ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΜΕΡΟΣ 1 ο 1
Εικόνα 1 - Διάταξη ταινιόδρομου με ονομασίες μερών 1. Τύμπανο κίνησης 2. Τύμπανο επιστροφής 3. Ξύστρα καθαρισμού I 4. Τύμπανο πιέσεως 5. Τύμπανο αλλαγής κατεύθυνσης 6. Ράουλο επιστροφής 7. Τύμπανο τανύσεως 8. Ξύστρα καθαρισμού V 9. Ράουλα φόρτωσης 10. Χοάνη φόρτωσης 11. Ράουλα κύλισης 12. Καλύμματα 6
Εισαγωγή στα συστήματα μεταφοράς Σκοπός των συστημάτων μεταφοράς είναι η μεταφορά διαφόρων ειδών υλικού σε μικρές ή μεγάλες αποστάσεις. Το μέγεθος και το είδος του υλικού ποικίλει και μπορεί να είναι ομογενές ή ετερογενές. Η απόσταση μεταφοράς μπορεί να είναι από λίγα μέτρα έως και αρκετά χιλιόμετρα. Σήμερα απαντώνται Τ/Δ μήκους έως 8 km ενιαίοι ενώ στην Αφρική βρίσκει κανείς Τ/Δ ολικού μήκους 100 km να απαρτίζεται από μεμονωμένα τμήματα. Οι διαστάσεις Τ/Δ κατασκευάζονται πλέον έτσι ώστε να ανταπεξέρχονται στη μεταφορά υλικού με μεγάλες υψομετρικές διαφορές μέχρι και σχέση μήκους - ύψους έως και 2:1 για τους μικρού μήκους και 10:1 για τους μεγάλου μήκους Τ/Δ (ταινιόδρομοι). H τεχνολογία των τελευταίων ετών επιτρέπει μεταφορά μεγάλων φορτίων που μπορεί να φτάσει και τα 40.000 ή και 50.000 m 3 /h και ταχύτητες που ξεπερνούν τα 5m/s. Όσον αφορά το οικονομικό όφελος που προκύπτει σε σχέση με τους παραδοσιακούς τρόπους μεταφοράς, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει το 1:2,2 δηλαδή κέρδος > του 120%. Στο ανώτερο ποσοστό έχει συνυπολογιστεί η φθορά των κινούμενων μερών (ραούλων - ιμάντα-εδράνων- τυμπάνων Τ/Δ) στα προδιαγραφόμενα χρονικά διαστήματα που δίνει η κατασκευάστρια εταιρία. Οι κύριοι τομείς ενός Τ/Δ είναι: α) Μονάδα κίνησης β) Μονάδα επιστροφής γ) Μονάδα τάνυσης δ) Υποστήριξη άνω και κάτω κλάδου ε) Σημείο φόρτωσης υλικού στ) Σημείο εναποθέτησης ή απόθεσης του υλικού ζ) Ιμάντας μεταφοράς α) Μονάδα κίνησης Παραδοσιακά αποτελείται από το τύμπανο κίνησης και τον ή τους απαραίτητους Η/Μ (ηλεκτρομειωτήρες) για τη δημιουργία κίνησης. Μονάδα κίνησης 7
Το τύμπανο κίνησης εδράζεται σε κατάλληλα κουζινέτα με σκοπό τη μετάδοση της κυκλικής κίνησης του Η/Μ σε ευθύγραμμη. Αποστολή του τυμπάνου κίνησης είναι επίσης η δημιουργία μεγάλου συντελεστή τριβής για την ομοιόμορφη και συνεχή μετάδοση κίνησης ταυτόχρονα με τη συνεχή προσπάθεια συγκράτησης του άξονα κύλισης του ιμάντα. Μονάδα επιστροφής β) Μονάδα επιστροφής Αποτελείται από το τύμπανο επιστροφής με την απαραίτητη έδραση του. Σκοπός της μονάδα είναι η επιστροφή του άνω κλάδου του ιμάντα με ομαλό τρόπο, χωρίς εκφυγή του ιμάντα. Μονάδα τάνυσης γ) Μονάδα τάνυσης Συνήθως αποτελείται από το τύμπανο τάνυσης και από τύμπανα ποδός και είναι τύπου «U» Το τύμπανο τάνυσης εδράζεται σε κατάλληλη διάταξη με ανάρτηση βάρους και τη συνεχή τάνυση του ιμάντα σε όλες τις συνθήκες φόρτωσης του Τ/Δ. Σε μικρού μήκους Τ/Δ συχνά η μονάδα επιστροφής και τάνυσης είναι μια ενιαία μονάδα και η τάνυση σε αυτή την περίπτωση γίνεται με ρυθμιστικούς κοχλίες. δ) Υποστήριξη άνω και κάτω κλάδου Επιτυγχάνεται με τα ράουλα κύλισης ή μεταφοράς για τον άνω κλάδο και από ράουλα επιστροφής για τον κάτω κλάδο. Ειδικά στα σημεία φόρτωσης επιτυγχάνεται με τα ανάλογα ράουλα φόρτωσης. Τα ράουλα του άνω κλάδου εδράζονται σε κατάλληλες βάσεις οι οποίες καλούνται 8
σταθμοί ραούλων και συνήθως απαντώνται σε τρεις μορφές διάταξης: α) Μονομερής β) Διμερής γ) Τριμερής Σε ιδιαίτερες συνθήκες οι σταθμοί ραούλων μπορούν να αντικατασταθούν από γιρλάντες ραούλων. Ανάλογοι με τους σταθμούς ραούλων του άνω κλάδου είναι και οι σταθμοί ραούλων του κάτω κλάδου. Σε αυτήν την περίπτωση συνηθέστερα έχουμε μονομερή διάταξη ραούλων επιστροφής και σε ιδιαίτερες περιπτώσεις (μεγάλου μήκους Τ/Δ και μεγάλα φορτία) σε διμερή διάταξη ή και γιρλάντες ραούλων. Τα ράουλα του άνω κλάδου ποικίλουν σε διατάξεις και τεχνικά χαρακτηριστικά και εξαρτώνται κυρίως από τις απαιτήσεις λειτουργίας του Τ/Δ αλλά και από δευτερεύοντες παράγοντες όπως οι συνθήκες περιβάλλοντος χώρου, το μεταφερόμενο υλικό, η ταχύτητα κύλισης του Τ/Δ κτλ. Υποστήριξη άνω και κάτω κλάδου ε) Σημείο φόρτωσης υλικού Στο σημείο φόρτωσης υλικού βρίσκουμε Σημείο φόρτωσης υλικού τη χοάνη φόρτωσης κατάλληλου σχεδιασμού με σκοπό τη μεταφόρτωση υλικού στο σημείο εισόδου στον Τ/Δ και την ομαλή μετάβαση αυτού στον ιμάντα κίνησης. Στο σημείο πτώσης του υλικού η υποστήριξη του ιμάντα γίνεται με ράουλα φόρτωσης (επενδυμένα με ελαστικούς δακτυλίους για απόσβεση κραδασμών) ή με γιρλάντες. στ) Εναποθέτηση υλικού ή απόθεση Γίνεται με παρόμοιο τρόπο, και εδώ υπάρχει κατάλληλη χοάνη με σκοπό είτε τη μεταφόρτωση υλικού σε νέο κλάδο είτε την απόθεση υλικού σε κατάλληλους χώρους. 9
z) Ιμάντας μεταφοράς Είναι μέσο μεταφοράς υλικού κατά μήκος του Τ/Δ. Απαντώνται σε διάφορες μορφές ανάλογα με το μεταφερόμενο υλικό και τη θερμοκρασία αυτού, την κλίση του Τ/Δ, την ταχύτητα κύλισης κ.α. έτσι, βρίσκουμε ιμάντες πυρίμαχους, chevron, αντιολισθητικούς, αντιδιαβρωτικούς κατασκευασμένους από φυσικό καουτσούκ, με χημικά πρόσθετα ή πολυεστερικούς με διαφόρων ειδών λινά, από πολυεστερικά με υφάδι και στημόνι μέχρι και συρματόσχοινα για μεγάλες αποστάσεις και φορτία. 10