ﺮﺳ ﻲﮔﺪﻣﺁﻮﻠﺟ ﺮﭽﺳﻮﭘ ﺡﻼﺻﺍ ﺮﺑ ﻩﺪﻨﻫﺩ ﺕﺎﺒﺛ ﻱﺎﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺮﺛﺍ ﻲﺳﺭﺮﺑ

Transcript

1 مجله علمي پژوهشي د انشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران سال دهم شماره 2 صفحات 111 تا 117 تابستان 1391 مقاله تحقيقاتي نام نويسند گان بررسي اثر تمرين هاي ثبات دهنده بر اصلاح پوسچر جلوا مدگي سر * امير هوشنگ بختياري 1 عبدالحميد حاجي حسني 2 رزيتا هدايتي 2 عاطفه امينيان فر 3 تاريخ اعلام وصول: 1390/7/19 تاريخ اعلام قبولى مقاله: 1390/12/7 چكيده سابقه و هدف: جلو ا مدگي سر (FHP) يكي از شايعترين پوسچرهاي معيوب است كه همراه با ضعف عضلات ثبات دهنده گردني است فيزيوتراپيستها بهطور معمول از ورزشهاي چين-تاك براي اصلاح اين وضعيت معيوب استفاده ميكنند. اين مطالعه به منظور بررسي اثر افزودن ورزشهاي ثبات دهنده گردني بر تمرينهاي چين-تاك بر اصلاح FHP طراحي شده است. مواد و روشها: در اين پژوهش نيم تجربي 47 نفر از دانشجويان دختر دانشگاه علوم پزشكي سمنان مبتلا به FHP بهطور تصادفي در يكي از دو گروه مطالعه: گروه ا زمايشي (انجام تمرينهاي چين-تاك همراه با تمرينهاي ثباتي 24=n) و يا گروه كنترل (فقط انجام تمرينهاي چين-تاك 23=n) قرار گرفتند. داوطلبين هر گروه تمرينهاي خود را طبق برنامه 2 مرتبه در روز و بهمدت 4 هفته انجام دادند. ميزان FHP قبل و بعد از 4 هفته مداخله و همينطور بعد از 3 ماه دوره پيگيري اندازهگيري شد. يافتهها: بعد از مداخله كاهش معنيدار ميزان FHP در هر دو گروه ا زمايشي (ميانگين= 0/0001>P) 2/1 cm و كنترل (ميانگين= 1cm 0/03=P) مشاهده گرديد. مقايسه ميانگين تغييرات جابهجاي ي سر به جلو بين دو گروه مطالعه نشانگر اصلاح بيشتر FHP بلافاصله بعد مداخله (ميانگين تغييرات= 0/001>P) 1/1cm و همينطور بعد از 3 ماه دوره پيگيري (ميانگين تغييرات= 1/7cm 0/0001>P) بود. بحث و نتيجهگيري: نتايج نشان داد كه تركيب ورزشهاي ثباتي ورزشهاي چين-تاك نه تنها موجب اصلاح بهتر FHP ميگردد بلكه حتي موجب پايداري موثرتر و ثابت پوسچر اصلاح شده نيز ميشود. مطالعات بيشتري لازم است تا اثر منفرد تمرينهاي ثباتي را بر اصلاح FHP بررسي كند. كلمات كليدي: وضعيت جلو ا مدگي سر تمرينهاي ثباتي تمرينهاي Chin-tuck مقدمه يكي از شايعترين پوسچرهاي معيوب ستون فقرات گردني جلو ا مدگي سر يا (FHP) Forward head posture با شيوع %66 ميباشد (1 2 ).بروزاينپوسچرمعيوبموجبافزايشاثرنيروهايجاذبهي روي سر اكستنشن بيش از حد سر روي گردن در مفصل ا تلانتو اكسيپيتال خم شدن گردن روي توراكس و عقب رفتن مانديبولا و عدم بهكارگيري فلكسورهاي عمقي گردن ميشود (3). از طرف ديگر با تغيير وضعيت سر بهطرف جلو اثر نيروهاي جاذبه روي سر افزايش يافته كه در طولاني مدت منجر به تغييرات دژنراتيو در مفاصل فقرات گردني و ا سيب ديسك بين مهرهاي و بالطبع ا ن مشكلات سيستم اعصاب گردني بي حركتي مفصلي و كاهش حس عمقي و حركتي ميگردد (4). علاوه بر اين اثرات عوارض موضعي ديگري متعاقب FHP وجود دارد كه شامل هم تراز نبودن مفصل تمپورومنديبولار و اختلال در عمل جويدن (5) افزايش 1 استاد ايران سمنان دانشگاه علوم پزشكي سمنان مركز تحقيقات توان بخشي عصبي عضلاني (*نويسنده مسي ول) تلفن: ا درس الكترونيك: amirbakhtiary@sem-ums.ac.ir 2 استاديار ايران سمنان دانشگاه علوم پزشكي سمنان گروه فيزيوتراپي دانشكده توان بخشي دانشگاه علوم پزشكي سمنان 3 استاديار ايران سمنان دانشگاه علوم پزشكى سمنان مركز تحقيقات توانبخشى عصبى عضلانى

