ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ανά κάτοικο των Περιφερειών και των Νομών της Ζώνης IV. Το κκαεπ αποτελεί βασική συνιστώσα του επιπέδου ανάπτυξης και ευημερίας μιας Περιφέρειας. Η σύγκριση με το μέσο κκαεπ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί βασική παράμετρο της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2004 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και Ευρώ NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΑΔ Ευρώ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Μ.Ο. ΕΕ27 (ΜΑΔ) ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Μ.Ο. ΕΕ25 (ΜΑΔ) gr11 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 12.193,50 10.173,20 56,70% 54,40% gr12 Κεντρική Μακεδονία 14.660,50 12.231,40 68,20% 65,41% gr13 Δυτική Μακεδονία 13.481,70 11.248,00 62,70% 60,15% gr14 Θεσσαλία 14.264,20 11.900,80 66,30% 63,64% gr21 Ήπειρος 14.521,10 12.115,10 67,50% 64,78% zniv Ζώνη Επιρροής IV 14.102,12 11.765,58 65,58% 62,94% gr22 Ιόνια Νησιά 16.491,50 13.759,10 76,70% 73,57% gr23 Δυτική Ελλάδα 11.714,40 9.773,50 54,50% 52,26% gr24 Στερεά Ελλάδα 18.510,90 15.443,80 86,10% 82,58% gr25 Πελοπόννησος 14.847,10 12.387,10 69,00% 66,24% gr31 Αττική 24.230,40 20.215,70 112,70% 108,10% gr41 Βόρειο Αιγαίο 13.020,80 10.863,40 60,60% 58,09% gr42 Νότιο Αιγαίο 21.902,80 18.273,80 101,90% 97,72% gr43 Κρήτη 17.313,00 14.444,40 80,50% 77,24% gr Σύνολο Χώρας 18.244,60 15.221,70 84,80% 81,40% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) 24.336,10 25.795,70 113,20% 108,57% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) 22.414,70 22.704,40 104,20% 100,00% EU27 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 21.502,90 21.502,90 100,00% 95,93% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 03/2007 1
ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΝΟΜΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2004 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και Ευρώ NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ/ NOMOΣ ΜΑΔ Ευρώ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Μ.Ο. ΕΕ27 (ΜΑΔ) ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Μ.Ο. ΕΕ25 (ΜΑΔ) gr11 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 12.193,50 10.173,20 56,70% 54,40% gr111 ΕΒΡΟΥ 13.008,10 10.852,80 60,50% 58,03% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 12.388,00 10.335,40 57,60% 55,27% gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 10.849,30 9.051,70 50,50% 48,40% gr114 ΔΡΑΜΑΣ 10.657,60 8.891,70 49,60% 47,55% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 13.353,50 11.141,00 62,10% 59,57% gr12 Κεντρική Μακεδονία 14.660,50 12.231,40 68,20% 65,41% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 13.025,60 10.867,40 60,60% 58,11% gr122 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 16.492,20 13.759,60 76,70% 73,58% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 14.630,30 12.206,20 68,00% 65,27% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 11.085,70 9.248,90 51,60% 49,46% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 12.380,60 10.329,30 57,60% 55,23% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 9.577,10 7.990,30 44,50% 42,73% gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 14.487,90 12.087,40 67,40% 64,64% gr13 Δυτική Μακεδονία 13.481,70 11.248,00 62,70% 60,15% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 11.591,60 9.671,00 53,90% 51,71% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 11.712,10 9.771,50 54,50% 52,25% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 14.817,10 12.362,10 68,90% 66,10% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 12.551,00 10.471,40 58,40% 55,99% gr14 Θεσσαλία 14.264,20 11.900,80 66,30% 63,64% gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 10.400,90 8.677,60 48,40% 46,40% gr142 ΛΑΡΙΣΣΑΣ 15.298,60 12.763,80 71,10% 68,25% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 16.732,70 13.960,30 77,80% 74,65% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 11.661,60 9.729,40 54,20% 52,03% gr21 Ήπειρος 14.521,10 12.115,10 67,50% 64,78% gr211 ΑΡΤΑΣ 10.364,00 8.646,80 48,20% 46,24% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 14.224,20 11.867,40 66,20% 63,46% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 16.562,20 13.818,00 77,00% 73,89% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 13.967,00 11.652,80 65,00% 62,31% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 14.102,12 11.765,58 65,58% 62,94% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 18.244,60 15.221,70 84,80% 81,40% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 03/2007 Το 2004, ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ζώνης IV ήταν 11.765,58, χαμηλότερο κατά 3.456,12 από το κκαεπ της Χώρας (15.221,70 ). Σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης το ΑΕΠ της Ζώνης IV αντιστοιχούσε στο 65,6% του μέσου κκαεπ της ΕΕ27. Σε επίπεδο Περιφέρειας, το μεγαλύτερο κκαεπ είχαν η Κεντρική Μακεδονία και η Ήπειρος και ακολουθούσαν η Θεσσαλία, η Δυτική Μακεδονία και η Ανατολική 2
