108 Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Σ Μ Ε Τ Α Λ Λ Ε Υ Τ Ι Κ Ω Ν Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Ν Βασ. Γεωργίου Β 10 & Ρηγίλλης, Αθήνα 106 74 Τηλ: 210-7215900, Fax: 210-7215950, e-mail: info@ sme.gr Ενηµερωτική Έκθεση Πεπραγµένων Φεβρουαρίου 2012
Α..Σ. 13-2-2012 Τα κυριότερα θέµατα ήταν: Μισθώµατα παραχωρήσεων ασικές εκκρεµότητες, άρθρο 12 Ν. 3014 Κριτική για την Ηµερίδα της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Αυξήσεις ανωτάτων ορίων µισθωµάτων επί δηµοσίων µεταλλευτικών παραχωρήσεων: Στον Ν. 4042 περί ποινικής προστασίας του περιβάλλοντος (ΦΕΚ αρ. φύλλου 24, 13-2-2012) τέθηκε εµβόλιµα στο άρθρο 63 η αύξηση των µισθωµάτων επί των δηµοσίων µεταλλείων που σε αρκετές περιπτώσεις όχι µόνο αυξάνεται αλλά διπλασιάζεται. Αυτά έγιναν χωρίς διαβούλευση, χωρίς να δοθεί η ευκαιρία στον ΣΜΕ να εκφράσει απόψεις. Νόµος 4042 περί ποινικής προστασίας του περιβάλλοντος: Παρά το ότι ο νόµος αυτός έρχεται να εναρµονίσει το εθνικό δίκαιο µε την οδηγία 2008/99/ΕΚ, γίνεται πιο αυστηρός στην ευθύνη νοµικών και φυσικών προσώπων και αυτό είναι το κύριο στοιχείο που πρέπει ιδιαίτερα να προσεχθεί. Συγκεκριµένα στο άρθρο 4 αναφέρει: «1. Τα νοµικά πρόσωπα θεωρούνται υπεύθυνα για τα αδικήµατα που αναφέρονται στο άρθρο 3, εφόσον τα αδικήµατα αυτά διαπράττονται επ ωφελεία τους από οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο κατέχει ιθύνουσα θέση εντός του νοµικού προσώπου και ενεργεί ατοµικά η ως µέλος οργάνου του νοµικού προσώπου µε βάση η εξουσία εκπροσώπησης ή εξουσία λήψης αποφάσεων ή εξουσία άσκησης ελέγχου. 2. Τα νοµικά πρόσωπα θεωρούνται υπεύθυνα και στην περίπτωση που η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου, από πρόσωπο που αναφέρεται στην παρ. 1 κατέστησε δυνατή τη διάπραξη αδικήµατος που αναφέρεται στο άρθρο 3 επ ωφελεία νοµικού προσώπου, από πρόσωπο το οποίο τελεί υπό την εξουσία του. 3. Η ευθύνη νοµικών προσώπων βάσει των παραγράφων (1) και (2) δεν αποκλείει ποινική δίωξη κατά φυσικών προσώπων που είναι δράστες, ηθικοί αυτουργοί ή συνεργοί στα αδικήµατα που αναφέρονται στο άρθρο 3». Κατά την απλή λογική και έκφραση τα προηγούµενα µεταφράζονται ότι εάν κατηγορηθεί η εταιρεία για περιβαλλοντικό αδίκηµα, διοικούντες, διευθυντικά και εκτελεστικά στελέχη διώκονται ποινικά!!! ηµιουργία Εθνικής Επιτροπής για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες (Ε.Ε.Ο.Π.Υ.): Η Επιτροπή αυτή συγκροτείται από τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Ι. Μανιάτη. Η Ε.Ε.Ο.Π.Υ. θα αποτελεί συµβουλευτικό όργανο της Πολιτικής Ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ για θέµατα που αφορούν την αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών (Ο.Π.Υ.) στα οποία ιδίως περιλαµβάνονται: 1. Η επεξεργασία θέσεων και προτάσεων για τη χάραξη µακροχρόνιας στρατηγικής για τον Ορυκτό Πλούτο, για εφαρµοστέες πολιτικές καθώς και η υποβολή σχετικών εισηγήσεων. 2
