Ειδικής Εντομολογίας Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας και Αποθηκευμένων προϊόντων Δρ. Πέτρος Δάμος
I. Έντομα χειμερινών σιτηρών 1. Aelia rostrata (Hemiptera: Pentatomidae) 2. Eurygaster maura (Hemiptera: Pentatomidae) 3. Zabrus tenebrionides (Coleoptera: Carabidae) 4. Lema melanopus (Coleoptera: Carabidae) 5. Limothrips ceralis (Thysanoptera: Thrypidae) 6. Sitobion avenae (Hemiptera: Aphididae) 7. Cnephasia pumicana (Lepidoptera: Tortricidae) 8. Chlorops taeniopus (Diptera: Chloropidae) 9. Macrosiphum avenae (Hemiptera: Aphididae)
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Aelia rostrata (Hemiptera: Pentatomidae) Ενήλικα και ανήλικα στάδια: Πράσινο (ανήλικα) - κίτρινο χρώμα (ενήλικα) Τριγωνικός θυρεός (δεν καλύπτει τα έλυτρα) Ημιμετάβολο (ανήλικα στάδια παρόμοια μορφολογία) Αβγά: Βαρελόμορφα Κίτρινα προς κόκκινα κατά την εξέλιξη Εναπόθεση κατά ομάδες
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία Aelia rostrata (Hemiptera: Pentatomidae) Γενεές: 1/έτος Διαχείμαση: δασικά, ποώδη φυτά Αυτοφυή βλάστηση, συνήθως εκτός του αγροτεμαχίου Δραστηριοποίηση: άνοιξη Ζημιά: Μύζηση χυμών κατά την τροφική δραστηριότητα Στα στελέχη αρχικά και ακολούθως στους σπόρους Ευαίσθητο στάδιο: στάδιο του γάλακτος, η τροφική δραστηριθότητα δημιουργεί λοισβούς σπόρους
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία Aelia rostrata (Hemiptera: Pentatomidae) Ζημιά: Μύζηση χυμών κατά την τροφική δραστηριότητα Στα στελέχη αρχικά και ακολούθως στους σπόρους Ευαίσθητο στάδιο: στάδιο του γάλακτος Συμπτώματα: - λευκά άγανα - λισβοί σπόροι (χάνουν το περιεχόμενό τους λόγω μύζησης τουεσωτερικούτους)
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Eurigaster maura (Hemiptera: Pentatomidae) Ενήλικα και ανήλικα στάδια: Καφέ γκρίζο Σώμα στρογγυλόμορφο Ημιμετάβολο (ανήλικα στάδια παρόμοια μορφολογία)
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία - Ζημιά Eurigaster maura (Hemiptera: Pentatomidae) Γενεές: 1/έτος Διαχείμαση: δασικά, ποώδη φυτά Αυτοφυή βλάστηση, συνήθως εκτός του αγροτεμαχίου Δραστηριοποίηση: άνοιξη μετανάστευση στο εσωτερικό του αγρού Ζημιά: Μύζηση χυμών στην φιλική επιφάνεια, δημιουργεί αρχικά κόκκινες κηλίδες που στην συνέχει αποκολλούνται και παρατηρούνται ακανόνιστες τρύπες Στο ξεστάχυασμα προκαλούν νύγματα σους κόκκους υποβαθμίζοντας την εμπορική αξία τους
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Lema melanopus (Coleoptera: Chrysomelidae) Ενήλικα : Στενόμακρο Προθώρακας σφαιρικός με χρώμα καφέ ανοιχτό Έλυτρα μαύρου χρώματος Πόδια καφέ με μαύρους ταρσούς
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία Lema melanopus (Coleoptera: Chrysomelidae) Γενεές: 1/έτος Διαχείμαση: ως ενήλικο σε διάφορα προφυλαγμένα σημεία (σχισμές δένδρων και άλλα) Δραστηριοποίηση: άνοιξη (Απρίλιο) Τα ενήλικα εναποθέτουν 100-150 αβγά στην άνω επιφάνεια του φύλου και μέσα στα φύλλα του φυτού
Έντομα χειμερινών σιτηρών Ζημιά Lema melanopus (Coleoptera: Chrysomelidae) Ζημιά: Προκαλείται από τα ενήλικα που κατατρώγουν τα φύλλα. Καταστρέφουν και τις δυο επιδερμίδες σε αντίθεση με τις προνύμφες που αφήνουν ανέπαφη την μια επιδερμίδα Συμπτώματα: Λωρίδες στο έλασμα του φύλου και μεταξύ δυο συνεχόμενων νευρώσεων, συνήθως κάθετες προς τα νεύρα Καταπολέμηση: επίπαση η ψεκασμό κυρίως με OP
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Zabrus tenebrioides (Coleoptera: Carabidae)
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Zabrus tenebrioides (Coleoptera: Carabidae) Ενήλικα : Μαύρο- μαυροκάστανο χρωματισμό Τα έλυτρα φέρουν μικρές αυλακώσεις Προνύμφη : Κεφαλή και προθώρακας: Σκούρο Καφέ Κυρίως σώμα: Υπόλευκο
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία Zabrus tenebrioides (Coleoptera: Carabidae) Ενήλικα : Γενεές: 1/έτος Διαχείμαση: ως προνύμφες στο έδαφος Δραστηριοποιούνται αρχές Σεπτεμβρίου και συνεχίζουν και τις σχετικά ζεστές μέρες του χειμώνα Σχηματίζουν χαρακτηριστική στοά Νυμφώνονται στο έδαφος από μέσα Απριλίου έως αρχές Μαΐου. Τα ενήλικά εμφανίζονται Ιούνιο και τρώγουν τους σπόρους και είναι νυχτόβια, στην συνέχεια γίνονται ημερόβια και μεταναστεύουν Δραστηριοποίηση: Μάρτιο-Απρίλιο
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Zabrus tenebrioides (Coleoptera: Carabidae) Ζημιά : αρχικά από τις προνύμφες στο ριζικό σύστημα (Σεπτέμβριος) Στη συνέχεια σχηματίζουν στοά και τραβούν με χαρακτηριστικό τρόπο τα φύλλα εντός της στοάς ενώ παρατηρούνται τούφες διπασπαρτες στον αγρό Καταπολέμηση: αμειψισπορά (2-3 έτη) ψεκασμός των κηλίδων προσβολής Δραστική chloropyriphos (έγκριση)
Έντομα χειμερινών σιτηρών Μορφολογία Limothrips ceralum (Thysanoptera: Thripidae) Ενήλικα: Καστανοκίτρινο χρώμα Σκουριάς Πτέρυγες με χαρακτηριστικούς θύσανους Ανήλικα στάδια: ανοιχτόχρωμα Αχυρόχρωμο και με αντίστοιχα μορφολογικά χαρακτηριστικά με ενήλικα Πολύ μικρό μέγεθος (δύσκολα διακρίνονται με γυμνό οφθαλμό) Αβγά νευροειδούς σχήματος
Έντομα χειμερινών σιτηρών Βιολογία Limothrips ceralum (Thysanoptera: Thripidae) Γενεές: 2/έτος) Διαχείμαση: Ως ενήλικο σε αυτοφυή βλάστηση και υπολείμματα των καλλιεργειών
Προσβολή: αρχικά προσβάλει τα φύλλα προκαλώντας έσχαρώσεις και αργότερα πριν το ξεστάχυασμα προσβάλει τις ωοθήκες των ανθέων και τους νεαρούς καρπούς Στοματικά μόρια: γυμνή ράχη (άξονας)του στάχυ ξέοντος μυζητικού τύπου
Καταπολέμηση: A. Καλλιεργητικά μέτρα 1. Χρήση πρώιμων και εύρωστων ποικιλιών 2. Αμειψισπορά 3. Απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων των καλλιεργειών Β. Χημική καταπολέμηση 1. Είναι ουσιαστικά οικονομικά ασύμφορη (Γ. Φυσικοί εχθροί)
Δράση δευτερογενών μεταβολιτών φυτών στην Αποτροπή είδη θριπών Προσέλκυση φυσικών εχθρών
II. Έντομα Αραβοσίτου Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralidae) Sesamia nonagrioides (Lepidoptera: Noctuidae) Leucania (Mythimna) unipuncta (Lepidoptera) Ropalosiphum maidis (Hemiptera: Aphididae)
Έντομα Αραβοσίτου Μορφολογία Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae) Ενήλικα: Aρσενικά: μικρότερο σε μέγεθος και με πτέρυγες σκουρόχρωμες με δυο κίτρινες ταινίες σχήματος zig-zag Θηλυκά: μεγαλύτερα σε μέγεθος και με ανοιχτόχρωμου χρώματος πτέρυγες κίτρινες.