2 مجله علمي پژوهشي د انشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران سال دهم شماره 2 تابستان 1391 شماره مسلسل فشار روي عروق خوني و كاهش جريان خون مهرهاي به سمت مغز و ساقهي مغز تحرك بيش از حد قسمت مياني گردن به علت شل شدن ليگامنت Nuchae و بي ثباتي اين منطقه كم تحركي قسمت فوقاني توراكس و كاهش ظرفيت تنفسي ميباشد (6 7). اين عوارض در طولاني مدت باعث افزايش كايفوز پشت كاهش قد و ظرفيت حياتي و همينطور كاهش دامنه حركتي كمربند شانهاي و مفصل شانه ميشود (6). سردردهاي تنشني و ميگرن سندرمهاي فيبرومايالژيا درد مايوفاشيال و يا اختلال در عملكرد مفصلتمپورومنديبولاروياسندرمخستگيمزمنازديگرعوارض FHP كه در نهايت موجب به هم خوردن كيفيت زندگي بيماران ميگردد 8).(9 يكي ديگر از عوامل موثر بر ايجاد FHP عدم تعادل بين عضلات اطراف گردن است (3 10) كه باعث بروز نيروهاي غير متقارن روي ستون فقرات شده كه خود عامل ديگري براي افزايش خطر ا سيبمهرهايهنگاموجودچنينرفتارهايغلطپوسچريطولاني مدت است (10). با توجه به مشكلات ياد شده ايجاد عادتهاي وضعيتي صحيح جهت اصلاح پوسچرهاي معيوب و دستيابي به عملكرد صحيح ستون فقرات ضروري ميباشد (2). اهداف درمان براي تصحيح مشكلات پوسچرال شامل: بهبود دامنهي حركتي افزايش انعطاف پذيري و افزايش قدرت عضلات ضعيف ميباشد (11). تكنيكهاي ريلكسيشن ماساژ و ورزشهاي كششي نيز براي كاهش درد و تنشن عضله به كار برده ميشود (12). يكي از ورزشهاي توصيه شده براي اصلاح FHP ورزش Chin-tuck است كه منجر به استرچ قسمت فوقاني عضلات گردن در قسمت پشتي و افزايش قدرت عضلات جلوي گردن و در نهايت بهبود FHP ميگردد (10 2). بههرحالنكتهايحاي زاهميتايناستكهورزش Chin-tuck نقشي در افزايش عملكرد عضلات ثبات دهنده گردني بازي نميكند و توجه ان بيشتر روي تقويت عضلات اكستانسور گردني و استرچ عضلات خم كننده گردني است. بنابراين با توجه به بي ثباتي ستون فقرات بهخصوص در قسمت مياني ان هنگام وجود (10 FHP 13) به نظر ميرسد كه هنگام اصلاح اين پوسچر معيوب توجه به افزايش نقش عملكرد عضلات ثبات دهنده جايگاه ويژهاي داشته باشد. مطالعات متعددي در خصوص نقش عضلات ثبات دهنده و تمرينهاي ثباتي در نواحي تحتاني ستون فقرات بهخصوص در ناحيه ستون فقرات كمري در دست ميباشد (14). اما در خصوص ستون فقرات گردني كمتر به نقش اين عضلات توجه شده است. اين مطالعه با توجه به نقش ويژه عضلات ثبات دهنده در تنظيم حركات سگمنتهاي مهرهاي نسبت به يكديگر طراحي شده است تا بدينوسيله بتوان نقش تمرينهاي ثبات دهنده گردني را بر اصلاح FHP نسبت به انجام تمرينهاي Chin-tuck بهطور منفرد بررسي نمود. مواد و روشها اين مطالعه در كميته اخلاق دانشگاه علوم پزشكي سمنان تاي يد و در سال 1389 در مركز تحقيقات توانبخشي عصبي عضلاني دانشگاه علوم پزشكي سمنان اجرا گرديد. پس از بررسي اوليه در خوابگاه دانشجويان تعداد 67 نفر دانشجوي دختر دانشگاه علوم پزشكي سمنان با وضعيت جلو ا مده سر (25-18 سال) شناسايي شدند كه از اين تعداد 50 دانشجوي دختر داوطلب شركت در مطالعه گرديدند. داوطلبان بطور تصادفي در يكي از دو گروه كنترل شامل انجامتمرينهايChin-tuck وگروها زمايشيشاملانجامتمرينهاي ثباتي همراه با تمرينهاي chin-tuck قرار گرفتند. شرايط ورود به مطالعه شامل ابتلا به FHP بود و شرايط خروج از مطالعه شامل: 1) ابتلا به بيماريهاي عضلاني - اسكلتي عصبي - عضلاني قلبي - عروقي تنفسي و غيره 2) گزارش دردهاي راديكولار در ناحيهي شانه و اندام فوقاني 3) ابتلا به دردهاي گردني و 4) محدوديت دامنهي حركتي گردن و اندام فوقاني بود. داوطلبان پس از ا گاهي از نحوه انجام