2. Γνωµοδότηση επί σχετικών σχεδίων νόµου, προεδρικών διαταγµάτων, κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων καθώς και οδηγιών και κανονισµών της Ε.Ε.. 3. Γνωµοδότηση επί θεµάτων ευρύτερης µεταλλευτικής πολιτικής όπως ανάπτυξης ανταγωνισµού, διεθνούς εµπορίου, αθέµιτων εµπορικών πρακτικών, στήριξης εξαγωγών κ.λ.π. 4. Γνωµοδότηση επί θεµάτων προώθησης µεγάλων µεταλλευτικών επενδύσεων. 5. Γνωµοδότηση επί θεµάτων που παραπέµπει σ αυτό ο Υπουργός ΠΕΚΑ, ύστερα από εισήγηση του αρµόδιου Γεν. /ντή. Ο ΣΜΕ όρισε ως εκπροσώπους για την Επιτροπή αυτή τον Πρόεδρό του κ. Ε. Φαίδρο και ως αναπληρωτή του τον Γ.. κ. Χ. Καβαλόπουλο. Αδεια έγκρισης επέµβασης άρθρο 12 Ν. 4014, εµπλοκές έργων του κλάδου µε δασικές υπηρεσίες: Με το άρθρο 12 του Ν. 4014/2011 όλες οι άδειες και εγκρίσεις για την διαχείριση στερεών αποβλήτων, η έγκριση επέµβασης κατά την έννοια του έκτου κεφαλαίου του Ν. 998/79 καθώς και η άδεια διάθεσης λυµάτων ή βιοµηχανικών καταλοίπων καταργούνται αντικαθιστάµενες από την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) ή τις ΠΠ (Πρότυπες Περιβαλλοντικές εσµεύσεις) ανάλογα µε την κατηγορία ένταξης του έργου (Α ή Β). Με το άρθρο αυτό, όπως αναφέρει και η αιτιολογική έκθεση του νόµου επιδιώκεται η κατάργηση αλληλο- επικαλυπτόµενων αδειοδοτήσεων, η µείωση της γραφειοκρατίας αλλά και των εστιών πιθανής συναλλαγής. Στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων που ασκούνται εντός δασικής έκτασης υπάρχει εµφανής αλληλοεπικάλυψη διοικητικών αδειών και εγκρίσεων, δεδοµένου ότι τα θέµατα που αξιολογούνται από τις δασικές υπηρεσίες και τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται για την χορήγηση έγκρισης επέµβασης έχουν ήδη προσκοµισθεί και κριθεί για την χορήγηση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων Το άρθρο 12 ορίζει ρητά ως χρόνο έναρξης ισχύος της ρύθµισης που θεσπίζει την δηµοσίευση του νόµου. Εποµένως από 21/09/2011 (χρόνος δηµοσίευσης του ν.4014/2011 στο ΦΕΚ Α 209) καταργούνται άµεσα οι εγκρίσεις επέµβασης σε δασικές εκτάσεις που προβλέπονται στο Ν. 998/1979 και οι λοιπές άδειες και εγκρίσεις που ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου αυτού. Η ρύθµιση αυτή, εφόσον δεν κάνει σχετική διάκριση, καταλαµβάνει και τα υφιστάµενα έργα ή δραστηριότητες. Όσα έργα εποµένως κατά τον χρόνο δηµοσίευσης του Ν. 4014/2011 έχουν εγκεκριµένη ΑΕΠΟ, απαλλάσσονται από την υποχρέωση να εκδώσουν και απόφαση έγκρισης επέµβασης σε δάσος ή δασική έκταση, διότι όπως προαναφέρθηκε όλα τα ζητήµατα που αφορούσαν τον βιώσιµο χαρακτήρα του έργου σε σχέση µε τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του χώρου επέµβασης, έχουν κριθεί και έχουν επιβληθεί οι κατάλληλοι όροι για την άσκηση της δραστηριότητας µε τρόπο συµβατό µε τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος. Στην παράγραφο 2 του άρθρου προβλέπεται ΥΑ ή ΚΥΑ που θα εξειδικεύουν όλες τις διαδικασίες για την εφαρµογή των όσων γράφονται στην παρ. 1 περί κατάργησης πρόσθετων αδειών όπως η άδεια έγκρισης επέµβασης σε δασική έκταση και η ένταξή τους στην ΑΕΠΟ. 3
