Original Article The effect of weight and duration of carrying backpack on forward head, kyphoses and lordoses in 14-18 year-old girls Zahiri Sarvari S 1*, Daneshmandi H 2, Rahnama N 3, Akoochakiyan M 4 1- PhD Student in Sport Injuries, Tehran University Kish International Campus, Kish, I. R. Iran. 2- Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Gilan, Gilan, I. R. Iran. 3- Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Isfahan, Isfahan, I. R. Iran. 4- Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Tehran University Kish International Campus, Kish, I. R. Iran. Abstract: Received: 2016/09/18 Accepted: 2017/07/4 Background: In recent years, the weight of school backpack has become a growing concern and carrying the heavy backpack causes postural deformity. The aim of this study was to investigate the effect weight and duration of carrying backpacks on forward head, kyphoses and lordoses in 14-18 year-old girls. Materials and Methods: In this prospective cohort study, 262 girls with the mean age 15.5±1.1 years, height 160±6 cm, weight 56.4±12.5 kg, backpack weight 3.98±1.3 kg, and duration of carrying 17.5±8.5 min were randomly selected. Then, 45 healthy girls (mean age, 15.8 years) were voluntarily selected and randomly divided into three groups based on basic measurements including the weight of backpack 3.5, 4.8 and 6.1 kg in 16, 21 and 27 minutes, walking on the treadmill with 1.6 meters per second. The forward head, kyphoses, and lordoses were measured before and after walking on treadmill. Results: Results showed that carrying backpacks more than 3.5 kg in 16 min increased the kyphoses angle (P=0.048). Moreover, the results showed that carrying backpacks with any weight significantly increased lumbar lordoses angles. However, no significant difference was observed in changes of forward head posture among the three groups. Conclusion: Carrying heavy backpacks can increase kyphoses in girls. So, they should avoid carrying backpacks 6% heavier than their weight for more than 16 minutes. Keywords: Backpack, Student, Forward head, Kyphoses, Lordoses * Corresponding Author. Email: Sanaz.zahiri@yahoo.com Tel: 0098 936 252 2812 Fax: 0098 764 443 4430 Conflict of Interests: No Feyz, Journal of Kashan University of Medical Sciences, April, 2018; Vol. 22, No 1, Pages 94-102 Please cite this article as: Zahiri Sarvari S, Daneshmandi H, Rahnama N, Akoochakiyan M. The effect of weight and duration of carrying backpack on forward head, kyphoses and lordoses in 14-18 year-old girls. Feyz 2018; 22(1): 94-102. 94
اثر وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر تغييرات وضعيت سر كايفوزيس و لوردوزيس در دختران 14 تا 18 ساله 2 3 2 *1 ساناز ظهيري سروري حسن دانشمندي نادر رهنما مهديه آكوچكيان مقدمه خلاصه: استفاده از كولهپشتي در ميان افراد از پيشدبستاني گرفته تا دانشگاه و حتي پس از آن به يك عادت تبديل شده است. عادت كردن به استفاده از كولهپشتيهاي سنگين ميتواند موجب تغيير در ساختار بدني نوجوانان و بروز برخي مشكلات بيو- مكانيكي فيزيولوژيكي و انواع بيماريها [1]. شود اگر علل و عوامل بروز اين ناهنجاريها بهموقع شناسايي شده و عوارض آن درمان نشوند ممكن است آثار نامطلوبي بر عملكرد فيزيولوژيك بدن داشته باشند.[2] همچنين دردهاي ناحيه گردني و [3] سابقه و هدف: حمل كولهپشتي كه در دو دهه اخير وزن آن افزايش يافته است باعث تغييرات ساختار قامتي ميشود. هدف از تحقيق حاضر تعيين اثر كوتاهمدت و بدون مداخله وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر وضعيت سر كايفوزيس و لوردوزيس در دختران 14 تا 18 سال بوده است. مواد و روشها: اين پژوهش بهدنبال اثر كوتاهمدت حمل كولهپشتي و از نوع علي پس از وقوع است. تعداد 262 دختر 14 تا 18 سال با ميانگين سن 15/5±1/1 سال قد 160± 6 سانتيمتر وزن 56/4±12/5 كيلوگرم وزن كوله پشتي 3/98±1/3 كيلوگرم و مدت زمان حمل خستگيهاي زودرس بهدليل عدم رعايت استانداردهاي ارگونو- ميكي و علاوه بر آن عوارض رواني و اجتماعي مانند افسرگي گزارش شده است [4-6]. 1 دانشجوي دكتري آسيب شناسي ورزشي و حركات اصلاحي دانشگاه تهران پرديس بين الملل كيش كيش ايران 2 دانشيار دانشكده تربيت بدني و علوم ورزشي دانشگاه گيلان گيلان ايران 3 دانشيار دانشكده تربيت بدني و علوم ورزشي دانشگاه اصفهان اصفهان ايران 4 استاديار دانشكده تربيت بدني و علوم ورزشي دانشگاه تهران پرديس بين الملل كيش كيش ايران *نشاني نويسنده مسي ول: پرديس بين الملل كيش دانشگاه تهران دورنويس: 07644434430 تلفن: 09362522812 پست الكترونيك: Sanaz.zahiri@yahoo.com تاريخ دريافت: 1395/6/28 تاريخ پذيرش نهايي: 1396/4/13 تحقيقات گوناگوني به بررسي اثرات حمل كولهپشتي و بهويژه وزن آن متناسب با سن جنس و ابعاد آنتروپومتريكي دانشآموزان پرداختهاند [7-9]. Hong و همكاران پيشنهاد كردهاند كه وزن مطلوب كولهپشتي براي دانشآموزان 10 ساله ميتواند تا ميزان 10 درصد از وزن بدن آنها باشد. اين محققان دليل پيشنهاد خود را بروز كمترين اختلال در فرايند متابوليكي دانشآموزان هنگام حمل اين مقدار بار اعلام نمودهاند [1]. در استراليا نيز حداكثر وزن قابل قبول كولهپشتي براي دانشآموزان 16 تا 13 درصد از وزن بدن آنها پيشنهاد شده است ساله كمتر از 15 Mohan 17/5±8/5 دقيقه بهصورت تصادفي انتخاب شدند. سپس از اين تعداد 45 دختر سالم با (ميانگين سني 15/8 سال) بهصورت داوطلبانه انتخاب شده و در سه گروه حمل كولهپشتي با وزن 4/8 3/5 و 6/1 كيلوگرم بهمدت 21 16 و 27 دقيقه با سرعت 1/6 متر بر ثانيه بر روي تردميل راه رفتند. زاويه سر به جلو كايفوزيس و لوردوزيس آنان فبل و بعد از راه رفتن اندازهگيري شد. نتايج: حمل كولهپشتي بيشتر از 3/5 كيلوگرم در مدت دقيقه 16 باعث افزايش معنيدار در ميزان زاويه كايفوزيس گرديد (0/048=P). حمل كولهپشتي در تمام وزنها توانست باعث افزايش معنيدار زاويه لوردوزيس شود اما درخصوص تغييرات زوايه سر تفاوت معني - داري در سه گروه مشاهده نشد. نتيجهگيري: توصيه ميشود دختران از حمل كولهپشتي بالاتر از 6 درصد از وزن بدن در مدت بيش از 16 دقيقه خودداري كنند. واژگانكليدي: كولهپشتي دانشآموز سر به جلو كايفوزيس لوردوزيس دوماهنامه علمي پژوهشي فيض دوره بيست و دوم شماره 1 فروردين و ارديبهشت 97 صفحات 94-102.[10] و همكاران درخصوص دانشآموزان 10 تا 15 ساله هندي گزارش كردهاند كه تغييرات معنيدار پاسچر دانشآموزان هنگام ايستادن و راه رفتن با كولهپشتي معادل 10 درصد از وزن بدن در مقايسه با ايستادن بدون بار است. آنها وزني كمتر از 10 درصد از وزن بدن را براي كولهپشتي دانشآموزان توصيه كردهاند [3]. Negrini و همكاران توصيه كردهاند كليه افرادي كه بهنحوي با حمل كيفهاي مدرسه ارتباط دارند (دانشآموزان والدين معلمين و مديران مدارس) بايستي برنامههاي درسي را بهگونهاي طراحي كنند كه دانشآموزان مجبور نباشند هر روزه كتابهاي سنگين اضافي را حمل نمايند تا از فشار ناشي از حمل كيفهاي سنگين بر دانش- آموز كاسته شود. همچنين والدين آنچه كه فرزندان در كيف- 95
ظهيري سروري و همكاران هايشان حمل ميكنند را هر روز مشاهده و كنترل نموده و از حمل آيتمهاي غيرضروري توسط آنها جلوگيري كنند [11]. همچنين Justyna و همكاران گزارش كردهاند كه حتي يك كولهپشتي به سنگيني 10 درصد از وزن بدن ممكن است باعث تغييرات منفي در وضعيت ستون فقرات شود. و بار نامتقارن كولهپشتي منجر به كاهش قابلتوجهي از كايفوز قفسه سينهاي ميشود [12]. نتايج مشابهي توسط Wunpen و همكاران در تحقيقي با عنوان اثرات وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر وضعيت گردن و شانه دانش- آموزان بهدست آمده است [13]. مشخص شده است كه بين نسبت وزن كولهپشتي به وزن شخص و وجود ناهنجاريهاي وضعيتي ستون فقرات در دختران رابطه وجود داشته و وزن كولهپشتي در ايجاد اسكوليوز و كايفوز تاثيرگذار است [14]. Brackley و همكاران در تحقيقي اثر قرار دادن بار كولهپشتي در استقرار و انحناي ستون فقرات در كودكان پيش از بلوغ را مورد بررسي قرار دادند. تعداد 15 كودك 10 ساله يك كولهپشتي معمولي با 15 درصد از وزن بدن خود را حمل كردند. نتايج نشان داد يك كوله- پشتي با 15 درصد از وزن بدن تغييرات معنيداري در پاسچر سر و خم شدن تنه به جلو ايجاد كرده و تغييرات كمتري در زاويه لوردوز ستون فقرات هنگام قرار دادن بار كم در كولهپشتي رخ ميدهد [15]. نتايج اين تحقيقات توسط Heidi و همكاران نيز تاييد شده است. آنها گزارش كردهاند كه قوسهاي ناحيه پشت و كمر در اثر خستگي ناشي از حمل كولهپشتي بهطور معنيداري افزايش مييابند [16]. نتايج مشابهي در كودكان نابالغ گزارش شده است [17]. Kim و همكاران به اين نتيجه دست يافتند كه هنگام حمل كولهپشتي دومحفظهاي تعديل شده زاويه سر به جلو و فاصله سر به جلو كاهش يافته است. اين يافتهها نشان ميدهد كه كولهپشتي دومحفظهاي تعديل شده انحراف وضعيتي را به حداقل ميرساند [18]. Luiz و همكاران در تحقيقي تحت عنوان تاثير حمل كولهپشتي با دو وزن متفاوت روي ستون فقرات كودكان به اين نتيجه دست يافتند كه حركات ستون فقرات در صفحه ساجيتال در دامنه حركت غيرمعمول با خم شدن همراه بوده كه با انقباضات عضلات بهعلت حمل بار افزايش مييابد كولهپشتي باعث افزايش تمايل تنه به عقب ميشود كه با تغييرات دامنه طبيعي حركات ستون فقرات همخواني ندارد. و حمل كولهپشتي در صفحه ساجيتال تاثيري روي تغييرات ستون فقرات در بخش سينه و كمر ايجاد نميكند [19]. Chow و همكاران بيان كردهاند كه با افزايش وزن كولهپشتي صاف شدگي معنيداري در ناحيه لوردوز كمري و بالايي پشت ديده ميشود. و با توجه به ارتباط بين حمل كوله- پشتي و كمردرد حمل بار به صورت كولهپشتي باعث سازگاري منفي در انحناهاي ستون فقرات ميشود [20]. در اينجا اين سوال مطرح ميگردد آيا حمل كولهپشتي در يك زمان كوتاه بدون مداخله عملي طولانيمدت ميتواند باعث تغيير فوري در انحناهاي ستون فقرات شود اين تحقيق با بررسي ميانگين روزانه مدت زمان حمل و وزن كولهپشتي به تعيين اثرات كوتاهمدت آن بر تغييرات وضعيت سر كايفوزيس و لوردوزيس در دختران ميپردازد. مواد و روشها اين پژوهش بهلحاظ هدف كاربردي و از نوع عل ي پس از وقوع است. دادهها به روش ميداني و آزمايشگاهي با سه گروه تجربي همراه با پيش و پسآزمون اجرا شد. در اين تحقيق بهدنبال پاسخ يك فعاليت كوتاهمدت بودهايم. بنابراين هيچ مداخلهاي كه سازگاري ايجاد كند وجود نداشته است. اخلاق پژوهشي با شماره پژوهشكده علوم ورزشي صادر شده است. روش انتخاب افراد و دعوت به مطالعه: اما بااينحال تاييديه IR.SSRI.REC.1396.161 توسط جامعه آماري در دسترس كليه دانشآموزان دختر 14 تا 18 ساله مشغول به تحصيل در جزيره كيش بودند. حجم جامعه در سال تحصيلي 94-95 برابر 600 نفر بود. نمونه پژوهش در دو مرحله تعيين شد در فاز اول حجم نمونه براساس جدول مورگان (1994) تعداد 262 نفر بود كه بهطور تصادفي و بهروش خوشهاي از دبيرستانهاي دخترانه كيش انتخاب شدند. پس از تعيين ميانگين و انحراف معيار وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي نمونه مرحله دوم بهصورت داوطلبانه انتخاب شد. سپس پرسشنامه تندرستي و سلامت بين آنها توزيع شده و 45 دختر سالم بهصورت هدفمند انتخاب شدند. پس از تكميل فرم رضايتنامه همكاري در تحقيق توسط والدين نمونههاي تحقيق بهصورت تصادفي در سه گروه 15 نفري قرار داده شدند و اين تحقيق بدون هيچگونه مداخلهاي اجرا شد. ضمن توضيح هدف و روش اجرا كليه افرادي را كه بين 14 تا 18 سال سن داشتند و قصد حتمي براي خروج از تحقيق نداشتند دعوت شد تا در تاريخ و ساعت معين جهت آمدن به آزمايشگاه آسيبشناسي و حركات اصلاحي دانشگاه تهران آماده باشند. نحوه ورود افراد به مطالعه و مراحل پرسشگري: ابتدا محقق نام شركتكنندگان را يادداشت مينمود و ضمن توضيح مجدد روش انجام طرح افراد فرصت داشتند كه مراحل انجام طرح را از نزديك مشاهده كنند و با ساير افرادي كه قبلا شركت كرده بودند مصاحبه نمايند و درصورت عدم تمايل از 96
