Επιλογέρ διασείπιζηρ αποβλήηων για ηον έλεγσο ηων εκπομπών ηων αεπίων ηος θαινομένος ηος θεπμοκηπίος (WASTE-C-CONTROL) LIFE09 ENV/GR/000294 ΔΕΔΑΠΑΛ Νίκξπ Γκάογκξυλαπ Ρξύλα κξυλάνιμξυ ΕΠΕΜ ΑΕ
Το έπγο Υινπνίεζε έξγνπ: Αλαηνιηθή Μαθεδνλία Θξάθε, Φαληά θαη Μπηηιήλε Γπηηθή Μαθεδνλία Π/Υ έξγνπ: 2.363.204 (ρξεκαηνδόηεζε ΔΔ: 49,5% / LIFE+ 2009 «Πεξηβάιινλ θαη Γηαθπβέξλεζε») Δηάξθεηα έξγνπ: 1/10/2010 31/12/2012 Σπληνληζηήο Δηθαηνύρνο: Δ.ΠΔ.Μ. Α.Δ. Δηαηξεία Πεξηβαιινληηθώλ Μειεηώλ Σπλεξγαδόκελνη Δηθαηνύρνη: Γηαδεκνηηθή Δπηρείξεζε Γηαρείξηζεο Σηεξεώλ Απνβιήησλ (ΓΔΓΙΣΑ) Γηαρείξηζε Απνξξηκκάησλ Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο (ΓΙΑΑΜΑΘ) ΓΔΓΑΠΑΛ Γηαρείξηζε Απνξξηκκάησλ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο (ΓΙΑΓΥΜΑ) Ιζηνζειίδα έξγνπ: www.epem.gr/waste-c-control 2
Ιζηοπικό Η θιηκαηηθή αιιαγή απνηειεί ην κεγαιύηεξν ζύγρξνλν πεξηβαιινληηθό πξόβιεκα θαη ζρεηίδεηαη κε ηελ αύμεζε ησλ εθπνκπώλ ησλ Αεξίσλ ηνπ Φαηλνκέλνπ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (ΑΦΘ). Η Δ.Δ. έρεη δεζκεπηεί κε ζπγθεθξηκέλνπο ζηόρνπο κείωζεο ησλ εθπνκπώλ ΑΦΘ, θαη νη βηνκεραληθέο δξαζηεξηόηεηεο (ηδίσο νη ελεξγνβόξεο) ζπκκεηέρνπλ ζην Δπξσπατθό ζύζηεκα εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπώλ. Δθπνκπέο ΑΦΘ πξνέξρνληαη θαη από ηηο δηεξγαζίεο δηαρείξηζεο ζηεξεώλ απνβιήηωλ: CO 2 από ηε ζπιινγή απνξξηκκάησλ ή επηηόπνπ εξγαζίεο ΓΣΑ CH 4 από ην βηναέξην ζε ΦΥΤΑ CO 2 ή N 2 O από εγθαηαζηάζεηο θαύζεο ΣΑ 3
Σηόσοι & ανηικείμενο έπγος Αλάπηπμε κεζνδνινγίαο θαη εξγαιείωλ πνπ ζα επηηξέπνπλ ζε ΦνΓΣΑ θαη άιινπο ελδηαθεξόκελνπο λα κεηώζνπλ ζεκαληηθά ηηο εθπνκπέο ΑΦΘ πνπ πξνέξρνληαη από ηηο δξαζηεξηόηεηέο ηνπο. Αλάπηπμε κεζόδωλ αμηνιόγεζεο, παξαθνινύζεζεο, ειέγρνπ θαη ππνβνιήο εθζέζεωλ, νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κε επηινγέο ΓΣΑ θαη αληίζηνηρεο κεηώζεηο εθπνκπώλ ΑΦΘ, πνπ ζα ρξεζηκεύζεη σο νδεγόο γηα άιινπο ελδηαθεξόκελνπο ΦνΓΣΑ, ζε Διιάδα θαη Δ.Δ. Αμηνιόγεζε δπλαηνηήησλ / επθαηξηώλ ηεο Επξωπαϊθήο πνιηηηθήο (πξόιεςε δεκηνπξγίαο απνβιήησλ θαη αλαθύθισζε, ελέξγεηα θ.ιπ.) θαη λνκνζεζίαο (Οδεγία Πιαίζην γηα ηα Απόβιεηα), πξνθεηκέλνπ λα κεησζνύλ νη εθπνκπέο ΑΦΘ κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ελαιιαθηηθώλ πξαθηηθώλ ΓΣΑ. Επαηζζεηνπνίεζε, εθπαίδεπζε θαη δηάρπζε πιεξνθνξηώλ ζρεηηθά κε ηηο επηινγέο ΓΣΑ θαη ηελ αληηκεηώπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηελ ελεξγό ζπκκεηνρή ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Μείωζη εκπομπών ΑΦΘ ζε ηοπικό (Αναηολική Μακεδονία - Θπάκη, Δςηική Μακεδονία και Χανιά) και ηομεακό (διασείπιζη αποβλήηων) επίπεδο. 4
Αναμενόμενα αποηελέζμαηα έπγος Μεηώζεηο εθπνκπώλ ΑΦΘ κέζσ ηεο εθαξκνγήο λέσλ επηινγώλ θαη πξαθηηθώλ ΓΣΑ ζε ηνπηθό επίπεδν, όπνπ είλαη εθηθηό Δηαδηθαζίεο θαη πξαθηηθά εξγαιεία γηα ηελ επίηεπμε κεηώζεσλ εθπνκπώλ ΑΦΘ πνπ πξνέξρνληαη από δξαζηεξηόηεηεο ΓΣΑ ζε ηνπηθό επίπεδν Λνγηζκηθό εξγαιείν πνπ ζα παξέρεη: Υπνζηήξημε απνθάζεσλ γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ΓΣΑ, ζε ζρέζε κε εθπνκπέο ΑΦΘ θαη νηθνλνκηθά δεδνκέλα Πιεξνθνξίεο (δεδνκέλα, βηβιηνζήθεο θ.ιπ.) γηα δηαζέζηκεο επηινγέο επεμεξγαζίαο απνβιήησλ Υπνζηήξημε ζην ρξήζηε γηα λα "θαηαζθεπάδεη" ην δηθό ηνπ κνληέιν ΓΣΑ θαη λα ειέγρεη ηηο πεξηβαιινληηθέο ηνπ επηδόζεηο (ζύκθσλα κε ηηο εθπνκπέο θαη ην θόζηνο) Παξαθνινύζεζε, έιεγρν θαη αλαθνξά ησλ εθπνκπώλ ΑΦΘ από ηηο δξαζηεξηόηεηεο ΓΣΑ θαη ππνινγηζκό ηνπ απνηππώκαηνο ΑΦΘ ησλ δηαθόξσλ ηερλνινγηώλ ΓΣΑ Υπνζηήξημε γηα ην ζρεδηαζκό πξνγξάκκαηνο κείσζεο ησλ εθπνκπώλ ΑΦΘ (Τνπηθό Σρέδην Γξάζεο), κέζσ βειηηζηνπνίεζεο ησλ ηξερνπζώλ πξαθηηθώλ ΓΣΑ 3 Τνπηθά Σρέδηα Δξάζεο (με ποζοηικούρ ζηόσοςρ, ππόγπαμμα παπακολούθηζηρ κ.λπ.) Site, ππακηικοί οδηγοί, θςλλάδια, ημεπίδερ κ.λπ. 5
Δπάζειρ Έπγος 1. Σπιινγή δεδνκέλσλ θαη αλάπηπμε βάζεο δεδνκέλσλ ηερλνινγηώλ ΓΣΑ 2. Γηαρσξηζκόο ηερλνινγηώλ ΓΣΑ θαη ζρεδηαζκόο εξγαιείνπ 3. Αλάπηπμε εξγαιείνπ 4. Αλάπηπμε Τνπηθνύ Σρεδίνπ Γξάζεο γηα ηε κείσζε εθπνκπώλ ΑΦΘ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ΓΣΑ 5. Δθαξκνγή Τνπηθνύ Σρεδίνπ Γξάζεο 6. Δπικοινυνία και διάσςζη αποηελεζμάηυν 7. Γιασείπιζη Έπγος 8. Παπακολούθηζη και αξιολόγηζη Έπγος 9. Οικονομικόρ απολογιζμόρ Έπγος 10. Ππόγπαμμα επικοινυνίαρ μεηά ηη λήξη ηος έπγος LIFE 6
Δπάζη 1: Σςλλογή δεδομένων και ανάπηςξη βάζηρ δεδομένων ηεσνολογιών ΔΣΑ Γιάπκεια: 1/10/2010 31/12/2010 (3 μήνερ) Πιήξεο θαηάινγνο ηερλνινγηώλ ΔΣΑ ζε ζρέζε κε επεμεξγαζία θαη δηάζεζε απνβιήησλ, αλαθύθισζε, ζπιινγή - κεηαθνξά. Γηα θάζε ηερλνινγία ηα δεδνκέλα θαιύπηνπλ: βαζικά ηεσνολογικά ζηοισεία σαπακηηπιζηικά λειηοςπγίαρ απόδοζη διασυπιζμού / μεηαηποπήρ / επανασπηζιμοποίηζηρ αποβλήηυν άλλοι δείκηερ πεπιβαλλονηικών επιδόζευν παπαδείγμαηα εθαπμογήρ και πιθανά πποβλήμαηα Γιαμόπθυζη και ζςμπλήπυζη επωηημαηολογίων (αποζηολή / βιβλιογπαθία) Αλάπηπμε βάζεο δεδομένων θιλικήρ ππορ ηο σπήζηη: παπαδείγμαηα εθαπμογήρ ηεσνολογιών (θυηογπαθίερ, ζύνηομη πεπιγπαθή σαπακηηπιζηικών, ζηοισεία επικοινυνίαρ κλπ). Θα σπηζιμοποιηθεί υρ βιβλιοθήκη για ηο ινγηζκηθό εξγαιείν. 7
Δπάζη 1: Σςλλογή δεδομένων και ανάπηςξη βάζηρ δεδομένων ηεσνολογιών ΔΣΑ Αποζηολή Δπυηημαηολογίυν: ISWA Working Groups European Compost Network SYTCOΜ: operator μονάδυν αποηέθπυζηρ Παπιζιού Δλληνική Δηαιπία Ανάκηηζηρ Ανακύκλυζηρ ΓΔΓΙΑ / ΓΙΑΓΤΜΑ ΗΛΔΚΣΩΡ ΑΣΔ: λειηοςπγία ΔΜΑΚ Λιοζίυν, ΔΠΑΝΑ, μονάδυν βιολ. ξήπανζηρ ζηη Γεπμανία, ΔΜΑΚ Λάπνακαρ ΜΔΟΓΔΙΟ ΑΣΔ: λειηοςπγία πποεπεξεπγαζίαρ Ηπακλείος & Κεθαλονιάρ, επαθή με ECODECO (μονάδερ βιολ. ξήπανζηρ ζηην Ιηαλία, πποεπεξεπγαζία Ηπακλείος/Κπήηηρ) Μικπή ανηαπόκπιζη ζηην απάνηηζη ηυν επυηημαηολογίυν νέορ γύπορ επαθών ζε εξέλιξη 8
Δπάζη 2: Διασωπιζμόρ ηεσνολογιών ΔΣΑ και ζσεδιαζμόρ επγαλείος Γιάπκεια: 1/1/2011 30/4/2011 (4 μήνερ) Τειηθόο δηαρσξηζκόο ηερλνινγηώλ ΓΣΑ ζηα θύξηα ηερληθά ζηνηρεία ηνπο Οη ηερλνινγίεο ΓΣΑ πνπ εμεηάδνληαη θαη ελζσκαηώλνληαη ζην εξγαιείν πεξηιακβάλνπλ: Βηνινγηθή Δπεμεξγαζία (θνκπνζηνπνίεζε, αλαεξόβηα ρώλεπζε, βηνινγηθή μήξαλζε) ρσξηζηά ζπιιεγόκελσλ ξεπκάησλ ή νξγαληθνύ κεηά ηε κεραληθή δηαινγή Μεραληθή Γηαινγή (κεραληθνί δηαρσξηζκνί πξηλ ή κεηά ηε βηνινγηθή επεμεξγαζία) Γηαινγή αλαθπθιώζηκσλ Απνηέθξσζε ηύπνπ mass burn: αλεπαξθή ζηνηρεία / ειάρηζηεο εθαξκνγέο γηα ινηπέο ζεξκηθέο επεμεξγαζίεο Γεκηνπξγία δηαγξακκάησλ ξνήο γηα θάζε ηερλνινγία κε δηαθνξνπνηήζεηο, πρ: Με βάζε ηνλ ηξόπν ζπιινγήο (ζύκκηθηα ή ρσξηζηή ζπιινγή) Αλνηθηά-θιεηζηά ζπζηήκαηα θνκπνζηνπνίεζεο Φεηξνδηαινγή ή απηνκαηνπνηεκέλνη δηαρσξηζκνί Γηαινγή αλαθπθιώζηκσλ Απνηέθξσζε ΑΣΑ ή δεπηεξνγελώλ θαπζίκσλ θιπ 9