Μετά από αίτηµα του Συνδέσµου συναντήθηκε ο Πρόεδρος και ο Γ.. του ΣΜΕ µε τον Γ.Γ. Περιβάλλοντος κ. Α. Αλεξόπουλο προκειµένου να συζητηθούν όλες οι εκκρεµότητες µε τις δασικές υπηρεσίες είτε στα πλαίσια των εγκρίσεων επέµβασης του παλιού νόµου είτε για τις µετά την έκδοση του Ν. 4014 εκκρεµούσες αποφάσεις. Ζητήθηκε η άµεση προώθηση ΥΑ που να ξεκαθαρίζει όλα τα ζητήµατα του άρθρου 12 του Ν. 4014 και της ένταξης των εγκρίσεων επέµβασης στις ΑΕΠΟ. Πληροφορηθήκαµε ότι ήδη διαµορφώνεται σχέδιο ΥΑ για να προωθηθεί προς υπογραφή. Στη συνέχεια ο ΣΜΕ έβαλε όλα τα ζητήµατα των εµπλοκών µε τις δασικές υπηρεσίες όπως παρερµηνείες ή αµφισβητήσεις ΜΠΕ και εκτάσεων επέµβασης, αρνήσεις σε σύνολο εκτέλεσης έργων, αυθαιρεσίες σε τιµήµατα, επαναπληρωµή τιµηµάτων στις περιπτώσεις ανανέωσης Π.Ο., ο καθορισµός ανταλλαγµάτων σε υπόγειες εκµεταλλεύσεις κ.ά. Συµφωνήθηκε, µετά από κατάλληλη προετοιµασία και αφού τεθούν κάποια θέµατα προς άµεση επίλυση από τον Γ.. ασών να πραγµατοποιηθεί η συνάντηση αυτή. ΚΥΑ 8353/276/ε 103 23-2-2012: Με την ΚΥΑ αυτή τροποποιείται και συµπληρώνεται η ΚΥΑ 37338/1807/2010 περί «καθορισµού µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και οικοτόπων/ενδιατηµάτων της, σε συµµόρφωση µε την οδηγία 79/409/ΕΟΚ. Στο άρθρο 5Α αναφέρεται ότι για την πραγµατοποίηση έργων ή δραστηριοτήτων εντός Ζωνών Προστασίας (ΖΕΠ) ακολουθείται κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η διαδικασία της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης η οποία περιλαµβάνει, εκτός των έργων και εξειδικευµένα ορθολογικά στοιχεία και πληροφορίες για τα είδη χαρακτηρισµού ΖΕΠ. Στο άρθρο 5Γ για τις εξορυκτικές δραστηριότητες εντός ΖΕΠ αναφέρει ότι εφαρµόζεται η βέλτιστη κατά περίπτωση µέθοδος εκµετάλλευσης και εξετάζεται, ανάλογα µε τα γεωµετρικά χαρακτηριστικά του κοιτάσµατος και τα τεχνικά δεδοµένα, ως πρώτη δυνατότητα ή εφαρµογή υπόγειας εκµετάλλευσης των κοιτασµάτων. Στο άρθρο 4 στις µεταβατικές διατάξεις, έργων και δραστηριότητες που υφίστανται νόµιµα πριν τον Ν. 4014/2011 και ευρίσκονται εντός των κηρυγµένων ΖΕΠ και η ΜΠΕ τους έχει ισχύ πέρα των 2 ετών, υποχρεούνται µέσα σε 6 µήνες από την έκδοση της ΚΥΑ να υποβάλουν ειδική οικολογική αξιολόγηση µε εξειδικευµένα ορνιθολογικά στοιχεία. Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Ηµερίδα ΥΠΕΚΑ για την Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΕΒΕΑ 29-2-2012): Στην εκδήλωση αυτή που µετείχαν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, εκπρόσωποι κοµµάτων, εκπρόσωποι της Commission και της Euromines, του ΣΜΕ, των γεωεπιστηµονικών σχολών, του ΤΕΕ, του ΙΓΜΕ, του ΓΕΩΤΕΕ, του Συλλόγου Μεταλλειολόγων και των Οµοσπονδιών εργαζοµένων του κλάδου και µε σηµαντική συµµετοχή κόσµου, παρουσιάστηκε η Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών. Στο ελτίο Τύπου που κυκλοφόρησε ο ΣΜΕ έλεγε τα εξής: «Εµείς ως Σύνδεσµος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων συµµετείχαµε ολόψυχα στην προσπάθεια για την δηµιουργία Εθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής. Η 4
παρουσίασή της για µας σηµαίνει δέσµευση της πολιτικής ηγεσίας του τόπου για τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Εµάς βέβαια µας ενδιαφέρει η εφαρµογή της πολιτικής αυτής και σας δηλώνουµε ότι θα αγωνιστούµε µε όλες τις δυνάµεις µας να γίνουν πράξη όλα αυτά που εξαγγέλθηκαν σήµερα. Μα αυτά τα λόγια έκλεισε την οµιλία του ο πρόεδρος του ΣΜΕ κ Ελ Φαίδρος στην Ηµερίδα που οργάνωσε το ΥΠΕΚΑ µε θέµα την µεταλλευτική πολίτικη σε αίθουσα του ΕΒΕΑ στην Αθήνα. Παρά την ύφεση που παρουσιάζεται σήµερα στην αγορά Ορυκτών Α Υλών ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος έχει και δυναµική και ισχυρό µέλλον. Μπορεί να αποτελέσει µοχλό που θα βοηθήσει το ξεπέρασµα της φοβερής κρίσης που µαστίζει τη χώρα µας. Για να γίνει αυτό απαιτείται µια καθαρή εθνική πολιτική για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, η οποία θα εξασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος αλλά συγχρόνως την προσβασιµότητα στις πρώτες ύλες. Έτσι θα δοθεί στην ελληνική εξορυκτική βιοµηχανία αναπτυξιακή τροχιά, όµως µε τρόπο βιώσιµο µέσα στα πλαίσια του οδικού χάρτη της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις πρώτες ύλες. Η εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου για να πραγµατοποιηθεί πρέπει να περάσει κατά κύριο λόγο µέσα από µια ουσιαστική αλλαγή νοοτροπιών και πρακτικών όλων των εµπλεκοµένων (φορείς εκµετάλλευσης, Πολιτεία, ηµόσια ιοίκηση και Τοπικές Κοινωνίες.) είπε ο πρόεδρος του ΣΜΕ. Ο κ Φαίδρος χαιρέτησε εκ µέρους του ΣΜΕ την απόφαση του Υπουργείου ΠΕΚΑ και ειδικά του Υφυπουργού κ. Γιάννη Μανιάτη, να εξαγγείλει την Εθνική Πολιτική για την Αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου της Χώρας. Η πολιτική αυτή εξαγγέλλεται,είπε, στην πιο κρίσιµη περίοδο για το παρόν και το µέλλον της πατρίδος µας. Μιας Ελλάδος που βαθµιαία έχει σχεδόν πλήρως αποβιοµηχανοποιηθεί και στερείται ισχυρού πρωτογενούς παραγωγικού τοµέα είτε αυτός λέγεται γεωργία είτε κτηνοτροφία είτε αξιοποίηση των φυσικών πόρων. ενώ είχε και έχει όλες τις δυνατότητες για µια ισχυρή παραγωγική δράση. έτσι δυστυχώς φτάσαµε να εισάγουµε σχεδόν τα πάντα, από ρίγανη Τουρκίας µέχρι τεράστιες ποσότητες κρεάτων από τις βορειοευρωπαϊκές χώρες, είπε ο πρόεδρος Αν µάλιστα συνεχιστεί η µέχρι σήµερα ανυπαρξία µεταλλευτικής πολιτικής σύντοµα θα βρεθούµε να εισάγουµε βωξίτη, λιγνίτη, λευκόλιθο και άλλα ορυκτά (που αφθονούν στην Ελλάδα) για την τροφοδότηση των βιοµηχανιών που τα έχουν ανάγκη. Απεδείχθη τελικώς ότι το µόνο που αναπτυσσόταν εντατικά τα αρκετά τελευταία χρόνια, ήταν ο δανεισµός της χώρας µας, που δυστυχώς εξανεµίζονταν σε επιδοτήσεις σε συντήρηση και ανάπτυξη κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων, ιδιωτικών και δηµοσίων, σε αλόγιστη διόγκωση του δηµόσιου τοµέα όχι σε αποδοτικές δραστηριότητες, αλλά κυρίως στην αύξηση του αριθµού των εργαζοµένων για το κράτος. Από τη στιγµή που έπαψαν να µας δανείζουν χωρίς όρους, ο ήδη συρρικνωµένος ιδιωτικός παραγωγικός τοµέας ήταν αδύνατον να συντηρήσει το τεράστιο, σε ανάγκες και αριθµό εργαζοµένων στο δηµόσιο τοµέα, κράτος Υπάρχει λοιπόν αδήριτος ανάγκη ανάπτυξης της χώρας, ώστε τα έσοδα απ την ιδιωτική οικονοµία να επαρκούν για την συντήρηση του κράτους, ενός κράτους καλύτερα οργανωµένου, περισσότερο αποτελεσµατικού, µε λιγότερους, αλλά αξιοπρεπώς αµειβόµενους, υπαλλήλους. Ο εξορυκτικός τοµέας στη χώρα µας, εκπροσωπούµενος από τον ΣΜΕ, έχει να επιδείξει µία συνεχή ισχυρή παρουσία στην Εθνική µας οικονοµία και 5
