Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τουριστικό Παρατηρητήριο και Ολοκληρωµένος Τουριστικός Σχεδιασµός στη Περιφέρεια Ν. Αιγαίου Μελέτη Περίπτωσης: Αντίπαρος Δρ. Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ, Αν. Καθηγητής, Τμήμα Περιβάλλοντος Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού ΠΟΤ Αντίπαρος 4/6/2015
Τουριστικό προϊόν: από τη παραγωγή στη διάθεση Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς Πόροι Υπηρεσίες βάσης Τ. Προϊόν Τ. Εικόνα Άτυπα δίκτυα Τυπικά Τουριστικά γραφεία T. Operators Εθνική αγορά Άτυπα Δίκτυα Διεθνής αγορά Παραγωγή Δίκτυα Διανοµής Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς
Ολοκληρωμένος Τουριστικός Σχεδιασμός Από την τουριστική προβολή σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση: Καταγραφή και ανάλυση κατάστασης (πόροι, δυνατότητες, αποτελέσματα) ώστε να υπάρξει Στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός: από το όραμα στη πράξη που απαιτεί συνεχή.. Εκπαίδευση και κατάρτιση στελεχών φορέων, εργοδοτών και εργαζομένων και προϋποθέτει Περιφερειακή και Τοπική Τουριστική Διακυβέρνηση: η διασύνδεση των φορέων σε Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο. Τα επιχειρησιακά σχέδια της ΤΑ
Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου: Τουριστική Διακυβέρνηση με δεδομένα Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παρατηρητήριο Βιώσιµου Τουρισµού ΠΟΤ Περιφερειακό Συµβούλιο Τουρισµού Διεύθυνση Τουρισµού ΠΝΑ Όραµα Στρατηγικό Σχέδιο Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης Δηµοτική Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Γραφείο Τουρισµού Όραµα Ταυτότητα Τοπικό Σχέδιο Δράσης
Παρατηρητήριο Αειφόρου Τουρισμού για προορισμούς Με στόχο : α) Καταγραφή, προστασία και διαχείριση- ανάδειξη τουριστικών πόρων - Οδηγός συμπεριφοράς τουριστών β) Καταγραφή και διαχείριση Ζήτησης - Διαχείριση εποχικότητας. Ελεγχος ικανοποίησης επισκεπτών γ) Παρακολούθηση οικονομικών αποτελεσμάτων. Ενημέρωση υποστήριξη επιχειρηματιών - αύξηση εσόδων εισοδημάτων δ) δημιουργία νέων και καλύτερης ποιότητας θέσεων εργασίας ε) διασύνδεση με άλλους τομείς της οικονομίας (γεωργία- πολιτισμός) στ) βελτίωση διαχείρισης περιβάλλοντος ζ) Σχέδιο προβολής για την αντιμετώπιση προβλημάτων Συγγραφή έκθεσης ανά νησί. Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Γιατί ο τουρίστας να έρθει στη Αντίπαρο; Γιατί να έρθει εκτός περιόδου αιχμής;
Υλοποίηση Παρατηρητήριου Συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων Δευτερογενή δεδομένα (πχ. αφίξεις σε λιμάνια- αεροδρόμια, αφίξεις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα) Καταγραφή τουριστικών πόρων (και βαθμός αξιοποίησης τους) και προσφοράς υπηρεσιών (πχ. επιχειρήσεις, δραστηριότητες, τουριστικά προϊόντα, σύστημα διαχείρισης και προβολής προορισμού) Ερευνα τουριστών (συμπεριφορά και ικανοποίηση τουριστών) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Ερευνα επιχειρήσεων (χαρακτηριστικά και λειτουργικά αποτελέσματα) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Επεξεργασία δεδομένων Συγγραφή εκθέσεων αποτελεσμάτων Συγγραφή προτάσεων πολιτικής
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής για τον προορισμό Αντίπαρος Α. Υφιστάμενη κατάσταση: Γεωμορφορολογικά και κλιματολογικά στοιχεία Φυσικό περιβάλλον Πόροι: Μύθοι - Ιστορία Πολιτισμός (υλικός & άυλος) Υποδομές Υπηρεσίες Δραστηριότητες Ασκούμενη πολιτική Που θα καταλήξει σε μια SWOT analysis που θα στηρίξει τις προτάσεις πολιτικής
