پژوهش سانتیمتر 177/3±6/6 قد کیلوگرم 67/4±12/7 وزن سال 19/4±1/07 سنی میانگین )با بدنساز مرد 12 نمونه عنوان به داوطلب صورت به ماه( 13/8±8/7 تمرینی سابقة و 21/3±3/2 )BMI( بدنی تودة شاخص قبل هفته یک شدند. تقسیم )12=n( دارونما و )12=n( مکمل گروه دو به متقاطع طرح اساس بر و انتخاب از پس و کردند مصرف پالسیبو دوم گروه و روز( هر در گرم )6 تورین مکمل گروه یک پیشآزمون شروع از سپری را هفتهای دو wash out دورة یک آزمودنیها سپس کردند. شرکت آزمون اول مرحلة در مدت این پالسیبو میکردند مصرف تورین مکمل اول مرحلة در که آزمودنیهایی هفته یک مدت به سپس کردند. بخش بر تأکید با بدن کل مقاومتی فعالیت جلسه یک انجام شامل تمرین پروتکل برعکس. و کردند مصرف فعالیت پروتکل از پس ساعت 48 و 24 قبل فواصل در خونی نمونههای اندازهگیری بود. حرکات برونگرای و 24 بعد قبل فواصل در نیز DOMS شاخص خونی نمونههای بر عالوه آمد. عمل به مقاومتی ورزشی کراتین افزایش به منجر مقاومتی تمرین پروتکل داد نشان نتایج شد. ارزیابی پروتکل اجرای از پس ساعت 48 )DOMS( عضالني كوفتگي درك ميزان و )Mb( ميوگلوبين )LDH( دهیدروژناز الکتات )CK( کیناز تغییر به منجر روز 7 مدت به تورین مکمل مصرف داد نشان واریانس تحلیل آزمون نتایج حال این با میشود. ورزشي فعالیت از ناشي DOMS همچنین کورتیزول ميزان CK سرمیLDH Mb مقادير معنادار مقایسة اما نبود معنادار آماری لحاظ به تفاوتها اینکه وجود با نمیشود. بدنساز مردان در برونگرا مقاومتی گروه با مقایسه در مکمل گروه بهتر نسبی وضعیت نشاندهندة DOMS و CK Mb تغییرات الگوی فعالیت از ناشی سلولی آسیب شاخصهای بر تورین مکملسازی تأثیر شدن روشنتر برای لذا دارونماست. است. نیاز متفاوت تمرینی الگوهای از استفاده و تورین مکمل طوالنیمدتتر دریافت به ورزشی بدنسازان. برونگرا مقاومتی تمرین عضالنی آسیب تورین كليدي: واژگان * E. mail: md.faramarzi@gmail.com

جونقانی احمدیان جمشید جزی اعظمیان اکبر رحیمی مصطفی فرامرزی محمد 176 مقدمه تمرین برنامة از بخشی مقاومتی تمرینات امروزه و قدرت بهبود برای وسیلهای و افراد از بسیاری جسمانی آمادگی و ورزشی عملکرد و عضله اندازة است کرده جلب خود به را زیادی توجه که است بهویژه شدید مقاومتی تمرینات این وجود با )15(. آسیب موجب بالقوه بهطور برونگرا تمرینات آسیب.)26 20 16 11 9 8( میشوند عضالنی مانند پیامدهایی مقاومتی تمرینات از ناشی عضالنی افزایش 1 )DOMS( تأخیری عضالنی کوفتگی )آنزیمهای درونعضالنی آنزیمهای شدن آزاد میوگلوبین دهیدروژناز الکتات و کیناز کراتین افت همه از مهمتر و پالسما درون به جزآن( و 23 16 )9 میشود موجب را عضالنی عملکرد نیرو انتقال و تولید در که ساختارهایی آسیب 24(. مسئول اصلی سازوكارهاي از یکی دارند دخالت ایجاد اثر در همچنین )25(. است عملکرد افت میزان به فوق آنزیمهای مقادیر عضالنی آسیب ورزشکار اینکه منظور به و مییابند افزایش زیادی بازگردد استراحت حالت به بتواند بازیافت دورة در آنزیمها این میزان شود آماده بعدی فعالیت برای و )4 5(. بازگردد طبیعی وضعیت به سریع خیلی باید از یکی 2 اسید( سولفنیک آمینواتان )2- تورین و است پستانداران آزاد اسیدآمینههای فراوانترین ساخته میتونین یا سیستئین طریق از بدن در هم مىشود دریافت غذا یا مکمل طریق از هم و مىشود سلول محافظتکنندگی ویژگیهای تورین )2 22(. نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال محیط نوسان مقابل در سلول عملکرد حفظ و خاصیتهای به ویژگیها این و داراست را 3 خارج و اسموالریته تنظیم سمیتزدایی آنتیاکسیدانی کلسیم جریان تنظیم نیز و غشا تثبیتکنندگی اعمال )22(. است شده داده نسبت تورین درونسلولی محافظتکنندگی اعمال مطالعات از بسیاری تعداد و هایپوکسی ایسکمی آسیب مقابل در تورین کردهاند. گزارش را مختلف بافتهای در رپرفیوژن اکسایش مقابل در محافظتی اثر تورین حقیقت در میشود. تحمیل سلولی استرس با که میکند اعمال و سلولها در آزاد رادیکالهای 4 پاککنندة ماده این تنظیم عمل )22(. میکند عمل مختلف بافتهای و یونى کانالهاى بر تأثیر طریق از تورین اسمزى طریق از آن آنتىاکسیدانى عمل و مختلف یونهاى فرآوردههاى یا آزاد رادیکالهاى با مستقیم واکنش طور ه ب یا آلدهید دی مالون نظیر اکسایشى استرس غیرآنزیمى ترکیبات بر اثر طریق از غیرمستقیم آنتىاکسیدانى آنزیمهاى یا C ویتامینهایE مانند )2 22(. ىگیرد م صورت به زیادی پژوهشهای گذشته دهههای در و عالیم کاهش در غذایی مکملهای نقش بررسی در پرداختهاند. عضالنی کوفتگی و آسیب نشانههای اثر معدودی مطالعات تورین مکمل اثربخشی زمینة اکسایشی استرس شاخصهای بر را تورین مکمل را متناقضی نتایج و بررسی عضالنی آسیب و نشان )12( همکارانش و داوسون کردهاند. گزارش رتها در ماه یک مدت به تورین مصرف دادند 1. Delayed Onset Muscle Soreness 2. Aminoethanosulfonic Acid 3. Enantiostasis 4. Scavenger