تحقيق فرم رضايت نامه را مطالعه و امضا نمودند. سپس اطلاعات دموگرافيك ايشان شامل: قد وزن تعدادساعاتمطالعهدرروزورشتهتحصيليثبتگرديد. برايبررسيارتباطIndex Body Mass ياBMI باميزانFHP ازفرمول (m) Weight (kg) Height 2 استفاده گرديد. در مرحله بعدي داوطلب بهطور عادي در حالت ايستاده در كنار يك شاقول ا ويخته شده از سقف قرار گرفته بگونهاي كه خط شاقول در راستاي قوزك خارجي پا زانو و هيپ قرار گرفت (3). سپس ميزان جابهجايي سر به جلو با اندازهگيري فاصله لالهي گوش تا خط شاقول توسط خط كش به سانتيمتر تعيين شده (در حالت طبيعي لاله گوش بايد در امتداد خط شاقولي بدن باشد) و در فرم مربوطه ثبت شد. ميزان

3 بررسي اثر تمرين هاى ثبات دهنده بر اصلاح پوسچر جلوا مدگي سر امير هوشنگ بختياري و همكاران 113 FHP قبل و بعد از مداخله و همچنين سه ماه پس از انجام ا خرين تمرينها اندازهگيري گرديد. نحوهي اجراي ورزشها: داوطلبان به صورت تصادفي در يكي از دو گروه كنترل (25 نفر) و ا زمايش (25 نفر) قرار داده شدند كه در گروه كنترل فقط از تمرينهاي Chin-tuck و در گروه ا زمايش از تمرينهاي ثباتي همراه با تمرينهاي Chin-tuck استفاده شد. ورزشها در هر دو گروه ا زمايش و كنترل به مدت 4 هفته روزي 2 بار و هر تمرين به مدت 10 ثانيه و با 10 تكرار انجام شد (مدت 10 ثانيه استراحت بين هر تمرين قرار داده شد). جهت كنترل انجام تعداد دقيق تمرينها جدولي در اختيار داوطلبان قرار داده شد و از داوطلبان خواسته شد كه هر وعده انجام ورزش را در جدول علامت گذارد و درمانگران جهت كنترل انجام دفعات و صحت تمرينها هفتهاي يكبار به ايشان مراجعه كردند. پس از يك ماه جداول مربوطه جمعا وري شده و دوباره ميزان FHP داوطلبان را اندازهگيري شد. جهت ارزيابي پايداري اثرات تمرينهاي انجام شده اين اندازهگيري بعد از سه ماه نيز دوباره تكرار گرديد. نحوهي انجام :Chin-tuck براي انجام اين تمرين از داوطلبان گروه كنترل خواسته شد كه در حالت ايستاده يا نشسته پشت به ديوار قرار گرفته و چانهي خود را به سمت پايين و عقب به حالت غبغب گرفتن برده و 10 ثانيه نگه دارند (براي انجام دقيق حركت از داوطلب خواسته شده كه بالشي به ضخامت 5 cm را بين اكسيپيتال سروديوارپشتخودنگهدارد).برايانجامبهترحركت ازداوطلب خواسته شده كه دست خود را روي چانه گذاشته و ا نرا به عقب هدايت كند. داوطلب ميبايست بعد از هر مرتبه انجام ورزش 10 ثانيه استراحت كند و اين كار را در هر نوبت تمرينها به تعداد 10 بار تكرار كند (15). (شكل A1) نحوهي انجام ورزشهاي ثباتي به همراه ورزش :Chin-tuck براي انجام اين تمرينها مانند حالت قبل از داوطلبان گروه ا زمايش خواسته شد كه كنار ديوار ايستاده و همزمان با عمل Chin-tuck كه در بالا توضيح داده شد هر دو اندام فوقاني را بهطور موازي هم با فلكشن 90 درجهي شانه و اكستنشن ا رنج در جلوي بدن نگهداشته و سپس به طور مخالف با دامنهي كم به مدت 10 ثانيه به طرف بالا و پايين حركت دهند. (شكل B1) پس از پايان 10 ثانيه ورزش سر به حالت ا زاد و اندام فوقاني نيز به حالت استراحت در كنار بدن به مدت 10 ثانيه در حالت ا زاد قرار ميگرفت. پس از دوره استراحت از داوطلب خواسته ميشد كه با بردن سر در وضعيت غبغب گرفتن (chin-tuck) اندام فوقاني را در طرفين بدن با زاويه 90 درجه ابداكشن شانه و اكستنشن ا رنج قرار داده و با حفظ وضعيت سر (نگهداشتن بالش در پشت اكسيپيتال و گردن) اندام را به مدت 10 ثانيه با دامنهي كم بچرخاند و سپس 10 ثانيه شكل 1- نحوه انجام تمرينات (A) Chin-tuck و تمرينات ثباتي همراه با تمرينات (B Chin-tuck و C).

