ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΠΑ 1.3.1: «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

2012 ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΟ: «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΓΗΡΑΝΣΗΣ» ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΠΑ 1.3.1: «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ E- LEARNING» Έκδοση 1.0 ΑΘΗΝΑ, 27/06/2012 TREK CONSULTING ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κ.Καραμανλή 59, 151 25 Μαρούσι Τηλ: 210-61.79.414, fax: 210-61.79.288 e-mail: info @trek.gr, url: www.trek.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 1.2 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ... 5 2.1 ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ (E- LEARNING)... 7 2.1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ;... 7 2.1.1.1 τι είναι η ηλεκτρονικη εκπαιδευση (e-learning);... 8 2.1.1.2 ομοιοτητεσ και διαφορεσ συμβατικησ και εξ αποστασεωσ εκπαιδευσησ... 8 2.1.1.3 ποιεσ είναι οι μορφεσ της ελεκτρονικησ εκπαιδευσησ (elearning);... 9 2.1.2 ΠΟΙΑ Η ΑΝΑΓΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ... 11 2.1.3 E-LEARNING KAI ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΚΟΝΙΚΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ... 12 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 3.1.1 ΠΟΙΑ Η ΑΝΑΓΚΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΕΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ... 18 3.1.2 ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;... 19 3.1.3 ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;... 20 3.1.4 ΠΟΙΟΙ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ... 21 4.1.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ... 23 4.1.2 ΟΜΑΔΑ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ... 23 4.1.2.1 γενικά για το εκπαιδευτικό σχέδιο...24 4.1.2.2 Το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί...24 4.1.2.3 Τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της εκπαίδευσης...26 4.1.2.4 Το μοντέλο της εκπαίδευσης που θα χρησιμοποιηθεί...27 4.1.2.5 Ο χρονοπρογραμματισμός της εκπαίδευσης...28 4.1.2.6 Ο ρόλος του εκπαιδευτή στην ηλεκτρονική εκπαίδευση (eεκπαιδευτής)...31 4.1.2.7 Ο ρόλος του εκπαιδευομένου στην ηλεκτρονική εκπαίδευση (elearning)...35 4.1.2.8 Διαδικασία εκπαίδευσης των εκπαιδευτών...35 4.1.2.9 εκπαιδευση help desk...37 4.1.2.10 Αξιολόγηση των εκπαιδευομένων και του προγράμματος...39 Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 2

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 3

1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν παραδοτέο με τίτλο «Τίτλος Παραδοτέου» υποβάλλεται από την εταιρεία TREK Consulting Ανώνυμη Εταιρεία Σύμβουλοι Επιχειρήσεων στο πλαίσιο του έργου: «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΓΗΡΑΝΣΗΣ» (αρ. διακήρυξης 2100.00.002.4/6562 / 14-11-2011) και σύμφωνα με την από 28/05/2012 ισχύουσα σύμβαση. Το παραδοτέο αποτελεί προϊόν της Ενότητας Εργασίας 1: «Διάγνωση Αναγκών και Σύνθεση Αποτελεσμάτων» και ειδικότερα της Φάσης 1.3: «Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για τους υπό Μελέτη Κλάδους». Κεφάλαιο 1: «Εισαγωγή-Επιτελική Σύνοψη» όπου πραγματοποιείται συνοπτική παρουσίαση του παραδοτέου, των βασικών αποτελεσμάτων και των διαγνωστικών συμπερασμάτων αυτού. Κεφάλαιο 2: «Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τεχνολογίες (elearning)» όπου αναλύεται το θεωρητικό μοντέλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που αποτελεί τη βάση για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων e-learning. Κεφάλαιο 3: «Το εκπαιδευτικό σχέδιο στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση» όπου αναφέρεται η ανάγκη ύπαρξης ενός εκπαιδευτικού σχεδίου στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, πως δημιουργείται, τι περιλαμβάνει και πως υλοποιείται. Κεφάλαιο 4: «Το εκπαιδευτικό σχέδιο της ΟΚΕ» όπου εξειδικεύεται η χρήση του εκπαιδευτικού σχεδίου στην περίπτωση του έργου της ΟΚΕ Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 4