177 تأثیر مکملسازی تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 باعث بهبود عملکرد ورزشی و فعالیت با شدت باالتر میشود. همچنین تورین اعمال محافظتی بر کمکردن آسیب حاصل از فعالیت ورزشی داشت و عضالت رتها ممکن است درجة بیشتری از اکسایش را تحمل کند. سیلوا و همکارانش )22( تأثیر مکمل تورین 300kg/mg( به مدت 15 روز( بر بیومارکرهای استرس اکسایشی پس از تمرینات برونگرا در موشها را بررسی کردند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که مصرف مکمل تورین باعث کاهش تولید رادیکال سوپراکسید کراتین کیناز پراکسایش لیپیدی پروتئین کربونیل و افزایش محتوی تیول در عضالت اسکلتی موشها میشود اما تأثیری بر فعالیت آنزیم اکسیدانی )سوپراکسید دیسموتاز و کاتاالز( مالحظه نشد. این مطالعه نشان داد مکمل تورین از طریق کاهش استرس اکسایشی با کاهش تولید رادیکالهای سوپراکسید بر انقباض عضالت اسکلتی تأثیر دارد. احتماال این تأثیر مرتبط با ظرفیت تورین برای محافظت سلولی از طریق خاصیت تثبیتکنندگی غشاست که باعث کاهش مقدار نشت CK به دنبال آسیب ناشی از انقباض میشود. دبیدی روشن و همکارانش )2( به بررسى نقش آنتىاکسیدانى تورین )روزانه 500kg/mg به صورت محلول %5 به مدت 1 ماه( بر پراکسایش لیپیدى موشهاى ویستار پس از یک وهله فعالیت استقامتى پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد اگرچه غلظت تورین پالسما پس از فعالیت تغییر معنادارى نداشت اما غلظت تورین پالسمایى در حالت استراحت و بعد از فعالیت ب هطور معنادارى در مقایسه با حالت استراحت بدون مصرف مکمل افزایش نشان داد. به عالوه غلظت مالون دی آلدهید سرم پس از انجام فعالیت در مقایسه با مقدار استراحتى بهطور معنادارى افزایش یافت. ماناب و همکاران )19( نشان دادند که مصرف مکمل تورین طی فعالیت استقامتی باعث کاهش فعالیت الکتات و تری متیل هیستیدین ادراری میشود که شاخص کاتابولیسم عضالنی است. آنها با مطالعة سایر شاخصها دریافتند مصرف مکمل تورین در کاهش خستگی و آسیب عضالنی مؤثر است و این موضوع احتماال به دلیل ویژگی آنتیاکسیدانی و بهبود عملکرد عضلة قلب است. در مقابل داوسون و همکارانش )12( نشان دادند غلظت کراتین کیناز و الکتات دهیدروژناز بافتی در عضالت بازکنندة طویل انگشتان نعلی و سهسر بازویی تحت تأثیر مصرف مکمل تورین نیست. زانگ و همکارانش )27( گزارش کردند که در مردان جوان سالم )18-20 سال( فعالیت روی دوچرخة کارسنج پس از دریافت مکمل تورین به مدت دو هفته )6 گرم در روز( اثری بر مقدار TBARS پس از فعالیت ندارد. یافتههای این مطالعه نشان داد اگرچه تورین در پیشگیری از آسیب DNA نقش دارد و از طرفی موجب کاهش پاسخ TBARS استراحتی میشود ولی بر افزایش TBARS بعد از فعالیت اثر معناداری ندارد. عالوه بر این نقشهای دیگری از جمله بهبود عملکرد ورزشی و بیماریهای قلبی- عروقی را به تورین نسبت دادهاند. ایشیکارا و همکارانش )17( پس از دو هفته مکملسازی تورین نشان دادند غلظت اسید آمینههای ترئونین سرین و گلیسین نوین

محمد فرامرزی مصطفی رحیمی اکبر اعظمیان جزی جمشید احمدیان جونقانی 178 کاهش مییابد. این سه اسید آمینه پیشسازهای پیروات برای گلوگونئوژنز کبدیاند. در ادامه یک هفتة دیگر مکملسازی با تورین را انجام دادند که همراه با کاهش بیشتر این سه اسید آمینه و افزایش معنادار زمان رسیدن به واماندگی در دویدن بود. محققان در این مطالعه چنین نتیجهگیری کردند که کاهش این اسید آمینهها در عضالت اسکلتی به دنبال مکملسازی با تورین ممکن است یکی از سازوکارهایی باشد که موجب افزایش عملکرد ورزشی از طریق تورین است. بالشو و همکارانش )6( نیز نشان دادند مصرف 1000 میلیگرم مکمل تورین دو ساعت قبل از دویدن 3 کیلومتر باعث بهبود معنادار عملکرد میشود اما تأثیری بر ضربان قلب برداشت اکسیژن غلظت الکتات خون و درک فشار تمرین ورزشکاران ندارد. در مقابل مطالعة دیگر گزارش کرده است که مصرف 3/32 گرم تورین در دو نوبت در یک روز باعث افزایش 13 برابری غلظت تورین پالسما شده است در حالی که در گروه دیگر مصرف 5 گرم در روز مکمل تورین به مدت هفت روز در آزمودنیهای 22 ساله بر میزان تورین عضالنی یا اکسایش کربوهیدرات و چربی پس از حالت استراحت و فعالیت ورزشی تأثیری ندارد.)14( در زمینة نقش تورین در بیماریهای قلبی- عروقی در مطالعة دبیدی روشن و همکارانش )3( اثر دو هفته مكملگيري تورين بر پاسخ برخي بيوماركرهاي آسيب قلبي به پروتكل تشخيصي بروس و زمان رسيدن به واماندگي در بيماران با نارسايي قلبی بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین داد مصرف مکمل تورین به مدت دو هفته باعث کاهش سطح استراحتی تروپونین I قلبی و کراتین فسفوکیناز قلبی و افزایش زمان رسیدن به واماندگی و بهبود ظرفیت ورزشی بیماران میشود. به هر حال تورین محافظت سلولی را از طریق تثبیتکنندگی غشا و کاهش استرس اکسایشی میانجیگری میکند. تورین باعث حفظ یکپارچگی غشا میشود از آسیب سلولی جلوگیری میکند نقش محافظت از سلول را دارد و در عضالت اسکلتی هم به میزان فراوان یافت میشود. لذا به نظر میرسد افزایش محتوی این اسید آمینه بتواند از آسیب عضالنی به دنبال فعالیت مقاومتی بکاهد و راهکار تغذیة مناسبی برای ورزشکاران باشد. بنابراین هدف این پژوهش مطالعة مصرف مکمل تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از فعالیت ورزشی مقاومتی برونگرا در مردان بدنساز است. روششناسی روش تحقیق از نوع نیمهتجربی و دوسوکور و به صورت Cross over بود. اندازهگیریهای قد وزن تعیین یک تکرار بیشینه )1RM( و آشنایی با آزمون دو هفته قبل از جلسة آزمون صورت گرفت و در برگة اطالعات مخصوص هر فرد ثبت شد. جامعة آماری این مطالعه مردان بدنساز بودند. دوازده نفر با سابقة تمرینی حداقل یک سال به عنوان نمونه انتخاب و به دو گروه تقسیم شدند و یک هفته قبل از شروع پیشآزمون یک گروه مکمل تورین و گروه دوم پالسیبو مصرف کردند. سپس در مرحلة اول آزمون شرکت کردند. آزمودنیها