Δπάζη 2: Διασωπιζμόρ ηεσνολογιών ΔΣΑ και ζσεδιαζμόρ επγαλείος Γηακόξθσζε θαηαιόγνπ απαηηνύκελσλ δηαδηθαζηώλ πνπ εθηεινύληαη από ην εξγαιείν (user requirements) Σε εμέιημε Υπνινγηζκόο ηζνδπγίσλ κάδαο θαη ελέξγεηαο, θαηαλάισζεο λεξνύ, εθπνκπώλ ΑΦΘ θαη άιισλ αηκνζθαηξηθώλ ξύπσλ, πγξώλ απνβιήησλ θαη ππνιεηκκάησλ Σρεδηαζκόο ηνπ Λνγηζκηθνύ εξγαιείνπ πνπ ζα: Δπηηξέπεη ζην ρξήζηε λα ζρεδηάζεη ην δηθό ηνπ κνληέιν ΓΣΑ ζπκπιεξώλνληαο ηηο παξακέηξνπο ησλ επηκέξνπο ηερλνινγηώλ Πεξηέρεη πιεξνθνξίεο (δεδνκέλα, βηβιηνζήθεο θ.ιπ.) γηα δηαζέζηκεο επηινγέο ησλ επηκέξνπο ηερλνινγηώλ επεμεξγαζίαο απνβιήησλ Υπνζηεξίδεη ηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ηελ επηινγή ησλ βέιηηζηωλ ιύζεωλ κε βάζε ραξαθηεξηζηηθά: o o δνκήο (structural) ζρεδίαζεο (design) o ιεηηνπξγίαο (operational) θαη πεξηνξηζκνύο πνπ αθνξνύλ ζε παξακέηξνπο - ζηόρνπο (νηθνλνκηθνύο θαη πεξηβαιινληηθνύο) 10
Δπάζη 3: Ανάπηςξη επγαλείος Γιάπκεια: 1/5/2011 31/7/2011 (3 μήνερ) Γεληθή ηδέα: ην εξγαιείν ζα παξέρεη έλα πεξηβάιινλ πξνζνκνίσζεο, όπνπ έλα ππάξρνλ ή επηζπκεηό πεξηθεξεηαθό / ηνπηθό ζύζηεκα ΓΣΑ ζα κπνξεί λα ζρεδηαζηεί από ην ρξήζηε (ην «δηθό» ηνπ ζύζηεκα ΓΣΑ). Τα όξηα ηνπ ζπζηήκαηνο κπνξεί λα είλαη ηόζν κεγάια ώζηε λα θαιύπηνπλ όιεο ηηο πξαθηηθέο, από ηε ζπιινγή κέρξη ηε δηάζεζε ησλ απνβιήησλ, αλ θαη ν ρξήζηεο ζα είλαη ζε ζέζε λα πεξηνξίδεη ην ζύζηεκα κόλν ζηελ επεμεξγαζία θαη ηε δηάζεζε ησλ απνβιήησλ. Τν εξγαιείν ζα αλαπηπρζεί ζε.net Framework ή παξόκνην ππνινγηζηηθό πεξηβάιινλ θαη ζα είλαη παξόκνην κε εθαξκνγέο ηνπ MS Windows Θα πξαγκαηνπνηεζεί έιεγρνο θαη βειηίσζε Θα αμηνινγεζεί ζε Διιάδα θαη εμσηεξηθό Θα πξαγκαηνπνηεζεί εθπαίδεπζε 11
Δπάζη 4: Ανάπηςξη Τοπικού Σσεδίος Δπάζηρ Γιάπκεια: 1/8/2011 30/9/2011 (2 μήνερ) Δθαξκνγή ηνπ εξγαιείνπ ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο / 3 κειέηεο πεξίπησζεο, ώζηε λα βνεζήζεη ηνπο ηνπηθνύο θνξείο γηα ηελ αλάπηπμε ελόο ΤΣΓ γηα ηε κείσζε εθπνκπώλ ΑΦΘ πνπ πξνέξρνληαη από ηε ΓΣΑ ςλλογή δεδομένυν από όλα ηα ζηάδια ΓΑ / Πποβλέτειρ έυρ ηο 2025 3 «ενάπια Βάζηρ» με βάζη ηιρ πποβλεπόμενερ ποζόηηηερ Πξνηάζεηο κείσζεο εθπνκπώλ ΑΦΘ από δηεξγαζίεο ΓΣΑ ζα πεξηιακβάλνπλ: ηαθή (κεγηζηνπνίεζε ζπιινγήο βηναεξίνπ, ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε) αλαθύθισζε (αλάπηπμε λέσλ επθαηξηώλ, αύμεζε πνζνζηώλ) θνκπνζηνπνίεζε (βειηηζηνπνίεζε αεξόβησλ ζπλζεθώλ, αύμεζε παξαγσγήο) επηθίλδπλα απόβιεηα (αύμεζε παξαγσγήο θαπζίκσλ ππνθαηάζηαζεο, αύμεζε πνζνζηώλ αλαθύθισζεο) άιιεο 12
