ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Mόναχο, 14.07.2009 Αρ. Πρωτ. : 420/445 Προς: Υπουργείο Εξωτερικών Β4 /νση ιµερών Οικ. Σχέσεων Ε..: Γραφείο Γεν. Προξένου κας Α. Κόρκα Κοιν.: ως πίνακας αποδεκτών Θέµα: Η Βαυαρική Οικονοµία στο 2008 και στο Α τετράµηνο 2009. Ελληνοβαυαρικές εµπορικές σχέσεις. 1. Βαυαρική Οικονοµία Η Βαυαρία έχει έκταση 70.549 τετραγωνικά χιλιόµετρα (19,7% της έκτασης της Γερµανίας) και ο πληθυσµός της ανέρχεται σε 12,5 εκατ. κατοίκους (το 15% περίπου του συνολικού πληθυσµού). Είναι το µεγαλύτερο από τα 16 οµόσπονδα κράτη και ένα από τα πλουσιότερα, πλέον αναπτυγµένα και ισχυρότερα µεταξύ των οµόσπονδων κρατών στη χώρα αλλά και στον κόσµο. Για το 2008 η Βαυαρία κατατάχθηκε πάλι µεταξύ των πλέον δυναµικών κρατιδίων της Γερµανίας. Συγκεκριµένα σύµφωνα µε τα οικονοµικά της αποτελέσµατα για το έτος 2008,η Βαυαρία κατέλαβε την δεύτερη θέση στη Γερµανία µετά το κρατίδιο της Σααρλάνδης και βρέθηκε στην ίδια θέση µε τα κρατίδια του Βερολίνου, Αµβούργου και Ν. Σαξονίας. Αν και το 2007 ο ρυθµός ανάπτυξής της ήταν 2,9%,το 2008,παρά τις αρνητικές συνέπειες της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης, κατάφερε εκ νέου να διαµορφώσει το ποσοστό αυτό στο 1,6%. Το αντίστοιχο ποσοστό για ολόκληρη τη χώρα διαµορφώθηκε τελικά στο 1,3%(2007:2,5%) Η ετήσια αύξηση του 1,6% προήλθε κυρίως από τα πολύ θετικά αποτελέσµατα που επιτεύχθηκαν στη Βαυαρία κατά το Α εξάµηνο του έτους (2,8%) ενώ κατά το Β εξάµηνο και ιδιαίτερα στους τελευταίους µήνες, η οικονοµική κρίση έπληξε και το κρατίδιο της Βαυαρίας, γεγονός που είχε ως αποτελέσµατα την διαµόρφωση του ετήσιου ρυθµού ανάπτυξης σε πολύ χαµηλότερα επίπεδα.
Σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία του Βαυαρικού Υπουργείου Οικονοµικών, Μεταφορών και Τεχνολογίας, το έτος 2008, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν (ΑΕΠ) στη Βαυαρία το 2008 έφθασε τα 445 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιµές). Το ύψος του ΑΕΠ που αντιστοιχούσε σε κάθε εργαζόµενο ήταν 66.987 ευρώ ενώ για κάθε κάτοικο του κρατιδίου 35.545 ευρώ. Και τα δύο αυτά µεγέθη υπερβαίνουν τα αντίστοιχα της Γερµανίας στο σύνολο, που είναι 61.695 ευρώ και 30.310 ευρώ αντίστοιχα. Σε διεθνές επίπεδο, η παραγωγικότητα της βαυαρικής οικονοµίας κατατάχθηκε δεύτερη παγκοσµίως µετά τις Η.Π.Α. και ακολούθησαν η Ιαπωνία, η Ε.Ε και η Γερµανία Το κατά κεφαλή Α.Ε.Π. στο 2008 ανήλθε σε 35,55 χιλ. Ευρώ που σε σχέση µε το 2007 παρατηρήθηκε µία αύξηση της τάξεως του 2,37%. Το ΑΕΠ του οµόσπονδου κράτους συµµετείχε στο συνολικό ΑΕΠ της Γερµανίας κατά 17,9% και κατά τοµέα 20% στον πρωτογενή (έναντι 20,3% του προηγούµενου έτους), 18,5% στην βιοµηχανία (σταθερό έναντι του προηγούµενου έτους) και 17,4% στον τοµέα των υπηρεσιών (έναντι 17,6% του προηγούµενου έτους). Το 2008, ο πρωτογενής τοµέας της Βαυαρίας συµµετείχε στο Α.Ε.Π. της Βαυαρίας κατά 1,0%. Το αντίστοιχο ποσοστό συµµετοχής του πρωτογενή τοµέα της Γερµανίας στο ΑΕΠ της Γερµανίας ήταν 0,9%. Ο δευτερογενής τοµέας της Βαυαρίας συµµετείχε στο ΑΕΠ της Βαυαρίας κατά 31,1%( Γερµανία: 30,2%). Ο τοµέας αυτός της Βαυαρίας, το 2008, περιλάµβανε περίπου 10.000 επιχειρήσεις (συµµετοχή κατά 20% περίπου στο σύνολο της χώρας) εκ των οποίων περίπου το 98% των εταιρειών, το 75 των απασχολουµένων, το 42% του συνολικού κύκλου εργασιών και το 84% των εκπαιδευόµενων αφορούσε µεσαίου µεγέθους επιχειρήσεις (κάτω από 250 απασχολουµένους). Επίσης η υψηλή επενδυτική δυναµική της Βαυαρίας οφείλεται κατά 14% στις µεσαίες επιχειρήσεις. Το 2008, ο τοµέας αυτός παρουσίασε µία σηµαντική µείωση, γεγονός που συνέβαλε αποφασιστικά στην µείωση του ρυθµού ανάπτυξης του κρατιδίου αυτού. Η µείωση αυτή ήταν ιδιαίτερα σηµαντική στο τέταρτο τρίµηνο του 2008 όταν σηµειώθηκε µείωση των παραγγελιών κατά -19,6% (Γερµανία: -23,1%). Συγκεκριµένα στο χρονικό διάστηµα αυτό οι παραγγελίες από το εσωτερικό µειώθηκαν κατά -19,1%(Γερµανία :-19,1%) και από το εξωτερικό κατά -20,1% (Γερµανία:-26,7%). Για ολόκληρο το 2008 παρατηρήθηκε µία µείωση του αριθµού των παραγγελιών κατά-5,3% (Γερµανία: -4,9%). Σε αντίθεση µε τους παραγωγούς επενδυτικών αγαθών αλλά και των ενδιαµέσων αγαθών που αντιµετώπισαν το 2008 µία µείωση των παραγγελιών τους κατά -5,8% και -5,9% αντίστοιχα, οι παραγωγοί διαρκών καταναλωτικών και µη διαρκών αγαθών είχαν µία σταθερότητα στις παραγγελίες τους και συγκεκριµένα +0,1% και -0,1% αντίστοιχα. Το ύψος παραγωγής στο δευτερογενή τοµέα της Βαυαρίας, αν και µειώθηκε δραµατικά στο τελευταίο τρίµηνο του 2008 κατά -3,5% (Γερµανία : -7,6%), εντούτοις παρουσίασε αύξηση σε ολόκληρο το έτος σε σχέση µε το προηγούµενο κατά 2,5%(Γερµανία:0,8%). 2
Σηµαντικότατη µείωση παρατηρήθηκε στην παραγωγή των διαρκών καταναλωτικών αγαθών (-7,5%) που ακολουθήθηκε από την επίσης µεγάλη µείωση στην παραγωγή ενδιαµέσων αγαθών κατά -4,8%, των επενδυτικών αγαθών κατά -3,8% και τέλος των µη διαρκών καταναλωτικών αγαθών των οποίων µειώθηκε η παραγωγή µόνο κατά -1,2%. Ο κύκλος εργασιών στο τοµέα αυτό, το 2008, παρουσίασε µικρή αύξηση κατά +0,9%( Γερµανία:+2,9%). Αναλυτικότερα η εξέλιξη του κύκλου εργασιών ανά κατηγορία αγαθών του δευτερογενή τοµέα στο 2008 διαµορφώθηκε ως εξής: επενδυτικά αγαθά +1,8%, διαρκή καταναλωτικά αγαθά και µη διαρκή +3,1% και +2,3% αντίστοιχα και ενδιάµεσα αγαθά κατά -1,9%. Τέλος η απασχόληση στο τοµέα αυτόν αυξήθηκε το 2008 κατά 2,1%. Οι σηµαντικότεροι κλάδοι του τοµέα αυτού στη Βαυαρία είναι οι παρακάτω: Ο κλάδος της υψηλής τεχνολογίας περιλαµβάνει κυρίως µηχανήµατα και βιοµηχανικό εξοπλισµό, χηµικά και φαρµακευτικά προϊόντα, ηλεκτρονικά συστήµατα και αυτοµατισµοί, ιατρικό εξοπλισµό και όργανα, αυτοκινητοβιοµηχανία και αεροναυπηγική. Είναι ο πλέον αναπτυγµένος στο δευτερογενή τοµέα της Βαυαρικής οικονοµίας και το 2008, ποσοστό περίπου 48% επί του συνόλου των εργαζοµένων στη βαυαρική βιοµηχανία, απασχολούντο σε αυτόν ενώ αποτελεί το 57% περίπου του συνολικού τζίρου της βαυαρικής βιοµηχανίας. Ο κλάδος της ενέργειας ο οποίος χαρακτηρίζεται από προηγµένη τεχνολογία, φιλικότητα προς το περιβάλλον, ανταγωνιστικό κόστος και υψηλή διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών. Η ραγδαία αύξηση ζήτησης για ενέργεια σε παγκόσµιο επίπεδο σε συνδυασµό µε τις ανοδικές τιµές του πετρελαίου, αλλά και το πρόβληµα των εκποµπών του διοξειδίου του άνθρακα, δηµιουργούν και στη Βαυαρία τους γνωστούς προβληµατισµούς που έχουν αναδείξει την ενέργεια ως το υπ αριθµό ένα φλέγον θέµα που απασχολεί σήµερα την παγκόσµια κοινότητα. Η Βαυαρία αναγνώρισε από πολύ νωρίς τα πλεονεκτήµατα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και ιδιαίτερα αυτής της ηλιακής ενέργειας και θέσπισε νόµους που προώθησαν την αξιοποίησή της, φέρνοντας το κρατίδιο εδώ και χρόνια στο διεθνές προσκήνιο όσον αφορά την έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόµων προϊόντων στον τοµέα της εκµετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας για την παραγωγή ρεύµατος, για τη θέρµανση κατοικιών και για άλλες εφαρµογές. Το Βαυαρικό κράτος όχι µόνο δεσµεύει σηµαντικά κονδύλια κάθε χρόνο για την έρευνα στον εν λόγω κλάδο, που πραγµατοποιείται στα διάφορα πανεπιστηµιακά ιδρύµατα, παρά ενθαρρύνει έµπρακτα τους πολίτες της να συµµετάσχουν στην προσπάθεια εξάπλωσης της χρήσης κυρίως της ηλιακής ενέργειας για παράδειγµα µε την επιδότηση τοποθέτηση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων στις στέγες των σπιτιών. Η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου της ηλιακής ενέργειας τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας. Θεωρείται δε ως ο πιο δυναµικός κλάδος της βαυαρικής βιοµηχανίας µε προοπτική σηµαντικής ανάπτυξης τα αµέσως επόµενα χρόνια. Ως αποτέλεσµα η Βαυαρία σήµερα είναι ηγέτης στον τοµέα των 3
ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (κυρίως στην ηλιακή, γεωθερµική, υδροηλεκτρική και βιοµάζα) στη Γερµανία. Συγκεκριµένα µε ποσοστό περίπου 20%, η Βαυαρία βρίσκεται αρκετά πάνω από τον οµοσπονδιακό µέσο όρο του 13%, όσον αφορά την αναλογία των ανανεώσιµων πηγών στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύµατος. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι το 1/2 του συνολικού ρεύµατος που παράγεται από ηλιακή ενέργεια προέρχεται από φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στη Βαυαρία. Επίσης τα 2/3 όλων των γερµανικών εγκαταστάσεων γεωθερµικών συστηµάτων για την αξιοποίηση του ζεστού νερό από το υπέδαφος βρίσκονται στη Βαυαρία. Παρά την τρέχουσα παγκόσµια οικονοµική κρίση, ο τοµέας της ενέργειας στη Βαυαρία είναι τόσο δυναµικός ώστε οι προβλέψεις των ειδικών να είναι αισιόδοξες για την πορεία του κατά τα επόµενα χρόνια. Ειδικότερα ο τοµέας των φωτοβολταϊκών είναι ο πιο εξελιγµένος και επικερδής. Μέχρι πρότινος οι περισσότερες φωτοβολταϊκές µονάδες της Γερµανίας ήταν εγκατεστηµένες στη νότια περιοχή της χώρας, όπου η ηλιοφάνεια είναι σηµαντικά µεγαλύτερη. Εντούτοις η µείωση του κόστους των εν λόγω µονάδων και η αυξηµένη αποδοτικότητά τους, που κατέστη εφικτή πρόσφατα µέσω της τεχνολογικής τους εξέλιξης, έχει σαν αποτέλεσµα να εξαπλώνεται συνεχώς η χρήση τους σε όλη τη χώρα. Έτσι ολόκληρη η Γερµανία πλέον θεωρείται παγκόσµιος ηγέτης στην τεχνολογία του κλάδου ηλιακής ενέργειας, καθώς και πρωτοπόρος σε άλλους κλάδους ήπιων µορφών ενέργειας όπως η αιολική, η γεωθερµία κλπ. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι κατά το έτος 2008, το ποσοστό συνεισφοράς των ανανεώσιµων µορφών ενέργειας στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικού ρεύµατος στη Γερµανία ανήλθε περίπου στο 20%. Η ενεργειακή πολιτική του κρατιδίου της Βαυαρίας βασίζεται σε τρεις επιδιώξεις: α) να διατηρηθεί ο υψηλός βαθµός ενεργειακής επάρκειας, να διατηρηθεί εποµένως στο ελάχιστο η εξάρτηση από εισαγωγές ενέργειας, β) να διατηρηθούν οι τιµές της ενέργειας σε αποδεκτά για τους κατοίκους επίπεδα και γ) η ενέργεια που παράγεται και καταναλώνεται στο κρατίδιο να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλική προς το περιβάλλον. Πιο συγκεκριµένα η βαυαρική κυβέρνηση έχει θέσει τους εξής στόχους: - αύξηση κατά 30% της