Έντομα Αραβοσίτου Μορφολογία Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae) Προνύμφες: Χρώμα υπόλευκο με έντονα σκούρα κεφαλή στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης που αργότερα αποκτά ρόδινο χρωματισμό Κατά μήκος του σώματος φέρει ανοιχτοκόκκινες γραμμές, ενώ σε κάθε δακτύλιο έχει 6 μικρά καστανά φυμάτια μέγεθος 25-30mm
Αβγά:ομάδες 15-30 αβγών με επίμηκες σχήμα
Έντομα Αραβοσίτου Βιολογία Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae) Διαχείμαση: ως αναπτυγμένη προνύμφη μέσα στα στελέχη των προσβεβλημένων φυτών Γενεές: 3-4/έτος Την άνοιξη τα ενήλικα ωοτοκούν στην κάτω επιφάνεια των φύλων ωόπλακες Οι προνύμφες τρέφονται στο εσωτερικό των στελεχών και αργότερα στους σπαδικες
Έντομα Αραβοσίτου Βιολογία Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae)
Έντομα Αραβοσίτου Προσβολή - Ζημιά Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae) Ζημιά: Καταστροφή των στελεχών Καταστροφή ταξιανθιών Σπάσιμο σπάδικα Δραστική Ουσία Imidacloprid (απολύμανση και επένδυση σπόρων) Καταπολέμηση: Καταστροφή των στελεχών της προυγούμενης καλλιέργιας Χημική καταπολέμησης: κατά ενηλίκων Βιολογική καταπολέμηση
Έντομα Αραβοσίτου Προσβολή - Ζημιά Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Pyralydae) Καταπολέμηση: A. Καλλιεργητικά μέτρα: Καταστροφή των στελεχών της προηγούμενης καλλιέργειας B. Χημικά καταπολέμηση (παρακολούθηση πτήσεων): Χημική καταπολέμησης: κατά ενηλίκων Γ. Βιολογική καταπολέμηση: Bacilus thuringiensis με στόχο τις προνύμφες Δραστική Ουσία (με έγκριση από minagric.gr) Imidacloprid (απολύμανση και επένδυση σπόρων)
Έντομα Αραβοσίτου Μορφολογία Sesamia nonagrioides (Lepidoptera: Noctuidae) Ενήλικα: Έχουν θώρακα χνουδωτό Τα θηλυκά έχουν απλές νηματοειδής κεραίες ενώ τα αρσενικά αμφικτενοειδείς
Έντομα Αραβοσίτου Μορφολογία Sesamia nonagrioides (Lepidoptera: Noctuidae) Προνύμφες: Σκούρα κεφαλική κάψα και ανοιχτόχρωμο σώμα Κατά μήκος του σώματος υπάρχουν σκούρες ραβδώσεις Διακρίνονται τα αναπνευστικά στίγματα Νύμφη Αντιπροσωπευτική ολομετάβολου εντόμου
Έντομα Αραβοσίτου Βιολογία - Προσβολή Sesamia nonagrioides (Lepidoptera: Noctuidae) Διαχείμαση: ως προνύμφη τελευταίου σταδίου στα υπολείμματα των καλλιεργειών, σπασμένους σπάδικες κ.α. Γενεές: 3/έτος Προσβολή - Ζημιά Από τις προνύμφες, αρχικά στα στελέχη και αργότερα στους σπάδικες
Έντομα Αραβοσίτου Καταπολέμηση Sesamia nonagrioides (Lepidoptera: Noctuidae) Καταπολέμηση: A. Καλλιεργητικά μέτρα: Καταστροφή των στελεχών της προηγούμενης καλλιέργειας B. Χημικά καταπολέμηση (παρακολούθηση πτήσεων): Χημική καταπολέμησης: κατά ενηλίκων Γ. Βιολογική καταπολέμηση: Bacilus thuringiensis με στόχο τις προνύμφες ΔραστικέςΟυσίεςμεέγγρισηστηχώραμας (minagric.gr 2010) Bacillus thuringiensis var. kurstaki (ABTS 351) Bacillus thuringiensis var. kurstaki (EG 2348) Bacillus thuringiensis var. kurstaki (GC 91) Bacillus thuringiensis var. kurstaki (PB 54) Bacillus Thuringiensis var. Kurstaki (SA 11) Cypermethrin Deltamethrin Indoxacarb Phosmet
Έντομα Αραβοσίτου Μορφολογία Ropalosiphum maidis (Hemiptera: Aphididae) Χρωματισμός: Γενικά όλα τα στάδια έχουν ανοιχτόχρωμο πράσινο χρωματισμό Σίφωνες: κοντοί-διογκωμένοι και μαύρου χρώματος
Προσβολή Ζημιά: Μύζηση χυμών συνήθως στην νεαρή βλάστηση Ανάπτυξη δευτερογενώς καπνιάς
Στοματικά μόρια αφίδων Γαστρικός αγωγός Σιελογόνοι αδένες και τροφικός σωλήνας Κάτω χείλος Κάτω χείλος (Labium) Προβοσκίς Διαφοροποιημένα Στοματικά μόρια διάτρησης και μύζησης
Γενικά για την βιολογία των αφίδων: Έχουν Πολύπλοκο βιολογικό κύκλο που χαρακτηρίζεται από: α) εναλλαγή έμφυλων και παρθενογενετικών γενεών β) παρουσία άπτερων και πτερωτών ατόμων γ) εναλλαγή ξενιστών
Στοματικά μόρια αφίδων Γαστρικός αγωγός Σιελογόνοι αδένες και τροφικός σωλήνας Κάτω χείλος Προβοσκί ς Κάτω χείλος (Labium) Διαφοροποιημένα Στοματικά μόρια διάτρησης και μύζησης
Σχέση Αμοιβαιότητας:
Έντομα Αραβοσίτου Καταπολέμηση Ropalosiphum maidis (Hemiptera: Aphididae) Συνήθως δεν απαιτείται στα νεαρά φυτά διότι τα φυσικά παράσιτα και η γρήγορη ανάπτυξη του φυτού, συμβάλουν στον περιορισμό της ζημιάς Αργότερα αν χρειαστεί γίνεται διενέργεια ψεκασμού με διασυστηματικά σκευάσματα Εγκεκριμένη Δραστική Ουσία (minagric.gr 2010) Thiamethoxam
Macrosiphum avenae (Hemiptera: Aphididae) Δραστική Ουσία με έγκριση στη χώρα μας (minagric. Gr) Deltamethrin
Anguina tritici (Anguininae: Tylenchidae) Μορφολογία: Τα θηλυκά άτομα είναι συνεστραμμένα σαν σπείρα, με σώμα εξογκωμένο, το μήκος του είναι 3-5mm Έχει κεφαλή προεξέχουσα με μικρό στιλέτο (0.008-0.010mm). Το αρσενικό έχει νηματοειδές σχήμα, με ουρά και φέρει ουραίες πτέρυγες (bursae), οι οποίες περιβάλουν την ουρά. Το μήκος του είναι 2-2.5mm
Anguina tritici (Anguininae: Tylenchidae) Βιολογία: Τα θηλυκά μετά την γονιμοποίηση γενούν άφθονα αβγά Είναι υποχρεωτικό παράσιτο υπέργειων φυτικών τμημάτων. Οι νύμφες κινούνται στην επιφάνεια των φύλλων εντός ελάχιστου νερού που υπάρχει και τελικό εισέρχονται στα άνθη όπου και τρέφονται
Anguina tritici (Anguininae: Tylenchidae) Συμπτώματα: Το πιο εντυπωσιακό σύμπτωμα είναι ο σχηματισμός φυματίων στα άνθη, στα φύλλα και στους βλαστούς Το στάρι σχηματίζει φυμάτια σκληρά και σκούρου χρώματος Οι προσβεβλημένες κεφαλές παραμένουν πράσινες περισσότερο από ότι οι υγιείς Στα νεαρά φυτάρια προκαλεί καρουλιάσματα Η παραγωγή μειώνεται πολύ (20-50%)
Anguina tritici (Anguininae: Tylenchidae) Καταπολέμηση: Αμειψισπορά. Η βρώμηκαιτο κριθάρι είναι πρακτικός απρόσβλητα ενώ ευαίσθητα είναιτοστάρικαιησίκαλη Χρήση καθαρού σπόρου Εμβάπτιση σπόρων σταριού εντός θερμού νερού (54C για 10min) που νεκρώνει τις νύμφες 2 ου σταδίου Εμβάπτιση των κόκκων σε διάλυμα άλατος (20%NaCl). Οι προσβεβλημένοι σπόροι είναι ελαφρύτερη, επιπλέουν και τους απορρίπτουμε Χρήση μηχανικών διαλογέων. Το στάρι μπορεί να καθαριστεί έως και 99%
IΙ. Εχθροί αποθηκευμένων και Καταπολέμηση Aelia rostrata (Hemiptera: Pentatomidae) Eurygaster maura (Hemiptera: Pentatomidae) Zabrus tenebrionides (Coleoptera: Carabidae) Lema melanopus (Coleoptera: Carabidae) Limothrips ceralis (Thysanoptera: Thrypidae) Sitobion avenae (Hemiptera: Aphididae) Cnephasia pumicana (Lepidoptera: Tortricidae) Chlorops taeniopus (Diptera: Chloropidae) Macrosiphum avenae (Hemiptera: Aphididae)
Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) Μορφολογία: Μικρή Πεταλούδα με πτέρυγες χρώματοςτεφρόήυπότεφροκαι σκουρόχρωμες μαυριδερές εγκάρσιες κυματοειδείς ή τεθλασμένες γραμμές Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι υπόλευκες Προνύμφη: Υπόλευκη ή ελαφρός ρόδινη με καφαλή και προνώτο καστανά
Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: έως 5/έτος Διαχείμαση: ως νύμφη και προνύμφη μέσα σε βομβύκιο μέσα στα αποθηκευμένα άλευρα Δραστηριοποίηση: την άνοιξη, τα θηλυκά εμφανίζονται συνήθως Ιούλιο και (πετούν το σούρουπο), αφού γονιμοποιηθούν γενούν 100 200 αβγά.
Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) Ζημιά: Προσβάλει κυρίως αποθηκευμένα προϊόντα, αποξηραμένα φρούτα και καρπούς (σύκα, βερίκοκα, φιστίκια, αμύγδαλα κ.α.) αλλά και άλευρα, μπισκότα και σοκολάτες
Φυσικοί Εχθροί: Hymenoptera
Τυπικός βιολογικός Κύκλος Παρασιτοϊδούς
Plodia interpunctella (Lepidoptera: Pyralidae) Μορφολογία: Μικρή Πεταλούδα με πρόσθιες πτέρυγες χρώματος σκουρίας και οπίσθιες ανοιχτόχρωμες Προνύμφη: Στα πρώτα στάδια έχει χρώμα υπόλευκο ενώ αργότερα παίρνει χρώμα προς ρόδινο
Plodia interpunctella (Lepidoptera: Pyralidae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΗΜΙΑ Γενεές: 4-5 αλληλεπικαλυπτόμενες / έτος Διαχείμαση: ως προνύμφη μέσα σε βομβύκιο Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα θηλυκά, είναι νυχτόβια και αφού γονιμοποιηθούν γενούν έως και 400 αβγά Οι προνύμφες υφαίνουν ιστούς και έτσι ρυπαίνουν μαζί με τα αποχωρήματά τους σπόρους και τα τρόφιμα.
Plodia interpunctella (Lepidoptera: Pyralidae) Η ζημιά στους σπόρους του σιταριού ή ζημιά είναι χαρακτηριστική αφού προτιμούν να τρέφονται μόνο με το έμβρυο αφήνοντας άθικτο το υπόλοιπο τμήμα Είναι ευρύτατα διαδεδομένο είδος κοσμοπολίτικο και πολυφάγο, Προσβάλει επίσης αποξηραμένα φρούτα, άλευρα ξηρούς καρπούς κ.α.
Sitophylus granarius (Coleoptera: Curculionidae) Ενήλικα και ανήλικα στάδια: Κολεόπτερο βαθυκόκκινου μαύρου χρώματος Το ρύγχος έχει μήκος ίσο με τα 2/3 του προνώτου Στα έλυτρα φέρει αυλακώσεις Δεν πετά Προνύμφη: Κιτρινωπό χρώμα, Κοντόχρωμη, άποδη και με κεκαμένη κεφαλή
Sitophylus (Coleoptera: Curculionidae) Βιολογία Γενεές: 4-5/έτος Διαχείμαση: ως προνύμφη μέσα στους αποθηκευμένους σπόρους Δραστηριοποίηση: άνοιξη μετά την σύζευξη τα θηλυκά, ανοίγουν μικρό βοθρίο στο σπόρο και εναποθέτουν και από ένα αβγό (350-400) Ζημιά: Η εκκολαπτόμενη προνύμφη τρέφεται και αναπτύσσεται στο εσωτερικό του σπόρου Η διάρκεια του βιολογικού κύκλου εξαρτάται από την θερμοκρασία (ενήλικα μπορεί να ζήσουν έως και 1 χρόνο) Σε υψηλούς πληθυσμούς μπορεί να προκληθεί άναμμα των σπόρων
Sitophylus oryzae (Coleoptera: Curculionidae) Μορφολογία - Βιολογία Ενήλικα και ανήλικα στάδια: Κολεόπτερο βαθυκόκκινου μαύρου χρώματος με τέσσερεις αοιχτόχρωμες κηλίδες (υπέρυθρες ή κιτρινωπές) από δυοσεκάθεέλυτρο Η κεφαλή καταλήγει σε ελαφρώς κυρτό ρύγχος Έχει μεμβρανώδεις πτέρυγες και πετά Γενεές: 4/έτος Διαχείμαση: ως προνύμφη μέσα στους αποθηκευμένους σπόρους Έχει μεγαλύτερη αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες από ότι το S. granarius
Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Sylvanidae) Μορφολογία: Είναι μικρό κολεόπτερο (3mm), πεπλατισμένο και ευκίνητο. Ο θώρακας έχει δύο κατά μήκος αυλακώσεις και από 6 οδοντοειδείς προεξοχέςσεκάθεπλευράτου
Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Sylvanidae) Μορφολογία: Είναι μικρό κολεόπτερο (3mm), πεπλατισμένο και ευκίνητο. Ο θώρακας έχει δύο κατά μήκος αυλακώσεις και από 6 οδοντοειδείς προεξοχέςσεκάθεπλευράτου Η προνύμφη είναι νηματοειδής και πεπλατυσμένη, υποκίτρινη (4mm), και με χαρακτηριστική σκουρόχρωμη κηλίδα
Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Sylvanidae) Βιολογία: Έχει 2-3 επάλληλες γενεές και σε ευνοϊκές συνθήκες 6-8 Διαχειμάζει στις αποθήκες κυρίως ως ενήλικο και δραστηριοποιείται την άνοιξη και τα θηλυκά ωοτοκούν πάνω η κοντά στους σπόρους. Κάθε θηλυκό γενά 80-300 αβγά
Corcyra cephalonica Stainton (Lepidoptera)
Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Sylvanidae) Ζημιές: Είναι ευρύτατα διαδεδομένο είδος και προκαλεί σημαντικές ζημιές σε αποθήκες σταριού, κριθαριού, ρυζιού, καλαμποκιού και είδη διατροφής, όπως ψωμί, ζυμαρικά, μπισκότα, ξηροί καρποί, όσπρια κ.α.
Corcyra cephalonica Stainton (Lepidoptera) Μορφολογία: Άνοιγμα πτερύγων 1.5-2cm Οι πρόσθιες πτέρυγες είναι του θηλυκού είναι αοιχτοκάστανες, ενώ του αρσενικού μαυριδερές κοσμούμενες με μαύρες σκουρόχρωμες κηλίδες Οι οπίσθιες πτέρυγες και των δυο φύλλων είναι ωχρές υποκάστανες
Corcyra cephalonica Stainton (Lepidoptera) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη σε βομβύκιο. Την άνοιξη εμφανίζονται τα ενήλικα και τα συζευγμένα θηλυκά εναποθέτουν 300-400 αβγά πάνω στα προϊόντα: ρύζι και κυρίως σταφίδα (μαύρη κορινθιακή σταφίδα) Προτιμά τα θερμά κλίματα
Tinea granella (Tyneidae) Μορφολογία: Άνοιγμα πτερύγων 12-15mm (πολύ μικρό) Οι πρόσθιες πτέρυγες στενές λογχοιδείς αργυρόλευκες με καστανόχρωμες (σκούρες) κηλίδες Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι λευκότεφρες Προνύμφες λευκοκίτρινες με σκούρα κεφαλική κάψα
Tinea granella (Tyneidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη σε βομβύκιο σε αποθήκες. Εμφανίζει 2-4 γενεές το έτος Κάθε θηλυκό γεννά 100-150 αβγά Η ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες που διεισδύουν στο εσωτερικό τω σπόρων, τρεφόμενες από το άμυλο αυτών Ζημιά: Η προνύμφη ενώνει με μετάξινα νήματα 3-8 σπόρους κατασκευάζοντας τροφικό καταφύγιο, όπου και αναπτύσσεται Κοσμοπολίτικο είδος, προσβάλει ακόμη σπόρους ψυχανθών, άλευρα, ξηρούς καρπούς, ζωοτροφές κ.α.
Sitotroga cerealella (Lepidoptera: Gelechiidae) Μορφολογία: Μικρολεπιδόπτερο (άνοιγμα πτερύγων 12-16mm) Πρόσθιεςπτέρυγεςστενέςκαι μυτερές στα άκρα, με κροσσούς στοακραίομέρος Χρώμα συνήθως ωχρόλευκο - χρυσίζον και με δυο σκούρες κηλίδες-στίγματα στην κάθε πλευρά Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι κοντύτερες από τις πρόσθιες, με μυτερά άκρα, μακρούς κροσσούς και τεφρό χρώμα
Sitotroga cerealella (Lepidoptera: Gelechiidae) Μορφολογία: Ηπρονύμφηέχειχρώμα υπόλευκο και σκούρα κεφαλική κάψα και είναι πολύ μικρή (0.1-0.9cm)
Sitotroga cerealella (Lepidoptera: Gelechiidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη μέσα στους αγρούς Εμφανίζει 3-5 γενεές/έτος Τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη Κάθε θηλυκό γεννά περίπου 50-300αβγά Η προσβολή μπορεί να ξεκινήσει από το αγρό (εναποθέτουν τα αβγά μέσα στα λέπυρα) κατά τον θερισμό οι προνύμφες εντός των σπόρων συνεχίζουν την ζημιά κατά την αποθήκευση Σε κάθε κόκκο μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια προνύμφες
Sitotroga cerealella (Lepidoptera: Gelechiidae) Ζημιά: Στα μικρά σιτηρά βρίσκεται από μια προνύμφη σε κάθε κόκο ενώ σε άλλα όπως το καλαμπόκι έως και τέσσερεις Είναι σημαντικός εχθρός προσβάλλοντας τους σπόρους όλων των καλλιεργούμενων σιτηρών Δεν παρατηρούνται μετάξινα νήματα Οι σπόροι εκτός από την καταστροφή τους υποβαθμίζονται ποιοτικά και είναι ακατάλληλοι για εμπορία
Lasioderma sericorne (Coleoptera: Anobiidae) (Σκαθάρι του καπνού)
Lasioderma sericorne (Coleoptera: Anobiidae) Μορφολογία: Μικρό κολεόπτερο (0.2-0.3cm) Καστανόχρωμο και ωοειδούς σχήματος με την κεφαλή σε θέση κάθετη προς τον άξονα του σώματος Τα έλυτρα καλύπτονται από μικρό ξανθό χνούδι
Lasioderma sericorne (Coleoptera: Anobiidae) Μορφολογία: Η προνύμφηέχειλευκό χρωματισμό, είναι κοντόχοντρη, κυρτή με καστανή κεφαλή και τρία ζεύγη ποδιών Φέρει σε όλο το σώμα της ωχρόλευκες λεπτές τρίχες
Lasioderma sericorne (Coleoptera: Anobiidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη μέσα στα καπνοδέματα Η προνύμφη και τα ενήλικα κατατρώνε τον καπνό στο βάθος των δεμάτων Τα θηλυκά γενούν 45-120αβγά Η διάρκειαανάπτυξης, εξαρτάται από το είδος της τροφής και την θερμοκρασία (20-37.5 O C)
Lasioderma sericorne (Coleoptera: Anobiidae) Ζημία: Είναι ο σημαντικότερος εχθρός του αποθηκευμένου καπνού και διαφόρων προϊόντων καπνού όπως τσιγάρα, πούρα κ.α. Προτιμά επίσης: κακάο, σοκολάτα, μπαχαρικά, ζυμαρικά, αρωματικά φυτά, ελαιώδεις σπόρους, όσπρια κ.α.