µπορεί να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης. Ο Σύνδεσµος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων δραστηριοποιείται χωρίς τυµπανοκρουσίες, αλλά ιδιαίτερα αποδοτικά από το 1924 µέχρι σήµερα αδιαλείπτως. Η Ελλάδα είναι µία από τις χώρες της ΕΕ που διαθέτει σηµαντικό ορυκτό πλούτο, τόσο σε ποιότητα, όσο και σε ποσότητα και ποικιλία ορυκτών και µεταλλευµάτων, µε µεγάλο βιοµηχανικό ενδιαφέρον και ποικιλία εφαρµογών. Το γεγονός αυτό σε συνδυασµό µε τις ανάγκες σε ΟΠΥ της ευρωπαϊκής αλλά και της διεθνούς κοινότητας προσφέρει συγκριτικά πλεονεκτήµατα για την οικονοµία της χώρας. Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος αποτελεί σηµαντικό τοµέα της οικονοµικής δραστηριότητας της χώρας, Συµµετέχει 3 µε 5% στο ΑΕΠ αν συµπεριληφθεί και ο συσχετιζόµενος µεταποιητικός τοµέας. Ο εξορυκτικός κλάδος τροφοδοτεί µε ορυκτές πρώτες ύλες την παραγωγή ενέργειας, την τσιµεντοβιοµηχανία, την βιοµηχανία δοµικών υλικών, την βιοµηχανία µη σιδηρούχων µετάλλων όπως αλουµίνιο και νικέλιο, την βιοµηχανία ανοξείδωτου χάλυβα κ.ά. Η αξιοποίηση του ορυκτού µας πλούτου πρέπει να αποτελέσει εθνική επιλογή, στα πλαίσια των αρχών της βιώσιµης ανάπτυξης αλλά και της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής στο θέµα των Ο.Π.Υ. Ο κλάδος µας µπορεί να ενισχύσει ακόµη περισσότερο τη θέση του εξασφαλίζοντας σε βάθος χρόνου αναγκαίες πρώτες ύλες για τις ανάγκες της Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Βιοµηχανίας, συνεισφέροντας ουσιαστικά και την παγκόσµια αγορά. Για να γίνει αυτό απαιτείται η επίλυση χρόνιων προβληµάτων που τον ταλανίζουν µαζί µε την αντιµετώπιση των προκλήσεων που τίθεται για το ξεπέρασµά τους. Τα κυριότερα από τα προβλήµατα είναι: - Η έλλειψη µέχρι σήµερα συγκροτηµένης πολιτικής για την ανάπτυξη των ΟΠΥ από πλευράς πολιτείας, κάτι που µε αρχή την σηµερινή µέρα αρχίζει να αντιµετωπίζεται µε την υιοθέτηση µιας εθνικής πολιτικής αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου. Εδώ υπάρχει η πρόκληση για την πλήρη και αποτελεσµατική υλοποίηση της πολιτικής αυτής. - Οι χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης για την αξιοποίηση των ορυκτών Α Υλών. Ο νέος νόµος για την περιβαλλοντική αδειοδότηση (Ν. 4014/2011) αντιµετωπίζει αρκετά από τα προβλήµατα. Απαιτούνται όµως οι Υ.