παραγωγής ενέργειας µέχρι το 2020 - µείωση εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα από 7 σε 6 τόνους/κάτοικο µέχρι το 2020 - αύξηση του ποσοστού συνεισφοράς στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές από 20% σε 35% µέχρι το 2020 - διπλασιασµός µέχρι το 2020 της κατανάλωσης ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιµες πηγές Προκειµένου να πετύχει τους ανωτέρω στόχους, η βαυαρική κυβέρνηση δίνει µεγάλη έµφαση µε προγράµµατα ενηµέρωσης και κίνητρα: - στην εξοικονόµηση ενέργειας µέσω βελτίωσης της θερµοµόνωσης των κτηρίων και της αύξησης της απόδοσης της θέρµανσης και της τροφοδότησης των κτηρίων µε ζεστό νερό - στην στροφή των καταναλωτών προς νέες ηλεκτρικές συσκευές που εξοικονοµούν ενέργεια. 4
Άλλοι σηµαντικοί βιοµηχανικοί κλάδοι είναι της κατασκευής µηχανηµάτων, της κατασκευής οχηµάτων,της ηλεκτρικής ενέργειας, των µεταποιηµένων τροφίµων, της µεταλλουργίας, των ελαστικών-πλαστικών, της υαλουργίας και κεραµευτικής, των εκδόσεων και συναφών εργασιών, των επίπλων παιγνιδιών και αθλητικών ειδών και ο τοµέας της κλωστοϋφαντουργίας και ετοίµου ενδύµατος. Το 2008 ο τριτογενής τοµέας της Βαυαρίας συµµετείχε στο ΑΕΠ της Βαυαρίας κατά 67,5%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Γερµανία ήταν 69%. Το µερίδιο του τοµέα αυτού της Βαυαρίας στο σύνολο του αντίστοιχου τοµέα της Γερµανίας ήταν 17,4%. Οι πλέον σηµαντικοί κλάδοι του τοµέα αυτού είναι ο ασφαλιστικός (η Βαυαρία έχει την πρώτη θέση στη Γερµανία) και ο τραπεζικός (στη δεύτερη θέση µετά την Έσση), το χονδρικό και λιανικό εµπόριο, τα µέσα µαζικής µεταφοράς και επικοινωνίας καθώς και ο κλάδος ξενοδοχείων και εστιατορίων. Παραθέτουµε στη συνέχεια, τις εξελίξεις στην οικονοµία του οµόσπονδου κράτους, κατά τη διιετία 2007-2008. 5
ΒΑΣΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ ΒΑΥΑΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 2007 2008 Βαυαρία Γερµανία % µερίδιο Βαυαρίας 2007 2008 Βαυαρία Γερµανία % µερίδιο Βαυαρίας Τρέχουσες τιµές ΑΕΠ σε δισ. ευρώ 434 2.423.8 17,9 444,8 2.492,0 17,8 ΑΕΠ ανά εργαζόµενο σε ευρώ 66.404 60.996 108,9 66.983 61.790 108,4 AEΠ ανά κάτοικο σε ευρώ 34.716 29.465 117,8 35.530 30.343 117,1 Συµµετοχή τοµέων οικονοµίας σε % Πρωτογενής % 1,0 0,9 20,3 1,0 0,9 20,0 Βιοµηχανία % 31,1 30,1 18,5 31,5 30,1 18,5 Τριτογενής % 67,8 69 17,6 67,5 69 17,4 Ποσοστό εξαγωγών του βιοµ.κλάδου 48,1 46,4 110.5 49,3 42,8 111,9 Αριθµός εργαζοµένων (εκατ.) 6,5 39,7 16,4 6,6 40,3 16,5 Ποσοστό εργαζοµένων % 48,6 45,5 107,3 49,3 46,4 106,3 Ποσοστό αυτοαπασχολουµένων % 12,1 11,1 109 12,2 10,9 111,9 Ρυθµ. ανάπτυξης% 2,8 2.5 1,5 1,3 Πληθωρισµός % 2,2 2,2 1,3 1,1 Ανεργία % 5,3 9 5,2 8,3 Κύκλος εργασιών % χονδρεµπορίου(τρέχ.τιµές) 6,4 4,8 9,5 8,1 Κύκλος εργασιών λιαν. εµπορ. τρέχ. τιµές % - 1,5-1,2-4,0 2,3 Κύκλος εργασιών οικοδ. - 2,4 1,9 6,1 5,8 δραστηρ. % Κύκλος εργασιών µεταποίησης (τρ. τιµές) % 5,9 7,1 0.9 2,9 Εξ. Εµπόριο (εκ. Ευρώ) - Εξαγωγές - Εισαγωγές - Πλεόνασµα Μεταβολή % - Εξαγωγές % - Εισαγωγές % 153,6 124 29,7 8,7 6,9 969,1 772,5 196,5 8,5 5,2 15,85 16,05 15,11 155,7 129,9 25,8 1,4 4,8 994,9 818,6 176,3 3,1 6,3 6 15,65 15,86 14,63
Η ανεργία, το 2008, βελτιώθηκε ελαφρώς και µειώθηκε σε 5% του εργατικού δυναµικού από 5,3% που ήταν το 2007. (Γερµανία: 2008: 8.3%). Ο συνολικός αριθµός των εργαζοµένων στη Βαυαρία αυξήθηκε στο 2008 κατά 95.994 άτοµα, ήτοι +2,2% σε σχέση µε το 2007 (Γερµανία:+2,1%). Οι απασχολούµενοι στη Βαυαρία έφθασαν τα 4,5 εκατ. άτοµα από τα οποία 14% περίπου είναι αυτοαπασχολούµενοι. Αν και το 2005 ο µέσος όρος της ανεργίας κυµαίνονταν ακόµα στο 7,8%, το 2008 το ποσοστό αυτό διαµορφώθηκε στο 5 %. Ο αριθµός αυτός είναι ο δεύτερος χαµηλότερος µετά της Βάδης Βυρτεµβέργης(4,7%). Σε όλες τις περιοχές της Βαυαρίας τα ποσοστά ανεργίας κυµαίνονται από 3,2%(INGOLSTADT) µέχρι και 7,6%(HOF. Οι κλάδοι που παρουσίασαν τις µεγαλύτερες αυξήσεις στο αριθµό απασχολουµένων ήταν αυτός της κατασκευής µηχανών, της παραγωγής µηχανών γραφείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και της παραγωγής µετάλλων. Για άλλη µία φορά, στο 2008, η Βαυαρία έγινε το κέντρο µεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος για επενδυτές από όλο τον κόσµο µε αποτέλεσµα η επενδυτική δυναµική της να ξεπεράσει κάθε προηγούµενο. Έτσι πραγµατοποιήθηκαν µέσα στο 2008 και αρχές του 2009 µεγάλες επενδύσεις στην περιοχή της Βαυαρίας όπως από την ιαπωνική κατασκευαστική εταιρεία Tsuchiya Gumi,από την κινεζική εταιρεία τηλεπικοινωνιών Huawei Technologies, από µεγάλες κινεζικές εταιρείες µηχανολογικού εξοπλισµού, από ρωσικές και αµερικάνικες εταιρείες καθώς από εταιρείες από τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα. Ο κύκλος εργασιών στο χονδρεµπόριο αυξήθηκε στο 2008 κατά +9,5%( Γερµανία:+8,1%) και η απασχόληση στο τοµέα αυτό κατά +1,7%. Ο τζίρος στο λιανικό αυξήθηκε επίσης κατά +4% (Γερµανία:+2,3%) και η απασχόληση παρέµεινε σταθερή (Γερµανία:-0,2%).