Acanthoscelides obtectus (Coleoptera: Bruchidae) (Βρούχος των Φασολιών) Μορφολογία: Μικρό κολεόπτερο (0.3-0.4cm) Χρώμα καστανόχρωμο καλυπτόμενο με λεπτό φαίο χνούδι. Τα θηλυκά είναι ελαφρώς μεγαλύτερα των αρσενικών Τα έλυτρα αφήνουν ακάλυπτο το τελευταίο κοιλιακό τμήμα Ο πρόσθιος θώρακας εμφανίζεται κωνικός
Acanthoscelides obtectus (Coleoptera: Bruchidae) Συγγενή είδη: Bruchus pisorum Bruchus rufimanus Bruchus lentis Βρούχος μπιζελιών Βρούγχος κουκιών Βρούγχος φακής
Acanthoscelides obtectus (Coleoptera: Bruchidae) Βιολογία: Στον αγρό, τα συζευγμένα θηλυκά κατευθύνονται προς τους ώριμους και μόνο λοβούς (όταν έχουν αρχίσει να κιτρινίζουν) Με τα στοματικά μόρια ανοίγουν μικρή οπή που χρησιμεύει για την εισαγωγή του εύθετη και εναπόθεση των αβγών Κάθε προνύμφη ορίσει δική της στοά και θάλαμο νύμφωσης (στο 1 ο προνυμφικό στάδια διαθέτει τρία ζεύγη κανονικών ποδών από το 2 ο ως και το 4 ο στάδιο οι προνύμφες είναι άποδες)
Acanthoscelides obtectus (Coleoptera: Bruchidae) Βιολογία: Ο βιολογικό κύκλος συνεχίζεται στο αγρό σε όψιμες ποικιλίες ή στην αποθήκη Στην αποθήκη τα θηλυκά γενούν τα αβγά τους σε ομάδες στο κάτω συνήθως μέρους των αποθηκευμένων σπόρων και τους κολλούν με κολλητική ουσία που εκκρίνουν Συνήθως εμφανίζονται 3-4γεννές/ έτος ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες Ζημιές: Πολύ σημαντικές προσβάλλοντας φασόλια όλων των ποικιλιών καταστρέφοντάς τα σχεδόν πλήρως (διάτρητες τρύπες) και λόγω αλλεπάλληλων γενεών στους αποθηκευτικούς χώρους
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae) ( Τρογόδερμα των σπόρων) Μορφολογία: Το ενήλικο είναι μικρό κολεόπτερο, έχει μήκος 2-3mm, σχήμα ωοειδές και χρώμα ανοικτό καστανό Η προνύμφη έχει χρώμα ανοιχτοκάστανο με τις μεσοαρθρικές μεμβράνες υποκίτρινες Μακρές και λεπτές τρίχες εκφύονται σχεδόν κάθετα από το σώμα Στο πίσω μέρος σχηματίζουν αραιό θύσανο
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae) Μακρές και λεπτές τρίχες εκφύονται σχεδόν κάθετα από το σώμα Στο πίσω μέρος σχηματίζουν αραιό θύσανο
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae)
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae) Βιολογία: Το ενήλικο δεν τρέφεται Οι προνύμφες μπορεί να έχουν μακρά διάπαυση σε ρωγμές ή σχισμές των αποθηκών, και χωρίς να τρέφονται, για πάρα πολύ μεγάλα διαστήματα (έως και 8 έτη!) Όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές (ξηροθερμικές) περατώνετε η διάπαυση και το είδος πολλαπλασιάζεται στην μάζα των σορών των προιόντων χωρίς όμως η προσβολή να φαίνεται στην φάση αυτή Συμπληρώνει τον βιολογικό του κύκλο περίπου σε ένα μήνα στους 30 ο C και σε 2 μήνες στους 25 ο C
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae) Άμεσες Ζημιές Είναι αδηφάγο κολεόπτερο, τρέφεται με φυτικές ύλες και είναι καταστρεπτικό για τα αποθηκευμένα σιτηρά Έμμεσες Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές έμμεσες ζημιές, όπως αλλεργίες! σε άτομα που θα έρθουν σε επαφή και εισπνέοντας τρίχες και προνυμφικά εκδύματα
Trogoderma granarium (Coleoptera: Dermestidae) Φερομόνες για παρακολούθηση (monitoring) προσβολών σε αποθηκευτικούς χώρους T128K ISCAlure-Granarium pheromone lure for khapra beetle Contents: # 5 x pheromone lures # 10 x absorbent pads # 5 ml natural oils # Species specific instruction sheet Packaging: All contents of 1 kit are packagedin a clear resealable bag. Field life: 4 to 8 weeks depending on environmental conditions. Shelf life: 2 years (or more) if refrigerated. Recommended trap: Pitfall Trap.
Anthrenus museorum και A. verbasci (Coleoptera) (Σκαθάρια των Μουσείων) Μορφολογία: Το ενήλικο είναι μικρό κολεόπτερο, έχει μήκος 2-3mm, σχήμα ωοειδές, σχεδόν στρογγυλό και χρώμα ανοικτό καστανό Η νωτιαία πλευρά του σώματος σκεπάζεται με λέπια και μαύρα-καστανά στίγματα Η προνύμφη έχει υποκίτρινο-καστανό έχει χαρακτηριστικές τρίχες που εκφύονται από τις μεσοαρθρικές μεμβράνες Στο πίσω μέρους του σώματος σχηματίζεται συνήθως θύσανος με τρία ζεύγη δεσμών σμήριγγων
Anthrenus museorum (Coleoptera) Βιολογία: Κοσμοπολίτικα είδη κυρίως κατοικημένων χώρων (Μουσεία, αποθήκες, μπαούλα) Η ανάπτυξη των προνυμφών μπορεί να διαρκέσει 2-3 έτη Η νύμφωση παρατηρείται συνήθως την άνοιξη και τα ενήλικα μπορεί να τρέφονται ή όχι με νέκταρ και γύρη ανθέων από αυτοφυή φυτά Ζημιές: Προκαλούνται από τις προνύμφες που προσβάλουν συνήθως νεκρές ζωικές ύλες (εντομολγικές συλλογές, μάλλινο ρουχισμό, γούνες κ.α.) και είναι αρκετά σημαντικές
Cariophylus hemipterus (Coleoptera: Nititulidae) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει μήκος σώματος 2-4mm Τα έλυτρα είναι κοντά αποκαλύπτοντας τα 2 τελευταία κοιλιακά τμήματα Έχουν χρώμα καστανό με ευδιάκριτη υποκίτρινη κηλίδα στο κάτω μέρος και μια μικρότερη στην εξωτερική τους βάση
Cariophylus hemipterus (Coleoptera: Nititulidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως ενήλικο, ως προνύμφη στις αποθήκεςήωςνύμφηστοέδαφος Τα ενήλικα δραστηριοποιούνται την άνοιξη και ωοτοκούν (κατά μέσο όρο 1000 αβγά) σε υπερώριμους καρπούς στα δένδρα, έδαφος ή αποθήκες Ζημιές: Το σκαθάρι προσβάλει κυρίως σύκα και αποξηραμένα βερίκοκα, χουρμάδες, σταφίδες μπανάνες κ.α. Έχει βρεθεί και σε αμυλώδη βιομηχανικά προϊόντα
Ahasverus avena (Coleoptera: Cujujdae) Μορφολογία: Καστανόχρωμο σκαθάρι (1.5-2mm) Βιολογία - Ζημιές: Κοσμοπολίτικο και δραστήριο είδος κυρίως τροπικών και υποτροπικών κλιμάτων Συναντάται σε αμπάρια πλοίων με φορτία από τροπικές χώρες όπου και τρέφεται με ελαιούχους πλακούντες όπως σταφίδα, κακάκο ή καφέ Προσβάλει σπόρους που είδη έχουν προσβολή από μύκητες
Tribolium confusum (Coleoptera: Tenebrionidae) Μορφολογία: Το ενήλικο είναι καστανόχρωμο σκαθάρι (4-5mm) με σώμα πεπλατυσμένο, έχει χρώμα ερυθροκάστανο γυαλιστερό Η προνύμφη είναι λευκοκότρινη, ευκέφαλη, ολιγόπους με σκουρόχρωμη κεφαλική κάψα
Tribolium confusum (Coleoptera: Tenebrionidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως ενήλικο (ακμαίο) στα προϊόντα που προσβάλει Ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες μπορεί να συμπληρώσει 4-5 γενεές/έτος τα θηλυκά εναποθέτουν κατά μέσο όρο 100-400 αβγά το καθένα Το είδος αναπτύσσεται καλύτερα σε σπασμένους σπόρους από ότι σε ακέραιους, όπου το περισπέρμιο εμποδίζει την είσοδό του
Tribolium confusum (Coleoptera: Tenebrionidae) Ζημιές: Σημαντικός και δύσκολος στην καταπολέμησης εχθρός των αποθηκευμένων προϊόντων Προσβάλει πληθώρα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης άλευρα, πίτουρα, δημητριακά, ελαιούχους σπόρους κ.α.
Tenebrio molitor (Coleoptera: Tenebrionidae) (Μεγάλο σκαθάρι των αλεύρων) Μορφολογία: Είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος από τα κοινά έντομα αποθηκών με μήκος σώματος έως και 1.5-.2cmm Έχει χρώμα καστανόμαυρο και ελαφρά γυαλιστερό Η προνύμφη σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να φτάσει τα 3cm. Είναι κυλινδρική, σκληρή και με χρώμα κιτρινέρυθρο γυαλιστερό
Tenebrio molitor (Coleoptera: Tenebrionidae)
Tenebrio molitor (Coleoptera: Tenebrionidae) Βιολογία: Τα θηλυκά γενούν κατά μέσο όρο 270 αβγά (και ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες) Οι νεαρές προνύμφες αρχίζουν αμέσως μετά την εκκόλαψη να τρέφονται δημιουργώντας στοές, προτιμώντας να παραμένουν εντός των προϊόντων και αποφεύγοντας την έκθεση στο φώς Η διάρκεια ανάπτυξης όλλων των σταδίων εξαρτάται από την θερμοκρσία
Tenebrio molitor (Coleoptera: Tenebrionidae) Ζημιές: Προσβάλει μεγάλη ποικιλία αμυλούχων υποστρωμάτων όπως: άλευρα, πίτουρα, σιτηρά και άλλα ζωικά και φυτικά προιόντα Λόγω τις σχετικά εύκολης τεχνητής εκτροφής του, χρησιμοποιείται για εργαστηριακά πειράματα, αλλά και εκτρέφεται για χρήση ως δόλωμα ψαρέματος και ζωντανή τροφή για οδικά πτηνά
Tenbrionides mauritanicus (Coleoptera: Trogostidae) Βιολογία: Σκουρόχρωμο και μεγάλου μεγέθους σκαθάρι, προνύμφη λευκού χρώματος Είναι μακρόβιο είδος, τα ενήλικα μπορεί να ζήσουν 1-2 έτη και οι προνύμφες 2-3. Κάθε θηλυκό γεννά από 800-1000 αβγά από την άνοιξη ως το καλοκαίρι Κοσμοπολίτικο, τρέφεται με σπόρουςκυρίωςρυζιούαλλάκαι άλλους ελαιούχους σόρους και πλακούντες
Rizopertha dominica (Coleoptera: Bostrychidae) (Σκαθάρι του ρυζιού) Μορφολογία: Μικρό σκαθάρι με μήκος σώματος 0.2-0.3 cm, με σχήμα επίμηκες και κυλινδρικό και χρώμα καστανόερυθροκάστανο Η κεφαλή δεν είναι ορατή από πάνω και καλύπτεται από τον θώρακα Ο θώρακας στη ραχιαία επιφάνεια φέρει πυκνά χιτινώδη επάρματα (εξογκώματα) Στα έλυτρα υπάρχουν ευκρινείς κατά μήκος γραμμές από μικρά κοιλώματα
Rizopertha dominica (Coleoptera: Bostrychidae) (Σκαθάρι του ρυζιού) Βιολογία: Διαχειμάζει στις αποθήκες σε όλα τα στάδια Σε θερμοκρασίες 25-28 ο C μπορεί να έχει 4-6 αλλεπάλληλες γενεές/έτος Τα ενήλικα δραστηριοποιούνται την άνοιξη και τα γονιμοποιημένα θηλυκά ωοτοκούν κατά προτίμηση στους σπόρους των σιτηρών Πολλές προνύμφες καταστρέφουν τον σπόρο Είναι το πολυπληθέστερο έντομο αποθηκών σε αποθηκευμένο ρύζι και στάρι, προσβάλει όμως και καλαμπόκι μπισκότα κ.α.
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Σημαντικοί Αβιοτικοί Παράγοντες: Θερμοκρασία Υγρασία Προβλήματα και απώλειες: Άναμα Θερμή κηλίδα Είδη και τρόποι μολύνσεων: Μεταφορά προσβεβλημένου προϊόντος Τοποθέτηση υγιούς προϊόντος σε αποθήκη με μόλυσμα Χρήση μολυσμένων ειδών συσκευασίας - Αναμόλυνση Εισβολή εντόμων-προσβολή κατά την διάρκεια της αποθήκευσης
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Παράγοντες που επηρεάζουν την προσβολή: το είδος του προϊόντος (ανθεκτικές-ευαίσθητες ποικιλίες) Καθαρότητα και υγιεινή σπόρου (μηχανική αντίσταση) Προέλευση του σπόρου Χρόνος και τρόπος συγκομιδής Ορθή Συντήρηση του προϊόντος (12-13%RH και <15 ο C) Αποθηκευτικός χώρος (κατάσταση - συντήρηση κ.α.) Υλικά κατασκευής και συνθήκες αποθήκευσης (υγρασία, θερμοκρασία, αερισμός, στεγανοποίηση, φράγματα σε παράθυρα και πόρτες
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Προληπτικά Κύρια μέτρα προστασίας: Σχολαστική και μεθοδική καθαριότητα Απομάκρυνση άχρηστων και πρωτογενών εστιών μόλυνσης Σκούπισμα οροφής, τοίχων δαπέδων κ.τ.λ από υπολείμματα που είχαν αποθηκευτεί νωρίτερα Να κλίνονται και να καταστρέφονται πιθανά καταφύγια, όπως ρωγμές τρύπες κτλ Απεντόμωση
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Προληπτικά Συμπληρωματικά μέτρα προστασίας: Να μην τοποθετείται προϊόν σε αποθήκη όπου έχει μικρή ποσότητα προσβεβλημένου προϊόντος νέας η παλαιότερης εσοδείας Σε περίπτωση που το προϊόν είναι είδη προσβεβλημένο πραγματοποιείται απεντόμωση σε ειδικό χώρο-προθάλαμο Όλα τα μέσα που χρησιμοποιούνται να έχουν καθαριστεί Πρέπει να αποφεύγεται η ύπαρξη καλλιεργειών γύρω από τις αποθήκες Το προϊόν να τοποθετείται με σωστό τρόπο ( ντάνιασμα ) σε περίπτωση που είναι χύμα, να μπορεί να ανακατεύεται εύκολα Συνίσταται η επίστρωση του πατώματος με φύλλα πλαστικά Οι σάκοι να τοποθετούνται πάνω σε παλέτες
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Έλεγχος προϊόντων και δειγματοληψία: Πρέπει να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, ειδικότερα όταν το ευνοούν οι συνθήκες (π.χ. υψηλή θερμοκρασία και υγρασία) Η αποθήκη θα πρέπει να διαθέτει θερμουγρασιογράφους Οι έλεγχοι γίνονται σε διάφορα σημεία με την βοήθεια ειδικών οργάνων (π.χ. σόντας ) Παγίδες παρακολούθησης
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Μέτρηση Προσβολής: Μέτρηση του CO2 (1%CO2 σημαίνει επικίνδυνα υψηλή εντομολογική προσβολή) Προσδιορισμός ουρικού οξέος Έλεγχο επίπλευσης με εμβάπτιση του σπόρου σε διάφορα διαλύματα (σαλικιλικό Να σε νερό, χλωροφόρμιο και ειδικό λάδι ή δ/μα νιτρικού σιδήρου Συσκευή Ashman-Simon: χειροκίνητη συσκευή που αποτυπώνει σε ταινία χάρτου τις κηλίδες των συνθλιμμένων εντόμων Εντομοπαγίδες, δειγματολήπτης τύπου σοντας Ακτινογραφήσεις επί δειγμάτων 100g περίπου Ηλεκτροακουστικές συσκευές
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Ολοκληρωμένη Καταπολέμηση των Εχθρών των Αποθηκευμένων: 1. Γενικά μέτρα: Πραγματοποιούνται πριν από την αποθήκευση: 2-3βδομάδες πριν την είσοδο του προϊόντος γίνεται χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων (minagric.gr.) γίνεται με καλή διαβροχή με ψεκασμό δαπέδου, τοίχων,οροφής, σάκων κ.α.
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προιόντων Κύριες μέθοδοι απεντόμωσης : 1. Μηχανικές (χρήση σήμερα μόνο σε επίπεδο παραγωγού και σπάνια): α) πίεση (π.χ. κατά τον εκκοκκισμό βαμβακιού) β) ξήρανση γ) μηχανική κίνηση-κοσκίνισμα δ) κενό (έλλειψη αέρα προκαλεί αύξηση CO2 και θανάτωση εντόμων, πρόβλημα οι αναερόβιες ζυμώσεις) ε) πρόκληση ασφυξίας με χρήση λευκών ελαίων ζ) πλύσιμο με νερό
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Κύριες μέθοδοι απεντόμωσης : 3. Φυσικές (χρήση για ορισμένα προϊόντα): α) θερμότητα. 52-55 ο C/3h, θανατώνουν τα έντομα προκαλώντας πήξη των λευκωμάτων τους. Συνήθως θερμό ρεύμα αέρος για προϊόντα και θερμό ρεύμα νερού για μηχανές β) ψύχος Κυρίως για νωπά φρούτα για την καταπολέμηση ατελών μορφών δίπτερων. Ψυκτικοί θάλαμοι γ) ηλεκτροστατικό πεδίο Διοχέτευση ρεύματος υψηλής συχνότητας και αύξηση θερμοκρασίας ζωικών παρασίτων στο όριο θανάτου δ) ακτινοβόληση Αποστείρωση προϊόντων διατροφή με ακτίνες γ (π.χ. σταφίδες, αποξηραμένα φρούτα κ.α.) ε) φωτοτροπισμός (φωτεινές παγίδες)
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Ηλεκτρικές Παγίδες 1. Τοποθέτηση στο δάπεδο 2. Απόσταση ανά 15 μέτρα 3. Κατά μήκος των διαδρόμων 4. Κυρίως σε εισόδους και περάσματα 5. Να αποφεύγονται σε άμεσα εκτιθέμενα προϊόντα και χώρους με εκρηκτικά υλικά 6. Προσοχή στην παράλληλη χρήση φωτισμού (όχι φως Hg παρα μονο 45-60m)
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Φερομονικές Παγίδες Ephestia sp., Plodia sp., Sitotroge sp. Lasioderma sp. Κυριότεροι τύποι παγίδων: 1) Τύπου Δ 2) Τύπου Χοάνης 3) Κυματοειδούς χάρτου (Oryzaephilus spp. Trogoderma spp. κ.α.) 4) Κολλητικής ταινίας (Plodia interpunctella) 5) Τύπου σόντας (Tribolium sp. Sitophilus sp. κ.α.)
Παγίδα φερομονική δαπέδου Παγίδα φωτεινή (νυκτόβια λεπιδόπτερα)
Παγίδα τύπου σόντας (κολεόπτερα) Παγίδα χάρτου (έρποντα είδη και στάδια) Παγίδα τύπου McPhail (δίπτερα) Παγίδα τύπου δέλτα (λεπιδόπτερα)
Παγίδα φωτεινή-ηλεκτρική Παγίδα κολλητική (δαπέδου)
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Καπνογόνα: χημικές πτητικές ουσίες που εμπεριέχουν τοξικές ουσίες για τα παράσιτα Είναι γενικά δύσκολη και επικίνδυνη και απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό Σημαντικό ρόλο παίζουν οι ιδιότητες της ουσίας: σημείο ζέσεως, τάση ατμών-πτητικότητα, ειδικό βάρος (π.χ. ΗCN είναι ελαφρότερο), αναφλεξιμότητα-εκρηκτικότητα: εκδηλώνεται με οξείδωση-καύση παρουσία αέρα και πολύ σύντομα αν δεν γίνει εξίσωση πιέσεων και θερμοκρασίες με αυτές του περιβάλλοντος Π.χ. εξώθερμη αντίδραση-ανάφλεξη φωσφίνης παρουσία σπινθήρα στους 50 ο C και άνω. Προσρόφηση ατμών Διαλυτότητα (π.χ. το ισχυρός λιποδιαλυτό CH3Br δεν συνίσταται για ελαιώδεις σπόρους)
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Καπνογόνα: χημικές πτητικές ουσίες που εμπεριέχουν τοξικές ουσίες για τα παράσιτα Είναι γενικά δύσκολη και επικίνδυνη και απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό Σημαντικό ρόλο παίζουν οι ιδιότητες της ουσίας: Οσμηρότητα: παίζει ρόλο διότι μυρίζουν άσχημα τα προϊόντα Εντομοκτόνος δράση: Ενήλικα και προνύμφες: μέσω αναπνευστικών στιγμάτων, αλλά και διάχυσης από την cuticula Αβγά: μέσω του χωρίου και των αναπνευστικών πόρων
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Εντομοκτόνος δράση: Ενήλικα και προνύμφες: μέσω αναπνευστικών στιγμάτων, αλλά και διάχυσης από την cuticula Αβγά: μέσω του χωρίου και των αναπνευστικών πόρων Η εισπνεόμενη ποσότητα εξαρτάται: 1. Αναπνευστική δραστηριότητα του εντόμου 2. Συγκέντρωση τοξικών ατμών στο χώρο 3. Χρόνο εκθέσεως εντόμου στους τοξικούς ατμούς
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Εντομοκτόνος δράση: Νόμος του Haber ή θανατηφόρο γινόμενο: Η δράση ενός τοξικού αερίου είναι ανάλογη της συγκέντρωσης και του χρόνου κατά τον οποίο επιδρά στους προς θανάτωση οργανισμούς Όπου Κ=C t C: συγκέντρωση στο αίμα σε γραμμάρια t: χρόνος σε ώρες και Κ: σταθερά εντομοτοξικής ικανότητας σε gr Ενεργοποίηση καπνογόνων με CO2 και Κενό: αύξηση αναπνευστικών κινήσεων και διευκόλυνση διάχυσης λόγω μη προσρόφηση από τοιχώματα του χώρου
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Εντομοκτόνος δράση: Νόμος του Haber ή θανατηφόρο γινόμενο: CH3Br3 (mg/lt) 80 64 48 32 16 Κ=C t 8 0 4 16 Χρόνος (ώρες)
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Τρόποι Εφαρμογής Καπνιστικών: 1. Αεροστεγής θάλαμος 2. Αντλία κενού 3. Συσκευή εξαέρωσης και προώθησης ασφυκτικού εντομοκτόνου 4. Συσκευή ανάδευσης ή συνεχούς κυκλοφορίας αυτού στον θάλαμο απεντόμωσης 5. Σύστημα απομάκρυνσης καπνιστικού μετά το τέλος της απεντόμωσης, αεροπλύσεων του προϊόντος και εξαερισμού του θαλάμου
-δύσκολη απομάκρυνση τοξικών μετά την απεντόμωση Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Κυριότερα συστήματα απεντόμωσης: AΠΕΝΤΩΜΟΣΗ ΥΠΟ ΑΤΜΟΑΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ A) Με κυκλοφορία αέρα (ανεμιστήρα-εξαεριστήρα) Πλεονεκτήματα: -επιτάχυνση εξατμίσεως καπνογόνου -ομοιομορφία συγκεντρώσεως ατμών -μείωση απωλειών λόγο προσρόφησης -μείωση δόσης φαρμάκου Μείωση κινδύνων δηλητηρίασης προσωπικού Β) Χωρίς κυκλοφορία αέρα (φυσική διάχυση) -βραδεία και ανομοιόμορφη κατανομή -μακρά περίοδος έκθεσης
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων Χημικές Καπνιστικές μέθοδοι Κυριότερα συστήματα απεντόμωσης: AΠΕΝΤΩΜΟΣΗ ΥΠΟ ΚΕΝΟ Πλεονεκτήματα: -ταχεία εξάτμιση καπνογόνου -ταχεία εξίσωση συγκέντρωσης ατμών στο χώρο -ταχεία κυκλοφορία ατμών -διείσδυση των ατμών στην μάζα συμπαγών εμπορευμάτων -επιτάχυνση της διαδικασίας απεντόμωσης -μείωση κινδύνων προσωπικού -μείωση αναγκαίων δόσεων -ταχεία έκπλησσε θαλάμου Παρατήρηση: όχι υψηλή πίεση σε νωπά προϊόντα λόγω αφυδάτωσης τους
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων ΚΥΡΙΑ ΚΑΠΝΟΓΟΝΑ: -Ακρυνονοτρίλιο (σε καπνά και φυτικά προϊόντα, ζημιώνει φρέσκα φρούτα και λαχανικά) -Χρωμιούχο μεθύλιο (γενικής χρήσης, υπό κατάργηση) -Διβρωμιούχο αιθυλένιο (EDB): Γενικής χρήσης -Διθειάνθρακας: κυρίως στα σιτηρά Δίχλωρβος (DDVP): πτητικό εντομοκτόνο, υπό κατάργηση -Διχλωριούχο αιθυλένιο (EDC) για σπόρους και σιτηρά -Οξείδιο του αιθυλενίου. Για σπόρους και δημητριακά, επηρεάζει την βλαστικότητα των σπόρων -Φωσφίνη (PH3) το πίο διαδεδομένο, καταστρέφει-οξειδώνει ηλεκτρικές εγκαταστάσεις αποθηκών αν δεν καλυφθούν -Υδροκυάνιο (HCN): Γενικής χρήσης, για σπόρους, όχι για νωπά προϊόντα -Χλωροπικρίνη: για σιτηρά και φυτικά προιόντα
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων ΣΤΑΔΙΑ Απεντόμωσης με φωσφίνη: - εξασφάλιση προσωπικού ώστε να γίνει στο συντομότερο χρόνο - Σχολαστικό κλείσιμο με αδιαπέραστου υλικό όλων των ανοιγμάτων διαφυγής του αερίου - Κάλυψη με ειδικό πλαστικό οργάνων ή συσκευών από χαλκό, χρυσό, ασήμι και κράματα (μοτέρ, διακόπτες, σύστημα συναγερμού, ηλεκτρονικοί πίνακες κ.α.) - Έγκυρη αναγγελία απεντόμωσης στις αρμόδιες και πλησιέστερες στην περιοχή αρχές και γειτονιά - Τοποθέτηση σχετικών προειδοποιητικών πινακίδων - -έλεγχος απομάκρυνσης όλων των ζωντανών (οικόσιτα) - Απαγόρευση προσέγγιση και εισόδου ατόμων - Αερισμός από κατάλληλα εξοπλισμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό ανά ζευγάρια με μάσκες και ανιχνευτές φωσφίνης (γυάλινοι δείκτες 0.1-4ppm) - -όχι σε κατοικημένους χώρους!
Phosphine fumigation in sealed silo
Καταπολέμηση Εχθρών των Αποθηκευμένων προϊόντων ΚΥΡΙΑ ΚΑΠΝΟΓΟΝΑ: --Φωσφίνη (PH3) Με την μορφή δισκίων διότι είναι εύφλεκτο: Mg3P2+6H20 3Mg(OH)2+2PH3
Τυπικές καμπύλες συγκεντρώσεων κατά την διάρκεια εφαρμογής 3 διαφορετικών σκευασμάτων φωσφίνης της εταιρίας DETIA Gmbh. Στον άξονα των x σημειώνονται οι ημέρες από την εφαρμογή του καπνιστικού και στον y οι συγκεντρώσεις C[vpm] 1500 Σακίδια 1000 500 Σφαιρίδια Δισκία 0 2 4 8 10 T[d]
Δασολογικά Σχήματα Εφαρμογές Δισκία PH3 Σφαιρίδια PH3 Εγκαταστάσεις Silos Χύμα αποθηκευμένοι σπόροι Απεντ. Κενών χώρων 2-5 δισκία/t 10-20 σφαιρίδια/t 3-6 δισκία/t 15-30 σφαιρίδια/t 2-5 δισκία/t 10-25 σφαιρίδια/t Απεντ. Προιόντων υπό κάλυψη 2-4 δισκία/t 10-20 σφαιρίδια/t Μπάλες Καπνού 20 δισκία/28m 3 100 σφαιρίδια/28m 3
Θερμοκρασία προϊόντος Ελάχιστη περίοδος έκθεσης στη φωσφίνη Δισκία Σφαιρίδια <5 o C Δεν ενδείκνυται υποκαπνισμός Δεν ενδείκνυται υποκαπνισμός 5-10 o C 10 μέρες 8 μέρες 11-15 o C 5 μέρες 4 μέρες 16-25 o C 4 μέρες 3 μέρες >5 o C 3 μέρες 3 μέρες
ΙΙΙ. Εχθροί Τεύτλων και Βαμβακιού Haltica oleocea (Coleoptera: Chrysomelidae) Casida nebulosa Chaetocnema tibialis (Coleoptera) Bothynoderes punctiventris (Coleoptera) Lixus junci Atomaria linearis Melolontha melolontha (Scarabeidae) Agrotis segetum (Lepidoptera: Noctuidae) Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) Empoasca spp (Heiptera: Cicadellidae) Lygus sp. (Hemiptera: Myridae) Pectinophora gossypiella (Lepidoptera: Gelechiidae) Heliothis armigera (Lepidoptera: Nuctuidae) Erius insulana (Lepidoptera) Spodoptera exigua (Lepidoptera) Spodoptera litoralis(lepidoptera) Frankliliella ocidentalis (Thysanoptera_ Delia platura (Diptera) Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)
Halteca oleacea Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο μαύρου μπλε χρώματος Μικρού μεγέθους (3mm)
Halteca oleacea
Halteca oleacea
Halteca oleacea ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: συνήθως 2/έτος Διαχείμαση: ως ενήλικο στο έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα θηλυκά γενούν περίπου 40 αβγά/θηλυκό στην κάτω επιφάνεια των φύλων και σε ομάδες Ζημιά: προνύμφες και ενήλικα τρώνε τους νεαρούς βλαστούς και ανοίγουν χαρακτηριστικές τρύπες στα φύλλα Καταπολέμηση: Καρβαμιδικά και οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα, πρώτη επέμβαση νωρίς την άνοιξη με τα πρώτα συμπτόματα
Cassida nebulosa Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο έλυτρα ωχροπράσινα με πολλές μαύρες κηλίδες Μικρού μεγέθους (6-7mm)
Cassida nebulosa
Cassida nebulosa ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: 2/έτος Διαχείμαση: ως ενήλικο στο έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα θηλυκά που είναι σεξουαλικά ανώριμα και τρέφονται με είδη Chinopodiaceae και στη συνέχεια μεταναστεύουν στο τεύτλο και τα θηλυκά εναποθέτουν αβγά στην κάτω επιφάνεια των φύλλων (5-10αβγά/ομαδες) Ζημιά: προνύμφες και ενήλικα τρώνε το παρέγχυμα των φύλλων και αφήνουν άθικτα τα νεύρα σύμπτωμα φύλλο δαντέλας Καταπολέμηση: -Αμειψισπορά -Ψεκασμοί φυλλώματος (>3προνύμφες/m 2 )
Chaetocnema tibialis (Άλτης των Τεύτλων) Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο με κυρτό ελλειπτικό σώμα και μεταλλικό χρωματισμό πράσινο σκούρο μαύρου Μικρού μεγέθους (1.5mm) Χαρακτηριστικό οι πολύ καλά αναπτυγμένοι μηροί των πίσω ποδιών (πήδημα ψύλλου)
Chaetocnema tibialis (Άλτης των Τεύτλων) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: 2/έτος (σε θερμές περιοχές) Διαχείμαση: ως ενήλικο στο έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα θηλυκά που κατευθύνονται αρχικά προς διάφορα ζιζάνια (π.χ. άγριο σινάπι) στην συνέχεια μετακινούνται στα νεαρά φύλλα του τεύτλου.
Chaetocnema tibialis (Άλτης των Τεύτλων) Ζημιά: Οι προνύμφες αν και ριζόβιες δεν προκαλούν σημαντική ζημιάσεαντίθεσημετα ενήλικα που μπορεί να προκαλέσουν σημαντική διάβρωση των φύλλων Το κύριο σύμπτωμα είναι οπές στα φύλλα Σημαντική είναι η ζημιά κυρίως στα νεαρά φυτώριο και σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται επανασπορά
Chaetocnema tibialis (Άλτης των Τεύτλων) Καταπολέμηση: Διασυστηματικά εντομοκτόνα κατά την σπορά (επενδυμένος κουφετοποιημένος σπόρος ΕΒΖ) Ψεκασμοί μόνο σε υψηλούς πληθυσμούς
Bothynoderes punctiventris (Coleoptera: Curculionidae) Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο τευροκάστανου χρώματος με 3 τρόπιδες κατά μήκος και το δεύτερο άκρο των κεραιών μεγαλύτερο 1.2cm περίπου
Bothynoderes punctiventris (Coleoptera: Curculionidae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: 1/2έτη (μεροκυκλικό) Διαχείμαση: ως ενήλικο στο έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα ενήλικα που κατευθύνονται στανεαράφύλλατου τεύτλου όπου και τρέφονται Τα θηλυκά εναποθέτουν τα αβγά τους στο έδαφος και οι προνύμφες κατευθύνονται προς τις ρίζες και προκαλούν δευτερογενείς μυκητολογικές ζημιές
Bothynoderes punctiventris (Coleoptera: Curculionidae) Ζημιές Καταπολέμηση Σημαντικές κυρίως πριν το στάδιο των τεσσάρων φύλλων Υποβάθμιση του ζακχαρικού τίτλου από τις προνύμφες που δραστηριοποιούνται στη ρύζα Εντομοκτόνα εδάφους κατά τν σπορά Αμειψισπορά
Temnorrhinus mendicus Ζημιές Καταπολέμηση Σημαντικές κυρίως πριν το στάδιο των τεσσάρων φύλλων Υποβάθμιση του ζακχαρικού τίτλου από τις προνύμφες που δραστηριοποιούνται στη ρύζα Εντομοκτόνα εδάφους κατά τν σπορά Αμειψισπορά
Lixus sp. Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο με σώμα μακρόστενο-κυλινδρικό, χρώμα καστανό που καλύπτεται από χνούδι Το ρύγχος έχει μήκος όσο ο θώρακας 8-12mm περίπου Προνύμφη: Λευκή με καστανή κεφαλή, σχηματίζει συνήθως τόξο
Lixus sp. ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενεές: 1/έτος Διαχείμαση: ως ενήλικο στο έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη εμφανίζονται τα ενήλικα που κατευθύνονται στανεαράφύλλαεκεί ανοίγουν οπή ωοτοκίας στους μίσχους και αργότερα στους ανθοφόρους βλαστούς Η οπή σκεπάζεται με φυτικούς ιστούς και σάλιο Η εκκολαπτόμενη προνύμφη ορίσει στοά
Lixus sp. Ζημιά Το είδος προσβάλει το υποκοτύλιο, μίσχους και ανθοφόρους οφθαλμούς Οι προνύμφες προκαλούν ζημιά και στις ρίζες Καταπολέμηση Εντομοκτόνα εδάφους
Atomaria linearis (Cryptophagidae) Μορφολογία Ενήλικα: Πολύ μικρού μεγέθους, ωοειδές σχήμα και καστανόμαυρο Βιολογία: 1γενεά/έτος, διαχείμαση στο έδαφος Ζημιά: διάβρωση των αποθηκευμένων σπόρων ζακχαροτεύτλων και μειώνουν την βλαστική τους ικανότητα Καταπολέμηση: Αμειψισπορά, Πρώιμη σπορά, ζιζανιοκτονία, απολύμανση σπόρου Εντομοκτόνα σποράς Ψεκασμοί κάλυψης αν απαιτηθεί