Α. και τα Π.. που θα εξειδικεύσουν τους νόµους ώστε να τεθεί σε πλήρη εφαρµογή. - Η έλλειψη ολοκληρωµένου χωροταξικού σχεδιασµού σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο που να λαµβάνει υπ όψη τον υπάρχοντα ορυκτό πλούτο και τις δυνατότητες προσβασιµότητας στα αποθέµατα των Α Υλών. - Η υπάρχουσα πολυνοµία σε σχέση µε τη λειτουργία των εξορυκτικών έργων. Απαιτείται απλούστευση των διαδικασιών και νόµων ώστε να περιοριστεί σε λογικά όρια η γραφειοκρατία. - Οι προκαταλήψεις και η στείρα κριτική που υφίσταται η κάθε προσπάθεια αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας µας. Απαιτείται µεγαλύτερη υπευθυνότητα στις επιχειρήσεις και στην πολιτεία, ώστε µε ειλικρινή διάλογο και ολοκληρωµένη πληροφόρηση για την ανάπτυξη του ορυκτού πλούτου και τα πολλαπλά οφέλη απ αυτήν, να αλλάξει βαθµιαία η νοοτροπία: καλά τα µεταλλεία και τα ορυχεία αλλά µακριά από εµάς. Τέλος οι επιχειρήσεις του τοµέα θα πρέπει να ενισχύσουν ακόµη περισσότερο τις δραστηριότητες κοινωνικής ευθύνης, ενώ η πολιτεία θα πρέπει να έχει αποτελεσµατικό αδειοδοτικό µηχανισµό που θα εγγυάται την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος της εξορυκτικής δραστηριότητας. 6
- Τα προβλήµατα προσβασιµότητας στις πρώτες ύλες στις προστατευόµενες περιοχές που πρέπει να επιλυθούν σύµφωνα µε τις κατευθυντήριες γραµµές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. - Οι ελλιπείς και αναποτελεσµατικοί µηχανισµοί ελέγχου που µεγαλώνουν την διστακτικότητα των τοπικών κοινωνιών στην αποδοχή εξορυκτικών έργων στην περιοχή τους». Οι βασικοί άξονες και οι επιµέρους στόχοι της Εθνικής Πολιτικής για την Αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών εκφράζονται στα αντίστοιχα κείµενα που κυκλοφόρησε το ΥΠΕΚΑ, µε τη συνδροµή του ΣΜΕ. Η βασική περιγραφή των αξόνων και των επιµέρους στόχων της πολιτικής αυτής έχει ως εξής: «Η Εθνική Πολιτική (ΕΠ) για το στρατηγικό σχεδιασµό και την εκµετάλλευση του ορυκτού πλούτου αναγνωρίζει την σηµασία των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ) για την πρόοδο, την διασφάλιση ενός υψηλού βιοτικού επιπέδου, τη δηµιουργία ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονοµίας και νέων θέσεων απασχόλησης. Παράλληλα πρέπει να διασφαλίζει µε συνέπεια ότι η παραγωγή και η διάθεση των ΟΠΥ στην κοινωνία διενεργείται σύµφωνα µε τους όρους της βιώσιµης ανάπτυξης. H ΕΠ οφείλει να είναι σταθερή και διαφανής, αλλά και µε δυνατότητα αναπροσαρµογής, σύµφωνα µε τις εκάστοτε κοινωνικές και οικονοµικές συνθήκες ή για λόγους προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Πρέπει επίσης να δένει αρµονικά µε τις υπόλοιπες Εθνικές Πολιτικές, αµβλύνοντας αντιθέσεις που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της Εθνικής Οικονοµίας. Μια τέτοια πολιτική, αλλά και όλες οι εκφάνσεις εφαρµογής της, δεν µπορεί παρά να είναι αποτέλεσµα διαλόγου και ενηµέρωσης, το δυνατόν ευρύτερης, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, η πολιτική αυτή απαιτεί ως βασικό εργαλείο ένα απλοποιηµένο, κωδικοποιηµένο και εκσυγχρονισµένο κανονιστικό (θεσµικό) πλαίσιο. Οι βασικοί επιµέρους στόχοι της πολιτικής αυτής είναι : Η επαρκής και σταθερή διάθεση ΟΠΥ στην κοινωνία µε οικονοµικά βιώσιµο τρόπο, εναρµονισµένο µε τις εθνικές τοµεακές πολιτικές ανάπτυξης άλλων δραστηριοτήτων Η ανάδειξη και εφαρµογή βέλτιστων πρακτικών που προλαµβάνουν ή µειώνουν και τελικά αποκαθιστούν, στο µέτρο του δυνατού, τις επιπτώσεις της εξόρυξης και των συναφών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και στη ανθρώπινη υγεία. Η εξοικονόµηση των ΟΠΥ µέσα από βέλτιστες οικο-αποδοτικές πρακτικές παραγωγής. Η αναβάθµιση και στήριξη όλων των Πανεπιστηµιακών Τµηµάτων και Σχολών που σχετίζονται µε την αξιοποίηση των Ο.