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (1) Αριθμός κλινών σε επαγγελματικά καταλύματα και μη: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ 11 (9) 210 (177) 343 (404) CAMPING 1 100 300 ΣΥΜΠ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 1150 1793(1854) ΙΔ. ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ 1192 3576 Γενικό σύνολο 5369 (?) Πλειοψηφία κλινών σε συμπληρωματικά καταλύματα Εντονη παρουσία ιδιωτικών κατοικιών παραθερισμού Υψηλή πίεση: 4,49 κλίνες/κάτοικο + 154,15 κλίνες/τχ
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (2) Πόροι- Θέλγητρα: Φυσικοί: υδροβιότοπος, περιοχή Natura, παραλίες + χλωρίδα- πανίδα +;;; Πολιτιστικοί: σπήλαιο, Κάστρο, βυζαντινές εκκλησίες, αρχαιολογικοί χώροι (πρωτοκυκλαδικά) Προϊόντα: ; (περιορισμένη πρωτογενής παραγωγή) σούμα, τυριά, μέλι Κουζίνα: Θαλασσινά, ψάρια, χταπόδι, όσπρια, χοιροσφάγια, σαλιάκι, αγριοκούνελα, τσικουδιά, ντάκος, αντι- παριανό πρωϊνό (υπάρχει?) Μοναδικότητες υπάρχουν; Μύθοι: Μανταλένα χτες + «επώνυμοι» - σήμερα;
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (3) Δραστηριότητες Θαλάσσια σπορ Σπορ: ποδήλατο, Περπάτημα (3 διαδρομές) Πανηγύρια προσκυνήματα Σπήλαιο Γαστρονομία Ειδικές μορφές (με έμφαση τις δραστηριότητες): ναυταθλητικός, θρησκευτικός +?
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (2) Αφίξεις: αποκλειστικά ακτοπλοϊκά. Κρίση και ανάκαμψη ακτοπλοϊα από 2013. 250000 200000 150000 ακτοπλοϊα 100000 50000 Υψηλή εποχικότητα 58,9% Ιούλιο + Αύγουστο + 21,3% Ιούνιο + Σεπτέμβριο 0 2010 2011 2012 2013 2014 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 ακτοπλοϊα 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ακτοπλοϊα
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Διανυκτερεύσεις & σημαντικές εθνικότητες σε ξενοδοχεία (2144 Αφίξεις): Σύνολο Ελληνες Γάλλοι Ιταλοί Γερμανοί Νορβηγοί Σουηδοί 10365 3186 (30,7%) 456 (4,4%) 1036 (10,0%) 612 (5,9%) 2034 (19,6%) 1204 (11,6%) 6000 5000 4000 3000 2000 1000 ΜΔΠ: Ελληνες 3,6 Νορβηγοί:6 Ιταλοί:7,8 Σουηδοί: 7 Συνολο:4,8 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 FOR GR
Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Εκτίμηση Διανυκτερεύσεων: Ποια πληρότητα; ΤτΕ: 50% Μαϊο 85% Αυγουστο. Χαμηλότερη για μικρές μονάδες και λίγων * Αφ Ξεν + C Δ Ξεν + C Αφ Εν.Δ Δ Εν.Δ Αφ ιδιωτ Δ ιδιωτ Σενάριο 1: 30,2ατ/κλ 2158 + 1888 10358+9060 7235 34730 10728 35760 Σενάριο 2: 60,4ατ/κλ 4316 + 3775 20717+ 3775 14470 49460 10728 35760 Σενάριο 1 = 89.908 διανυκτερεύσεις 22009 αφίξεις (4,8 ΜΔΠ) Σενάριο 2 = 140.057 διανυκτερεύσεις - 33289 αφίξεις (4,8 ΜΔΠ) Όταν οι αφίξεις του 2013: 206755 που περιλαμβάνουν: μετακινήσεις ντόπιων σε Αθήνα- Πάρο, ημερήσιες εκδρομές σε Αντίπαρο + Κρουαζιέρα: υπάρχει κάποια διάχυση από Πάρο; + Σκάφη αναψυχής (πόσα?) χωρίς διανυκτέρευση σε κατάλυμα με ποιο οικονομικό αποτέλεσμα (δαπάνη);
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (1) Δαπάνη ανά διανυκτέρευση Ελλήνων Δεν υπάρχουν στοιχεία από Πάρο. Εκτιμήσεις από εθνικά δεδομένα
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (2) Οι δαπάνες των τουριστών που μένουν σε ιδιωτικά καταλύματα είναι το 30% της δαπάνης αυτών μένουν σε επαγγελματικά Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση με κριτήριο την επιλογή καταλύματος (ταξίδια από 4 και άνω διανυκτερεύσεις) 2004 2008 2012 Επιχειρηματικά Τουριστικά Καταλύματα 45,5 66,8 59,1 Ιδιόκτητοι χώροι 18,9 29,5 18,6 ΣΥΝΟΛΟ 25,6 38,4 28,6
