«LIFE08/ENV/IT/000428 SOILPRO - Monitoring for Soil Protection» ΣΙΣΛΟ ΓΡΑΗ: ηάγδελ άξδεπζε 1. Φπζηθό αληηθείκελν ΑΞΟΝΑ: 6/ ΜΔΣΡΟ 6.3.: Αλάπηπμε κηθξώλ γεσξγηθώλ εθκεηαιιεύζεσλ Τo έξγν αθνξά ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο ζηάγδελ άξδεπζεο (άξδεπζε κε ζηαγφλα)θαη πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηηο πεξηνρέο κε ακπειψλεο θαη νπσξψλεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή θαη ειεγρφκελε ρξήζε ηνπ λεξνχ κεηψλνληαο ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο εδαθηθήο δηάβξσζεο. Εηδηθφηεξα, πξνηείλεηαη ε εθαξκνγή ηνπ έξγνπ ζηηο πεξηνρέο κε θιίζε εδάθνπο > 6% θαη θίλδπλν εκθάληζεο εδαθηθήο δηάβξσζεο κε εηήζηα απψιεηα εδάθνπο >5tn/ha, φπσο εκθαλίδνληαη ζηνπο Φάξηεο ηεο κειέηεο (Λ.3.α, Λ.3.ε.). Η πιεηνςεθία ησλ πεξηνρψλ απηψλ εληνπίδνληαη ζηελ Ζψλε ηεο Ζήξεηαο, ζπγθεθξηκέλα ζην βφξεην, αλαηνιηθφ, θεληξηθφ θαη λφηην ηκήκα ηεο, θαζψο θαη ζηελ δψλε ηνπ Ταυγέηνπ ζην βνξεηναλαηνιηθφ θαη λφηην θνκκάηη ηεο. Σηηο πεξηνρέο απηέο νη νπνίεο θαηαιακβάλνπλ εθηάζεηο 11.852 εθηαξίσλ, ην λεξφ ζα παξέρεηαη ζε κηθξέο πνζφηεηεο μερσξηζηά ζε θάζε θπηφ, ππφ κνξθή ζηαγφλαο. Τν ζχζηεκα άξδεπζεο ρξεζηκνπνηεί πιαζηηθέο (πνιππξνππιέλην ή πνιπαηζπιέλην) ζηαγφλεο απφ φπνπ δηέξρεηαη ην λεξφ, ν ηχπνο θαη ε απφζηαζε (απφ ηελ γξακκή άξδεπζεο) ησλ νπνίσλ θαζνξίδνληαη απφ ηελ παξνρή θαη ηνλ ηχπν ηεο ζηαγφλαο, ηνλ ηχπν ηνπ εδάθνπο θαη ην είδνο ηεο θαιιηέξγεηαο. Φαξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηεο ζηάγδελ άξδεπζεο είλαη ε ρακειή πίεζε ιεηηνπξγίαο (0,5 2 αηκφζθαηξεο) θαη ε ρακειή παξνρή. Οη ζηαγφλεο κπνξνχλ λα ηνπνζεηεζνχλ επηθαλεηαθά ή ππφγεηα (ζην βάζνο ηνπ ξηδνζηξψκαηνο ησλ θπηψλ). Πξνηεξαηφηεηα ζηελ εθαξκνγή ηνπ έξγνπ παξνπζηάδνπλ νη πεξηνρέο κε εηήζηα απψιεηα εδάθνπο > 20tn/hec θαη νη νπνίεο ππνινγίδεηαη φηη θαηαιακβάλνπλ εθηάζεηο 4.159 εθηαξίσλ. Η άξδεπζε κε ζηαγφλα κπνξεί λα γίλεη είηε κε επηθαλεηαθή ηνπνζέηεζε είηε ππνγείσο. Οη ζηαγφλεο δηαλέκνληαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο αλεμάξηεηα ηεο γξακκήο άξδεπζεο. Λεξηθνί ηξφπνη ηνπνζέηεζεο πεξηγξάθνληαη παξαθάησ: Λνλή γξακκή άξδεπζεο κε ζηαγφλεο θνληά ζηε γξακκή θχηεπζεο γηα ηελ άξδεπζε ιαραλνθνκηθψλ, αλζνθνκηθψλ θαη αξσκαηηθψλ θπηψλ. Δηπιή γξακκή άξδεπζεο κε ζηαγφλεο αξηζηεξά θαη δεμηά ησλ γξακκψλ θχηεπζεο γηα ηελ άξδεπζε δελδξσδψλ θαιιηεξγεηψλ. Σχζηεκα ηνπνζέηεζεο ζηαγφλσλ κε ηελ ηνπνζέηεζε ζπλδέζκνπ πνιιαπιψλ εμφδσλ καθαξφλη. Σηαγφλεο ηνπνζεηεκέλεο θπθιηθά ζηε ιεθάλε πάλσ ζε αγσγφ κηθξφηεξεο δηακέηξνπ απφ ηε γξακκή άξδεπζεο, θπξίσο γηα ηελ άξδεπζε κφληκσλ θπηεηψλ. Υπφγεηα ηνπνζέηεζε: Οη γξακκέο θαη ην ζχζηεκα άξδεπζεο ηνπνζεηνχληαη ππφγεηα ζην έδαθνο (βάζνο ξηδνζηξψκαηνο θαιιηέξγεηαο). Σπλήζσο νη γξακκέο ηνπνζεηνχληαη ζε ηξία βάζε: κηθξφ (>10 εθ.), κέηξην (10-25 εθ.) θαη κεγάιν (>25 εθ.). Σε εγθαηαζηάζεηο κεγάιεο θιίκαθαο, ε ππφγεηα ηνπνζέηεζε ησλ αξδεπηηθψλ γξακκψλ γίλεηαη κεραληθά κε εηδηθά εξγαιεία ζπξφκελα απφ ηξαθηέξ θαη απαηηεί πνιχ θαιή θαη πξνζερηηθή πξνεηνηκαζία εδάθνπο (βαζηά άξνζε κε νκνηφκνξθε ηνπνζέηεζε ησλ γξακκψλ άξδεπζεο).
2. θνπηκόηεηα / ηόρνη 3. Αλαγθαηόηεηα ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΔ Σηφρνο ηνπ έξγνπ είλαη ε επίηεπμε θαηάιιεινπ ξπζκνχ θαη κεζφδνπ άξδεπζεο, γηα ηελ θάιπςε ησλ πεξηνρψλ κε Ο ηξφπνο άξδεπζεο παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ έιεγρν ηεο δηάβξσζεο ηνπ εδάθνπο, θαζψο φζν κεγαιχηεξε είλαη ε παξνρή ακπειψλεο, νπσξψλεο ησλ εληνπηδφκελσλ πεξηνρψλ ηεο θαη ε θιίζε ηνπ εδάθνπο, ηφζν απμάλεη ε πηζαλφηεηα δηάβξσζεο. Σηηο ππφ εμέηαζε δψλεο, ε εθαξκνγή ελφο αθαηάιιεινπ Πεξηθέξεηαο νη νπνίεο εκθαλίδνπλ κεγάιν θίλδπλν εδαθηθήο ζπζηήκαηνο άξδεπζεο (π.ρ. θαηάθιηζε) κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη δηάβξσζεο θαη ε εμνηθνλφκεζε αξδεπηηθνχ λεξνχ πςειφ ξπζκφ άξδεπζεο ν νπνίνο κπνξεί λα απνβεί θαηαζηξνθηθφο απμάλνληαο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα άξδεπζεο. Απψηεξνο γηα ηελ γεσξγηθή παξαγσγή θαη ηελ θαηάζηαζε ηνπ εδάθνπο. ζθνπφο είλαη ε πξνζηαζία ηεο θαιιηεξγήζηκεο γεο, ε δηαζθάιηζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο θαη ε πξνζηαζία ησλ εδαθψλ απφ πηζαλή ππνβάζκηζε ηνπο, απνηξέπνληαο ηελ Εηδηθφηεξα, εδάθε κε θιίζε κεγαιχηεξε απφ 6% πξέπεη λα αξδεχνληαη κε ζηάγδελ άξδεπζε ψζηε λα απνθεχγεηαη ε επηθαλεηαθή απνξξνή αξδεπηηθνχ λεξνχ θαη λα κεηψλεηαη ν πηζαλφηεηα εκθάληζεο θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ ζηνπο γχξσ θίλδπλνο δηάβξσζεο. Γεληθά, ε νξκεηηθή απνξξνή ηνπ λεξνχ ιφγνπ αθαηάιιεινπ ζπζηήκαηνο άξδεπζεο κπνξεί λα απνζπάζεη νηθηζκνχο. θαη λα παξαζχξεη ην νξγαληθφ πιηθφ ηνπ εδάθνπο, πξνθαιψληαο δηάβξσζε θαη επηθέξνληαο ζεκαληηθέο νηθνλνκηθέο δεκηέο ζηελ γεσξγηθή παξαγσγή. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο άξδεπζε κε ζηαγφλα θξίλεηαη απαξαίηεηε. Οη πξνηεηλφκελεο πεξηνρέο παξέκβαζεο θαιχπηνπλ έθηαζε 11.852 εθηαξίσλ, νη νπνίεο απνηεινχλην 1.96% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ησλ δσλψλ παξεκβάζεσλ θαη ην 0,78% ηεο ζπλνιηθά εμεηαδφκελεο πεξηνρήο ζηελ Πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ. Σην ζχλνιν ηεο Πεξηθέξεηαο, νη πεξηνρέο πνπ πιεξνχλ ηα αλαθεξφκελα θξηηήξηα εθαξκνγήο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κέηξνπ θαηαιακβάλνπλ έθηαζε 17.503 ha ή ην 1,15% ηεο ζπλνιηθήο εμεηαδφκελεο πεξηνρήο κειέηεο (Φάξηεο Λ.3.). 4. Αλακελόκελα απνηειέζκαηα Σηηο πεξηνρέο πνπ πξνηάζεθαλ παξαπάλσ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ κέηξνπ, ε επηθαλεηαθή άξδεπζε κε ζηαγφλα, κπνξεί λα απνθέξεη: Υςειή απνδνηηθφηεηα (80-95%) Εχθνιε εθαξκνγή ζε εδάθε δηαθφξσλ ηχπσλ θαη θιίζεσλ Φακειφ ελεξγεηαθφ θφζηνο ιφγσ ιεηηνπξγίαο ππφ ρακειή πίεζε Άξδεπζε αλεμάξηεηε ηνπ αλέκνπ Εμνηθνλφκεζε πνζνηήησλ λεξνχ ιφγσ κηθξήο επηθαλεηαθήο απνξξνήο, βαζηάο δηήζεζεο ή κεηαθνξάο ιφγσ αλέκνπ Λεγάιε αμηνπνίεζε ησλ ιηπαζκάησλ Κηγφηεξα πξνβιήκαηα πγξαζίαο ζην θχιισκα ησλ θαιιηεξγεηψλ αθνχ παξακέλεη ζηεγλφ Ληθξφηεξν αξηζκφ δηδαλίσλ αθνχ νη γξακκέο κεηαμχ ησλ δέλδξσλ παξακέλνπλ ζηεγλέο Ελψ ε ππφγεηα ηνπνζέηεζε, είλαη ηθαλή λα απνθέξεη: Λεγάιε απνδνηηθφηεηα ηνπ λεξνχ θαη ειαρηζηνπνίεζε απσιεηψλ ηνπ απφ επηθαλεηαθή εμάηκηζε θαη απνξξνή Οκνηνκνξθία άξδεπζεο (κέρξη 95%) ιφγσ απψιεηαο αλέκσλ Απνδνηηθφηεξε ρξήζε ιηπαζκάησλ θαη απνξξφθεζεο ησλ ζξεπηηθψλ ζηνηρείσλ θαζψο εθαξκφδνληα ζην ξηδφζηξσκα ησλ θπηψλ Άξδεπζε κε παξάιιειε εθηέιεζε εξγαζηψλ αθνχ ε επηθάλεηα παξακέλεη ζηεγλή
Άξδεπζεο ηεκαρίσλ γξαζηδηνχ κε αθαλφληζηα ζρήκαηα ή ζε επηθιηλή εδάθε κε απνθπγή πηζαλψλ αηπρεκάησλ (λα γιηζηξήζεη θάπνηνο) Σεκαληηθά ιηγφηεξεο αζζέλεηεο ιφγσ έιιεηςεο πγξαζίαο ηνπ θπιιψκαηνο 5. Ωθεινύκελνη 6. Βησζηκόηεηα απνηειεζκάησλ Οη άκεζα σθεινχκελνη απφ ην έξγν είλαη : Οη αγξφηεο, ησλ νπνίσλ νη θαιιηέξγεηεο βξίζθνληαη ζηηο δψλεο ηεο Ζήξεηαο θαη λφηηα ηνπ Ταυγέηνπ. Οη έκκεζα σθεινχκελνη είλαη: Οη ηδηνθηήηεο θαηνηθηψλ θαη αθηλήησλ θαη νη νηθηζκνί ζηηο θνληηλέο πεξηνρέο θαζψο δελ ζα δηαηξέρνπλ θίλδπλν απφ θπζηθέο θαηαζηξνθέο (θπζηθή αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία) Τν θξάηνο, ε πεξηθέξεηα θαη νη ηνπηθέο θνηλφηεηεο εμαηηίαο ηεο εμνηθνλφκεζεο πφξσλ απφ κε αλάγθε θαηαβνιήο απνδεκηψζεσλ θαη βνεζεκάησλ ιφγσ θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ. Η ζπληήξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ππφγεηαο άξδεπζεο κε ζηαγφλεο απαηηεί ηελ ιήςε απαξαίηεησλ κέηξσλ γηα ηελ ηπρφλ θξαγή ησλ ζηαιαθηεθφξσλ αγσγψλ, αθνχ νπηηθφο έιεγρνο είλαη κε εθηθηφο. Σε πεξίπησζε πνπ θξάμνπλ νη αγσγνί, ζα πξέπεη λα γίλεη έγρπζε ζην ζχζηεκα άξδεπζεο δηαθφξσλ ρεκηθψλ νπζηψλ φπσο ρξήζε ρισξίλεο ζηελ πεξίπησζε πνπ ε θξαγή νθείιεηαη ζε βηνινγηθνχο ε ρεκηθνχο παξάγνληεο ή ρξήζε νμέσλ (θσζθνξηθφ, ληηξηθφ θα) ζε πεξίπησζε θξαγήο απφ ρεκηθέο ελαπνζέζεηο. Σε πεξίπησζε θξαγήο ησλ αγσγψλ απφ ηηο ξίδεο ησλ θπηψλ ζπλίζηαηαη ε ρξήζε δηδαληνθηφλνπ (π.ρ. trifluran) γηα ηελ λέθξσζε ησλ ξηδηθψλ ηξηρηδίσλ πνπ βξίζθνληαη θνληά ζηηο ζηαγφλεο. 7. Αλακελόκελεο Δπηπηώζεηο Ινηλσληθέο: Ειεγρφκελε θαηαλάισζε λεξνχ ειαρηζηνπνίεζε απσιεηψλ ηνπ Οηθνλνκηθέο: Λείσζε θφζηνπο άξδεπζεο απφ ηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ρξήζεο αξδεπηηθνχ λεξνχ Φακειφ ελεξγεηαθφ θφζηνο Δελ δεκηνπξγνχληαη πξνβιήκαηα πγξαζίαο ζην θχιισκα ησλ θαιιηεξγεηψλ αθνχ παξακέλεη ζηεγλφ θαη δελ επεξεάδεηαη ε παξαγσγή ησλ αγξνηψλ Ο αξηζκφο ησλ δηδαλίσλ είλαη κηθξφο αθνχ νη γξακκέο κεηαμχ ησλ δέλδξσλ παξακέλνπλ ζηεγλέο θαη δελ ρξεηάδεηαη πξφζζεηε ρξήζε θπηνθαξκάθσλ - Η δηάξθεηα δσή ηνπο ππνινγίδεηαη θνληά ζηα 10ρξφληα θαζψο νη ζηαγφλεο θξάδνπλ ή ραιάλε κε ηνλ θαηξφ - Πεξηνξίδνληαη θάπνηεο θαιιηεξγεηηθέο θξνληίδεο Πεξηβαιινληηθέο: Σπκβάιεη ζηελ πξνζηαζία εδάθνπο απφ πδαηηθή δηάβξσζε (ειαρηζηνπνηείηαη ν θίλδπλνο επηθαλεηαθήο απνξξνήο ησλ πδάησλ πξνιακβάλνληαο ηελ εδαθηθή δηάβξσζε) 8. Δλαιιαθηηθέο ιύζεηο Δεδνκέλνπ φηη ε κε ηε ζηάγδελ άξδεπζε επηηπγράλεηαη ε κέγηζηε απνηειεζκαηηθφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο ηνπ λεξνχ θαη επνκέλσο ε κέγηζηε εμνηθνλφκεζή ηνπ, νη ιχζεηο πνπ πξνηείλνληαη σο ελαιιαθηηθέο /ζπκπιεξσκαηηθέο εληνπίδνληαη ζηε βειηίσζε ησλ θαιιηεξγεηηθψλ πξαθηηθψλ γηα ηελ εμνηθνλφκεζε λεξνχ θαη ζπγθεθξηκέλα: Εθαξκνγή απζηεξνχ θιαδέκαηνο (εζπεξηδνεηδή, θπιινβφια, νπσξνθφξα δέληξα, ειηέο, ακπέιηα θηι) κε ζηφρν ηε κείσζε ησλ αλαγθψλ ζε λεξφ ρσξίο επηπηψζεηο ζηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ. Η δξάζε απηή νδεγεί ζε κείσζε ηεο παξαγσγήο θαη επνκέλσο απαηηεί κειέηε πξηλ ηελ φπνηα εθαξκνγή ηεο. Ιαξαηφκεζε ειηθησκέλσλ δέληξσλ (φπνπ κπνξεί λα εθαξκνζηεί) κε ζηφρν ηελ αλαλέσζε ηνπο ή θαη ηελ αιιαγή πνηθηιίαο. Σπζηεκαηηθή θαηαπνιέκεζε δηδαλίσλ γηα ηελ απνθπγή θαηαλάισζεο λεξνχ απφ απηά θαη επνκέλσο εμνηθνλφκεζε λεξνχ γηα ηελ θχξηα θαιιηέξγεηα.
Αξαίσκα θαξπνχ γηα ηε κείσζε ηεο πνζφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ, βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπο αιιά θαη εμνηθνλφκεζε λεξνχ. Απνθπγή/ πεξηνξηζκφο ηεο ιίπαλζεο (ηδηαίηεξα ηεο αδσηνχραο)πνπ έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο παξαγσγήο θαη θπξίσο, ηεο θπιιηθήο επηθάλεηαο ηνπ δέληξνπ, θαη θαη επέθηαζε ιηγφηεξε θαηαλάισζε λεξνχ. Φξήζε εδαθνθάιπςεο (π.ρ. κε πιαζηηθφ, άρπξν) γηα ηελ απνθπγή απσιεηψλ λεξνχ απφ εμάηκηζε, θαζψο θαη ηε βιάζηεζε δηδαλίσλ. Φξήζε σξαξίσλ άξδεπζεο κε βάζε ηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ζε λεξφ ησλ δηαθφξσλ θαιιηεξγεηψλ, γηα απνθπγή ηεο ζπαηάιεο. Φξήζε νξγάλσλ κέηξεζεο εδαθηθήο πγξαζίαο (ηελζηνκέηξσλ) γηα θαζνξηζκφ ηνπ ρξφλνπ θαη ηεο πνζφηεηαο άξδεπζεο, έηζη ψζηε λα απνθεχγεηαη ζπαηάιε ηνπ λεξνχ. Απνθπγή ηεο άξδεπζεο φηαλ επηθξαηνχλ ηζρπξνί άλεκνη ή πςειέο ζεξκνθξαζίεο, παξάγνληεο πνπ ππνβνεζνχλ ζηελ εμάηκηζε ηνπ λεξνχ. Εθαξκνγή άξδεπζεο θαηά ηηο λπθηεξηλέο ή δξνζεξέο ψξεο, γηα λα απνθεχγεηαη ε έληνλε εμάηκηζε λεξνχ. Σε αξνηξαίεο θαιιηέξγεηεο, εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο Αγξαλάπαπζεο θαη Ακεηςηζπνξάο κε μεξηθέο θαιιηέξγεηεο. Τα θπηά μεξηθήο ακεηςηζπνξάο αθελφο δελ αξδεχνληαη, αθεηέξνπ εθκεηαιιεχνληαη απνηειεζκαηηθφηεξα ην λεξφ ησλ βξνρνπηψζεσλ, ζπκβάιινληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ζηελ απνδνηηθφηεξε ρξήζε ηνπ χδαηνο απφ ηε γεσξγία. 9. Δκπιεθόκελνη θνξείο Φυςικά ή/και νομικά πρόςωπα κάτοχοι γεωργικών εκμεταλλεφςεων Υπουργείο Αγροτικήσ Ανάπτυξησ & Τροφίμων Περιφέρεια Πελοποννήςου 10. πλέξγεηεο κε ζρεηηθέο δξάζεηο θαη κέηξα Τν πξνηεηλφκελν έξγν απνζθνπεί ζηελ αχμεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο ρξήζεο χδαηνο απφ ηε γεσξγία. Επνκέλσο παξνπζηάδεη ζπλέξγηα κε φια ηα κέηξα θαη ηηο δξάζεηο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ εμνηθνλφκεζε ηνπ αξδεπηηθνχ λεξνχ. Εηδηθφηεξα, νη ζπλέξγηεο εληνπίδνληαη ζην λέν Πξφγξακκα Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο 2014 2020 θαη ζε φηη αθνξά ηα Λέηξα θαη ηηο Δξάζεηο: Μέηξν 4: Δπελδύζεηο ζε πιηθά ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνύ. Τν κέηξν παξέρεη ζηήξημε γηα επελδχζεηο πξνθεηκέλνπ λα βειηησζνχλ νη νηθνλνκηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο επηδφζεηο ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ θαη ησλ αγξνηηθψλ επηρεηξήζεσλ. Δξάζεηο Λέηξνπ: o 4.1 Δπελδύζεηο γηα ηε βειηίσζε ησλ επηδόζεσλ θαη ηεο βησζηκόηεηαο ησλ γεσξγηθώλ Δθκεηαιιεύζεσλ. Πξνβιέπεηαη νη παξεκβάζεηο πνπ ζα εθαξκνζηνχλ κε πξσηνβνπιία ησλ πεξηθεξεηψλ (βάζεη ηεο εθρψξεζεο) αθνξνχλ ζε ηνκείο, νη νπνίνη έρνπλ πξνθξηζεί απφ ηηο Λειέηεο Έμππλεο Εμεηδίθεπζεο θάζε Πεξηθέξεηαο (RIS3). Οη παξεκβάζεηο απηέο δχλαηαη λα ζπλδπαζηνχλ κε δξάζεηο απφ ην Υπνκέηξν 4.2 θαη ην Υπνκέηξν 6.1 ηνπ ΠΑΑ 2014 2020 ζε νινθιεξσκέλα επελδπηηθά ζρέδηα, κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ επελδχζεσλ έηζη ψζηε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηθεξεηαθέο αλάγθεο. o 4.3.1 Τπνδνκέο εγγείσλ βειηηώζεσλ. Η δξάζε αθνξά ζηε δεκηνπξγία ή/θαη ζηε βειηίσζε ππνδνκψλ ζηνλ ηνκέα εδαθηθψλ θαη πδαηηθψλ πφξσλ, κε βαζηθφ ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο ρξήζεο ηνπ λεξνχ ζηε γεσξγία αιιά θαη ηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ. o 4.3.4 Aγξνηηθή νδνπνηία. Η δξάζε αθνξά ζηελ επέθηαζε θαη βειηίσζε ηεο βαηφηεηαο ηνπ αγξνηηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ γηα ηελ βειηίσζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ, κε ζηφρν ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο κεηαθνξάο ησλ πξντφλησλ, ηελ επθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε πξφζβαζε ησλ γεσξγηθψλ κεραλεκάησλ, ηελ ηαρχηεξε θαη αζθαιέζηεξε κεηαθνξά ησλ εππαζψλ πξντφλησλ. Η εμαζθάιηζε ηεο εχθνιεο θαη αζθαινχο πξνζπειαζηκφηεηαο ζηηο γεσξγηθέο εθκεηαιιεχζεηο ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ θαη ε βειηίσζε θαη εθζπγρξνληζκφο ησλ θαιιηεξγεηηθψλ κεζφδσλ (πξφζβαζε κεραλψλ, εχθνιε δηαθίλεζε ηεο παξαγσγήο θ.ιπ.) ζπκβάιιεη ζηελ βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ εθκεηαιιεχζεσλ κε ζεηηθέο επηπηψζεηο ζην αγξνηηθφ εηζφδεκα. Μέηξν 5: Απνθαηάζηαζε ηνπ γεσξγηθνύ παξαγσγηθνύ δπλακηθνύ πνπ επιήγε από θπζηθέο θαηαζηξνθέο θαη θαηαζηξνθηθά ζπκβάληα, θαη αλάιεςε θαηάιιεισλ πξνιεπηηθώλ δξάζεσλ. Τν Λέηξν απνζθνπεί ζηελ επαλαθνξά ηεο εθκεηάιιεπζεο ζηελ πξν ηεο δεκίαο θαηάζηαζε, ρσξίο ζνβαξέο, κε αλαζηξέςηκεο επηπηψζεηο ζην εηζφδεκα ηνπ γεσξγνχ ή θηελνηξφθνπ, θαζψο θαη ζηελ πξφιεςε ηέηνησλ δεκηψλ, ζπκβάιινληαο έκκεζα ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο γεσξγίαο. o 5.3.2. Δπελδύζεηο ζε πξνιεπηηθά κέηξα πνπ ζθνπεύνπλ ζηε κείσζε ησλ δπζκελώλ επηπηώζεσλ. Η ιήςε δξάζεσλ πνπ απνζθνπνχλ ζηε κείσζε ησλ ζπλεπεηψλ
πηζαλψλ δπζκελψλ θιηκαηηθψλ θαηλνκέλσλ επί ηεο γεσξγηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Ιχξηα δξάζε πξφιεςεο ζην πιαίζην ηνπ Λέηξνπ είλαη ε ελεξγεηηθή πξνζηαζία ηνπ θπηηθνχ θεθαιαίνπ απφ παγεηφ, θαη ζπκπιεξσκαηηθά ε πξνζηαζία απφ ηελ μεξαζία. Μέηξν 6: Farm and business development (art 19). Τν Λέηξν ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ αλάπηπμε ηεο κηθξήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο θαη ηε δεκηνπξγία θαη δηαηήξεζε ζέζεσλ απαζρφιεζεο θαη απηναπαζρφιεζεο ζε απηέο ηφζν ζηνλ πξσηνγελή ηνκέα φζν θαη ζην δεπηεξνγελή θαη ηξηηνγελή ηνκέα. o 6.3 Αλάπηπμε κηθξώλ γεσξγηθώλ εθκεηαιιεύζεσλ. Λέζσ ηνπ κέηξνπ ππνζηεξίδεηαη ε αλάπηπμε κηθξψλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο, είηε απηφ αθνξά ηελ αλαβάζκηζε πθηζηάκελσλ «νξηαθψλ» ζε δπλακηθφηεηα εθκεηαιιεχζεσλ, είηε «λενεηζεξρφκελνπο» ζηελ γεσξγηθή απαζρφιεζε αλζξψπνπο πνπ φκσο δελ πιεξνχλ ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ ππνκέηξνπ 6.1 ηνπ ΠΑΑ 2014-2020 γηα λένπο γεσξγνχο (π.ρ. κέγεζνο εθκεηάιιεπζεο). o 6.4 Δλίζρπζε επελδύζεσλ γηα κε γεσξγηθέο δξαζηεξηόηεηεο. Η ρξήζε ΑΠΕ δελ ζεσξείηαη μερσξηζηή δξαζηεξηφηεηα αιιά ππνζηεξίδεηαη σο επελδπηηθή δαπάλε γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο εληφο άιισλ δξαζηεξηνηήησλ. Εηδηθά γηα ηνπο γεσξγνχο ππνζηεξίδεηαη ε παξαγσγήο ΑΠΕ γηα ηδηνθαηαλάισζε ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ (εθηφο ρξήζεο βηνκάδαο πνπ ππνζηεξίδεηαη απφ ην Λέηξν 4 ηνπ ΠΑΑ 2014-2020). Μέηξν 16: πλεξγαζία. o 16.5-πλεξγαζία γηα πεξηβαιινληηθά έξγα, πεξηβαιινληηθέο πξαθηηθέο θαη δξάζεηο γηα θιηκαηηθή αιιαγή. Η ζηήξημε θνηλψλ πξνζεγγίζεσλ ησλ πεξηβαιινληηθψλ έξγσλ θαη πξαθηηθψλ ζα βνεζήζεη λα παξαρζνχλ κεγαιχηεξα θαη ζπλεθηηθφηεξα πεξηβαιινληηθά θαη θιηκαηηθά νθέιε απφ απηά πνπ κπνξνχλ λα παξαρζνχλ απφ κεκνλσκέλνπο θνξείο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ρσξίο λα αιιειεπηδξνχλ κε άιινπο (γηα παξάδεηγκα, κέζσ πξαθηηθψλ πνπ εθαξκφδνληαη ζε κεγαιχηεξεο ζπλερφκελεο εθηάζεηο γεο). o 16.6-Οξηδόληηα θαη θάζεηε ζπλεξγαζία γηα αεηθόξν παξαγσγή βηνκάδαο. Η δξάζε απηή ζα παξέρεη ζηήξημε γηα νξηδφληηα θαη θάζεηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ θνξέσλ ηεο αιπζίδαο εθνδηαζκνχ γηα ηελ αμηνπνίεζε βηνκάδαο, ππνιεηκκάησλ θαη ππνπξντφλησλ ησλ γεσξγηθψλ θαη θηελνηξνθηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, θαζψο θαη ηεο κεηαπνίεζεο κε ζθνπφ ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο θαη εηζξνψλ ζηνλ πξσηνγελή θαη ζην δεπηεξνγελή ηνκέα. Θα παξέρεη επίζεο ζηήξημε γηα νξηδφληηα θαη θάζεηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ θνξέσλ ηεο αιπζίδαο εθνδηαζκνχ γηα ρξήζε ηεο βηνκάδαο ησλ δαζψλ θαη ησλ ππνιεηκκάησλ ηεο πινηνκίαο θαη ηεο επεμεξγαζίαο ηνπ μχινπ γηα παξαγσγή ελέξγεηαο, γηα ρξήζε απφ ηε βηνκεραλία, ηηο αγξνηηθέο θαη ηηο αζηηθέο πεξηνρέο. Τν πξνηεηλφκελν έξγν είλαη επίζεο ζε ζπλέξγεηα κε ην Μέηξν 121: Δθζπγρξνληζκόο Γεσξγηθώλ Δθκεηαιιεύζεσλ ηνπ ΠΑΑ 2007-2014 ηνπ νπνίνπ ζηφρνο είλαη ο εθζσγτροληζκός ηωλ γεωργηθώλ εθκεηαιιεύζεωλ θαη ε βειηίωζε ηες ζσλοιηθής ηοσς επίδοζες, κέζω ηες θαιύηερες τρήζες ηωλ ζσληειεζηώλ παραγωγής ζσκπερηιακβαλοκέλες ηες εηζαγωγής λέωλ ηετλοιογηώλ - θαηλοηοκηώλ, κε ζηότο ηε ζηροθή προς ηελ ποηόηεηα, ηα βηοιογηθά προϊόληα θαη ηε δηαθοροποίεζε ηες εθκεηάιιεσζες ζε ηοκείς όπως ηα κε εδώδηκα (non-food) θαη ελεργεηαθά θσηά θαη βειηηώλοληας ηο θαζεζηώς ηωλ γεωργηθώλ εθκεηαιιεύζεωλ όζολ αθορά ηο περηβάιιολ, ηελ εργαζηαθή αζθάιεηα, ηελ σγηεηλή θαη ηελ θαιή δηαβίωζε ηωλ δώωλ. Σην πιαίζην ηνπ Λέηξνπ 121 εληάρζεθαλ θαη ρξεκαηνδνηήζεθαλ ζπλνιηθά 12 επελδπηηθά ζρέδηα ηα νπνία ζπκπεξηιάκβαλαλ ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο πνηίζκαηνο ζηάγδελ.. Απφ απηά, ηα πέληε (5) αθνξνχλ ζε επελδχζεηο πνπ έγηλαλ ζην λνκφ Αξγνιίδαο, θαη απφ ηέζζεξηο (4) ζηνπο λνκνχο Λεζζελίαο θαη Ινξηλζίαο. Αθξηβή ζηνηρεία πξνυπνινγηζκψλ δελ κπνξνχλ λα δνζνχλ γηαηί ηα επελδπηηθά ηνπο ζρέδηα δελ αθνξνχζαλ απνθιεηζηηθά ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο Σηάγδελ. Σε ζπλέξγεηα κε ην πξνηεηλφκελν έξγν είλαη επίζεο θαη 69 εγγεηνβειηησηηθά έξγα εληφο ηεο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ, ηα νπνία έρνπλ θαηαγξαθεί ζε ράξηε ζηελ Θζηνζειίδα ηνπ ΥπΑΑΤ. Τα εγγεηνβειηησηηθά απηά έξγα έρνπλ ζθνπφ ηελ εμαζθάιηζε θαη εμνηθνλφκεζε λεξνχ γηα ηελ θάιπςε ησλ αξδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ θαιιηεξγεηψλ, ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ εδαθνυδαηηθψλ πφξσλ, ηε κέξηκλα γηα ηελ πνηφηεηα ησλ αξδεπηηθψλ λεξψλ θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ εδάθνπο. Σηφρνο ησλ εγγεηνβειηησηηθψλ έξγσλ είλαη ε αχμεζε ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ησλ θαιιηεξγεηψλ θαη ηειηθά ε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο αγξνηηθήο εθκεηάιιεπζεο ζηελ Ειιάδα κέζσ ησλ αξρψλ ηεο αεηθνξηθήο γεσξγίαο. 11. Δλδεηθηηθό ρξνλνδηάγξακκα πινπνίεζεο 36 μήνεσ από την υποβολή τησ πρόταςησ 12. Υξεκαηννηθνλνκηθά ζηνηρεία
Σηνλ παξαθάησ Πίλαθα παξνπζηάδνληαη ηα ηξέρνληα θφζηε γηα ηελ εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο άξδεπζεο κε ζηαγφλα γηα δχν δηαθνξεηηθά είδε θαιιηεξγεηψλ. Α/Α Καιιηέξγεηα Κόζηνο ( ) / ha Πεξηνρή παξέκβαζεο (ha) πλνιηθή Γαπάλε ( ) 1 Ακπέιη (έσο 4500 πξέκλα/ha) 5.000,00 2.000 10.000.000 3 Ιαξπνθφξα δέλδξα ζε ζρήκα Ιχπειιν ή Παικέηα (απφ 400 έσο 1000 δέλδξα/ha) 3.750,00 2.500 9.375.000 Η πινπνίεζε ηνπ πξνηεηλφκελνπ έξγνπ ζηηο πεξηνρέο παξέκβαζεο ησλ έμη (6) δσλψλ θαη ζε έθηαζε κε ηηκή ζηφρν ηα 4.500ha (2.000 ha γηα ηνπο ακπειψλεο θαη 2.500 ha γηα ηα θαξπνθφξα δέλδξα) εθηηκάηαη φηη απαηηεί ζπλνιηθή δαπάλε χςνπο 19.375.000, ελψ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ κέηξνπ ζε φιεο ηηο πξνηεηλφκελεο πεξηνρέο ηεο Πεξηθέξεηαο, ην θφζηνο αλέξρεηαη ζηα 75.545.875. Δεδνκέλνπ φηη ην θφζηνο γηα ηελ θάιπςε φισλ ησλ πεξηνρψλ είλαη πνιχ πςειφ, πξνηεξαηφηεηα θξίλεηαη ζθφπηκν λα δνζεί ζηηο 6 δψλεο παξεκβάζεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ζηηο πεξηνρέο εθείλεο πνπ εκθαλίδνπλ εηήζηα απψιεηα εδάθνπο > 20tn/ha.