1.2 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Ο γενικός όρος εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ελληνικής γλώσσας αντιστοιχεί σε δύο διαφορετικούς όρους της αγγλικής: τον όρο syllabus και τον όρο curriculum. Οι λέξεις αυτές είναι και οι δύο λατινικές και χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν η μεν πρώτη τη ύλη που θα πρέπει να διδαχθεί σε ένα πρόγραμμα, ενώ η δεύτερη κυρίως τους εκπαιδευτικούς στόχους. Στο πρόγραμμα με μορφή syllabus περιλαμβάνονται οι γενικοί στόχοι ή σκοποί καθώς και η διδακτέα ή εξεταστέα ύλη, σε μορφή ικανή για την ενδεχόμενη παραγωγή διδακτικών εγχειριδίων, σε μαθήματα με γραμμική αλληλουχία. Στο πρόγραμμα με μορφή curriculum περιλαμβάνονται, εξ ορισμού, οι γενικοί και οι ειδικοί στόχοι, από τους οποίους προκύπτουν όλα τα άλλα περιεχόμενα ή συστατικά του. Για τη «θεωρία του curriculum» που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, και που είχε ως ιδρυτές τον F. Bobbitt και τον R. Tyler, αυτό ήταν από την αρχή σαφώς διατυπωμένο. Η ευρωπαϊκή παράδοση, αντίθετα, περιέλαβε τους στόχους στα γλωσσικά προγράμματα μετά το 1975, δηλαδή μετά την εξάπλωση και αποδοχή της επικοινωνιακής προσέγγισης. Ένα εκπαιδευτικό σχέδιο για την υλοποίηση της εκπαίδευσης εκτός από τους σκοπούς, τους στόχους και το εκπαιδευτικό περιεχόμενο περιλαμβάνει και αναλύει και όλα εκείνα τα στοιχεία που συναζόμενα δίδουν το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα όπως τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της εκπαίδευσης, τον χρονοπρογραμματισμό της εκπαίδευσης, την περιγραφή της διαδικασίας υλοποίησης της εκπαίδευσης, την εκπαίδευση των εκπαιδευτών, τον τρόπο αξιολόγησης της εκπαίδευσης και των εκπαιδευομένων κ.λ.π. Στο παρόν παραδοτέο γίνεται μια αναφορά στο θεωρητικό μοντέλο που θα χρησιμοποιηθεί για τη «Μεθοδολογία Σχεδιασμού Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων e-learning», που είναι το μοντέλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και αφού αναφερθεί η έννοια του εκπαιδευτικού σχεδίου, (το οποίο σημειωτέον υπάρχει σε όλες τις μορφές εκπαίδευσης, ανεξάρτητα αν «φαίνεται» η χρησιμοποιείται), εξειδικεύεται το σχέδιο της συγκεκριμένης δράσης που θα υλοποιηθεί για λογαριασμό της ΟΚΕ Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 5

2 ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ E- LEARNING Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 6

2.1 ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ (E- LEARNING) 2.1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ; Ο όρος «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970. Επίσημα επιλέχθηκε το 1982, όταν το International Council for Correspondence Education άλλαξε την ονομασία του σε International Council for Distance Education. Σήμερα πλέον η ονομασία του Παγκοσμίου Συμβουλίου είναι: International Council for Open and Distance Education. Κατά εποχές έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση: για τον Hilary Perraton (1988), «η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία, κατά την οποία ένα μεγάλο μέρος της διδασκαλίας καθοδηγείται από κάποιον που βρίσκεται σε χώρο και χρόνο σε απόσταση από τον σπουδαστή. για το Τμήμα Εκπαίδευσης του Office of Educational Research and Improvement των Η.Π.Α. (Bruder, 1989) «η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι η εφαρμογή των τηλεπικοινωνιών και των ηλεκτρονικών μέσων, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στους σπουδαστές να λαμβάνουν καθοδήγηση (instruction), η οποία πηγάζει από έναν απομακρυσμένο φορέα». Ένας μηχανιστικός τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ορίσουμε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ο ορισμός της ως μίας εκπαιδευτικής διαδικασίας όπου ο διδασκόμενος βρίσκεται σε φυσική απόσταση από τον διδάσκοντα και τον εκπαιδευτικό φορέα. Ωστόσο, είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε και έναν επιπλέον, παιδαγωγικής διάστασης, ορισμό: έτσι, όπως αναφέρει ο κ. Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 7

Λιοναράκης, ορίζουμε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως την εκπαίδευση που διδάσκει και ενεργοποιεί τον εκπαιδευόμενο για το πώς να μαθαίνει μόνος του καθώς και το πώς να λειτουργεί αυτόνομα προς μία ευρετική πορεία αυτομάθησης. Τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν το μοντέλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι: Χωροχρονική διαφοροποίηση από την συμβατική εκπαίδευση Διαφοροποίηση του εκπαιδευτικού υλικού Διαφοροποίηση του ρόλου του εκπαιδευτή Διαφοροποίηση του τρόπου επικοινωνίας μεταξύ του εκπαιδευόμενου και του φορέα εκπαίδευσης Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Χ. Ματραλής «η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης από απόσταση βασίζεται απόλυτα στον σχεδιασμό και στην ποιότητα του εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και στην ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ του σπουδαστή από την μια μεριά και του εκπαιδευτή και του φορέα εκπαίδευσης από την άλλη. 2.1.1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (E- LEARNING); Ο ορισμός που μπορούμε να δώσουμε για την ηλεκτρονική εκπαίδευση είναι: «ηλεκτρονική εκπαίδευση (e-learning) είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση η οποία για την υλοποίησή της (μαθησιακής διαδικασίας), χρησιμοποιεί τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών. 2.1.1.2 ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Στη συνέχεια ακολουθεί ένας πίνακας με τις ομοιότητες και τις διαφορές της συμβατικής και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΧΩΡΟΣ Υποχρεωτικά η εκπαίδευση ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο κάθε εκπαιδευόμενος μπορεί να μελετά όπου αυτός θέλει, στο σπίτι Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 8