Δπάζη 4: Ανάπηςξη Τοπικού Σσεδίος Δπάζηρ Γηα ηε κείσζε ησλ εθπνκπώλ ΑΦΘ από ΦΥΤΑ, νη θαιύηεξεο πξαθηηθέο δηαρείξηζεο (BMP) ζα επηιεγνύλ θαη ζα παξνπζηαζηνύλ ζε «Οδεγό» Οη ηνπηθνί ΦνΓΣΑ ζα θαζνξίζνπλ αξρηθά πηζαλέο αιιαγέο / βειηηώζεηο πνπ ζέινπλ λα εμεηάζνπλ θαη λα αμηνινγήζνπλ κέζσ ηνπ εξγαιείνπ. Σηε ζπλέρεηα, ζα δηεξεπλήζνπλ ζπγθεθξηκέλνπο πεξηβαιινληηθνύο ζηόρνπο θαη απαηηνύκελεο αιιαγέο ζην ζύζηεκα (έθζεζε). Γεκηνπξγία draft ΤΣΓ θαη ηνπηθή παξνπζίαζε (δηαβνύιεπζε) 13
Δπάζη 5: Εθαπμογή Τοπικού Σσεδίος Δπάζηρ Γιάπκεια: 1/10/2011 31/12/2011 (15 μήνερ) Η «πηινηηθή εθαξκνγή» ηνπ ΤΣΓ ζα πξνζθέξεη επθαηξίεο γηα ζεκαληηθή κείσζε ηνπ απνηππώκαηνο άλζξαθα από δξαζηεξηόηεηεο ΓΣΑ ζε όιν ηνλ θύθιν δσήο ησλ απνβιήησλ: πην απνδνηηθή ρξήζε ελέξγεηαο ζηηο δξαζηεξηόηεηεο ζπιινγήο θαη κεηαθνξάο πην απνηειεζκαηηθή αλάθηεζε ελέξγεηαο θαη ιηγόηεξεο εθπνκπέο άλζξαθα όηαλ ιακβάλεη ρώξα αλάθηεζε ελέξγεηαο ιηγόηεξν ελεξγνβόξεο πξαθηηθέο ΓΣΑ αύμεζε παξαγσγήο θαη ρξήζεο ελαιιαθηηθώλ θαπζίκσλ λέα πξόηππα παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο πξντόλησλ, όπνπ ε επαλαρξεζηκνπνίεζε θαη ε αλαθύθισζε είλαη ηα θύξηα ραξαθηεξηζηηθά Ανηαλλαγή εμπειπιών ζηη σπήζη ηος επγαλείος Πξνπαξαζθεπαζηηθέο δξάζεηο: κειέηεο (ζθνπηκόηεηαο, ΜΠΔ), αηηήζεηο ρξεκαηνδόηεζεο (κε ηερληθν-νηθνλνκηθέο κειέηεο) θαη έξεπλεο αγνξάο (γηα πξνκήζεηα εμνπιηζκνύ) Πξνκήζεηα εμνπιηζκνύ Δθαπμογή ηος ΣΓ ζύμθυνα με «Ππακηικούρ Οδηγούρ Τλοποίηζηρ» και «σέδιο Παπακολούθηζηρ» 14
Δπάζη 6: Επικοινωνία και διάσςζη Γιάπκεια: 1/10/2010 31/12/2012 (27 μήνερ) Ολοκληπώθηκε η ιζηοζελίδα ηος έπγος (www.epem.gr/waste-c-control) / ζύνδεζη ζε ΦοΓΑ Δνημεπυηικά άπθπα (ηοπικέρ εθημεπίδερ / ένηςπα) Παξνπζίαζε πιηθνύ ζην ζπλέδξην ηεο International Solid Waste Association (ISWA), ζην Ακβνύξγν (15-17/11/2010) Γημιοςπγήθηκε απσικό ενημεπυηικό ςλικό (θςλλάδιο) για ηο εςπύ κοινό με ηοςρ ζηόσοςρ και ηο ανηικείμενο ηος έπγος Παποςζίαζη (17/2/2011) ζηο «Kick off meeting LIFE09 projects / Greece & Cyprus» 15
Λοιπέρ Δπάζειρ 7-10 7: Γιασείπιζη ηος έπγος 8: Παπακολούθηζη και αξιολόγηζη ηος έπγος 9: Οικονομικόρ έλεγσορ ηος έπγος 10: σέδιο επικοινυνίαρ (After LIFE) Info: www.epem.gr/waste-c-control 16