Melolontha melolontha (Scarabaeidae)
Melolontha melolontha (Scarabaeidae) Μηλολόνθη Ασπροσκούληκο Μορφολογία Ενήλικα: Κολεόπτερο καστανόχρωμο που καλύπτεται από τρίχωμα Σταπλευράκάθε κοιλιακού τμήματος υπάρχει λευκή τριγωνική κηλίδα Κεραίες που καταλήγουν σε 7 ελάσματα Σχετικά μεγάλου μεγέθους 2-3cm
Melolontha melolontha (Scarabaeidae) Μορφολογία Προνύμφη: Λευκή υποκίτρινη, κεκαμμένη σε σχήμα C Σκουρόχρωμη κεφαλική κάψα Το άνοιγμα της έδρας είναι τοξοειδές και σκουρόχρωμο Έχει μεγάλο μέγεθος φτάνοντας από 2cm (πρώτο χρόνο) ως και 3-cm (το δεύτερο και τρίτο)
Melolontha melolontha (Scarabaeidae) Μηλολόνθη Ασπροσκούληκο Βιολογία Ηέξοδοςτωνενηλίκων αρχίζει την άνοιξη (πρωτανδρία) Τα ενήλικα ανοιγοκλείνουν τα έλυτρα και ετοιμάζονται για εύρεση τροφής Το θηλυκό ορίσει στοά στο έδαφος και εναποθέτει τα αβγά (10-30 αρχικά σε μια στοά και συνολικά 60-80) Οι προνύμφες παραμένουν στο έδαφος για 2 έτη Έχει τριετή βιολογικό κύκλο
Melolontha melolontha (Scarabaeidae) Μηλολόνθη Ασπροσκούληκο Ζημιές Αρκετά επιζήμια, τόσο ως ενήλικοόσοκαιως προνύμφη Πολυφάγο είδος και προκαλεί ζημιές σε λαχανόκηπους και κήπους Προσβάλει και το Τεύτλο Καταπολέμηση Καλλιεργητικά μέσα Χημικά μέσα
Agrotis segetum (Noctuidae) Καραφατμέ ή Αγρότιδα Μορφολογία Προνύμφη: Γκριζόχρωμη Φέρεισεκάθεδακτύλιο2 μαύρες κηλίδες Όταν οι προνύμφες ενοχληθούν κουλουριάζονται με χαρακτηριστικό τρόπο
Βιολογία Διαχειμάζει ως προνύμφη σε χωμάτινο κελί στο έδαφος (10-20cm βάθος) Τα ενήλικά εμφανίζονται την άνοιξη και γεννούν αρχικά σε ζιζάνια (500-1000αβγά) Οι νεαρές προνύμφες είναι αδηφάγες και τρέφονται με φύλλα και βλαστούς πολλών ειδών: τεύτλο, καλαμπόκι, πατάτα, βαμβάκι, καπνό, αμπέλι Προσβάλουν περισσότερα φυτά από όσα χρειάζονται καιαπαιτείταιμερική επανασπορά 3-4γενεές/έτος
Ζημιά Προκαλεί σημαντικές ζημιές κατατρώγοντας τα νεαρά φύλλα και βλαστάρια Καταπολέμηση Καλλιεργητικά μέσα: Βαθιά οργώματα Χημικά μέσα: δολώματα με πίτουρα και δηλητήρια (4-5k/στρ.)
Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) (μελίγκρα βαμβακιού ή πεπονιάς, ψείρα) Μορφολογία Ενήλικα: Άπτερο ζωοτόκο παρθενογενετικό θηλυκό. Το χρώμα μπορεί να ποικίλει από πράσινο, κιτρινοπράσινο σκούρο και καμιά φορά σχεδόν μαύρο Πτερωτό ζωοτόκο παρθενογενετικό θηλυκό, Κεφάλι, θώρακας και κοιλία σκοτεινού χρώματος ενώ το υπόλοιπο σώμα κιτρινοπράσινο σκούρο και καμιά φορά σχεδόν μαύρο
Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) (μελίγκρα βαμβακιού ή πεπονιάς, ψείρα) Ξενιστές-Βιολογία: Βαμβάκι, πεπόνι, αγγούρι, καλαμπόκι, καρπούζι κ.α. Εντονότερες προσβολές εμφανίζονται νωρίς την άνοιξη, ανκαιτοείδος αντέχει και σε σχετικά ξηροθερμικές συνθήκες Εγκαθίσταται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και παρατηρούνται χαρακτηριστικά συμπτώματα προσβολής από αφίδες
Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) (μελίγκρα βαμβακιού ή πεπονιάς, ψείρα) Ξενιστές-Βιολογία: Κάτω από ευνοϊκές συνθήκες ο βιολογικός κύκλος συμπληρώνεται σε 6 ημέρες στους 25 ο C και σε 26 ημέρες στους 20 ο C Μελιτώδη αποχωρήματα
Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) (μελίγκρα βαμβακιού ή πεπονιάς, ψείρα) Ξενιστές-Βιολογία: Διαχειμάζει στο στάδιο του αβγού
Aphis gossypi (Hemiptera: Aphididae) (μελίγκρα βαμβακιού ή πεπονιάς, ψείρα) Παρασιτισμένες- Μουμοποιημένες Αφίδες Καταπολέμηση: Για να μην γίνονται άσκοποι ψεκασμοί πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας κάποιους παράγοντες, όπως: το ύψος του πληθυσμού σε συνδυασμό με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες και την ύπαρξη ή μη παρασίτων Γενικά ευνοούνται από δροσερό και υγρό καιρό (άνοιξη) αντίθετα με τον ξηρό καιρό Σε υψηλούς πληθυσμούς: Ψεκασμοί στοχεύοντας και στην κάτω επιφάνεια των φύλλων
Empoasca spp. (Cicadelidae) (Τζιτζικάκια) Μορφολογία Περιλαμβάνονται αρκετά είδη που προσβάλουν πολλά καλλιεργούμενα φυτά και ζιζάνια Το ενήλικο είναι επίμηκες με σχήμα σφήνας πρασινωπό με ημιδιαφανές, λαμπερές πτέρυγες,
Empoasca spp. (Cicadelidae) (Τζιτζικάκια) Βιολογία: Το θηλυκό έχει μυτερό ωοθέτη και τοποθετεί τα αβγά εντός του νεύρου ή στο μίσχο των φύλλων (60-70 αβγά) Την ημέρα τα άτομα βρίσκονται στην κάτω επιφάνεια του φύλλου ενώ αντίθετα την ημέρα στην πάνω Έχει αρκετές γενεές το έτος
Empoasca spp. (Cicadelidae) (Τζιτζικάκια) Ζημιές: Κυρίωςαπότανυμφικάστάδιαπουζημιώνουν ταφύλλαμεαποτέλεσμαναμειώνεταιο αριθμός των καρυδιών Οι νύμφες μυζούν χυμούς και εισάγουν τοξικές ουσίες που περιέχονται στο σάλιο τους και εμφανίζονται συμπτώματα στην περιφέρεια των φύλλων (κόκκινοι χρωματισμοί και ξηράνσεις κ.α.) Καταπολέμηση: Με καλλιεργητικά μέσα, καταστροφή ζιζανίων ισορροπημένη αζωτούχο λίπανση Χημική εφόσον απαιτηθεί
Lygus sp. (Hemiptera: Myridae) Μορφολογία: Τοενήλικοέχειχρώμα καστανό πράσινο, με χαρακτηριστική σκούρα περιοχή γύρω από τη βάση τωνποδιώνκαιτης κοιλίας Τα ανήλικα μοιάζουν στο σχήμα με τα ενήλικα
Lygus sp. (Hemiptera: Myridae) Βιολογία: Τα θηλυκά εναποθέτουν τα αβγά τους(150-300) μέσα στους φυτικούς ιστούς (στελέχη, φύλλα μίσχοι) Οι μικρές νύμφες μυζούν τους χυμούς Το είδος έχει 3 τουλάχιστον γέννες το έτος. Τα έντομα μεταναστεύουν στο βαμβάκι από καλλιέργειες μηδικής ή από ζιζάνια όπως τα βλίτα
Lygus sp. (Hemiptera: Myridae) Ζημιές: Πολύ σημαντικές, προσβάλουν τους φυλλοφόρους και ανθοφόρους οφθαλμούς και τα μικρά καρύδια τις πρώτες ημέρες του σχηματισμού τους. Πιοεπικίνδυνοστάδιοείναι3 περίπου εβδομάδες μετά την εμφάνιση των χτενιών Αρχικά παρατηρούνται μικρά στίγματα στα φύλλα και ακολούθως παίρνουν σκούρο χρώμα, κουρελιάζονται και πέφτουν αφήνοντας χαρακτηριστική ουλή
Lygus sp. (Hemiptera: Myridae) Ζημιές: Πολύ σημαντικές, προσβάλουν τους φυλλοφόρους και ανθοφόρους οφθαλμούς και τα μικρά καρύδια τις πρώτες ημέρες του σχηματισμού τους. Πιοεπικίνδυνοστάδιοείναι3 περίπου εβδομάδες μετά την εμφάνιση των χτενιών Αρχικά παρατηρούνται μικρά στίγματα στα φύλλα και ακολούθως κουρελιάζονται
Pectinophora gossypiella (Lepidoptera: Gelechiidae) (Ρόδινο σκουλήκι) Μορφολογία: Το ενήλικο είναι μικρό με πρόσθιες πτέρυγες στενές, χρώματος τεφροκάστανου και με διάσπαρτες ακανόνιστες κηλίδες μαύρου χρώματος. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι αργυρόχρωμες και λίγο πλατύτερες από τις πρόσθιες Προνύμφη: αρχικά υποκίτρινο και τελικά παίρνει ρόδινο χρωματισμό