γίνεται στον ίδιο χώρο για όλους τους εκπαιδευόμενους, στην φυσική τάξη. ΧΡΟΝΟΣ Το πρόγραμμα υλοποιείται την ίδια χρονική στιγμή για όλους. ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ Ο καθηγητής ΚΑΘΗΓΗΤΗ διδάσκει, αποτελόντας συνήθως το κέντρο της «γνώσης». ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Το υλικό συνήθως είναι συμπληρωματικό των όσων ο καθηγητής «απαγγέλει» στη διάρκεια της εκπαίδευσης. ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ Ο εκπαιδευόμενος ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ καθοδηγείται από τον εκπαιδευτή. του, στο γραφείο κ.λ.π. Η μελέτη μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή έχει το χρόνο η τη διάθεση ο εκπαιδευόμενος, με μόνο περιορισμό την παράδοση των εργασιών σε ορισμένο χρόνο. Ο καθηγητής βοηθά και ο ρόλος του έιναι συμβουλευτικός. Το υλικό είναι το βασικό συστατικό της εκπαίδευσης, βασικά «αυτό διδάσκει» και για το λογο αυτό η δημιουργία υλικού για την εξ αποστάσεως ακολουθεί ιδιαίτερους κανόνες παραγωγής. Ο εκπαιδευόμενος αυτοεκπαιδεύεται καθοδηγούμενος από το υλικό και συμβουλευόμενος τον καθηγητή του. Από τον πιο πάνω πίνακα, είναι φανερό ότι το μοντέλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχει τους δικούς του κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας τους οποίους και θα πρέπει να αξιοποιεί ο οιοσδήποτε σχεδιάζει σχετικά προγράμματα. 2.1.1.3 ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (E-LEARNING); Οι μορφές της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης είναι τρεις: Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 9

Η σύγχρονη ηλεκτρονική εκπαίδευση (synchronous learning) Η ασύγχρονη ηλεκτρονική εκπαίδευση (asynchronous learning) Η μικτή εκπαίδευση (Blended learning) 2.1.1.3.1 Σύγχρονη Ηλεκτρονική Εκπαίδευση (synchronous learning) Στην σύγχρονη ηλεκτρονική εκπαίδευση, οι συμμετέχοντες, την ίδια χρονική στιγμή βρίσκονται ο καθένας στον δικό του χώρο (γραφείο, σπίτι, κέντρο εκπαίδευσης κτλ.) και με την βοήθεια λογισμικού και τηλεπικοινωνιακής σύνδεσης συμμετέχουν σε μια «εικονική αίθουσα» διδασκαλίας. Μερικές από τις δυνατότητες που διατίθενται στους συμμετέχοντες στην «εικονική αίθουσα» είναι: Η μελέτη υλικού που εκείνη την στιγμή ο εκπαιδευτής παρουσιάζει Η ύπαρξη ηλεκτρονικού πίνακα που οι εκπαιδευόμενοι χρησιμοποιούν συνεργατικά για να λύσουν ένα πρόβλημα Συμμετοχή σε συζητήσεις κ.λ.π Καταγραφή της συνεδρίας με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση τους από τους εκπαιδευόμενους σε επόμενο χρόνο για μελέτη. 2.1.1.3.2 Ασύγχρονη ηλεκτρονική εκπαίδευση (asynchronous learning) Στην ασύγχρονη ηλεκτρονική εκπαίδευση οι εκπαιδευόμενοι έχουν την δυνατότητα να εργαστούν με το διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό οπουδήποτε και οποτεδήποτε, αρκεί να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Με την είσοδό τους στο σχετικό λογισμικό έχουν την δυνατότητα (ασύγχρονης) επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων με τους συμμετέχοντες στην εκπαίδευση ή με τον εκπαιδευτή. 2.1.1.3.3 Μικτή εκπαίδευση (Blended learning) Στην μικτή μορφή εκπαίδευσης ένα ποσοστό της εκπαίδευσης υλοποιείται με τον συμβατικό τρόπο και το υπόλοιπο με ηλεκτρονική εκπαίδευση (e-learning). Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 10