Στη γαστρονοµία ο τζίρος αυξήθηκε κατά +3,6%(Γερµανία:+0,1) και η απασχόληση κατά +3,6%(Γερµανία:-0,2%). Εξωτερικό εµπόριο: Οι βαυαρικές εξαγωγές αυξήθηκαν ελαφρώς κατά 1,4% και έφθασαν το 2008 τα 155,7 δισ. ευρώ περίπου, γεγονός που είχε ως αποτέλεσµα οι εξαγωγές του κρατιδίου να πετύχουν για 15 η φορά συνεχώς εξαγωγικό ρεκόρ. Παράλληλα το ποσοστό συµµετοχής του βιοµηχανικού κλάδου στις συνολικές εξαγωγές του κρατιδίου ξεπέρασε κάθε προηγούµενο και έφθασε το 49,3%( 2007 : 48,1%). Αντίθετα οι βαυαρικές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά πολύ περισσότερο από ότι οι εξαγωγές και έφθασαν τα 129,9 δις. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4,8%. Το θετικό ισοζύγιο των βαυαρικών εµπορικών συναλλαγών διατηρήθηκε µεν αλλά µειώθηκε σε σχέση µε το 2007 κατά -12,9% διαµορφώµενο τελικά σε 25,8 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα το θετικό ισοζύγιο των γερµανικών εµπορικών συναλλαγών µειώθηκε σηµαντικά το 2008 σε σχέση µε το 2007 κατά -10,3% και έφθασε τα 176,3 δισ. ευρώ. Το ίδιο έτος, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές της Βαυαρίας κάλυψαν αντιστοίχως ποσοστό 15,65% και 16,87% στο εξωτερικό εµπόριο της Γερµανίας. 7
Κυριότερος εµπορικός εταίρος της Βαυαρίας είναι οι Η.Π.Α. και ακολουθούν η Ιταλία, η Μεγ. Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ισπανία και η Κίνα. Αναφορικά µε τις κυριότερες χώρες πελάτες της Βαυαρίας παρατηρήθηκε το 2008 µία σηµαντική πτώση των βαυαρικών εξαγωγών προς ΗΠΑ (-8,9%), Ισπανία (-13,4%) και Αγγλία (-9,1%) ενώ αντίθετα µεγάλη αύξηση σηµειώθηκε προς Βραζιλία (+24,8%),Ρωσία (+17,4),Κίνα (+19,4%) και Ινδία (+22%). Οι κυριότερες κατηγορίες προϊόντων που εξήχθησαν στο 2008 ήταν τα οχήµατα, οι διάφορες µηχανές και τα ηλεκτρολογικά προϊόντα που απετέλεσαν περίπου το 65% των συνολικών βαυαρικών εξαγωγών (περίπου 100 δις. Ευρώ). Τέλος οι κυριότερες κατηγορίες προϊόντων που εισήχθησαν στην Βαυαρία το 2008 από διάφορες χώρες του κόσµου ήταν οι διάφορες πρώτες ύλες (+42,2%),διάφορα µέταλλα και προϊόντα σιδήρου (+8,3%), προϊόντα διατροφής (+5,5%), µηχανές,ηλεκτρολογικά προϊόντα, χηµικά και φαρµακευτικά προϊόντα. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΒΑΥΑΡΙΑΣ, 2007-2008, εκατ. ΕΥΡΩ Μεταβολή % 2007 2008 2007/2006 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 153,6 155,7 1,37 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 124,0 129,9 4,76 ΙΣΟΖΥΓΙΟ + 29,6 + 25.8-12,84 Από τις πρώτες προτεραιότητες της πολιτικής της βαυαρικής κυβέρνησης που αφορούν στο εξωτερικό εµπόριο υπήρξε και παραµένει η ενδυνάµωση και περαιτέρω ανάπτυξη των εµπορικών συναλλαγών µε τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η εξωστρέφεια και η ανταγωνιστικότητα της οικονοµίας της Βαυαρίας αποτυπώνεται και στο ποσοστό που εξάγεται από τη βιοµηχανική παραγωγή, το οποίο, το 2008, ανήλθε σε ποσοστό περίπου 49%. Α Τετράµηνο 2009 ΓΕΝΙΚΑ Βάσει στοιχείων της Γερµανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, στο πρώτο τετράµηνο 2009 τα περισσότερα µακροοικονοµικά µεγέθη της γερµανικής οικονοµίας παρουσίασαν σηµαντική επιδείνωση. Η χειροτέρευση αυτών των µεγεθών παρατηρήθηκε σε όλα τα οµόσπονδα κρατίδια της Γερµανίας και µεταξύ αυτών και στη Βαυαρία. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν εµφάνισε µεγάλη µείωση, το εµπορικό πλεόνασµα µειώθηκε αισθητά και η ροή των ξένων επενδύσεων έχασε την δυναµική της. Τα µόνα µεγέθη που παρουσίασαν µία ελαφρά άνοδο ήταν η ιδιωτική κατανάλωση και οι δηµόσιες επενδύσεις. 8
Παρά τη γενική οικονοµική επιδείνωση, αντίθετα στο κρατίδιο της Βαυαρίας έχει αρχίσει να διαµορφώνεται θετικότερο κλίµα και να επικρατεί στους διάφορους επιχειρηµατικούς κύκλους µία µικρή αισιοδοξία. Συγκεκριµένα οι βαυαροί επιχειρηµατίες, κυρίως του δευτερογενή τοµέα της οικονοµίας, κρίνουν ότι κατά το τελευταίο χρονικό διάστηµα παρατηρείται µικρή βελτίωση της οικονοµικής κατάστασης και το κλίµα έχει αρχίσει γενικά να βελτιώνεται σε σχέση µε το προηγούµενο διάστηµα (τέλος 2008 -αρχές 2009). Εξακολουθούν βέβαια να παρουσιάζουν πτώση ο όγκος των παραγγελιών καθώς και το επίπεδο της παραγωγής αλλά και τα δύο µεγέθη µειώνονται µε χαµηλότερους ρυθµούς.. Έτσι η πτώση στην απαισιοδοξία που επικράτησε το προηγούµενο χρονικό διάστηµα σχετικά µε τις προβλέψεις για τους επόµενους 6 µήνες αρχίζει και γενικεύεται. Οι δυνατότητες που εµφανίζονται και για την βελτίωση του εξαγωγικού εµπορίου κρίνονται όλο και πιο θετικές. Σε σχέση µε αυτό, δύνανται πλέον οι επιχειρήσεις να προβούν σε ένα βραχυπρόθεσµο προγραµµατισµό της παραγωγής τους και τούτο επιδεικνύει µία αντιστροφή του αρνητικού κλίµατος. Ιδιαίτερα στον κλάδο των ενδιάµεσων αγαθών και υπηρεσιών παρατηρείται σαφής βελτίωση του αρνητικού κλίµατος µε µεγάλη επιβράδυνση στη µείωση της παραγωγής τους και µε αύξηση 10 µονάδων στην αντίστοιχο επιχειρηµατικό δείκτη µέτρησης. Έτσι και οι παραγγελίες αρχίζουν και εµφανίζουν σηµάδια ανάκαµψης. Ο βελτιωµένος προγραµµατισµός της παραγωγής και οι αυξηµένες παραγγελίες από το εξωτερικό κάνουν πολλούς επιχειρηµατίες να πιστεύουν πως έχουν ήδη διανύσει το αρνητικό σηµείο καµπής και ότι