Π.Υ. µε παράλληλη αναπροσαρµογή των χρηµατοδοτικών ροών που διατίθενται από τα κάθε είδους προγράµµατα του Υπουργείου Παιδείας, της Γ.Γ.Ε.Τ. του ΕΣΠΑ κ.λ.π. Η διασφάλιση της χρήσης των ΟΠΥ για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστηµα µέσα από κατάλληλες πρακτικές αποτελεσµατικής χρήσης, αύξησης του κύκλου ζωή τους και ανακύκλωσης. Η µεγιστοποίηση του αναπτυξιακού οφέλους και η ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της εξορυκτικής δραστηριότητας. 7
Η εναρµόνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναγκών των τοπικών κοινωνιών µε τις αναπτυξιακές δυνατότητες που δηµιουργούν οι εκµεταλλεύσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η διαµόρφωση πολιτικών και µέτρων που θα µεγιστοποιούν την ωφελιµότητα των δράσεων στις τοπικές κοινωνίες µε πολλαπλούς (και όχι µόνο οικονοµικούς ή απασχόλησης) τρόπους. Η διαµόρφωση των χώρων των λατοµείων και µεταλλείων, ώστε να είναι αυτοί δεκτικοί άλλων προγραµµατισµένων χρήσεων, µετά την ολοκλήρωση των εκµεταλλεύσεων. Η χωροταξική οργάνωση της µεταποίησης πρώτων υλών, όταν αυτή συντελείται εκτός των µεταλλευτικών ή λατοµικών χώρων. Επίσης, η ΕΠ για την αξιοποίηση των ΟΠΥ πρέπει: Να στηρίζεται στη γνώση του αποθεµατικού δυναµικού των ορυκτών της χώρας. Η γνώση αυτή προϋποθέτει ότι όλα τα κοιτάσµατα ΟΠΥ είναι καταγεγραµµένα µε τεκµηριωµένο τρόπο και ότι τα σχετικά στοιχεία είναι διαθέσιµα σε ένα λειτουργικό γεωχωρικό πληροφοριακό σύστηµα, συµβατό µε την πανευρωπαϊκή βάση γεωχωρικών δεδοµένων ΟΠΥ. Να λαµβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εξορυκτικής δραστηριότητας, που επηρεάζουν καθοριστικά τη χωροθέτηση και τη «βιώσιµη» διαχείρισή της απαιτώντας ειδικές παρεµβάσεις, που προκύπτουν από α) τον γεωγραφικό εντοπισµό τους σε θέσεις που έχει επιλέξει η ίδια η Φύση β) το γεγονός ότι οι ΟΠΥ δεν είναι «ανανεώσιµες» παρά µόνον σε κλίµακα γεωλογικού χρόνου και γ) το γεγονός ότι η εκµετάλλευση των ΟΠΥ οδηγεί σε ορατό αποτύπωµα, οι επιπτώσεις του οποίου πρέπει να ελαχιστοποιούνται. Να λαµβάνει υπόψη ότι η εξορυκτική βιοµηχανία είναι ευάλωτη και άρρηκτα συνδεδεµένη µε τις εθνικές και διεθνείς οικονοµικοπολιτικές συγκυρίες και συνεπώς να συνεκτιµά τις τάσεις και διακυµάνσεις της παγκόσµιας αγοράς πρώτων υλών. Να παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις σε θέµατα που αφορούν στις κατευθύνσεις και όρους στρατηγικής ανάπτυξης των ΟΠΥ. Να δηµιουργεί αξιόπιστο και κατάλληλο κλίµα για την προσέλκυση και πραγµατοποίηση παραγωγικών επενδύσεων αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας». 8