Μακεδονία & Θράκη στις οποίες το ΑΕΠ ανά κάτοικο κινείται σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα από τον εθνικό και πολύ χαμηλότερα από το ευρωπαϊκό ΑΕΠ ανά κάτοικο. Σε ό,τι αφορά τον βαθμό σύγκλισης με την Ευρώπη των 27, όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης παρουσιάζουν αρκετά χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με το ποσοστό της Χώρας (84,8%). Σημειωτέον ότι η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη και η Δυτική Μακεδονία κατατάσσονται ως δεύτερη και τέταρτη φτωχότερη, σύμφωνα με το κκαεπ 2004, Περιφέρεια της Χώρας αντιστοίχως. ΑΕΠ ανά κάτοικο σε Ευρώ, 1995 2004 (σταθερές τιμές 1995) 20.000 18.000 16.000 14.000 ανά κάτοικο 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Ζώνη Επιρροής IV Σύνολο Χώρας Ευρωπαϊκή Έν ωση (EΕ25) Ευρωπαϊκή Έν ωση (EΕ27) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ/κάτ. 1996 2004 (σε ευρώ και σε σταθερές τιμές 1995) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 1996 2000 2004 1996-2000 2000-2004 1996-2004 gr11 Ανατ. Μακεδ. & Θράκη 6.929,58 6.966,84 7.695,31 0,13% 2,52% 1,32% gr12 Κεντρική Μακεδονία 8.817,46 8.262,77 9.252,19-1,61% 2,87% 0,6% gr13 Δυτική Μακεδονία 8.575,21 7.541,62 8.508,32-3,16% 3,06% -0,10% gr14 Θεσσαλία 7.618,31 7.347,29 9.002,12-0,90% 5,21% 2,11% gr21 Ήπειρος 6.177,65 7.601,69 9.164,22 5,32% 4,78% 5,05% zniv Ζώνη Επιρροής IV 8.034,18 7.769,31 8.899,84-0,83% 3,45% 1,29% gr22 Ιόνια Νησιά 7.329,95 9.064,89 10.407,79 5,45% 3,51% 4,48% gr23 Δυτική Ελλάδα 7.164,23 6.688,41 7.392,97-1,70% 2,54% 0,39% gr24 Στερεά Ελλάδα 13.211,36 10.518,53 11.682,15-5,54% 2,66% -1,53% gr25 Πελοπόννησος 7.718,59 8.518,36 9.369,97 2,50% 2,41% 2,45% gr31 Αττική 8.911,83 12.477,83 15.291,75 8,78% 5,22% 6,98% gr41 Βόρειο Αιγαίο 7.266,29 6.828,34 8.217,40-1,54% 4,74% 1,55% gr42 Νότιο Αιγαίο 9.699,34 11.950,76 13.822,84 5,36% 3,71% 4,53% gr43 Κρήτη 8.683,57 9.230,03 10.926,17 1,54% 4,31% 2,91% gr Σύνολο Χώρας 8.590,14 9.755,75 11.514,15 3,23% 4,23% 3,73% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) 18.265,21 20.400,27 21.283,58 2,80% 1,07% 1,93% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) 15.750,77 17.698,86 18.594,92 2,96% 1,24% 2,10% EU27 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 14.806,09 16.646,57 17.567,73 2,97% 1,36% 2,16% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 03/2007 3
Περιφέρειες: ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ, ως ποσοστό επί του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου (EU27), 2004 120,00% 100,00% Ποσοστό (%) 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) Αττική Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) Νότιο Αιγαίο Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) Στερεά Ελλάδα Σύνολο Χώρας Κρήτη Ιόνια Νησιά Πελοπόννησος Κεντρική Μακεδονία Περιφέρειες Ήπειρος Θεσσαλία Ζώνη Επιρροής IV Δυτική Μακεδονία Βόρειο Αιγαίο Ανατολική Μακεδονία, Θράκη Δυτική Ελλάδα Νομοί: ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ ως ποσοστό του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου (EU27), 2004 120,00% 100,00% 80,00% Ποσοστό (%) 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% Αττική ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΣΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΙΛΚΙΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΕΒΡΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΞΑΝΘΗΣ Νομοί ΠΙΕΡΙΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑ Σ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΠΕΛΛΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΑΡΤΑΣ ΣΕΡΡΩΝ 4
Την περίοδο 2000-2004, και σε σταθερές τιμές 1995, η Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού παρουσιάζει ετήσιο ρυθμό αύξησης του κκαεπ 3,45%, έναντι -0,83% για την περίοδο 1996-2000 κατά την οποία σημειώνονται αρνητικοί ρυθμοί μεταβολής σε τρεις από τις 5 Περιφέρειες της Ζώνης IV, με μεγαλύτερο αρνητικό ρυθμό μεταβολής αυτόν στην Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας (-3,16%). Την περίοδο 2000-2004, το κκαεπ αυξήθηκε σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV, με μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό στην Θεσσαλία (5,2%, η καλύτερη επίδοση στο σύνολο της Χώρας) και την Ήπειρο (4,8%, δεύτερη καλύτερη επίδοση στο σύνολο της Χώρας) και μικρότερο στην Ανατ. Μακεδονία & Θράκη (2,5%). Η Δυτ. Μακεδονία, η Κεντρική Μακεδονία και η Ανατ. Μακεδονία & Θράκη βελτίωσαν αισθητά το ρυθμό ανάπτυξης του κκαεπ σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 1996-2000. Σε όλο το διάστημα 1996-2004 μεγάλη βελτίωση (μεγαλύτερη της Χώρας καθώς και της ΕΕ27) παρουσίασε η Ήπειρος (5,05%) και ακολουθούν η Θεσσαλία (2,1%), η Ανατ. Μακεδονία & Θράκη (1,3%), και η Κεντρική Μακεδονία (0,6%), ενώ η Δυτική Μακεδονία είναι η μοναδική Περιφέρεια της Ζώνης που παρουσιάζει αρνητική στασιμότητα (-0,10%). Σε Νομαρχιακό επίπεδο, το μεγαλύτερο κκαεπ το 2004 έχει ο Νομός Μαγνησίας (13.960,30 ), ακολουθούμενος από τους Νομούς Ιωαννίνων (13.818 ), Θεσσαλονίκης (13.759,60 ), Λάρισας (12.763,80 ) και Κοζάνης (12.362,10 ). Το μικρότερο κκαεπ το 2004 εμφανίζουν κατά σειρά οι Νομοί Σερρών (7.990,30 ), Άρτας (8.646,80 ), Καρδίτσας (8.677,60 ) και Δράμας (8.891,70 ). Την περίοδο 2000-2004, μεγαλύτερη βελτίωση παρουσίασαν οι Νομοί Ιωαννίνων, Μαγνησίας και Τρικάλων (5,96%, 5,68%, 5,55% αντίστοιχα), ενώ τη μικρότερη οι Νομοί Ημαθίας, Σερρών και Χαλκιδικής (-0,14%, 0,30%, 0,82% αντίστοιχα). Συνολικά για την περίοδο 1996-2004 την καλύτερη επίδοση με βάση τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του κκαεπ (μεγαλύτερη του μέσου Χώρας) παρουσιάζουν οι Νομοί Ιωαννίνων (6,45%), Θεσπρωτίας (5,36%) και Πρεβέζης (3,97%), ενώ την αρνητική έως μηδενική επίδοση παρουσιάζουν οι Νομοί Πέλλας (-1,15%), Κοζάνης (-0,97%), Δράμας (-0,87%), Καστοριάς (-0,75%), Καρδίτσας (-0,58%), Ημαθίας (-0,41%), Καβάλας (-0,16%) και Σερρών (-0,02%). ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και σε Ευρώ (τρέχουσες τιμές), οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ καθώς και τα πληθυσμιακά στοιχεία, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Μάρτιος 2007. Επισημαίνεται ότι τα δεδομένα αυτά παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων των σχετικών δεικτών και τα οποία βασίζονταν στην ενημέρωση της Eurostat Ιανουαρίου 2006. Αυτές οι διαφορές 5
οφείλονται στο γεγονός ότι το 2005 έγιναν μεγάλες αναθεωρήσεις στους εθνικούς και περιφερειακούς λογαριασμούς σχεδόν σε όλα τα Κράτη Μέλη συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (αναλυτική πληροφόρηση για τις μεθοδολογικές αλλαγές στο: «Changes to National Accounts in 2005»: http://epp.eurostat.cec.eu.int/cache/ity_public/national_accounts_2005/en/n ATIONAL_ACCOUNTS_2005-EN.PDF, Σεπτ. 2006). Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις οι αλλαγές αυτές ήταν πολύ σημαντικές. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Θεσσαλίας όπου υπήρξε μια αξιοσημείωτη προς τα πάνω αναθεώρηση για τα έτη 2001 και 2002 κυρίως στους κλάδους Mεταποίηση, Kατασκευές, Eκπαίδευση, Yγεία και Kοινωνική Πρόνοια. Για τους λόγους αυτούς προκύπτουν σημαντικές αλλαγές και στις εκτιμήσεις εξέλιξης των διαφόρων περιφερειών σε σχέση με όσα αναγράφονται στα αντίστοιχα Δελτία Αποτελεσμάτων Δεικτών, τα οποία δημοσιεύθηκαν από το Παρατηρητήριο τον Μάρτιο του 2006. Μεθοδολογία Το κατά κεφαλή ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών: Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, και Θεσσαλίας. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του κκαεπ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του κκαεπ (τιμές 1995). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Ε.Ε. (Eurostat: Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑΔ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 6
Χάρτης 1. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια, 2004 7
Χάρτης 2. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νομό, 2004 8
Χάρτης 3. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια, 2000-2004 9
Χάρτης 4. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νομό, 2000-2004 10
Χάρτης 5. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια, 1996-2004 11
Χάρτης 6. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νομό, 1996-2004 12