σύντοµα θα εµφανιστούν τα θετικά σηµάδια ανάκαµψης του κλάδου. Αντίθετα οι παραγωγοί επενδυτικών αγαθών εξακολουθούν να είναι απαισιόδοξοι, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι ακόµα και τώρα παρατηρείται µείωση στην παραγωγή. Οι παραγγελίες εξακολουθούν να µειώνονται χωρίς να εισρέουν νέες, γεγονός που δυσχεραίνει την κατάσταση για πολλές εταιρείες του κλάδου. Παρά ταύτα πολλοί επιχειρηµατίες αισιοδοξούν πως στο άµεσο µέλλον, ίσως κατά τους επόµενους µήνες, ενδεχοµένως να αναµένεται µία ελαφρά βελτίωση του κλάδου. Οι επιχειρηµατίες του κλάδου των διαρκών καταναλωτικών αγαθών κρίνουν την κατάσταση πλέον σταθερή και κατά συνέπεια σαφώς καλύτερη απ ότι στο άµεσο παρελθόν όταν ήταν ιδιαίτερα πτωτική. Η παραγωγική διαδικασία που είχε περιοριστεί σε µεγάλο βαθµό κατά τους τελευταίους µήνες αρχίζει τώρα να ανακάµπτει και η πίεση αρχίζει και εκτονώνεται. Οι παραγγελίες µειώνονται µε χαµηλότερους ρυθµούς και το αίσθηµα της αισιοδοξίας σχετικά µε την περαιτέρω ανάπτυξη αρχίζει πλέον να βελτιώνεται.. Απαισιοδοξία όµως ακόµη επικρατεί αναφορικά µε την προοπτική ανάκαµψης των εξαγωγών τους στο επόµενο χρονικό διάστηµα. Τέλος στο κλάδο µη διαρκών καταναλωτικών αγαθών, η καλυτέρευση του κλίµατος είναι απόλυτα αισθητή. Ο όγκος των παραγγελιών όπως και τα αποθέµατα αυτών βελτιώθηκαν. Γενικότερα αναµένεται αύξηση της παραγωγής και αναζωογόνηση του εξωτερικού εµπορίου. Σαφώς υπερτερεί ακόµα η απαισιοδοξία και ο σκεπτικισµός αναφορικά µε τις εξελίξεις των επόµενων 6 µηνών, όµως τα στοιχεία αυτά εµφανίζονται αρκετά πιο ήπια σε σχέση µε το προηγούµενο διάστηµα.. 9
Συνοπτικά παραθέτουµε εξελίξεις της Βαυαρικής οικονοµίας στο Α πεντάµηνο 2009: Γενική οικονοµική εξέλιξη. Η γενική οικονοµική εξέλιξη του κρατιδίου της Βαυαρίας παραµένει υποτονική µε αρνητικά αποτελέσµατα για όλο το πρώτο πεντάµηνο του 2009. Αξίζει όµως να σηµειωθεί ότι τα διάφορα µεγέθη επιδεινώνονται µεν αλλά µε χαµηλότερους ρυθµούς και οι εκτιµήσεις των βαυαρικών επιχειρήσεων για το άµεσο µέλλον είναι λιγότερο απαισιόδοξες. Τοµέας της µεταποίησης Η εισροή παραγγελιών, η παραγωγή και ο τζίρος διαµορφώνονται στο διάστηµα Ιανουαρίου-Μαΐου 2009 κάτω από τα επίπεδα της αντίστοιχης περσινής χρονιάς και µάλιστα µε διαφορά. Μία µικρή ανάκαµψη παρατηρήθηκε το µήνα Απρίλιο, που όµως αποδείχθηκε πρόσκαιρη αφού η κατάσταση επανήλθε στα ίδια αρνητικά επίπεδα. Παρά ταύτα εµφανίζονται οι επιχειρηµατίες λιγότερο απαισιόδοξοι. Οικοδοµικός κλάδος Αφενός µε χαµηλό τζίρο αλλά µε αύξηση των παραγγελιών και της παραγωγής αφετέρου, ο Απρίλιος προοιώνιζε µία βελτίωση της κατάστασης. Η ανάκαµψη όµως ήταν εφήµερη. Το δυσµενές οικονοµικό κλίµα επανήλθε τον Μάιο στα προγενέστερα αρνητικά επίπεδα. Οι προσδοκίες στον κλάδο χαρακτηρίζονται κατά κανόνα απαισιόδοξες. Βιοτεχνία Αισθητή οπισθοχώρηση του τζίρου το πρώτο τρίµηνο του 2009. Οι προοπτικές για το µέλλον χαρακτηρίζονται µάλλον απαισιόδοξες. Υπηρεσίες Οι δείκτες επιχειρηµατικού κλίµατος κατέδειξαν το Μάιο για πρώτη φορά ξανά θετικό πρόσηµο. Αναφορικά µε το µέλλον, επικρατεί συγκρατηµένη αισιοδοξία. Εµπόριο Οι προοπτικές του χονδρικού εµπορίου στη Βαυαρία κατά τον µήνα Μάιο δεν κρίνονταν πλέον τόσο απαισιόδοξα όπως τον Απρίλιο. Το οικονοµικό κλίµα στο λιανικό εµπόριο βελτιώνεται αισθητά. Οι προσλήψεις προσωπικού στους τοµείς ξενοδοχείων και γαστρονοµίας αυξήθηκαν τον Απρίλιο. Τιµές Οι τιµές καταναλωτή µειώθηκαν από Απρίλιο προς Μάιο κατά 0,1%. Από τις αρχές του 2009 ο δείκτης τιµών καταναλωτή µειώνεται συνεχώς µε αποτέλεσµα να αγγίξει το Μάιο τ.ε το 0,3%, ήτοι το χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων δέκα ετών. Εξωτερικό εµπόριο Στο διάστηµα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2009 υπήρξε δραστική πτώση στις εξαγωγές που έφτασαν το -24,4 % (Γερµανία:-20,9%) σε σύγκριση µε το αντίστοιχο περσινό διάστηµα. Η µείωση στις εισαγωγές ήταν -15,4% (Γερµανία:-14,1%) µε αποτέλεσµα το πλεόνασµα στο εξωτερικό εµπόριο να µειωθεί δραστικά κατά -64,38% και να φθάσει τα 2,6 δις. Ευρώ (Γερµανία: -46,84%) Αγορά εργασίας Αναφορικά µε το ποσοστό ανεργίας στη Βαυαρία, εξακολουθεί και παραµένει σταθερό, περίπου στο 4,7%, το χαµηλότερο ποσοστό ανεργίας σε ολόκληρη τη Γερµανία. Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία του Ιουνίου 2009, ο αριθµός των ανέργων έφθασε στη Βαυαρία τα 310.881 άτοµα, ήτοι αύξηση σε σχέση µε το 2008 κατά 23,05% και ο αριθµός των απασχολουµένων κατά 9.200 άτοµα, δηλαδή αύξηση κατά 0,4% σε σχέση µε τον Ιούνιο 2008 10
2) Εµπορικές σχέσεις Ελλάδος-Βαυαρίας στο 2008 Ο όγκος των εµπορικών συναλλαγών στο 2008 έφθασε τα 1710 εκατ.. Ευρώ που σε σχέση µε το 2007 παρατηρήθηκε αύξηση µείωση 2,4% περίπου. Συγκεκριµένα η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία έφθασε τα 425 εκατ. µειωθείσα κατά 4,06% έναντι του προηγούµενου έτους και οι ελληνικές εισαγωγές από την Βαυαρία τα 1.286 εκατ. Ευρώ( -1,83% ). Το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου εις βάρος της χώρας µας το 2008, ανήλθε σε 861 εκατ. ευρώ αυξηθέν κατά 0.57% έναντι του 2007. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στη Βαυαρία κάλυψαν, κατ αξία, ποσοστό 33,05% των εισαγωγών προϊόντων βαυαρικής προέλευσης που εισήχθησαν στην Ελλάδα. Α εξάµηνο 2007(εκατ. Ευρώ) Α εξάµηνο 2008 (εκατ. Ευρώ) Μεταβολή 2007/2008 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 229 233 +1,75% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 681 687 +0.88% ΕΛΛΕΙΜΜΑ 452 454 +0.44% Η συµµετοχή των ελληνοβαυαρικών εµπορικών συναλλαγών το 2008 στο συνολικό εξωτερικό εµπόριο του κρατιδίου παραµένει πολύ χαµηλή. Συγκεκριµένα οι ελληνικές εξαγωγές συµµετέχουν σε ποσοστό 0,29% στις συνολικές εισαγωγές της Βαυαρίας και οι ελληνικές εισαγωγές κατά 1,062% στις εξαγωγές του οµόσπονδου κράτους. Η διαχρονική εξέλιξη των κυριότερων κατηγοριών ελληνικών προϊόντων που εξήχθησαν στη Βαυαρία στο 2008 σε σχέση µε το 2007 ήταν : ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΕΛΛΑ Α( ευρώ) ΠΡΟΙΟΝ 2007 2008 ΠΟΣΟΣΤΟ % Φρέσκα φρούτα εκτός εεσπεριδοειδών 46.778.085 57.254.051 +22.4 Φρέσκα λαχανικά 45.708.096 39.696.299-13.15 Ηµιέτοιµα προϊόντα αλουµινίου 30.345.858 24.976.463-17.69 Μηχανές παραγωγής και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας 28.206.066 23.867.845-15.38 Συσκευές ειδήσεων 18.624.254 8.404566-54,87 Έτοιµα ενδύµατα από µετάξι ή χηµικές ίνες 33.000.697 35.733.783 +8.28 11
Φαρµακευτικά προϊόντα 23.117.266 26.240.424 +13,51 Ηλεκτροτεχνικά προϊόντα 21.989.720 4.325.894-80,32 Έτοιµα εενδύµατα από βαµβάκι 25.399.327 24.310.680-4.28 Προϊόντα τυπογραφείου 3.490.162 7.288.284 +108,83 Εσπεριδοειδή 14.044.909 11.202.309-20,24 Κοµπόστες φρούτων σε κονσέρβα 11.604.235 12.130.408 +4,54 κοµπόστες λαχανικών σε κονσέρβα 6.654.664 6.000.092-9,82 Χυµοί φρούτων και λαχανικών 7.716.279 9.153.494 +18,64 Φυτικά έλαια και λίπη 1.929.455 1.299.101-32,66 Αλουµίνιο και µίγµατα του 9.232.239 3.206.477-65,26 Πλαστικά προϊόντα 1.896.061 1.327.029-30.00 Τυρί 9.200.618 8.855.148-3,75 Ψάρια, µαλάκια, καρκινοειδή 4.393.230 3.514.077-20.00 Προϊόντα από χαρτί 420.531 7.288.284 +1631,00 Κρασιά 3.137.040 3.061.805-2,42 Έπιπλα 2.673.787 2.875.782 +7,59 Μπράντυ 2.414.173 2.332.750-3,40 Χρώµατα - Βερνίκια 2.875.782 1.955.584-31,99 Η διαχρονική εξέλιξη (2007-2008) των κυριότερων κατηγοριών προϊόντων που εισήχθησαν στην Ελλάδα από τη Βαυαρία ήταν : 12
ΠΡΟΙΟΝ 2007 2008 ΠΟΣΟΣΤΟ % Οχήµατα Ι.Χ. και τροχόσπιτα 269.167.630 255.869.685-4,94 Ηλεκτροτεχνικά προϊόντα 65.008.979 59.517.147-8,444 Ιατρικές συσκευές - ορθοπεδικές 35.297.890 31.309.107-11,3 Τυρί 31.844.684 31.729.681-0,36 Μηχανές παραγωγής και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας 31.621.755 24.345.414-23,01 Φορτηγά και άλλα ειδικά οχήµατα και αµαξώµατα 32.910.662 31.718.468-3,62 Κρέατα και προϊόντα του 29.467.003 28.422.469-3,54 Μηχανές Γραφείου και Η/Υ 29.110.190 29.684.396 +1,97 Πλαστικά προϊόντα 27.787.882 23.795.451-14,37 Αµαξώµατα- µηχανές-µέρη-εξαρτήµατα οχηµάτων 21.179.977 49.156.955 +132,09 Γάλα, γαλακτοκοµικά προϊόντα 20.531.593 20.780.068 +1,21 Μηχανές ορυχείων - εργολαβικές - δοµικών υλικών 18.227.831 21.259.890 +16,6 Φαρµακευτικά προϊόντα 18.716.346 19.599.088 +4,72 Χαρτί - Χαρτόνι 17.487.924 22.781.774 +30,3 Λαµαρίνες και άλλα µεταλλικά προϊόντα 17.672.122 13.951.350-21,06 Ακατέργαστος καπνός 16.568.488 14.072.113-15,07 Πλαστικές ύλες 14.426.393 9.788.024-32,15 Συσκευές µέτρησης 13.524.426 13.225.947-2,21 Μπύρα 10.853.603 12.616.978 +16,2 Χρώµατα - Βερνίκια 10.121.498 11.378.679 +12,42 13
Ανυψωτήρες και µηχανές µεταφοράς 9.555.017 11.131.753 +16,50 ιάφορες µηχανές 33.361.413 35.879.476 +7,54 Φυτικά έλαια και λίπη 5.157.227 5.898.780 +14,39 Α Τετράµηνο 2009 Ο όγκος των εµπορικών συναλλαγών Ελλάδος-Βαυαρίας στο πρώτο τετράµηνο του 2009 έφθασε τα 397 εκατ.. Ευρώ που σε σχέση µε το αντίστοιχο χρονικό διάστηµα του 2008 παρατηρήθηκε µία σηµαντική µείωση της τάξης του 34,5% περίπου. Συγκεκριµένα η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία έφθασε τα 152 εκατ. µειωθείσα κατά -15,13% έναντι του 2008 και οι ελληνικές εισαγωγές από την Βαυαρία τα 268 εκατ. Ευρώ, ήτοι σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα του 2008 παρουσίασαν µία σηµαντικότατη µείωση της τάξης του -41%. Το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου εις βάρος της χώρας µας το Α τετράµηνο του 2009, ανήλθε σε 139 εκατ. ευρώ µειωθέν για πρώτη φορά κατά -53,97% έναντι του 2008. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στη Βαυαρία κάλυψαν, κατ αξία, ποσοστό 33,48% των εισαγωγών προϊόντων βαυαρικής προέλευσης που εισήχθησαν στην Ελλάδα. ΕΛΛΗΝΟΒΑΥΑΡΙΚΈΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ 2009 Μεταβολή 2009/2008 Α τετράµηνο 2009(εκατ. Ευρώ) Α τετράµηνο 2008 (εκατ. Ευρώ) ΕΞΑΓΩΓΕΣ 129 152-15,13% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 268 454-41,00% ΕΛΛΕΙΜΜΑ 139 302-53,97% Η εξέλιξη των κυριότερων κατηγοριών ελληνικών προϊόντων που εξήχθησαν στη Βαυαρία στο χρονικό διάστηµα Ιανουαρίου Απριλίου 2009 σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα του 2008 ήταν: 14
