Τα «µονοπάτια» του Σκιρώνειου Κέντρου Κηφισιάς Μάρι Πολυχρονοπούλου 1, Νίκη Αρχοντάκη 2 1. Πρόεδρος Ζωγράφος Σκιρώνειο Μουσείο Πολυχρονόπουλου email: skironio@otenet.gr 2. Γενική Γραµµατέας Συντηρήτρια Αρχ/των και Έργων Τέχνης Σκιρώνειο Μουσείο Πολυχρονόπουλου email: nikuarx@gmail.com ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μέσα από αυτό το δρώµενο, στόχος µας είναι να δείξουµε σε όσους συµµετέχουν, µε πιο τρόπο τα παιδιά που θα παρακολουθήσουν τα εκπαιδευτικά προγράµµατα του Σκιρώνειου Κέντρου Κηφισιάς, θα κινηθούν µέσα στο Πάρκο Σύγχρονης Γλυπτικής. Τα δέντρα και τα γλυπτά, που δηµιουργούν τον περιβάλλοντα χώρο, θα τους δώσουν ερεθίσµατα να συζητήσουν γύρω από την περιβαλλοντική τέχνη. Ένα video θα κάνει δυνατή την περιήγηση των συµµετεχόντων του συνεδρίου στο Πάρκο Σύγχρονης Γλυπτικής του Σκιρώνειου. Θα κινηθούν στο «Μονοπάτι» του Περιβάλλοντος και του Πολιτισµού. «Στάσεις» µας θα είναι τα γλυπτά των αινιγµάτων του φυλλαδίου που θα τους µοιραστεί. Παρατηρώντας το γλυπτό, τον τρόπο που έχει στηθεί σε συνάρτηση µε τα δέντρα, τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασµένο, τη σχέση των υλικών µε τα δέντρα, διαβάζοντας τον τίτλο που ο καλλιτέχνης του έχει δώσει, θα οδηγηθούν σε κάποια συµπεράσµατα. Όπως ένα παιδί συµπληρώνει τις ερωτήσεις του φυλλαδίου, έτσι και οι συµµετέχοντες του συνεδρίου συµπληρώνουν το φυλλάδιο, µε οδηγό τις ερωτήσεις, θα οργανώσουν και θα εκφράσουν τις σκέψεις τους σε σχέση µε το «περιβαλλοντικό γλυπτό». Θα ακολουθήσει µια µικρή συζήτηση για να βοηθήσουµε τους συµµετέχοντες να εστιάσουν στην ιδέα του καλλιτέχνη και στον τρόπο µε τον οποίο συνδύασε τα υλικά µε τα δέντρα του ελαιώνα για να εκφραστεί. Έτσι θα δούµε πως η σύγχρονη γλυπτική σε αυτό το χώρο, σαν µέσο εκπαίδευσης, µεταφέρει µηνύµατα και ταυτόχρονα καλλιεργεί την περιβαλλοντική συνείδηση των παιδιών. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Γενικά Μέσω ενός video κινούµαστε στο Πάρκο Σύγχρονης Γλυπτικής του Σκιρώνειου Μουσείου. Παρατηρούµε το γλυπτό, τον τρόπο που έχει στηθεί σε συνάρτηση µε τα δέντρα, τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασµένο, τη σχέση των υλικών µε τα δέντρα, διαβάζουµε τον τίτλο που ο καλλιτέχνης του έχει δώσει και οδηγούµαστε στην ιδέα που είχε ο καλλιτέχνης και δηµιούργησε το συγκεκριµένο γλυπτό. Περιβάλλον Στο πρώτο µονοπάτι θα σταµατήσουµε σε δύο γλυπτά όπου η τέχνη λειτουργεί σαν κρίκος σύνδεσης µε την αλήθεια της φύσης και το µυστήριο της ζωής. Και στα δύο γλυπτά υπάρχει η ελιά, που µε τον καρπό και το λάδι της αποτελεί την πηγή ζωής για τις µεσογειακές χώρες. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 513
Mauro Staccioli «Χωρίς τίτλο» 1992 Ένα γεωµετρικό σχήµα ένα τρίγωνο - από σίδερο, πλέγµα και σοβά είναι άρρηκτα δεµένο µε ένα ελαιόδεντρο. Στο γλυπτό αυτό συνυπάρχουν η φύση, δηλαδή η ελιά, ο άνθρωπος και το περιβάλλον (το πώς ο άνθρωπος κτίζει τις πόλεις του). Το σχήµα, ο σοβάς και το σίδερο συµβολίζουν τον σύγχρονο τρόπο σκέψης. Ο τρόπος µε τον οποίο το δέντρο έχει αγκαλιάσει το τρίγωνο και το στηρίζει τονίζει την σχέση της ανθρώπινης ζωής µε τη φύση. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 514
Ίνγκριντ Φραγκαντώνη «Τα καθίσµατα των Αγγέλων» Οι σκάλες, που οδηγούν στα καθίσµατα των αγγέλων πάνω στην ελιά, δείχνουν την ανάταση του ανθρώπου προς το θείο και εκφράζουν την ανάγκη του να απευθυνθεί σε κάτι ανώτερο. Οι άγγελοι κάθονται πάνω στα κλαδιά του ελαιόδεντρου, προστατεύουν τους ανθρώπους και συνοµιλούν µαζί τους. Οι σκάλες υπογραµµίζουν την προσπάθεια που πρέπει ο άνθρωπος να καταβάλλει ώστε να είναι ικανός να καθίσει στα καθίσµατα των αγγέλων, να προσαρµόσει τη ζωή και τους στόχους του σε κάτι σωστό, σε κάτι δίκαιο, σε κάτι ηθικό. Υλικά Προϊόντα Πολιτισµού Στο δεύτερο µονοπάτι θα συναντήσουµε ορυκτά και βιοµηχανικά υλικά προϊόντα πολιτισµού, σε συνδυασµό µερικές φορές µε φυσικά στοιχεία, όπως δέντρα και ξύλο. Αντιπροσωπευτικό µονοπάτι της τέχνης των τελευταίων αιώνων όπου χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη διαφορετικών υλικών: µάρµαρο, σίδηρος, ασήµι, µέταλλο, ξύλο, γυαλί, πολυεστέρας, τσιµέντο, φυτά. Τα υλικά βρίσκονται σε πλήρη αρµονία µεταξύ τους και σε αλληλεπίδραση µε τα δέντρα του ελαιώνα του Σκιρώνειου. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 515
Jαn Berdyzak «Χωρίς τίτλο» 1987 Σίδερο, γυαλί, µάρµαρο. Οι καθαρές φόρµες των υλικών, βρίσκονται σε διάλογο µεταξύ τους, σε γεωµετρική και χρωµατική αρµονία. Τα σχήµατα, τα µεγέθη, οι όγκοι παραπέµπουν στην «ισορροπία της φύσης». Το περιβάλλον διέπεται από κάποιους κανόνες που διαφυλάσσουν την οµαλή ροή της ζωής και των στοιχείων που την συνθέτουν. Όταν κάποιος - συνήθως ο άνθρωπος - διαταράσσει τους κανόνες αυτούς χάνεται η ισορροπία που εξασφαλίζει την υγιή ζωή πάνω στον πλανήτη µας. Tetsuo Harada «Ειρήνη και Φιλία στον κόσµο» 1987 ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 516
1) Το τούβλο συµβολίζει το µόχθο του ανθρώπου 2) Το ελαιόδεντρο, το ευλογηµένο δέντρο των Ελλήνων, σύµβολο της ειρήνης 3) Το µάρµαρο - το ορυκτό και 4) τα βότσαλα - οι θάλασσες ηρεµίας στην φιλοσοφία των Ιαπώνων. Τα υλικά και η ελιά σχηµατίζουν έναν τέλειο κύκλο, σύµβολο της ένωσης των ανθρώπων, της φιλίας της αγάπης και της ειρήνης. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 517