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (3) Δαπάνη των αλλοδαπών τουριστών 2012 στη Ελλάδα (έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας) Γάλλοι 78,6, Ιταλοί 68,3, Σουηδοί 67,8 /ημ. Μέση δαπάνη στην ΠΝΑ: 88,2 /ημ ΜΔ ανά ταξίδι σε φθίνουσα πορεία από το 2005: - 17,5% Η κατανομή της δαπάνης των ξένων : Είδος καταλύματος Διαμονή Εστιατόριο μπαρ Μεταφορές διασκέδαση Αγορές άλλες δαπάνες ξενοδοχείο 31,8% 25,5% 12% 9,8% 21% αλλο 27,1% 34,3% 14,4% 5,6% 18,7%
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (4) Απασχόληση: Με βάση την απογραφή: 67 σε ξενοδοχεία- εστιατόρια + 3 ψυχαγωγία (μόνιμοι κάτοικοι) Με βάση εθνική εκτίμηση: 0,29 θέσεις εργασίας ανά κλίνη: 520 θέσεις απασχόλησης Περιβάλλον: Δόμηση: 3,6 φορές αυξήθηκαν τα σπίτια μεταξύ 1970-2011: από 361 σε 1662 έντονη και διάσπαρτη δόμηση Διανυκτερεύσεις: = 140057 ή 384 επιπλέον κάτοικοι όχι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο χρόνο (ή 5370 στην υψηλή π.) Νερό: Ανάγκη για 1.074μ3/ημέρα με 200 λιτ/ατομο Νερό Ενέργεια Σκουπίδια 200 λιτ/δ 1kwh/δ 1,8κ/δ Δ. 140057 28011 μ3 140057 kwh 252,1 τόνοι
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού - Οικονομικές: αύξηση δραστηριότητας- εισοδημάτων, αύξηση απασχόλησης σε τουριστικά επαγγέλματα και κατασκευές (παραθερισμός), περιορισμένες εναλλακτικές 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ ΠΝΑ ΕΛΛΑΔΑ
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού Δημογραφικές: διπλασιασμός πληθυσμού από 635 το 1971 σε 1211 το 2011 με ασταθή θετική φυσική κίνηση: +23 (2001-13) με ενεργό πληθυσμό 37,7% χαμηλότερο από τον μ.ο. χώρας (42,4%), με σημαντική παρουσία μεταναστών: 143 (11,8%) έναντι 8,3% στη χώρα με ικανοποιητικό παιδικό πληθυσμό (15,3% έναντι 16,5% χώρα) και χαμηλή γήρανση (17,5% έναντι 19,5% της χώρας)
Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού Περιβαλλοντικά: Αλλοίωση τοπίου (ειδικά παράκτιας ζώνης) από δόμηση: από 361 κατοικίες το 1971 σε 1662 το 2011 470 κατοικούνται από 1211 κατοίκους, Προβλήματα στην επάρκεια ποιότητα νερού, στέρνες, αφαλάτωση; Επιβάρυνση από υγρά απόβλητα έργο ΜΕΛ σε εξέλιξη Μεταφορά στερεών αποβλήτων σε Πάρο. Ανακύκλωση; Ενέργεια σύνδεση με Πάρο. ΑΠΕ: ηλιακοί + λίγα φωτοβολταϊκά
Β.5 Εφαρμοζόμενη πολιτική και τοπική διακυβέρνηση (1) Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο Μία νεοσύστατη Τουριστική Επιτροπή που τώρα ξεκινά να λειτουργεί Ιστοσελίδα ; Ποιος προσανατολισμός; Γενική πληροφορία; Γραφείο Τουρισμού ; Ποια λογική λειτουργίας; Εντυπο ; Μικρό διαφημιστικό - εικόνα Συμμετοχή σε εκθέσεις ; Μικρή απόδοση ειδικά όταν δεν συμμετέχουν επαγγελματίες για συμφωνίες Η λογική της προβολής πρέπει να αλλάξει σε σχέση με το υπάρχον καθεστώς. Τρίπτυχο: εικόνα, προβολή, ενημέρωση
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (1) Γ.1 ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ Οι φυσικές ομορφιές: αγροτικό τοπίο, παραλίες, σπήλαιο, τα γύρω νησιά Αρχαιολογικά ευρήματα Δεσποτικό, Κάστρο, μνημεία, Η σημαντική χλωρίδα και πανίδα εντός και εκτός της περιοχής Natura Δραστηριότητες κυρίως στον θαλάσσιο τουρισμό Τα σηματοδοτημένα μονοπάτια Πληθυσμιακή δυναμική
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (3) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (1) Η έλλειψη σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης και προβολής (τουριστική εικόνα, ενημέρωση) Η έλλειψη οργανωμένου γραφείου πληροφοριών που να λειτουργεί όλο τον χρόνο (προβολή το χειμώνα/ενημέρωση το καλοκαίρι + λειτουργία ως διαχειριστής προορισμού) Η έλλειψη γνώσης παρακολούθησης των αποτελεσμάτων και επιπτώσεων του τουρισμού. Λήψη μέτρων - πολιτική Η έλλειψη γνώσης γύρω από την ικανοποίηση των τουριστών Η έλλειψη οποιασδήποτε προσπάθειας τουριστικής ερμηνείας των πολλών αξιοθεάτων του νησιού και οργανωμένων επισκέψεων ώστε να συντηρείται το ενδιαφέρον των τουριστών για μακρότερη παραμονή στο νησί