4 مجله علمي پژوهشي د انشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران سال دهم شماره 2 تابستان 1391 شماره مسلسل استراحت كند. (شكل C1) در تمام اين تمرينها انجام همزمان ورزش Chin-tuck ضروري بود. (16) اين دوره تمرينها در هر جلسه به تعداد 5 بار تكرار گرديد تا زمان و تعداد انجام تمرينها بين دو گروه ا زمايشي يكسان باشد. روشهاي ا ماري مورد استفاده: براي تعيين ارتباط بين BMI قد وزن ميزان ساعات مطالعه و نشستن جلوي كامپيوتر با شدت جلو ا مدگي سر از ا زمون Correlation Coefficient و براي مقايسهي تغييرات پوسچر قبل و بعد از مداخله در هر يك از گروههاي ا زمايشي و كنترل از ا زمون tزوجي student و جهت تعيين سطح معنيداري اثرات تمرينهاي Chin-tuck و تمرينهاي ثباتي بر ميزان جلوا مدگي سر از ا زمون t مستقل براي مقايسهي ميانگين تغييرات بين دو گروه با سطح معنيداري = 0/05 α استفاده گرديد. يافتهها از تعداد 50 نفر داوطلب 3 نفر از ادامه همكاري خودداري كردند كه در نتيجه 47 نفر دانشجوي دختر مبتلا به FHP پس از تكميل فرم رضايت نامه به طور تصادفي در دو گروه (23 tuck-chin نفر) و گروه تمرينهاي ثباتي همراه با (24 tuck-chin نفر) قرار گرفتند كه تمام داوطلبان تا پايان مراحل ا زمون شركت كردند. مقايسه متغيرهاي اندازهگيري شده در قبل از شروع مداخلات و تمرينات ورزشي نشان داد كه تفاوت معنيداري بين دو گروه قبل از مداخله وجود ندارد (جدول 1) كه اين بيانگر يكنواختي و مشابهت دو گروه ا زمايشي و كنترل در مطالعه حاضر بوده است. بررسيارتباطبينمتغيرهايثبتشدهوميزانFHP اندازهگيريشده در داوطلبان قبل از مداخله نشان داد كه ارتباط ا ماري معنيداري بين وزن قد BMI و ميزان ساعات مطالعه در روز با ميزان FHP وجود ندارد (0/05<P). جدول 2 اين نتايج را نشان ميدهد. جدول 3 ميزان جلوا مدگي سر در دو گروه ا زمايش و كنترل و جدول 4 ميانگين تغييرات جلوا مدگي سر را قبل و بعد از 4 هفته تمرينها و همينطور بعد از سه ماه دوره پيگيري نشان ميدهند. نتايج نشانگر كاهش معنيدار ميزان جلوا مدگي سر بعد از مداخله در هر دو گروه ا زمايش و كنترل بود بگونهاي كه ميزان كاهش در گروه تمرينهاي ثباتي به مراتب بيشتر از گروه Chin-tuck تنها بوده است (0/0001>P). اندازهگيري مجدد FHP بعد از 3 ماه پيگيري نشان داد كه ميزان جلوا مدگي سر در گروه chin-tuck به مقادير قبل از مداخله برگشت كرده است و تفاوت معنيداري بين مقادير ثبت شده قبل از مداخله و بعد از 3 ماه پيگيري وجود ندارد (0/09=P). در حاليكه در گروه تمرينها توام ثباتي و Chin-tuck بعد از دوره جدول 1- مقايسه ميانگين (انحراف معيار) متغيرهاي اندازه گيري شده بين دو گروه ا زمايشي (تمرين هاي ثباتي همراه با (Chin-tuck و كنترل (تمرين هاي (Chin-tuck قبل از مداخله P Value ( 24) ( 23) 0/12 (12/5) 62/5 (10/7) 57/1 ( ) 0/35 (5/8) 164/3 (6/1) 165/6 ( ) 0/16 (4/2) 3/23 (3/5) 21/7 BMI 0/70 (2/1) 2/9 (2/4) 3/1 ( ) 0/98 (1/1) 2/7 (0/9) 2/7 ( ) جدول 2- بررسي ارتباط ميزان جلوا مدگي سر كل داوطلبين با ديگر متغيرهاي ثبت شده قبل از مداخله. P value ( ) ( ) 0/42 (11/8) 59/8 ( ) 0/14 0/65 (1/1) 2/7 (5/9) 165/2 (3/9) 22/5 ( ) BMI 0/69 (2/3) 3/3

5 بررسي اثر تمرين هاى ثبات دهنده بر اصلاح پوسچر جلوا مدگي سر امير هوشنگ بختياري و همكاران 115 جدول 3- مقايسه ميانگين (انحراف معيار) ميزان جلو ا مدگي سر (به سانتي متر) بين دو گروه ا زمايشي (تمرين هاي ثباتي همراه با (Chin-tuck و كنترل (تمرين هاي (Chin-tuck قبل و بعد از مداخله و بعد از 3 ماه دوره پيگيري. P value ( 24) ( 23) 0/98 (1/07) 2/7 (0/97) 2/7 P <0/0001 (0/6) 1/51 (0/79) 2/36 P <0/0001 (0/80) 1/12 (0/69) 2/40 3 كاهش معني دار ميزان FHP بعد از مداخله در گروه كنترل (0/05>P) كاهش معني دار ميزان FHP بعد از مداخله و بعد از دوره پيگيري در گروه ا زمايش (0/001>P) جدول 4- مقايسه ميانگين تغييرات (انحراف معيار) جلوا مدگي سر قبل و بعد از 4 هفته تمرين هاي و بعد از سه ماه دوره پيگيري بين دو گروه ا زمايشي (تمرين هاي ثباتي همراه با (Chin-tuck و كنترل (تمرين هاي.(Chin-tuck p value ( 24) ( 23) 0/001 (0/42) 1/01 (0/34) 0/49 P<0/0001 (0/46) 1/59 (0/29) 0/78 0/01 (0/39) 0/61 (0/04) 0/51 3 ماهه پيگيري همچنان ميزان جلوا مدگي سر بطور قابل توجهي كمتر از مقادير اندازهگيري شده در قبل از انجام تمرينات ثباتي ميباشد (0/0001>P). مقايسه نتايج جلوا مدگي سر اندازهگيري شده بعد از دوره 3 ماهه پيگيري در دو گروه ا زمايش و كنترل بيانگر كاهشمعنيدارا ندرگروهتمرينهايثباتيميباشد (0/0001>P). بحث و نتيجهگيري اينمطالعهباهدفبررسياثرتركيبورزشهايثباتيباتمرينهاي tuck-chin براي اصلاح پوسچر جلوا مدگي سر طراحي شده است. نتايج بهدست ا مده ارتباط معنيداري بين متغيرهاي قد وزن BMI و تعداد ساعات مطالعه با ميزان جلوا مدگي سر در داوطلبان نشان نداد. بنابراين ايجاد اين پوسچر معيوب ارتباطي به مشخصات دموگرافيك فرد نداشته و براساس مطالعات ديگر عوامل محيطي نظير وضعيتهاي غلط در مقابل مانيتور رايانه و يا هنگام مطالعه و يا نحوه غلط حمل كوله پشتي اضافه بار كوله پشتي حمل شده توسطدانشا موزان طراحينامناسبصندليوميزكاروهمينطور زندگي بدون تحرك بر ايجاد اين پوسچر معيوب اثر دارد (17 18). بررسي و مقايسه ميزان جلوا مدگي سر بعد از 4 هفته تمرينهاي ورزشي نشان دهندهي اثر مثبت تمرينهاي در هر دو گروه مطالعه بوده است با اين تفاوت كه اين اثرات در گروه تمرينهاي Chin- tuck بهطور كوتاه مدت بوده و بعد از دوره 3 ماهه پيگيري پوسچر معيوب جلو ا مدگي سر به وضعيت قبل از انجام تمرينها برگشت. در حاليكه اصلاح پوسچر در گروه تمرينها توام ثباتي و Chin- tuck حتي بعد از 3 ماه پيگيري در وضعيت اصلاح شده باقي مانده بود. همانطور كه از قبل اشاره شد انجام ورزشهاي Chin-tuck منجر به افزايش طول عضلات كوتاه شده فوقاني عضلات گردن در قسمت پشتي و افزايش قدرت عضلات جلوي گردن در قسمت جلو ميگردد (22) كه با ايجاد تعادل بين گروههاي عضلاني فوق از نظر طول و تنشن عضلاني منجر به اصلاح FHP ميگردد. اما به نظر ميرسد كه با عدم انجام تمرينها و بهدليل وجود بي ثباتي نواحي مياني مهرههاي گردني (10) و وجود عادتهاي غلط (17) زمينه براي برگشت مجدد اين پوسچر معيوب وجود دارد (19). بههرحال عليرغم تا ييد اثرات مثبت تمرينهاي chin-tuck بر اصلاح (9) FHP هيچشواهديدالبراثرماندگارياينتمرينهابراصلاح FHP موجودنيستوبهنظرميرسد انجامتمرينهايChin-tuck به تنهايي نميتواند در طولاني مدت موجب اصلاح پوسچر معيوب جلوا مدگي سر گردد اگرچه بلافاصله بعد از انجام اين تمرينها ميزان جلوا مدگي سر اصلاح شده است (15). بههرحال ضرورت انجام مطالعات تكميلي همراه با پيگيري نتايج در اين زمينه احساس ميگردد.

6 مجله علمي پژوهشي د انشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران سال دهم شماره 2 تابستان 1391 شماره مسلسل نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه افزودن ورزشهاي ثباتي به تمرين Chin-tuck نه تنها موجب اصلاح جلوا مدگي سر در اين افراد شده بلكه حتي بعد از توقف 3 ماهه تمرينات نيز همچنان پوسچر اصلاح شده حفظ شده و به وضعيت اوليه برنگشته است. بنابراين با توجه به نتايج مطالعات قبلي كه مويد عملكرد ناموفق عضلات ثبات دهندهي فقرات گردني (10 13) و در نتيجه اختلال در ثبات فقرات گردني افراد مبتلا به پوسچر جلوا مدگي سر است (14 20) به نظر ميرسد كه افزايش سطح عملكردي عضلات ثبات دهنده به فقرات گردني كمك ميكند تا در مقابل نيروهاي ناشي از رفتارها و پوسچرهاي غلط پايداري كرده و از برگشت پوسچر معيوب جلوگيري كنند (20). عليرغم سابقه بهكارگيري طولاني مدت ورزشهاي قدرتي براي رفعمشكلاتمكانيكيستونفقرات (11) درحالحاضرمطالعات نشان داده كه عدم توجه به عملكرد عضلات ثبات دهنده ستون فقرات منجر به اختلال عملكردي عمده اين ساختار چند سگمنتي ميگردد كه در نهايت علاوه بر كاهش قدرت عضلات ستون فقرات (21) منجر به اختلال در انعطاف پذيري ساختار ا ن نيز ميگردد (20 22). Stokes و Gardner-Mouse هنگام بررسي نقش گروههاي مختلف عضلاني بر ايجاد ثبات ستون فقرات نتيجه گرفتند كه برقراري ثبات ستون فقرات توسط اين ساختارهاي عضلاني بر افزايش عملكرد ستون فقرات در مقابل استرسهاي واردهموثراست Liebenson.(22) وHymanنيزاستفادهازتمرينهاي ثبات دهنده عضلات ستون فقرات راهي كم هزينه و ا سان براي برگرداندن بيماران مبتلا به ا سيبهاي ستون فقرات به فعاليتهاي روزمره معرفي كردند و نتيجه گرفتند كه با افزايش پايداري بين سگمنتهاي مهرهاي مجاور اعمال استرسهاي بيشتر روي ستون فقرات كنترل شده كه ضمن بهبود فعاليتهاي عملكردي روزمره بيماران از ايجاد پوسچرهاي معيوب نيز جلوگيري ميكند (23). در يك مطالعه اخير با استفاده از ورزشهاي ثباتي ناحيه ستون فقرات كمري افزايش عملكرد كاهش درد و بهبود دامنههاي حركتي و افزايش انعطاف پذيري ستون فقرات در بيماران مبتلا به ا سيبهاي ديسك بينمهرهايمشاهده شد (14). در مطالعه ديگري نيز استفاده از ورزشهاي ثبات دهنده ستون فقرات موجب كاهش درد بهبود عملكرد و تقويت عضلات تنه در مقابل استرسهاي وارده گرديد (24). بنابراين به نظر ميرسد كه توجه به عملكرد عضلات عمقي و موضعي ثبات دهنده ستون فقرات بر حفظ پايداري بين مهرهاي ستون فقرات هنگام وجود وضعيتهاي پاتولوژيك از اهميت ويژهاي برخوردار است (20 24) و هرگونه اصلاح پوسچر و يا بهبود عملكرد ستون فقرات بدون توجه به عوامل ثبات ديناميك ا ن منجر به عدم پايداري نتايج ميشود (20 24). نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه افزودن تمرينها عضلات ثباتي ستون فقرات گردني به ورزش Chin-tuck موجب فعال شدن اين عضلات در ايجاد ثبات و پايداري ستون فقرات گردني در مقابل استرسهاي وارده ناشي از رفتارها و عادتهاي غلط شده كه در نهايت موجب پايداري اثرات اصلاحي تمرينهاي Chin-tuck ميشود (14 24) بهگونهاي كه حتي پس از گذشت سه ماه از توقف تمرينها پوسچر اصلاح شده همچنان باقي مانده است. پيشنهادهايي براي تحقيقات ا تي با توجه به نتايج مطالعه حاضر كه به طور عمده در گروه دختران جوان دانشجو مبتلا به جلو ا مدگي سر بدون علايم كلينيكي به عمل ا مد پيشنهاد ميشود كه مطالعات مشابهي در افراد مبتلا به جلوا مدگي سر همراه با علايم كلينيكي سردرد گردن درد و دردها منتشر به اندام فوقاني و همچنين افراد مذكر و در گروههاي سني مختلف انجام شود تا ضمن استفاده از ديگر انواع ورزشهاي ثبات دهنده ستون فقرات بهتوان برنامه جامع توانبخشي جهت اصلاح اين پوسچر معيوب تدوين نمود. تشكر و قدرداني اين مطالعه با همكاري دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي سمنان و همينطور سركار خانمها فيزيوتراپيست ميرحجتي و پناهنده در جمعا وري اطلاعات ا موزش و پيگيري انجام تمرينها صورت گرفته است كه صميمانه از همكاري ايشان سپاسگذاري ميكنيم. همينطور لازم است كه مراتب سپاس خود را از معاونت محترم تحقيقات و فناوري دانشگاه علوم پزشكي سمنان بابت حمايت مالي در اجراي اين طرح اعلام نماييم.

