Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και Οικολογική Οδήγηση - Εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από την αλλαγή της οδηγητικής συμπεριφοράς. Άρης Ζωγράφος - Ευάγγελος Ματσούκης Πανεπιστήμιο Πατρών www.upatras.gr Πρότυπες Σχολές Οδήγησης ΖΩΓΡΑΦΟΣ www.zografos.com
Ενέργεια και Μεταφορές Οι μεταφορές είναι ο παγκοσμίως γρηγορότερα αυξανόμενος καταναλωτής ενέργειας. Καταναλώνουν περισσότερο από 20% της παγκόσμιας πρωτογενούς ενέργειας και ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Το σημαντικότερο πρόβλημα των μεταφορών σήμερα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αποτελεί η συνεχής αύξηση της ζήτησης για μετακινήσεις. Η αύξηση αυτή επικεντρώνεται στις οδικές μεταφορές, ως τον πλέον ευέλικτο τρόπο μεταφοράς. Η εξοικονόμηση ενέργειας στις μεταφορές βρίσκει εφαρμογή στο τρίπτυχο : καθαρότερα οχήματα - οικολογική οδήγηση - αειφόρος κινητικότητα.
Ενέργεια και Μεταφορές Ένας έξυπνος τρόπος οδήγησης ο οποίος συμβάλλει στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου, στη μείωση των εκπομπών ρύπων και των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς και στον περιορισμό της ηχορύπανσης και των τροχαίων ατυχημάτων, είναι η οικονομική, οικολογική και ασφαλής οδήγηση, (Eco-Driving). Η παρούσα εργασία έχει στόχο να παρουσιάσει τη μεθοδολογία εκπαίδευσης και τα αποτελέσματά της σε εκπαίδευση οδηγών λεωφορείων (ΑΣ. ΚΤΕΛ ΑΡΤΑΣ) και Εκπαιδευτών οδηγών λεωφορείων (ΕΘΕΛ) με άξονα την εξοικονόμηση καυσίμου και κατά συνέπεια τη μείωση των ρύπων κατά τη μεταφορά, στο πλαίσιο της εξοικονόμησης ενέργειας και της οικολογικής κινητικότητας. Η εκπαίδευση έχει εστιάσει στη βελτίωση υφιστάμενων δεξιοτήτων και στην απόκτηση νέων, στην προώθηση νέας νοοτροπίας οδηγητικών συνηθειών με θετικά αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον όσο και για την οικονομία. Τα αποτελέσματα είναι εξίσου αποκαλυπτικά και δελεαστικά και η απόφαση αλλαγής οδηγητικών συνηθειών τόσο για την οικονομία όσο και για το περιβάλλον φαντάζει πρόκληση.
Σκοπός της έρευνας: Διερεύνηση της οικολογικής οικονομικής οδηγητικής αντίληψης και πρακτικής, διαφορετικών ομάδων οδηγών αστικών συγκοινωνιών, σε διαφορετικές κυκλοφοριακές συνθήκες. Εκπαίδευση με την μεθοδολογία SAFE DRIVE και Η αλλαγή οδηγητικής συμπεριφοράς για την εξοικονόμηση καυσίμου. Διερευνητέες παράμετροι : Οδός - Όχημα - Οδηγός - Οδικό Περιβάλλον Μεσοπρόθεσμοι Στόχοι : Προσδιορισμός της διεισδυτικότητας της εκπαίδευσης στην άμεση μείωση κατανάλωσης καυσίμου, μέσα από ένα διαφορετικό τρόπο οδήγησης. Προτάσεις.
Παράμετροι Έρευνας Χαρακτηριστικά οδηγών: Επαγγελματίες οδηγοί (Άνδρες και Γυναίκες) Ηλικία: από 26 60 ετών Χαρακτηριστικά οχήματος: Λεωφορεία οχήματα Euro 2, Euro 3, Euro 4 και Euro 4+ Διαδρομές: Εντός και εκτός κατοικημένων περιοχών
Εξοπλισμός Κ.Μ.Ο.Α. Simulators Server with Data Base
Εξοπλισμός EDM ECO II Μετράει τα εξής: Μέση κατανάλωση Στιγμιαία κατανάλωση Συνολική κατανάλωση Στιγμιαία ταχύτητα Μέση ταχύτητα Χρόνος οδήγησης Στροφές κινητήρα Απόσταση δρομολογίου Έξοδα δρομολογίου Ηχητική προειδοποίηση για τα ωράρια
Μεθοδολογία Εκπαίδευσης - Αξιολόγησης Η μεθοδολογία εφαρμόζεται από τις Πρότυπες Σχολές Οδήγησης «ΖΩΓΡΑΦΟΣ» www.zografos.com και αναπτύσσεται στους παρακάτω άξονες: Αρχική Αξιολόγηση (θεωρητική και πρακτική) Διαμόρφωση Βασικής γραμμή αναφοράς Θεωρητική εκπαίδευση Πρακτική Εκπαίδευση Αξιολόγηση Συγκρίσεις Ανατροφοδότηση
Συνεχής Παρακολούθηση Προετοιμασία του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Πιστοποίηση Δεξιοτήτων Eco Driving Training Αρχική Αξιολόγηση Βασική γραμμή Αναφοράς Πρακτική Εκπαίδευση και Αξιολόγηση Θεωρητική Εκπαίδευση & Αξιολόγηση
Αρχική αξιολόγηση Αξιολόγηση Proficient driving Institute Means of Evaluation: Driving Simulators - FSR 200 EL - K.M.O.A. Θεματικά Πεδία TF S+T (I) S+T / M.O (I) S+T (II) S+T / M.O (II) STATU S II STATU S I MAX M.O Θεωρητική Αξιολόγηση TE 81,77 154,28 91,63 172,89 91,630 81,766 100 53 Περιφερειακή Ορατότητα Rv 68,75 114,58 73,75 122,92 14,750 13,750 20 12 Χρόνος Αντίδρασης To 58,54 126,83 59,80 129,57 0,301 0,308 0,18 0,39 Χρόνος Κίνησης Tk 52,77 124,01 64,52 151,61 0,310 0,379 0,2 0,47 Eco_Z Eco 37,89 73,82 69,43 135,29 9,200 5,020 13,2 5 6,8 Δύναμη Πέδησης FB 59,76 108,56 78,80 143,15 7,730 5,862 9,81 5,4
Αρχική αξιολόγηση Αξιολόγηση Proficient driving Institute Means of Evaluation: Driving Simulators - FSR 200 EL - K.M.O.A. S + T (I + II) 91,63 100 80 73,75 59,80 64,52 69,43 78,80 60 81,77 40 20 68,75 58,54 52,77 37,89 59,76 0 TE Rv To Tk Eco FB
Αξιολόγηση οδηγητικής τεχνικής. Στις διαδρομές που επιλέχτηκαν ο κάθε οδηγός οδήγησε δύο φορές. Την πρώτη σύμφωνα με την συνήθη οδηγητική του πρακτική και την δεύτερη φορά σύμφωνα με τις υποδείξεις του εκπαιδευτή. Και στις δύο περιπτώσεις τα καταγραφικά μηχανήματα κατέγραφαν σε πρώτο χρόνο όλες τις παραμέτρους που επιλέξαμε. Τα αποτελέσματα είναι χαρακτηριστικά:
Η συμμετοχή των βαρέων οχημάτων στην κατανάλωση ενέργειας και στην ρύπανση. Τι προσδοκούμε; 242.753 βαρέα οχήματα Μέση κατανάλωση 35 lt/100km Κόστος καυσίμου 1,1 / lt Συνολικό Ετήσιο Κόστος Καυσίμου Ετήσιες Εκπομπές CO2 Ετήσιο Όφελος 5% Εξοικονό μηση Ετήσιο Όφελος 10% Εξοικονό μηση Αποφυγή έκλυσης CO2 5% Εξοικονόμ ηση Αποφυγή έκλυσης CO2 10% Εξοικονόμ ηση ~ 7,9 δις 18,7 εκατ. τόνοι CO2 397 εκατ. 793 εκατ. 0,95 εκατ. τόνοι CO2 1,9 εκατ. τόνοι CO2
Βασικά συμπεράσματα. Η επιφυλακτική αρχική αντιμετώπιση, σε σχέση με την οικονομία καυσίμου, στο τέλος της εκπαίδευσης μετατράπηκε σε ενθουσιασμό, κύρια από τους ιδιοκτήτες λεωφορείων. Ανεξαρτήτως της τεχνολογίας των κινητήρων, η μείωση καυσίμου είναι δεδομένη, με μεγαλύτερο ποσοστό στους κινητήρες Εuro 2 και Εuro 3. Όλοι οι οδηγοί κατέγραψαν κατά την δεύτερη διαδρομή μείωση καυσίμου που κυμάνθηκε από 2 % - 21,5%! Η οικολογική οδηγητική προσέγγιση, έχει άμεσα μετρήσιμα αποτελέσματα σε κάθε διαδρομή είτε αστική είτε περιαστική και μάλιστα ανεξαρτήτου φόρτου της κυκλοφορίας. Οι οδηγοί με ηλικία 40-50 χρονών κατέγραψαν τη λιγότερη κατανάλωση καυσίμου κατά την αρχική αξιολόγηση (-4% απότομ.ο.) Και για τις δύο ομάδες, η συνολική αξιολόγηση της καθημερινής οδήγησης είναι ζητούμενο τόσο για τους ιδιοκτήτες όσο και για τους οδηγούς των λεωφορείων. Οι συνήθεις οδηγητικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται σήμερα και η αναλυτική αξιολόγηση της απόδοσης των καυσίμων και της αδράνειας βρίσκουν έφορο έδαφος στους επαγγελματίες οδηγούς. Η οικολογική οδήγηση ουδόλως σημαίνει και καθυστέρηση στα δρομολόγια ή στον χρόνο διαδρομής. Κάποιες φορές συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Βασικά συμπεράσματα. Το ζητούμενο σήμερα με όλους τους οδηγούς είναι ο δείκτης οικολογικής συμπεριφοράς που αυξάνεται όσο συνεχίζει να αυξάνεται η οικολογική οδήγηση! Το κλειδί για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι ότι είναι εύκολο, μπορεί να το εφαρμόσει ο κάθε οδηγός, σε κάθε όχημα, στις περισσότερες οδηγικές καταστάσεις.
Σας ευχαριστούμε! Άρης Ζωγράφος Ευάγγελος Ματσούκης