اثر وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر تغييرات... اندازهگيري دوبار تكرار شد و ميانگين زواياي بهدست آمده در نظر گرفته شد [23]: θ =4 ARCtag 2H/L در اين فرمول θ زاويه منحنى L فاصله دو نقطه ابتدايي و انتهايى مشاركت در طرح انصراف دهند. درصورت تمايل به شركت رضايتنامه كتبي از آنها گرفته ميشد. اطلاعات فرد شامل اسم آدرس محل سكونت و دو شماره تلفن از فرد و نزديكانش وضعيت تا هل نژاد سطح سواد و وضعيت اجتماعي اقتصادي وارد پرسشنامه ميشد. پژوهش حاضر در دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول اطلاعات دموگرافيكي شامل قد وزن وزن كولهپشتي و مدت زمان حمل آن از دانشآموزان جمع آوري شد. براي اندازهگيري قد از يك متر نواري برحسب سانتيمتر و براي اندازه- گيري وزن از يك ترازو برحسب كيلوگرم استفاده شد. وزن كوله- پشتي شامل ميزان وزن باري (كيلوگرم) بود كه توسط دانشآموزان در درون كولهپشتي حمل ميشد و در سه مقدار 4/8 3/5 و 6/1 كيلوگرم بود. مدت زمان حمل كولهپشتي طول مدت زماني است كه كولهپشتي برحسب ساعت بهطور ميانگين توسط دانشآموزان در يك روز حمل ميشد. پس از اندارهگيري قد و وزن ميانگين و انحراف معيار آنها براي اجراي تحقيق محاسبه شد. سپس بر اساس ميانگين يك و دو انحراف معيار بالاتر از ميانگين گروهاي تحقيق در سه زمان 21 16 و 27 دقيقه مشخص شدند. در مرحله دوم نمونههاي تحقيق در گروههاي سهگانه قبل و بعد از راه رفتن روي تردميل با حمل كولهپشتي تحت ارزيابيهاي اندازهگيري زاويه سر كايفوزيس و لوردوزيس قرار گرفتند. براي اندازهگيري زاويه سر به جلو از گونيامتر يونيورسال استفاده شد. در اين روش آزمودنيها در حالت راحت ايستادند و سه بار حركت فلكشن و اكستنشن گردن را انجام دادند تا شرايط عضلاني غيرطبيعي از بين برود و سر و گردن فرد حالت طبيعي و عادي بهخود بگيرد. سپس آزمودني سر را در يك موقعيت راحت نگه ميداشت. در اين مرحله آزمونگر با قرار گرفتن در سمت چپ آزمودني بازوي ثابت گونيامتر را عمود بر زمين محور گونيامتر را در نماي جانبي موازي با زاي ده خاري C7 و بازوي متحرك گونيامتر را روي تراگوس گوش (غضروف قدامي سوراخ گوش) تنظيم ميكرد. زاويه بين بازوي متحرك و خط افقي كه از مهره C7 عبور ميكند بهعنوان زاويه سر به جلو ثبت ميشد [21]. براي اندازه گيري كايفوزيس از كايفومتر استفاده شد. در اين روش دو بازوي كايفومتر روي مهره 2 و 3 پشتي از بالا و 11 و 12 پشتي از پايين قرار داده و زاويه آن اندازهگيري شد [22]. در اندازهگيري لوردوزيس از خطكش منعطف استفاده شد. آزمودني بدون لباس ايستاده سپس آزمونگر با استفاده از خطكش منعطف ابتدا زواي د خاري مهرههاي S2 و L1 و گودترين نقطه قوس كمري را نشانهگذاري ميكرد و با قرار - دادن خطكش منعطف روي قوس و ثبت آن روي كاغذ با استفاده از فرمول زير زاويه لوردوز محاسبه ميشد. براي اطمينان بيشتر هر منحنى (اولين وآخرين مهره) و H عمود منصف آن است. پروتكل فعاليت در اين پژوهش قبل از اجراي آزمون براي دستگاه تعريف شد كه شامل راه رفتن روي تردميل با شيب ثابت صفر درجه و سرعت 1/6 متر بر ثانيه بود. تحقيقات مختلف سرعت مناسب و راحت راه رفتن براي كودكان و نوجوانان را 1/6 متر بر ثانيه توصيه كردهاند [8]. مدت زمان پروتكل 21 16 و 27 دقيقه بود. دانشآموزان در سه مرحله روي تردميل شركت كردند كه عبارتند از: راه رفتن به هنگام حمل كولهپشتي با وزن معادل ميانگين (3/5 كيلوگرم) يك انحراف استاندارد بالاتر كيلوگرم) (4/8 و دو انحراف استاندارد بالاتر از وزن ميانگين (6/1 كيلوگرم) كولهپشتي دانشآموزان جامعه. پس از جمعآوري اطلاعات از روشهاي آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف استاندارد و آمار استنباطي شامل آزمون كلموگروف-اسميرونف براي تعيين توزيع طبيعي دادهها تحليل واريانس اندازهگيريهاي مكرر و آزمون تعقيبي توكي استفاده شد. كليه تجزيه و تحليل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS ويرايش 22 و در سطح معنيداري 0/05 P انجام شد. همچنين رسم نمودارها نيز به كمك نرمافزار Excel صورت گرفت. نتايج نتايج توصيفي حاصل از اجراي مرحله اول تحقيق نشان داد كه ميانگين و انحراف معيار كننده شركت افراد سن 15/5±1/1 سال قد 160±6 سانتيمتر وزن 56/4±12/5 كيلوگرم شاخص توده بدن 21/9±4/4 وزن كوله 3/98±1/3 كيلوگرم و مدت زمان حمل 17/5±8/5 دقيقه ميباشد. در مرحله دوم تحقيق متغيرهاي مربوط به ستون فقرات به تفكيك سه گروه محاسبه شد كه ميانگين و انحراف معيار آنها در جدول شماره 1 درج شده است. ارزشهاي بهدست آمده از ميانگين و انحراف معيار متغير سر به جلو در سه گروه نشان ميدهد كه با حمل كوله در اوزان متفاوت تغيير قابل توجهاي ايجاد نشده اما ميزان كايفوزيس و لوردوزيس در هر سه گروه افزايش يافته است. نمودارهاي شماره 1 تا 3 تغييرات اين متغيرها را در سه گروه نشان داده شده است. براي آزمودن فرضيهها ابتدا از آزمون كلموگروف-اسميرونف براي تعيين توزيع طبيعي دادهها استفاده شد كه نتايج آن نشان داد همه متغيرها از توزيع طبيعي برخوردارند. سپس براي بررسي تفاوت متغيرها در سه بخش وضعيت سربه جلو كايفوزيس و لوردوزيس 97
ظهيري سروري و همكاران از تحليل واريانس اندازهگيريهاي مكرر استفاده شد كه نتايج آن در جدولهاي شماره 2 و 3 نشان داده شده است. تفاوت ميانگين- هاي بين سه گروه پژوهش بر اساس آزمون تعقيبي توكي در جدول شماره 4 درج شده است. جدول شماره 1- ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي ستون فقرات در سه گروه آزمايشي گروه متغير سر به جلو (درجه) كايفوزيس (درجه) لوردوزيس (درجه) مرحله قبل بعد قبل بعد قبل بعد 6/1 كيلوگرم 27 دقيقه 48/8±4/6 49/5±3/6 26/5±8/7 27/8±7/5 10/9±4/4 13/6±6/5 4/8 كيلوگرم 21 دقيقه 51/1±5/3 51/7±4/1 29/5±9/7 36/7±13/4 11/4±6/2 17/7±9/5 3/5 كيلوگرم 16 دقيقه 50/1±4/2 49/6±2/8 22/71±9/0 26/45±7/1 11/0±4/9 14/5±7/2 نمودار شماره 1- تغييرات سر در دو حالت قبل و بعد از حمل كولهپشتي در آزمودنيها نمودار شماره 2- تغييرات كايفوز در دو حالت قبل و بعد از حمل كولهپشتي در آزمودنيها 98
اثر وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر تغييرات... نمودار شماره 3- تغييرات لوردوز در دو حالت قبل و بعد از حمل كولهپشتي در آزمودنيها جدول شماره 2- نتايج تحليل واريانس در اندازهگيريهاي مكرر وضعيت سر به جلو متغير اثر P F df وضعيت سر مرحله 0 /552 0 / 360 1 تعامل مرحله با گروه 0 /575 0 / 561 42 باتوجه به سطح معنيداري كه بزرگتر از 0/05 در هر دو بخش مرحله و تعامل مرحله با گروه است وزن كوله حمل شده باعث تغيير معنيدار در زاويه سر به جلو متغير كايفوزيس نشده است. جدول شماره 3- نتايج تحليل واريانس در اندازه گيريهاي مكرر كايفوز متغير اثر P F df كايفوز جدول شماره 4- نتايج آزمون تعقيبي توكي براي تعيين تفاوت بين ميانگينها گروهها 0 /001 16 /43* مرحله 1 تعامل مرحله با گروه 0 /186 1 / 752 42 3/5 كيلوگرم 16 دقيقه * در سطح 0/001 P معنيدار است. با توجه به سطح معنيداري نشان ميدهد كه وزن كوله حمل شده باعث افزايش معنيدار در زاويه كايفوزيس شده است. 6/1 كيلوگرم 27 دقيقه 1/487 7/56 4/8 كيلوگرم 21 دقيقه 9/047* 0/114 0/048 0/915 3/5 كيلوگرم 16 دقيقه 4/8 كيلوگرم 21 دقيقه 6/1 كيلوگرم 27 دقيقه نتايج آزمون توكي در مرحله بعد از حمل كولهپشتي نشان داد تنها اختلاف گروه 3/5 كيلوگرم 16 دقيقه با گروه 4/8 كيلوگرم 21 دقيقه در انحناي كايفوزيس معنيدار بود بهطوريكه زاويه كايفوزيس در اثر حمل كولهپشتي بهطور معنيداري افزايش يافته است. درخصوص لوردوز (جدول شماره 5) نتايج نشان داد كه در مرحله قبل با بعد سطح معنيداري كوچكتر از 0/05 است كه فرضيه صفر رد ميشود و معنيدار است. اما در تعامل مرحله با گروه معنيدار نشد. جدول شماره 5- نتايج تحليل واريانس در اندازهگيريهاي مكرر لوردوز متغير اثر P F df لوردوز 0 /001 26 /549* مرحله 1 تعامل مرحله با گروه 0 /183 1 / 772 42 * در سطح 0/001 P معنيدار است. * در سطح 0/05 P معنيدار است. با مراجعه به نتايج تست تعقيبي توكي ميتوان پيبرد كه بين هيچ- يك از اوزان حمل شده تفاوت معنيداري وجود ندارد. بنابراين وزن كولهپشتي حملشده تغيير معنيدار در زاويه لوردوزيس ايجاد نكرده است. علت تغيير معنيدار در هر سه گروه شايد به- دليل خستگي عضلات ضدجاذبه در اثر حمل كولهپشتي با هر نوع وزني باشد. بحث يافتههاي پژوهش حاضر نشان داد كه با افزايش وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي ميزان خم شدن تنه افزايش يافته و بهعبارت ديگر وزن كوله حمل شده باعث افزايش معنيدار در زاويه كايفوزيس شده است. اما درخصوص لوردوزيس نتايج نشان داد حمل كولهپشتي با هر وزني ميتواند باعث افزايش زاويه لوردوزيس شده اگرچه تغييري در زاويه سر بوجود نمي - آورد. مطالعات گزارش كردهاند نهتنها بزرگي وزن ناشي ازحمل 99
ظهيري سروري و همكاران كولهپشتي ميتواند روي پشت افراد اثرگذار باشد بلكه موقعيت كولهپشتي و شيوه حمل آن نيز ميتواند بر پشت دانشموزان تا ثيرگذار باشد [24 5]. تغييرات گوناگون پاسچر به بارهاي سنگين ميتواند تا ثيرات جدي را روي انحناي ستون فقرات داشته باشد. نيروهاي بهكار گرفته شده در اين وضعيت نهتنها ميتواند روي ديسكهاي بين مهرهاي و ليگامنتهاي ستون فقرات تا ثير بگذارد بلكه ميتواند باعث افزايش تنشهاي فشاري و كششي شود كه همواره به آسيب ستون فقرات مي - انجامد [25 24]. ازآنجاييكه حمل كولهپشتي مركز ثقل بدن را به عقب متمايل ميكند آزمودنيها براي جبران آن و بازگرداندن مركز ثقل به مكان اوليه با انقباض عضلات سينه و كشش عضلات پشت بالاتنه را به سمت جلو خم كرده و اين عمل در طولانيمدت باعث كوتاه شدن عضلات سينه و ضعيف شدن عضلات پشت شده و ميزان كايفوزيس را افزايش ميدهد [5]. اين نتيجه با نتايج تحقيق Brackley و همكاران [15] 2004 [14] 1391 Abedzadeh و همكاران [26] 2007 Negrini Chow و همكاران [20] 2007 و [16] 2004 Orloff همخواني داشته اما با نتايج تحقيق Grimmer و همكاران [24] 2002 Luiz و همكاران [19] 2002 Ramprasad و همكاران 2008 [17] و Kim و همكاران [18] 2008 همخواني ندارد. علت عدم همخواني ميتواند تفاوت در آزمودنيها از لحاظ سن جنس نحوه مدت زمان حمل و وزن كولهپشتي باشد. باتوجه به اينكه در تحقيق حاضر وزن كولهپشتي حمل شده در گروه 3/5 كيلوگرم 5/8 درصد و در گروه 4/8 كيلوگرم 9/2 درصد و در گروه 6/1 كيلوگرم 10/8 درصد بوده است نتايج نشان ميدهد كه افزايش وزن كولهپشتي حمل شده باعث افزايش انقباضات عضلات راست شكمي سينهاي بزرگ و كوچك ذوزنقه عضلات كمربند شانهايي ميشود كه اين امر بهنوبهخود باعث كوتاه شدن اين عضلات ميگردد و از طرفي عضلات ذوزنقه و عضلات راست كننده ستون فقرات را دچار كشيدگي ميكند. نتايج اين تحقيق با نتايج تحقيقات Negrini و همكاران 2007 [26] Abedzadeh Brackley [14] 1391 و همكاران 2004 [15] Orloff و همكاران [16] 2004 و Chow و همكاران [20] 2007 همخواني داشته اما با نتايج Luiz و همكاران 2002 [19] Ramprasad و همكاران [17] 2008 و Grimmer و همكاران [24] 2010 همسو نيست. علت اين ناهمسويي احتمالا جنسيت آزمونيها ميباشد زيرا در تحقيق حاضر آزمونيها دختران 14 تا 18 سال بودند اما در تحقيقات ديگر آزمونيها مرد بودهاند. در خصوص تاثير حمل كوله پشتي بر وضعيت سر مشخص شد كه حمل كولههاي با وزن 10 9 6 درصد از وزن بدن نميتواند تغييري در وضعيت سربه جلو و گردن ايجاد كند. نتايج اين تحقيق با نتايج تحقيقات Mohan و همكاران (2007) Kim و همكاران (2008) و Ramprasad و همكاران (2010) مغايرت دارد. علت عدم همخواني ميتواند تفاوت در وزن كولهپشتي باشد كه در تحقيقات آنها بيش از 15 درصد از وزن بدن بوده است. آنها اظهار داشتند كه پاسچرهاي گردني و شانهاي دانش آموزان ميتواند تحت تاثير هر دو عامل وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي قرار گيرد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد حمل كولهپشتي با هر وزني ميتواند زاويه لوردوز كمري را افزايش دهد. ازآنجاييكه لوردوز كمري با كوتاهي عضلات خم كننده ران و بازكننده ستون مهرهها در ناحيه كمري و كشيده شدن عضلات شكم همسترينگ و سريني بيشتر ميشود [25 17 3] حمل كولهپشتي با وزن 10 و كمتر از 10 درصد از وزن بدن و بهمدت كمتر از 30 دقيقه ميتواند اين تغييرات را در لوردوزيس كمري ايجاد كند. Brackley و همكاران نتايج اين تحقيق با نتايج [15] 2004 Orloff و همكاران 2004 [16] همخواني داشته و با نتايج Luiz و همكاران [19] 2002 [14] 1391 Abedzadeh و همكاران [20] 2007 و Chow همسو نيست. علت عدم همسويي احتمالا سن و جنس آزمودني ها است. اين اولين بار است كه يك مطالعه براي تعيين ميزان تماس با عوامل خطر و پيگيري دقيق و كامل افراد در معرض خطر حمل كولهپشتي انجام ميشود و تجربه انجام موفقيتآميز آن ميتواند الگوي كارآمد و مناسبي در انجام مطالعات اپيدميولوژيك سببشناختي براي محققين كشورهاي درحال توسعه باشد. نتيجهگيري تحقيق حاضر نشان داد كه حمل كولهپشتيهاي سنگين موجب افزايش انحناي پشتي ستون فقرات دختران ميشود در - حاليكه تاثير معنيداري بر زاويه سر ندارد. همچنين نتايج نشان داد حمل كولهپشتي با هر وزني ميتواند باعث افزايش زاويه لوردوزيس شود. بهطور كلي بهنظر ميرسد حمل كولهپشتي توسط دانشآموزان نيازمند مراقبت توجه و كنترل بيشتري مي - باشد. حمل كولهپشتيهاي سنگين ميتواند منجر به ناهنجاري - هاي پاسچرال و تغييرات بيومكانيكي منفي شود. همچنين بهنظر ميرسد دانشآموزان دختر 14 تا 18 سال روزانه مدت زمان زيادي را صرف حمل كولهپشتي ميكنند كه با در نظر گرفتن وزن آن در بلندمدت خطرزا بوده و آنها را در آينده با مشكلات 100
اثر وزن و مدت زمان حمل كولهپشتي بر تغييرات... 1396.161 ميباشد. بدينوسيله نويسندگان مقاله مراتب سپاس ساختاري اسكلتي مواجه ميسازد. بنابراين توصيه ميشود دختران از حمل كولهپشتي بالاتر از 6 درصد از وزن بدن خود در مدت بيش از 16 دقيقه خودداري كنند. تشكر و قدرداني مقاله حاضر برگرفته از رساله دكتري آسيب شناسي ورزشي و حركت اصلاحي با كد اخلاق IR.SSRI.REC.- و قدرداني خويش را از خانمها راضيه منصوري مهر و هما رفيعي بهخاطر همكاري در امور آزمايشگاهي و همچنين از دانشآموزان گرامي كه بهعنوان آزمودني حدود 2 ماه در انجام References: اين پژوهش ما را ياري دادند اعلام مينمايند. [1] Hong Y, Li JX, Wong AS, Robinson PD. Effects of load carriage on heart rate, blood pressure and energy expenditure in children. Ergonomics 2000; 43(6): 717-27. [2] Sayari AA, Farahani A, Ghanbarzadeh M. Effect of Structure trains and aerobics training on pulmonary function parameter in student with kyphosis. J Olympics 2006; 3(2): 61-9. [3] Mohan M. Effects of backpack loading on cervical and shoulder poster in Indian school children. Indian J Physiotherapy OccupTher 2007; 1(2): 1-9. [4] Motmans RR, Tomlow S, Vissers D. Trunk muscle activity in different modes carrying schoolbags. Ergonomics 2006; 49(2): 127-38. [5] Piscione J, Gamet D. Effect mechanical compression due to load carrying on shoulder muscle fatigue during sustained isometric arm abduction: An Electromyographic study. Eur J Physiol 2006; 97(5): 573-81. [6] Asghari A, Imanzadeh M. Relationship between Kyphosis and Depression Anxiety in Athlete and non Athlete Male Students in Selected Universities of Tehran. World ApplSci J2009; 7(10): 1311-6. [7] Jones GT, Macfarlane GJ. Epidemiology of low back pain in children and adolescents. Arch Dis Child2005; 90(3): 312-6. [8] Hosseini H, Daneshmandi H, Rahmani-Nia F. The effect of 3 ergonomic models of different school bags in students. J Olympic 2010; 17(3): 47. [in Persian] [9] Hosseini H, Dastmanesh S, Daneshmandi H. The changes of electromyography students trunk muscles when school common bags caring. J SportMed 2010; 2(5): 22.[in Persian] [10] Chansirinukor W, Wilson D, Grimmer K, Dansie B. Effects of backpacks on students: measurement of cervical and Shoulder posture. Australian J PhysTherSci2001; 47(2): 110-6. [11] Negrini S, Carabalona R. Backpacks on! Schoolchildren's perceptions of load, associations with back pain and factors determining the load. Spine (Phila Pa 1976) 2002; 27(2): 187-95. [12] Drzał-Grabiec J, Truszczyńska A, Rykała J, Rachwał M, Snela S, Podgórska J. Effect of asymmetrical backpack load on spinal curvature in school children. Work 2015; 51(2): 383-8. [13] Chansirinukor W, Wilson D, Grimmer K, Dansie B. Effects of backpacks on students: measurement of cervical and shoulder posture. Aust J Physiother2001; 47(2): 110-6. [14] Abedzadeh S. Effect of backpack weight on spinal column abnormalities in 11-12 year old girls in Abadanan [Dissertation or Thesis]. Tehran. Payame Noor University.2012. [15] Brackley HM, Stevenson JM. Are children's backpack weight limits enough?: A critical review the relevant literature. Spine 2004; 29(19): 2184-90. [16] Orloff HA, Raap CM. The effects load carriage on spinal curvature and posture. Spine (Phila Pa 1976)2004; 29(12): 1325-9. [17] Ramprasad M, Jeba A, Raghuveer AK. Effect of Backpack Weight on Postural Angles in Preadolescent Children. Indian Pediatr 2010; 47 (17): 575-80. [18] Kim MH, Yi CH, Kwon OY, Cho SH, Yoo WG. Changes in neck muscle electromyography and forward head posture children when carrying schoolbags. Ergonomics 2008; 51(6): 890-901. [19] Luiz A, André LF. The influence of two backpack loads on children's spinal kinematics. RevBras Educ 2008; 22(1): 45-52. [20] Chow DH, LeungKT, HolmesAD. Changes in spinal curvature and proprioception school boys carrying different weights backpack. Applied Ergonomics2007; 50(12): 2148-56. [21] Yoo WG, Kim MH, Yi CH. Intra-rater and inter-rater reliability of various forward head posture measurements. PhysTher Korea 2005; 12(4): 41-7. [22] Koureas G, Papazisis Z, KorovessisP. Correlation between backpack weight and way of carrying, sagittal and frontal spinal curvatures, athletic activity, and dorsal and low back pain in schoolchildren and adolescents. J Spinal Disord Tech2004; 17(1): 33-40. [23] Seidi F, Rajabi R, Ebrahimi TI, Tavanai AR, Moussavi SJ. The Iranian Flexible Ruler Reliability and Validity in Lumbar Lordoses Measurements. World J Sport Sci 2009; 2(2): 95-9. 101
ظهيري سروري و همكاران [24] Grimmer K, Dansie B, Milanese S, Pirunsan U, Trott P. Adolescent standing postural response to backpack loads a randomised controlled experimental study. BMC Musculoskeletal Disorders 2002; 3(10): 1-10. [25] Daneshmandi H, Alizadeh MH, Gharakhanlou Reditors. Corrective exercises. Tehran: Samt; 2003. p. 172. [26] Negrini S, Negrini A. Postural effects of symmetrical and asymmetrical loads on the spines schoolchildren. Scoliosis 2007; 2: 8. 102