Η μορφή του εκπαιδευτικού σχεδίου της μικτής εκπαίδευσης είναι όμοια με αυτήν που παραδοσιακά υλοποιείται από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. 2.1.2 ΠΟΙΑ Η ΑΝΑΓΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ζούμε σε μια εποχή που η επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη αλλάζει συνεχώς και με γοργούς ρυθμούς, τα δεδομένα κάθε επιστημονικού ή επαγγελματικού χώρου. Παράλληλα, ο σκληρός ανταγωνισμός (μεταξύ ατόμων ή επιχειρήσεων) που προκύπτει ως αποτέλεσμα της οικοδόμησης της παγκοσμιοποίησης, η ανεργία και η αυξανόμενη εξάρτηση της εργασίας από την τεχνολογία, απαιτούν από τον εργαζόμενο, όχι μόνο να συντηρεί τις προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές του γνώσεις, αλλά και να τις ανανεώνει συνεχώς. Υπολογίζεται ότι ο κάθε επαγγελματίας θα είναι υποχρεωμένος στο μέλλον να αλλάξει κατά μέσο όρο τρεις τουλάχιστον φορές επαγγελματική κατεύθυνση κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Προκύπτει δηλαδή η ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση των στελεχών των επιχειρήσεων, των εργαζομένων και γενικά όλων των ενεργά απασχολουμένων στην παραγωγική διαδικασία. Την ανάγκη αυτή, θέλοντας να αντιμετωπίσουν οι μεγάλες εταιρίες έχουν ήδη προχωρήσει στην δημιουργία οργανωμένων τμημάτων εκπαίδευσης, πολύ υψηλού επιπέδου σπουδών. Θα πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό, ότι οι πιστοποιήσεις που δίνονται ως αποτέλεσμα επιτυχούς παρακολούθησης των εκπαιδεύσεων αυτής της μορφής έχουν μεγάλη αποδοχή στην αγορά εργασίας. Για παράδειγμα μπορούν να αναφερθούν οι πιστοποιήσεις της Microsoft, sisco κ.λ.π. Τα τμήματα αυτά έχουν μια στοχευμένη εκπαίδευση (κυρίως προϊοντική) και φυσικά έχουν πολύ υψηλό κόστος λειτουργίας. Όμως οι ελεύθεροι επαγγελματίες ή οι εργαζόμενοι σε μικρές, παραγωγικές μονάδες που δεν έχουν τμήματα εκπαίδευσης κινδυνεύουν να απαξιωθούν επαγγελματικά και φυσικά να βρεθούν στο περιθώριο του κοινωνικού γίγνεσθαι. Για παράδειγμα οι ασχολούμενοι με την φωτογραφία. Η είσοδος στην ψηφιακή εποχή και η εγκατάλειψη από τις εταιρίες της τεχνολογίας που στηρίζεται στο φιλμ, δημιουργεί νέα δεδομένα στον χώρο και υποχρεώνει τους εργαζόμενους σε αυτόν, να αλλάξουν τον τόπο δουλειάς τους. Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 11

Η ανάγκη λοιπόν για συνεχιζόμενη εκπαίδευση, όλων αυτών που προαναφέρθηκε, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί πλέον, μόνο με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας. Θα αναφέρουμε, ενδεικτικά μόνο, κάποιους από τους λόγους που πιστεύουμε ότι ενισχύουν την παραπάνω διαπίστωση: 1. Η ανάγκη για συχνή εκπαίδευση 2. Η αδυναμία εγκατάλειψης της θέσης εργασίας για την υλοποίηση της εκπαίδευσης 3. Το πολύ υψηλό κόστος της εκπαίδευσης Λύση στο παραπάνω πρόβλημα, είτε αυτό αφορά τις επιχειρήσεις είτε τους εργαζομένους, είτε τους κοινωνικούς εταίρους μπορεί να προσφέρει η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιαίτερα η ηλεκτρονική εκπαίδευση(e-learning). Την άποψη αυτή εκτός των άλλων εξέφρασε σε πρόσφατη επίσκεψη του στην Ελλάδα και ο κ. Tom Peters λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «την επόμενη εικοσαετία η «on line εκπαίδευση θα καταργήσει την οποιασδήποτε άλλης μορφής εκπαίδευση», εννοώντας φυσικά (όπως εξήγησε) και την παραδοσιακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Η μορφή αυτή εκπαίδευσης που κατά κύριο λόγο αναπτύχθηκε σαν ένας εναλλακτικός τρόπος απόκτησης πανεπιστημιακής γνώσης μπορεί τώρα να χρησιμοποιηθεί στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση. 2.1.3 E-LEARNING KAI ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΚΟΝΙΚΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω το e-learning είναι η εφαρμογή του μοντέλου της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με τη χρήση όσων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Η παροχή υπηρεσιών e-learning όμως απαιτεί τη δημιουργία μιας σειράς υποδομών και ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε να καταστήσουν το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα επιτυχές. Η βασική υποδομή αφορά τη δημιουργία του «εικονικού εκπαιδευτικού χώρου» η «εικονικού μαθησιακού περιβάλλοντος» μέσω του οποίου ο φορέας θα παράσχει τις υπηρεσίες του. Το περιβάλλον αυτό δημιουργείται με τη χρήση μια σειράς λογισμικών τα οποία έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται: Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 12