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΕΛΛΑ Α( ευρώ) ΠΡΟΙΟΝ Ιαν.-Απρίλιος 2008 Ιαν.-Απρίλιος 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΗ % Φρέσκα λαχανικά 27.379.628 18.813.370-31,29 Φαρµακευτικά προϊόντα 7.666.010 13.551.517 +76,78 Έτοιµα ενδύµατα από µετάξι ή χηµικές ίνες 17.166.096 10.254.528-40,26 Έτοιµα ενδύµατα από βαµβάκι 9.887.495 6.714.121-32,1 Μηχανές παραγωγής και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας 8.665.158 5.362.006-38,1 Εσπεριδοειδή 7.468.336 3.852.407-48,42 Κοµπόστες φρούτων σε κονσέρβα 3.745.746 3.669.346-2,3 Ηµιέτοιµα προϊόντα αλουµινίου 9.893.099 2.554.960-74,17 Φρέσκα φρούτα εκτός εεσπεριδοειδών 1.415.325 2.562.637 +81,13 Τυρί 2.010.582 2.192.316 +9,00 κοµπόστες λαχανικών σε κονσέρβα 1.898.339 2.091.917-9,82 Βαµβάκι, ακατέργαστο, εεπεξεργασµένο 2.094.268 2.007.803-4,11 Ψάρια, µαλάκια, οστρακοειδή 1.589.060 1.448.575-8,8 Χυµοί φρούτων και λαχανικών 2.169.287 1.464.247-32,5 Προϊόντα τυπογραφείου 1.874.316 1.405.757-24,97 Κρασιά 871.391 1.068.537 +22,73 Έπιπλα 902.226 516.863-42,68 Μπράντυ 824.564 688.705-16,49 Χρώµατα - Βερνίκια 735.269 864.259 +17,55 Φυτικά έλαια και λίπη 357.462 387.904 +8,37 Η εξέλιξη των κυριότερων κατηγοριών προϊόντων που εισήχθησαν στην Ελλάδα από τη Βαυαρία στο χρονικό διάστηµα Ιανουαρίου Απριλίου 2009 σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα του 2008 ήταν: 15
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΒΑΥΑΡΙΑ (ευρώ) ΠΡΟΙΟΝ Ιαν.- Απρίλιος 2008 Ιαν.- Απρίλιος 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΗ % Οχήµατα Ι.Χ. και τροχόσπιτα 94.180.058 47.701.488-49,35 Αυτοκινούµενα, µηχανέςανταλλακτικά µέρη οχηµάτων 22.135.88 6 6.092.300-72,48 Ηλεκτροτεχνικά προϊόντα 21.759.677 15.505.409-28,74 Ιατρικές συσκευέςορθοπεδικές 11.713.348 7.455.293-36,35 Τυρί 11.146.569 8.443.258-24,26 Μηχανές Γραφείου και Η/Υ 9.072.008 8.087.684-10,85 Μηχανές παραγωγής και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας 7.527.452 6.600.748-12,31 Φορτηγά και άλλα ειδικά οχήµατα και αµαξώµατα 7.756.343 4.018.502-48,18 Κρέατα και προϊόντα του 11.146.569 9.233.784-17,16 Πλαστικά προϊόντα 8.984.241 7.191.133-19,96 Γάλα, γαλακτοκοµικά προϊόντα 5.675.635 6.636.495 +16,93 Μηχανές ορυχείων - εργολαβικές - δοµικών υλικών 6.811.536 3.468.418-49,09 Φαρµακευτικά προϊόντα 6.054.193 7.191.133-18,78 Χαρτί - Χαρτόνι 8.947.388 5.793.889-35,24 ιάφορες άλλες µηχανές 10.352.125 7.407.305-28,45 Μηχανές για επεξεργασία καουτσούκ ή πλαστικών προϊόντων 578.195 3.229.875 +458 Ακατέργαστος καπνός 4.735.451 2.740.630-42,12 16
Λαµαρίνες,προϊόντα σιδήρου 3.721.643 3.002.912-19,32 Πλαστικές ύλες 4.561.749 2.217.791-51,38 Προϊόντα µέτρησης, πλοήγησης κ.τ.λ 3.634.283 3.067.082-15,60 Χρώµατα - Βερνίκια 3.654.196 2.217.791-39,30 3) Συµπεράσµατα Στο Α εξάµηνο του 2008 σε σχέση µε το αντίστοιχο του 2007 παρατηρήθηκε µία αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία (+1,75%). Από την άλλη πλευρά, η σηµαντική µείωση αυτών που σηµειώθηκε ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους µήνες του έτους, επηρέασε αρνητικά το επίπεδο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολό τους για ολόκληρο το έτος του 2008 (- 4,06%). Η αιτία για την πτώση των ελληνικών εξαγωγών ιδιαιτέρα στο Β εξάµηνο του 2008 ήταν ότι η παγκόσµια οικονοµική κρίση είχε αρχίσει να επηρεάζει και το κρατίδιο της Βαυαρίας, ήδη από το µήνα Οκτώβριο όταν τότε εκδηλώθηκαν τα πρώτα σηµάδια αντιστροφής του οικονοµικού κλίµατος. Ως αποτέλεσµα, το εµπορικό έλλειµµα της χώρας µας µε τη Βαυαρία να αυξηθεί κατά 0.57%, γεγονός που οφείλεται επίσης και στη σαφώς µικρότερη πτώση των βαυαρικών εξαγωγών προς τη χώρα µας (-1,83%) σε σχέση µε το αντίστοιχο ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών προς τη Βαυαρία. Η µείωση των ελληνικών εξαγωγών του 2008 συνεχίστηκε και στο πρώτο τετράµηνο του 2009 και µάλιστα µε ρυθµό εντονότερο. Συγκεκριµένα παρατηρήθηκε µία σηµαντική πτώση των ελληνικών εξαγωγών προς την Βαυαρία (-15,13%). Από την άλλη πλευρά η µείωση των βαυαρικών εξαγωγών προς την χώρα µας ξεπέρασε κάθε προηγούµενο και έφθασε το -41%. Τούτο είχε ως αποτέλεσµα να µειωθεί περίπου στο ήµισυ το εµπορικό µας έλλειµµα µε την Βαυαρία και συγκεκριµένα κατά -53,97%. Το αποτέλεσµα του πρώτου εξαµήνου τ.ε ενδεχοµένως να είναι τελείως συγκυριακό αν υπολογίσει κανείς ότι ένα µεγάλο µέρος της πτώσης οφείλεται στη µείωση των βαυαρικών εξαγωγών οχηµάτων και ανταλλακτικών αυτών προς Ελλάδα, εξέλιξη που µπορεί να είναι τελείως διαφορετική στο β εξάµηνο του 2009. Αύξηση παρατηρήθηκε το 2008 στις ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων εκτός εσπεριδοειδών(κυρίως βερίκοκα, ροδάκινα και σουλτανίνες ), φαρµακευτικών προϊόντων, στις κοµπόστες φρούτων, στους χυµούς φρούτων και λαχανικών, στα έπιπλα και στα διάφορα προϊόντα από χαρτί. Μείωση παρατηρήθηκε στις εξαγωγές λαχανικών, εσπεριδοειδών, ηλεκτρολογικών προϊόντων, φυτικών ελαίων και ηµικατεργασµένων προϊόντων αλουµινίου. Αναφορικά µε το πρώτο τετράµηνο τ.ε, σηµαντικότατη αύξηση παρουσιάζουν δύο κατηγορίες ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία και συγκεκριµένα τα φαρµακευτικά προϊόντα (+76,78%) και τα φρέσκα φρούτα εκτός εσπεριδοειδών (+81,13%). Τα φαρµακευτικά προϊόντα είναι η δεύτερη 17
κυριότερη κατηγορία των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία (13,5 εκατ. Ευρώ) µετά τα φρέσκα λαχανικά. Αναφορικά µε το πρώτο τετράµηνο τ.ε, σηµαντικότατη αύξηση παρουσιάζουν δύο κατηγορίες ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία και συγκεκριµένα τα φαρµακευτικά προϊόντα (+76,78%) και τα φρέσκα φρούτα εκτός εσπεριδοειδών (+81,13%). Τα φαρµακευτικά προϊόντα είναι η δεύτερη κυριότερη κατηγορία των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία (13,5 εκατ. Ευρώ) µετά τα φρέσκα λαχανικά. Από την άλλη πλευρά αυτά αφορούν κυρίως φαρµακευτικά προϊόντα ξένων πολυεθνικών εταιρειών που συσκευάζονται εκ νέου στη χώρα µας και στη συνέχεια εξάγονται στη Βαυαρία µε αποτέλεσµα η προστιθέµενη αξία την οποία εκµεταλλεύεται η χώρα µας να είναι µικρή. Αναφορικά µε τα φρέσκα φρούτα, σηµαντική αύξηση στο Α τετράµηνο τ.ε παρουσίασαν τα ακτινίδια και οι φράουλες και από τα εσπεριδοειδή τα πορτοκάλια. Αντίθετα σηµαντική µείωση σηµειώθηκε στα ηµιέτοιµα προϊόντα αλουµινίου και στα ενδύµατα από µετάξι και άλλες συνθετικές ίνες. 4) Προτάσεις Η κατηγορία ελληνικών τροφίµων και ποτών αντιπροσωπεύει περίπου το 65% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς την Βαυαρία. Για αυτή την κατηγορία προϊόντων και συγκεκριµένα για φυτικά έλαια (παρθένο, βιολογικό ελαιόλαδο), τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, κρασιά, διάφορα άλλα ποτά όπως το ούζο και τσίπουρο, γαλακτοκοµικά (φέτα) αλλά και για διάφορα λαχανικά όπως π.χ τα σπαράγγια υπάρχουν σηµαντικά περιθώρια για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τους στη Βαυαρία και στη Γερµανία γενικότερα. Η επιχειρηµατική-εµπορική παρουσία της χώρας µας σε σχέση µε τον ανταγωνισµό εξακολουθεί να είναι πολύ µικρή. Η πραγµατοποίηση ειδικών εκδηλώσεων προβολής αυτών, διαφηµιστικών καταχωρήσεων στο ειδικό τύπο αλλά και κλαδικών επιχειρηµατικών αποστολών θα µπορούσαν να συµβάλουν θετικά στο να µεγαλώσει το µερίδιό µας στην εδώ αγορά. Ήδη το Γραφείο µας έχει πραγµατοποιήσει διάφορες τέτοιες εκδηλώσεις και τα µέχρι σήµερα αποτελέσµατα είναι θετικά. Αρκετά ελληνικά τρόφιµα και ποτά ιδίως αυτά µε υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές ή διάφορα βιολογικά ευρίσκονται ήδη τοποθετηµένα σε ράφια µεγάλων γερµανικών αλυσίδων και καταστηµάτων delicatessen της περιοχής του Μονάχου όπως επίσης και κάποια χρησιµοποιούνται από διάφορα επώνυµα εστιατόρια ή και αναγράφονται στους καταλόγους τους µε διάφορα κρασιά. Απαιτούνται λοιπόν συνεχώς επιχειρηµατικές δράσεις όπως ακριβώς πράττουν οι διάφοροι ανταγωνιστές µας. εν είναι τυχαίο που οι Ιταλοί και οι Ισπανοί δαπανούν συνεχώς µεγάλα ποσά για διαφηµιστικές καταχωρήσεις ή ειδικές εκδηλώσεις γευσιγνωσίας. Για προϊόντα όπως π.χ σπαράγγι, που θεωρείται ένα από τα σηµαντικότερα εξαγώγιµα προϊόντα της χώρας µας στη Γερµανία θεωρούµε επιτακτική την ανάγκη να προγραµµατίσουµε για την επόµενη χρονιά διαφηµίσεις σε όλο τον ειδικό κλαδικό τύπο (κλαδικά περιοδικά ή/και εφηµερίδες και περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας) καθώς διάφορες προωθητικές ενέργειες όπως π.χ εβδοµάδες ελληνικού σπαραγγιού, ελληνική κουζίνα µε αποκλειστική προβολή το ελληνικό σπαράγγι κ.τ.λ. 18
Σηµαντικά επίσης περιθώρια στην αγορά της Βαυαρίας υπάρχουν και για κάποιες άλλες κατηγορίες προϊόντων όπως διάφορα παρασκευάσµατα φρούτων λαχανικών, δοµικά υλικά, προϊόντα αλουµινίου, χαλκού κ.τ.λ. Σε πρόσφατη επιχειρηµατική αποστολή στο Μόναχο από τον κλάδο των δοµικών παρατηρήθηκε σχετικό επιχειρηµατικό γερµανικό ενδιαφέρον για συνεργασίες το οποίο και επιβεβαίωσε αυτά τα περιθώρια για αύξηση των ελληνικών εξαγωγών. Προς την κατεύθυνση αυτή προτείνουµε να αυξηθούν οι κλαδικές επιχειρηµατικές αποστολές από την χώρα µας, να γίνει η ελληνική συµµετοχή σε διάφορες διεθνείς κλαδικές εκθέσεις εντονότερη και να οργανώνονται συχνά ειδικές ενηµερωτικές ηµερίδες µε στόχο την ενηµέρωση του εξειδικευµένου γερµανικού κοινού και την ανάπτυξη κοινών επιχειρηµατικών ή επενδυτικών συνεργασιών στην Ελλάδα, στην Γερµανία ή και σε άλλες χώρες όπως π.χ τις διάφορες Βαλκανικές όπου ήδη υπάρχει συγκεντρωµένη έντονη ελληνική επιχειρηµατική παρουσία και δραστηριότητα. Ο Προϊστάµενος Χαράλαµπος Κουναλάκης Σύµβουλος Ο.Ε.Υ. Α 19
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟ ΕΚΤΩΝ 1. Υπουργείο Εξωτερικών - Γραφ. ΥΦΥΠΕΞ κ. Μ. Βαρβιτσιώτη - Γραφ. Γεν. Γραµµατέα ΟΣ - Β Γεν. /νση - Β1 /νση Στρατηγικού Σχεδιασµού - Β8 /νση Επιχ/κής Ανάπτυξης 2. Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βερολίνο 3. Γραφ. ΟΕΥ Βερολίνου, Γραφ. ΟΕΥ Ντύσσελντορφ 4. Ε.Ο.Ε.Ε. Γραφ. κ. /ντος Συµβούλου 5. Σ.Ε.Β 6. Σ.Ε.Β.Ε. 7. Ε.Β.Ε.Α. 8. Ε.Β.Ε.Π. 9. Ε.Β.Ε.Θ. 10.Σ.Β.Β.Ε 11. Π.Σ.Ε. 12. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ 13.Ε.Β.Ε, ΣΥΝ ΕΣΜΟΥΣ 20