179 تأثیر مکملسازی تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 یک دورة wash out دو هفتهای را سپری کردند. سپس به مدت یک هفته که مکمل تورین مصرف میکردند پالسیبو مصرف کردند و برعکس )طرح متقاطع(. در انتها نیز پروتکل تمرینی اجرا شد و مراحل خونگیری نهایی همانند مرحلة پیشآزمون نیز انجام شد. پروتکل مکملسازی بدین صورت بود که یک هفته قبل از انجام آزمون آزمودنیهای گروه مکمل روزانه 6 گرم مکمل تورین به صورت سه کپسول 500 میلیگرمی قبل از سه وعده غذایی دریافت کردند و گروه دارونما نیز به جای تورین کپسولهای 500 میلیگرمی حاوی نشاسته مصرف کردند. دو هفته بعد گروهی که مکمل تورین مصرف میکردند پالسیبو مصرف کردند و گروه پالسیبو مکمل تورین دریافت نمودند. آزمودنیها صبح روز آزمون )ساعت 8 ( به صورت ناشتا در باشگاه بدنسازی حاضر شدند و نمونههای خونی از سياهرگ بازویي )مرحلة اول( گرفته شد. سپس صبحانة استاندارد شامل نان گندم با 20 گرم کره مربا و چاي کمرنگ خوردند و به مدت یک ساعت استراحت کردند. قبل از شروع پروتکل آزمون پرسشنامة DOMS تکمیل شد. پس از آن همة آزمودنيها برنامة گرم كردن به مدت 10 دقيقه را اجرا کردند و به اجرای پروتکل تمرین پرداختند. پس از اتمام اجرای پروتکل آزمودنیها برنامة سرد كردن به مدت 5 دقيقه را انجام دادند و مجددا پرسشنامة DOMS را تکمیل کردند. اندازهگیری نمونههای خونی و پرسشنامة DOMS مجددا در فاصلة 24 و 48 ساعت پس از فعالیت ورزشی )مرحلة دوم و سوم( به عمل آمد. پروتكل مقاومتی به شرح زير با استفاده از وزنههای آزاد و دستگاههای بدنسازی انجام گرفت. حرکات شامل هشت حرکت به ترتیب پرس پا جلوران پشتران پرس سینه پرس سرشانه سیمکش پشت گردن پرس دوسر بازو و پرس پشت بازو با تأکید بر بخش برونگرای حرکات بود که در سه ست 8-10 تکراری با 75-80% یک تکرار بیشینه )1RM( و یک دقیقه استراحت بین ستها و دو دقیقه استراحت بین حرکات انجام شد.)21( به منظور اندازهگیری مقادیر سرمی CK و Mb LDH و کورتیزول در سه مرحله از آزمودنيها خونگيري به عمل آمد که هر بار به ميزان 5 سيسي خون از سياهرگ بازویي گرفته شد. این شاخصهای تخریب عضالنی با استفاده از کیتهای آزمایشگاهی مخصوص هر آنزیم اندازهگیری شد. شاخص ذهنی DOMS با استفاده از شاخص )VAS( visual analog scale ارزیابی شد. اطالعات جمعآوري شده از روشهاي آماري توصيفي و استنباطي تجزيه و تحليل شد. يافتههاي این مطالعه با استفاده از نرمافزار SPSS نسخة 16 بررسی شد. ابتدا با استفاده از آزمون كولموگروف- اسميرنوف نرمال بودن دادهها بررسي شد. سپس با استفاده از آزمون لون همگن بودن گروهها در جلسة پيشآزمون تحقيق انجام شد. آزمون آماری تحلیل واریانس مکرر با عامل درون و بینگروهی جهت بررسی تفاوت بین زمانهای مختلف نمونهگیری استفاده شد و از آزمون موخلی برای بررسی همگنی کوواریانسها و آزمون تعقیبی بانفرونی به منظور مشخص نمودن تفاوت بین مراحل مختلف نوین

محمد فرامرزی مصطفی رحیمی اکبر اعظمیان جزی جمشید احمدیان جونقانی 180 نمونهگیری استفاده به عمل آمد. ترسیم نمودارها با استفاده از نرمافزار اکسل 2010 انجام گرفت. الزم به ذكر است که سطح معناداری برای انجام محاسبات 0/05=P در نظر گرفته شد. یافتهها ويژگيهاي جسمانی آزمودنيها در جدول 1 ارائه شده است. میانگین و انحراف معیار متغیرهای اندازهگیری شده در مراحل مختلف پژوهش در جدول 2 ارائه شده است. جدول 1. ویژگیهای جسمانی و فیزیولوژیایی آزمودنیها BMI Kg/m 2 متغير سن وزن قد (cm) (kg) (years) 21 3/1 /3 ± 21/3 3/ 1 177/3 6/6 ±177/3 6/ 6 12/7 67/4 ± 12/ 67/4 7 1/07 19/4 ±19/4 1/ 07 ميانگين و انحراف معيار جدول 2. ميانگين و انحراف معيار شاخصهای آسیب عضالنی در گروهها در زمانهای مختلف جدول 2. ميانحراف معيار شاخصهاي آسيب عضلاني در گروهها در زمانهاي مختلف 48 ساعت 24 ساعت پايه پس آزمون 2/14±0/94 2/16±0/72 2/63±1/28 2/75±1/1 3/12±1/2 2/11±0/85 0/36±0/29 0/31±0/32 دارونما مكمل DOMS DOMS 48 ساعت 24 ساعت پايه 270 154 270±154 282 162 282±162 185 54 185± 54 188±42 273±64 194±49 دارونما دارونما مكمل (U/L) CK (U/L) CK (U/L) 341±43 131±27 128±26 26 26 127± 45 دارونما (nmol/l)( C (nmol/l) 108±26 119±32 مكمل 126±29 دادهها به صورت میانگین و انحراف معیار بیان شده است. دادهها به صورت ميانگين ومعيار بيان شده است. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین 359±37 355±109 37±11 37 11 39±11 388±36 350±83 50±14 50 14 42±9 304±25 32±4 32 4 33±5 LDH (U/L) LDH (U/L) Mb (µg.ml) Mb Mb (µg.ml) دارونما مكمل دارونما دارونما مكمل

181 تأثیر مکملسازی تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر بیانگر تفاوت معنادار بین میزان CK در مراحل مختلف نمونهگیری بود )0/001=P(. با استفاده از آزمون تعقیبی بانفرونی و مقایسة زوجها مشخص شد میزان غلظت CK 24 ساعت پس از فعالیت ورزشی نسبت به قبل از فعالیت افزایش معنادار و در 48 ساعت کاهش یافت و تفاوت معناداری نسبت به پیشآزمون نداشت. با وجود این نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر نشان داد اثر گروهی و تعامل زمان با گروه معنادار نبود ) P=0/079 0/491=P( و تفاوت معناداری بین گروه مکمل و دارونما در میزان تغییرات CK وجود نداشت. اطالعات مربوط به تغییر CK در شکل 1 ارائه شده است. شكل 1. ميانگين شاخص در گروههاي دارونما و مكمل شکل 1. میانگین شاخص CK در گروههای دارونما و مکمل سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر بیانگر تفاوت معنادار بین میزان LDH در مراحل مختلف نمونهگیری بود )0/024=P(. آزمون بانفرونی نشان داد که میزان غلظت LDH در 24 و 48 ساعت پس از فعالیت ورزشی نسبت به قبل از فعالیت افزایش معنادار یافت. با وجود این نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر نشان داد اثر گروهی و تعامل زمان با گروه معنادار نبود ) P=0/888 0/938=P(. بنابراین مصرف مکمل تورین تأثیری بر میزان تغییرات LDH بر اثر فعالیت ورزشی مقاومتی در مردان بدنساز نداشته است. با استفاده از آزمون تعقیبی بانفرونی مشخص شد میزان غلظت Mb در 24 و 48 ساعت پس از فعالیت ورزشی نسبت به قبل از فعالیت افزایش معنادار یافت. اما نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر نشان داد اثر گروهی و تعامل زمان با گروه معنادار نبود ) P=0/152 0/616=P( و تفاوت معناداری بین گروه مکمل و دارونما در میزان تغییرات Mb وجود نداشت. اطالعات مربوط به تغییرات Mb در شکل 2 ارائه شده است. نوین

محمد فرامرزی مصطفی رحیمی اکبر اعظمیان جزی جمشید احمدیان جونقانی 182 در گروههای گروههايدارونما و دارونما و مکمل مكمل شكل 2. شکل 2. ميانگين میانگینشاخص شاخص Mb شكل 3. ميانگين ميزان در گروههاي مكمل و دارونما شکل 3. میانگین میزان DOMS در گروههای مکمل و دارونما.. همچنین نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر بیانگر عدم تفاوت معنادار بین میزان C در مراحل مختلف نمونهگیری بود )0/676=P(. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر نشان داد اثر گروهی و تعامل زمان با گروه معنادار نبود ) P=0/404 0/318=P(. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین. بنابراین مصرف مکمل تورین تأثیری بر میزان تغییرات C بر اثر فعالیت ورزشی مقاومتی نداشته است. نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر بیانگر تفاوت معنادار بین میزان DOMS در مراحل مختلف نمونهگیری بود

183 تأثیر مکملسازی تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 )0/000=P(. با استفاده از آزمون تعقیبی بانفرونی و مقایسة زوجها مشخص شد میزان DOMS در زمان بعد 24 و 48 ساعت پس از فعالیت ورزشی نسبت به قبل از فعالیت افزایش معنادار یافت. با وجود این نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر نشان داد اثر گروهی و تعامل زمان با گروه معنادار نبود ) P=0/096 0/409=P( و تفاوت معناداری بین گروه مکمل و دارونما در میزان تغییرات DOMS وجود نداشت. اطالعات مربوط به تغییرات DOMS در هر دو گروه در شکل 3 ارائه شده است. بحث و نتیجهگیری آنزیمهای درونسلولی کراتین کیناز الکتات دهیدروژناز و پروتئین میوگلوبین شاخصهای بیوشیمیایی آسیب عضالنیاند. تراوش این آنزیمها از طریق تنش شدید عضالنی ناشی از انقباض به وجود میآید که به ایجاد آسیب منجر میشود. مقدار این آنزیمها تحت شرایط گوناگون )مدت تمرین شدت تمرین چگونگی تمرین درجة حرارت و جزآن( به آسانی تغییر پیدا میکند )4(. افزایش مقادیر آنزیمهای CK LDH و میزان Mb در مطالعة حاضر مؤید این مطلب است که پروتکل فعالیت ورزشی مقاومتی مورد استفاده در این پژوهش موجب ایجاد آسیب عضالنی در آزمودنیها شده است. همچنین در پژوهشهای بسیاری مشاهده شده که افراد تمریننکرده نسبت به افراد تمرینکرده افزایش بیشتری در انتشار آنزیمها به جریان خون دارند )1 13( که یکی از دالیل آن عدم سازگاری افراد تمریننکرده نسبت به ورزش است )22(. این نتایج نیز با یافتههای مطالعة حاضر همخوانی دارد چنانچه صمدی و همکارانش )21( افزایش چندین برابری در مقادیر سرمی آنزیمهای CK و Mb با اجرای پروتکل ورزشی مشابه در آزمودنیهای غیر ورزشکار را گزارش کردند. هانتر و کریتس )5( دلیل این افزایش کمتر مقادیر آنزیمهای سرمی در افراد ورزشکار را چنین بیان کردهاند که عضالت اسکلتی افراد ورزشکار و تمرینکرده مقدار ATP بیشتری دارد و در طول تمرین و فعالیت بدنی برای حفظ غشای سلولی بهکار میرود و در نتیجه سبب کاهش تراوش آنزیمها به درون پالسما میشود. نتایج مطالعة حاضر نشان داد مصرف مکمل تورین بر تغییرات مقادير سرمی کراتین کیناز )CK( و الکتات دهیدروژناز )LDH( ناشي از فعالیت ورزشي مقاومتی برونگرا در مردان بدنساز تأثیری نداشت. هر چند مطالعات بسیاری به بررسی آثار تورین در شرایط مختلف )سالمتی و بیماری( در آزمودنیهای متفاوت )انسان و حیوان( و عملکردهای فیزیولوژی گوناگون در بافتهای گوناگون بدن پرداختهاند مطالعات اندکی تأثیر تورین بر پیشگیری از آسیب عضالنی ناشی از فعالیت ورزشی مقاومتی را بررسی کردهاند. نتایج مطالعة حاضر با نتایج داوسون )12( همسوست که نشان داد غلظت کراتین کیناز و الکتات دهیدروژناز بافتی در عضالت بازکنندة طویل انگشتان نعلی و سهسر بازویی تحت تأثیر مصرف مکمل تورین قرارنمیگیرد. در مقابل یافتههای این مطالعه با یافتههای سیلوا و همکارانش )22( ماناب و همکارانش )19( نوین

جونقانی احمدیان جمشید جزی اعظمیان اکبر رحیمی مصطفی فرامرزی محمد 184 ناهمسوست. )3( همکارانش و روشن دبیدی و مصرف کردند گزارش )19( همکارانش و ماناب عضالنی آسیب و خستگی کاهش در تورین مکمل یافتههای در شده مشاهده تناقض علت است. مؤثر ممکن همکارانش و ماناب مطالعة با حاضر مطالعة متفاوت ورزشی فعالیت پروتکل به مربوط است شده مشاهده عموما نیز پیشینه در چنانچه باشد. به برونگرا و مقاومتی ورزشی پروتکلهای است احتماال لذا میشود. منجر بیشتری عضالنی آسیب استقامتی( )پروتکل همکارانش و ماناب مطالعة در در و است بوده حاضر مطالعة از کمتر آسیب میزان توجه با و شده ایجاد بافت در کمتری اختالل نتیجه مورد در شده مطرح سلولی حفاظت آثار برخی به و کلسیم جابهجایی بهبود آنتیاکسیدانی )اثر تورین مذکور مطالعة در تورین مکملسازی غشا( تثبیت بخشد. بهبود را سلولی ترمیم و بازیافت توانسته به قادر بیشتر آسیب دلیل به حاضر مطالعة در ولی مارکرهای سرمی افزایش از پیشگیری و مشابه اثر است. نشده عضالنی آسیب و )19( همکارانش و ماناب مطالعة در همچنین آسیب میزان کاهش علت )22( همکارانش و سیلوا شده داده نسبت تورین آنتیاکسیدانی اثر به سلولی آسیب متفاوت سازوکار نیز زمینه این در که است ورزشی فعالیت پروتکل اثر بر شده ایجاد اولیة مشاهده تفاوت علت احتماال مطالعه دو این در ورزشی فعالیتهای در زیرا یافتههاست در شده آسیب علت برونگرا نوع از ویژه به مقاومتی مکانیکی فشار و کشش عمدتا عضالنی سلولهای استقامتی فعالیتهای در که حالی در )10( است نهایت در که آن غشای و عضالنی سلول آسیب نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال میانجامد خون در درونسلولی آنزیمهای ظهور به اثر بر میتوکندریایی تنفس تحریک از ناشی نظر به الکترون بیشتر نشت و استقامتی ورزشی فعالیت شکلگیری نتیجه در و الکترون انتقال زنجیرة از رادیکالهای مخرب اثر و آزاد رادیکالهای زیادتر است. سلول غشای بر گرفته شکل آزاد که دادند نشان )3( همکارانش و روشن دبیدی بيماران در هفته دو مدت به تورین مکمل مصرف استراحتی سطح کاهش باعث قلبی نارسايي با زمان افزایش و قلبی CK و قلبی I تروپونین شد. دارونما گروه با مقایسه در واماندگی به رسیدن مذکور مطالعة با حاضر مطالعة نتایج مقایسة در و بیمار( و )ورزشکار آزمودنیها بودن متفاوت )فعالیت گرفته انجام ورزشی فعالیت نوع تفاوت بروس( پروتکل مقابل در برونگرا مقاومتی ورزشی در هفته )یک آزمودنیها مکملگیری زمان مدت و است. نتایج در تفاوت علت احتماال هفته( دو برابر میدهد نشان مطالعه این یافتههای بهعالوه سرمی مقادير تغییرات بر تورین مکمل مصرف مقاومتی ورزشي فعالیت از ناشي )Mb( ميوگلوبين میوگلوبین ندارد. تأثیری بدنساز مردان در برونگرا سریعتر کیلودالتون( )17 کم ملکولی وزن بهواسطة CK برخالف و میشود رها دیده آسیب عضلة از سیستم طریق از درشت ملکولی اندازة بهواسطة که طریق از مستقیما میشود خون جریان وارد لنفاوی )7(. میشود وارد خون جریان به عروق اندوتلیوم سایر از سریعتر خیلی فعالیت از پس آن مقادیر لذا مییابد. افزایش سلولی آسیب مارکرهای کاهش در است ممکن که سازوکارهایی از یکی باشد داشته نقش فعالیت از پس عضالنی آسیب

185 از ناشی عضالنی آسیب شاخصهای بر تورین مکملسازی تأثیر 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال ورزشی فعالیت از پس پروتئازها فعالیت کاهش که پروتئازهاست نخستین از یکی کالپاین است. کالپاین میشود. فعال عضالنی آسیب به پاسخ در تخریب موجب و است کلسیم به وابسته پروتئازی ومنتین )تیتین درونسلولی پروتئینی ساختارهای باعث کالپاینها همچنین میشود. دیسماین( و پروتئاز )یوبیکیتین پروتئازها سایر تحریک میشود لیزوزومها( پروتئولیتیک فعالیت تحریک.)26( کردن فعال در کلسیم نقش به توجه با مورد در مثبت گزارشهای و سلولی پروتئازهای انتظار کلسیم بافرینگ و هموستاز بر تورین تأثیر بهبود به بتواند تورین مکمل مصرف که میرفت ورزشی فعالیت از پس سلولی آسیب مارکرهای این از حاضر مطالعة نتایج کند. کمک آسیبزا پدیده این احتمالی علت نمیکند. حمایت موضوع داشته اشاره مکملسازی کوتاه دورة به است ممکن و همکارانش و کوداک مطالعة در چنانچه باشد. مثبت تأثیر دو هر که همکارانش و روشن دبیدی سلولی آسیب مارکرهای بر را تورین مکملسازی کردهاند گزارش I( تروپونین و CK LDH( است. بوده روز چهارده مکملسازی زمان مدت مکملسازی نقش عمدة اینکه به توجه با همچنین آمینه اسید این سلولی میزان افزایش طریق از تورین مقادیر درونسلولی افزایش احتماال میدهد رخ دوز مصرف و است بیشتری زمان نیازمند تورین در کافی افزایش کوتاهمدت در مکمل این باالی آثار ایجاد برای آمینه اسید این درونسلولی میزان ندارد. دنبال به را سلولی محافظت مکمل مصرف داد نشان حاضر مطالعة نتایج فعالیت از ناشي کورتیزول ميزان تغییرات بر تورین تأثیری بدنساز مردان در برونگرا مقاومتی ورزشي از پس ساعت 48 و 24 این وجود با نداشت. مکمل گروه در کورتیزول میزان ورزشی فعالیت کردهاند گزارش مطالعات بود. دارونما گروه از کمتر 24 CK افزایش و خون کورتیزول مقادیر بین که )7 18(. دارد وجود ارتباط فعالیت از پس ساعت مقادیر بین 0/84 همبستگی )18( همکارانش و کرمر و مقاومتی فعالیت از پس دقیقه 5 خون کورتیزول نشان را ورزشی فعالیت از پس ساعت 24 CK اوج و است قوی کاتابولیکی هورمون کورتیزول دادند. تخریب که کردند نتیجهگیری همکارانش و کرمر پس ساعت 24 خون CK زیاد مقادیر و عضالنی کورتیزول کاتابولیک اثر از ناشی ورزشی فعالیت از اندازهگیری عدم به توجه با حاضر مطالعة در است. ورزشی فعالیت از پس بالفاصله کورتیزول بر تورین مکملسازی تأثیر مورد در نتیجهگیری و ورزشی فعالیت از ناشی کورتیزول تغییرات میزان شده ایجاد عضالنی آسیب میزان بر آن ثانویة تأثیر تغییرات الگوی مقایسة ولی میرسد نظر به مشکل بین ارتباط وجود مؤید کورتیزول تغییرات با CK 48 بهویژه خون کورتیزول میزان و CK تغییرات این وجود با است. ورزشی فعالیت از پس ساعت و LDH تغییرات با کورتیزول تغییرات مقایسة این تغییرات در متفاوت الگوی Mbنشاندهندة در کورتیزول میرسد نظر به بعید لذا فاکتورهاست حاضر مطالعة در شده مشاهده سلولی آسیب ایجاد باشد. داشته تعیینکنندهای نقش مکمل مصرف داد نشان مطالعه این نتایج )DOMS( عضالني كوفتگي درك ميزان بر تورین نوین

جونقانی احمدیان جمشید جزی اعظمیان اکبر رحیمی مصطفی فرامرزی محمد 186 مردان در برونگرا مقاومتی ورزشي فعالیت از ناشي حاضر پژوهش یافتههای نداشت. تأثیری نیز بدنساز 48 و 24 بعد کوفتگی درک میزان میدهد نشان تمرین از پیش با مقایسه در تمرین از پس ساعت این نشاندهندة که بود بیشتر معناداری طور به موجب و بوده شدید کافی حد به تمرین که است است. شده گروه دو هر در عضالنی کوفتگی ایجاد بعد دارونما گروه در کوفتگی اوج این وجود با به رو تدریج به سپس شد. مشاهده فعالیت از 24 کوفتگی اوج مکمل گروه در ولی نهاد کاهش پیشینه بررسی در کرد. بروز فعالیت از پس ساعت بر تورین تأثیر بررسی به که نشد یافت مطالعهای باشد پرداخته تأخیری عضالنی کوفتگی درک میزان عمدتا شده انجام مطالعات محقق بررسی به بنا و رسیدن زمان و خستگی درک بر تورین تأثیر بر مقایسة حال این با داشتهاند. تمرکز واماندگی به در تفاوت و کنترل و دارونما گروه تغییرات نمودار میکند پیشنهاد DOMS میزان متفاوت اوج زمان مکملسازی تأثیر تعیین برای بیشتری مطالعات که تأخیری عضالنی کوفتگی درک میزان بر تورین شود. انجام تأثیر مورد در گزارشها برخی علیرغم ناشی سلولی آسیب از پیشگیری بر تورین مثبت حاضر مطالعة نتایج )19 22( ورزشی فعالیت از این وجود با نمیکند. حمایت موضوع این از نبود معنادار آماری لحاظ به تفاوتها هرچند DOMS و CK Mb تغییرات الگوی مقایسة در مکمل گروه بهتر نسبی وضعیت نشاندهندة شدن روشن برای لذا دارونماست. گروه با مقایسه مارکرهای بر تورین مکملسازی تأثیر عدم یا تأثیر به نیاز ورزشی فعالیت از ناشی سلولی آسیب کنترل با تورین مکمل طوالنیمدتتر مصرف اب و دادهها جمعآوری بیشتر دفعات و دقیقتر است. بیشتری نمونههای تعداد نوین 1393 زمستان 2( )پياپي 2 شماره اول سال

187 تأثیر مکملسازی تورین بر شاخصهای آسیب عضالنی ناشی از منابع 1. تکو ویرو مهیس ویرو )1386( پایش بیوشیمیایی تمرینهای ورزشی ترجمة عباسعلی گائینی ولیالل دبیدی روشن محمد فرامرزی سیروس چوبینه. امیرحسین حقیقی. سمت پاییز. 2. دبیدیروشن ولیالل چوبینه سیروس فرامرزی محمد )1385(. اثر»مکمل تورین بر پراکسیداسیون لیپیدی موشهای ویستار بعد از یک وهله فعالیت استقامتی درماندهساز«المپیک )پياپي 36( 99-107. 3. دبیدیروشن ولیالل کدخدایی مهشید چوبینه سیروس )1390(.»اثر مکمل تائورین بر پاسخ برخی بیومارکرهای آسیب قلبی به پروتکل تشخیصی بروس در بیماران با نارسایی قلبی«. نشریة كومش جلد 13 شمارة 1 )پياپي 41( پایيز. 4. جعفري افشار آقايي منصور ساري صراف وحيد. )1391(.»تأثير يك جلسه تمرين واماندهساز متعاقب چهارده روز مكملسازي كوآنزيم Q10 بر الكتات پالسما و كراتين كيناز تام سرمي مردان سنگنورد نخبه«المپيك 4 ( پیاپی 60( 19-30. 5. رستمي ديدار هادي كردي محمدرضا گاييني عباسعلي فالحي علياصغر )1389(.»تأثير مصرف مكمل اسيدآمينة شاخهدار )BCAA( بر غلظت الكتات دهيدروژناز و كوفتگي عضالني تأخيري دانشجويان پسر ورزشكار«المپیک 4 )پياپي 52( 55-64. 6. Balshaw, T.G., et al. (2012). "The effect of acute taurine ingestion on 3-km running performance in trained middle-distance runners". Amino Acids: 1-7. 7. Baty, J.J., et al. (2007). "The effect of a carbohydrate and protein supplement on resistance exercise performance, hormonal response, and muscle damage". Journal of Strength and Conditioning Research, 21(2): 321. 8. Bloomer, R.J. (2007). "The role of nutritional supplements in the prevention and treatment of resistance exercise-induced skeletal muscle injury". Sports medicine, 37(6:( 519-532. 9. Byrne, C.; Eston, R. (2005). "The effect of exercise-induced muscle damage on isometric and dynamic knee extensor strength and vertical jump performance". Journal of sports sciences, 20: 417-425. 10. Cheung, K.; Hume, P.A.; Maxwell, L. (2003). "Delayed onset muscle soreness: treatment strategies and performance factors". Sports medicine, 33(2): 164-5. 11. Clarkson, P.M.; Sayers, S.P. (1999). "Etiology of exercise-induced muscle damage". Canadian journal of applied physiology, 24(3): 234. 12. Dawson, J.R., et al. (2002). "The cytoprotective role of taurine in exercise-induced muscle injury". Amino Acids, 22(4): 309-324. 13. Fowler, W.M., et al. (1962). "Changes in serum enzyme levels after exercise in trained and untrained subjects". Journal of Applied Physiology, 17(6): 943-946. 14. Galloway, S.D.R., et al. (2008). "Seven days of oral taurine supplementation does not increase muscle taurine content or alter substrate metabolism during prolonged exercise in humans". J Appl Physiol, 105: 643 651. 15. Haff, G.G., et al. (2003). "Carbohydrate supplementation and resistance training". Journal of Strength and سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

محمد فرامرزی مصطفی رحیمی اکبر اعظمیان جزی جمشید احمدیان جونقانی 188 Conditioning Research, 17(1): 187-196. 16. Harrison, A.J.; Gaffney, S.D. (2004). "Effects of muscle damage on stretch-shortening cycle function and muscle stiffness control". The Journal of Strength & Conditioning Research, 18(4): 771. 17. Ishikura, K., et al. (2011). "Effect of taurine supplementation on the alterations in amino acid content in skeletal muscle with exercise in rat". Journal of Sports Science and Medicine, 10: 306-314. 18. Kraemer, W.J., et al. (1998). "Hormonal responses to consecutive days of heavy-resistance exercise with or without nutritional supplementation". Journal of Applied Physiology, 85(4): 1544-1555. 19. Manabe, S., et al. (2003). "Decreased blood levels of lactic acid and urinary excretion of 3-methylhistidine after exercise by chronic taurine treatment in rats". Journal of nutritional science and vitaminology, 49(6): 375. 20. Proske, U.; Morgan, D. (2001). "Muscle damage from eccentric exercise: mechanism, mechanical signs, adaptation and clinical applications". The Journal of physiology, 537(2): 333-345. 21. Samadi, A., et al. (2012). "Effect of various ratios of carbohydrate-protein supplementation on resistance exercise-induced muscle damage". Journal of sports medicine and physical fitness, 52(2): 151-157. 22. Silva, L.A., et al. (2011). "Taurine supplementation decreases oxidative stress in skeletal muscle after eccentric exercise". Cell biochemistry and function, 29(1): 43-49. 23. Sorichter, S., et al. (2001). "Release of muscle proteins after downhill running in male and female subjects". Scandinavian journal of medicine & science in sports, 11(1): 28-32. 24. Twist, C.; Eston, R. (2005). "The effects of exercise-induced muscle damage on maximal intensity intermittent exercise performance". European journal of applied physiology, 94(5): 652-658. 25. Warren, G.L., et al. (2001). "Excitation-contraction uncoupling: major role in contraction-induced muscle injury". Exercise and sport sciences reviews, 29(2): 82. 26. White, J.P., et al. (2008). "Effect of carbohydrate-protein supplement timing on acute exercise-induced muscle damage". Journal of the International Society of Sports Nutrition, 5(1): 1-7. 27. Zhang, M., et al. (2004). "Role of taurine supplementation to prevent exercise-induced oxidative stress in healthy young men". Amino Acids, 26(2): 203-207. سال اول شماره 2 )پياپي 2( زمستان 1393 نوین

فرم اشتراک فصلنامه المپیک نوین نشریه علمی- پژوهشی ISSN: 1025_4277 نام نام خانوادگی شغل جنس مرد/ زن سن رشته تحصیلی میزان تحصیالت نام موسسه یا سازمان )چنانچه اشتراک مربوط به موسسه یا سازمان خاصی می باشد حتما قید بفرمائید.( نشانی که )یا آخرین شماره ای که دریافت نموده اید( درخواست اشتراک از شماره مایل هستید نشریه به آنجا ارسال گردد: خیابان شهر استان کدپستی صندوق پستی تلفن/ فاکس کدشهرستان شماره تاریخ رسید بانکی امضاء )در صورت تغییر نشانی در اسرع وقت دفتر فصلنامه را مطلع فرمایید( ******* آدرس: تهران بزرگراه نیایش خیابان سئول شمالی کمیته ملی المپیک کدپستی 1995614336 تلفن: 021-26203407 فاکس: 021-26203374-76 بهای اشتراک ساالنه )چهار فصل( 40000 ریال نحوه اشتراک 1- واریز مبلغ 40000 ریال به حساب شماره 66688763/56 به نام کمیته ملی المپیک نزد بانک ملت شعبه سپهبد قرنی بابت فصلنامه المپیک نوین و ارسال اصل فیش بانکی به دفتر فصلنامه 2- تکمیل و ارسال فرم اشتراک

.

7 ABSTRACT Submit: 31/1/2013 Accept: 9/1/2014 Effect of Taurine supplementation on markers of muscle damage from eccentric resistance exercise in male bodybuilders Moamad Faramarzi 1* ; Mostafa Rahimi 2 ; Akbar Azamian Jazi 1 ; Jamshid Ahmadian Joneghani 1 1. University Of Shahrekord, Iran 2. University of Baghiyatollah Taurine supplement has some properties like cell protective, maintain of cell function, and enantiostasis. Thus, it seems that could be efficient supplement in lesson of muscle injury following resistance training. Therefore, the purpose of this study was to investigate the effect of Taurine supplementation on markers of resistance exercise-induced muscle damage in male bodybuilders. Twelve male bodybuilders (age 19.4±1.07 year, weight 67.4±12.7Kg, height 177.3±6.6 cm, BMI 21.3±3.2 Kg/m 2, and background of training 13.8±8.7) voluntary selected as a sample and randomly divided to two groups: supplement group (n=12) and placebo group (n=12). Design of study was crossover. The subjects of supplement groups consumed Taurine (6 grams each day) for 7 days and placebo group consumed starch and after that they took part in early stage of test. Then, they passed wash out period of two weeks. Afterwards the supplement group consumed starch and placebo group consumed Taurine for another 7 days. Resistance training protocol was included one session of whole body resistance activity emphasis on eccentric part of movements. The blood sample was taken before, 24, and 48 hours after the training protocol. In addition, DOMS index was measured before, after, 24, and 48 hours too. The result showed that resistance training produced an increase in CK, LDH, Mb, and DOMS. But there was no significant decrease in CK, LDH, Mb, cortisol, and DOMS following one week of Taurine consumption in male bodybuilders. However, in comparison with control group, the CK, Mb, and DOMS variables were decline in supplement group. It suggests use of longer periods of Taurine consumption and different training protocol to disclose Taurine effects on exercise-induced muscle damage. Keywords: Bodybuilder, Eccentric resistance training, Muscle injury, Taurine. * E. mail: md.faramarzi@gmail.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

ABSTRACT 6 Submit: 5/4/2012 Accept: 27/8/2013 The Effect of Training Status on Muscular and Physiological Performance Induced by Acute Caffeine Ingestion in Females Hamid Arazi 1* ; Mohsen Ebrahimi 2 ; Sepideh Asgharpoor 1 1. University of Guilan, Iran 2. University of Semnan, Iran Training status and fitness level may affect on performance due to caffeine ingestions effects in women.this study investigated the effect of training status on muscular and physiological performance induced by acute caffeine ingestion in trained and untrained women. 12 trained and 12 untrained women participated in this study voluntarily. In a double blind and randomized fashion, subjects consumed caffeine (6 mg per kg body weight) and placebo. One hour after ingesting either the caffeine or placebo, muscle strength (one- repetition maximum) and endurance (repetitions to failure at 60% of 1RM) were measured in bench press and leg press exercises. Also, anaerobic power was tested by RAST protocol. Order of trials were counterbalance and crossover.based on obtained results, caffeine increased muscle strength in bench press (P=0.012) and maximum power in RAST test performed by trained group (P=0.028). Repeated measures ANOVA indicated that effect of caffeine on bench press 1RM were different between two groups significantly (P=0.045). Based on these findings, it seems that effects of caffeine's are different between trained and untrained women and it may be due to different muscle mass. Keywords: Anaerobic Performance, Caffeine, Muscular Endurance, Strength. * E. mail: hamidarazi@yahoo.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

5 ABSTRACT Submit: 20/8/2013 Accept: 4/12/2013 The Effect of 10 Weeks Resistance Training on Bone Mineral Density in Patients with Prostate Cancer Nader Rahnama 1* ; Hamid Emami 2 ; Efat Bambaeichi 1 ; Shahpar Taheri 2 ; Hamid Sadeghipour 3 ; Foad Mahmoudi 1 ; Ali Jafari 4 1. University of Isfahan, Azad Khorasgan University, Iran 2. Isfahan University of Medical Science, Iran 3. Persian Golf University, Iran 4. Ministry of Education Prostate cancer is the most common critical cancer and the second leading cause of cancer deaths in men. Decrease of bone content and bone mineral density are the side effects of this cancer treatment which can affect the lives of patients. The aim of this study was to investigate the effects of ten weeks resistance training on bone mineral density and content in patients with prostate cancer. Twenty-four non-metastatic prostate cancer patients voluntarily participated in the study and randomly assigned into experimental (n=12) and controls (n=12) groups. The experimental group performed resistance training for 10 weeks but the control group did not participate in any regular exercise. Before and after resistance exercise, bone mineral density and content of the femoral neck, femoral trochanter, Ward's angle and lumbar were measured using DEXA. Results were analyzed using dependent and independent t-test. Results showed that there was no significant difference between before and after resistance training program on bone mineral density (P>0.05) in any of the experimental and control groups. Also, no significant differences were found in any of the variables between two groups (P>0.05). It can be concluded that the resistance training does not effects on bone mineral density in patients with prostate. Keywords: Bone Mineral Density, Prostate Cancer, Strength Training. * E. mail: rahnamanader@yahoo.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

ABSTRACT 4 Submit: 2/7/2013 Accept: 27/11/2013 A Comparison of Digit Ratio (2D:4D) in Iranian Elite and Non- Elite Runners Danial Timaji 1* ; Ahmad Hemmatfar 1 ; Hamid Agha-Alinejad 1 ; Shirin Ghaderi Goodarzi 1 1. Islamic Azad University of Broujerd (Msc), Iran The ratio of second to fourth finger length (2D:4D) indicates the serum testosterone concentration before birth. It is reported that low 2D:4D is associated with high performance in sport. The purpose of this study was to investigate of 2D:4D in Iranian elite and non-elite men runners. To this end, 64 elite with mean (age: 26.51±7.01 yrs, height: 179.49±6.51cm, weight: 68.47±7.90kg and BMI: 21.63±2.81) and 61non-elite with mean (age: 23.46±5.73 yr, height: 177.45±6.12 cm, weight: 66.39±7.50kg and BMI: 21.23±1.84) collegiate runners in speed, half- endurance, and endurance events were selected as participants. The fingers lengths were measured by scanning the hand. Data were analyzed with independent T test and one way ANOVA with significance level of (P<0.05) using SPSS software, version 20. Findings of this study showed that there is a significant difference in same-side hands between groups of elite and non-elite sprinters (P<0.05). But, there is no significant difference in digit ratio between two groups of elite and non-elite endurance and half-endurance runners (P>0.05). Therefore, findings of the present study suggest that the digit ratio can be used as an indicator in the process of talent identification in sprinters. Keywords: Distance Runner, Ration of Second to Fourth Finger Length, Sprinters, Talent. * E. mail: danitimaji@gmail.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

3 ABSTRACT Submit: 19/2/2013 Accept: 29/10/2013 The Comparison of the Effect of Traditional Resistance Training and it s Combination with Core Stability Training on Performance and Blood Lactate Level of Elite Women Swimmers Farzaneh Taghian 1* ; Mohamad Faramarzi 2 ; Dorsa Zafarmanesh 1 ; 1. Department of Physical Education and Sport sciences, Islamic Azad University, Khorasgan (Isfahan) Branch, Isfahan, Iran 2. Department of Physical Education and Sport sciences, Shahrekord University, shahrekord, Iran The purpose of the study was to investigate the effect of 8 weeks core stability training along with traditional resistance training on the performance and blood lactate level rate among the female (girl) swimmers.in order to do so, twenty elite swimmers aged 14-17 years, (average age:14.85±2.9646, height :159±5.0026 cm, weight 52.52±12.851 kg, fat percent 17.882±12.1, and VO2max38.245±10.027 ml) were selected randomly and divided into two experimental and control groups. Subjects in experimental group participated in traditional resistance training for 8 weeks (including 40-miniute training program, with 50-70% 1RM,in 8-12 repetitions) and core stability training (including 20-miniute training program, with 50 70% 1RM,in 8-12 repetitions). During this period, the subjects in control group were asked to perform only traditional resistance training. Lactometer unit was used to measure lactate level at rest and immediately after exercise in pre-test and post-test. swimming records were used to determine functional level and also In order to determine the fatigue rate of core stability muscles, the fatigue tests were used (including Side Bridge Test, Back Extensor Test and Abdominal Fatigue Test) before and after 8 weeks training. paired T-test and independent T- test were used respectively to compare intra-group and intergroup differences. The results showed that the swimming record of the experimental group athletes was decreased 2.97 seconds and the record of fatigue test in core stability muscles was increased 56.73 seconds. Right after activity, the lactate was decreased about 1.25 mml. There was a significant difference between the function and fatigue rate in core stability muscles of test and control groups. However, no significant difference was observed between the two group concerning lactate during resting time and immediately after activity (P<0.05). The obtained results indicated that the traditional resistance training accompanied by core stability training is more effective for improving the function (of swimming record) and reducing blood lactate as well as axis muscles fatigue among swimmers. So, it is recommended that these trainings used in preparation program of these athletes. Keywords: Core Stability Training, Fatigue, Lactate, Traditional Resistance Training, Swimmer. *Email: f_taghian@yahoo.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

ABSTRACT 2 Submit: 15/12/2011 Accept: 10/7/2013 Pretreatment Effect of Threeand Sixweeks Aerobic Exercise on Acute Doxorubicin-Induced Hepatic Stress Fatemeh Zolfagharzadeh 1 ; Vali-ollah Dabidi Roshan *2 ; Akbar Hajizadeh Moghaddam 2 1. College of Physical Education and Sport Sciences, Department of Sport Physiology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran 2. College of Biology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran Doxorubicin (DOX) is an anthracycline antibiotic and as a most effective antitumor drug, commonly used to treatment a variety of cancers.however,the clinical use of doxorubicin isassociatedwith the toxic effects in numerous healthy tissues.the aim of this study was to determine the effect of pretreatment threeand sixweeks aerobic treadmill running on oxidative stress levels,includingmalondialdehyde (MDA) and superoxide dismutase (SOD) in male rats.48 wistar male rats were randomly divided in to threegroups:control,three weeks ofaerobic training and sixweeks of aerobic training. The rats in trained groups experienced treadmill running progressively between 25 to 54 min/day and 15 to 20m/ min,5 days/week for threeand sixweeks.at the end of the exercise training protocol,rats from the control and trained groups were again randomly separated into subgroups:dox and saline.dox and saline injections werecarried 24h after the last exercise bout and animals were sacrificed 24h after the injections.one-way analysis of variance demonstrates that acute DOX administration causes a significant increase in MDA and a significant decrease in SOD in liver tissue, in comparison to saline group.while,threeweeks of aerobic exercise before acute DOX administration causes an insignificant decrease in MDA levels, a significant decrease was detected in MDA levels after sixweeks of aerobic exercise in comparison to saline group. In addition, a significant increase was detected in SOD levels after threeand sixweeks of aerobic exercise, as compared to saline group. Results of the present study represent that pretreatment with regular aerobic exercise is a nonmedical approachagainst DOX-induced oxidative stress. Furthermore, it may be improving liver tolerance against DOX-induced hepatotoxicity by inhibition of oxidant and the up-regulation of antioxidant system in liver tissue. Keywords: Doxorubicin, Hepatotoxicity, Oxidant markers, Pretreatment Aerobic Exercise. *Email: vdabidiroshan@yahoo.com Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

1 ABSTRACT Submit: 28/3/2013 Accept: 31/8/2013 The Effects of Short-term Grape Seed Extract (GSE) Supplementation on Malondialdehyde and Serum Creatine Kinase Subsequent to Aerobic Exercise in Men Vahid Sari-Sarraf 1* ; Hossein Babaei 2 ; Javad Hagravan 3 ; Hamid-Reza Zolfi 1 1. Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Tabriz, Tabriz/Iran 2. Faculty of Pharmacology, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran 3. Technical-Vocational Faculty of Tabriz, Tabriz, Iran The aim of this study was to examine the effect of short-term grape seed extract (GSE) supplementation on malondialdehyde (MDA) and serum total creatine kinase(ck) responses after an aerobic exercise in men. Twenty-two men (age: 19±1 years, BF: 12±3%, BMI 22±2, and VO 2 max 39±2 ml.kg -1.min -1 ) were randomized in a double-blind manner to either a grape seed extract supplement (n =10; 200 GSE mg/day) or a placebo (n =12; 200 PLA mg/day) for 14 days. After supplementation period, all subjects were participated in aerobic exercise protocol with 75% VO 2 max on the treadmill for 30 minutes. Blood samples were obtained prior (baseline), after fourteen day supplementation (before exercise), and immediately after the exercise protocol. Data were analyzed by analysis of variance (ANOVA) with repeated measure and Bonferroni as appropriate using SPSS15 at P<0.05. The results showed that, after exercise, there were no significant differences between groups in TAC levels (P>0.05). However, the MDA and CK were less than in PLA group after exercise in GSE group (P<0.05). It can conclude that two weeks of GSE supplementation could attenuate exercise-induced oxidative stress. Keywords: Aerobic Exercise, Exercise-Induced Oxidative Stress, Grape Seed Extract. *Email: sarraf@tabrizu.ac.ir Modern Winter 2015. Vol. 1 (No 2). Serial 2

Modern Winter 2015 1 2 2 olympic-journal.ir