εκπαιδευτές εκπαιδευόμενους και εκπαιδευτικό υλικό. Στο έργο που υλοποιείται έχει ήδη γίνει ακριβής περιγραφή των τεχνολογιών και των λογισμικών που θα χρησιμοποιηθούν στο Τεχνικό Δελτίο της πρότασης που κατατέθηκε και αξιολογήθηκε. Σε θεωρητικό επίπεδο, το μαθησιακό περιβάλλον είναι μια συνθέτη οντότητα που «περιβάλλει» το μαθητή και υποστηρίζει τη διαδικασία της μάθησης (Ford et al., 1996). θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι μαθησιακό περιβάλλον, είναι μια οντότητα με τις δικές της αρχές, αξίες, κουλτούρα, υποδομή και τεχνογνωσία. Το σύνολο όλων αυτών που προαναφέρθηκαν, λειτουργώντας, ενεργοποιεί την διαδικασία της μάθησης. Το μαθησιακό περιβάλλον, δεν είναι το ίδιο μεταξύ των διαφόρων οργανισμών. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι το Ε.Α.Π. (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο) για παράδειγμα, έχει διαμορφώσει ένα δικό του μαθησιακό περιβάλλον το οποίο έχει να κάνει με την ειδίκευση του στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Κεντρικό στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος είναι ο μαθησιοχώρος ο οποίος καθορίζεται πλήρως από τρία στοιχεία: 1. τον χώρο εργασίας του εκπαιδευόμενου, 2. τους μηχανισμούς που παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες και 3. την μαθησιακή μέθοδο (Α. Κουτουμάνος, Κ. Σγουροπούλου, 2001), Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των επικοινωνιών, μας επιτρέπει πλέον να δημιουργήσουμε «εικονικούς χώρους μάθησης». Δηλαδή περιβάλλοντα στο διαδίκτυο (εφαρμογές λογισμικού) που να περιέχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός μαθησιοχώρου. Φυσικά, οι εικονικοί μαθησιοχώροι δεν παύουν, να αποτελούν ένα μέρος του συνολικού μαθησιακού περιβάλλοντος ενός εκπαιδευτικού οργανισμού. Δηλαδή οι εικονικοί μαθησιοχώροι δεν μπορούν να καταργήσουν το μαθησιακό περιβάλλον, μπορούν όμως κάλλιστα να το συμπληρώσουν (Α. Κουτουμάνος, Κ, Σγουροπούλου, 2001). Ας σταθούμε όμως λίγο, στις υπηρεσίες που έχει πλέον υλοποιήσει η τεχνολογία και οι οποίες συνδυαζόμενες μπορούν να συμβάλουν στην δημιουργία του εικονικού χώρου μάθησης: Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 13

Ηλεκτρονική αλληλογραφία (e-mail) - Όπως και η ταχυδρομική αλληλογραφία, η ηλεκτρονική χρησιμοποιείται για ανταλλαγή μηνυμάτων ή άλλων πληροφοριών μεταξύ των ενδιαφερομένων. Για την υλοποίηση της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας χρησιμοποιούνται ειδικά λογισμικά. Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι η ηλεκτρονική αλληλογραφία έχει πάρα πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την ταχυδρομική, αφού μπορείς με αυτήν μαζί με ένα αρχείο κειμένου να στείλεις επίσης αρχεία ήχου, εικόνας, video κ.λ.π. Εργαλεία σύγχρονης επικοινωνίας (chat, video conferencing), με τα οποία ευνοείται η αλληλεπίδραση μεταξύ σπουδαστή-εκπαιδευτή αλλά και μεταξύ των εκπαιδευομένων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί εύκολα και φυσικά, πολύ πιο οικονομικά να αντικατασταθεί η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του καθηγητή και του φοιτητή, Πίνακες ανακοινώσεων, με τους οποίους ενθαρρύνεται η επικοινωνία μεταξύ των φοιτητών. Στον πίνακα ανακοινώσεων, ο κάθε σπουδαστής μπορεί να δημοσιεύσει τα σχόλια ή τις ερωτήσεις του και οποιοσδήποτε άλλος, συνάδελφος ή εκπαιδευτής, μπορεί να του απαντήσει. Εργαλεία αναζήτησης όρων και ορισμών που αφορούν το συγκεκριμένο μάθημα ή και όλη την ύλη η οποία διδάσκεται στο πανεπιστήμιο. Πληροφορίες για ηλεκτρονικές διευθύνσεις του παγκόσμιου ιστού (World Wide Web - WWW), οι οποίες έχουν περιεχόμενο σχετικό με την ύλη του μαθήματος μελέτης, Γρήγορη ενημέρωση του φοιτητή για την βαθμολογική του κατάσταση και πρόοδο, ώστε γρήγορα και σωστά να προγραμματίσει την συγγραφή των εργασιών του καθώς και την μελέτη του, Αυτοαξιολόγηση, με την απάντηση σε ερωτήσεις οι οποίες θα συνοδεύουν το τέλος του κάθε κεφαλαίου, ώστε ο φοιτητής να γνωρίζει το επίπεδο των γνώσεων του αλλά και ο καθηγητής να παρακολουθεί την πρόοδο του. Επικοινωνία με τις υπηρεσίες του πανεπιστημίου άμεσα και αποτελεσματικά με την χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Συμπλήρωση αλλά και αλλαγή όπου χρειάζεται της ύλης άμεσα και χωρίς το οικονομικό βάρος των εκδόσεων. Όλα αυτά που μόλις αναφέρθηκαν αποτελούν επιμέρους εφαρμογές λογισμικών που αν καταφέρουμε να τις συνδυάσουμε (δηλαδή στο ίδιο περιβάλλον εργασίας να υπάρχει e-mail, αυτοαξιολόγηση, εργαλεία επικοινωνίας κ.λ.π.) τότε θα ότι έχουμε «διανομείς ολοκληρωμένων μαθησιακών περιβαλλόντων» (Integrated Distributed Learning Environments IDLE's) ή ολοκληρωμένα δικτυακά μαθησιακά περιβάλλοντα (Integrated Network Learning Environments INLE's). Είναι ουσιαστικά εφαρμογές λογισμικού που περιλαμβάνουν όλα τα παραπάνω Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 14

χαρακτηριστικά ενός εικονικού χώρου μάθησης και άρα αποτελούν πλήρη πακέτα αξιοποίησης των δυνατοτήτων που προσφέρει το διαδίκτυο για τη μάθηση. Αυτά που πιο πάνω έχουν περιγραφεί ως υποχρεωτικά για τη δημιουργία του εικονικού χώρου μάθησης τα ικανοποιεί η πλατφόρμα (L.M.S.) που θα χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση του έργου της ΟΚΕ Έχουμε όμως δημιουργήσει με τον τρόπο αυτό έναν εικονικό μαθησιοχώρο; ΌΧΙ, γιατί δεν περιλαμβάνεται σε όσα πιο πάνω αναφέρθηκαν το χαρακτηριστικό εκείνο στοιχείο που καθιστά λειτουργικό το όλο οικοδόμημα και αυτό είναι η ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, η οποία περιγράφεται αναλυτικά στο εκπαιδευτικό σχέδιο. Το υλικό και οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε για να το δημιουργήσουμε, οι τεχνολογίες υποδομής που δημιουργούν όλες τις υπηρεσίες που πριν αναφέρθηκαν δεν μπορούν από μόνα τους ως στοιχεία να «παράγουν εκπαίδευση». Για να υπάρξει εκπαίδευση θα πρέπει να υπάρξει μεθοδολογία / εκπαιδευτικό σχέδιο που ως εργαλείο θα αξιοποιήσει όλα τα παραπάνω ώστε να παραχθεί εκπαιδευτικό αποτέλεσμα. Η μεθοδολογία αυτή είναι το εκπαιδευτικό σχέδιο το οποίο θα πρέπει να εκπονηθεί και η υλοποίηση του οποίου θα επιφέρει τα αναμενόμενα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 15

3 ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 16

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο γενικός όρος εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ελληνικής γλώσσας αντιστοιχεί σε δύο διαφορετικούς όρους της αγγλικής: τον όρο syllabus και τον όρο curriculum. Οι λέξεις αυτές είναι και οι δύο λατινικές και χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν η μεν πρώτη τη ύλη που θα πρέπει να διδαχθεί σε ένα πρόγραμμα, ενώ η δεύτερη κυρίως τους εκπαιδευτικούς στόχους. Στο πρόγραμμα με μορφή syllabus περιλαμβάνονται οι γενικοί στόχοι ή σκοποί καθώς και η διδακτέα ή εξεταστέα ύλη, σε μορφή ικανή για την ενδεχόμενη παραγωγή διδακτικών εγχειριδίων, σε μαθήματα με γραμμική αλληλουχία. Στο πρόγραμμα με μορφή curriculum περιλαμβάνονται, εξ ορισμού, οι γενικοί και οι ειδικοί στόχοι, από τους οποίους προκύπτουν όλα τα άλλα περιεχόμενα ή συστατικά του. Για τη «θεωρία του curriculum» που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, και που είχε ως ιδρυτές τον F. Bobbitt και τον R. Tyler, αυτό ήταν από την αρχή σαφώς διατυπωμένο. Η ευρωπαϊκή παράδοση, αντίθετα, περιέλαβε τους στόχους στα γλωσσικά προγράμματα μετά το 1975, δηλαδή μετά την εξάπλωση και αποδοχή της επικοινωνιακής προσέγγισης. Ένα εκπαιδευτικό σχέδιο για την υλοποίηση της εκπαίδευσης εκτός από τους σκοπούς, τους στόχους και το εκπαιδευτικό περιεχόμενο περιλαμβάνει και αναλύει και όλα εκείνα τα στοιχεία που συναζόμενα δίδουν το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα όπως τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της εκπαίδευσης, τον χρονοπρογραμματισμό της εκπαίδευσης, την περιγραφή της διαδικασίας υλοποίησης της εκπαίδευσης, την εκπαίδευση των εκπαιδευτών, τον τρόπο αξιολόγησης της εκπαίδευσης και των εκπαιδευομένων κ.λ.π. Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 17

3.1.1 ΠΟΙΑ Η ΑΝΑΓΚΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΕΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Όλοι όσοι έχουν περάσει από τη συμβατική εκπαίδευση έχουν βιωματική γνώση του τρόπου που αυτή υλοποιείται. Γνωρίζουν δηλαδή ότι: υπάρχει η υποχρέωσή τους για τακτική παρακολούθηση των μαθημάτων. Αν δεν ακολουθείται αυτό, υπάρχουν σοβαρές συνέπειες για τους εκπαιδευόμενους. υπάρχει ένα εκπαιδευτικό σχέδιο που περιγράφει: o την ύλη που θα πρέπει να γνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού έτους. o το πρόγραμμα σπουδών, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο θα αναπτυχθεί η ύλη αυτή στη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους. o τον τρόπο πιστοποίησης των γνώσεων ή των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν από τους εκπαιδευόμενους κατά τη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού έτους. Όλα τα προηγούμενα στην κλασική εκπαίδευση ο εκπαιδευόμενος, δεν υπάρχει ανάγκη να τα γνωρίζει, γιατί η καθημερινή του επαφή με τον φορέα της εκπαίδευσης του δίνει την ευκαιρία να τα γνωρίσει σταδιακά. Στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση υπάρχουν όλα τα στοιχεία. Επειδή όμως στη μορφή αυτής της εκπαίδευσης, οι εκπαιδευόμενοι δεν έχουν άμεση σχέση με το φορέα της εκπαίδευσης, δεν έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν τα στοιχεία αυτά και τελικά να ανταποκριθούν στο ρόλο τους. Γεννάται λοιπόν η ανάγκη για την συγγραφή ενός εκπαιδευτικού σχεδίου που να περιγράφει λεπτομερώς όλα όσα αφορούν την υλοποίηση της εκπαίδευσης. Για τον λόγο αυτό οι οργανισμοί που υλοποιούν προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, συνηθέστατα, εκδίδουν ειδικά έντυπα στα οποία περιγράφονται λεπτομερώς όλες οι διαδικασίες υλοποίησης του προγράμματος αλλά και οι υποχρεώσεις των εκπαιδευομένων, δηλαδή περιγράφουν ένα μέρος του εκπαιδευτικού σχεδίου, το οποίο αφορά άμεσα τους εκπαιδευόμενους. Ο εκπαιδευτής στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ο εκφραστής του φορέα εκπαίδευσης κι ως εκ τούτου ο υπεύθυνος για να μεταφέρει στους εκπαιδευόμενους όλα τα στοιχεία του εκπαιδευτικού σχεδίου που ο φορέας υλοποιεί και τους αφορούν. Άρα, καλείται να διδάξει στους εκπαιδευόμενους το Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 18

ρόλο τους στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σχέδιο καθώς και τους όρους συμμετοχής τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. 3.1.2 ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Γενικά, ένα καλό εκπαιδευτικό σχέδιο για την υλοποίηση της εκπαίδευσης θα πρέπει να περιέχει τις διαδικασίες σχεδιασμού και ανάπτυξης του εκπαιδευτικού υλικού, τη διαδικασία υλοποίησης της κατάρτισης(πρόγραμμα σπουδών, χρονοπρογραμματισμό όταν έχουμε εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή e-learning κ.λ.π.), τα χαρακτηριστικά των χρηστών που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα κατάρτισης, τον τρόπο που θα γίνει η διαχείριση του προγράμματος. Για την δημιουργία του εκπαιδευτικού σχεδίου υλοποίησης της εκπαίδευσης που θα υλοποιηθεί στα πλαίσια του παρόντος έργου της ΟΚΕ, χρειάστηκε να απαντηθούν τα παρακάτω ερωτήματα: Πώς ευθυγραμμίζονται οι στόχοι της κατάρτισης, με το επαγγελματικό περίγραμμα εργασίας; Ποιος θα πάρει μέρος στην κατάρτιση; Ποιο είναι δηλαδή το επίπεδο γνώσεων αυτών που θα συμμετέχουν στην κατάρτιση; Ποιοι είναι οι στόχοι κατάρτισης για τους συμμετέχοντες; Ποιο θα πρέπει να είναι το εκπαιδευτικό-επαγγελματικό όφελος για τους συμμετέχοντες στην κατάρτιση; Ποιοι παράγοντες από αυτούς που αναφέρονται στο επαγγελματικό περίγραμμα εργασίας είναι οι σημαντικότεροι για να δώσουν άμεση ανταποδοτικότητα στην εργασία των καταρτιζομένων; Πώς η κατάρτιση θα σχεδιαστεί, θα αναπτυχθεί, και θα παραδοθεί; Ποιος ο αριθμός των ατόμων που θα εκπαιδευτούν; Ποιες υπηρεσίες θα πρέπει να δοθούν στους συμμετέχοντες στην εκπαίδευση; Ποιο το εκπαιδευτικό και το συνοδευτικό υλικό που θα πρέπει να παραχθεί για την υλοποίηση της εκπαίδευσης; Ποιο το λογισμικό που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή του εκπαιδευτικού υλικού (π.χ. Flash κ.λ.π); Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 19

Ποιο το λογισμικό που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την πραγματοποίηση της εκπαίδευσης(π.χ. πλατφόρμα LMS, CMS); Ποιος ο προϋπολογισμός που θα χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση της εκπαίδευσης; Ποιες είναι οι πιθανές απειλές, στην επιτυχία του σχεδίου; Πώς θα μετρηθεί η επιστροφή στην επένδυση; 3.1.3 ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΕΚΠΑ ΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Όπως ήδη έχει αναφερθεί για την δημιουργία του εκπαιδευτικού σχεδίου θα πρέπει να απαντηθούν ένα πλήθος ερωτήσεων, οι απαντήσεις των οποίων ορίζουν τα περιεχόμενα του εκπαιδευτικού σχεδίου. Το εκπαιδευτικό σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει: 1. το σκοπό της εκπαίδευσης 2. την ομάδα στόχο της εκπαίδευσης 3. το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί 4. αντιστοιχία του υλικού που θα διδαχθεί με τις γνώσεις ή δεξιότητες που θα αποκτηθούν (όπως περιγράφονται στο περίγραμμα εργασίας) 5. τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της εκπαίδευσης 6. το μοντέλο της εκπαίδευσης που θα χρησιμοποιηθεί (κλασική εκπαίδευση, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, e-learning, blended learning). 7. τον χρονοπρογραμματισμό της υλοποίησης της εκπαίδευσης 8. περιγραφή της διαδικασίας υλοποίησης της εκπαίδευσης 9. διαδικασία εκπαίδευσης των εκπαιδευτών 10. αξιολόγηση των εκπαιδευομένων 11. αξιολόγηση του προγράμματος 12. ROI-απόδοση του προγράμματος σε σχέση με την επένδυση 13. τις πιστωτικές μονάδες που αποκτούν οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 20

3.1.4 ΠΟΙΟΙ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ Ε ΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Η υλοποίηση του εκπαιδευτικού σχεδίου είναι ευθύνη του φορέα εκπαίδευσης. Ο φορέας είναι υπεύθυνος να ενημερώσει ή εκπαιδεύσει όπου χρειάζεται τους συνεργάτες του, τους εκπαιδευτές του ή τους εμπλεκόμενους του διοικητικού του μηχανισμού ώστε να υλοποιηθεί το εκπαιδευτικό σχέδιο. Ο φορέας ορίζει: επιστημονικό υπεύθυνο του προγράμματος, ο οποίος έχει την ευθύνη για την επιλογή του εκπαιδευτικού υλικού, των εκπαιδευτών και τελικά την αξιολόγηση του προγράμματος και υπεύθυνο υλοποίησης του σχεδίου ο οποίος έχει την ευθύνη για την οργάνωση των χώρων, την διοικητική μέριμνα, την τεχνολογική υποστήριξη και την παροχή των μέσων για την υλοποίηση της εκπαίδευσης καθώς και για την αξιολόγηση του προγράμματος. Ο υπεύθυνος υλοποίησης είναι ο υπεύθυνος απέναντι στον φορέα για την ορθή υλοποίηση του προγράμματος. Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 21

4 ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΟΚΕ Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 22

4.1.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Οι σκοποί του εκπαιδευτικού προγράμματος και το περιεχόμενο που θα αναπτυχθούν θα αναλυθούν στο πλαίσιο της Φάσης Αποτύπωσης Υφιστάμενης Κατάστασης μέσω πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας και θα εστιάσουν στην: Ευαισθητοποίηση εργαζομένων και εργοδοτών σε θέματα επιχειρηματικότητας, ως μέσου βελτίωσης της προσαρμοστικότητας βιωσιμότητας των επιχειρήσεων αλλά και των θέσεων εργασίας. Αξιοποίηση με καινοτόμο τρόπο νέων τεχνολογικών εφαρμογών στην κατάρτιση, κυρίως δε αυτές που συνδέονται με την πληροφορική και το διαδίκτυο. Υποστήριξη των απασχολουμένων, αλλά και των υποψήφιων επιχειρηματιών, μέσω της εφαρμογής εργαλείων και μεθόδων εκπαίδευσης σε θέματα σύγχρονης επιχειρηματικότητας. Υποστήριξη στην υιοθέτηση συνδυαστικών μηχανισμών συμβατικής εξ αποστάσεως κατάρτισης και συμβουλευτικής- επιμόρφωσης προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους. Θετική συμβολή στη διαδικασία σχεδιασμού πολιτικών προσαρμογής της απασχόλησης, ενσωματώνοντας λειτουργικά σε αυτές την διάσταση της επιχειρηματικότητας. 4.1.2 ΟΜΑΔΑ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Η ομάδα στόχος στην οποία απευθύνεται το πρόγραμμα είναι: Οι άνεργοι πάνω από 55 ετών που κινδυνεύουν να παραμείνουν εκτός αγοράς εργασίας και να απαξιωθούν οι γνώσεις και οι δεξιότητες τους. Ιδιαίτερα το Έ κ δ ο σ η 1. 0 Σελίδα 23