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (4) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (2) Η ιδιαίτερα υψηλή εποχικότητα που επηρεάζει τη βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων αλλά και τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Τα προβλήματα στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που υποβαθμίζουν τους δημόσιους χώρους H υψηλή τουριστική - παραθεριστική πίεση (με χαμηλή δαπάνη) Η μη ανάδειξη υπαρχόντων μνημείων και άλλων στοιχείων του πολιτισμού παλαιότερου και νεώτερου Η έλλειψη «ταυτότητας» Η μη διασύνδεση της τοπικής παραγωγής με τον τουρισμό: 2 εστιατόρια στο Aegean Cuisine και 0 μονάδες στο «ελληνικό πρωϊνό»
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (5) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (3) Η σχεδόν παντελής έλλειψη τοπικής καλλιτεχνικής παραγωγής Η μη αξιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (μουσική, χοροί, κουζίνα, γλώσσα, αγγειοπλαστική κλπ) Η έλλειψη εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού (εργοδοτών και εργαζόμενων)
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.3 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Οι δυνατότητες αξιοποίησης των υπαρχόντων δημόσιων πόρων μέσα από την λειτουργία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ Η σημαντική ζήτηση για μη «αξιοποιημένους» προορισμούς που διατηρούν την αυθεντικότητα τους και την ιδιαίτερη τους ταυτότητα που τα κάνει να ξεχωρίζουν από άλλους παρόμοιους προορισμούς. Η υιοθέτηση ενός σήματος ποιότητας για τις τουριστικές επιχειρήσεις στη Περιφέρεια Η αύξηση της ζήτησης για προορισμούς «ήσυχους»
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ Η αύξηση του ανταγωνισμού από άλλα ελληνικά νησιά και γενικότερα από προορισμούς που προσφέρουν σε παγκόσμιο επίπεδο ήλιο και θάλασσα. Οι κίνδυνοι που αναμενεται να υπάρξουν για τους παράκτιους πόρους, την διαθεσιμότητα σε νερό και γενικά από τη χειροτέρευση του κλίματος από τη κλιματική αλλαγή
Δ. Επόμενα Βήματα (1) Α) Συμφωνείτε ότι υπάρχουν προβλήματα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά όπως επισημάνθηκαν προηγούμενα; πχ Ø Ø Ø Ø υψηλή εποχικότητα, χαμηλή πληρότητα (;), Χαμηλές τιμές σε ξενοδοχεία χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών ιδιωτικού και δημόσιου τομέα; υψηλή εξάρτηση Αντιπάρου από τουρισμό; χαμηλό επίπεδο γνώσεων- δεξιοτήτων πληθυσμού ; Β) Πως διαπιστώνονται και τεκμηριώνονται προβλήματα: οι έρευνες Γ) Πως γεφυρώνονται οι αντίθετες επιδιώξεις των διάφορων ομάδων ενδιαφερομένων (πχ. πράκτορες, ξενοδόχοι, εστιάτορες & λοιποί επιχειρηματίες εστίασης- αναψυχής, επιχειρήσεις άλλων δραστηριοτήτων, μόνιμοι κάτοικοι, ΜΚΟ πολιτισμού & περιβάλλοντος)
Δ. Επόμενα βήματα (2) Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού: Γνώση και ανάλυση (ζήτηση, προσφορά, ικανοποίηση) Συναντίληψη μεταξύ ενδιαφερόμενων για προβλήματα, λύσεις, όραμα Διατύπωση Οράματος και Σχεδίου (στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο δήμου και περιφέρειας) Σχέδιο υλοποίησης ετήσιο και πολυετές (θητεία Δημοτικής Αρχής + διάρκεια ΕΣΠΑ) Παρακολούθηση υλοποίησης και διόρθωση πορείας ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ
Δ. Επόμενα Βήματα (3) 1. Διόρθωση - Συμπλήρωση πίνακα με στοιχεία για τους τουριστικούς πόρους, υπηρεσίες και δραστηριότητες 2. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τουριστικές επιχειρήσεις 3. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου «τουριστικού προορισμού» 4. Διανομή ερωτηματολογίων τουριστών από τώρα μέχρι το τέλος της τουριστικής περιόδου ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr
Δ. Επόμενα Βήματα (4) 1) Ποιες είναι οι μοναδικότητες της Αντιπάρου που θα στήριξαν ένα διαφοροποιημένο προϊόν; 2) Ποιος είναι ο «μύθος» που θα βοηθούσε στην ανάδειξη μη ειδικών χαρακτηριστικών 3) Ποια η «ταυτότητα» του νησιού και πως υποστηρίζεται μέσα από δράσεις ανάδειξης και προβολής: 4) Η δημιουργία του «ΑΝΤΙPAROS story telling» με στόχο τη παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας του νησιού και την ανάδειξη πόρων που παραμένουν αγνωστοι
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (1) Α) Πως παρεμβαίνουμε στη βελτίωση των υπηρεσιών των ιδιωτικών επιχειρήσεων Σύστημα «Aegean Quality» για επιχειρήσεις Το σύστημα αυτό αποτελεί κατ αρχή ένα εργαλείο αυτοβελτίωσης των επιχειρήσεων στη προσπάθεια τους να παραμένουν ανταγωνιστικές και κερδοφόρες Το σύστημα αποτελείται από 5 τομείς στόχους: Πρακτικές διοίκησης βιωσιμότητα επιχείρησης Εκπαίδευση Υγιεινή Ασφάλεια εργαζόμενων Ποιότητα υπηρεσιών ικανοποίηση πελατών Χρήση τοπικών πόρων & προϊόντων Δικτύωση επιχειρήσεων - διαφοροποίηση προϊόντων & διάχυση ωφελειών στη τοπική κοινωνία Προστασία περιβάλλοντος και κοινών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (2) β) Πως παρεμβαίνουμε για τη βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων (κοινών) υπηρεσιών; Δομή για: «Des na on Management» Συστηματική παρακολούθηση ικανοποίησης τουριστών, επιχειρηματιών, κατοίκων Σύστημα παρακολούθησης επιδόσεων σε ότι αφορά τις δημόσιες λειτουργίες Συστηματική εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, εργοδοτών και εργαζομένων, μέσα από την οργάνωση των κατάλληλων σεμιναρίων Δημιουργία ομάδας στήριξης των τοπικών επιχειρηματιών για εισαγωγή καινοτομιών στη λειτουργία της επιχείρησης τους μέσω της αξιοποίησης των τοπικών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (3) γ) Πως εμπλουτίζουμε το τουριστικό προϊόν παρακολουθώντας τις εξελίξεις τουριστών και ανταγωνιστικών προορισμών; Αξιοποίηση των υπαρχουσών πόρων για ανάπτυξη ειδικών τουριστικών προϊόντων για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και πόρων κάθε προορισμού (υλικών και άϋλων) με στόχο την διαφοροποίηση των προορισμών με βάση τη «Νησιωτική Ταυτότητα»: Δημιουργία δικτύου επισκέψιμων χώρων με βάση τα σημαντικά ιστορικά στοιχεία και μνημεία με τη δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Δ. Προτάσεις Πολιτικής (4) δ) βελτίωση του συστήματος τοπικής τουριστικής διακυβέρνησης Δημιουργία και προώθηση της εικόνας σε επίπεδο νησιωτικού προορισμού - σύστημα προβολής και ενημέρωσης (Des na on manager) Δημιουργία σλόγκαν και διαφημιστικής προβολής πάνω σε στοιχεία «μοναδικότητας» που θα προτρέπουν τον τουρίστα να έρθει (διαφορετικό μεταξύ ελλήνων / αλλοδαπών ) Δημιουργία ενός κέντρου ενημέρωσης των επισκεπτών για την ταυτότητα, την ιστορία και τα αξιοθέατα του νησιού Η επεξεργασία, η παρακολούθηση υλοποίησης και η αξιολόγηση ενός σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης βασισμένου στην ανάδειξη της ταυτότητας της Αντιπάρου
Ευχαριστούμε για τη προσοχή ispil@aegean.gr stobservatory@aegean.gr Tel: +30 22510 36229 h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr/