ΠΡΩΤΟ Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ



Σχετικά έγγραφα
ΦΡΕΝΤΕΡΙΚ ΜΠΑΣΤΙΑ Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ. Η πολιτική οικονομία σε παραμύθια. μετάφραση Θάνος Σαμαρτζής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;»

«Πως επηρεαζονται οι ανθρωποι απο τη δοξα, τα χρηματα και την επιτυχια»

Καλλιτεχνικό και πολιτιστικό βοσκοτόπι με αφετηρία τη Δυτική Μακεδονία

στόχοι καινοτομία επιτυχίες πωλήσεις προϊόντα γκάμα ιδέες μερίδιο αγοράς επιτυχίες στρατηγική αγοραστές πτώση άνοδος αγορές επιδιώξεις αστοχίες πώληση

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Εξετάσεις Θεωρίας και Πολιτικής Διεθνούς Εμπορίου Σεπτέμβριος Όνομα: Επώνυμο: Επιθυμώ να μην περάσω το μάθημα εάν η βαθμολογία μου είναι του

ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

[Υπόδειξη: Τα αγαθά που χάνουν την υλική τους υπόσταση και τις ιδιότητες τους μετά την πρώτη χρήση τους ονομάζονται καταναλωτά.]

The Economist Events The 17th Roundtable with the Government of Greece

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Ουλρίκε Ράιλανς. Τα μυστήρια της. εικονογραφηση. Λ ι ζ α Χ e ν σ

...KAI O ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

Τα 5 Μεγαλύτερα Μυστικά ενός Επιτυχημένου Επιχειρηματία

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Πώς ο άνθρωπος έχασε τον ελεύθερο χρόνο του

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ Ο.Κ.Ε. ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

1. Σκοπός της οικονομικής ανάπτυξης είναι η αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων.

Το βιβλίο της Μ. Autism Resource CD v Resource Code RC115

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

«Δουλεύω Ηλεκτρονικά, Δουλεύω Γρήγορα και με Ασφάλεια - by e-base.gr»

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

Αξιολόγηση Επιχειρήματος Θεωρία & Ασκήσεις

εθνικιστικών και εξτρεμιστικών ομάδων οι οποίες αποβλέπουν στην ενίσχυση της παρουσίας τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενόψει δε και των εκλογών την

Οι έλληνες και η οικονομική κρίση Ένας χρόνος μετά

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ

Coimisiún na Scrúduithe Stáit State Examinations Commission LEAVING CERTIFICATE 2010 MARKING SCHEME MODERN GREEK HIGHER LEVEL

Θέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Η θέση της «κυκλοφορίας» στην αναπαραγωγή του οικονομικού συστήματος... Γιώργος Σταμάτης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 96 Κάρτες αντικειμένων 4 Κάρτες επεξήγησης ενεργειών Οδηγίες. Απεικόνιση Αντικειμένου. Αρνητικος Αριθμός.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ.

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΓΟΥΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ Β3 (υπεύθυνη καθηγήτρια :Ελένη Μαργαρίτου)

Εισαγωγικό Ένθετο. 2. Ποια σώματα ονομάζονται ηλεκτρισμένα και τι είναι η ηλέκτριση;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Θέμα: Συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Λούκας Τ. Κατσέλη, στο ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ και το δημοσιογράφο Μπ.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ(EΠΑΛ) ΟΜΑΔΑ Α

ΦΥΣΑ ΑΕΡΑΚΙ ΦΥΣΑ ΜΕ!

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1.

Ομιλία του Η. Μήλλα για το βιβλίο του Νίκου Ζαχαριάδη Λεξικό του Κωνσταντινουπολίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος

Αντιρρήσεις / Αντιμετώπιση / Επιχειρήματα

Εξοικονόμηση νερού και διαφήμιση

Η γυναίκα και. διαφήμιση

Έρευνα Επισκόπισης για την Επικράτηση του Τζόγου Ανάμεσα σε Μαθητές Λυκείου

Πρόβλημα 1. Ο Τάκης και η Αριάδνη αγόρασαν ένα δώρο για τους γονείς τους, το οποίο κοστίζει 42. Πλήρωσαν μισά-μισά!

αναγκάζουν να εργάζονται πολλές ώρες για πολύ λίγα χρήματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η ηρωίδα του βιβλίου Τασλίμα από το Μπαγκλαντές, η οποία

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Κρεμαστινός): Επόμενη είναι η έβδομη. με αριθμό 709/ επίκαιρη ερώτηση δεύτερου κύκλου του Βουλευτή

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #20. «Δεκαοχτώ ψωμιά» Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr

Νοικοκυριό-ID. 50+ στην Ευρώπη. Η Έρευνα για την Υγεία, τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη

ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ Απόδοση στα ελληνικά ως ΩΡΑΙΑ ΜΟΥ ΚΥΡΙΑ

Scoliosis Spine Laser Center

Η κ.φιλομήλα Λαπατά μιλά στο Nikol s Way!

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 9 ο, Τμήμα Α

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦ 1

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που

Πρώτα απ όλα θέλω να σας εκφράσω τα συλλυπητήριά μου για την

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο

λινη βάση του κουνιστού αλόγου την είχε μισοφάει

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ

1. Η αναδιανομή του εισοδήματος δεν είναι μία από τις βασικές οικονομικές λειτουργίες του κράτους.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #7: ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ, ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΟΡΩΝ

Η αβεβαιότητα στη μέτρηση.

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου

e-seminars Εξυπηρετώ 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

Η ΆΝΝΑ ΚΑΙ Ο ΑΛΈΞΗΣ ΕΝΆΝΤΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΧΑΡΆΚΤΕΣ

Ένα παιχνίδι για 2-4 εξερευνητές, ηλικίας 8 και άνω. Διάρκεια παιχνιδιού περίπου 60 λεπτά

Σαν ορισμό της κρίσης σε έναν οργανισμό μπορούμε να δεχθούμε την παρακάτω πρόταση: Επιχειρηματική κρίση είναι μία κρίσιμη καμπή που εμφανίζεται κατά

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

Yποσαχάρια Ελλάδα. Αλήθεια, τι σόι άνθρωποι; Τι σόι λαός; Αυθαίρετη και βάναυση η γενίκευση, θα μου πείτε. Οφείλω, λοιπόν, να την εξηγήσω.

κ. Γ. ΠΑΤΟΥΛΗ Δημάρχου Αμαρουσίου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδημαϊκό έτος Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

«Το αγόρι στο θεωρείο»

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

e-seminars Πουλάω 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

Σελίδα 1 από 5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστές ή Λάθος.

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Ετοίμασαν ένα γράμμα για την μακρινή τους φίλη.

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή:

ZA4982. Flash Eurobarometer 251 (Public attitudes and perceptions in the euro area) Country Specific Questionnaire Greece

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου.

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ.

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου;

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Η Θεωρία της Εμπορικής Πολιτικής

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

Μήπως είστε υπερπροστατευτικοί γονείς;

Οι επιπτώσεις των εξορύξεων υδρογονανθράκων στη βιωσιμότητα αδιέξοδα και οικολογικές λύσεις

Ρητοί Αριθμοί - Η ευθεία των αριθμών

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Transcript:

ΠΡΩΤΟ Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ Μήπως ήσασταν παρόντες τότε που ο Ιάκωβος Καλόπουλος, νοικοκύρης καλός, άστραψε και βρόντηξε με τον ακαμάτη τον γιο του που στα καλά καθούμενα του σπασε μια τζαμαρία; Αν ήσασταν εκεί, τότε σίγουρα θα διαπιστώσατε πως όλοι οι παριστάμενοι (θα ταν καμιά τριανταριά), σαν συνεννοημένοι μεταξύ τους, τον παρηγορούσαν με τα παρακάτω λόγια: «Ουδέν κακόν αμιγές καλού Αυτού του είδους οι αναποδιές κάνουν την οικονομία να δουλέψει. Ο κοσμάκης πρέπει να ζήσει! Τι θ απογίνονταν οι τζαμάδες, άμα τα τζάμια δεν έσπαζαν ποτέ;» Μέσα σ αυτά τα λόγια παρηγοριάς κρύβεται μια ολόκληρη θεωρία. Για καλή μας τύχη μπορούμε να συλλάβουμε αυτή τη θεωρία επ αυτοφώρω σε τούτη την απλούστατη μορφή. Γιατί η αλήθεια είναι πως πάνω σ αυτήν είναι χτισμένοι οι περισσότεροι οικονομικοί θεσμοί μας.

16 Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ Έστω λοιπόν ότι, για ν αποκατασταθεί η ζημιά, χρειάζεται να δαπανηθούν έξι φράγκα. Αν κάποιος θελήσει να πει ότι το παραπάνω ατύχημα θα φέρει έξι φράγκα στον κλάδο της υαλουργίας, ότι θα ενισχύσει την υαλουργία μ έξι φράγκα, δεν θα προβάλω καμία αντίρρηση: ο συλλογισμός του θα είναι σωστός. Ο υαλουργός θα έρθει, θα κάνει τη δουλειά του, θα πάρει τα έξι φράγκα του, θα τρίψει τα χέρια του και θα δώσει την ευχή του στο ζημιάρικο παιδί. Αυτό το βλέπουμε. Αν όμως, μέσω κάποιας συλλογιστικής διαδρομής, οδηγηθούμε στο συμπέρασμα, όπως συμβαίνει υπερβολικά συχνά, ότι είναι καλό να σπάμε τζάμια, ότι μ αυτό τον τρόπο αυξάνεται η κυκλοφορία του χρήματος, ότι έτσι ενισχύεται συνολικά η απασχόληση, τότε είμαι υποχρεωμένος να φωνάξω: «Σταματήστε! Η θεωρία σας μένει μονάχα σ αυτό που βλέπουμε. Δεν λογαριάζει διόλου αυτό που δεν βλέπουμε». Αυτό που δεν βλέπουμε είναι ότι, εφόσον ο νοικοκύρης μας ξόδεψε έξι φράγκα σ ένα πράγμα, δεν θα μπορέσει να τα ξοδέψει σε κάποιο άλλο πράγμα. Αυτό που δεν βλέπουμε είναι ότι, αν δεν ήταν υποχρεωμένος ν αντικαταστήσει τη σπασμένη τζαμαρία, θα είχε αντικαταστήσει τις φαγωμένες παντόφλες του ή θα χε αγοράσει ένα καινούργιο βιβλίο. Με δυο λόγια, θα χε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τα έξι φράγκα του με μύριους άλλους τρόπους. Τη δυνατότητα αυτή, όμως, την έχασε.

Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ 17 Ας κοιτάξουμε τώρα την οικονομία σαν σύνολο. Με το τζάμι σπασμένο, ο κλάδος της υαλουργίας ενισχύεται με έξι φράγκα. Αυτό το βλέπουμε. Αν το τζάμι δεν είχε σπάσει, ο κλάδος της υποδηματοποιίας, ή κάποιος άλλος κλάδος της οικονομίας, θα είχε ενισχυθεί με έξι φράγκα. Αυτό δεν το βλέπουμε. Αυτό που βλέπουμε είναι ένα θετικό γεγονός. Αυτό που δεν βλέπουμε είναι ένα «αρνητικό γεγονός», εξίσου πραγματικό όμως με το πρώτο. Αν λαμβάναμε υπ όψη κι αυτό που δεν βλέπουμε, τότε θα αντιλαμβανόμασταν ότι το αν θα σπάσουν ή δεν θα σπάσουν τζάμια δεν επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα ως ολότητα ή τη συνολική απασχόληση. Ας κοιτάξουμε τώρα τα πράγματα απ τη σκοπιά του Ιάκωβου Καλόπουλου. Σύμφωνα με την πρώτη υπόθεση, όταν το τζάμι σπάει, ο Καλόπουλος ξοδεύει έξι φράγκα και αποκομίζει, στον ίδιο ακριβώς βαθμό με προηγουμένως, την ωφέλεια που του προσφέρει μια τζαμαρία. Σύμφωνα με τη δεύτερη υπόθεση, εκείνη στην οποία δεν συμβαίνει το ατύχημα, ο Καλόπουλος θα ξοδέψει τα έξι φράγκα του στον κλάδο της υποδηματοποιίας, και θα αποκομίσει την ωφέλεια, πρώτον, ενός καινούργιου ζευγαριού παντόφλες και, δεύτερον, της τζαμαρίας του, η οποία παραμένει ακέραιη. Καθώς τώρα ο Ιάκωβος Καλόπουλος αποτελεί κι αυτός μέρος της κοινωνίας, θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι η

18 Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ κοινωνία, θεωρούμενη ως ολότητα, και λογαριάζοντας το τι ξοδεύει και το τι αποκομίζει, έχασε την αξία μιας σπασμένης τζαμαρίας. Γενικεύοντας καταλήγουμε σε τούτο το απρόσμενο συμπέρασμα: «Η κοινωνία χάνει την αξία των πραγμάτων που καταστρέφονται άσκοπα», αλλά και σε τούτο τον αφορισμό που θα κάνει τις τρίχες στα κεφάλια των οπαδών του προστατευτισμού να σηκωθούν: «Με το να σπας, να χαλάς και να σμπαραλιάζεις δεν ενισχύεις την εθνική οικονομία». Λακωνικότερα: «Η καταστροφή δεν φέρνει κέρδος». Τι έχετε λοιπόν να πείτε φίλοι του περιοδικού Βιομηχανικός Παρατηρητής; * Τι έχετε να πείτε αγαπητοί υποστηρικτές του κ. ντε Σαιν-Σαμάν, ** του καλού αυτού κυρίου που με θαυμαστή ακρίβεια υπολόγισε τι θα κέρδιζε η βιομηχανία εάν το Παρίσι γινόταν παρανάλωμα του πυρός, δεδομένων όλων των σπιτιών που θα πρεπε να ξαναχτιστούν απ την αρχή; Στεναχωριέμαι που πρέπει να διαταράξω τους ιδιοφυείς υπολογισμούς του, των οποίων μάλιστα το πνεύμα μπόρεσε κι εμφιλοχώρησε στη νομοθεσία μας. Αλλά τον παρακαλώ να τους ξανακάνει απ την αρχή, λαμβάνοντας * Moniteur Industriel: όργανο της Επιτροπής Υπεράσπισης της Εγχώριας Βιομηχανίας, που υποστήριζε τη λήψη μέτρων προστατευτισμού. ** Auguste, vicomte de Saint-Chamans (1777-1860): γάλλος βουλευτής την περίοδο της Παλινόρθωσης, υπέρμαχος του προστατευτισμού και του ισοσκελισμένου εμπορικού ισοζυγίου. Ο Μπαστιά αναφέρεται στο έργο του Νέο δοκίμιο για τον πλούτο των εθνών (1824).

Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ 19 τούτη τη φορά υπ όψη, πέρα απ αυτό που βλέπουμε, κι αυτό που δεν το βλέπουμε. Ο αναγνώστης θα πρέπει να δώσει προσοχή, ώστε να διαπιστώσει κι ο ίδιος ότι στο μικρό δράμα που παρακολουθήσαμε παραπάνω συμμετέχουν όχι δύο αλλά τρεις ήρωες. Ο ένας είναι ο Ιάκωβος Καλόπουλος, που εκπροσωπεί τον καταναλωτή, του οποίου η κατανάλωση τώρα περιορίζεται σε ένα αγαθό αντί για δύο. Ο άλλος είναι ο υαλουργός, που εκπροσωπεί τον παραγωγό του οποίου ο κλάδος επωφελείται από το ατύχημα. Ο τρίτος είναι ο υποδηματοποιός (ή ο οποιοσδήποτε άλλος παραγωγός), του οποίου η εργασία βλάπτεται εξαιτίας του ίδιου ατυχήματος. Αυτός ο τρίτος ήρωας μένει πάντοτε στο σκοτάδι. Όλοι τον ξεχνούν. Αλλά καθώς εκπροσωπεί αυτό που δεν βλέπουμε, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του προβλήματος. Αυτός είναι που μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε πόσο παράλογο είναι να βλέπουμε την καταστροφή σαν κέρδος. Αυτός είναι που σύντομα θα μας διδάξει πως εξίσου παράλογο είναι να θεωρούμε τους εμπορικούς περιορισμούς σαν κέρδος (που τελικά δεν είναι παρά μια μερική καταστροφή). Κι αν πάτε στο βάθος των επιχειρημάτων που προβάλλονται προς υποστήριξη των εμπορικών περιορισμών, δεν θα βρείτε τίποτε άλλο παρά μια παράφραση της δημώδους ρήσης: «Τι θ απογίνονταν οι τζαμάδες, άμα τα τζάμια δεν έσπαζαν ποτέ;»!