7 117 بررسي اثر تمرين هاى ثبات دهنده بر اصلاح پوسچر جلوا مدگي سر امير هوشنگ بختياري و همكاران References 1- Griegel-Morris P, Larson K, Mueller-Klaus K, Oatis CA. Incidence of common postural abnormalities in the cervical, shoulder, and thoracic regions and their association with pain in two age groups of healthy subjects. Phys Ther 1992; 72(6): Hertling D, Kessler RM. Management of common musculoskeletal disorders: physical therapy principles and methodstrans]. Lippincott Williams & Wilkins; Kendall F, McCreary E, Provance P, Rodgers M, Romani W. Muscle Testing and Function with Posture and PainTrans]. Baltimore Lippincott Williams and Wilkins; Fernandez-de-las-Penas C, Alonso-Blanco C, Cuadrado ML, Gerwin RD, Pareja JA. Trigger points in the suboccipital muscles and forward head posture in tension-type headache. Headache 2006; 46(3): Ohmure H, Miyawaki S, Nagata J, Ikeda K, Yamasaki K, Al-Kalaly A. Influence of forward head posture on condylar position. J Oral Rehabil 2008; 35(11): Levangie PK, Norkin CC. Joint structure and function : a comprehensive analysis. 4th ed. edtrans]. Philadelphia, PA: F.A. Davis Co.; Parsons J, Marcer N. Osteopathy : models for diagnosis, treatment and practicetrans]. Edinburgh: Churchill Livingstone; Fernandez-de-Las-Penas C, Cuadrado ML, Pareja JA. Myofascial trigger points, neck mobility, and forward head posture in episodic tension-type headache. Headache 2007; 47(5): Lee WY, Okeson J, Lindroth J. The relationship between forward head posture and temporomandibular disorders. Journal of orofacial pain 1995; 9(2): Carolyn K, Colby L. Therapeutic exercise foundations and techniques. Book promotion & service Ltd 2002: Sarig-Bahat H. Evidence for exercise therapy in mechanical neck disorders. Man Ther 2003; 8(1): Corbett A. Exercises help some posture problems. [06/01/2012]; Available from: mission/spring95/posture.html. 13- Kim MH, Yi CH, Kwon OY, Cho SH, Yoo WG. Changes in neck muscle electromyography and forward head posture of children when carrying schoolbags. Ergonomics 2008; 51(6): Bakhtiary AH, Safavi-Farokhi Z, Rezasoltani A. Lumbar stabilizing exercises improve activities of daily living in patients with lumbar disc herniation. J Back Musculoskeletal Rehabil 2005; 18: Newell L. How to Do the Chin Tuck Exercise. [06/01/2012]; Available from: Jones MA, Rivett DA. Clinical reasoning for manual therapiststrans]. Edinburgh ; New York: Butterworth Heinemann; P.Languag 17- Christensen JO, Knardahl S. Work and neck pain: a prospective study of psychological, social, and mechanical risk factors. Pain 2010; 151(1): Grooten WJ, Mulder M, Josephson M, Alfredsson L, Wiktorin C. The influence of work-related exposures on the prognosis of neck/shoulder pain. Eur Spine J 2007; 16(12): Yoo WG, Kim MH. Effect of different seat support characteristics on the neck and trunk muscles and forward head posture of visual display terminal workers. Work 2010; 36(1): Panjabi MM. The stabilizing system of the spine. Part I. Function, dysfunction, adaptation, and enhancement. J Spinal Disord 1992; 5(4): 383-9; discussion Kong WZ, Goel VK, Gilbertson LG, Weinstein JN. Effects of muscle dysfunction on lumbar spine mechanics. A finite element study based on a two motion segments model. Spine (Phila Pa 1976) 1996; 21(19): ; discussion Stokes IA, Gardner-Morse M. Stability increase of the lumbar spine with different muscle groups: a biomechanical in vitro study. Spine (Phila Pa 1976) 1995; 20(19): Liebenson C, Hyman J. Spinal Stabilization Exercises: The Low Cost Solution to Exercising Your Patients. [06/01/2012]; Available from: mpacms/dc/article.php?id= Yilmaz F, Yilmaz A, Merdol F, Parlar D, Sahin F, Kuran B. Efficacy of dynamic lumbar stabilization exercise in lumbar microdiscectomy. J Rehabil Med 2003; 35(4):

8 J Army Univ Med Sci June; 10 (2) : Investigation on the Effect of Stabilizer Exercises on the Forward Head Posture Correction *Bakhtiary A 1 ; PhD, Hajihasani AH 2 ; PhD, Hedaiati R 2 ; PhD, Aminianfar A 2 ; PhD Received: 11 Oct 2011 Accepted: 26 Feb 2012 Abstract Background: Forward head posture (FHP) is one of the most common faulty postures to be accompanied by the deep neck stabilizer muscle weakness. Physiotherapists usually recommend using the chin-tuck exercises to correct this faulty posture. This study has been designed to examine the effect of added stabilizing exercise to the Chin-tuck exercise on FHP correction. Material and Methods: It was a quasi-experimental study. Forty seven university female students who had FHP, were assigned randomly in one of two comparison groups, an experimental group (receiving combined intervention of chin-tuck and stabilization exercises, n=24) or a control group (receiving only the chin-tuck exercise intervention, n=23). Participants were completed their exercise protocol twice daily for four weeks. The amount of forward head displacement was measured before and immediately after four weeks intervention and after three months follow-up too. Results: After intervention, significantly decreased in the FHP was seen in both experimental (mean=2.1 cm, P<0.0001) and control (mean=1 cm, P=0.03) groups. The comparison of the mean changes of forward head displacement between groups indicated the significantly more FHP correction in the experimental group immediately after intervention (mean difference=1.1 cm, P=0.001) and also after a three months follow-up periods (mean difference=1.7 cm, P<0.0001), compared to the control group. Conclusion: Our results showed that the combination of stabilization exercises and chin-tuck exercises provide not only the better correction effect for FHP patients, but could be provided a more effective and stable corrected posture. More study might be needed to investigate the effect of single stabilization exercise protocol on the forward head posture correction. Keywords: Forward head posture, Stabilizing exercise, Chin-tuck exercise. 1- (*Corresponding Author) Professor, Neuromuscular Rehabilitation Research Centre, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran. Tel: amirbakhtiary@sem-ums.ac.ir 2- Assistant Professor, Physiotherapy Group, Rehabilitation Faculty, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran.